Makinat historike ekspozohen në Elbasan, për Ditën e Verës

Festimeve të Ditës së Verës në Elbasan iu shtohet edhe koleksioni i makinave historike.

Dhjetëra mjete historike kanë zbritur në sheshin kryesor të qytetit, duke krijuar një atmosferë magjike dhe duke tërhequr vëmendjen e qytetarëve të shumtë.
Në këtë ambient të veçantë, nuk kishte si të mungonte punishtja e targave suvenir, ku qytetarët do të kenë mundësinë të personalizojnë targën e tyre.

“Elbasan i bukur, Elbasan… plot ngjyra dhe emocion, falë Retro n’Mimoza. Ju mirëpresim për të përjetuar një fundjavë ndryshe, plot surpriza dhe kujtime të paharrueshme në Sheshin “Gensher”, Elbasan”, bën të ditur DPSHTRR/atsh/KultPlus.com

Simpozium për Ditën e Verës në Elbasan, festa pagane që kremtohej si mirënjohje ndaj natyrës

Në kuadër të aktiviteteve me rastin e Ditës së Verës në Elbasan është zhvilluar një simpozium mbi historikun e kësaj feste pagane e cila në lashtësi, nuk u kremtua vetëm nga Elbasani, por kjo zonë e ruajti atë më me fanatizëm ndër shekuj.

Dita e Verës kremtohej si mirënjohje ndaj natyrës teksa çdo gjë niste të lulëzonte, atëherë kur ende njerëzimi nuk besonte në Zota.

Studiuesi tashmë 82 vjeçar Sytki Çerekja kujton edhe kohën kur ishte fëmijë dhe rëndësinë që kjo festë kishte për Elbasanin.

Simpoziumi mbi historikun e Ditës së Verës synon përçimin e kësaj feste në të gjitha detajet e saj, pa e deformuar, ndaj dhe pjesëmarrës ishin kryesisht të rinj e nxënës shkollash./topchanel/KultPlus.com

Rinisin gërmimet arkeologjike në Bazilikën e Elbasanit

Gërmimet arkeologjike kanë nisur sërish në bazilikën paleokristiane Extra Muros në qendër të qytetit të Elbasanit, duke nxjerrë në dritë jo vetëm objekte, por edhe fakte të reja.

Ministrja e Kulturës, Elva Margariti ndau sot në rrjetet sociale momente nga ky proces, që po kryhet nga Instituti i Arkeologjisë, nën drejtimin e arkeologut Elio Hobdari dhe ku janë përfshirë edhe studentë nga dega e Arkeologjisë në Universitetin e Tiranës.

Margariti bëri të ditur se gërmimet do të zhvillohen në dy faza, ku e para do të vijojë deri në mesin e muajit korrik dhe më pas faza e dytë do të rifillojë në fillim të shtatorit.

“Faza e parë është fokusuar në disa vendvarrime në ambientet e bazilikës, të cilat po gërmohen dhe dokumentohen, ndërsa janë zbuluar elemente të reja arkitektonike si kapitele, pjesë kolonash etj.”, shtoi ajo./atsh/KultPlus.com

Fundi i dhimbshëm i 50 grave të pasura të Elbasanit në diktaturë

Jo vetëm burrat, por edhe gratë e pasura u shpërfytyruan nga komunizmi. Ato u detyruan që të braktisnin sjelljen e fisme, normat, virtytet dhe të transformoheshin sipas moralit revolucionar me kazma e lopata në duar, shpesh duke i detyruar të punonin në sektorët më të vështirë.

Kjo është një panoramë e viteve ’50 kur gratë dhe vajzat e familjeve më të pasura të qytetit të Elbasanit, pasi u përballën me sekuestrimin e pasurisë dhe pronave, u dërguan të hapnin kanale në bujqësi.

Këto bashkëshorte dhe bija qysh nga 1945 e deri më 1956, shtërnguan fort zemrën kur u burgosën, u pushkatuan, u internuan burrat dhe baballarët e tyre me vulën “armiq të popullit”, “kriminelë lufte” dhe “sabotatorë të Pushtetit Popullor”.

Këto nëna mbajtën mbi shpatulla për vite me radhë dhe provuan shumë nga mëria komuniste, që sa vinte bëhej me vrastare dhe pashpirt. Këto nëna provuan flakjen jashtë shtëpie, daljen në rrugë në mëshirë të të tjerëve, zhveshjen ekonomike dhe financiare, sepse parat ia morën deri në monedhën e fundit; mbetën pa orenditë e nevojshme për gatim, pa ushqime, pa shtroje e mbuloje.

Shkurt pushteti komunist shpejt, shumë shpejt i çoi në atë derexhe, sa po vihej në rrezik edhe jeta. Përveç rekuizimit dhe sekuestrimit, reforma të tjera ekonomike shtërnguese si ajo e triskimit, i detyronte të drejtoheshin për të punuar dhe mbajtur frymën. Por, për to puna ishte e caktuar qëllimisht dhe e vetmja punë për to ishte puna e krahut, sepse vetëm kështu arrihej varfërimi i tyre dhe për më tepër diskreditimi para opinionit shoqëror. Duhej të krijohej koncepti i ri, duhej përmbysur patjetër dinjiteti qytetar i këtyre familjeve, duhej të realizohej falsiteti i barazisë shoqërore të popullit në varfëri.

