Surprizat e muajit qershor në TKOBAP

 15 aktivitete, premiera, masterclass-e dhe rivënie shumë të dashura për publikun do të sjellë gjatë qershorit, Teatri Kombëtar i Operas dhe Baletit.

Koncerti dedikuar fëmijëve, “Zërat e qershorit” si dhe “Përtej kufijve” i sopranos Ana Naqe, ishin të parët në listën e gjatë të aktiviteteve të këtij muaji.

Përveç muzikës klasike, publiku i kryeqyteti do të mund të shijojë koncertin “Zare” të Ansamblit Popullor, një etno musical që do të vijë më 10 qershor.

Një tjetër aktivitet i rëndësishëm për t’u shënuar është ai i datës 12 qershor, kur për herë të parë në skenën e Teatrit Kombëtar të Operës, Baletit dhe Ansamblit Popullor ngjitet një nga emrat më të rëndësishëm të skenës operistike në botë, soprano Marigona Qerkezi.

TKOBAP premton një koncert gala të jashtëzakonshëm që do të sjellë në Tiranë fuqinë e një zëri që ka ngritur në këmbë publikun ndërkombëtar në skena prestigjioze nëpër botë.

Nën dirigjimin e maestros së mirënjohur Fabrizio Maria Carminati, me Orkestrën Simfonike dhe Korin e TKOBAP-së, koncerti sjell një program të përzgjedhur me vepra nga Puccini, Verdi, F. Cilea, Dvořák, Bernstein, Lara si dhe nga kompozitorët shqiptarë Feim Ibrahimi dhe Avni Mula. /KultPlus.com

Kolegji Universum mirëpret profesorin Victor Peskin në një diskutim për Rolin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë per Kosovën në  Hagë

UNI – Universum International College mirëpret Prof.dr. Victor Peskin nga Arizona State University në një diskutim për Rolin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë per Kosovën në  Hagë.

Sot në kampusin e UNI – Universum International College u mbajt një diskutim me temë: “Gjykatë e Kosovës apo një Gjykatë për Kosovën? Dilema e Dhomës së Posaçme”, me pjesëmarrjen e profesorëve dhe ekspertëve ndërkombëtarë e vendorë të fushës së drejtësisë dhe marrëdhënieve ndërkombëtare.

I ftuari kryesor i ngjarjes ishte Prof. Victor Peskin nga Arizona State University, i njohur për kontributin e tij akademik në fushën e të drejtave të njeriut dhe të drejtës ndërkombëtare.

Paneli u pasurua me diskutimet e Prof. Mietek Boduszynski nga Pomona College (SHBA), Prof. Stephen Keck, dekan në UNI, dhe avokatit Artan Qerkini, të cilët sollën perspektiva të ndryshme mbi funksionimin, ndikimin dhe legjitimitetin e këtij mekanizmi ligjor në Kosovë.

Ky aktivitet shënon një tjetër hap të rëndësishëm në kuadër të bashkëpunimit në rritje ndërmjet UNI dhe Arizona State University, me qëllim thellimin e dialogut akademik dhe ndërlidhjen me zhvillimet globale në fushën e drejtësisë dhe të drejtave të njeriut.

Ngjarja u ndoq nga studentë, profesorë, përfaqësues të institucioneve dhe aktorë të shoqërisë civile, të cilët patën mundësinë të bashkëbisedojnë dhe shkëmbejnë mendime mbi çështje të rëndësishme për të ardhmen e drejtësisë në vend.

UNI – Universum International College është i menaxhuar dhe fuqizuar nga Universiteti Shtetëror i Arizonës (ASU), i njohur si Universiteti Nr.1 në SHBA për inovacion.

Krijo suksesin tënd, me edukim amerikan. Fuqizohu nga Arizona State University, Universiteti më i madh publik në SHBA. Studio në UNI duke aplikuar këtu!/KultPlus.com

Osmani ndan Medaljen Presidenciale të Meritave Nënave të Srebrenicës: Guximi dhe vendosmëria e tyre për drejtësi është frymëzim për gjenerata të tëra

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani në prag të 30-vjetorit të gjenocidit në Srebrenicë, ua ka ndarë sot Medaljen Presidenciale të Meritave Nënave të Srebrenicës.

