Në 12 maj 1812, në Highgate, Angli, lindi Edward Lear, poet dhe illustrues, autor, piktor që vizatoi çdo gjë që pa në rajonin e Mesdheut (Shqipëri, Greqi) dhe të gjitha i përfshiu në librat e tij me përshkrime udhëtimesh.
Në 1848 Lear nisi një udhëtim përmes Greqisë për në Stamboll. Udhëtimi i tij morri një kthesë të papritur, kur ambasadori britanik në kryeqytetin osman arriti t’i siguronte dokumentet për të vazhduar përmes disa zonave të perandorisë. Duke marrë rrugën përmes Selanikut dhe Manastirit, ai udhëtoi në Ohër, Strugë, Elbasan, Tiranë, Krujë, Lezhë dhe Shkodër. Më pas vazhdoi drejt jugut në Kavajë, Berat, Ardenicë, Apoloni, Vlorë, bregdetin e Himarës, Tepelenë, Gjirokastër dhe më tej në Janinë. Shumë nga peizazhet dhe skicat që bëri gjatë udhëtimit regjistrojnë një dokumentim të përpiktë të Shqipërisë së mesit të shekullit XIX.
Pas kthimit në Angli ai botoi “Ditarët e një peizazhisti në Shqipëri” (1851). Talenti origjinal si peizazhist, gjallëria e përshkrimeve në librat e udhëtimit dhe korrespondenca e shumtë e bënë Lear-in një nga udhëtarët më të dashur të shekullit XIX. Por, me librin e tij “Nonsense”, Lear fitoi famë si poet limerik, zhanër vargjesh të pakuptimta që shpesh shoqërohen me vizatime ilustruese. Vargu Limerik (nga emri i qyteti në Angli) është formë poetike autentike angleze. / KultPlus.com
Poezi e shkruar nga Cesare Pavese Përktheu: Orjela Stafasani
Do të vijë vdekja dhe do t’i ketë sytë e tu, kjo vdekje që nuk na ndahet nga mëngjesi deri në mbrëmje, e pagjumë, e shurdhët, si një pendim i vjetër, a një ves i pakuptimtë. Sytë e tu do të jenë një fjalë e kotë, një britmë e mbytur, një heshtje. Të tillë i sheh çdo mëngjes kur e vetme përkulesh para pasqyre. O shpresë e dashur, atë ditë do ta dimë edhe ne që je jeta dhe asgjëja. Për të gjithë vdekja ka një shikim. Do të vijë vdekja dhe do t’i ketë sytë e tu. Do të jetë si të heqësh dorë nga një ves, si të shohësh një fytyrë të vdekur tek rishfaqet në pasqyrë, si të dëgjosh një buzë të mbyllur. Të heshtur do të biem në humnerë./KultPlus.com
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve publikoi përqindjen e të dhënave të pjesëmarrjes në votime për zgjedhjet parlamentare të 11 majit me raportimet nga 3020 qendra votimi nga 5225 në total.
Sipas KQZ, pjesëmarrja në zgjedhje e shqiptarëve brenda vendit është 42,17%. Pjesëmarrja në votime në 2023 ka qenë 37,79% dhe 48,59% në 2021.
Për herë të parë të drejtë vote këtë vit kishin edhe shqiptarët në diasporë, ndërsa sipas KQZ pjesëmarrja e tyre e përkthyer në përqindje ka qenë 79,24.
Ndërkohë sa i përket votimit brenda vendit në përqindje sipas qarqeve, janë këto rezultate:
Për shqiptarin më të veçantë në historinë tonë, edhe vdekja ashtu duhej të ishte. Nuk e prishi rregullin Faik Konica në momentet e fundit të jetës së vetë.
Është e shkruar nga studiuesi i njohur i tij, Nasho Jorgaqi, që një ditë më parë se t’i ndahej shpirti nga trupi, Konicës iu dogj kafeja në dhomën e tij. Dhoma iu mbush me tym dhe u deshën ca minuta të mira të vendosej normaliteti.
“Nuk më duket shenjë e mirë kjo”, mësohet t’i ketë thënë Nolit. Por, çudia nuk mbaroi këtu. Hëngri drekë të rëndë, një bërxollë shumë të madhe dhe kur mbaroi tha: “Nuk do ha mish për tri ditë”. Por, në mbrëmje ai vdiq nga një atak në zemër.
Megjithatë, historia e fjalëve të fundit apo testamentit që ka lënë Konica nuk mbaron këtu.
Deri më sot ekzistojnë dokumente dhe dëshmi që Konica të ketë lënë një testament, sipas të cilit nuk do ta treste dheu nëse nuk do ta varrosnin në atdhe. Këtë e ka përforcuar Fan Noli, i cili në disa letra dërguar Enver Hoxhës i ankohej se Faikun e kishte në “dollap”, domethënë në morg, dhe shteti shqiptar duhet të financonte varrimin në atdhe. Por, Enveri e kishte shpallur armik me kohë Konicën dhe nuk e bëri këtë.
Mbështetur në këtë dëshmi, në vitin 1995, eshtrat e Konicës rivarrosen në Shqipëri në kodrat e Liqenit Artificial të Tiranës. Mendohet se testamenti i është lënë Sejfulla Malëshovës dhe kjo është përmendur, por për hir të vërtetës, testamenti origjinal i tij nuk është botuar asnjëherë./ KultPlus.com
Në sallën ceremoniale të Universitetit “Aristoteli” në Selanik, në kuadër të “14th World Choir Festival on Musical & Competition”, Kori “Siparantum” nga Kosova shkëlqeu mes pjesëmarrësve nga SHBA, Greqia, Sllovakia, Polonia dhe Serbia.
Pas një gare jashtëzakonisht të ngushtë dhe të nivelit të lartë artistik, kori u rendit në vendin e dytë dhe u nderua me Medaljen e Argjendtë. Vendin e parë e fitoi Brigham Young University Singers nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, nën dirigjimin e Dr. Andrew Crane – një nga koret më të mira në botë.
Ky është një tjetër sukses i jashtëzakonshëm për korin “Siparantum”, që vazhdon të përfaqësojë denjësisht Kosovën në skenat më prestigjioze ndërkombëtare./ KultPlus.com
Kosova ka fituar dy medalje të bronzta në Kampionatin Evropian të karatesë. Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku i ka uruar sportistët pjesëmarrës në Kampionat.
Më poshtë gjeni postimin e plotë:
Dy medalje të bronzta për Kosovën në Kampionatin Evropian të karatesë, një sukses i madh për sportin tonë dhe përfaqësim i denjë i shtetit.
Ekipi i Kosovës, karateistet, Fortesa Orana, Vlera Qerimi, Behije Mustafa dhe Elmedina Istogu, udhëhequr nga Isak Curri, treguan guxim dhe përkushtim, duke mposhtur radhazi Armeninë, Spanjën, Ukrainën dhe Greqinë në luftën për medalje.
