Arkeologët zbulojnë një dhomë të fshehur në shpellën meksikane, gjenden objekte të rralla nga një qytetërim i zhdukur

Posted on by Kult Plus

Në një zbulim novator arkeologjik, një dhomë e fshehur është zbuluar thellë brenda shpellës Tlayócoc në Sierra de Guerrero, Meksikë. Dhoma, e cila ka mbetur e paprekur për shekuj, mban objekte nga një qytetërim i lashtë që besohet të jetë Tlacotepehuas, një grup etnik i zhdukur nga rajoni. Gjetjet, duke përfshirë byzylykët e bërë nga guskat e kërmillit dhe disqe guri të zi, besohet se datojnë më shumë se 500 vjet më parë. Sipas një raporti nga Instituti Kombëtar i Antropologjisë dhe Historisë (INAH) , këto artefakte ofrojnë njohuri të vlefshme në praktikat shpirtërore dhe rituale të Tlacotepehuas.

Zbulimi është përshkruar si një zbulim i rëndësishëm për të kuptuar periudhën postklasike në Mesoamerikë, veçanërisht në lidhje me kozmologjinë dhe sistemet e besimit të grupeve indigjene në këtë zonë. Reliket u gjetën në një kalim të zhytur që të çonte në dhomën e fshehur dhe sendet u vendosën me kujdes në majë të stalagmiteve, duke sugjeruar se ato mund të përdoreshin për oferta rituale.

Tlacotepehuas , një qytetërim i vendosur dikur në Sierra de Guerrero, kanë qenë prej kohësh një mister, me shumë pak informacion për kulturën dhe praktikat e tyre. Zbulimi i artefakteve të tyre në këtë shpellë mund të hedhë dritë mbi ritualet, besimet shpirtërore dhe strukturën shoqërore të tyre. Byzylykët e guaskës së kërmillit, të gdhendura me fytyra antropomorfe dhe simbole kozmologjike, janë veçanërisht domethënëse, duke sugjeruar se Tlacotepehuas i kushtonin rëndësi të madhe botës natyrore dhe ndoshta i përdornin këto objekte në ceremonitë fetare.

Këto objekte jo vetëm që ofrojnë një lidhje të prekshme me të kaluarën, por gjithashtu zbulojnë mjeshtërinë artistike të Tlacotepehuas. Modelet e tyre të ndërlikuara tregojnë për një kulturë të pasur me simbolikë dhe shprehje artistike, duke përdorur materiale nga mjedisi i tyre i afërt për të krijuar objekte me rëndësi të madhe kulturore dhe shpirtërore.

Shpellat kanë pasur gjithmonë një rëndësi shpirtërore në kulturat mezoamerikane, të cilat shpesh shihen si porta për në botën e krimit ose si vende për komunikim hyjnor. Shpella Tlayócoc ka të ngjarë të përdorej si një hapësirë ​​rituale dhe vendosja e ofertave brenda shpellës nënvizon rëndësinë e saj në sistemet e besimit të Tlacotepehuas. Artefakte të tilla gjenden shpesh në shpella ose hapësira të shenjta, duke konfirmuar më tej rolin ritualist që këto objekte luanin në jetën e njerëzve të lashtë.

Vendndodhja e largët dhe e fshehtë e shpellës mund të ketë kontribuar në ruajtjen e këtyre thesareve të lashta, të paprekura për shekuj. Kjo dhomë e fshehur ofron një mundësi të rrallë për të rindërtuar peizazhin shpirtëror të Mesoamerikës së lashtë dhe Tlacotepehuas mund të mos ketë qenë i vetmi grup që ka përdorur shpellat në këtë mënyrë./oranews/ KultPlus.com

Los Angeles, grabiten stoli me vlerë mbi 10 milionë dollarë

Posted on by Kult Plus

Një vjedhje e përmasave të mëdha ka ndodhur më 13 prill në një dyqan stolish në qytetin e Los Angelesit, Kaliforni, ku stoli me vlerë mbi 10 milionë dollarë janë grabitur nga persona ende të paidentifikuar.

Sipas Departamentit të Policisë së Los Angelesit (LAPD), autorët kanë depërtuar në dyqan duke shpërthyer murin prej betoni nga një ambient ngjitur. Pamjet e sigurisë tregojnë qartë momentin kur grabitësit thyejnë murin dhe hyjnë në brendësi të dyqanit.

Të dyshuarit kanë marrë orë luksoze, gjerdanë ari dhe stoli të tjera të çmuara, duke u arratisur po nëpërmjet vrimës së hapur në mur. Pavarësisht grabitjes, alarmi i sigurisë nuk është aktivizuar, duke bërë që pronarët ta zbulojnë ngjarjen vetëm ditën pasuese.

Ndërkohë që policia flet për një vlerë të vjedhur prej mbi 10 milionë dollarësh, pronarët e dyqanit deklarojnë se dëmi real kap shifrën e 20 milionë dollarëve.

Hetimet janë në vijim dhe po përqendrohen në gjurmët e gishtërinjve dhe mbetjet e mundshme të ADN-së të gjetura në vendngjarje. Policia nuk ka dhënë ende informacion mbi identitetin apo vendndodhjen e të dyshuarve./ euronews/ KultPlus.com

Shkencëtarët zbulojnë izotopin e parë ‘të pasur me neutron’ të uraniumit që nga viti 1979

Posted on by Kult Plus

Shkencëtarët kanë zbuluar dhe sintetizuar një izotop krejtësisht të ri të elementit shumë radioaktiv të uraniumit. Por mund të zgjasë vetëm 40 minuta para se të shpërbëhet në elementë të tjerë.

Izotopi i ri, uranium-241, ka 92 protone (siç kanë të gjithë izotopet e uraniumit) dhe 149 neutrone, duke e bërë atë izotopin e parë të ri të uraniumit të pasur me neutron të zbuluar që nga viti 1979. Ndërsa atomet e një elementi të caktuar kanë gjithmonë të njëjtin numër protonesh, izotopet ose versionet e ndryshme të këtyre elementeve, mund të mbajnë numër të ndryshëm neutronesh në bërthamat e tyre. Për t’u konsideruar i pasur me neutron, një izotop duhet të përmbajë më shumë neutrone sesa është e zakonshme për atë element.

Uraniumi është në klasën e elementeve në tabelën periodike të njohura si “aktinide”, të cilat kanë numërimin e protoneve midis 89 dhe 103. Të gjitha aktinidet janë radioaktive, por uraniumi është një nga katër elementët më radioaktivë, krahas radiumit, poloniumit dhe toriumit.

“Ne matëm masat e 19 izotopeve të ndryshme të aktinideve me një saktësi të lartë të nivelit një pjesë për milion, duke përfshirë zbulimin dhe identifikimin e izotopit të ri të uraniumit,” u shpreh përmes një emaili në Live Science, Toshitaka Niwase një studiues në Organizatën e Kërkimit të Përshpejtuesit të Energjisë së Lartë (KEK) Wako Nuclear Science Center (WNSC) në Japoni, i shtoi gjithashtu se “Ky është zbulimi i parë i ri i një izotopi uraniumi në anën e pasur me neutron në më shumë se 40 vjet.”

Izotopët mund të jenë të qëndrueshëm, që do të thotë se ata mbajnë konfigurimin e tyre atomik, ose të paqëndrueshëm, që do të thotë se ato shpërbëhen në elementë të tjerë, duke fituar ose derdhur protone. Shkalla e zbërthimit matet nga gjysma e jetës së një izotopi, ose koha që i duhet gjysmës së materialit për t’u zbërthyer në elementë të tjerë. Pas dy gjysmëjetësh, mbetet një e katërta e materialit; pas tre, një të teti, e kështu me radhë.