Presidentja Osmani ka shkruar:

Në prag të 30-vjetorit të gjenocidit në Srebrenicë, pata nderin që sot t’ua ndaj Medaljen Presidenciale të Meritave Nënave të Srebrenicës.

Guximi i tyre i palëkundur përballë dhimbjes së paimagjinueshme të humbjes së më të dashurve të tyre, vendosmëria për ta shndërruar pikëllimin në shpresë dhe kujtimin në një kërkim të pandalur për drejtësi janë frymëzim për gjenerata të tëra.

Kujtim i përhershëm për të gjitha viktimat e regjimit gjenocidal të Millosheviqit./KultPlus.com

143 vite nga vdekja e Giuseppe Garibaldi, luftëtari i paepur për bashkimin e Italisë

Giuseppe Garibaldi lindi në Nice më 4 korrik 1807. Një personazh i shqetësuar dhe i etur për aventura, që në një moshë shumë të re ai u nis si detar për të ndërmarrë jetën në det.

Më 1832, gati njëzet e pesë vjeç, ai ishte kapiten i një anijeje tregtare dhe në të njëjtën periudhë ai filloi të afrohej në lëvizjet patriotike evropiane dhe italiane (siç është, për shembull, lëvizja Mazziniane “Giovine Italia”), dhe të përqafojë idealet e tyre të lirisë dhe pavarësisë.

Më 1836 ai zbarkoi në Rio de Janeiro dhe nga këtu filloi periudha, e cila zgjati deri më 1848, në të cilën ai u angazhua në ndërmarrje të ndryshme të luftës në Amerikën Latine.

Ai lufton në Brazil dhe Uruguaj dhe grumbullon një përvojë të madhe në taktikat guerile bazuar në lëvizje dhe veprime surprizë. Kjo përvojë do të ketë vlerë të madhe për stërvitjen e Giuseppe Garibaldit si si një drejtues luftimesh, ashtu edhe si një takticien i paparashikueshëm.

Më 1848 u kthye në Itali ku shpërtheu lëvizjen e pavarësisë, me Pesë ditët e famshme të Milanos. Më 1849 ai mori pjesë në mbrojtjen e Republikës Romake së bashku me Mazzini, Pisacane, Mameli dhe Manara, dhe ishte shpirti i forcave republikane gjatë luftimeve kundër aleatëve francezë të Papës Pius IX. Fatkeqësisht, republikanët detyrohen të pranojnë epërsinë e forcave të armikut dhe Garibaldi detyrohet të braktisë Romën më 2 korrik 1849.

Nga këtu, duke kaluar mënyra shumë të rrezikshme përgjatë të cilave ai humbet shumë shokë besnikë, ndër të cilët gruan e dashur Anita, ai mundi të arrijë në territorin e Mbretërisë së Sardenjës.

Pastaj fillon një periudhë e endjes nëpër botë, kryesisht në dete, e cila më në fund e çon atë në Caprera më 1857.

Garibaldi megjithatë nuk braktis idealet për bashkimin e Itailisë dhe më 1858-1859 ai takohet me Cavour dhe Vittorio Emanuele, të cilët e autorizojnë atë për të formuar një organ të vullnetarëve, një organ që quhej “Cacciatori delle Alpi” dhe në komandën e të cilit u vendos vetë Garibaldi.

Merr pjesë në Luftën e Dytë të Pavarësisë duke arritur suksese të ndryshme, por armëpushimi i Villafranca ndërpret operacionet dhe Gjuetarët e tij.

Më 1860 Giuseppe Garibaldi ishte promovues dhe drejtues i ekspeditës së Një Mijëve; ngre spirancën nga Quarto (Gjenovë) më 6 maj 1860 dhe zbarkon në Marsala pesë ditë më vonë. Nga Marsala fillon marshimi i tij triumfal; mund Bourbonët në Calatafimi, arrin në Milazzo, merr Palermon, Messinan, Siracusen dhe çliron plotësisht Siçilinë.

