Në Teatrin Skampa në Elbasan u shfaq për herë të parë vepra “Agnesa e Zotit” e dramaturgut amerikan John Pielmeier. Shfaqja, e cila u realizua nga Teatri Shëtitës “Çajupi” me regji të Kiço Londos, mori duartrokitje të shumta nga publiku i pranishëm.
Vepra, e cila trajton tema të thella si besimi dhe shkenca, u interpretua me mjeshtëri nga aktoret Laura Nezha dhe Violeta Trebicka dhe Eni Jani e cila interpretoi Martën duke mbuluar gjatë shfaqjes gjithë gamën e emocioneve nga edukatorja te antagonistja
Aktorja Violeta Trebicka e cila interpretoi në shfaqjen “Agnesa e Zotit”rolin e Nëna Eprore, shpjegon mundësitë e mrekullive duke njohur realitetet e botës së sotme.
Pas suksesit në Elbasan, “Agnesa e Zotit” do të vazhdojë rrugëtimin e saj në qytete të tjera të Shqipërisë gjatë sezonit teatror 2024-2025, duke premtuar të sjellë më shumë emocione dhe refleksione te publiku./ balkanweb/ KultPlus.com
Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ka thënë se vendet e vogla duhet të kenë miq.
Rama theksoi rëndësinë e miqësive strategjike për vendet e vogla si Shqipëria dhe Kosova, duke shtuar se mbajtja e këtyre marrëdhënieve është jetike për sigurinë dhe stabilitetin.
“Jemi shumë të vegjël për të fjetur të qetë, nëse nuk kemi miq të mëdhenj”, tha Rama, duke nënkuptuar që përkrahja ndërkombëtare është thelbësore për mbrojtjen e interesave kombëtare.
Ambasadori gjerman në Kosovë Jorn Rohde, dhe ai britanik Jonathan Hargreaves janë ngjitur në majën malore në malet e Sharrit të quajtur Kobilica, e cila është e lartë 2 mijë e 528 metra.
Rohde ka ndarë fotot në X (ish-Twitter), përcjell Klankosova.tv.
“Një tjetër postim në Twitter nga maja e malit të shkallëzuar Kobilica, në lartësinë 2.528 m, me një grup të madh njerëzish! Falë klubit lokal të hiking, të gjithë alpinistëve dhe veçanërisht mikut dhe kolegut tim Jonathan Hargreaves”, shkroi ai.
Shiroka, vetëm 6 km nga Shkodra, është kthyer në një qendër turistike që po frekuentohet çdo vit e më shumë nga turistë të huaj dhe vizitorët vendas.
Kryeministri Edi Rama ndau sot foto nga Shiroka, ku investimet e viteve të fundit i kanë ndryshuar faqen, duke i dhënë një rrugë të re, pedonalen brigjeve të liqenit, rehabilitimin e plazheve të vogla dhe së fundmi edhe molin për varkat lundruese.
Vetëm 4 kilometra larg qytetit të Shkodrës, pasi lë “Urën e Bunës” dhe merr rrugën në të djathtë të shfaqet Shiroka, një nga lagjet më të veçanta të Shkodrës, e vlerësuar si një prej bukurive mahnitëse të veriut buzë liqenit të Shkodrës dhe rrëzë malit të Taraboshit.
Një sërë projektesh infrastrukturore që e kanë shëndërruar zonën në një destinacion të bukur pushimi dhe relaksi.
Ajri i freskët, që vjen nga thellësitë e Alpeve, e bërë Shirokën një nga joshjet më të veçanta për të kaluar disa orë ndryshe për shkodranët, por edhe për turistët vendas dhe të huaj./ KultPlus.com
Në Bosnjë e Hercegovinë ekipet e shpëtimit kanë vazhduar kërkimet për persona të zhdukur, pas vërshimeve vdekjeprurëse.
Për shkak të shirave dhe rrëshqitjes së dheut të enjten dhe të premten në Bosnje e Hercegovinë kanë vdekur të paktën 16 persona dhe janë lënduar shumë të tjerë.
Qeveria e Qarkut të Hercegovinës dhe Neretvës (HNK) tha më 5 tetor se 13 trupa të pajetë janë gjetur në territorin e këtij kantoni dhe jo 16, siç ishte thënë një ditë më parë. Autoritetet shpjeguan se tri viktima ishin numëruar dy herë.
Dymbëdhjetë nga viktimat në këtë qark ishin nga Donja Jabllanica dhe një nga Konjiqi.
Në Jabllanicë konsiderohen të zhdukur gjashtë persona dhe katër të tjerë në Konjiq.
Autoritetet në Jabllanicë kanë raportuar për dëme të mëdha materiale, teksa makina të ndërtimit më 5 tetor po punojnë për të larguar gurët dhe rrënojat.
Si pasojë e fatkeqësisë natyre, disa fshatra vazhdojnë të jenë të bllokuara për shkak të dëmeve në infrastrukturën rrugore.
Po ashtu, për shkak të vërshimeve mbajtja e zgjedhjet lokale në Jabllanicë, Konjiq, Kishelak dhe Kreshevo është shtyrë.
Kështu vendosi më 5 tetor Komisioni Qendror i Zgjedhjeve i Bosnje e Hercegovinës.
Në Fojnica, mbajtja e zgjedhjeve është shtyrë në tri qendra votimi.
Vendimi për mbajtjen e zgjedhjeve në këto komuna do të merret pasi të plotësohen kushtet për mbajtjen e tyre, thanë autoritetet.
Zgjedhjet lokale në Bosnje janë caktuar për të dielën, më 6 tetor.
Përveç në Bosnje, edhe në shtetet e tjera të rajonit ditëve të fundit ka pasur vërshime, përfshirë në Shqipëri, Mal të Zi dhe Kroaci./REL/KultPlus.com
Berati nuk pati një sezon turistik tipik këtë vit, pasi nuk kishte një datë fillimi e me sa duket nuk ka as një datë mbarimi.
Edhe në këto ditë tetori, turistët janë të shumtë në Berat, ndërsa vjeshta i ka dhënë ndriçim tjetër qytetit mbi 2400-vjeçar.
Drejtoresha e Turizmit dhe Aktiviteteve në bashkinë e Beratit, Silvi Merdani tha për ATSH-në se “nga janari deri në fund të shtatorit numri i turistëve ka arritur në 800 mijë ndërsa deri në fund të vitit, pritet të shkojë 1 milion”.
Sipas saj, turistët që vizitojnë Beratin janë nga anekënd botës, por spikasin ata nga Spanja, Gjermania, Franca, Italia, Polonia, Lituania.
Sa i takon tipologjisë së turistëve, 60 % vijnë të organizuar në grupe, 85 % janë çifte dhe 20 % janë familje që zgjedhin Beratin për eksplorim.
Një nga risitë e këtij sezoni turistik në Berat është shtimi, përmirësimi, por edhe shtrirja më e gjerë edhe në periferi, e strukturave akomoduese të turistëve.
“Berati numëron plot 344 të tilla (hotele, guest house, Airb&b). Netët e qëndrimit të turistëve janë gjithashtu në rritje dhe me fokusin tek turizmi i aventurës, turistët do të kenë më shumë arsye për të qëndruar në qytet më gjatë”, theksoi Merdani.
Për Merdanin, një tjetër risi është frekuentimi i Beratit nga blogerë të njohur, njerëz të artit, kulturës, sportit etj.
Kalendari i ngjeshur i aktiviteteve, krahas pjesës historike dhe moderne të qytetit, e ka shndërruar Beratin në një destinacion ‘must’.
“Bashkia e Beratit ka qenë vazhdimisht e angazhuar në krijimin dhe rehabilitimin e rrugëve që lehtësojnë aksesin drejt atraksioneve turistike, siç është rruga për në Qafë Dardhë. Krijimi i atraksioneve të reja turistike si Parku i Liqenit të Mbreshtanit, krijimi i hapësirave të reja publike dhe sportive, si parku “Dua të Luaj” etj.”, tha Merdani.
Merdani u shpreh se, “si një qytet që pret qindra turistë, nevoja për hapësira të reja parkimi, përmirësim të ndriçimit, sigurimit të rendit dhe bashkëpunimit të ngushtë të Policisë Bashkiake me atë të Shtetit, janë të rëndësishme dhe kanë qenë në fokus të vazhdueshëm të punës së bashkisë”.