Është kjo medalja e dytë e bronztë për ekipin tonë, pas asaj të fituar dje nga Betim Maliqi.
Urime sportistëve, trajnerëve dhe Federatës së Karatesë së Kosovës. Krenarë me ju./ KultPlus.com
Uh! Evropë, ti kurva e motit! Që i re mohit, besës së Zotit! Po, á ky asht sheji i qytetnisë? Me da token e Shqypnisë, Për me mbajt klyshtë e Rusisë? Gomari i Babatasit Ju rrugaça sallahana, vagabonda shakllabana, rriqna t’ndyet, mikrobe të kqij qi të mjerës moj Shqipni kthelltë hi i keni në mushkni pa dhimbë gjakun tuj ia pi, por der kur, bre batakçi! Bre coftina, kalbe mbi dhè der kur ju, tu tallë me ne, do t’na qelbi fis e atdhè? Ah! Bre ju..nuk dij shka u kjoftë, se tash ma jemi tue u njoftë, se kush jini e shka jini se kah shkoni e se kah vini plang e shpi se kah i kini e sa pare u ban gjaku: se për ju, po, duhet laku, për me u vjerrë o kund m’do i shpat! Deri dje, pa kmishë mbi shtat, me ‘i gjysmë setre t’pa astar, lshuemum krahve kalavar e me ‘i komçë t’njtitme nën grykë: pantallonat me “gjyslykë” kto edhe lidhun me nji spagë: shtatit rreshke e ba saragë, t’tanë gordec e berbalec pa ndo ‘i msim, pa ndonji dije, me ‘i fillore a nji iptadije, erz e shpirt qitun nën themër: turq a sllave a grek me zemër, falun barkut veç Shqipnisë, si ajo marrja e t’gjith njerzisë… tuj u shite ju për gjithë treg, sod na mbahi “Skandërbeg”, e ngërdhucë, goditë, limue, rrue, qethë, pipirique, tash n’”smoking”, tash në “bon-jour” ju, qi dje s’kishit as ushkuer me lidhë brekët me nder me thanë m’sahan t’huej gjithmonë me ngranë, rrugën krejt na e keni zanë, ke na shkoni pash e m’pash, edhe besa me “gulash” me “afishe” e me “sultjash”, me “kjumshtuer” e me “ashurè”, “kosha gjelash” si kubure, “tarator”, “pilaf me kos”, “mish me qepe” e “majdanos” “shish qebap”, “brizholla viçi”, “kunguj t’mbushum”, “kuzuici”, “kabuni”- e “mualebi”. Barku sod ju rri ju kodër, kargatisë e bamun lodër: der sa ata burrat e dheut, qi për jetë e nderë t’Atdheut kane ra n’luftë si shqipe t’leta, kanë shkri gja e shpija t’veta, kanë tuj dekë rrugave unit, me iu dhimbë gurit e drunit. Përse, po, kta matrahulla, kta shqiptarë, shqiptarë kah ksula, n’vend qi ju me u vu n’konop, a se brinjt m’jau zbru me shkop, a, mos tjetër, me u ngushtue me xjerrë zhuri kund m’ndo ‘i prrue për me shtrue ndo ‘i rrugë të shtetit a me dlirë ndo ‘i skelë detit, lavjerre buzësh, harru si viça kqyrin m’ju si t’ishi ogiça, për me u pri udhës s’qytetnisë e me i sjellë t’marën Shqipnisë. Ani kush, pra, me i pri kombit: ju, do pyka bijtë prej llomit qi “shqiptarë” vedit i thoni, jo pse ju Shqipninë e doni, jo pse ju ndo ‘i send kuptoni shka asht Atdheu e shka asht Liria, shka asht Vllaznija a Parasija, Përparimi e Qytetnia, por veç pse ende der më sot nji tyran s’po e gjeni dot, nën kambë t’cillit ju me u shtrue, se un ma tash ma jam regjë me jue, e jau njof shpirtin der m’palc, pleh i ndytë me u bartun n’shalc e me u qitë jashta Shqipnije. Nuk din Shkjau me mbajtë miqsí! Por, s’din Shkjau me mbajtë miqsí! Aman, Zot, kur duel Serdari, Se ç’kje ndezë Vranina zhari! Aman, Zot, kur mrrîni Pera, Se shum krisi atbotë potera! Por kur rán Shkjét e Vraninës Shum u krisi plumja shpinës! Porsi shé, qi m’nji natë gjâmet Rritet turr e del prej âmet Tuj ushtue – e tue shkumue, Shkaperderdhet nper zallina, Ashtû u derdh Shkjau te Vranina, N’valë Shqyptarët krejt tue i pershî. S’lufton ndryshe e rrebtë kulshetra E me dhâmbë edhè me kthetra, Zjarm e surfull tue flakrue, Kur drangojt t’a kenë rrethue; Si i qindron sod Shkjaut Shqyptari Per dhé t’amel, qi i la i Pari: Kâmbë per kâmbë, tuj qitë pá dá, Tue korrë krena neper Shkjá. U janë ndezun flakë breshânat, U kullojn gjak n’dorë tagânat, E u kullon gjak edhè zêmra, Veç se vendit s’ u lot thêmra. Por ç’dobí: dielli tue lé Isht’ tue lé m’ at ditë per Shkjé! – I rán ndore Shkjaut t’ terbuem Tridhjetë t’vrám e dhetë t’ shituem!… O ata t’lumt, qi dhane jeten, O ata t’lumt, qi shkrîne veten, Qi per Mbret e vend të t’ Parve, Qi per erz e nderë t’ Shqyptarve Derdhen gjakun tuj luftue, Porsi t’Parët u pa’n punue! Letë u kjoftë mbí vorr ledina, Butë u kjoshin moti e stina, Aklli, bora e serotina: E dér t’kndoje n’ mal ndo ‘i Zânë, E dér t’ketë n’ dét ujë e rânë, Dér sá t’shndrisin diell e hânë, Ata kurr mos u harrojshin, N’kângë e n’valle por u kndojshin./KultPlus.com
Ka përfunduar zyrtarisht orari i votimit për zgjedhjet parlamentare 2025 në Shqipëri.
Qytetarët të cilët nuk kanë mundur të votojnë, nuk do të kenë më mundësinë pas orës 19:00, përveç atyre që deri në ato momente ndodheshin në qendrat e votimit.
Tashmë kutitë do të çohen nga KQZ-ja për numërimin e votave dhe më vonë do të dalë dhe përgjigja e tyre. /TCH/ KultPlus.com
Se Faruk Begolli mbetet ndër aktorët më të mirë të kinematografisë mbarëshqiptare, kjo tashmë dihet.
Begolli la gjurmë të përjetshme në historinë e artit shqiptar, tash edhe pas vdekjes së tij, miqtë, kolegët e adhuruesit, akoma e kujtojnë atë me nostalgjinë e adhurimin më të madh, shkruan KultPlus.