Më 19 gusht ai zbarkon në Kalabri dhe, duke lëvizur shumë shpejt, bën kërdi në linjat e Bourbonëve, pushton Reggion, Cosenzan, Salernon; më 7 shtator hyn në Napolin e braktisur nga Mbreti Francesco II dhe më në fund mposht Bourbonët në Volturno.

Më 26 tetor Garibaldi u takua në Vairano me Vittorio Emanuele II dhe vuri territoret e pushtuara në duart e tij: ai pastaj u tërhoq përsëri në Caprera, gjithmonë i gatshëm për të luftuar për idealet kombëtare.

Më 1862 ai u vu në krye të një ekspedite të vullnetarëve në mënyrë që të çlironte Romën nga qeveria papale, por ndërmarrja u kundërshtua nga Piemonte, kështu që u ndalua më 29 gusht 1862 në Aspromonte.

I burgosur dhe më pas i liruar në Caprera, ai mbeti në kontakt me lëvizjet atdhetare që veprojnë në Evropë.

Më 1866 ai mori pjesë në Luftën e Tretë të Pavarësisë nën komandën e Departamenteve Vullnetare. Ai vepron në Trentino dhe këtu arrin fitoren e Bezzecca (21 korrik 1866), por, përkundër situatës së favorshme në të cilën nodhej kundër austriakëve, Garibaldi duhet të pastrojë territorin e Trentinos me urdhër të piemontasve, të cilëve iu përgjigjet me “Obbedisco” – “Unë bindem “,  që mbeti e famshme.

Më 1867 ai drejtoi përsëri një ekspeditë që synonte çlirimin e Romës, por përpjekja dështoi me humbjen e forcave garibaldine në Mentana përballë forca Franko-Papale.

Në vitin 1871 ai mori pjesë në ndërmarrjen e tij të fundit të luftës përkrah francezëve në luftën Franko-Prusiane, ku, megjithëse ai mundi të arrijë disa suksese, asgjë nuk mund të shmangte humbjen përfundimtare të Francës.

Më në fund u kthye në Caprera, ku kaloi vitet e fundit dhe ku vdiq më 2 qershor 1882. /KultPlus.com

Mund të shkruaj

Poezi nga Pablo Neruda.

Mund të shkruaj vargjet më të trishta këtë natë.
Të shkruaj, për shëmbull: “Nata është yjësuar,
Dhe drithëruesit, të kaltrit yje, atje larg”.

Era e natës sillet në qiell dhe këndon.

Mund të shkruaj vargjet më të trishta këtë natë.
E doja, dhe ajo më donte nganjëherë gjithashtu.

Në netë si kjo e kisha ndër krahët e mia.
E puthja aq shumë herë nën qiellin e pafund.

Ajo më donte, dhe unë e doja nganjëherë gjithashtu.
E si të mos doja të tillë sy të mëdhenj tërheqës.

Mund të shkruaj vargjet më të trishta këtë natë.
Duke menduar që nuk e kam. Duke ndjerë që e humba.

Të dëgjoj natën e pamasë, më e pamasë pa të.
Vargjet bien mbi shpirtin si mbi barin vesa.
Po ç’rëndësi ka kur dashuria ime nuk mund ta ruante
Nata është yjësuar dhe ajo nuk është me mua.

Kjo është e gjitha. Së largu dikush këndon. Atje larg..
Shpirti im nuk ndjehet mirë se e humbi atë.

Si të jenë duke kërkuar sytë e mi vështrojnë për të.
Zemra ime vështron, por ajo nuk është me mua.

E njëjta natë që zbardhëllon të njëjtat pemë
Ne vetë, ata të atëhershmit, nuk jemi të njëjtët.

Më nuk e dua, është e qartë, por sa shumë e doja
Zëri im vështron për erën që të takojë veshin e saj.

E tjetrit. Do jetë e tjetrit. Si para puthjeve të mia.
Zëri i saj, trupi i saj i tejdukshëm. Sytë e saj të paskaj.

Unë nuk e dua, është e qartë, por mbase e dua.
Është kaq e shkurtër dashuria, dhe kaq i madh harrimi.

Sepse në netë si kjo e mbaja atë mes krahëve,
Shpirti im ndjehet keq që e ka humbur.

