Një zbulim i jashtëzakonshëm në brigjet e Adrasanit, Turqi, ka zbuluar një anije të mbytur që daton 2,000 vjet më parë, që përmbante një ngarkesë të paprekur me mallra qeramike. Anija e mbytur u gjet në një thellësi prej 120 deri në 150 metrash dhe është e jashtëzakonshme jo vetëm për ruajtjen e ngarkesës së saj, por edhe për rregullimin e kujdesshëm të qeramikës. Tasat, pjatat dhe enët e vendosura njëra mbi tjetrën, të vendosura me kujdes në pozicionet e tyre origjinale, ofrojnë një pamje të rrallë të tregtisë, prodhimit dhe teknikave të paketimit të lashtë detar. Zbulimi është i rëndësishëm si për arkeologët ashtu edhe për historianët, pasi ofron një pamje të pashembullt të praktikave të lashta tregtare, dhe ruajtja e saj e shkëlqyer është pjesërisht për shkak të një teknike të pazakontë mbrojtëse – qeramikat ishin të veshura me argjilë të papërpunuar, e cila i mbrojti ato nga degradimi gjatë shekujve.
Zbulimi i qeramikës së lashtë nuk është vetëm një triumf arkeologjik; ai gjithashtu përmban informacione të paçmuara rreth teknikave të lashta të prodhimit dhe transportit. Veshja me argjilë të papërpunuar, një metodë ruajtjeje e panjohur më parë, i mbrojti qeramikat dhe i mundësoi atyre të ruanin shumë nga ngjyrat dhe tiparet e tyre origjinale. Ky zbulim është i pari i këtij lloji, duke u ofruar arkeologëve një pasqyrë kritike mbi paketimin dhe transportin e mallrave në të gjithë botën e lashtë. Mijëra prej këtyre qeramikës, shumë prej të cilave janë të paprekura, ofrojnë një vështrim të jashtëzakonshëm në ndërlikimet e rrugëve të lashta tregtare, që ka të ngjarë të lidhin rajonet në Mesdhe dhe më gjerë.
Ekspertët sugjerojnë se anija e mbytur po transportonte këto mallra qeramike si pjesë të një rrjeti më të madh tregtar. Grumbullimi i kujdesshëm i qeramikës tregon se ngarkesa ishte paketuar me kujdes, ndoshta me qëllim që mallrat të mbaheshin të paprekura gjatë tranzitit. Ky detaj, i kombinuar me ruajtjen e jashtëzakonshme të qeramikës, sugjeron një nivel të lartë sofistikimi në praktikat e lashta të transportit detar të Mesdheut.
Kjo anije e mbytur, së bashku me të tjera të gjetura në rajon, së shpejti do të jetë pjesë e një Muzeu të ri të Arkeologjisë Nënujore Mesdhetare. Ndërtimi i këtij muzeu, i cili do të fillojë këtë verë, shënon një hap të rëndësishëm përpara në ruajtjen dhe ekspozimin e trashëgimisë nënujore. Muzeu do të strehojë një sërë objektesh nga anije të ndryshme të mbytura, duke u dhënë vizitorëve një kuptim më të thellë të kulturave të lashta detare. Pas gërmimeve, një pjesë e vendit të mbytur do të hapet për turizmin e zhytjes, duke ofruar një mënyrë gjithëpërfshirëse për publikun për të përjetuar këtë vend të rëndësishëm arkeologjik.
Hapja e muzeut është një hap vendimtar si në ruajtjen ashtu edhe në angazhimin publik me arkeologjinë nënujore. Ai do të shërbejë si një qendër si për kërkimin akademik ashtu edhe për edukimin publik, duke hedhur dritë mbi kompleksitetin e tregtisë së lashtë mesdhetare dhe teknikat e përdorura për të mbrojtur mallrat e vlefshme për transport afatgjatë.