Për historinë, kulturën dhe arkitekturën e tij të rrallë, Berati është pjesë e trashëgimisë botërore dhe mbrohet nga UNESCO./ KultPlus.com
Disa muaj pasi u larguan nga Shtëpia e Bardhë në vitin 2021, dhëndri Jared Kushner dhe vajza e ish presidentit ameriakan Ivanka kaluan një javë duke lundruar me miqtë përgjatë plazheve të virgjëra të Adriatikut në Shqipëri, shkruan Wall Street Journal (WJS).
Ata u ngjitën në shkallët e gurta të një teatri grek 2,200-vjeçar, darkuan në një jaht me kryeministrin shqiptar Edi Rama dhe u mahnitën kaq shumë nga një vizitë në këtë ish-ishull ushtarak, saqë menduan se do të ishte destinacioni perfekt për një hotel luksoz.
Ky udhëtim ishte kaq shumë mbresëlënës, sa që kur Kushner u takua me kryeministrin Rama disa muaj më vonë në Forumin Ekonomik Botëror në Davos, Zvicër, i bëri një propozim.
Gjatë kafesë me Kushner, ai ishte shumë, shumë i magjepsur nga bukuritë e Shqipërisë”, theksoi kryeministri Rama, një kryetar shteti dy metra i gjatë në një intervistë.
“Ai më pyeti nëse mund te shikonte ndonjë mundësi për investime potenciale”, theksoi Kushner duke pranuar bekimin e kryeministrit.
Kushner, 43 vjeç, tani është në punë e sipër me planet për një zhvillim prej 1 miliard dollarësh për klientelë ultraluksoze. Ai po negocion detajet me qeverinë e Ramës për të ndërtuar vila ekskluzive në Sazan, ishulli ushtarak që vizitoi, një bazë e përdorur nga nëndetëset ish-sovietike, ku bunkeret dhe tunelet e braktisura janë të shpërndara nëpër kodrat shkëmbore.
Një sërë rezortesh luksoze janë planifikuar të ndërtohen në një gadishull aty pranë ku lopët dhe delet kullotin nëpër plazhet mahnitëse dhe duna të aksesueshme vetëm nga një shteg i thyer.
Kjo tokë është e mbrojtur sipar legjislacionit për ruajtjen e mjedisit. Por një ligj i ri shqiptar lejon ndërtimin e hoteleve, për aq kohë sa janë të paktën me pesë yje.
Rregullat e lojës për anëtarët e familjeve të kandidatëve që garojnë për poste të larta është të qëndrojnë në hije—të shmangin përfshirjen në marrëveshje me lidhje politike që mund të nxisin debat.
Kushner është duke u përfshirë në to.
Që kur u largua nga Shtëpia e Bardhë, ku shërbeu si këshilltar i lartë i vjehrrit të tij, presidentit të atëhershëm Donald Trump, Kushner ka ndërtuar një perandori të re biznesi duke u mbështetur në lidhjet gjeopolitike në një shkallë që rrallë shihet për një person kaq të afërt me një kandidat kryesor presidencial, në një vlerë që arrin në miliarda dollarë.
Kushner u mbështet në lidhjet me monarkët arabë për të mbledhur shumicën e parave në fondin e tij të kapitalit privat prej 3.1 miliardë dollarësh nga vendet e Lindjes së Mesme, duke u bërë shënjester kritikash nga anëtarë të të dyja partive në Kongres.
Kompania e tij e re, Affinity Partners, është e mbushur me ish-zyrtarë të administratës Trump. Disa prej tyre janë kandidatë për poste në qeveri nëse Trump fiton këtë nëntor.
Në Ballkan, Kushner iu drejtua liderëve të Shqipërisë dhe Serbisë për të zhvilluar pasuri të paluajtshme në tokë publike pa pasur nevojë të kalojë nëpër gara konkurruese, gjë që u kritikua nga politikanët opozitarë në të dyja shtetet.
Në fund të fundit, Kushner u kthye në rrënjët e tij të pasurive të paluajtshme, por në një vend të papritur: Ballkanin Perëndimor.
Në Serbi, një dispozitë që parashikon ndërtimin e një memoriali që qeveria thotë se do t’u”kushtohet të gjithë viktimave të agresionit të NATO-s”—në një vend që aleanca e bombardoi në 1999—ka provuar të jetë veçanërisht kontroverse për nacionalistët serbë dhe ish-zyrtarët amerikanë, përfshirë gjeneralin Wesley Clark, komandantin ushtarak të NATO-s gjatë luftës në Ballkan.
Mbledhja e fondeve nga Kushner dhe marrëveshjet për prona me palë të huaja po ngjallin dyshime se ai dhe anëtarë të tjerë të familjes Trump mund të përfitojnë nga forcimi i marrëdhënieve me liderë botërorë dhe kompani që kërkojnë ndikim tek një president i ardhshëm.
Grumbullimi i fondeve dhe marrëveshjet për pasuri të paluajtshme të Kushner “i japin qeverive të huaja hapësirë për ndikim mbi familjen Trump,” tha Senatori Ron Wyden, një demokrat, në një letër drejtuar Affinity më 24 Shtator. “Investitorët e Affinity mund të mos jenë të motivuar nga hapesirat tregtare, por nga mundësia për të kanalizuar para nga qeveritë e huaja për anëtarët e familjes së Presidentit Trump, konkretisht Jared Kushner dhe Ivanka Trump.”
Kushner beson se lidhjet dhe përvoja e tij gjeopolitike thjesht i japin kompanisë së tij një avantazh të drejtë në biznes.
Në përgjigje të pyetjeve rreth letrës së Wyden, Kushner tha se “Affinity do të gjykohet nga një matës—fitimet e investitorëve.”
Ai beson se lidhjet dhe përvoja e tij gjeopolitike thjesht i japin kompanisë së tij një avantazh të drejtë në biznes.
Përveç kësaj, ai kishte një aleat me lidhje brenda. Grenell, i cili si dërguar i Trump-it për Ballkanin ishte afër presidentit serb, kishte kohë që kishte vënë syrin mbi truallin e dy ndërtesave të godinës së shtabit të përgjithshëm të ushtrisë jugosllave në qendrën historike të Beogradit, të cilën qeveria kishte kërkuar ta rizhvillonte.
Por situata ishte e komplikuar. Trualli ishte bombarduar nga NATO në 1999 gjatë një përpjekjeje për të ndalur fushatën e spastrimit etnik të presidentit jugosllav Slobodan Milošević në Kosovë. Trualli ka ngelur me dy godina në gjendje të degraduar, pothuajse të paprekura.
Grenell, i etur për të sjellë investime amerikane në rajon, e thirri Kushner-in disa muaj pas largimit të Trump-it nga zyra për të përpjekur ta bindte për këtë tokë në Beograd.
Në fund, Grennell i’a doli ta bindte Kushner. Kushner dërgoi një punonjës që mbeti i mahnitur” nga gjallëria e Beogradit, tha Kushner dhe ai u bind edhe më shumë pasi foli me zhvilluesin legjendar nga EBA Mohamed Alabbar, një investitor i madh në Beograd.
Në maj, Serbia tha se ra dakord për një marrë veshje qiraje afatgjatë për truallin me Kushner, i cili do të zhvillonte një kompleks me një vlerë prej 500 milion $ i cili perfshinte një hotel luksoz, apartamente dhe dyqane në tre kulla. Si pjesë e marrëveshjes, Kushner do të ndërtojë gjithashtu një kompleks përkujtimor të administruar nga shteti, që qeveria tha në një njoftim për shtyp se do t’i kushtohet viktimave të “agresionit të NATO-s.”
Shumica e shteteve në Evropën Juglindore në përgjithësi luftojnë për të tërhequr investime të huaja, dhe investitorë amerikanë të pasurive të paluajtshme, që në veçanti janë praktikisht inekzistent.
Vendet, të cilat nuk janë anëtare të Bashkimit Evropian, janë ndër më të varfrat në Evropë.
Investitorët kanë shprehur shqetësimin për korrupsionin në këto vende, një problem i përhershëm që ka tërhequr kritika nga shumë administrata amerikane.