Megjithëse kjo është dhimbja e fundit që ajo me shkaktoi,
Dhe këto janë vargjet e fundit që unë ja shkruaj./KultPlus.com

Më 2 qershor 1740 lindi De Sade, shkrimtari me shpirt të lirë që e kaloi jetën nëpër burgje

Shkrimtari i lindur më 2 qershor 1740 në Paris, Donatien Alphonse François De Sade, i njohur si Marquis De Sade, është njeriu që do të jetojë dhe të ndjejë metamorfozën e një France, e cila me 1789 hyn në historinë botërore të revolucioneve shoqërore.

Një familje aristokratike, ai u regjistrua në moshën katërmbëdhjetë vjeç në një shkollë ushtarake të rezervuar për fëmijët e fisnikërisë më antike. I emëruar nëntoger në moshën pesëmbëdhjetë vjeç, ai mori pjesë në Luftën e Shtatë vjetëve kundër Prusisë, i dalluar për guximin, por edhe për një shije të caktuar ndaj tepërimit. Më 1763 u ul në gradën e kapitenit dhe filloi të bëjë një jetë mashtrimesh dhe argëtimiesh të pakursyera, duke iu vardisur aktoreve të teatrit dhe kurtizaneve të reja.

Më 17 maj të po këtij viti ai u detyrua nga babai i tij të martohej me Renee Pelagie de Montreuil, një vajzë që i përkiste një familje të fisnikërisë së vonë, por shumë e pasur. Sipas disa burimeve, qëllimi i babait ishte ta bënte të vinte kokën në vendin e duhur; sipas të tjerëve do të kishte për qëllim vetëm sigurimin e trashëgimisë familjare të vajzës, duke pasur parasysh situatën e pasigurt ekonomike në të cilën ndodhej familja De Sade në atë kohë.

Sidoqoftë, ajo që është e sigurt është se martesa nuk e bën atë të braktisë zakonet e vjetra. Në të kundërt: Disa muaj pas dasmës ai u burgos për pesëmbëdhjetë ditë në burgjet e Vincennes për shkak të “sjelljes së jashtëligjshme” në një bordel. Kjo do të jetë e para nga një seri e gjatë qëndrimesh në burg.

E dyta do të jetë më 1768, kur ai do të burgoset për gjashtë muaj për rrëmbimin dhe torturimin e një gruaje. I liruar me urdhër të mbretit ai u kthye të përkushtohej në profesionet e tij të preferuara. Ai organizon festa dhe vallëzime në fermën e tij në La Coste dhe fillon të udhëtojë në shoqëri me motrën më të vogël të gruas së tij, Anne, me të cilën ka rënë në dashuri dhe me të cilin ka pasur një marrëdhënie seksuale për ca kohë.

Më 1772, vit në të cilin u realizua për herë të parë një vepër e tij teatrore, ai u akuzua për helmim. Gjatë një orgjie në të cilën ai kishte marrë pjesë së bashku me katër prostituta dhe shërbëtorin e tij Armand, ai në fakt u kishte dhënë grave ilaçeve të ëmbla të adhuruara, të cilat, në vend të efektit të shpresuar për afrodiziak, u kishin shkaktuar atyre sëmundje të mëdha. Ai arrin të shpëtojë duke u arratisur në Itali. I dënuar me vdekje në mungesë, ai arrestohet nga militantët e Mbretit të Sardenjës dhe burgoset në burgun e Milanos. Ai arratiset pas pesë muajsh. Pastaj, pas pesë vitesh orgji, udhëtimesh dhe skandalesh, më 1777 u arrestua në Paris. Në burgun e Vincennes ai filloi të shkruante drama dhe romane. Ai transferohet në Bastijë, ku ai shkruan 120 ditët e Sodomës dhe fatkeqësitë e virtytit. Në korrik 1789, dhjetë ditë para se të merrej Bastija, ai u transferua në një azil. Ai është i detyruar të braktisë bibliotekën e tij me 600 vëllime dhe të gjitha dorëshkrimet.

Më 1790, siç është rasti për shumicën e atyre që u burgosën nën Ancien Régime, liria e tij u rivendos. Ai kthehet të jetojë me gruan e tij, por kjo, e lodhur nga dhuna e tij, e braktis. Fëmijët, të lindur më ’67, më ’69 dhe ’71, emigrojnë. Ai më pas lidhet me Marie Constance Quesnet, një aktore e re që do të mbetet me të deri në fund.