Kështu shumë gra elbasanase iu drejtuan punës së krahut, si e vetmja mundësi për të mbijetuar dhe siguruar bukën e gojës. Historikisht dihet që femra elbasanase dhe sistemet shoqërore të tjera kishte punuar por kurrë në punë fizike krahu. Edhe para e gjatë luftës gratë e shtresave të varfra punonin si shërbyese, si mbledhëse ullinjsh, në zhveshje e shkoqje misri, por kurrë në punë të rëndë krahu apo ndërtim. (Nga editori, infoelbasani.al)./ KultPlus.com

Funari, një prej mrekullive natyrore të Elbasanit

Funari, një prej mrekullive natyrore të Elbasanit, është pjesë e programit “Elbasani 2030” për ta kthyer në një prej destinacioneve turistike më të vizituara.

Funari është një prej perlave natyrore të Elbasanit, që vit pas viti po vizitohet nga turistë të shumtë.

Rreth 20 kilometra larg qytetit të Elbasanit, Funari është fshati që ndrin buzë liqenesh i rrethuar me pyje dhe gjelbërim. Ajo që e bën akoma më tërheqës është ngjyra e gjelbër e ujit të liqeneve, e cila krijon një vezullim prej smeraldi.

Është një zonë e pasur me pyje dhe me katër liqene, apo rezervuarë të ndarë në dy, brenda fshatit dhe dy të tjerë të fshehur pas maleve që e rrethojnë atë.

E pasur me pyje pishash dhe dushku, Funari ofron një klimë të shëndetshme që, nëse i shtojmë edhe gatimet tradicionale të zonës, bëhet vendi ideal për të kaluar fundjavën.

Por jo vetëm kaq, kjo zonë mund të jetë një destinacion edhe për të pasionuarit pas peshkimit./ atsh / KultPlus.com

1-5 maj, Festivali Ndërkombëtar i Kukullave në Elbasan

Ka nisur në Elbasan Festivali Ndërkombëtar i Kukullave. Ky është edicioni i tij i parë që u hap dje, në teatrin Skampa dhe do të vazhdojë deri në datën 5 maj.

Në programin e këtij festivali janë parashikuar shfaqje nga trupa teatrale që vijnë nga vende të ndryshme të Europës e Mesdheut si: Belgjika, Italia, Mali i Zi, Tunizia, Turqia, Çekia, Franca dhe Irlanda.

Në ditën e parë të festivalit u prezantua Teatri i Kukullave të Elbasanit me pjesën “Në botën e çokollatave” si dhe përfaqësuesit nga Tunizia me pjesën “Takimi”.

Shqipëria në këtë takim të rëndësishëm të teatrove të kukullave përfaqësohet me Teatrin e Elbasanit, të Korçës dhe të Tiranës. / atsh / KultPlus.com

Funari, një prej perlave natyrore të Elbasanit

Funari, një prej perlave natyrore të Elbasanit, vit pas viti po vizitohet nga turistë të shumtë.

Rreth 20 kilometra larg qytetit të Elbasanit, Funari është fshati që ndrin buzë liqenesh i rrethuar me pyje dhe gjelbërim. Ajo që e bën akoma më tërheqës është ngjyra e gjelbër e ujit të liqeneve, e cila krijon një vezullim prej smeraldi.

Është një zonë e pasur me pyje dhe me katër liqene, apo rezervuarë të ndarë në dy, brenda fshatit dhe dy të tjerë të fshehur pas maleve që e rrethojnë atë.

E pasur me pyje pishash dhe dushku, Funari ofron një klimë të shëndetshme që, nëse i shtojmë edhe gatimet tradicionale të zonës, bëhet vendi ideal për të kaluar fundjavën.

Por jo vetëm kaq, kjo zonë mund të jetë një destinacion edhe për të pasionuarit pas peshkimit./atsh / KultPlus.com

Rama: Pista e parashutizmit në Funar, kompleton guidën turistike të Elbasanit

Funari, rreth 20 km larg Elbasanit do të ketë së shpejti një pistë parashutizmi, 75 km shtigje malore dhe një pikë informimi të vizitorëve.

Kryeministri Edi Rama ndau sot në rrjetet sociale momente nga puna për ndërtimin e pistës së parashutizmit, një nga projektet më të mira për zhvillimin e turizmit në Elbasan.

Rama  shprehet se në kuadër të projektit më të ri turistik në Elbasan, “Funari Adventure Park”, ka nisur puna për pistën e parashutizmit, hapjen e 75 km të shtigjeve malore dhe ndërtimin e pikës së informimit të vizitorëve, investim që do ta kompletojë edhe më shumë guidën turistike në këtë qytet.

Kjo pistë po ndërtohet në bashkëpunim me Bashkimin Europian me fondet IPA Crosporter dhe me të Maqedonisë së Veriut.