Ekipi nuk e ka matur ende gjysmën e jetës së uraniumit-241, por vlerësimet teorike e vendosin atë në rreth 40 minuta, tha Niwase. Kjo është disi e shkurtër për një gjysmëjetë. (Për referencë, gjysma e jetës së karbonit-14 është 5,730 vjet, gjysma e jetës së izotopit shumë të paqëndrueshëm teknetium-99m është gjashtë orë dhe gjysma e jetës së francium-223 është 22 minuta. Izotopi që prishet më shpejt, hidrogjeni-7, është zhdukur përgjysmë në vetëm 10^-23 sekonda.)

Niwase dhe kolegët krijuan uranium-241 duke gjuajtur një mostër të uraniumit-238 në bërthamat e platinit-198 në përshpejtuesin RIKEN të Japonisë. Dy izotopet më pas këmbyen neutronet dhe protonet – një fenomen i quajtur “transferimi i shumënukleoneve”.

Ekipi më pas mati masën e izotopeve të krijuara duke vëzhguar kohën që iu desh bërthamave rezultuese për të udhëtuar një distancë të caktuar përmes një mediumi. Eksperimenti gjeneroi gjithashtu 18 izotope të rinj, të gjithë të cilët përmbanin midis 143 dhe 150 neutrone.

Niwase pranoi se uraniumi-241 ndoshta nuk ka shumë zbatime të dobishme praktike ose shkencore, pasi izotopi krijohet në një numër jashtëzakonisht të vogël.

Në foto: Një nitrat uraniumi i quajtur uranil në një tas; duket si një tas me guralecë të verdhë akuariumi. Një pjesë e fortë e mineralit të verdhë të ndezur të uraniumit qëndron në të djathtë të tasit në një sfond të bardhë.

Për Live Science/ Përgatiti: Albert Vataj/ KultPlus.com

Një Johnny Depp i vështirë për t’u njohur në filmin e ri hollivudian me Penelope Cruz

Posted on by Kult Plus

Plotësisht i vështirë për t’u njohur, me flokë dhe mjekër të argjendtë, Johnny Depp po kthehet në Hollywood.

Lionsgate ka publikuar imazhin e parë nga filmi i ri ”Day Drinker” që aktori do të xhirojë në Spanjë, i pari i tij që nga beteja ligjore me ish-bashkëshorten, Amber Heard.

Fotoja tregon Johnny të mbështetur në një banak bari me një koktej në dorë, i veshur me një kostum elegant blu dhe një pamje të vrenjtur.

Filmi drejtohet nga Marc Webb i ”500 Days of Summer”.

Penelope Cruz do të rikthehet përkrah Depp-it, për herë të katërt përkrah yllit, pasi luajti në filmat ”Blow”, ”Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides” dhe ”Murder on the Orient Express”.

”Day Drinker” tregon historinë e një kamariereje në një jaht privat (Madelyn Cline) e cila takon një mysafir misterioz në bord (Depp) dhe të dy ngatërrohen me një kriminele (Cruz) me lidhje dhe pasoja të papritura./atsh/ KultPlus.com

‘Dying of laughter’, instalacioni me qypa që përfaqësoi Shqipërinë në Milano

Posted on by Kult Plus

Në galerinë Slow Mill, gjatë Fuori Salone në Milano, artistët Marin Nikolla dhe Denis Muça prezantuan një instalacion që jeton në kontrastin mes absurdit dhe reflektimit të thellë.

Vepra e tyre titullohet “Dying of laughter” (Të vdesësh së qeshuri) dhe eksploron e trajton me ironi paradokset që jetojnë tek njeriu. Artistët rrëfejnë historinë e tyre nëpërmjet qypave të baltës dhe një filmimi, xhiruar nga brenda një qypi. Ata sjellin një film të metrazhit të shkurtër ku çdo tingull vjen nga vetë ena.

“Në rrjetet sociale u shfaq si një fenomen “hahaha”, e qeshura e shprehur si fjalë, por që në të vërtetë nuk është fjalë. Është më shumë një arratisje nga gjuha, një e qeshur e shkruar. Një pjesë jo e menduar mirë e teknologjisë”, thotë për mediet, Marin Nikolla.

I pyetur se ç’do të thotë për të fakti që përfaqësoi Shqipërinë në Fuorisalone në Milano, artisti tha se, për të ekzistojnë dy Shqipëri: ajo gjeografike, që ka mbetur në vend dhe një tjetër më e madhe, e shpërndarë nëpër botë, në kërkim të diçkaje. “Nuk e di, mbase ka edhe të tjera…”, shprehet Nikolla, duke lënë hapësirë për reflektim./atsh/ KultPlus.com

Baleti amerikan rikthehet me performancë të veçantë në tri qytete të Kosovës

Posted on by Kult Plus

Trupa e njohur “Ballet Magnificat” nga Amerika, pas suksesit të jashtëzakonshëm në Kosovë, rikthehet për herë të dytë në vendin tonë, por tani me një turne të veçantë në tri qytete, në Prishtinë, Gjakovë dhe Gjilan.

Ballet Magnificat është një nga trupat më të njohura dhe të respektuara të baletit në botë, e cila ka arritur të frymëzojë publikun e të gjitha kulturave dhe moshave, kudo që ka shfaqur artin e saj.

Ky nuk është një balet si të tjerët, por një kombinim mahnitës i baletit dhe dramës, ku lëvizjet flasin më shumë se fjalët. Me lëvizje të punuara me mjeshtri të lartë dhe emocione që ndihen në çdo hap, Ballet Magnificat sjell këtë vit një histori të re, që prek zemrën e çdo njeriu: “Rrugëtimi i Djalit të Humbur”, një rrëfim i thellë për gabimet, humbjen, kërkimin dhe shpresën për një fillim të ri.

Shfaqjet do të mbahen më:

20 prill, Prishtinë, ora 20:00

22 prill, Gjakovë, ora 19:00

23 prill, Gjilan, ora 19:00

Lokacionet: Teatri i Qytetit në çdo qytet përkatës.

Danielle Steel: Gjërat ndodhin në mënyrën se si janë shkruar të ndodhin

Posted on by Kult Plus

Shprehje fantastike nga Danielle Steel:

“Ndoshta disa njerëz nuk do të jenë përgjithmonë në jetën tonë. Disa mund të jenë duke kaluar në të. Është njësoj si disa njerëz që kalojnë në jetën tonë për të na sjellë diçka: një dhuratë, një bekim, një mësim që duhet ta mësojmë. Për këtë arsye, ata shfaqen në jetën tonë”.

“Gjëja që më prek më shumë në shpirt, është kur dikush më thotë “Ti vërtet ke bërë ndryshimin””.

“Mos u shqetëso shumë. Gjëja e duhur do të vijë në kohën e duhur. Gjërat ndodhin në mënyrën se si janë shkruar të ndodhin”.

“Asgjë nuk zgjat përgjithmonë. Asgjë nuk ndalon të qëndrojë ashtu siç është, por vazhdon të ecë. Si një lumë”.

“Fati është i përkohshëm, romanca mund të jetë e bukur, por dashuria është gjëja më e rëndësishme. Pa dashurinë, fati dhe romanca do të kishin një jetë shumë të shkurtër”.

“Unë besoj tek dashuria me shikim të parë për një shtëpi, por jo për njerëzit”.

“Është e vështirë të bësh ndryshime. Mësohesh me gjërat dhe nuk dëshiron të largohesh prej tyre. Ndoshta do të bëjë mirë të ndihesh pak jo në rehat me gjërat që ke, për ca kohë, dhe të bësh diçka ndryshe”.

“Unë nuk kam nevojë për një mashkull që të jem e lumtur. E kisha dikë, ishte mjaftueshëm i mirë. Nuk pres të gjej dikë tjetër si ai, ndaj pse të kënaqem me diçka më pak? Jam shumë herë më mirë e vetme”.

“Më mban mend mua? I jam kthyer vetes sime të shkuar. Pa përgjegjësi, pa detyrime, pa ankesa. Nuk dua të zotëroj gjë, të dua dikë apo të lidhem shumë me njerëzit, vendet apo gjërat. Ky është një rregull që funksionon shumë mirë për këdo”.