Ai përpiqet të na bëjë të harrojmë origjinën e tij fisnike duke milituar në grupin revolucionar të lagjes së tij, por ai nuk ia del me sukses dhe, më 1793, arrestohet dhe dënohet me vdekje. Fati duket se e ndihmon. Për një gabim administrativ ai është “harruar” në qelinë e tij. Ai arrin të shmangë gijotinën dhe do të dalë në qarkullim në tetor 1794.

Më 1795 është botuar “Filozofia në Boudoir”, “Gjystina e re” (“Gjystina ose gabimet e virtytit” ishte botuar në mënyrë anonime katër vjet më parë) dhe “Zhyljeta”. Ai akuzohet nga shtypi se është autor i “romanit famëkeq” “Gjystine” dhe, pa asnjë gjykim, por vetëm me një vendim administrativ, në 1801 u internua në azilin e Charenton. Protestat dhe thirrjet e tij nuk do të vlejnë asgjë dhe, gjykuar i çmendur, por krejtësisht i kthjellët, ai do të kalojë 13 vitet e fundit të jetës së tij këtu. Ai vdiq më 2 dhjetor 1814, në moshën 74 vjeç. Tridhjetë prej të cilave kaluan në burg.  /KultPlus.com

Përherë të kujtoj

Poezi e shkruar nga ohann Wolfgang von Goethe. 

Përherë të kujtoj,
kur dielli mbi dete, ndriçon për mua
Përherë të kujtoj,
kur hëna mbi re, shkëlqen mbi krua.

Përherë të kujtoj,
kur pluhuri mbi shtigje, zë e ngrihet ne erë
Në natë e terr,
kur ecën nëpr brigje, shtegetari i mjerë.

Gjithë të ndëgjoj, kur ngrihet valë e thellë
Duke buçitur
Kur zë përgjoj mes pyjeve pa diell
Dhe të nemitur
Gjithë jam me ty: dhe ngado qofsh larguar…..

Të shoh matanë
Po ngryset: ndrisin yjet e pambaruar
Oh, të ishe pranë…/KultPlus.com

“Mediterraneo in musica” hap Javën Kulturore Italiane

Java Kulturore Italiane nisi me koncertin e muzikës klasike të Orkestrës Rinore “Magna Grecia”.

Artistët italianë performuan në Katedralen e Kishës Katolike në Tiranë, në koncertin e titulluar “Mediterraneo in musica”. Sopranoja Sara Intagliata, baritoni Giampiero Delle Grazie dhe orkestra luajtën pjesë nga Verdi, Puccini, Rossini, Paisiello por edhe pjesë nga Morricone e Nino Rota.

I pranishëm në këtë koncert ishte ambasadori i Italisë në vendin tonë, Marco Alberti i cili në fjalën e rastit u shpreh se, kjo javë i dedikohet të ardhmes. “Të gjithë e dini se sa të forta dhe historike janë marrëdhëniet mes Italisë e Shqipërisë dhe se sa e fortë është miqësia mes tyre”, u shpreh ambasador Alberti.

Çelja e Javës Kulturore Italiane nuk ishte thjesht muzikë, por si një udhëtim, aty ku identiteti projektohet në të ardhmen. Kjo përvojë e bukur do të përsëritet edhe sonte në Amfiteatrin Antik të Durrësit./atsh/KultPlus.com

Rama: Nga liqenet alpine tek lagunat, 867 mijë vizitorë eksploruan zonat e mbrojtura në katër muaj

Zonat e mbrojtura në të gjithë vendin edhe gjatë këtij viti vijojnë të tërheqin vizitorë të shumtë me bukurinë e tyre natyrore dhe peizazhet mahnitëse.

Kryeministri Edi Rama në një postim në rrjetet sociale bëri të ditur sot se “vetëm në katër muajt e parë të këtij viti, 867 mijë vizitorë kanë eksploruar bukuritë e zonave tona të mbrojtura, 60 mijë vizitorë më shumë se në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar”.