Pista është më e madhja që po bëhet në Shqipëri, ku janë 3000 m2 të rehabilituara totalisht të shtruara me tapetin sipas standardit më të mirë ndërkombëtar, për të pasur një turizëm të qëndrueshëm në Elbasan.

Funari është një zonë e pasur me pyje dhe me katër liqene apo rezervuarë të ndarë dy brenda fshatit dhe dy të tjerë të fshehur pas maleve që e rrethojnë atë. / atsh / KultPlus.com

133 tituj librash i shtohen Bibliotekës Publike në Elbasan

Ministrja e Kulturës, Elva Margariti e shoqëruar nga kryetari i bashkisë së Elbasanit, Gledian Llatja mori pjesë sot në një takim me punonjës të bibliotekës së Elbasanit dhe të rinj, në kuadër të Tetorit të Librit.

Në takimin e zhvilluar në një nga bibliotekat më të pasura, sidomos me fonde albanologjike e balkanologjike, “Qemal Baholli”, u diskutua për librin si dhe problematikat e të rinjve dhe qytetit të Elbasanit, në përgjithësi.

Ministria e Kulturës dhe Biblioteka Kombëtare dhuroi 133 tituj librash për Bibliotekën Publike duke e pasuruar me vepra të autorëve tanë klasikë, nobelistë e klasikë të huaj, si dhe botime origjinale të para Luftës II Botërore.

Tetori është një muaj, i cili e lidh lexuesin më shumë me librin dhe nevojën që ata kanë për t’u mbështetur te leximi. / KultPlus.com

li

Teatri Skampa feston 60-vjetorin

Trupa e Teatrit Skampa festoi mbrëmë dy ngjarje; 60-vjetorin e institucionit dhe nisjen e festivalit ndërkombëtar të teatrove në vitin e 24-t.

Në Elbasan do të ngjiten në skenë 9 shfaqje teksa këtë vit artistët tanë mikpresin edhe trupa teatrore nga Kosova, Italia, Spanja dhe Polonia.

Nata e kaluar, mblodhi të gjithë aktorët dhe regjisorët që krijuan historinë e Teatrit “ Skampa” dhe të tjerë nga kinematografia shqiptare.

“Jashtë bie borë” është shfaqja që çeli festivalin traditë, ku për 6 netë qytetraët kanë mundësi të shikojnë shfaqje të ndryshme. Në këtë jubile u nderuan edhe figura të njohura të skenës teatrore të qytetit./Tv Klan/ KultPlus.com


Bena, fshati malor i Elbasanit i mbushur me parqe bletësh

Fshati Benë, i Njësisë Administrative Labinoit Mal, zonë e thellë malore e pyllëzuar me gështenjat, të cilat njihen si më të mirat në vend, ka nisur edhe prodhimin e mjaltit të gështenjës.

Kjo zonë, njihet për mbarështimin e bletarisë, si edhe prodhimin e mjaltit të gështenjës, i cili është më speciali në vend.

Kryetari i bashkisë së Elbasanit, Gledian Llatja, ka parë nga afër parkun e bletëve, si edhe prodhimin e mjaltit, duke bashkëbiseduar me fermerët, të cilët mbarështojnë bletë dhe prodhojnë mjaltin e gështenjës në këtë zonë të pyllëzuar.

Një nga fermerët, Qemali, i cili njihet si një ndër mbarështuesit e bletarisë si edhe prodhimin e mjaltit, ka folur edhe për vlerat e rralla kurative që ka mjalti i gështenjës, si edhe kërkesat të cilat sa vijnë dhe rriten për tregtimin e tij, në mbarë vendin, por jo vetëm.

Nga ana e tij, kryebashkiaku Llatja premtoi se “do të bëjë të mundur që nëpërmjet subvencioneve që shteti ofron, të mundësojë edhe për këta fermerë fonde, me qëllim që të rrisë kushtet e tregtimit të mjaltit, si edhe vlerat kurative që ai ka në mbarë vendin”.

Madje kryebashkiaku ka deklaruar se bashkia e Elbasanit, vazhdon të mbështesë fermerët jo vetëm për të lehtësuar transportin e tyre në tregje por edhe duke ofruar mbështetje financiare nëpërmjet subvencioneve.

“Për këtë qëllim, do të ftoja edhe fermerët e zonës së Benës, në Labinotin Mal, që të aplikojnë me anë të Skenës Kombëtare, me qëllim që të vazhdojnë të prodhojnë këtë produkt shumë kurativ, pasi edhe me investimet e fundit që janë bërë në infrastrukturë, ata kanë mundësi që të tregtojnë mjaltin kudo”, tha Llatja.

Fshati Benë i Labinotit Mal, njihet për zonën e pyllëzuar dhe mbarështimin e bletës, vetë fermerët kanë krijuar parqe me koshere, ku janë më shumë se 1200 të tilla që ndodhen në këtë zonë të thellë malore të Elbasanit.

Vetëm për një vit, këta fermerë i japin Shqipërisë rreth 15.600 kg mjaltë gështenje që shquhet për vlerat e tij kurative./atsh/ KultPlus.com

IKTK përfundon planin për ruajtjen dhe mbrojtjen e qendrës historike të Elbasanit

Instituti Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore, me iniciativën e Ministrisë së Kulturës, ka përfunduar procesin e hartimit të “Planit për Ruajtjen, Mbrojtjen dhe Administrimin e qendrës historike të Elbasanit dhe zonës mbrojtëse të saj”.