Sot, KultPlus, ju sjell një intervistë nga Arkivi i RTK-së, të cilën Begolli e kishte realizuar me Ekrem Kryeziun në vitin 1970 në Beograd.
‘…se ti shumë po kërkon prej meje e unë s’mundem më tepër për të dhënë. Unë vetëm jam në mes të çmendurëve, në mes të verbërëve, vetëm në mes të zotave. Vetëm jam dhe para vedit’, janë këto vargjet që në një sekuencë të këtij reportazhi interpretohen nga Begolli me një magji skenike që vetëm ai ka ditur ta interpretojë. / KultPlus.com
Çiklisti danez Max Pedersen u shpall fitues i etapës së tretë dhe të fundit të garës ndërkombëtare “Giro d’Italia 2025” në Shqipëri, që përfundoi pasditen e sotme në qytetin e Vlorës.
Duke dominuar me sprint, Pedersen ia doli në një terren jo dhe aq të lehtë të rimerrte fanelën rozë, pasi kishte triumfuar në etapën e parë, ndërsa në të dytën fitues doli anglezi Tarling.
160 kilometrat me terren kodrinoro-malor, Pedersen i përshkoi për 3 orë, 49 minuta dhe 10 sekonda.
Sa i takon renditjes, pas tij u pozicionua Corbin Strong. Orluis Aular përmbyll 3 vendet e para. Ndërkaq Brandon Rivera dhe Edoardo Zambanini mbajnë vendin e katërt dhe të pestë.
“Giro d’Italia 2025” në Shqipëri, edicioni i 108-të i turit çiklistik më të famshëm sportiv në botë, nisi nga Durrësi më 9 maj, për të përfunduar pas 21 etapash në Romë, të dielën e 1 qershorit./ KultPlus.com
Barcelona ka shënuar fitore ndaj Real Madridi me rezultat 4-3 në kuadër të El Clasicos e vlefshme për xhiron e 35-të.
Real Madridi e nisi mirë ndaj Barcelonës si mysafir duke shënuar që në minuën e pestë të ndeshjes. Gjyqtari Hernandez Hernandez akordoi penallti pas një ndërhyrje të gabuar të Wojciech Szczesnyt ndaj Kylian Mbappes, ndërsa më herët gaboi Pau Cubarsi.
Nga pika e bardhë ishte i saktë Kylian Mbappe që shënoi për 1-0.
Në minutën e 14-të, sërish Mbappe mori një top shumë të mirë dhe arriti të shënojë për 2-0.
Por në minutën e 19-të, Barcelona u kthye në lojë, me Erik Garcian që arriti të shënojë për 2-1.
Në minutën e 32-të u barazuan shifrat, ku Lamine Yamal shënoi një gol të bukur për 2-2.
Barcelona nuk ndalej, duke sulmuar portën e Real Madridit që ishte në shok pas këtyre dy golave.
Epërsia për katalanasit erdhi në minutën e 34-të, kur Raphinha shënoi pas asistimit të Pedrit, për 3-2.
Ritmi i lartë i lojës sillte raste nga të dyja anët, por Barcelona arriti të shënojë edhe njëherë pa u mbyllur pjesa e parë.
Raphinha shënoi sërish, kësaj radhe pas asistimit të Ferran Torres për 4-2.
Pjesa e dytë kishte më pak raste dhe për rrjedhojë edhe më pak gola.
Reali arriti të hap ndeshjen në minutën e 70-të, me Vinicius Junior që asistoi te Mbappe që shënoi për 4-3.
Edhe pse minutat e mbetur sollën shumë raste, ku anuluan, dy gola, për secilën nga një, tjera nuk kishte.
Barcelona mori fitoren që i afron shumë te titulli kampion. Barcelona ka 85 pikë në vendin e parë, ndërsa Real Madridi si i dyti ka 75 pikë./ KultPlus.com
“Don’t worry, be happy” është një këngë reggae e famshme, e krijuar nga legjenda e muzikës Bob Marley në vitet ’80. Kjo këngë është një himn i thjeshtë dhe i frytshëm që u bë shumë e njohur në mbarë botën, dhe është ende e dashur nga shumë njerëz sot.
Teksti i këngës fokusohet te ideja e jetesës pa stres dhe shqetësime. Refreni i këngës, “Don’t worry, be happy”, është një fjalë shprese e thjeshtë por e fuqishme që e bën këngën të bëhet një kujtim i paharrueshëm. Kënga thotë se në vend që të mbështeteni në shqetësime dhe trishtim, është më mirë të shihni ndryshimet pozitive në jetën tuaj dhe të jeni të lumtur në këtë botë.
Bob Marley, me këngën e tij “Don’t worry, be happy”, u bë një simbol i mesazheve pozitive dhe gjithmonë do të mbetet një pjesë e rëndësishme e kulturës së popullarizuar.
Kjo këngë është një kujtim i ndryshimit pozitiv dhe një nxitje për të jetuar jetën në mënyrën më të mirë të mundshme. / KultPlus.com
Presidentja Vjosa Osmani ka bërë të ditur se është takuar me presidentin austriak Alexander Van der Bellen dhe zonjën e parë Doris Schmidauer në Mauthausen për ceremoninë e 80 vjetorit të çlirimit të Kampit të përqëndrimit.
Postimi i saj i plotë:
Miqësia me Austrinë mbetet një shtyllë e fortë e rrugëtimit tonë evropian.
Me Presidentin austriak Alexander Van der Bellen dhe Zonjën e Parë Doris Schmidauer, ishim në Mauthausen për ceremoninë e 80 vjetorit të çlirimit të Kampit të përqëndrimit.
Para ceremonisë përkujtimore, patëm një diskutim të sinqertë e përmbajtësor për miqësinë tonë të qëndrueshme e përkrahjen e çmuar të Austrisë në çdo etapë të shtetndërtimit të Kosovës.
Kosova është e përkushtuar për procesin e integrimit euro-atlantik, e në këtë rrugëtim është e bekuar të ketë në krah miq sikurse Austria./ KultPlus.com
Unë gjithmonë e kam imagjinuar që Parajsa do të jetë një lloj biblioteke. – nga Jorge Luis Borges
Një shtëpi pa libra është si një dhomë pa dritare. – nga Heinrich Mann
Një libër, një stilolaps, një fëmijë dhe një mësues mund të ndryshojnë botën. – nga Malala Yousafzai
Një dhomë pa libra është si një trup pa shpirt – nga Marcus Tullius Cicero
Leximi është një bisedë. Të gjitha librat flasin. Por një libër i mirë dëgjon gjithashtu. – nga Mark Haddon
Personi, qoftë ai zotëri apo zonjë, i cili nuk ka kënaqet nga një roman I mirë, duhet të jetë patjetër budalla. – nga Jane Austen
Nuk ka asnjë mik më besnik se sa një libër.– nga Ernest Hemingway Nëse lexoni vetëm librat që lexojnë të gjithë të tjerët, mund të mendoni vetëm atë që mendojnë të gjithë të tjerët. – nga Haruki Murakami
Ju e dini që keni lexuar një libër të mirë kur ktheni faqen e fundit dhe ndiheni sikur të keni humbur një mik.- nga Paul Sweeney
Mendja nuk është një libër, që të hapet sipas dëshirës dhe të ekzaminohet në kohën e lirë. Mendimet nuk janë hedhur në brendësi të kafkave, për t’u shpërndarë nga një pushtues. Mendja është një gjë e ndërlikuar dhe me shumë shtresa. ”– nga J.K. Rowling
Ka më shumë thesare në libra sesa në të gjitha plaçkat e piratëve në Treasure Island. – nga Walt Disney
Nëse ka një libër që ju doni të lexoni, por ai ende nuk është shkruar, atëherë duhet ta shkruani atë.– nga Toni Morrison./ KultPlus.com
Përderisa artisti i njohur, Salvador Dalí ia mbylli sytë jetës në mëngjesin e 23 janarit të vitit 1989, veprat e tij mbetën pas për të përçuar një dritë artistike, shkruan KultPlus.