“Nga liqenet alpine te lagunat, nga pyjet shekullorë te Vjosa, lumi i fundit i egër në Europë, Shqipëria po bëhet gjithnjë e më shumë destinacioni i preferuar për dashamirësit e natyrës dhe aventurës”, tha Rama.

Turizmi natyror dhe zonat e mbrojtura janë në fokus të buxhetit të Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit për vitin 2025, me dy projekte kryesore siç është ngritja e infrastrukturës në Eko-Park Ulza dhe Ndërtimi i Qendrës Multifunksionale të Parkut Kombëtar të Vjosës.

Zonat e Mbrojtura në Shqipëri vlerësohen si një mundësi efektive për zhvillimin e turizmit të qëndrueshëm. Prandaj dhe po punohet fort që këto zona të mbrojtura të promovohen për vlerat e jashtëzakonshme të biodiversitetit që ato mbartin, por edhe si destinacione të rëndësishme turistike në nivel kombëtar dhe më gjerë.

Zonat e mbrojtura në vendin tonë datojnë në vitin 1940 me shpalljen dhe krijimin e rezervatit të parë shtetëror të gjuetisë (Kune-Vain-Tale) në Lezhë dhe në Parkun Kombëtar të Malit të Tomorit në Berat.

Krijimi i një parku kombëtar është një mënyrë për të ruajtur trashëgiminë tonë të përbashkët natyrore dhe kulturore.

Disa nga parqet kombëtare të Shqipërisë janë: Parku Kombëtar i Dajtit: Parku Natyror i Dajtit, Parku Kombëtar “Lugina e Valbonës”, Parku Kombëtar “Thethi”, Parku Kombëtar i Lurës, Parku Kombëtar “Mali i Tomorit”, Parku Kombëtar “Divjakë-Karavasta”, Parku Kombëtar “Llogora”./atsh/KultPlus.com

Atje ku shpirti nuk funksionon bashkë me duart, nuk ka art

Më poshtë gjeni disa prej thënieve më të bukura të Da Vincit:

E vërteta është vajza e vetme e kohës.

Ai që zotëron shumë është ai që edhe frikësohet shumë, prej humbjes.

Kudo që hyn fati i mirë, zilia e rrethon dhe e sulmon atë vend; dhe kur ajo të largohet, hidhërimi dhe pendimi mbeten prapa.

Është më lehtë të luftosh me të keqen në fillim sesa në fund.

Trupi ynë varet nga Qielli dhe Qielli nga Shpirti ynë.

Ashtu si guximi e rrezikon jetën, frika e mbron atë.

Sepse, me të vërtetë, dashuria e madhe buron nga njohja e madhe e objektit të dashurisë, dhe nëse dini pak, do të jeni në gjendje ta doni atë vetëm pak ose aspak.

Atje ku ka britma, nuk ka njohuri të vërteta.

Ashtu siç çdo mbretëri e ndarë bie, ashtu çdo mendje e ndarë midis shumë studimeve ngatërron dhe shkatërron vetveten.

Në lumenj, uji që prekni është i fundit prej atij që ka kaluar dhe i pari prej atij që vjen; pra me kohën e tanishme.

Hekuri ndryshket nga mospërdorimi; uji humbet pastërtinë e tij nga pezulli … po ashtu edhe mosveprimi e thith fuqinë e mendjes.

Pse syri e sheh një gjë më qartë në ëndërr sesa në imagjinatë kur është zgjuar?

Ndërsa mendoja se po mësoja si të jetoja, në fakt mësova se si të vdisja.

Arti nuk mbarohet, vetëm braktiset.

Urtësia është vajza e përvojës.

Asgjë nuk e forcon autoritetin aq shumë sa heshtja.

Më ka bërë përshtypje urgjenca për të vepruar. Të dish nuk mjafton; ne duhet të aplikojmë. Të jesh i gatshëm nuk mjafton; ne duhet të bëjmë.

Natyra është burimi i gjithë njohurisë së vërtetë. Ajo ka logjikën e saj, ligjet e saj, nuk ka asnjë efekt pa shkak, as shpikje pa nevojë.