Pas miratimit në Këshilli Kombëtar të Trashëgimisë Kulturore Materiale (KKTKM), procesi do të vijojë me fazën e miratimit me vendim të Këshillit të Ministrave.

Qyteti i Elbasanit, me fillesa të tij që në shek. II pas Kr., por edhe më herët si itinerar kalimi, njihej me emrin Candavia. Më pas, është bërë i njohur si qendër antike kur ka nisur jetën si një pikë e itinerarit të “Via Egnatias”. Duke pasur një pozitë të favorshme gjeografike, shpejt u kthye në stacion kryesor të rrugës Egnatia.

Qendra historike e Elbasanit përfshin të gjithë lagjen brenda mureve rrethuese të kalasë si edhe sipërfaqen që kufizohet nga 3 rrugë. Kalaja e Elbasanit, së bashku me muret rrethuese dhe banesat me arkitekturë vernakulare, përfshihen në grupin e ansambleve urbane tradicionale.

Urbanistika e ansamblit të banuar brenda kalasë, ruan trajtat organike, origjinale në shtrirje, tipike e vendbanimeve të traditës.

Ndër vite, struktura urbane, duke ruajtur identitetin e saj, pranoi ndryshimin, përshtatjen dhe transformimin si elemente konceptualë të domosdoshëm të formës urbane, në përpjekje për t’iu përgjigjur ndryshimeve të jetës shoqërore dhe urbane të qytetit. /KultPlus.com

19 vjet pa përkthyesin e njohur, Robert Shvarci

Robert Shvarci lindi në Sarajevë, më 10 dhjetor, 1932 nga një baba hebre nga Austria dhe një nënë nga Elbasani, por ai dashuronte dhe lëvronte në mënyrë të përsosur gjuhën shqipe, që nisi ta mësonte në moshën gjashtëvjeçare.

Shvarci përktheu disa nga veprat më të mëdha botërore në shqip, ndër të cilat mund të përmenden romanet e Remarkut, Gëtes, Fojtvangerit, Apicit, Travenit dhe Markezit. Robert Shvarc u nda nga jeta para kohe, më 25 prill 2003, pas një sëmundjeje të gjatë zemre.

Robert Shvarcit i është dhënë nga Presidenti i Republikës titulli Mjeshtër i Madh. Përkthyesi i njohur Robert Shvarc e mori këtë titull pak kohë pas marrjes së një tjetër titulli, atij të Qytetarit të Nderit të Tiranës. Ky titull iu dha atij me rastin 70-vjetorit të lindjes.

Emri i Robert Shvarcit prej vitesh është shndërruar në simbol të gjuhës gjermane në Shqipëri. Një domethënie për këtë ka qenë pikërisht viti 1995, kur përkthyesi i njohur u nderua nga ambasada gjermane në Tiranë me çmimin “Kryqi i meritave gjermane”. Duhet kujtuar këtu se Shvarci ishte i pari njeri i kulturës shqiptare, që arriti ta merrte këtë titull pikërisht në fushën e përkthimit. Gjithashtu ky titull është dhe i pari që presidenti gjerman i asaj kohe akordoi për një figurë të shquar të vendeve të Lindjes. Pas titullit që mori nga presidenti Alfred Moisiu dhe titujve të lartpërmendur, qëndrojnë një varg i gjatë librash të përkthyer nga gjuha gjermane në shqip dhe anasjelltas. Mjafton që të hapësh kopertinat e një serie të gjatë librash për të lexuar emrin e përkthyesit të tyre, Robert Shvarc.

Mes këtyre librave, që janë ndër më mjeshtërorët, vlen të përmenden: Tre shokë, Harku i Triumfit, Asgjë e re nga fronti i Perëndimit, Shkëndija e jetës apo Obelisku i zi nga Erih Maria Remark; Çifutja e Toledos, Françesko Goja nga Lion Fojtvanger; dhe drama të Bertolt Brehtit, Nëna Kurajë dhe fëmijët e saj, Kënga e një nëne gjermane, Ditët e Komunës, Arturo Ui, Pushkët e nënës Karrar, Opera për tre grosh, Baali; nga Heinrich Heine: Gjermania, përrallë dimri; nga Gëte dhe Shileri: Poezi dhe balada. Ndërsa mes autorëve shqiptarë që ai ka përkthyer në gjuhën gjermane janë: Ismail Kadare, Dritëro Agolli, Gaqo Bushaka, Xhevahir Spahiu, Hatibi, Ahmeti, Beqiri, Qosja etj./ KultPlus.com

The Chicago Tribune në vitin 1921: Pas tërmetit shkatërrues në Elbasan, dy amerikanë të ndihmës sociale organizuan një shkollë për 300 fëmijë

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 19 Mars 2022

“The Chicago Tribune” ka botuar, të premten e 11 shkurtit 1921 dhe të mërkurën e 8 shkurtit 1922, dy shkrime në lidhje me ndihmën e dy grave amerikane ndaj fëmijëve shqiptarë pas një tërmeti shkatërrues asokohe në Elbasan, të cilat, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, i ka sjellë për publikun shqiptar :

Gratë amerikane organizojnë shkollë për shqiptarët

Se si dy punonjëse amerikane të ndihmës sociale organizuan një shkollë për 300 fëmijë shqiptarë pasi një tërmet shkatërroi shtëpitë e tyre, tregohet nga Majori E. J. Swift i Kryqit të Kuq Amerikan, i cili është personi i parë që ka arritur nga Parisi në Elbasan, Shqipëri, ku 3.000 shtëpi u shkatërruan në tërmetin e fundit që shkaktoi humbjen e katërmbëdhjetë jetëve.