Apartamentet luksoze përdoren shpesh si mjete për pastrim parash nga blerësit.
Megjithatë, Kushner pa një mundësi investimi. Çmimet e apartamenteve po lulëzojnë në Serbi, ndërkohë që turistët janë dyndur së fundmi në plazhet me kosto të ulët të Shqipërisë.
Zhvilluesit pionierë në Malin e Zi fqinj kanë tërhequr me sukses një turmë entuziastësh të jahteve.
Pas pushimeve të tij në jaht në 2021 dhe kafesë së tij në Davos me Ramën, kryeministri shqiptar vuri syrin në dy pika ideale … Sazanin, një ishull malor 3 milje i gjatë ku një perimetër shkëmbi i bardhë takohet me një det të kaltër në Gadishullin e Zvërnecit, një shtrirje mahnitëse plazhesh ku flamingot e bardhë mblidhen aty pranë.
Kushner parashikon t’i kthejë të dy vendet në një parajsë luksoze.
Duke punuar me Ivanka Trump për projektin, ai i prezantoi planet qeverisë shqiptare për një sërë resorte dhe vila të shpërndara në dunat dhe pyjet e gadishullit të Zvërnecit.
Në fund të fundit, ata shpresojnë për mijëra njësi hotelesh dhe apartamentesh, vetëm pak minuta nga një aeroport i ri ndërkombëtar që po ndërtohet pranë qytetit të Vlorës.
Sazani do të ishte më ekskluziv, një koleksion prej disa qindra vilash të izoluara të ndërtuara në kodra, të menaxhuara nga marka e hoteleve luksoze Aman.
”Ishte ideja e Ivanka Trump për të sjellë Aman në projekt”, tha Kushner.
”Marka operon resorte ultra-ekskluzive me dhoma që priren të fillojnë me mbi 1 000 dollarë në natë. Vlad Doronin, një miliarder me origjinë sovjetike që drejton Aman, fillimisht u befasua nga ideja, por përfundimisht nënshkroi pasi dërgoi dikë për të vëzhguar vendndodhjen, tha Kushner.
Aktualisht qeveria shqiptare po rishikon planet, por Rama ka qenë mbështetës. Ai e quan Kushnerin mik të Shqipërisë.
Muaj pasi Kushner zbuloi zyrtarisht planet, Shqipëria ndryshoi një ligj për të lejuar hotelet në zona të mbrojtura mjedisore, për sa kohë që ato janë me pesë yje.
Qeveria tha se ligji nuk kishte lidhje me Kushnerin dhe kishte për qëllim turizmin në të gjithë vendin, por politikanët e opozitës dhe avokatët e mjedisit sulmuan legjislacionin dhe thanë se ”një marrëveshje me Kushnerin synon të fitojë favorin e Trump”.
Rama tha se negociatat me Kushner nuk kanë të bëjnë me lidhjet e Kushnerit me Trump dhe përshtaten me vizionin e tij për ndërtimin e bregdetit si një destinacion turistik luksoz, duke kapërcyer apelin e tij masiv për të ardhura mesatare.
“Nëse kjo ndodh sipas planit do të jetë një xhevahir në kurorën e Mesdheut”, thekson Rama. / KultPlus.com
Dhe nëse do që të më duash mos me duaj me asgjë tjetër, veçse me dashuri. Kurrë mos thuaj “E dua për buzëqeshjen, për vështrimin, për mënyrën fisnike të të folurit, për idetë e saj që përkojnë, me të mija të cilat një ditë më bënë të qetë.” Këto gjëra,i dashur, mund të ndryshojnë në vetvete ose të ndryshojnë për ty. Kështu një dashuri mund të zhduket. Dhe ti mos më duaj gjithashtu me keqardhje për të fshirë lotët në faqet e mia. Të qarat mund t’i harrojë kush e pati gjatë komfortin tënd, e të humbasë, kështu, dashurinë tënde. Por ti më duaj, vetëm me dashuri të dashurisë, që rritet në ty, me një dashuri eterne !/ KultPlus.com
Një studim i ri në Britaninë e Madhe ka zbuluar se njerëzit kanë shkaktuar zhdukjen e afro 7,1 për qind të specieve të shpendëve në 130 mijë vitet e fundit.
I publikuar në “Science Daily”, në hulumtim shkencëtarët kanë studiuar ndikimin e faktorit njeri në zhdukjen e specieve të shpendëve.
Punimi i zhvilluar nga shkencëtarët e Universitetit të Birminghamit ka arritur në përfundimin se të paktën 600 lloje shpendësh (rreth 7 për qind) janë zhdukur për shkak të njerëzve në 130 mijë vitet e fundit.
Në hulumtim shkencëtarët tërhoqën vëmendjen në efektet e zhdukjes së specieve të shpendëve në ekosistem dhe biodiversitet si dhe pasojat e tyre të mundshme.
“Numri i madh i specieve të zhdukura të shpendëve është sigurisht një pjesë e madhe e krizës së zhdukjes, por një pikë tjetër ku duhet të përqendrohemi është se çdo specie ka një punë ose funksion brenda mjedisit dhe për këtë arsye luan rol vërtet të rëndësishëm në ekosistem”, tha dr. Tom Matthews nga Universiteti i Birminghamit.
Ai tha se gjetjet kanë zbuluar se veprimet njerëzore kanë shkaktuar uljen e diversitetit të specieve të shpendëve. Sipas tij, duhet të hetohen efektet dhe pasojat për 1.000 lloje të shpendëve që pritet të zhduken plotësisht në 200 vitet e ardhshme.
Mattews tërhoqi vëmendjen se duhet të ekzaminohet mbrojtja e llojeve të shpendëve dhe shkaqeve të zhdukjes./ KultPlus.com
Shkrimtari dhe studiuesi Jusuf Buxhovi ka shënuar me veprën e tij kapitale ‘Kosova” vërtet një kthesë në historiografinë shqiptare. Kjo kthesë ka të bëj në rend të parë me ndërrimin e paradigmës studimore në rrafshin e interpretimit apo botëkuptimit modern të proceseve historike.
Vepra ‘Kosova’ na paraqitet me një kualitet të ri prezantues, të cilin unë do ta quaja shtjellim sintetik. Proceset historike nuk shihen më vetëm si procese thjesht politike apo të izoluara nga ndikimet e faktorëve të natyrave tjera, ato shihen dhe trajtohen në ndërveprim të vazhdueshëm dhe jo monokauzalisht apo fatalisht.
Autori na dëshmon jo për të parën herë jo vetëm mendimtarin e spikatur të letrave shqip, por edhe punëtorin e madh të dijes e shkencës.
Njohuritë e tij universaliste e radhisin atë detyrimisht, pa asnjë hamendësim a pikëpyetje, në traditën e pashkëputur të eruditizmit postrilindas, e bëjnë atë një lloj Humbolti apo enciklopedisti modern.
Me kontributin e tij të nduardurshëm Buxhovi ka kohë që është shndërruar në një epiqendër poliedrike, në një institucion referencial për gazetarinë, publicistikën dhe studiuesit e kulturës e historiografisë ilire-shqiptare.
“Kosova”, e ribotuar në pesë vëllime paraqet një vepër kapitale, apo më saktë një vepër enciklopediste dhe analitike të përmasave kombëtare e ndërkombëtare. Me botimin e saj tashmë edhe në anglisht, si dhe receptimin relativisht të shpejtë nga bibliotekat dhe universitetet në disa vende perëndimore do të shërbej pa mëdyshje si një burim informacioni, konsultimi e studimi.
Madje, duke pasur parasysh edhe validitetin dhe realibitetin e lartë dokumentues e shtjellues si dhe numrin e madh e të larmishëm të burimeve të konsultuara, ‘Kosova’ e Buxhovit lirisht mund të cilësohet si një enciklopedi e historisë ilire-shqiptare.
Vëllimi i parë – Antika, po ashtu mund të klasifikohet edhe si libër hyrës në historinë universale të lashtësisë dhe antikës evropiane. Kjo natyrisht e diktuar nga faktografia relevante historike, e cila si qendër tradicionale (nga e cila kanë pikënisjen të gjitha zhvillimet kulturore dhe historike me peshë të lartë specifike) ka territorin iliro-thrakas përkatësisht korpusin e kapshëm historiko-kulturor Dardan-Trojan-Hetit.