I njohur për frymën e tij surrealiste, pikturat e Dalít padyshim që sot janë kthyer në ikonë të epokës së rëndësishme të historisë së artit pamor.
Veprat e tij shprehin një shumëdimensionalitet të formës, mendimit, idesë, mesazhit e revoltës që ai përfaqësonte në qenien e tij.
Salvador Dalí, shkrepëtiu në ritmin e kohës dhe mbeti i pavdekshëm nëpërmjet brushave të tij, e që KultPlus ua sjell veprat më të njohura të tij:
Një muze i Holokaustit në Republikën Çeke është hapur në një ish-fabrikë që ishte në pronësi të biznesmenit të njohur gjerman të kohës, Oskar Schindler, i cili u bë i famshëm në filmin fitues të çmimit Oscar të Steven Spielberg, “Lista e Schlinderit”.
Dy ekspozita – njëra mbi fatin e të mbijetuarve të Holokaustit dhe tjetra rreth lëvizjes avangarde Bauhaus – ishin ekspozitat fillestare të muzeut.
Fabrika, e cila ka qenë nën mbrojtje të trashëgimisë që nga viti 2016, ndodhet në Brnenec, afërsisht 160 kilometra në lindje të Pragës.
”Për momentin, muzeu është i hapur vetëm për turne me guidë në ditë të caktuara të vitit”, sipas një zëdhënëseje të memorialit, siç u raportua nga agjencia çeke e lajmeve, CTK.
Para hapjes së muzeut, rrënojat industriale duhej të pastroheshin nga mbeturinat toksike dhe të restauroheshin gjatë disa viteve.
Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Schindler punësoi më shumë se 1 000 punëtorë hebrenj në fabrikën e tij të municioneve duke i mbrojtur ata nga deportimi dhe vrasja.
Në vitin 1944, fabrika u zhvendos nga Krakovi, i pushtuar nga gjermanët në Brnenec.
Ajo shërbeu si një nënkamp i kampit gjerman të përqendrimit të Gross-Rosenit.
Schindler u nderua më vonë në Izrael për përpjekjet e tij për të shpëtuar punëtorët.
Historia e biznesmenit gjermano-moravian fitoi famë botërore për herë të parë përmes romanit “Lista e Shindlerit” nga autori Thomas Keneally dhe më vonë nga filmi i Spielbergut.
Pasardhësit e familjes Low-Beer, të cilët kishin qenë industrialistë të pasur hebrenj para se Hitleri të vinte në pushtet, themeluan fondacionin “Shpëtimi i Arkës së Shindlerit” dhe morën përsipër vendin historik disa vite më parë për të ngritur një memorial.
Familja kishte qenë pronarët origjinalë të fabrikës derisa u konfiskua nga nazistët në vitin 1938./atsh/ KultPlus.com
Ai ishte një i “çmendur” që arriti të na magjepste me “çmenduritë” e tij, ishte zëri më i buçimshëm i penelit. Erdhi për të bërë epokë dhe vetë epoka mori emrin e tij.
Në mëngjesin e 23 janarit 1989, duke dëgjuar muzikën e tij të preferuar, gjëmimim Wagner-ian, “Tristani dhe Izolda”, zemra e Salvador Dalí ndalon së rrahuri, në moshën 84-vjeçare. Do të shuhej kështu të gjallët e një gjeniu. Thyehet një prej majave që ngërthehej ngulmues përnga lartësitë më të epërme të tablosë. Shuhet për mbetur i vezullimtë në gjithçka që sendërgjoi ai solemnitet krijues. Ngriti dhe shkallmoi për të rindërtuar rishtaz gjithçka nga fillimi, gjithçka nga tharmi i atij shpirti të epur shpengimit e çatrafilisjes.
Ai ishte dhe mbetet një artist shumëdimensional dhe një njeri i padeshifrueshëm, me një jetë larushitëse, dengur gjer në buzë me çmosgjë. Në vërshimin e rrëmetshëm, jeta dhe peneli krijuan më shumë se një vepër të tjetërllojtë, ngjizën dhe na kumtuan një njeri si ai, një prurje galaktike e shkasit për befasi.
Nuk ka një fushë të krijimtarisë artistike ku ai të mos ketë dhënë një kontrobut, të mos ketë lënë gjurmë të plazmuara vezullueshëm. Asnjë oaz i të qenit mishërisht dhe shpirtërisht i lidhur me krijimin, nuk ka mundur të jetë i palakmuar nga Dalí dhe i papërfshirë nga shtjella përpirëse e këtij krijuesi. Por gjithsesi ai ishte dhe mbetet një nga surrealistët më kokëkrisur dhe më përfaqësues. Një pervers dhe model i njeriut të përkushtuar për të bukurën, për mesazhin dhe gjithseçka që përkon me afrinë që arti ngas me artdashësit. Dalí padyshim ishte dhe mbeti një ndër personazhet më të spikatur në memorien e arteve figurative. Ishte kreshta e ngërthyer në eter e surrealizmit. Ai do të mëtonte kësaj rryme një revulucion botkuptimor dhe ideor, artistik dhe estetik, duke bërë që kohë pas kohe admiruesit e surealizmit të kuptonin në të atë qasje figurash të shndritshme të messhekullit XIX, Dalínë si protagonistin. Sepse i tillë ishte ai. Mbeti as më shumë e as më pak, një shpërthim. Si në tablo edhe në jetë ai ishte një individualitet i patëdytë. Ndoshta edhe nga temperamenti, e pse jo edhe nga një mistikë e përbrenshme që e kudodrejtonte atë, ishte dhe mbeti sot dhe do të rrok pa asnjë mëdyshje edhe shijet e brezave që do të vijnë, si një tipar i radhë.