Zonjusha Winifred Warren, Nju Jork dhe zonjusha Norah (Hazel) Ruddy, Çikago, ishin vendosur në Shqipëri në lidhje me punën e Kryqit të Kuq të Rinjve”, tha Major Swift. “Sapo ndodhi tërmeti, ato organizuan ndihmë për të vuajturit dhe ngritën tenda për ata që kishin mbetur të pastrehë.

Kur të plagosurit dhe të pastrehët u mjekuan”, vazhdoi Maj. Swift, dy gratë e Kryqit të Kuq, të cilat ishin vetëm punonjëse të ndihmës së shpejtë në vend, menjëherë ndërmorën hapa për të vazhduar mësimet e fëmijëve dhe, meqë moti ishte i favorshëm, i mbajtën ata nën portokallitë. U vendosën stola dhe tavolina me portokallitë sipër, sikur situata të ishte normale.

Heroina e tërmetit arrin në Paris

Burimi : The Chicago Tribune, e mërkurë, 8 shkurt 1922, f.2
Burimi : The Chicago Tribune, e mërkurë, 8 shkurt 1922, f.2

Zonja Winifred K. Warren, e dekoruar tri herë nga qeveria shqiptare për veprën e saj heroike gjatë tërmetit të vitit të kaluar, mbërriti dje në Paris dhe ndodhet në hotel Sylvia për disa ditë para lundrimit për në Amerikë.

Zonja Warren dhe Zonja Hazel Ruddy, një tjetër vajzë amerikane, ishin në Elbasan kur ndodhi tërmeti, 30 kilometra me kalë nga vendbanimi më i afërt. Ato ishin ndër të paktët të mbijetuar të fatkeqësisë dhe punuan për shumë orë pa pushim për të shpëtuar të plagosurit dhe për t’u dhënë shërbim mjekësor. Të dyja vajzave iu dha mirënjohja më e lartë e qeverisë shqiptare si shpërblim për shërbimet e tyre. /KultPlus.com

Së shpejti promovohet “Arbëreshët midis realitetit dhe mitit” nga autori Fatmir Toçi

Së shpejti në Elbasan do të promovohet libri “Arbëreshët midis realitetit dhe mitit” nga autori Fatmir Toci, përcjell KultPlus.

Libri “Arbëreshët midis realitetit dhe mitit” është botim i shtëpisë botuese ‘Toena’ dhe do të promovohet pikërisht të enjten, më 20 janar 2022 duke filluar nga ora 11:00.

Eventi mbahet në mjediset e Universitetit “Aleksandër Xhuvani” në sallën 107 në Teatrin e Universitetit (korpusi qendror).

Organizatorët e këtij eventi janë: Universiteti “Aleksandër Xhuvani” (Elbasan), Klubi i Krijuesve (Elbasan) dhe Instituti i Librit dhe i Promocionit (Tiranë).

Për librin do të diskutojnë: Prof. as. dr. Teuta Toska, drejtuese e Departamentit të Gjuhësisë (moderatore), Prof. as. dr. Peçi Naqellari, zv. rektor i Universitetit “Aleksandër Xhuvani”, Prof. as. dr. Rudina Mita, drejtuese e Departamentit të Historisë dhe Gjeografisë, Dr. Dorian Koçi, historian, drejtor i Muzeut Historik Kombëtar, Fatmir Musai shkrimtar, Klubi i Krijuesve Elbasan, Prof. as. dr. Elvira Lumi, studiuese e letërsisë arbëreshe dhe Fatmir Toçi, autori i librit. / KultPlus.com

Kryeministri Rama: S’kam për të marrë kurrë patentë, nuk e ngas dot makinën sepse kam këmbët e gjata

Kryeministri Edi Rama prezantoi sot në Elbasan platformën e Bashkëqeverisjes “Shqipëria që duam”, duke nisur kështu fushatën sensibilizuese.

Në një takim publik me qytetarë, ndër të tjera Rama nuk hezitoi të shkëmbente edhe batuta. Teksa argumentonte se si do të hiqen sportelet nga viti 2022 për të shmangur korrupsionin në administratë, Rama përmendi sërish faktin se nuk ka patentë.