Këto zona kulturore përgatisin edhe brumin e parë, nga i cili në fillimet e Antikës do të lindin Etruskizmi, Helenizmi dhe Romakizmi si sistemet më komplekse kulturore të organizimit shoqëror në historinë botërore për kohërat antike.
Duke paraqitur rrugëtimin historik, sidomos të Dardanisë Antike, Buxhovi skicon me gjuhën e argumentit shkencor edhe rolin e madh të elementit protoilir në lindjen e helenizmit klasik, por edhe formimin dhe mbajtjen në jetë të Perandorisë Romake.
Roli i Dardanëve shihet në këtë kontekst nga autori me plotë të drejtë si themelor apo kauzal.
Jo vetëm burimet primare antike, edhe shënimet e mëvonshme, pastaj gjetjet arkeologjike në territorin iliro-thrakas, vërtetojnë fondamentalisht konceptin e autorit mbi rolin vendimtar kulturo-prodhues dhe kulturo-përcjellës të subtratit iliro-thrakas në tërësi, dhe përbrenda këtij e subsubstratit dardan si superqendër inicuese dhe krijuese.
Autori, sidomos në pjesën hyrëse, sqaron e përshkruan me elegancë dhe akribi të rrallë studimore jo vetëm historikun e studimeve albanologjike, por edhe vonesën e tyre të kuptueshme si pasojë e realitetit gjeopolitik mas shpërbërjes së Perandorisë Osmane dhe krijimit të shteteve të reja nacionale. Vërtetimin e vonuar të lashtësisë ilire-shqiptare autori e klasifikon si njërin nga faktorët e rëndësishëm, ndoshta më të rëndësishmin, për copëtimin e tokave shqiptare nga fuqitë e kohës dhe shtetet kristiane ballkanike.
Këtë kuadër kauzalitetesh do ta plotësoja me një analizë formale të faktorëve që kanë përcaktuar dinamikën gjeopolitike të kohës, nga e cila mund të ekstrahohet faktori themelor konvertimi në masë i shqiptarëve në fenë islame, sidomos gjatë shek XVII, dhe nivelin e lartë kolaboracionist me pushtetin osman.
Kjo solli fillimisht rreshtimin e gabueshëm në anën e të “Sëmurit të Bosforit”, e më vonë edhe vonesën evidente në organizimin e lëvizjes nacionale. Rreth kësaj problematike do të thellohem në analizën time për vëllimin mbi Perandorinë Osmane të autorit.
Autori na jep një pasqyrë të gjerë mbi historinë e studimeve albanologjike, duke filluar nga filozofi Lajbnic, pastaj eruditi Han, Ksylenderi, Bopi, Mylleri, Gisemini, Luisini, Kondoni, Zhaku, Krispi, D’anzheli, Katapano, Klodin, por edhe autorët modern si Ndreqi, Vlora, Frashëri, Matje, Stipcevic, Zheji, Çabej, Demiraj etj,
Pajtohem plotësisht m vlerësimin e merituar që autori i bën sidomos punës shkencore të studiuesit P. Zhejit mbi vërtetimin e numrit të lartë të njësive morfemike elementare me polivalencë të lartë fjalëformuese në gjuhën shqipe.
Autori zotëron me nivel të lartë analitik punën me burimet antike, vlerësimin e tyre real historik, interpretimin, harmonizimin faktografik dhe ekuideor me studimet moderne. Duke filluar nga Heziodi, vazhduar me Homerin, Herodotin, Izokratin, Thukiditin, Platonin, Aristotelin, Vergjilin etj., autori na ofron vërtet një enciklopedi të tërë citatesh, referencash e shpjegimesh të dobishme.
Angazhimi i autorit për një vazhdimësi pellazge-ilire-shqiptar qëndron në përputhje të plotë faktografike me burimet antike, por edhe me rezultatet e studimeve albanologjike. Shkëputja e studimeve albanologjike nga ato të shtresimeve ilire dhe protoilire dhe përpjekja e dështuar e disa studiuesve kombëtar e ndërkombëtar, sidomos e të ashtuquajturit Rrethi i Vjenës, dhe një mori studiuesish tjerë, deri në nivelet universitare në Tiranë e Prishtinë, që trashëgiminë dhe lashtësinë shqiptare ta reduktojnë e minimizojnë si njërën nga temat e studimeve ballkanike, ku shqipja futet në një grup me gjuhët e sllavëve juglindor, neogreqishten dhe rumanishten, marrin përgjigjen përfundimtare si tentativa joshkencore, e të politizuara skajshmërish.
Vepra e Buxhovit është nga përgjigjet më të mira e të fuqishme kundër politizimit të historisë.
Herodoti në veprën e tij etnografike ‘Historia’ thoshte se “Dikur dikush ishte shumë i madh, kurse sot është tejet i vogël”. Kjo ndoshta do të ishte tragjedia e historisë ilire-shqiptare, e cila ende trajtohet padrejtësisht si një fëmijë jetim përgjithësisht nga shkenca historike botërore, me pak përjashtime.
Libri “Kosova” në pesë vëllime i Buxhovit paraqet për momentin materialin më adekuat dhe më të plotë për mësimin e historisë ilire-shqiptare./ KultPlus.com
Më 5 tetor të vitit 2011 vdiq Steve Jobs, njeriu që botës ia dha kthesën më të madhe. Jobs njihet si një ndër biznesmenët më me ndikim, ishte themelues i kompanisë ‘Apple’, shkruan KultPlus.
Ndërkaq, sot KultPlus ju sjell letrën e fundit të Jobs.
“Në këtë moment, i shtrirë në shtrat i sëmurë, ndërsa reflektoj për jetën time, kuptoj se e gjithë fama dhe pasuria që i kushtova kaq shumë kohë, janë zbehur dhe duken të pakuptimta përballë vdekjes së afërt.
Në errësirë, shoh dritat jeshile që vijnë nga pajisjet dhe dëgjoj zërat e aparaturave, mund ta ndjej frymën e zotit të vdekjes që afrohet. Tani e di, kur kemi siguruar mjaftueshëm pasuri sa për të shtyrë gjithë jetën, duhet të merremi me të tjera çështje, që nuk lidhen me pasurinë. Duhet të merremi me diçka më të rëndësishme. Mbase me marrëdhëniet me njerëzit, mbase me art, mbase me ëndrrat për ditët e rinisë.
Ndjekja non-stop e pasurisë, do t’ju shndërrojë në një qenie të ndrydhur, ashtu si mua. Zoti na dha shqisat për të ndjerë dashurinë në zemrat e njerëzve, jo për të ndjerë iluzionet që sjell pasuria.
Pasurinë që kam fituar gjatë jetës time, nuk mund ta marr me vete. Çfarë mund të marr janë vetëm kujtimet e dashurisë. Ajo është pasuria e vërtetë që do t’ju ndjekë, do t’ju shoqërojë dhe do t’ju japë forcë e ndriçim për të vazhduar. Dashuria mund të udhëtojë mijëra kilometra. Jeta nuk ka limit. Shko ku të duash. Arriji lartësitë që do të arrish. Eshtë e gjitha në zemrat dhe duart tuaja. Cili është shtrati më i shtrenjtë në botë? – “Shtrati i vdekjes”.
Mund të punësosh dikë të ngasë makinën për ty, të fitojë para për ty, por s’mund të punësosh dikë që të përballojë sëmundjen tënde, për ty. Të mirat materiale mund të gjenden sërish edhe pasi kanë humbur, por ekziston diçka që nuk mund ta gjesh kurrë pasi e ke humbur – “Jeta”… Kujdesu për veten. Vlerësoji të tjerët”./ KultPlus.com
Ju mund të jeni duke planifikuar pushimet verore të vitit të ardhshëm. Ndoshta po mendoni për vende si Greqia, Italia dhe Kroacia – por do të preferonit më pak turma vizitorësh dhe çmime më të përballueshme. Ne ju rekomandojmë të vizitoni fqinjët e tyre të bukur, Shqipërinë dhe Malin e Zi, sipas një artikulli të botuar në “Lonely Planet”.