Në galerinë botërore të pikturës, Salvador Dalí është një prej penelave më të jashtëzakonshëm. Nuk kanë nguruar ti bashkëngjiten këtij vlerësimi shumë ekspert dhe kritik arti, shumë njohës të korpusit të tij krijues. Megjithëse kritika e kohës do ta lëndonte tej mase, duke e ngasur mbase të zgjojnë tek ai atë piktor të përmasave të mëdha që njohim. Në këtë prag dallojmë qartazi se si një forcë rrapëllitëse të deng me pamëshirën e saj, me qëllimin e vetëm të të vërë përfundi. Por ai u rrit nga kjo, u formëzua në stuhitë e forta të kohës dhe nga relievi i thukët ku fati e kishte degdisur, veçojmë këtu në pozitat e tij familjare. Këto pikënisin që me vdekjen e vëllait, të nënës, me divorcin e të atit, me përplasjet që kishte me përfaqësuesit të kampit surrealist.
Shumëdimensionalizmi i formës, mendimit, idesë, mesazhit, e pse jo dhe revoltës qasen përnga një kumt që e tipizon këtë personalitet të niveleve eterne të krijimit. Dalí në një masë të kosniderueshme përfshin, gjithrrokë në tansinë e veprimtarisë së tij artistike zhanre që vetë piktura i mbart. Ose më saktë, ajo është ama e tyre, si filmi, fotografia, skulptura, arkitektura, etj. Uni babëzitës tek ai ishte dhe një tipar që rrugëtoi atë drejt shumë theqafjesh, prej të cilave nuk mund të themi se ia doli dhe aq paq. Ai kishte një tërheqje të pazakontë për pjesëmarrje në sjellje dhe i madhërishëm, në mënyrë për të përthithur vëmendjen ndaj vetes. U ndesh me një kritikë që duke e u përpjekur ta anatemonte e bëri më të vëmëndshëm për artdashësit. Kjo në një farë mënyre e himnizoi magjinë e tij të përfaqësimit në art.
Ky ishte Salvador Dalí, një spanjoll që shkrepëtiu në ritmin e kohës dhe vërshon ende në nevojën për të matur caqet e mundshmes dhe talentit, në një botë e cila mund të të mos mirëpresë, por nuk ta privojë sfidën, atë që e shndërroi në triumf të pathyeshëm. /albertvataj/ KultPlus.com
Në një intervistë për mediat shqiptare, nëna e artistes Beatriçe Gjergji, ka zbuluar detaje nga fustani me të cilin artistja e “Shkodra Elektronike” do ta përfaqësojë Shqipërinë në Festivalin Evropian të Këngës- “Eurovizion 2025”, shkruan KultPlus.
Fustani i artistes Gjergji është dizajnuar nga e ëma e saj, e cila është kujdesur që fustani të reprezantojë performancën e Shqipërisë në mënyrën më të mirë të mundshme edhe përmes veshjes. Një e kuqe e ndezur që në mënyrë figurative paraqet kuptimin e këngës “Zjerm”, është elementi kryesor që e karakterizon dizajnin e punuar tërësisht me dorë.
Gjysma e fustanit paraqet simbolikën e legjendës së “Rozafës”, ku njëra dorë, gjoksi dhe këmba dallohen nga gjysma tjetër e trupit. Ky dizajn i veçantë është mundësuar falë një materiali që është porositur dhe stampuar në Francë. Ndërsa, gjysma tjetër ngjitur ka fustan me material të fortë në formë harmonike, që është siguruar në Manhattan, për t’i rezistuar lëvizjeve skenike të artistes.
Në pjesën e brendshme të pjesës në formë harmonike, fustani përmban edhe disa shtresa me një material më të hollë, që në pjesën fundore shpërthen në ngjyrat kuq e zi, si formë zjarri.
Edhe mënga e dorës së majtë ka karakteristikën e saj, e cila përmes copëzave të shumta të dizajnuar deri në detaje do të kombinohet me lëvizjet skenike të artistes Gjergji, duke dhënë idenë e shpërndarjes së zjarrit./ KultPlus.com
Papa Leone XIV ka zhvilluar vizitën e tij të parë jashtë Vatikanit ku zgjodhi një vend simbolik tejet të dashur për shqiptarët, shenjtëroren e Nënës së Këshillit të Mirë në Gjenancan, jashtë Romës.
Në këtë kishë ndodhet imazhi i Zojës, ardhur nga Shkodra e pritur pikërisht nga augustinianët, që shërbejnë në atë kishë, në urdhërin e të cilëve bën pjesë edhe Ati i Shenjtë.
Të gjithë e dinë historinë e ikjes së Zojës nga Shkodra për t’u shpëtuar otomanëve, duke ardhur në Gjenacan, ku augustinianët i kushtuan kishën e ku shtegtojnë çdo vit besimtarë katolikë shqiptarë nga gjithë Italia e nga të gjitha anët e botës. Jo më larg se më 25 maj, të dielën e fundit të muajit, siç është tashmë traditë, shqiptarët do të shkojnë sërish në shtegtim te Zoja për ta kaluar ditën bashkë me të, me meshën në orën 12.30 të kremtuar nga kryetari i Konferencës Ipeshkvnore të Shqipërisë, imzot Gjergj Meta.
Kujtojmë se figura e Zojës së Këshillit të Mirë ishte veçanërisht e dashur për paraardhësin me të njëjtin emër të Papës aktual, për Papën Leone XIII, i cili nuk arriti ta vizitonte kurrë, por që në vitin 1903 e ngriti kishën në dinjitetin e një bazilike minore.
Edhe Papë të tjerë kanë shkuar për t’u lutur te Nëna e Këshillit të Mirë: Papa shenjt Gjoni XXIII në vitin 1959 dhe Papa shenjt Gjon Pali II në vitin 1993, para se të nisej për në Shqipëri, ku pikërisht në Shkodër çoi kopjen e fugures së Zojës. Papa Leone XIV pati shkuar herën e fundit si kardinal, më 25 prill 2024, për të kremtuar festën e “Ardhjes” së Nënës së Këshillit të Mirë në Gjenacan. Në homelinë e tij, kardinali i atëhershëm Prevost shprehu përkushtimin e ndaj Virgjërës, duke u bërë thirrje besimtarëve që të frymëzohen nga Maria për të përhapur paqen dhe pajtimin në botë.
Pas vizitës së tij të papritur në kishën e Zojës së Këshillit të Mirë në Genazzano, Papa Leone shkoi në Santa Maria Maggiore për t’u lutur personalisht te varri i paraardhësit të tij, Françeskut. Gjesti i parë ishte gjunjëzimi dhe vendosja e një trëndafili të bardhë – në kujtim të Shën Terezinës, për të cilën Papa Bergoglio kishte shumë devocion – në pllakën e mermertë ku është gdhendur emri ”Franciscus”./atsh/ KultPlus.com
Agnès Varda (1928 – 2019), regjisore, skenariste dhe fotografe franceze.
Botuar së pari në: Indiewire, www.indiewire.com, 5 dhjetor 2009.