“Nuk kam për të marrë patentën se nuk jam i zoti që të ngasë makinë, plus kam dhe këmbët shumë të gjata”, tha Rama. / KultPlus.com

Tre motrat sjellin ekspozitën “Qielli në ToKë”, do të prezantohet të shtunën në Galerinë ODA

Galeria ODA do ta mirëpres ekspozitën “Qielli në ToKë” të shtunën, kur edhe do të bëhet prezantimin i saj nga tre motra të lindura dhe rritura në Belsh të Elbasanit, shkruan KultPlus.

Puna e tyre i drejtohet disa mediumeve të artit pamor si pikturë, fotografi dhe dizajn.

Duke mos e toleruar realitetin e padrejtë, shpeshherë janë bërë pjesë e kauzave politike dhe sociale në vend. Ato kanë marrë pjesë në disa ekspozita kolektive brenda dhe jashtë vendit.

Kjo ekspozitë vjen si një përmbledhje nga disa punime në pikturë dhe skica të realizuara përgjatë udhëtimeve.

Piktura e tyre fakton si një ditar autobiografik të imazhit gjatë udhës, brenda tokës së tyre të brendshme, apo pranë intimitetit familjar, i cili qartëson nevojën humane të njeriut.

Ekspozita e pikturës do të jetë e hapur nga ora 17:00, më 20 nëntor në Galerinë Oda. /KultPlus.com

Lipsanet e Shën Gjon Vladimirit kthehen në manastirin e Elbasanit

Manastiri i Gjon Vladimirit në perëndim të Elbasanit sipas një gojëdhëne është ngritur mbi themelet e kishës së “Trinisë së Shenjtë”, e cila u shemb nga tërmeti.

Ministrja e Kulturës, Elva Margariti, solli në vëmendje kthimin e eshtrave të Shën Gjon Vladimirit në manastirin me të njëjtin emër.

Me kërkesën e komunitetit të zonës, kthyem lipsanet e Shën Gjon Vladimirit në manastirin me të njëjtin emër të fshatit Shijon të Elbasanit”, – tha Margariti.

Lipsanet e shenjtorit Shën Joan Vladimiri kanë qenë pjesë e fondit muzeor në Muzeun Kombëtar dhe prej prillit të këtij vitit janë pjesë e manastirit të Elbasanit duke u kthyer këtë manastir në një atraksion më shumë për besimtarët dhe turistët.

Emri i Shën Gjon Vladimirit nuk është i njohur vetëm në zonën e Elbasanit, por në të gjithë Shqipërinë e nëi njohur Gjon Vladimiri ka qenë një mbret shumë i përshpirtshëm i Ilirisë dhe sundonte mbi një hapësirë të gjerë të rajonit të Ballkanit. Ishte bamirës e ngriti shumë kisha e manastire. U vra në mënyrë të pabesë e që atëherë u adhurua si shenjtor dhe eshtrat e tij udhëtuan nëpër kisha e manastire e u nderua nga besimtarët. Për nder të tij, në fshatin Shijon të Elbasanit u ngrit manastiri i Shën Gjon Vladimirit. Ky monument kulture i kategorisë së parë i përket shek. XVIII. Një objekt i ruajtur mjaft mirë dhe funksional, ku besimtarët ortodoksë kryejnë shërbesat fetare.

Në vitin 1381, Karl Topia ndërtoi manastirin e Gjon Vladimirit mbi rrënojat e kësaj kishe. Në një mbishkrim me përmasa 2.20×0.27 m, që gjendet i gdhendur në gurin e madh arkitra të portalit të derës jugore të kishës thuhet: Duhet ditur se ky tempull u shemb nga tërmeti deri në themel gjatë sundimit dhe në ditët kur zotëronte mbi të gjithë vendin e Albanit i ndrituri Karl Topia i parë, nip dhe prej gjaku i mbretit të Francës. Ky e ndërtoi këtë tempull të gjithënderuar të Shën Gjon Vladimirit dhe e ngriti prej themeli deri në mbarim nga besimi dhe zemra e përvëluar. Prej lindjes së Krishtit deri në ndërtimin e tempullit janë vjet 1380 dhe prej krijimit të botës janë vjet 6890 dhe deri atëherë vjet 22 të zotërimit të tij, indikti 5, cikli i diellit 1, cikli i hënës 14, dhe është ndërtuar tempulli që shkon katër herë më i madh se ka qenë më parë tempulli i vjetër.

Mbishkrimi ka pesë radhë dhe është shkruar me shkronja të mëdha, me shkurtime e sigla dhe me gabime drejtshkrimore e gramatikore. / KultPlus.com

Me arkitekturë moderne dhe stil unik, merr formë xhamia e Ballies në Elbasan

Me një arkitekurë moderne, projekti i së cilës është vlerësuar në konkurse ndërkombëtare arkitekturore, Xhamia e Kohës në Elbasan, e njohur si xhamia e Ballies, po merr çdo ditë formën e saj të një xhevahiri kulturor dhe fetar.

E vendosur në qendër të qytetit Elbasan, falë edhe investimit në sheshin rrethues, i cili gjithashtu po shkon drejt përfundimit, ky objekt do të zbukurojë Elbasanin.

Kryetari i grupit parlamentar të Partisë Socialiste, Taulant Balla ndau sot foto nga ky projekt, i cili ka një stil unik ndërtimi dhe është konkurruese e xhamive moderne të ndërtuara në Evropë.