“Mos e lër jetën të të fluturojë nga duart. Ajo nuk do të kthehet më mbrapsht. Nuk ke për të pasur më një mundësi të dytë”.

“Mos merr vendime me frikë, pasi ato asnjëherë nuk do të të çojnë atje ku dëshiron”.

“Për disa gjëra në jetë, ia vlen pritja”.

“Dashuria është e ngatërruar. Nëse vërtet e do dikë, nuk mund ta shmangësh dot dhimbjen. Njerëzit vdesin, largohen, gjërat ndryshojnë. Por ka raste kur gjithçka funksionon dhe nga ato duhen marrë shembuj”. /KultPlus.com

Çantë Birkin për 1400 dollarë? Çfarë po ndodh me prodhimet në Kinë pas taksave amerikane

Posted on by Kult Plus

A keni ëndërruar gjithmonë të keni një çantë Birkin, por kushtonte 38,000 dollarë dhe duhet të prisnit gati një vit?

Nuk ka problem, lufta tregtare që ka shpërthyer mes SHBA-së dhe Kinës mund ta bëjë ëndrrën tuaj realitet. Sepse luftërat tregtare mund të kenë humbje, por krijojnë edhe mundësi.

Një nga kartat më të forta që kinezët kanë aktualisht në duart e tyre është fakti se ata zotërojnë 80% të prodhimit botëror të mallrave luksoze. Gucci, Hermes, Dior, Louis Vuitton, Chanel, Ferragamo, Ralph Lauren, Tom Ford, Jimmy Choo dhe kompani të tjera të panumërta prodhojnë gjithçka, nga rrobat tek çanta dhe aksesorët tërësisht në Kinë dhe më pas i dërgojnë në Francë ose Itali, vetëm për të shtuar logot.
Për shkak se të gjitha këto marka rrezikojnë të humbasin tregun amerikan me taksat 145% dhe CEO-t kanw vendosur tw të zhvendosin një pjesë ose të gjithë prodhimin e tyre jashtë Kinës, Pekini po i paralajmëron ata se kushdo që e zhvendos prodhimin e tyre jashtë do t’i shohë produktet e tyre të shiten drejtpërdrejt nga të njëjtët prodhues kinezë që i bëjnë ato, me kostot e tyre të prodhimit.

Çantë Birkin për 1400 dollarë? Çfarë po ndodh

Sipas raporteve franceze, Kina po shqyrton mundësinë e lejimit të lirë të kopjuesve, veçanërisht atyre që synojnë markat luksoze amerikane, në përgjigje të tarifave të reja të ashpra të Donald Trump.

Kështu, prodhuesit kinezë janë futur në TikTok dhe po postojnë video që zbulojnë, nga njëra anë, super fitimet e kompanive që shesin produkte luksoze, por nga ana tjetër, sa të varur janë nga prodhimi kinez dhe krahu i lirë i punës për të prodhuar produktet e tyre. Ata inkurajojnë njerëzit që të blejnë produktet direkt prej tyre.

Kinezët në videot e tyre tregojnë se të gjitha produktet luksoze prodhohen me 1/10 dhe 1/20 të çmimit që shiten në butikët europianë dhe amerikanë. Çantat Hermes Birkin kushtojnë 1,400 dollarë për t’u bërë dhe shitur nga 38,000 deri në 2 milionw dollarë në Paris. Nike, Adidas dhe Puma prodhojnë atlete për 10 dollarë një palë në Kinë dhe i shesin për 150 dollarë në Amerikë. Michael Kors, Calvin Klein, Ralph Lauren, Tom Ford, Jimmy Choo janë gjithashtu në listën 1 deri në 20.

Ministri Çeku: Organizimi i ngjarjeve ndërkombëtare sportive në vend prioritet

Posted on by Kult Plus

Qeveria në dorëheqje në mbledhjen e sotme ka marrë vendim për ndërtimin e memorialit për të rënët e 17 korrikut 1998 në Junik.

Ministri në dorëheqje  i Kulturës, Hajrullah Çeku, tha se ky memorial bëhet në përkujtim të të rënëve të betejës së 17 korrikut 1998, e që do të shërbejë si simbol i luftës së lavdishme të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës dhe ruajtjes së kujtesës historike për brezat e ardhshëm.

“Për këtë vendim kemi bashkëpunuar me Ministrinë e Bujqësisë dhe me Agjencinë e pyjeve në mënyrë që zonat ku u zhvillua kjo betejë ti jepet ministrisë së kulturës, ndërsa agjencia e memorialëve në ditët në vijim do ta vazhdojë procedurën sipas ligjit për ndërtimin e këtij memoriali shumë të rëndësishëm”, tha ai.

Çeku njoftoi edhe për nënshkrimin e marrëveshjes të cilën e kanë nënshkruar dje mes Federatës Evropiane dhe Federatës Kosovare të I-sports, ai theksoi se organizimi i ngjarjeve ndërkombëtare sportive në vend vazhdon të mbetet prioritet i qeverisë në detyrë e sipas tij kjo bëhet si zhvillim i kapaciteteve për përgatitjen e lojërave mesdhetare ‘Prishtina 2030’.

Çeku, përmendi punimet në sheshin “Xhorxh Bush”, rrugën “Rexhep Luci”, “Ishullin Urban” dhe projektin në rrugën “Agim Ramadani”. 

“Të gjitha këto kontrata janë të lidhura kundërligjshëm, duke mos i respektuar procedurat e nevojshme për pajisje me leje dhe pëlqime të nevojshme. Të gjitha këto investime realizohen brenda zonave të mbrojtura të trashëgimisë kulturore dhe ligji kërkon që para se të shpallen procedurat e të lidhen kontratat, duhet të pajisen me pëlqime përkatëse nga autoritetet përkatëse”, tha ai. 

Sipas Çekut kjo është një nga shkeljet dhe shtoi se shkelja e dytë është se “ka përsëritje të metodave të veprimeve nga Komuna”. 

Ai ka thënë se Ministria dyshon dhe është e bindur që ka parregullsi të theksuar në lidhjen e kontratave. 

“Deri tash janë shkaktuar disa milionë euro dëm nga buxheti i Komunës si rezultat i këtyre kontratave të kundërligjshme dhe ne pretendojmë se komuna e bën këtë veprim qëllimshëm, me paramendim dhe për këtë arsye i jemi drejtuar prokurorisë dhe policisë”, ka thënë ai./rtk/ KultPlus.com

Presidentja i kthen përgjigje Kryesuesit Dehari: Kushtetuta ju detyron të jetësoni e jo të bllokoni institucione

Posted on by Kult Plus

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani i ka kthyer përgjigje kryesuesit të seancës konstituive, Avni Dehari, i cili iu drejtua asaj me kërkesën për “sugjerime” pasi e ndërpreu seancën për shkak të mosmiratimit të raportit të Komisionit të përkohshëm për verifikimin e mandateve.

Në këtë letër, Osmani thotë se Kushtetuta i detyron të jetësojnë e jo të bllokojnë procese.

“Në përmbushje të përgjegjësive kushtetuese si Presidente e Republikës së Kosovës, që kanë të bëjnë me garantimin e funksionimit kushtetues të institucioneve, i përgjigjem kërkesës suaj të pranuar sot në Presidencën e Republikës. Si pikënisje, konsideroj se duhet pasur parasysh, se duke u bazuar në frymën e Kushtetutës, dispozitat që ndërlidhen me konstituimin e institucioneve shtetërore duhet të interpretohen në mënyrë që ta mundësojnë – dhe jo ta pengojnë – themelimin dhe funksionimin kushtetues të tyre”, është shprehur Osmani në letrën drejtuar Deharit.