Filmat e Agnès Vardës janë të dendur me Agnès Vardën – realitetin e saj, mendimet e saj, zërin dhe pasionin e saj. Filmat e saj fiksion – ‘La Pointe Courte’ (1954), Cléo de 5 à 7’ (1961), ‘Le Bonheur’ (1964), ‘Vagabond’ (1985) – janë vepra të mëdha feministe që eksperimentojnë me temën dhe formën si filmat më të mirë të New Wave franceze. Ajo konsiderohej pararendëse e lëvizjes së nderuar kinematografike të Truffaut dhe Godardit dhe s’do mend ajo ishte ndikuese në ton dhe në stil. Varda, sidoqoftë, me gjasë është më e njohur për talentin e saj si dokumentuese, çka e ka shtuar numrin e saj të filmave fiksional dhe jo-fiksion. Edhe veprat dramatike si L’une chante, l’autre pas, (1977) shërbejnë si dokument i kohëve të tyre – në këtë rast specifik, telashet feministe të të gjashtëdhjetave dhe të të shtatëdhjetave. Shkëlqimi i Vardës është më i dukshëm sidoqoftë në vepra si Jacquot, një portret i burrit të saj të ndjerë, filmbërësit Jacques Demy (Umbrellas of Cherbourg), ‘Vagabond’ dhe filmat e shkurtër i mahnitshëm si ‘Opéra Mouffe’ dhe ‘Salut les Cubains’, që përdor shkathtësitë që ajo i ka mprehur gjatë viteve të hershme si fotogazetare.
Për dokumentarët e saj më të vonë, Les Glaneurs et la Glaneuse (Kallëzambledhësit dhe unë), Varda e ktheu minikamerën e saj DV në një praktikë të vjetër – të mbledhë atë që ka mbetur pas korrjes – të krijojë një portret të ditëve moderne të “kallëzambledhësve”, atyre njerëzve të uritur që jetojnë me mbeturinat që ne të tjerët i kemi hedhur dhe atyre, si ajo vetë, që krijojnë art nga imazhet e dhe materialet që i mbledhin.
Andrea Meyer ka folur me regjisoren legjendare rreth lidhjes me audiencën e saj, intuitën, prodhimin e filmit dhe shkrimin mbi kinemanë.
Andrea Meyer: Mbledhja e kallinjve është një temë fort e pazakontë. Vras mendjen çka ju çoi te kjo si temë për një dokumentar.
Agnès Varda: Mbledhja e kallinjve në vete nuk është e njohur – është harruar. Fjala në frëngjisht është passé. Kësodore isha e intriguar nga njerëzit në rrugë që mblidhnin ushqime. Mandej mendova, çka po ndodh në arat me grurë? Asgjë nuk ka mbetur në fushat me grurë. Kështu që shkova tek arat me patate dhe gjeta këto patate në formë të zemrës dhe më bëri të ndihesha mirë. Më bëri të ndihesha se isha në rrugën e duhur.
AM: Ju fusni shumë gj nga vetja juaj dhe emocionet tuaja në filmat tuaj, kjo e bën edhe audiencën të vërë veten e vet aty po ashtu.
AV: Saktësisht. Ju e dini, kjo është ajo që përnjëmend dua – të involvoj njerëzit. Secilin person. Audienca nuk është tufë njerëzish. Ju e dini, nuk është “Audience”. Për mua janë një qind, tre qind, pesë qind njerëz. Është një mënyrë për të takuar gruan, burrin. Është e ekzagjeruar, por, përnjëmend, unë jap mjaftueshëm nga vetja ime, kështu që ata duhet të vijnë tek unë. dhe duhet të vijnë te njerëzit që unë i bëj t’i takojnë (në film). Unë nuk mendoj se ne i harrojmë ata. Ngase njerëzit (që i intervistoj) janë shumë unikë, shumë bujarë – dinë shumë për shoqërinë. Nuk janë të pakëndshëm, të këqij. Janë bujarë. Janë të thinjur, anonimë – po pra, njerëz të poshtëruar, në njëfarë mënyre. Në njëfarë mënyre, ata na bëjnë të ndihemi se jemi ne ata që duhet të turpërohen, jo ata. Dhe, s’do mend, unë përdor bukur shumë energji t’i bëj të duken mirë, të shprehin gjërat qartë, përfshirë dhimbjen, tërbimin, vështirësinë e të jetuarit, e të ngrënit. Pra, ne të tjerët hamë më tepër se sa që duhet gjithë kohës. Çdonjëri nga ne. Ndërsa gjysma e botës vuan urie.
AM: Duket se e shijoni përvojën e realizimit të një filmi?
AV: Nganjëherë më dalin lotët, ëh. Ai burri në karvan ishte shumë i dhimbshëm. E kishte humbur punën, e kishte humbur gruan, i kishte humbur fëmijët. Atëherë ti e ndien se duhet të rrish i heshtur, të dëgjosh dhe të përpiqesh të jesh sa më i padukshëm në karvan. Me një kamerë të vogël, përpiqem të mos e trazoj rrjedhën e fjalëve të tij. Pastaj vjen editimi dhe ti e sheh se çfarë do të bësh me të. Në sheshet e hapura, lëvizja pareshtur. Kisha shumë dhimbje të shihja gratë e moshuara, që kishin vështirësi të përkuleshin – dhe dilnin jashtë me një copë bukë. Pastaj prapë kërruseshin të merrnin ndonjë gjë tjetër. Kështu pra, aty është një grua e moshuar? Ajo shkon tek ato vezët. Shumica prej tyre janë të thyera. E gjen një kuti dhe ia del t’i gjejë ca vezë të pathyera. Kur ti e di çmimin e një veze, ti e kupton se ajo ka nevojë për para. S’do ta bënte këtë gjë gjysmë ore për të gjetur gjashtë vezë. Kështu që zemra ime e pësoi shumë rëndë për shkak të atij mjerimi.
AM: Sa nga ajo që keni xhiruar ishte e planifikuar?
AV: Shumë pak gjë ishte planifikuar. Ajo që planifikohet është të takosh këtë a atë person. Pastaj shkon t’i kërkosh, çka të merr një kohë të mirë. Nuk kisha ndonjë listë të kallëzambledhësve. Më duhej t’i gjeja.
AM: Mbledhja e kallinjve u bë një metaforë për shumë gjëra, edhe filmbërjen.
AV: Paj po. Është e vërtetë se filmimi, posaçërisht dokumentari, është mbledhje e diçkaje. Ngase ti zë atë që e gjen; përkulesh; shkon përqark; je kureshtar; përpiqesh të kuptosh ku janë gjërat. Por, s’mund ta çosh analogjinë më tutje, sepse ne nuk filmojmë vetëm mbeturinat. Edhe pse ka një analogji rreth njerëzve që shoqëria i hedh anash. Por është analogji shumë e rëndë.