Këto dy vende ballkanike – ku vijat bregdetare të Adriatikut takohen me qytete të vogla të gjalla dhe malet e thyer takohen me detin – sjellin shijen e tyre në një arratisje evropiane.
Ndërsa rajonet e njohura turistike si Riviera Shqiptare dhe Gjiri i Kotorrit tërheqin një numër të madh turistësh, ka ende shumë qoshe të fshehura ku do të gjeni lehtësisht hapësirë për të marrë frymë.
Pyetja e vetme është, cilin destinacion të zgjidhni?
Dy nga ekspertët tanë të udhëtimeve mund t’ju tundojnë duke ju bindur që t’i vizitoni të dyja vendet ballkanike.
Mali i Zi dhe Shqipëria ndajnë një pjesë të konsiderueshme të liqenit të Shkodrës. Me një sipërfaqe deri në 530 kilometra katrorë, liqeni i Shkodrës është liqeni më i madh në Ballkan – i rrethuar nga shtretër kallamishte të gjera dhe male të gjelbra dhe nje sipërfaqe të mbushur me zambakë uji.
Ky është vendi i përsosur për kajak dhe një nga zonat më të mahnitshme të vëzhgimit të shpendëve në Evropën Juglindore, një vend ku mund të shihni pelikanët dalmat, çafkat si dhe një numër të madh kormoranësh.
Shqipëria ka histori, bukuri natyrore dhe jetë të gjallë të natës në qytet
Shqipëria është një nga ato vende të rralla ku mund t’i përjetosh të gjitha: plazhe të bukura, male të thyer që të lënë pa frymë, qytete të vogla që të kthejnë pas në kohë, kuzhinë të shijshme mesdhetare dhe një kulturë të ngrohtë dhe mikpritëse.
E dalë nga dekada pas Perdes së Hekurt, Shqipëria ofron një përvojë të re autentike.
Është një vend pa turma vizitorësh – të cilët mund t’i hasni diku tjetër (megjithëse plazhet e Rivierës janë të populluara gjatë verës) dhe në përgjithësi është miqësor me portofolin krahasuar me vendet e tjera evropiane.
Ndërsa Mali i Zi padyshim që mbetet një vend i bukur – Shqipëria është gati të konkurrojë. Maja e tij më e lartë, Mali i Korabit me lartësi 2764 metra – ngrihet mbi majën më të lartë të Malit të Zi, Bobotov Kuk (2523 metra).
Vija e saj bregdetare prej 476 kilometra nënkupton më shumë limane të fshehura dhe plazhe të egra për t’u zbuluar.
Gjithashtu, me gjashtë vende të Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s (krahasuar me katër të Malit të Zi), 11 parqe kombëtare (Mali i Zi ka vetëm pesë) – dhe një ndërthurje të vendeve historike që datojnë në shekuj, duke përfshirë rrënojat e qytetit antik Apollonia – e themeluar në shekullin VI p.e.s – dhe qyteti i Beratit në majë të kodrës me shtëpitë e tij të stilit osman dhe kështjellën e shekullit XIII, Shqipëria ka histori dhe natyrë me bollëk.
Ju mund të vizitoni Rivierën mahnitëse të Shqipërisë – e cila ka një shtrirje gati dyfishin e gjatësisë së vijës bregdetare të Malit të Zi – që do të thotë se nuk ka mungesë të strehëzave buzë detit për të eksploruar – duke përfshirë plazhet më pak të njohura të rrethuara nga natyra e egër.
Shpesh, turistët mund ta gjejnë veten vetëm në një plazh të izoluar.
Ndryshe nga Mali i Zi, ku vija bregdetare kufizohet plotësisht nga Adriatiku, Shqipëria ka avantazhin unik pasi laget nga të dy detet, Adriatiku dhe Joni.
Valët e detit blu të Jonit që përplasen në plazhet me guralecë të bardhë e bëjnë Shqipërinë e Jugut të ndihet si një copëz parajse në një ditë të ngrohtë vere.
Po kërkoni një vend të veçantë? Vizitoni Gjirin e Dafinës, një nga plazhet më të bukura në Shqipëri, ku mund të zhyteni edhe në shpellën e Dafinës.
Fshatrat e bukur pranë bregdetit të Jonit si Himara dhe Dhërmiu – me shtëpitë e tyre të zbardhura dhe kishat me kube blu, ofrojnë një ritëm më të ngadaltë të jetës dhe një shije autentike të mikpritjes shqiptare.
Për adhuruesit e historisë, rrënojat e shekullit VII p.e.s të Butrintit, një vend i UNESCO-s, janë afër plazheve me rërë të bardhë të Ksamilit.
Nëse doni një vend më të gjallë, drejtohuni në Tiranë, padyshim një nga kryeqytetet më vital të Ballkanit.
Historinë e Shqipërisë do ta gjeni të shkruar në çdo cep, qoftë në xhamitë dhe kishat e zbukuruara apo në Piramidën ikonike të Tiranës.
E ndërtuar fillimisht si një muze kushtuar Enver Hoxhës (1944-1985), Piramida tani është shndërruar ne një qendër kulturore dhe platforma e saj e vëzhgimit ofron pamje panoramike të qytetit dhe maleve.
Horizonti i Tiranës po evoluon shpejt, me rrokaqiejt si skulptura moderne, duke përfshirë zhvillimin e qëndrueshëm të ndërtesës së banimit “Hora Vertikale”, e përbërë nga 13 kube të grumbulluara dhe Kulla Bond e frymëzuar nga baleti me formën e saj të përkulur dhe kullat zig-zag.
Jeta e natës e qytetit kumbon nga emocioni – duke ofruar një ndërthurje baresh komode, klubesh të gjalla dhe ngjarje kulturore dhe festivale – një kontrast me ritmin më të qetë të Podgoricës së Malit të Zi.
Historia, arti dhe arkitektura janë të kombinuara në trashëgiminë e Shqipërisë prej 170,000 bunkerësh – të ndërtuar gjatë epokës komuniste në një përpjekje nga qeveria e atëhershme për të fortifikuar vendin.
Shumë prej tyre qëndrojnë të braktisur, por të tjerë kanë gjetur jetë të re si muze dhe hapësira arti.
Në Tiranë, Bunk’Art 1 dhe Bunk’Art 2 tregojnë historinë e së kaluarës komuniste të Shqipërisë dhe ofrojnë ekspozita mbi historinë dhe artin, duke u ndalur thellë në jetën dhe vuajtjet e popullit shqiptar gjatë asaj periudhe./ KultPlus.com
Muzeu Historik Kombëtar përkujton sot, në ditën e lindjes, atdhetarin, politikanin dhe veprimtarin e çështjes kombëtare, Sulejman Pashë Delvina.
Ai lindi më 5 tetor 1871 në Delvinë dhe vdiq në Vlorë më 1 gusht 1933. Ishte atdhetar dhe politikan i shquar shqiptar, kryeministër për periudhën 30 janar 1920-14 nëntor 1920 dhe pjesëtar i qeverisë së Fan Nolit më 1924.
Arsimin fillor e kreu në vendlindje ndërsa atë të mesëm ne gjimnazin “Zosimea” të Janinës. Studimet e larta i kreu në Stamboll në vitin 1898, Universitetin “Mylkie”. U emërua atashe në MPB-në Osmane dhe më pas sekretar në zyrën e dekreteve të Kryeministrisë, si dhe profesor në liceun e Gallatasarait e në gjimnazin e Vefa-s. U bë shef seksioni në MPB dhe drejtor i përgjithshëm i vilajeteve. Ishte një ndër figurat qendrore të klubit shqiptar të Stambollit. Bashkë me patriotë të tjerë iu kundërvu politikës xhonturke dhe synimeve shoviniste ndaj Shqipërisë të monarkive fqinje. Në korrik 1911 udhëhoqi manifestimin e studentëve shqiptarë në Stamboll për të mbështetur alfabetin dhe kërkesat shqiptare. Ishte një nga nënshkruesit e thirrjes së 18 nëntorit dorëzuar përfaqësive të Fuqive të Mëdha në Stamboll ku kërkohej të njiheshin të drejtat kombëtare të popullit tonë.