Tutje, ajo është shprehur se një parim i tillë është mishëruar në praktikën gjyqësore të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës, e cila në Aktgjykimin e saj në Rastin Nr. K072/20, ndër të tjera përcakton se: “struktura e normave kushtetuese që ndërlidhen me themelimin e institucioneve shtetërore që burojnë nga vota e popullit, duhet të interpretohen në atë mënyrë që të jetë ejetësoshme dhe të bëjë të obligohet themelimin dhe ushtrimin efektiv të funksioneve përkatëse”.

“Në të njëjtin Aktgjykim, Gjykata gjithashtu sqaron se: “asnjë normë kushtetuese nuk mund të interpretohet në atë mënyrë që të bllokojë themelimin e institucioneve që burojnë nga pushteti legjislativ dhe ekzekutiv”, duke shtuar se qëllimi i sistemit të Kushtetutës është të themelojë institucione efektive”, ka shtuar ajo.

Presidentja është shprehur se në linjë me këtë, në Aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese në Rastin Nr. KO119/14, në të cilin objekt shqyrtimi ka qenë seanca konstituive e Legjislaturës V, Gjykata ka obliguar të gjithë deputetët e Kuvendit që në pajtim me dispozitat kushtetuese dhe dispozitat e Rregullores së Kuvendit, ta gjejnë mënyrën për ta bërë Kuvendin funksional. Për më tepër, në të njëjtin Aktgjykim, Gjykata ka përcaktuar se: “Kryesuesi që kryeson seancën konstituive, edhe pse nuk është i zgjedhur, është i obliguar me Kushtetutë dhe me Rregullore të Punës së Kuvendit për ta realizuar seancën konstituive”.

“Kosovës është obligim kushtetues i çdo institucioni dhe çdo personi të veshur me autoritet publik. Në rastin konkret, ky është obligim i juaji si Kryesues i seancës konstituive si dhe i të gjithë deputetëve të zgjedhur në Legjislaturën e Nëntë të Kuvendit”, është shprehur ajo./KultPlus.com

Thënie të famshme nga George Washington

Posted on by Kult Plus

George Washington ka qenë presidenti i parë i Shteteve të Bashkuara të Amerikës – lider dhe strateg, i vetmi njeri i zgjedhur unanimisht nga Kolegji Elektoral duke shërbyer dy mandate si president.

Si president i parë, Washington e ka ditur se të gjitha metodat e tij, vendimet dhe lëvizjet do të krijojnë precedent për çdo gjë që do të pasonte, prandaj ai kishte qenë shumë i kujdesshëm dhe i përgjegjshëm me zgjedhjet e tij.

Ai kishte krijuar autoritet duke qëndruar i sinqertë dhe duke mos abuzuar me fuqinë që kishte.

Washington madje kishte refuzuar të shërbente një mandat të tretë dhe kishte vendosur që vitet e fundit t’i jetonte si fermer i thjeshtë, duke vendosur prapë një shembull të mirë.

Ai kishte qenë një njeri me ndjenjë të thellë të detyrës, një hero ushtarak dhe një patriot.

Marrë parasysh atë dhe të bëmat e tij, më poshtë jua sjellim disa prej thënieve të tij që jua përmirësojnë integritetin personal.

– “Lumturia njerëzore dhe detyra morale janë të lidhura në mënyrë të pandashme”

– “Këmbëngulësia dhe shpirti kanë bërë mrekulli në të gjitha epokat”

– “Shoqërohuni me njerëz të kualiteti të mirë, nëse e vlerësoni reputacionin tuaj, pasi që më mirë është të jeni vetëm sesa me shoqëri të keqe”

– “Aq më i vështirë konflikti, aq më i madh është triumfi”

– “Meshkujt e vërtetë e urrejnë luftën, por asnjëherë nuk largohen nga ajo”

– “Më parë vdes në këmbë sesa të jetojë në gjunjë”

– “Më mirë është të mos arsyetoheni sesa ta jepni një arsyetim të keq”

– “Përgatitja për luftë është një prej formave më efikase për ta ruajtur paqen”. / KultPlus.com

Presidentja Osmani priti në takim lamtumirës ambasadorin e Italisë në Kosovë, Antonello De Riu

Posted on by Kult Plus

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, priti sot në një takim lamtumirës ambasadorin e Italisë në Kosovë, z. Antonello De Riu, me rastin e përfundimit të mandatit të tij diplomatik.

Në këtë takim lamtumirës, Osmani e ka falënderuar ambasadorin De Riu për kontributin e tij të çmuar gjatë mandatit në Kosovë dhe ka vlerësuar lart angazhimin e tij për forcimin e marrëdhënieve ndërmjet dy shteteve. Ajo i ka uruar suksese të mëtejshme në angazhimet e tij të ardhshme diplomatike, duke theksuar se miqësia dhe partneriteti ndërmjet Kosovës dhe Italisë do të mbeten gjithmonë të qëndrueshme dhe të bazuara në vlera të përbashkëta.

Presidentja Osmani theksoi se mbështetja e Italisë mbetet thelbësore për Kosovën në rrugëtimin e saj drejt integrimit euroatlantik. Ajo nënvizoi nevojën për angazhim të mëtejshëm të Italisë si një partnere strategjike, veçanërisht në forcimin e pozitës së Kosovës në arenën ndërkombëtare./KultPlus.com

53 vite nga vdekja e Jasunari Kavabata, nobelistit mbresëlënës japonez

Posted on by Kult Plus

Jasunari Kavabata qe shkrimtari i parë japonez që u laureua me çmimin Nobel në vitin 1968 për romanin e tij “Vendi i dëborës”. Për të deshifruar universin mental dhe romanesk të jashtëzakonshëm të Kavabatës është e domosdoshme t’i referohemi viteve të para të ekzistencës, të shënuara nga një vetmi e thellë, prej fëmijërisë deri në momentin tragjik kur shkrimtari vendosi t’i japë fund jetës.

Në veprën e tij realja dhe arealja ndeshen, shkapërderdhja e imazheve alternohet me bardhësitë dhe palëvizshmëritë. Punët e Kavabatës janë thurje të brimuara, të papërfunduara, që lënë lexuesin pa frymë para misterit të interpretimit. Soditja e natyrës, rënia e një gështenje, lulëzimi i një kumbulle, fluturimi i zogut, janë arratisje drejt një bote tjetër, ku bukuria e pashpjegueshme është ndoshta ajo e të vdekurve të rikthyer për një çast në botën e të gjallëve.

Jasunari Kavabata, biri i një mjeku të kulturuar, lindi në vitin 1899 në Osaka. Pas vdekjes së hershme të prindërve dhe motrës së vetme, ai u rrit nga gjyshi i verbër. Studioi në Universitetin Imperial të Tokios. Qe një nga themeluesit e organit Bungei Jidai, mediumi i një lëvizjeje të re në literaturën moderne japoneze. Debutimin e tij si shkrimtar e bëri me “Balerini Izu”, në 1927. Pas disa veprave të shquara, romani “Vendi i dëborës” i siguroi pozicionin si një nga shkrimtarët më në zë në Japoni. U bë anëtar i Akademisë së Arteve të Japonisë në vitin 1953.  Shkroi edhe shumë vepra të tjera, ndër të cilat “Liqeni”, “Qyteti i vjetër”, “Gjëmimi i malit”, “Bukuroshet e fjetura” etj.

Novela “Bukuroshet e fjetura” të Jasunari Kavabatës është një nga veprat e tij më të bukura. Në brendi të saj trajton kryesisht marrëdhëniet mes moshës së rinisë dhe pleqërisë, seksin, vdekjen, jetën dhe kujtimet. Shpeshherë Kavabata shkruan me metafora, duke dhënë shkas për reflektim shumë më parë pasi të shfletojmë edhe faqen e fundit të librit, për më tepër personazhet kryesorë në krijimtarinë e tij janë individë kompleksë në kërkim të pastërtisë. Kavabata e vë theksin kryesisht mbi aftësinë e mendjes njerëzore për të nxjerrë në pah marrëdhënien  e një individi me botën ekzistenciale.