AM: Një prej gjërave të tjera që e bëjnë filmin kaq tërheqës, si edhe veprat e tjera tuaja, është se ka të bëjë me ju po aq sa edhe me njerëzit jetën e të cilëve ju e dokumentoni. Vetë filmoni veten tuaj – duart tuaja, fytyrën tuaj, bile edhe blanat në tavanin tuaj.
AV: Kam dy duar. Njëra mban kamerën – tjetra në njëfarë mënyre aktron. Ma ka ëndja idenë se këto kamera dore – ato gjërat e reja numerike – janë të lehta, por nga ana tjetër shumë “makrofotografike”. A e dini çka është makro? Mund t’iu qasesh gjërave nga shumë afër. Mundem, me njërën dorë, ta filmojë tjetrën. Ma ka ëndja idenë se njëra dorë do të jetë prore duke mbledhur, tjetra prore duke filmuar. Më ka shumë ëndja idenë e duarve. Duart janë vegël e mbledhësve, e dini. Duart janë veglat e piktorit, artistit.
AM: Kam vënë re se keni pasur pothuajse të njëjtat kuadratura si te Jacquot, vetëm se janë flokët dhe duart e Jacquesit. Ato kuadratura janë shumë të bukura, aq të mbushura me emocione.
AV: Kur e kam bërë filmin timin, kam menduar se thjesht po bëja autoportretin tim, në njëfarë mënyre. Tash, shumë shikues – më vjen mirë që e hodhe fjalën këtu, se askush s’e ka bërë – kanë ardhur dhe më kanë thënë, “Kjo ishte shumë prekëse, përgjatë viteve ju keni arritur të njëjtat kuadratura siç keni bërë me Jacquesin: flokët e tij, sytë e tij dhe krahët e tij. Dhe dora e tij, me atë unazën e vogël”. Dhe thonë, “Në njëfarë mënyre, ishte si të prekje dorën e tij të filmit, përgjatë viteve”. Kur një burrë ma tha këtë, unë qava. S’e kisha vënë re këtë. Ju e dini, falë Zotit unë përpiqem të jem shumë e zgjuar në dhomën e editimit. Por ku filmoj, përpiqem të jem shumë instinktive. Duke ndjekur intuitën time – a është kjo fjala e duhur? Duke ndjekur lidhjen time, asociacionet e mia të ideve dhe imazheve. Dhe se si një gjë shkon tek një tjetër. Po pastaj, kur e bëj editimin, jam strikte dhe mundohem të jem strukturale. Po kur ai ma tha këtë, unë s’e kisha menduar kurrë. Por ai tha, “I keni bërë të njëjtat kuadratura”. Isha e impresionuar, qava. Dhe ai tha, “S’doja t’ju lëndoja”. Unë i thashë, “Nuk më keni lënduar – më keni bërë të ndihem mirë”. Po qaja, por ai më bëri të ndihesha, oh, se po bashkohesha me Jacquesin, në njëfarë mënyre. Dhe mendova: Mirë pra, më vjen mirë që punoj sipas intuitës. Ngase po ta kisha organizuar këtë, s’do ta kisha pëlqyer kaq shumë. E kuptova se kjo është të jesh artist, ëh – ngase punon me intuitë. I bën gjërat e duhura, në vendin e duhur, me imazhin e duhur, me ndjenjat e tua.
AM: intuita juaj është po ashtu përgjegjëse edhe për atë digresionet tuaja të mrekullueshme te Kallëzambledhësit.
AV: Është si një koncert xhazi. Ata marrin një temë, një temë me nam. Luajnë bashkërisht si në kor. Pastaj trumbeta fillon me një temë dhe bën një numër. Pastaj në fund të solos së tij, tema rikthehet dhe ata kthehen te kori. Pastaj atë temë e merr përsëri pianoja. Ai hallakatet duke luajtur, apo jo, pastaj kthehet prapë te tema dhe prapë te kori. Kam ndjesinë se digresionet e mia ishin të kësollojta – një çikëz fantazi; një çikëz liri e luajtjes së muzikës së gjërave që unë i ndiej, gjërave që i dua. dhe kthehem te tema: njerëzit jetojnë me mbetjet tona. Njerëzit ushqehen me atë që ne e hedhim (tutje). Dhe unë them “ne” ngase je ti, jam unë, është secili.
AM: Çka do të thotë për ju kjo retrospektivë e veprës suaj?
AV: Epo, do t’jua them. Kam pasur një retrospektivë në MoMA; kam pasur një në American Cinematheque; kam pasur një Walker Art Center of Minneapolis; në Francë kam pasur një në The Cinematheque. Epo, po plakem dhe njerëzit kanë nisur t’i mbledhin filmat e mi.
AM: çka mendoni se u ofrojnë njerëzve filmat e tu sot?
AV: Eh, duhet të ma thoni ju këtë.
AM: Ky do të ishte mashtrim. Çka mendoni?
AV: Do të thosha energjinë. Do të thosha dashurinë për filmimin, intuitën. Mendoj, një grua që punon me intuitën e saj dhe përpiqet të jetë inteligjente. Është si një rrymë ndjenjash, intuite dhe gëzimi i zbulimit të gjërave. Të gjej të bukurën ku ndoshta nuk është. Të shoh. Dhe, nga ana tjetër, të mundohem të jem strukturale, e organizuar; të mundohem të jem e zgjuar. Të bëj atë që besoj se është cinécriture, çka unë vazhdimisht e quaj kino-shkrim. Çka nuk është skenar. Çka nuk është thjesht fjalë të rrëfyera. Është të zgjedhësh temën, të zgjedhësh vendin, sezonin, ekipin, të zgjedhësh kuadraturat, thjerrëzat, dritat. Të zgjedhësh qëndrimin tënd ndaj njerëzve, aktorëve. Pastaj të zgjedhësh editimin, muzikën. Të zgjedhësh muzikantët bashkëkohorë. Të zgjedhësh tonin e miksimit. Të zgjedhësh materialin publicistik, katalogun, posterin. E dini, është një punëdore e filmbërjes – në çka besoj përnjëmend. Unë e quaj këtë kino-shkrim. Mendoj, nëse një film është bërë mirë, është një film shkruar mirë, për mua. Kino-shkruar. Pra, luftoj për këtë. Sado që unë e di se disa skenarë mund të jenë bëhen tok me ndonjë regjisor tjetër dhe me një editor tjetër. Kam parë filma të bërë për mrekulli në këtë mënyrë. Por mënyra si filmoj unë është, unë dua të jem e përgjegjshme për të tërën. Kurrë nuk punoj me projektet e njerëzve të tjerë, me skenarët e njerëzve të tjerë. Është modeste, por unë e bëj punën time, duke u munduar ta bëj të besueshme, prekëse. Mundohem të jem e zgjuar, duke e bërë audiencën te jetë inteligjente. Dhe po ju them – ata sillen si një audiencë inteligjente me mua. Parashtrojnë pyetje të mira; flasin me mua pas ekranizimeve; më tregojnë gjëra personale – duan të jenë të involvuar. Më thonë se janë të prekur. Kjo është një ndjesi e mirë. S’ka asgjë fare të bëjë me fitimet nga filmi. Shpresoj të dalë mirë, por është krejt gjë tjetër. Jam e lumtur kur ka sukses. Ju e keni parë se si 1001 net ishte një dështim i vërtetë. Por kur njerëzit flasin për të dhe e pëlqejnë – atëherë është në rregull. Nuk m’i shter energjitë; nuk më bën të ndihem se jam dështake, a gjëra të tilla. Kam dështime, kam edhe suksese.