Përvoja nuk gabon. Vetëm gjykimet tuaja gabojnë duke pritur prej saj atë që nuk është në fuqinë e saj.

Koha qëndron mjaftueshëm për këdo që dëshiron ta përdorë.

Atje ku shpirti nuk funksionon bashkë me duart, nuk ka art.

Ai që e do praktikën pa teori është si marinari që hip në bordin e anijes pa timon dhe busull dhe kurrë nuk e di se ku mund të shkojë.

Eshtë më lehtë të rezistosh në fillim sesa në fund.

Burrat gabojnë kur ankohen për fluturimin e kohës, duke e akuzuar atë se është shumë e shpejtë dhe nuk e kuptojnë që është e mjaftueshme edhe ndërsa kalon.

Ai që nuk e dënon të keqen, urdhëron që të bëhet.

Ashtu si ngrënia në kundërshtim me këshillat është e dëmshme për shëndetin, ashtu edhe studimi pa dëshirë prish kujtesën dhe nuk mbart asgjë që merr përsipër.

Jeta jonë është e përbërë nga vdekja e të tjerëve.

Nuk është i aftë për virtyt ai njeri që sakrifikon nderin e tij për përfitime. Pasuria është e pafuqishme për të ndihmuar atë që nuk e vlerëson veten.

Ndërsa një ditë e kaluar mirë sjell gjumë të lumtur, ashtu edhe një jetë e kaluar mirë sjell vdekje të lumtur.

Përvetësimi i çdo njohurie, çfarëdo që të jetë, është gjithmonë e dobishme për intelektin, sepse do të jetë në gjendje të dëbojë gjërat e padobishme dhe të ruajë ato që janë të mira. Sepse asgjë nuk mund të dashurohet ose urrehet nëse nuk njihet së pari.

Mashtrueset më të mëdha që i shkaktojnë vuajtje njeriut janë mendimet e tij.

Një poet e di se ka arritur përsosmërinë jo kur nuk mbetet asgjë për të shtuar, por kur nuk ka asgjë për të marrë.

Nëse dikush dëshiron të shohë se si shpirti banon në trupin e tij, le të vëzhgojë se si ky trup përdor banesën e tij të përditshme. Kjo do të thotë, nëse kjo është pa rregull dhe e konfuze, trupi do të mbahet në çrregullim dhe konfuzion nga shpirti i tij.

I varfër është nxënësi që nuk e tejkalon mësuesin e tij.

Pasi të keni shijuar fluturimin, do të ecni përgjithmonë në tokë me sytë e kthyer drejt qiellit, sepse atje keni qenë dhe atje do të keni gjithmonë dëshirë të ktheheni.

Zoti na i shet të gjitha gjërat me çmimin e punës.

E vërteta e gjërave është ushqimi kryesor i intelekteve superiore.

Është po aq gabim i madh të flasësh mirë për një njeri të pavlefshëm sa të flasësh keq për një njeri të mirë.

Fatkeqësia më e rëndë është kur pikëpamjet tuaja vijnë përpara punës tuaj.

Mësoni si të shihni. Kuptoni sesi gjithçka lidhet me gjithçka tjetër./KultPlus.com

Parashqevi Qiriazit, veprimtarja kombëtare që punoi për emancipimin e gruas shqiptare

Më 2 qershor 1880 lindi Parashqevi Qiriazi (1880-1970), veprimtare e Lëvizjes Kombëtare dhe për emancipimin e gruas shqiptare, Mësuese e Popullit.

Parashqevi Qiriazi lindi në qytetin e Manastirit si motra e vogël e Gjerasim, Gjergj dhe Sevasti Qiriazit. Pas mbarimit të studimeve për letërsi në Kolegjin Femëror Amerikan (Womens College) në Stamboll (1904), u kthye në atdhe dhe iu kushtua mësuesisë.

Shërbeu në Shkollën Shqipe të Vashave të Korçës. Mori pjesë si delegate në Kongresin e Manastirit dhe botoi “Abetare për shkollat e para” (Manastir, 1909, 1911). Themeloi të parën Shoqëri të Gruas shqiptare në Korçë (21 janar 1909). Më 1912 vazhdoi disa kurse kualifikimi në Fakultetin e Pedagogjisë të Universitetit të Oberlinit (SHBA) dhe po atë vit hartoi programin arsimor të Qeverisë së Përkohshme të Vlorës. U kthye në atdhe më 1921 dhe u bë një nga themelueset dhe drejtueset kryesore të Insitutit Femëror “Kyrias” në Tiranë e Kamzë (1922-1933).