Pasqyrimi i gabimeve të së shkuarës tek personazhi zakonisht ndodhin në prag të vdekjes. Për më tepër, këtyre personazheve u pikon dëshpërimisht në zemër për atë shans të pamundur për rininë e të rinjtë, madje edhe për një moment të shkurtër, për të rivitalizuar një ekzistencë më të dëlirë. Tek “Bukuroshet e fjetura”, personazhi kryesor, Eguti, fle pranë vajzave të reja që janë të droguara, të cilat përfaqësojnë bukurinë e jetës, si një mundësi për të reflektuar mbi gratë që ai ka njohur gjatë gjithë jetës së tij, duke përfshirë edhe gruan dhe vajzat e tij. Gjumi   parashikon  Egutin me një kalim në vdekjen e tij të afërt.

Si gjithmonë, stili i shkrimit të Kavabatës përmban tone lirike, filozofike, që sugjeron misteret e panjohura të jetës.

Sido që të jetë, një fakt mbetet i sigurt: Kavabata vërtetoi mundësinë e ndjeshmërisë së pastër të flasë në veprat që lëkunden me bukurinë. A ishte kjo bukuri hyjnore apo e ligë? Sekreti i mbartur në varr nga shkrimtari, nuk do të zbulohet kurrë. Dy vjet pas vetëvrasjes së Mishimas, që e konsideronte si mjeshtrin e tij, Kavabata kreu edhe vetë vetëvrasje. Vdiq në vitin 1972. / Konica /KultPlus.com

Fragment nga libri “Jeta ime”, Charlie Chaplin

Posted on by Kult Plus

Fragment nga Charlie Chaplin

Gjatë këtyre shëtitjeve nuk më kujtoheshin asnjëherë ato që më thoshte ajo. Isha krejt i ekzaltuar, i bindur se një forcë mistike na ishte afruar dhe se bashkimi ynë ishte rezultat i një afiniteti të paracaktuar. Kisha tre mëngjese që e njihja; tre mëngjese të shkurtra, përpara të cilave pjesa tjetër e ditës nuk ekzistonte deri në mëngjesin pasardhës. Por, mëngjesin e katërt qëndrimi i saj ndryshoi. Ajo më priti ftohtë, pa entuziazëm dhe nuk pranoi të ma kapte dorën. Unë e qortova për këtë gjë dhe e akuzova me shaka se nuk më donte. Më tha – në fund të fundit, unë jam pesëmbëdhjetë vjeç dhe ju nuk jeni veçse katër vjet më i madh se unë. Unë nuk desha ta kuptoja domethënien e kësaj vërejtjeje. Por, nuk mund të mos e vija re mënyrën me të cilën papritur po më largonte. Vështronte drejt përpara, duke ecur me një hap elegant prej gjimnazisteje, me duart të futura në xhepat e bluzës marinare.

– Me fjalë të tjera, ju nuk më doni me të vërtetë – i thashë. Nuk e di – ma ktheu ajo. Unë mbeta i hutuar. – Në qoftë se nuk e dini, atëherë nuk më doni. Në vend të përgjigjes, ajo vazhdoi të ecte pa thënë asgjë. E shikoni çfarë profeti jam – zura të flisja unë me një ton të lehtë. – Ju kisha thënë se do të pendohesha që u njoha me ju. Provova ta merrja në pyetje për të zbuluar ndjenjat e saj të vërteta në lidhje me mua, por të gjitha pyetjeve ajo iu përgjigj njëlloj: – Nuk e di.

Doni të martoheni me mua? – I thashë më në fund për ta zënë ngushtë. – Unë jam tepër e re. Mirë atëherë, sikur të ishit e detyruar të martoheshit, do të më merrnit mua, apo ndonjë tjetër? Por, ajo nuk donte të angazhohej dhe përsëriste pa pushim të njëjtat fjalë: – Nuk e di… unë ju dua… por… – Por nuk më doni – i thashë unë tërë ankth. Ajo mbeti në heshtje.

Ishte një mëngjes i vrerët, rrugët kishin një pamje të përhime dhe të shëmtuar. E keqja është se kam lejuar t’i çoj gjërat shumë larg – thashë me një zë të ngjirur. Kishim arritur në hyrje të metrosë. “Mendoj se do të bënim mirë të ndaheshim dhe të mos takoheshim më kurrë” – shtova duke pritur se si do të reagonte ajo. Mbeti e ngrysur. – Lamtumirë – u përgjigj ajo. – Më vjen shumë keq.

Kjo ndjesë qe si një goditje që po më jepte në zemër. Kur ajo u zhduk në metro provova një ndjenjë zbrazësie të padurueshme. Ç’kisha bërë? Mos isha treguar tepër brutal? Nuk duhej ta kisha trembur. Isha sjellë si një hajvan i fryrë dhe kisha krijuar një situatë të tillë që tani nuk mund të takohesha më me Hetin pa u bërë qesharak. Ç’duhej të bëja? Më mbetej vetëm të vuaja.

– Charlie Chaplin, “Jeta ime”/KultPlus.com

Shfaqja ‘Djali’ nën regjinë e Erson Zymberit sjell në TKK sfidat e adoleshencës dhe dinamikat e familjeve bashkëkohore

Posted on by Kult Plus

Vjollca Duraku

Mbrëmë, në Teatrin Kombëtar të Kosovës u dha premierë shfaqja mysafire nga Teatri i Gjilanit “Djali”, e dramaturgut francez Florian Zeller, e realizuar nën regjinë e Erson Zymberit.

Shfaqja “Djali” është një dramë e cila trajton një tematikë mjaft aktuale të shoqërisë bashkëkohore që ka të bëj krizën e adoleshencës, sfidat e prindërve dhe boshllëkun emocional që krijohet nga marrëdhëniet ndërmjet trinomit të familjes.

Një tufë drite mbi secilin personazh ndizej duke paraqitur gjendje të ndryshme të secilit pjesëtar të familjes në përbërje me: babain Pierre (Kushtrim Qerimi), dy gratë e tij Anne dhe Sofia (Safete Mustafa Baftiu & Tringa Hasani) dhe dy djemtë e tij, Nikolas dhe Sasha (Yzeir Meha, dhe bebja në karrocë). 

Secila gjendje e tyre, shpërfaqte një vuajtje dhe dhimbje të thellë që ishte pasojë e sjelljeve dhe gjendjes së njëri- tjetrit. Shfaqja flet për tensionet emocionale dhe psikologjike pas ndarjes së një çifti, gjendje e cila komplikohet edhe më shumë me prezencën e gruas së dytë.

Nikolas, djali i madh i Pierre gjendet në një depresion të thellë, pas ndarjes dhe keqkuptimeve të prindërve të tij. Mungesa disa mujore e Nikolasit në shkollë i bën bashkë prindërit e tij për të diskutuar rreth gjendjes së tij shqetësuese. Heshtjet në dramë pasoheshin me mesazhe të thella dhe tensione emocionale, të cilat nuk përçoheshin përmes fjalëve.

Vetëm pas një diskutimi mbi rëndësinë e shëndetit mendor dhe emocional të fëmijës së tyre, që ishte shkaktuar nga kriza e çiftit, e pastaj edhe urrejtja që i ishte përcjellë nga nëna e tij kundër babait, Nikolas merret në shtëpinë e Pierre-s, ku prezente është edhe gruaja e tij e dytë. Në këtë rast roli i Pierre si baba komplikohet pasi ai gjendej në mes të gruas dhe djalit të tij të vogël në njërën anë, dhe ish-gruas dhe djalit të madh në anën tjetër.

Një tentativë e Nikolasit për vetëvrasje, e detyron atë të mbyllet në një spital psikiatrik. Nga lutjet dhe përgjërimet e tij ndaj prindërve për ta nxjerrë nga ai vend “psikopatësh” dhe “sociopatësh” e rikthen në shtëpi përsëri. Kjo skenë pasohet nga një ‘lumturi’ familjare, ku Nikolas shfaqet në një gjendje të shëruar plotësisht. Një shërbesë ndaj prindërve me çaj, është skena e fundit ku ai paraqitet, pasi me tu larguar kryen vetëvrasje, gjë e cila lë pasoja të mëdha në jetën e prindërve.