AM: Ky i fundit është i bukur, të gjithë do ta duan.
AV: Jam në rrugë përsëri. Do të jem në rrugë, po. E lirë – duke u munduar të jem e lirë. Nga ajo që njerëzit bëjnë; nga suksesi. E dini, duke u munduar të jem e lirë nga gjërat e vogla. Ndihem bukur fort në rrugë. Megjithëse jetoj në qytet dhe e kam një çati.
AM: Një çati të bukur, do të tthosha.
AV: Një çati të çarë, mund të shtoj – por do ta ndreq. A s’ju duket qesharake mënyra se si them (tavani) se mund të jetë pikturë – se mund ta adhurojmë në ndonjë muze? Po, gjithçka mund të jetë art. Gjithçka mund të jetë e bukur. Le të mos jetë, “Ky është tavani i prishur. Dhe ky është muzeu”. Tavani është i prishur – më trazon, pikën. Po rrjedh uji – taktaktak. Por shiko, pse duhet të shkoj në muze dhe të them: “Tapies është e bukur kur e kam një (tavan)?”. (Në film) unë them, “tavani im është vepër arti”. Kjo është të kthesh në jetë – apo jo, jo vetëm të të duket e bukur – habi, gëzim, argëtim. Të gjesh argëtim diku ku nganjëherë ka veç mërzi; të gjesh argëtim kur është barrë. Gjithmonë mund ta bësh një gjë të duket ndryshe. Çka është një mënyrë të them se jam, në njëfarë mënyre, e mbrojtur nga të qenët e palumtur. Ka shumë palumturi në jetën time, ka dhimbje të madhe. Dhe jam e mbrojtur, në njëfarë mënyre. Ju e dini, ndihem sikur edhe njerëzit e vdekur përreth meje po më mbrojnë. Pra nuk kam edhe aq të drejtë të qahem.
/Marrë nga: ‘Agnès Varda, Interviews’, Edited by T. Jefferson Kline, University Press of Mississippi/ Jackson, 2014/Gazeta Express/ KultPlus.com
Robert De Niro, Nicole Kidman, Scarlett Johansson, Tom Cruise, Jennifer Lawrence, Bono Vox…
Festivali i Filmit në Kanë, i cili hapet të martën, 13 maj, për edicionin e tij të 78-të, bëhet qendra e sistemit të yjeve kinematografikë.
Do të jetë një paradë personazhesh që thyejnë rekorde, me një nivel të lartë shpërqendrimi nga bota në flakë përreth tyre, nga luftërat në Ukrainë dhe Gaza, deri te tronditjet e presidencës Trump mbi tarifat.
Glamour është gjithashtu i garantuar për të gjitha eventet e modës dhe luksit rreth Croisette, përfshirë amfAR vjetor i cili të enjten, më 22 maj, do të mbledhë së bashku grupin ikonik të rockut ”Duran Duran” për ankandin për të mbledhur fonde kundër AIDS-it.
Shumë nga filmat në përzgjedhjen që do të kenë Juliette Binoche si presidente dhe Alba Rohrwacher në juri, do t’i bëjnë jehonë krizës globale, por as Kana e yjeve nuk do të zhgënjejë këtë herë.
Duke filluar me legjendën Bob De Niro, fitues i Palmës së Artë për Karrierën në ceremoninë e hapjes, 14 vjet pasi kryesoi jurinë në vitin 2011 dhe pasi prezantoi kryevepra gjatë viteve si “1900” i Bernardo Bertoluccit, “Taxi Driver” i Martin Scorsese, “Once Upon a Time in America” i Sergio Leone dhe më pas “The King of Comedy”, “The Mission” dhe filmi më i fundit “Killers of the Flower Moon”.
Për të vazhduar me superyjet e Wes Anderson i cili me ”The Phoenician Plot” siguron Benicio del Toro dhe Mia Threapleton (vajza e Kate Winslet) si dhe Riz Ahmed, Jeffrey Wright, Mathieu Amalric (Tom Hanks nuk do të jetë aty aq mirë sa Benedict Cumberbatch).
Scarlett Johansson pritet gjithashtu të bëjë përpjekjen e saj të parë si regjisore: Eleanor the Great, që flet për jetën e 90-vjeçarit Morgenstein, do të ketë premierën botërore në “Un Certain Regard”.
Bono Vox pritet të shfaqet gjithashtu për herë të parë: do të jetë për dokumentarin “Bono: Stories of Surrender”, bazuar në shfaqjen e tij skenike autobiografike dhe të drejtuar nga Andrew Dominik, regjisor i “Blonde”.
Dhe pastaj një tjetër legjendë: Denzel Washington kthehet me Spike Lee për “Highest 2 Lowest”, jashtë konkursit, një ribërje e një trilleri të vitit 1963 nga Akira Kurosawa.
A do të jetë në Croisette?
Me shumë mundësi jo, pasi aktori është aktualisht në Broadway në një ringjallje të ”Othello”-s me regji nga Kenny Leon dhe me Jake Gyllenhaal në rolin e Jagos, e cila vendosi një rekord si shfaqja me fitimet më të larta në historinë e Broadway-t dhe hapet më 8 qershor.
Prania ose mungesa e Washingtonit kishte ndezur misterin rreth konferencës për shtyp në Kanë, kur delegati Thierry Fremaux nuk kishte arritur ta njoftonte filmin, ndërsa Spike Lee e përfshiu veten në rrjetet sociale dhe, kur u pyet për shpjegime, drejtori i festivalit ishte përgjigjur se po priste të mësonte nëse Denzel Washington do të ishte në gjendje të fliste.
Jennifer Lawrence dhe Robert Pattinson luajnë në “Die, My Love”, me regji nga Lynne Ramsay (në garë), dhe Kristen Stewart, një veterane e Kanës, do të marrë pjesë me filmin biografik, dramë dhe romancë, “The Chronology of Water”, debutimin e saj regjisorial në seksionin “Un Certain Regard”.
Dhe Josh O’Connor në dy filma, filmin me grabitje ”The Mastermind” nga Kelly Reichardt dhe romanin romantik gay ”The History of Sound” nga Oliver Hermanus përkrah Paul Mescal.
Jodie Foster vjen si protagoniste e filmit ”Vie Privée”, me regji nga Rebecca Zlotowski, me Virginie Efira dhe Daniel Auteuil. Nicole Kidman nderohet nga Kering për Çmimin Gratë në Lëvizje 2025./ atsh/ KultPlus.com