Xhamia ka një sipërfaqe rreth 1900 metra katrorë dhe përbëhet nga katër kate në të cilat përveç vendit të faljes do të përfshihen edhe sallat e konferencave dhe zyrat e stafit të Myftinisë Elbasan.

Projekti i xhamisë i cili është investuar nga Ambasada e Kuvajtit është i harmonizuar me projektin e aprovuar të qendrës së Elbasanit dhe po ndërtohet në të njëjtin vend ku ka qenë xhamia shekullore e Ballies, e cila u prish në vitin 1967. / KultPlus.com

Fillon Festivali i Kitarës në Elbasan

Në qytetin e Elbasanit po mbahet festivali shqiptar i kitarës.

Përveç vlerave artistike që përcjell ky festival, ka për qëllim të promovojë edhe objektet e vjetra kulturore sikurse është kalaja e qytetit të Elbasanit, por edhe objektet e kultit sikurse është kisha e Shën Marisë që ndodhet brenda mureve të kalasë.

Mbrëmjen e djeshme në orën 19-30 është mbajtur edhe nata e parë e këtij evenimenti ku ka interpretuar kitaristi klasik, Luigi Attademo nga Italia.

Albania International Guitar Festival është një aktivitet muzikor që ka si qëllim të përhap një kulturë dhe edukatë të re muzikore për brezin e ri. Të ftuar për të performuar janë disa nga kitaristët më virtuoz të kitarës klasike.

Ky festival do të vazhdoj me të tjerë kitaristë në mbrëmjet në vazhdim dhe ku drejtori i këtij festivali për këtë vit Denis Bizhga ka premtuar jo vetëm argëtim, por edhe muzikë cilësore dhe profesionale nga artistët të cilët do të jenë të ftuar për të interpretuar. /atsh/ KultPlus.com

Muzeu Etnografik në Elbasan, një ftesë për turistët vendas e të huaj

Pozicionuar në qendër të qytetit, jo larg Kalasë së Elbasanit, Muzeu Etnografik në Elbasan është një shtëpi dykatëshe e shekullit të 18-të që ruan kulturën, folklorin dhe stilin e jetesës së qytetit.

Ndërsa ndau një tur virtual në këtë muze, deputeti i PS-së në qarkun e Elbasanit, Taulant Balla tha se në këtë muze gjenden vlerat etno-kulturore të shtëpisë karakteristike të Elbasanit me çardak.

“Mirëmëngjes dhe me këtë vizitë virtuale në Muzeun Etnografik të Elbasanit, ku gjenden vlerat etno-kulturore të shtëpisë karakteristike me çardak dhe ruhen me fanatizëm prodhimet artizanale të realizuara ndër vite nga qytetarë të ndryshëm elbasanas, ju uroj një ditë të mbarë”, tha Balla.

Muzeu Etnografik ndodhet në qendër të qytetit të Elbasanit. Në vështrim të përgjithshëm ndërtesa i ngjan shumë shtëpive karakteristike në zonat e Beratit, Shkodrës dhe Gjirokastrës.

Muzeu gjendet në një nga shtëpitë e vjetra të qytetit. Ndërtesa është 200-vjeçare dhe përfaqëson një nga shtëpitë tipike të stilit post-mesjetar shqiptar. Godina dykatëshe shquhet për ballkonin e madh të shtruar e të rrethuar nga druri. Në gjuhën e folkut shqiptar ky konstruksion njihet si çardak.

Muzeu pasqyron në mënyrë të detajuar kulturën dhe folkun e Shqipërisë së Mesme, zejtarinë e kohës dhe jetën e përditshme të banorëve të qytetit e rrethinave. Për një vizitor të huaj apo shqiptar punimet e shajakpunuesve, qeleshpunuesve, terzinjve, punimet e opingarëve, saraçëve, punimet e zilexhinjve, armëtarëve, argjendarëve, çibukçinjve, samarxhinjve janë të dobishme për të kuptuar ndikimet dhe rrymat kulturore të zonës.

Mbresëlënës janë mullinjtë primitivë të vajit dhe guri mortor i legjionarit Mark Sabiti. Për këtë të fundit etnografët thonë se tregon vendndodhjen e dikurshme të Elbasanit. /atsh / KultPlus.com

Banda “Afërdita” e Elbasanit, 113 vjet histori

Më 2 maj 1908 një grup atdhetarësh formuan në Elbasan shoqërinë “Afërdita”, e cila krijoi edhe grupin e bandës së qytetit, ndërsa kish synim të ngrinte një palestër sportive, dhe të merrej me botimin e librave shkollorë.

Shoqata e cila pati mjaft rëndësi kulturore kremton këtë vit 113-vjetorin e themelimit.

“Kjo shoqëri ka për qëllim të përhapunit e dashurisë, vllaznisë e njisisë ndërmjet vendësve të qytetit e fshatrave rreth, që të marrin rrugën e qytetërimit”, thuhet në rregulloren e themelimit të saj.