Në iluzionet e tij,  Pierre vazhdon komunikimin dhe flet me Nikolasin pas ‘suksesit’ të tij si një shkrimtar. Kjo gjendje iluzive ndërprehet kur gruaja e dytë e fton të darkojë me të ftuarit e familjes. Ajo i qëndron afër duke e bindur të qetësohej bashkëshortin e saj, i cili ndihej në faj dhe i penduar për tragjedinë e të birit.

Në fund të ngjarjes, në një prononcim për KultPus, regjisori Erson Zymberi ka thënë se teatri duhet të trajtoj tema sociale të cilat komunikojnë dhe flasin për kohën, por edhe për publikun, pasi sipas tij në të kundërtën teatri nuk e kryen misionin fisnik.

“Florian Zeller shkruan për një ngjarje reale e cila ka ndodhur së fundmi në Paris, në një shoqëri shumë të civilizuar. Problemi me të cilin ata ballafaqohen nuk është aspak i largët, pasi është në Evropë. Kjo ka qenë arsyeja se përse kam dashur t’i rikthehem një teatri të varfër, një teatri të heshtjes, një teatri të të pathënave dhe një tematike ku shpesh fshihemi prapa fasadave të familjeve moderne, që në rrënjë të tyre qëndrojnë probleme që ata kanë, por që heshtën, nuk fliten në shoqërinë tonë, ose të paktën tejkalohen, neglizhohen e mandej ato probleme mund të rriten dhe të përfundojnë në shumë fatkeqësi të ngjajshme, me pasoja të mëdha sikurse personazhi Nikolas”, ka thënë regjisori.

Regjisori Zymberi ka thënë që teatri duhet të jetë më afër popullit, më afër shoqërisë, dhe të flitet përmes gjuhës së tyre.

“Procesi i realizmit të shfaqjes sa i përket bashkëpunimit me aktorë nuk ka qenë aspak sfidues, përkundrazi mendoj që ka qenë një proces shumë i lehtë. Fillimisht kemi diskutuar shumë. Tema ka qenë shumë e njohur, ajo që kemi pasur shumë kujdes është fakti i balancimit të emocioneve dhe i krijimit të tensioneve përmes heshtjeve, pauzave psikologjike dhe përmes asaj që fjala dhe veprimi të jenë në koordinim me njëri tjetrin, të cilën gjë aktorët kanë arritur ta kuptojnë shumë mirë, dhe së bashku me energjinë e tyre kemi arritur të krijojmë një produkt i cili është parë sonte. Jam shumë i lumtur që po vazhdon të pëlqehet jo vetëm në Teatrin e Gjilanit, por edhe në teatre të tjera. Reagimet dhe feedback-u i publikut është i jashtëzakonshëm, kjo na bën ne të ndihemi shumë mirë”, ka thënë regjisori.

Ndërsa, aktorja Safete Mustafa- Baftiu në një prononcim për KultPlus ka shprehur emocionet e saj pas premierës së shfaqjes “Djali” në Prishtinë.

“Sa herë që e luajmë këtë shfaqje emocionet shtohen, ngase është një tekst që vazhdimisht të rrëmben. Zakonisht pas shfaqjes ndihem e çliruar sidomos pas kësaj shfaqje në Prishtinë, sepse shfaqja kërkon akumulim të emocioneve, pastaj kur ato shpërthejnë, kur nxirren para publikut shpërthejnë edhe reagimet dhe ndjenjat që i kemi përçuar te ata. Kur sheh që publiku e ka pranuar aq lehtë edhe aq mirë është ndjenjë e jashtëzakonshme. Përgëzimet që marrim nga publiku pas shfaqjes janë patjetër një çlirim, gëzim, e krenari”, ka thënë në fund aktorja Mustafa- Baftiu.

Shfaqja “Djali” me regji të dramaturgut francez Florian Zeller, e realizuar nën regjinë e Erson Zymberit do të jepet edhe sonte në Teatrin Kombëtar të Kosovës, në ora 20:00/ KultPlus.com

“Diamanti”, kryevepra e re e regjisorit Ozpetek, shfaqet në Tiranë

Posted on by Kult Plus

Mbrëmë, në Kinema Millennium ishte radha e kryeveprës së re të regjisorit Ferzan Ozpetek, në kuadër të ciklit të kinemasë italiane në Tiranë.

“Diamanti” e mbushi plot sallën e kinemasë, me një histori emocionesh, misteresh dhe fatesh të ndërthurura. Filmi i regjisorit Italian me origjinë turke, tërheq me elegancën, intensitetin dhe bukurinë e tij, siç vetëm Ferzan Özpetek di ta bëjë. “Diamanti” i Ozpetek eksploron dashurinë, marrëdhëniet dhe zbulimin e vetes. Ai është një prodhim i vitit 2024, me një kast aktorësh të jashtëzakonshëm.

Filmi “Diamanti” është konsideruar nga kritika si rikthimi i Ozpetek në kinemanë e tij më të mirë, atë të koralitetit dhe regjisë së aktoreve të cilat i ka përshkruar me të gjitha cilësitë që mund të ketë një grua: guxim, vendosmëri, brishtësi, frikë, çmenduri, naivitet, inteligjencë, imagjinatë, keqardhje, hidhërim, rebelim.

“Nëse Orson Welles mendonte se kinemaja ishte një lodër e bukur për t’u argëtuar, Ferzan Ozpetek më në fund ka arritur ta shndërrojë atë në një shkop magjik, të aftë për të përshkruar botën ashtu siç do të donte të ishte”, shkruan Corriere della Sera për “Diamantin”.

Filmi në Kinema Millennium u mundësua nga Instituti Italian i Kulturës./atsh/KultPlus.com

Promovohet libri “Katundi i braktisur” i autorit Metush Karadaku

Posted on by Kult Plus

Në ambientetet e KultPlus Caffe Gallery, të premten, më 18 prill 2025, në orën 14:00, Botimet REA, promovon librin “Katundi i braktisur – Rrëfime për Dunavin”, të autorit Metush Karadaku.

Libri “Katundi i braktisur – Rrëfime për Dunavin”, është një ditar jetësor i autorit, në cilën përmblidhen kujtime, ngjarje, përjetime në kohë dhe periudha të ndryshme. Gjithashtu trajtohet edhe historiku i Dunavit përmes rrëfimeve të protagonistëve të shumtë.

Për librin do të flasin autori i librit dhe shkrimtari, Sali Bashota./KultPlus.com

57 vite nga vdekja e novelistes amerikane, Edna Ferber

Posted on by Kult Plus

E quajtur “Novelistja më e madhe amerikane e kohës së saj”, novelistja dhe dramaturgja fituese e çmimit Pulitzer, Edna Ferber vdiq 57 vite më parë, më 16 prill të vitit 1968, transmeton KultPlus.

Ferber lindi më 15 gusht 1885 në Kalamazoo, Michigan. Familja e saj u zhvendos pak përpara se të vendosej në Appleton, Wisconsin, kur Ferber ishte 12 vjeç, ku babai i saj drejtonte një dyqan të përgjithshëm.

Ajo ndoqi shkollën e mesme Ryan, ku shërbeu si redaktore “personale dhe lokale” e gazetës së shkollës. Talentet e saj në të shkruar ishin tashmë të dukshme, ndonëse ishte teatri që rrëmbeu zemrën e saj. Ajo e quajti veten “e goditur nga skena” dhe shpresonte të bëhej aktore.

Por nuk ishte menduar të ishte. Në pamundësi për të përballuar universitetin dhe në nevojë për të ndihmuar familjen e saj, Ferber shkoi të punonte në Appleton Daily Crescent. Ajo ishte gazetarja e parë femër e gazetës. Ferber e pëlqeu punën dhe kaloi në një gazetë më të madhe, Milëaukee Journal, ku ajo punoi aq shumë sa u rrëzua nga lodhja një ditë në moshën 22-vjeçare.

