Akademia e Shkencave të Shqipërisë uron akad. Rexhep Meidanin në 79-vjetorin e lindjes

Kryesia e Akademisë së Shkencave uroi sot akademik Rexhep Meidanit, “Gëzuar ditën e lindjes!”.

Akad. Rexhep Mediani është anëtar i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, anëtar i Asamblesë dhe dhe një nga mbështetësit e reformimit të saj. Ai është zgjedhur kryetar i bordit të Institutit Kombëtar të Fizikës, që u themelua këtë vit në ASHSH.

Rexhep Meidani ka lindur më 17 gusht të vitit 1944. “Ditёlindja e tij ёshtё njё moment i veçantë pёr ta falënderuar publikisht pёr kontributet dhe arritjet në jetёn e tij “, thuhet në njoftimin e Akademisë së Shkencave.

Akad. Rexhep Mediani ka kryer detyrën e tij të lartë president i Republikës së Shqipërisë në vitet e vështira të tranzicionit 1997–2002.

Në jetën profesionale si fizikan ai ka fituar të gjitha gradat shkencore dhe titujt akademikë, që nga doktorata tek titujt “profesor” dhe “akademik”. Ai bën pjesë në atë grup ekspertësh të shkencave të sakta me formim perëndimor dhe që u shfaqën me zotësi konkurruese cilësore në atë mjedis në një kohë kur vendi ishte i mbyllur dhe nuk e njihte konkurrencën si faktor lëvizës të shoqërisë.

Akademik Rexhep Meidani kreu shkollën e mesme dhe studimet e larta në Fakultetin e Shkencave Natyrore të Universitetit të Tiranës (1966).  U emërua pedagog në katedrën e fizikës në Universitetin e Tiranës (1966).

Kreu studimet pasuniversitare në Francë, në Universitetin e Kanës dhe në Universitetin “Paris XI”, ku mbrojti dhe doktoratën e ciklit të tretë në fizikën e trupave të ngurtë (1973-1976), ndërsa në Shqipëri përgatiti dhe një doktoraturë të dytë për gradën “doktor”. Vijoi veprimtarinë mësimore e kërkimore në Universitetin e Tiranës.

Si pedagog, përgjegjës katedre (1986-1990, 1992-1996) dhe dekan i Fakultetit të Shencave Natyrore (1988-1992), ka dhënë ndihmesë në zhvillimin e procesit mësimor e të veprimtarisë shkencore, sidomos në fushën e fizikës teorike (mekanikës kuantike, fizikës statike, fizikës së trupit të ngurtë etj.).

Me ndryshimin e sistemit politik në Shqipëri, Rexhep Meidani u aktivizua në jetën politike e shoqërore dhe dha ndihmesë në proceset demokratike që nisën në vend.

Në dhjetor 1990 u emërua kryetar i Komisionit Qendror të zgjedhjeve të para pluraliste. Në votimet e qershorit 1997 u zgjodh deputet në Kuvendin e Shqipërisë dhe në korrik 1997 u zgjodh President i Republikës së Shqipërisë, mandat të cilin e mbajti deri në vitin 2002.

Gjatë viteve 1986-1990 ka qenë anëtar i Komitetit për Mirëkuptimin Ballkanik dhe në vitet 1994-1996, Kryetar i Bordit të Qendrës Shqiptare të të Drejtave të Njeriut.

Rexhep Meidani është zgjedhur anëtar i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë (2003) dhe anëtar i jashtëm i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Maqedonisë së Veriut (2015) dhe mban titullin “doctor honoris causa”, dhёnё nga Universiteti i Stambollit, i Selanikut, i Sofjes, i Romës, i Brixhportit (SHBA), i Portsmuthit (Angli), New York University i Tiranës etj. Është anëtar dhe anëtar nderi i institucioneve e organizmave të ndryshme, brenda e jashtë vendit, ndër të cilat mund të përmenden: Klubi i Madridit (Club of Madrid, Madrid, 2003); ICDC (Pragë, 2005); ICD (Berlin, 2011); NGIC (Baku, 2014); Bibliotheka Alexandrina (Egypt, 2015), etj.

Rexhep Meidani është vlerësuar me “Çmimin e Republikës”, me urdhrin “Naim Frashëri”, si dhe mjaft urdhra e medalje të dhëna nga institucione të vendeve të huaja./atsh/KultPlus.com

Fragment nga ‘Vdekja më vjen prej syve të tillë’

Fragment nga Rexhep Qosja

Natën, shpesh më zë ankthi, më kaplojnë djersë të ftohta, më del gjumi kohë e pa kohë, shoh ëndrra të këqija: bolla që dalin prej syve të tu dhe m’i vërsulen kërthizës, tigra, që duke kërcëllitur dhëmbët, më sulmojnë kokën; sorra dhe korba që janë kurdisur në kornizën e fotografisë sime dhe krrokasin, krrokasin, krrokasin, ndjellin zi dhe më shtien tmerrin. Sa shpesh më del përpara syri i Danjollit të Sherkës, i zmadhuar sa një disk, i shpuar në mjedis dhe do të m’i lexojë mendimet. Çohem atëherë, e shikoj derën a është e mbyllur mirë dhe e rrotulloj çelsin edhe një herë; që të mos hyjë Danjolli me syrin e tij. /KultPlus.com