Nga drejtuesit e saj përmendim patriotët dhe intelektualët si Lef Nosi, Fot Papajani, Dhimitër Papajani, Petër Dodbiba, Hysen Ceka, Myrteza Demeti e të tjerë. Ajo dha një ndihmesë të veçantë në realizimin e Kongresit të Elbasanit, me hapjen e Shkollës Normale për përhapjen e gjuhës shqipe etj.

Që në dokumentin e saj themelues gjejmë vendimin për ngritjen e bandës muzikore “Afërdita”, dhe jehona e tij shkoi shumë larg në qarqet patriotike,.

Sot në Muzeun e qytetit të Elbasanit ruhet një numër i gazetës Dielli i datës 13 gusht 1909 që botohej në SHBA. Në të shkruhej: Ska shumë kohë që u ngrej këtu një badë buzikore me emrin “Afërdita” ka më shumë se nji qind antarë… qëllimi i kësaj bande nuk është të përhape muzikën…”/ KultPlus.com

Retro “zbret” në Elbasan, automjetet e vjetra prezantohen në qytet

Pranvera ka ardhur në Elbasan me një ekspozitë të makinave historike të cilat si asnjëherë më parë kanë tërhequr vëmendjen e qindra qytetarëve Elbasanas të ekspozuara në bulevardin Aqif Pasha.

Qindra qytetarë kanë nxituar të mos humbin mundësinë për të parë këto makina të cilat janë të rralla por edhe për të bërë foto pafund. Ndalesa e radhës ishte qyteti i Elbasanit, por sic e dini ekspozita e këtyre makinave bëhet në çdo qytet të Shqipërisë.

Kjo ekspozitë u organizua nga koleksioni i makinave historike shqiptare retro, bashkia e Elbasanit, dhe ministria e infrastrukturës.

Makinat e këtij koleksioni do të qëndrojnë të ekspozuara përgjatë mureve të kalasë gjatë gjithë ditës dhe më pas do të parakalojnë në rrugët e qytetit./tch/ KultPlus.com

Dita e Verës, si e presin shqiptarët dhe pse njihet si festë e Elbasanit

Sot festohet ‘Dita e Verës’, edhe pse nën kushtet e pandemisë. Kur përmendin ‘Dita e verës’ mendja direkt na shkon në Elbasan. Sigurisht që kjo festë është një traditë mbarëkombëtare e cila festohet nga jugu në veri, por “shtëpinë” e saj e ka në qytetin e Elbasanit.

Shqiptarët mbahen si popull që jetojnë e gëzojnë në harmoni me njëri – tjetrin. Kjo gjë dëshmohet që në lashtësi, në kohët kur shqipëtarët ishin paganë. Një nga traditat pagane është edhe “Dita e Verës”, e cila kremtohet më 14 mars. Kjo datë simbolizon për rigjenerimin e natyrës, ardhjen e pranveres, ardhjen e kësaj stine e cila sjell përtëritjen e natyrës, por jo vetëm, sjell edhe përtëritjen shpirtërore.

Në rrethinat e Elbasanit, konkretisht në Çermenikë sipas gojëdhënave u ndërtua një faltore me emrin “Zana e Çermenikës” ose e njohur ndryshe në mitologjinë greke Diana, perëndesha e gjuetisë, pyjeve dhe natyrës. Ishte koha kur nuk ishin krijuar ndasitë fetare dhe shqiptarë, grekë e romakë kremtonin së bashku duke iu falur perendive, luleve, natyrës.

Zanafilla ishte në qytetin e Elbasanit dhe ky qytet e ka ruajtur traditën dhe e feston bindshëm këtë festë, ndryshe nga krahinat e tjera. Por cilat janë ato detaje që simbolizojnë këtë festë?

1. Ballokumet, simboli i embëlsisë, sinonimi i Ditës së verës, një nga gatimet tipike të krahinës së Elbasanit. Bëhet vetëm me 14 mars dhe përbëhet nga katër elementë: miell(misri dhe gruri), gjalpë, vezë(mundësisht fshati) dhe sheqer. Aq e thjeshtë në dukje por me një mund të madh për amvisat pasi procedura e gatimit do kohë që të realizohen ballokumet e duhura.

2. Njerëzit në natën e 13 marsit vendosin në duar verore. Verorja përbëhet nga fije të bardha e fije të kuqe. Ngjyra e bardhë simbolizon dritën, paqen, pastërtinë, ndërsa ngjyra e kuqe simbolizon gjakun, ngrohtësinë, dashurinë. Sipas traditës veroret hiqen dhe vendosen në degën e një peme me ardhjen e dallëndyshes së parë, duke shprehur një dëshirë.

3. Thuhet se në datën 14 mars, pa lindur akoma dielli, duhet të hapim dyert e shtëpisë, në mënyrë që të deportojnë rrezet e para të diellit pranveror që largojnë të keqen dhe mirëpresin të mirën, begatinë. Të moshuarit, sidomos në qytetin e Elbasanit, ende i aplikojnë këto zakone.

4. Ndezja e zjarrit që simbolizon largimin e së keqes dhe pjellorinë e tokës.

Në dy vitet e fundit, ndryshe nga çdo vit tjetër, festohet nën kushte të rrepta pandemie për shkak të masave anti-COVID. / KultPlus.com