Ferber u kthye në shtëpi në Appleton për të pushuar, por në mënyrë tipike Ferber, ajo derdhi energjinë e saj në shkrimin e tregimeve.

Tregimi i saj i parë i shkurtër, “Heroina Homely”, u botua në vitin 1910. Ajo më vonë tha për suksesin e saj: “Vendimi im për t’i dërguar “Heroina Homely” te redaktori i Everybody’s u arrit thjesht mjaftueshëm.”

Historia e saj u pasua shpejt nga një roman, “Daën O’Hara”, për një gazetare femër në Milëaukee. Ferber erdhi në vëmendjen kombëtare për serinë e saj të tregimeve në lidhje me shitësen udhëtuese të petkave Emma McChesney. Ndër fansat e saj ishte edhe presidenti Teddy Roosevelt.

Suksesi i këtyre tregimeve e solli Ferberin në vitin 1912 në Nju Jork, ku ajo gjeti famë të madhe për romanet dhe tregimet e saj të shkurtra. Shumë prej tregimeve të saj shfaqnin gra të forta që kapërcenin vështirësitë. Thuhej se ajo kishte pak durim për gratë që lejojnë veten të kufizohen nga kufizimet sociale dhe kulturore të vendosura mbi gratë.

Ferber ishte rigoroze për punën e saj. Ajo hulumtoi me kujdes mjediset e romaneve të saj dhe mbajti një plan ditor të një shëtitjeje të shpejtë në mëngjes, e ndjekur nga disa orë shkrim. Për vite me radhë, ajo shkruante 1000 fjalë në ditë, 350 ditë në vit. Pasi kishte filluar një libër, ajo pretendoi se asgjë tjetër veçse vdekja nuk mund ta ndante atë nga ai./ KultPlus.com

Fëmijët e Mitrovicës do të buzëqeshin ndryshe këtë të enjte – skena u përket atyre

Posted on by Kult Plus

Festivali i Teatrit për Fëmijë “Fëmijët në Teatër” rikthehet për herë të dytë, duke sjellë një atmosferë plot ngjyra, këngë, lojë dhe emocione të pastra.

Më 17 dhe 18 prill, në Teatrin “Muharrem Qena” do të ngjiten në skenë dy shfaqje për fëmijë, duke e kthyer qytetin në një qendër të artit dhe gëzimit për të vegjlit.

“Jam shumë e lumtur që ky festival po vazhdon rrugëtimin drejt krijimit të një tradite, me përkrahjen e Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, si dhe të Teatrit të qytetit të Mitrovicës ‘Muharrem Qena’. Fytyrat e lumtura të fëmijëve në edicionin e parë më bënë të vendos menjëherë për rikthimin e tij me një edicion të dytë, dhe shpresoj që ky festival të bëhet pjesë e pandashme e kalendarit kulturor të qytetit tonë,” u shpreh organizatorja e festivalit, Albana Muja.

Bashkëpunëtorët e këtij edicioni janë Marigona Bekteshi, në cilësinë e udhëheqëses artistike, dhe Labinot Lajçi, i cili kujdeset për organizimin e këtyre dy ditëve magjike për fëmijët e Mitrovicës./KultPlus.com

Sot shënohet Dita Botërore e Zërit

Posted on by Kult Plus

Sot është Dita Botërore e Zërit.

Zëri është më i rëndësishëm se kurrë në shkollë, në punë dhe për ndërveprim social. Por shumë abuzojnë me zërin e tyre duke pirë duhan, duke bërtitur, duke pirë alkool ose nuk i kushtojnë rëndësi teknikës së të folurit. Kur shfaqen probleme, trajtimi shpesh injorohet, duke çuar në probleme më të rënda.

Për të adresuar këto problematika, Dita Botërore e Zërit u krijua si një ditë e veçantë e ndërgjegjësimit, e njohjes dhe kremtimit të zërit njerëzor. Caktimi i 16 prillit si Dita Botërore e Zërit i detyrohet një grupi profesionistësh brazilianë të kujdesit për zërin, të cilët vendosën të festojnë zërin në 1999 duke shpallur Ditën e Zërit Brazilian.

Prej atij viti, 16 prilli u kthye në një ditë globale pas njohjes nga anëtarët e Komitetit të Akademisë për Çrregullimet e të Folurit.

Dita Botërore e Zërit shërben si një fushatë edukative për të informuar publikun për rëndësinë e zërit njerëzor dhe nevojën për kujdes parandalues. Tema e këtij viti është “Empower your voice” (Fuqizo zërin)./atsh/KultPlus.com

Andrea Alessi, figura madhore e arkitekturës evropiane, me origjinë nga Durrësi

Posted on by Kult Plus

Andrea Alessi, një prej figurave madhore të arkitekturës evropiane me origjinë shqiptare, është kujtuar në një aktivitet organizuar nga Shoqata e Arkitektëve kroatë në Zagreb.

Aktiviteti u shoqërua me një ekspozitë të veprave të Andrea Alessi, realizuar nga fotografi shqiptaro-kroat Luka Mjeda. Gjatë veprimtarisë foli Velimir Neidhardt, president i Akademisë së Arteve dhe Shkencave kroate, drejtoresha e Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit, Alda Bardhyli, arkitektët Rilind Čočaj dhe Ardijan Karlo Gashi.

Andrea Nikolle Aleksi, apo siç njihej në Kroaci, Adrija Alesi, ishte një arkitekt dhe skulptor i lindur në Durrës në 1425. Pas shpërnguljes së tij në Split (Dalmaci) ai arriti të bëhej një nga artistët më të mëdhenj të Rilindjes dalmatine.

Karakteristikë e Andrea Alesit ishte që në punimet e tij, vinte mbishkrimin ku shënohej origjina e skulptorit. Që në rini shkoi në Split të Dalmacisë dhe aty studioi pranë skulptorit Mark Troja. Është autor i statujave të lozhës së tregtarëve në Ankona të Italisë, i 1454 afreskeve të një kishe të Dalmacisë. Kryevepra e tij mbahet Pagëzimorja e Trogirit, në katedralen e Shën Lorencit.

Tre vjet më parë, Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit nënshkroi një marrëveshje bashkëpunimi për sjelljen në shqip të veprës së arkitektit shqiptar me famë ndërkombëtare./atsh/KultPlus.com

Daniel Defo, krijuesi i kryeveprës ‘Robinson Kruzo’

Posted on by Kult Plus

Daniel Defo lindi në Londër më 1660. Ai ishte djali i një kasapi të quajtur Xhejms Fo (Danieli më vonë e ndryshoi mbiemrin e tij në Defo sepse tingëllonte më bukur). Danieli i ri mëson në një shkollë fetare dhe më pas filloi tregtinë duke shitur dhe blerë mallra të ndryshëm. Kështu, ai udhëtoi në të gjithë Europën.

Daniel Defo luftoi kundër mbretit Xhejms ll dhe më vonë u bashkua me ushtrinë e mbretit Uilliam lll. Ai u burgos dy herë, sepse shkroi disa tekste kundër kishës dhe qeverisë. Daniel Defo punoi shumë edhe me gazetën e tij, në të cilën shkroi më shumë se 500 shkrime me emrin e vet, më shumë se çdo shkrimtar tjetër në gjuhën angleze.

Ai pati një jetë shumë aktive. Vdiq në 1731 në Londër. Kur ishte pothuajse 16 vjeç, Daniel Defo filloi të shkruante novela. Të kësaj periudhe janë veprat: “Kapiten Singëlltoni”, “Moll Flanders” dhe “Roksana”, por libri që e bëri të famshëm në të gjithë botën është “Robinson Kruzo”. Kjo ishte novela e tij e parë, e shkruar më 1719 dhe pati sukses të menjëhershëm. Defoja u mbështet në historinë e vërtetë të një detari të quajtur Aleksandër Selkirk, i cili u braktis nga piratët në ishullin Juan Fernandes, një ishull i vogël në Oqeanin Paqësor.