Në prill 1919 kolonia shqiptare në Turqi, e dërgoi atë në Konferencën e Paqes në Paris, për të mbrojtur në emër të saj interesat e Shqipërisë dhe për të zgjidhur mosmarrëveshjet politike të lindura në gjirin e përfaqësuesve shqiptarë të atjeshëm. Projektet për copëtimin e Shqipërisë nuk mund të ndryshoheshin dot nga përfaqësuesit shqiptarë në krye të të cilëve ishte Delvina. Megjithatë ishte Kongresi i Lushnjës që u mbajt në janar të vitit 1920 ai që hodhi poshtë gjithë vendimet e marra në Konferencën e Paqes në Paris. Në këtë kongres morën pjesë rreth 50 përfaqësues nga gjithë Shqipëria e pavarur, ndërkohë që ndërkombëtarët vazhdonin me planet për copëtimin e vendit. Kongresi zgjodhi dhe qeverinë e tij, në krye të së cilës u zgjodh atdhetari dhe njeriu i respektuar, Sulejman Delvina.
Kjo qeveri drejtonte në atë kohë pjesën më të madhe të vendit dhe u përpoq që të kishte jehonë edhe në fushën ndërkombëtare, duke vendosur marrëdhënie diplomatike me shtetet e huaja, me kusht që të respektohej tërësia territoriale e Shqipërisë.
Më pas, Delvina mbështeti luftën kundër bandave esatiste më 1920 dhe ndihmoi në përfundimin me sukses të luftës së Vlorës kundër pushtuesve imperialistë italianë.
Po kështu mori pjesë edhe në nënshkrimin e protokollit italo-shqiptar të datës 2 gusht 1920. Në moshën 37 vjeç Sulejman Delvina kreu detyrën si Ministër i Brendshëm, 11 korrik 1921 deri më 16 tetor 1921. Në këtë detyrë ndenji 3 muaj e 5 ditë. Mori pjesë në revolucionin e qershorit 1924 dhe në qeverinë e kryesuar nga Fan Noli u emërua ministër i Punëve të Jashtme për periudhën nga 16 qershor 1924 – 23 dhjetor 1924. Pas dështimit të këtij revolucioni, Delvina u largua nga Shqipëria dhe u end në Evropë për disa vjet si emigrant politik. Më vonë i sëmurë u kthye në Shqipëri dhe vdiq në Vlorë në vitin 1933. U varros në qytetin e tij të lindjes, në varrezat publike, së bashku me të vëllain patriotin tjetër të shquar, ish-kryetarin e bashkisë së Delvinës, Namik Delvinën. / KultPlus.com
Aktori Xhevat Qena lindi në Mitrovicë më 5 tetor 1932. Ai ka luajtur qindra role në teatër. Rolin e parë kryesor e ka luajtur ndërmjet viteve 1956-1957.
Sensi i tij për komiken si dhe profili i tij i veçantë kanë bërë që ai të jetë një prej aktorëve me te kërkuar ne komedi, megjithëqë, siç pohon ai ne një intervistë te tij, me tepër e ka dashur dramën: “Une e kam dashur dramën se e kam ne vete njëfarë dramaciteti, e kam njëfarë fuqie për drame… P.sh., roli që me ka lënë mbresa shumë ka qenë një rol episodik i një avokati, i një te çmenduri, ne dramën “Oda e errët”.
Gati jam çmendur edhe vet, duke u thelluar ne atë rol”. Kolegët dhe njerëzit që njohën potencialin e tij, mendojnë se është mëkat që ai është shfrytëzuar shumë pak ne drama. Xhevat Qena ka luajtur shumë, edhe role kryesore edhe role të dyta apo madje edhe të treta. Aktori Dibran Tahiri pohon se kur ne ndonjë shfaqje teatrore ka partner Xhevat Qenën, ndien siguri te madhe. Xhevat Qena mund te përshkruhet si aktor që ka një aftësi te jashtëzakonshme te mbajë te përqendruar vëmendjen e publikut.
Një prej roleve me te suksesshme te Xhevat Qenës është padyshim ai ne shfaqjen “Përqafimi”, i autorit Ranko Marinkoviq, me regjisor Tomislav Durbeshiqin, ku kishte partner Dibran Tahirin. Shfaqje tjetër, ku potenciali i Xhevat Qenës si aktor del i plotë, është “Duart e ndyra”, te Sartrit, ne te cilën luan edhe bashkëshortja e tij Leze Qena, pastaj shfaqja “Ushtari i mire Shvejk”, ne regji te Abdurrahman Shalës, ku Xhevat Qena luan rolin e Shvejkut, një personazh tragjikomik. Mandej, ne shfaqjen “Vinetu” (vitet e 60-ta), ne te cilën luan rolin kryesor, atë te Vinetus, personazh i njohur i filmave uestem te asaj kohe….
Për mbi dyzet vjet në skenë, Xhevat Qena hyn në radhën e aktorëve cilësor, me merita te pakontestueshme për teatrin kosovar. Rolet e tij, por edhe te bashkëshortes se tij Leze Qena, për këto vite kanë rrezatuar te publiku subtilitetin që ofron bota artistike a teatrit dhe flimit… Aktori “zeshkan”, Xhevat Qena, ka arritur që për këto dyzet vjet te krijimtarisë se tij, te përçojë te publiku “bardhësinë” e shpirtit te tij krijues, t’ia përçojë emocionet me te sinqerta publikut, i cili vazhdon ta respektojë dhe ta dojë. /KultPlus.com
Në një zonë pranë qytetit Trujillo në veri të Perusë, arkeologët kanë zbuluar eshtrat e disa dhjetëra fëmijëve, që mendohet se u sakrifikuan më shumë se 600 vjet më parë.
“Shumë nga skeletet kanë prerje në kraharor dhe disa në brinjë”, tha arkeologu Julio Asencio nga zona e gërmimit.
Çdo fëmijë është varrosur veçmas, tha shkencëtari. Pranë zonës së gërmimit u gjetën edhe eshtrat e dy të rriturve dhe kockat e nëntë kafshëve lama, që mendohet të jenë një ofertë që përfaqëson burimin e tyre të ushqimit, veshjen dhe transpor
Arkeologu Julio Asencio tha se ka gjasa që gjetjet i përkasin grupit lokal “Chimu” që dominoi pjesën veriore të Perusë nga vitet 700 deri në fund të viteve 1400.
Historianët besojnë se grupi mund t’i ketë sakrifikuar fëmijët si një përpjekje për të qetësuar perënditë në të cilat besonin pas shirave të dendur dhe përmbytjeve në zonë. Një dekadë më pas ata u pushtuan nga popullsia inkase.
Në të kaluarën, shkencëtarët zbuluan një tjetër zonë ku mendohet se janë bërë sakrifica masive të 140 fëmijëve nga grupi Chimu. Sipas shkencëtarëve skeletet e gjetur kishin prerje në kraharor dhe brinjë dhe besohet se më pas atyre u ishin hequr zemrat. Aty u gjetën edhe kockat e disa qindra lamave.
Arkeologët kanë zbuluar në Peru disa qindra rrënoja të kulturave të ndryshme para-hispanike e deri në perandorinë Inka, e cila 500 vjet më parë shtrihej nga Ekuadori jugor i ditëve të sotme e deri në pjesën qendrore të Kilit./VOA/ KultPlus.com
Përmbytjet dhe rrëshqitjet e dheut në Bosnjë-Hercegovinën qendrore kanë lënë të paktën 19 persona të vdekur, me qytete dhe fshatra të bllokuara dhe në disa vende shtëpitë janë pothuajse të zhytura.
Disa nga pamjet më të rënda ishin në zonën përreth Jabllanicës, një qytet në rrugën kryesore midis qyteteve të Mostarit dhe kryeqytetit, Sarajevës, rreth 70 km në veri-lindje.
Me këtë fatkeqësi të Bosnjës është solidarizuar Bashkimi Europian, Turqia e disa vende të tjera.
“Përmbytjet katastrofike në BeH kanë shkaktuar tashmë disa viktima dhe shumë të zhdukur. BE qëndron në solidaritet me Be H”, ka shkruar Borrell, i cili shtoi se EUROFOR do të mbështesë reagimet e emergjencave.
“Ne jemi të gatshëm të ofrojmë ndihmë të mëtejshme përmes Mekanizmit të Mbrojtjes Civile të BE-së”, tha Borrell.