Fragment nga “Vdekja më vjen prej syve të tillë”

Natën, shpesh më zë ankthi, më kaplojnë djersë të ftohta, më del gjumi kohë e pa kohë, shoh ëndrra të këqija: bolla që dalin prej syve të tu dhe m’i vërsulen kërthizës, tigra, që duke kërcëllitur dhëmbët, më sulmojnë kokën; sorra dhe korba që janë kurdisur në kornizën e fotografisë sime dhe krrokasin, krrokasin, krrokasin, ndjellin zi dhe më shtien tmerrin. Sa shpesh më del përpara syri i Danjollit të Sherkës, i zmadhuar sa një disk, i shpuar në mjedis dhe do të m’i lexojë mendimet. Çohem atëherë, e shikoj derën a është e mbyllur mirë dhe e rrotulloj çelsin edhe një herë; që të mos hyjë Danjolli me syrin e tij. /KultPlus.com

Profili i Qosjes një ditë pas moshës 83 vjeçe

Nga Berat Dakaj

Rexhep Qosja (1936), i cili nga shumë studiues është konsideruar dhe konsiderohet erudit, është shkrimtari më i njohur në Kosovë. Ka bërë emër të historianit e të studiuesit të letërsisë pasi ka botuar dhjetëra libra të kësaj natyre: Vazhdimësi, Panteoni i rralluar, Asdreni: jeta dhe vepra, Prej tipologjisë deri te periodizimi, Shkrimtarë dhe periudha, Prej letërsisë romantike deri te letërsia moderne, Anatomia e kulturës, Episodet letrare, Dialog me shkrimtarë, Nocione të reja albanologjike, Kritika letrare, Historia e letërsisë shqipe: Romantizmi 1, Historia e letërsisë shqipe: Romantizmi 2, Historia e letërsisë shqipe: Romantizmi 3, Porosia e madhe, Tri mënyra të shkrimit shqip, Semantika e ndry-shimeve historiko-letrare; edhe të shkrimtarit, pasi i ka shkruar: Antologjia e lirikës shqipe, I ringjalluri i penduar, Mite të zhveshura, I ringjalluri i penduar, Vdekja më vjen prej syve të tillë, Një dashuri dhe shtatë faje, Nata është dita jonë, Bijtë e askujt 1, Bijtë e askujt 2; edhe të historianit e të publicistit: Shpërngulja e shqiptarëve nga Kosova, Çështja shqiptare – historia dhe politika, Programet serbe për shpërnguljen e shqiptarëve, Paqja e përgjakshme, Tronditja e shekullit 1, Tronditja e shekullit 2, Rilindja e dytë;Populli i ndaluar, Strategjia e bashkimit shqiptar, Ligjërime paravajtëse, Fjalor demo-kratik, Demokracia e shpërdorur, Intelektualët, etika dhe politika; edhe të polemistit: Populli i ndaluar,Strategjia e bashkimit shqiptar,Çështja shqiptare: historia dhe politika,Morfologjia e një fushate, Ideologjia e shpërbërjes, Realiteti i shpërfillur, Të vërtetat e vonuara; edhe të kronikanit Dëshmitar në kohë historike etj. Disa prej këtyre veprave, veçanërisht artistike (romanet e dramat), i janë përkthyer në gjuhën gjermane, franceze, arabe, kroate, holandeze, serbe. Fatkeqësisht, sa ka merituar, ka depërtuar në pak gjuhë të botërore.

Veprimtarinë artistike të Rexhep Qosjes studiuesit, meqë s’kanë mundur ta nxjerrin një paralele me shkrimtarët e tjerë shqiptarë, e kanë krahasuar me të Kafkës, të Rusoit, të Volterit, të Zolës, të Eliotit. E kanë krahasuar e i kanë dhënë këto epitete: Kafka i lindjes, Volteri i Ballkanit, Shkrimtari më i mirë shqiptar jashtë trungut shqiptar,kapedan i shqiptarizmës… etj. Ndërkaq, duke bërë një krahasim të veprave të tij me të shkrimtarëve shqiptarë, ai pa dyshim se është një ndër më të shquarit e letërsisë dhe kulturës sonë dhe i krahasueshëm shpeshherë, për shkak të nivelit estetik dhe stilistik e temave të reja në veprat artistike e, i kundërshtueshëm, për shkak të pikëpamjeve të tyre kombëtare, vetëm me Ismail Kadarenë. Ndërkaq, për nivelin e studimit e të prodhimit, të librave të shumtë, e kanë krahasuar me punën e një akademie të tërë e të institucioneve e instituteve shkencore dhe historike. /KultPlus