Ai jetoi atje i vetmuar për katër vjet dhe mundi të largohej me ndihmën e një anijeje në vitin 1709. Shumë studiues letërsie e mbajnë Robinson Kruzonë si novelën e parë në krijimtarinë letrare angleze. Ajo është përkthyer në mjaft gjuhë të botës, madje konsiderohet nje ndër veprat më të përkthyera në të gjithë botën pas Biblës.

Ai është një nga katër shkrimtarët më popullor dhe themelues i romanit anglez. Defoe ka shkruar edhe shumë trakte politike të cilat i kanë shkaktuar shqetësime autoriteteve angleze, të cilat e kanë ndëshkuar duke e futur në burg për pak kohë. Njëherësh ai ishte pionier i gazetarisë ekonomike dhe të biznesit. /KultPlus.com

136 vite nga lindja e Charlie Chaplin

Posted on by Kult Plus

Më 16 prill të vitit 1889 ka lindur Charlie Chaplin, i cili ka vdekur më 25 dhjetor 1977 në Zvicër. Aktori, skenaristi, regjisori dhe producenti anglez Charlie Chaplin, ishte një nga pionierët e kinemasë dhe një ndër artistët më të mëdhenj në historinë e filmit.

Mustaqe të zeza, kapelja, bastuni dhe të ecurit si rosak me këpucët e mëdha – karakteristika të Charlie Chaplin këto që nuk i harron askush. Ashtu si edhe në filmin e tij të parë, me të cilin korri sukses të madh „Fëmija“ (1921) „endacaku“ ndërthurte në figurën e tij, humorin e shakanë me dëshpërimin e melankolinë.

Lindur në vitin me 16 prill 1889 në Londër, ai ndërroi jetë në Zvicër në vitin 1977 – gjatë jetës ai përjetoi shumë suksese në kinematografi, por edhe shumë skandale. Charles Spencer Chaplin rridhte nga një familje e varfër dhe arriti të fitojë miliona në Hollywood. Filmi i tij “Etja për ar”(1925) tematizon pikërisht këtë kontradiktë: realiteti i trishtuar dhe ëndrra për ar e pasuri.

Shumica e veprave të Chaplin u krijuan në kohën e filmit pa zë. Për „Dritat e qytetit“ ai punoi në fazën e kalimit nga filmi pa zë në atë me zë. Por Chaplin nuk i preferonte filmat me zë. Ai e përdorte zërin me kursim dhe në mënyrë eksperimentuese. Filmat e tij dëshmojnë se ai ka pasur të drejtë: Mimika, pantomimat, gjestet dhe shprehja – të gjitha funksionojnë edhe sot tek filmat e Chaplin.

Charlie Chaplin ishte i dhënë pas grave dhe është martuar gjithsej katër herë. Yllin e ri të kinematografisë e tërhiqnin gjithmonë vajzat e reja. Kjo shpesh herë i ka krijuar telashe. Në SHBA dhe në atdheun e tij në Angli, apostujt e moralit e kanë kritikuar ashpër atë.

Gruaja e dytë e tij Lita Grey Chaplin dhe dy fëmijët – 1913

Vetëm në filmat e tij të vjetër Chaplin luante karaktere të pakëndshëm. Shumë shpejt ai iu përkushtua roleve, që karakterizuan më pas filmat e tij: ky ishte njeriu i thjeshtë, që mbrohet ndaj padrejtësive të jetës. Në veprat e më vonshme si „Kohët moderne“ (1936) ai ushtron edhe një kritikë të thellë shoqërore – njeriu në ingranazhet e industrializimit.

Një vepër mjeshtërore e Chaplin është filmi “Diktatori i madh” (1940). Përpjekjes, që konsiderohej thuajse e pamundur për të satirizuar Hitlerin dhe nazistët – Chaplin ia doli me sukses. Më vonë Chaplin është shprehur, se po të kishte pasur dijeninë për kampet e përqendrimit ai nuk do ta kishte xhiruar filmin. E pavarësisht kësaj “Diktatori i madh” edhe sot është një film që ia vlen të shihet.

Në veprën e mëvonshme “Projektorët” Chaplin ka përpunuar edhe shumë prej përjetimeve të tij. Në të tematizohen ulje – ngjitjet e artistit. Premiera e filmit u shfaq në vitin 1952, në një kohë, kur Chaplin përçmohej në SHBA. Atë e akuzonin atje, se ishte i afërt me komunizmin. Chaplin, i cili ishte atë kohë në Angli, nuk u lejua të kthehej në SHBA.

Pas dhjetë vjetëve ndërprerjeje, Charlie Chaplin rivuri në skenë në Europë në 1967 filmin: “Kontesha e Hong-Kongut”. Ndonëse filmi me dy yjet e kinematografisë Sophia Loren dhe Marlon Brando pati aktorë të nivelit të lartë, ai nuk solli asnjë sukses komercial. Vitet e fundit të jetës Chaplin i kaloi në Zvicër. Vetëm një herë ai u kthye shkurt në SHBA.

As sot e kësaj dite nuk ka figurë tjetër në historinë e kinematografisë, që të jetë kaq e pranishme sa Charlie Chaplin. Qoftë në reklama, në qendra tregtare, në pllakata, në fotografi apo në internet – figura e endacakut me tiparet tipike të aktorit Charlie Chaplin haset kudo dhe në çdo kohë. Chaplin u ka mbijetuar kohërave – ndonëse periudha e tij si regjisor i përket një të shkuare të largët.

Edhe ata që nuk janë rritur me Charlie Chaplin dhe filmat e tij, e njohin endacakun. “Ai nuk ishte një yll Hollywood-i”, thotë ekspertja amerikane e Chaplin-it, Lisa Stein Haven, “sepse kur ai ishte një yll, Hollywood-i nuk ekzistonte”. Edhe sot mund të thuash që: Charlie Chaplin është shumë më tepër se sa një aktor. Ai është një legjendë. / KultPlus.com

Biblioteka e “Komisisë Letrare”, e para bibliotekë publike në Shqipëri

Posted on by Kult Plus

Më 16 prill 1917 u themelua biblioteka e “Komisisë Letrare” në Shkodër, si organizëm i përbashkët shqiptaro-austriak, me nismën e një grupi patriotësh me në krye Luigj Gurakuqin. “Komisia Letrare” u krijua me nismën e Akademisë së Shkencave të Vjenës dhe ishte një hap i rëndësishëm për standardizimin e gjuhës shqipe.

I konsideruar si institucioni i parë në rrafshin albanologjik, biblioteka e “Komisisë letrare” drejtohej nga shkrimtari dhe publicisti Hilë Mosi, i cili luajti një rol të rëndësishëm në procesin e krijimit të bibliotekave. Hilë Mosi ishte i pari që futi konceptin e kopjes së detyruar.

Të tjerë intelektualë që u bënë bashkë në këtë komisi ishin: At Gjergj Fishta, Sotir Peci, Dom Ndre Mjeda, Aleksandër Xhuvani etj.

Si fonde të kësaj biblioteke shërbyen librat që zotëronin shtypshkronja të atyre viteve si, “Nikaj” dhe “Zoja e Papërlyeme”, me rreth 3000 vëllime.

Pas shpërndarjes së “Komisisë Letrare” në vitin 1918, fondi i saj kaloi në kujdestarinë e shoqërisë “Vllaznia” dhe më pas u transferua në Tiranë pranë Ministrisë së Arsimit, e cila më 10 korrik 1920 themeloi Bibliotekën Kombëtare nën drejtimin e prof. Mati Logorecit. E njohur fillimisht si Biblioteka e Shtetit, dy vite më vonë u emërtua Biblioteka Kombëtare./atsh/KultPlus.com