Edhe zyrtarët të tjerë europianë dhanë mbështetje për banorët e zonave të përmbytura dhe programi Copernicus u aktivizua, sipas mediumit boshnjak “Vijesti.ba”.
Ndërkaq, Ministria e Punëve të Jashtme të Turqisë tha se vendi është i gatshëm të ofrojë ndihma humanitare për “Bosnjën vëllazërore”.
“Turqia është e gatshme të ofrojë të gjitha llojet e ndihmave humanitare për Bosnje e Hercegovinën miqësore dhe vëllazërore. Në bashkëpunim me autoritetet e BeH po bëhen përpjekje për të vlerësuar nevojat dhe për të ofruar ndihma”, tha MPJ turke, duke ngushëlluar për viktimat.
Aksionet e ndihmave po organizohen nga orët e mëngjesit dhe në shumë vende do të grumbullohen veshje, ushqime dhe këpucë për popullatën e prekur nga përmbytjet, shkroi Vijesti.
Ekipet e shpëtimit janë ende në kërkim të të zhdukurve, numri i të cilëve nuk dihet ende.
Po ashtu, edhe Kosova shprehi gatishmërinë për t’i dalë në ndihmë Bosnjës.
Presidentja Vjosa Osmani tha se populli i Kosovës qëndron krah për krah me popullin e Bosnjës derisa shprehu gatishmërinë për çdo ndihmë të nevojshme.
“Populli i Republikës së Kosovës qëndron krah për krah me popullin e Bosnjës dhe Hercegovinës në këto kohë të vështira dhe ne jemi të gatshëm të ofrojmë çdo ndihmë të nevojshme”, tha ajo.
Ndërkaq, kryeministri Albin Kurti në emër të popullit të Kosovës shprehi ngushëllimet më të thella familjeve dhe komuniteteve të prekura nga përmbytjet në Bosnje dhe Hercegovinë.
“Ne jemi me ju në këto kohë të vështira dhe jemi të gatshëm t’ju ndihmojmë në çdo mënyrë që mundemi. Republika e Kosovës është me ju”, shkroi Kurti në “X”./Express/ KultPlus.com
“Le Gaulois” ka botuar, të premten e 18 shkurtit 1927, në faqen n°4, një shkrim në lidhje me marrëdhënien speciale të Francesco Crispi-t me Shqipërinë, të cilin Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar.
Crispi dhe Shqipëria
Burimi : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France
Është e natyrshme që gazetat përpiqen të shpjegojnë dhe justifikojnë qëndrimin e Italisë ndaj Shqipërisë. Thonë se interesi që ka qeveria e Romës për situatën dhe fatin e ardhshëm të vendit të shqiptarëve (Skipétars) nuk daton nga dita e djeshme dhe citojnë fjalët e thëna më shumë se një herë nga Crispi, fjalë që përcaktojnë sigurisht linjën që Italia duhet të ndjekë në çështjen shqiptare.
Crispi u interesua për fatin e Shqipërisë edhe për një arsye tjetër, atë personale. Diktatori i parë italian i kohëve moderne, sepse edhe Crispi ishte diktator, por i një lloji të ndryshëm nga z. Musolini dhe diktatura e të cilit u shemb pas fatkeqësisë në Adoua (Abisini – Etiopie), ishte me origjinë shqiptare dhe me sa duket mburrej për këtë. Familja e tij kishte emigruar në shekullin e pesëmbëdhjetë nga Shqipëria dhe ishte vendosur në Siçili. Duke folur për Shqipërinë, Crispi një herë tha këto fjalë :
“Ne kemi për detyrë të shmangim, ose të paktën të ruhemi nga çdo ndikim i huaj në këtë vend. Paprekshmëria e Shqipërisë duhet të vihet në krye të politikës sonë të jashtme. Neglizhimi i kësaj pike do të ishte ngritja e një pengese të pakapërcyeshme për të ardhmen tonë në Adriatik.”
Në ditarin e tij, Shqipëria përmendet në një bisedë që ka pasur më 26 tetor me Domenico Farini-n, asokohe President i Senatit :
“Në 1887, tha Crispi, ne ishim kundër që Austria të merrte Bosnjën dhe Hercegovinën. E parashtrova këtë mendim, në emër të qeverisë italiane, ndaj Derby-t dhe Bismarck-ut. Këta, në një marrëveshje që më bëri përshtypje të mrekullueshme, u përgjigjën : “Merreni Shqipërinë”. Sigurisht, unë u përgjigja : “Çfarë të bëjmë me të?” Dhe Derby shtoi : “Është gjithmonë një garanci”. Dhe Bismarck-u shprehu këtë mendim : “Nëse nuk ju pëlqen Shqipëria, merrni një tokë tjetër turke në Adriatik.”
Crispi vazhdon në ditarin e tij: “Më ishte i qartë kuptimi i fjalëve të dy shtetarëve, të cilët kishin motivuar refuzimin tim për t’i dhënë Austrisë Bosnje-Hercegovinën nga pikëpamja e mbrojtjes ushtarake të Italisë. Kufijtë tanë lindorë janë të hapur ndaj pushtimit të armikut dhe nëse ne përforcojmë Austrinë me territor të ri, do të përballojmë dëmin.”
***
Duke komentuar këtë deklaratë dhe opinionin e shprehur nga Derby dhe Bismarck-u, gazetat italiane thonë se nëse Crispi nuk e kishte realisht në programin e tij politik aneksimin e Shqipërisë në Itali, ai nuk do të pranonte që territori të binte nën dominimin e një fuqie tjetër. Në një nga shkrimet e tij të datës 1 maj 1900, ai shprehu idenë e tij për këtë temë :
“Kohët e fundit, tha ai, pohohet me shumë lehtësi se diplomacia vjeneze po mediton për pushtimin e Shqipërisë.Ky pohim është më i veçanti.Shqipëria nuk është sllave; është një komb me personalitetin e tij, me një gjuhë dhe zakone që të kujtojnë origjinën e tij pellazge.Në këto kushte, do të kuptonte se duke pranuar një zotim të gjatë dhe të lashtë, do të pranohej që Shqipëria të shpallte pavarësinë e saj, por do të ishte një gabim shumë i rëndë ta inkorporoje atë në vendet sllave të Evropës. Pranimi për aneksimin e Shqipërisë në Austri nuk do të ishte një avantazh për këtë perandori, dhe do të ishte një dëm i pallogaritshëm për Italinë, e cila do të shihte kështu fshirjen dhe përgjithmonë të çdo gjurmë të influencës së saj mbi Adriatik.”
Dhe z. Crispi shton :
“Një ofendim i tillë ndaj arsyeve tona, të drejtave tona, të mbështetura në një traditë të lavdishme, nuk do të ndodhë.Miqësia e ngushtë dhe e përzemërt, e kultivuar gjatë pesë shekujve, e sjell Shqipërinë shumë më afër nesh sesa me Perandorinë Austriake, ku aneksimi i saj vetëm sa do të rriste mosmarrëveshjet racore dhe konfuzionin e gjuhëve.”
***
Pas Crispi-t, ishin Markezi i San Giuliano-s dhe Konti Guicciardini ata që u kujdesën shumë për Shqipërinë. Këta dy ministra – të keqkuptuar nga kryetarët e këshillit të asaj kohe që nuk kuptonin asgjë nga politika e jashtme – (flet kështu l’Idea Colaniale) bënë çmos për të rinovuar marrëdhëniet e dikurshme me Shqipërinë dhe për të vazhduar programin e Crispi-t. Gazetat italiane shtojnë se këta dy ministra me Crispi-n ishin pararendësit e depërtimit italian në Shqipëri, promotorët dhe vazhduesit e politikës shqiptare që Italia inauguroi në 1890 dhe që zoti Mussolini po zbaton sot duke miratuar paralajmërimin tradicional : “Mbani sytë nga Shqipëria”.
Po ti cili je? pyeta shiun që zbriste ëmbël, Dhe, çudi të thuhet, m’u përgjigj, e përkthej si vijon: jam Poema e Tokës, tha zëri i shiut, përjetë ngrihem e pakuptueshme nga vendi e deti i padepërtueshëm, lart drejt qiellit, nga ku, në formë fluturake ndryshuar tërësisht, por ende e njëjta, zbres për të lag toka të thara skeletike, shpërfaqjet e pafundme të pluhurit të botës, dhe atë në to, që pa mua do të ish vetëm farë, latente, e palindur; dhe përherë, ditë e natë, i kthej jetë, vetë origjinës sime, e bëj të pastër, e qendis; (Sepse kënga, e dalë nga vendi i saj i lindjes, pas plotësimit, bredharake, i intereson asaj ose jo, kthehet në kohë me dashuri.)
Për herë të parë u organizua në Shqipëri Mini Festivali i Indisë, një ngjarje që prek dy aspekte spektakolare të kulturës indiane: kuzhinën e pasur dhe arkitekturën e një vendi të lashtë dhe plot tradita.
Në përkujtim të Ghandit, Pallati i Brigadave priti mbrëmjen ekskluzive të kuzhinës indiane “Kitchen of the Kings”, shoqëruar nga një pjesë muzikore në piano nga Aulon Naci dhe interpretimin e disa vargjeve nga Vvasjan Lame.
Ansambli popullor përshëndeti ceremoninë festive me ‘K’cimin e Tropojës’ dhe mbrëmja vijoi me shijimin e pjatave të kuzhinës së Rampurit të Indisë.
Në këtë cermeoni mori pjesë edhe Ministri Shtetit për Pushtetin Vendor, Arbjan Mazniku, Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja si dhe personalitete të tjera të politikës, kulturës dhe artit.
Gjatë këtyre ditëve, në Universitetin Politeknik të Tiranës u hap ekspozita “Odisea e Arkitekturës së Indisë”, e cila ofron një pasqyrë gjithëpërfshirëse mbi arkitekturën indiane dhe evoluimin e saj gjatë pesë dekadave të fundit.
Ky aktivitet, i kuruar nga CP Kukreja Foundation dhe Fakulteti i Arkitekturës dhe Urbanistikës, solli një platformë për të adresuar sfidat globale si ndryshimet klimatike dhe urbanizimi i qëndrueshëm.
Ngjarja shënoi pikënisjen e mundësive për shkëmbime dhe investime midis Shqipërisë dhe Indisë, dhe frymëzoi horizonte të reja bashkëpunimi në fushën e kulturës dhe arkitekturës.
Në këtë ceremoni mori pjesë edhe Konsulli i përgjithshëm i nderit të Shqipërisë në Indi, Dikshu Kukreja./atsh/KultPlus.com
B.B. Poqi ka realizuar shumë këngë dhe shumë albume të cilat u bënë hite të mëdha gjithkund ku flitej shqip.
Këngëtari dhe autori i shumë këngëve, i cili fillimisht formoi bendin “Babillon“ me të cilin i incizoi disa këngë si “Babillon“, “Ti je një iluzion“, “Edhe një natë si kjo“ dhe e fundit “Diku pranë shtëpisë time“, më vonë ai u nda nga bendi dhe vazhdoi karrierën si solo këngëtar.
Sot KultPlus ua sjell një prej këngëve më të njohura të B.B Poqit, “Ti je një iluzion”. / KultPlus.com
Njerëz të thjeshtë, të udhëhequr në një përvojë të veçantë kërcimi nga një koreografe, në një nga vendet më emblematike të shqiptarëve, në vilën 31 në Bllok – ky është thelbi i shfaqjes së nesërme të Festivalit Ndërkombëtar të Kërcimit.
Me dëshirën për të sjellë një përvojë kolektive që vlerëson diversitetin dhe ripërkufizon nocionin e fuqisë dhe bukurisë, koreografja Ermira Goro krijon “Takime” të njerëzve shumë të ndryshëm për nga mosha, gjinia, etniciteti, trupi, dhe aftësia. Përmes kësaj vepre artistike, ajo ka për qëllim të shkëpusë shikuesit nga ideja që kërcimi realizohet vetëm me trupa “të përsosur”, rinorë, muskulozë, e të trajnuar.
Si i vështirësojnë apo pasurojnë lëvizjet veçoritë e secilit trup? Si transformohet një trup “i pamësuar” nga lëvizjet apo ritmet që nuk i përkasin fjalorit të tij të përditshëm?
Çfarë ndjesish mund të lindin nga kjo përputhje vëzhguese? Përmes eksplorimit të individualitetit dhe shprehjes së studimit të lëvizjes, po ashtu dhe kompleksitetit dhe diversitetit të trupave të performuesve, “Takime” i shtyjnë shikuesit të dallojnë copëza të vetes së tyre në skenë, t’i rivlerësojnë ato, si dhe të rishikojnë kuptimin e “të saktës” dhe “të përshtatshmes”.
Festivali Ndërkombëtar i Kërcimit të Tiranës ka bërë një ftesë publike që kushdo të merrte pjesë në punën e koreografes së njohur, Ermira Goro. Ftesa ka qenë e hapur për individë të të gjitha moshave, qofshin ata të njohur me artin dhe teknikat e kërcimit, ose fillestarë të apasionuar dhe pas më shumë se një jave me prova, gjithçka është gati për t’u shfaqur nesër përpara publikut në dy orare 16:00 dhe 17:00, në një vend që publikun e bën shumë kurreshtar, sic është dhe vila 31 në ish Bllok.
Një tjetër sit i trashëgimisë kulturore i dëmtuar nga tërmeti i vitit 2019 është restauruar
Hamami i Durrësit ka rihapur sot dyert e tij, duke i ofruar vizitorëve mundësinë të përjetojnë historinë e pasur dhe diversitetin kulturor të Shqipërisë.
I gjendur pranë Kullës Veneciane, Hamami është një nga 15 sitet e trashëgimisë kulturore që janë rinovuar plotësisht përmes programit ‘EU4Culture’, ndërsa puna është duke vazhduar në 8 site të tjera.
Ambasadori i BE-së Silvio Gonzato, i cili mori pjesë në ceremoninë e inaugurimit u shpreh, “shumë i lumtur për inaugurimin e Hamamit, pasi ky vend është një testament i diversitetit fetar, social dhe kulturor të këtij vendi”.
“Shqipëria është një shembull i shkëlqyer i kësaj bashkëjetese mes njerëzve me tradita të ndryshme. Kjo është edhe ajo që BE-ja përfaqëson, njerëz me kultura dhe tradita të ndryshme që jetojnë së bashku në harmoni”, theksoi ai./atsh/KultPlus.com
Sipas një studimi të botuar në revistën ”Nature Communications”, mjeshtrit e mëdhenj të epokës së Rilindjes dhe Barokut si Leonardo da Vinci, Sandro Botticelli dhe Rembrandt shtuan qëllimisht të verdhën e vezës në pikturat e tyre me vaj, shkruan g24.sky.it.
“Burimet janë të pakta dhe studimet shkencore mbi këtë temë nuk janë bërë kurrë më parë”, theksoi autorja e studimit, Ophélie Ranquet e Institutit të Inxhinierisë në Institutin e Teknologjisë Karlsruhe në Gjermani.
E verdha e vezës
Sipas asaj që doli nga studimi, mjeshtrit e epokës së Rilindjes dhe Barokut e zbatuan këtë strategji, sasi të vogla të verdhë veze, ndryshojnë në një mënyrë të qëndrueshme vetitë e bojës dhe artistët e dinin mirë këtë gjë”.
Deri më tani mendohej se prania e proteinave si e verdha e vezës ishte rezultat i kontaminimit aksidental.
Ranquet, e cila gjeti gjurmë të substancës në dy piktura në Alte Pinakothek në Mynih, ”Madonna me karafil” e Leonardos dhe ”Vajtimi mbi Krishtin e vdekur” të Botticellit, është e bindur se artistët ishin të vetëdijshëm për pasojat e përzierjes së të verdhës me bojë, duke përfshirë për shembull përmirësimin e rezistencës ndaj lagështirës.
”Të dhënat e reja nuk janë vetëm të dobishme për restaurimin dhe ruajtjen e veprave të artit, por gjithashtu lejojnë një kuptim më të mirë të historisë së artit. Ato na ofrojnë një skenar të ri për të kuptuar teknikat e lashta të pikturës”, deklaroi Maria Perla Colombini, profesoreshë e kimisë analitike në Universitetin e Pizës./ atsh/ KultPlus.com