Për shkak të qëndrimit të saj antifashist, më 15.10.1943 u internua nga Gestapoja në kampin Anhalt (Banjica). I mbijetoi vdekjes dhe pas mbarimit të luftës u kthye në atdhe. / KultPlus.com

“Zullulandia” e Faik Konicës, në Teatrin Eksperimental

Aktorët Sokol Angjeli, Neritan Liçaj, Adriana Tolka, Brendi Bega, Katerina Fili dhe Anxhelo Dauti sollën këtë fundjavë, në Arturbina shfaqjen “Zullulandia”, mbi motivet e Faik Konicës.

Shfaqja erdhi si një produksion i Teatrit Kombëtar Eksperimental “Kujtim Spahivogli”, me mbështetjen e Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit (MEKI).

Me regji dhe dramatizim të Endri Çelës, “Zullulandia” erdhi si një festë e madhe me nota satirike dhe një zgjim mbi realitetin ku po jetojmë. Vepra ishte plotësuar me ngjarje të realitetit të sotëm shqiptar.

“Zullulandia”, një vend në Afrikën e Lindjes, me popullin e saj të prapambetur e të nënshtruar, kërkon më shumë të drejta nga Evropa, prandaj dërgon në Paris dhe në Londër ambasadorin e saj, Denizullu-Serpen. Ky personazh, fodull dhe injorant, vihet në lojë prej kancelarëve të huaj, ndërsa, kur kthehet në “Zulluland”, mirëpritet prej zulluve me festa e nderime për “lëvdatat” e marra. I vetmi që e ka kuptuar talljen është Plugu, të cilit i duhet që t’i hapë sytë një populli të tërë zullush për talljet e Evropës mbi Zullulandian./atsh/KultPlus.com

Gjirokastra, Berati dhe Pazari i Krujës u shpallën qytete-muze më 2 qershor 1961

Më 2 qershor 1961, Këshilli i Ministrave shpalli Gjirokastrën, Beratin, nëntokën e Durrësit dhe Pazarin e Vjetër të Krujës, “qytete-muze”.

Bazuar në këtë vendim, u ngarkua Universiteti Shtetëror i Tiranës që të kryente studimin dhe projektimin për zonifikimin e këtyre qyteteve. Ndërkohë këto qytete duhet të mirëmbaheshin, të restauroheshin dhe të administroheshin në përputhje me dispozitat e rregullores së qytetit-muze të Beratit dhe me udhëzimet e veçanta të Uinersitetit Shtetëror.

Sipas rregullores së përmendur, qyteti i Beratit ndahej në zonën-muze, zonën e mbrojtur dhe zonën e lirë. Zona-muze ruante monumente të kategorisë së parë dhe të dytë, në dallim nga zona e mbrojtur ku gjenin vend vetëm monumente të kategorisë së parë. Ndërsa në zonën e lirë bënin pjesë monumente të izoluara të kategorisë së parë, në pjesën e mbetur të qytetit pa pikëprerje me dy zonat e tjera./atsh/KultPlus.com

Gjuha Shqipe

Poezi nga Ismail Kadare

Kur në sulm hodhën turqit 
Hordhitë e pambaruara, 
Kështjellat e sintaksës 
S’i muar, që s’i muar. 

Kur panë se gjuhës 
S’i hodhën dot prangat 
Lëshuan drejt saj 
Gjithfarë merimangash. 

Parashtesa e pjesëza 
E lidhëza së prapthi, 
Të bukurën gjuhë 
Ta bënin leshharpi. 

Të të bënin ty, donin, 
Shqipëri, memece. 
Po ja, erdhi Naimi, 
Si yll mbi ty ecte. 

Dorën e zbehtë 
Mbi ballë ta vuri 
Të të hiqte zjarrllëkun 
Prej të sëmuri. 

Dhe vdisnin pjesëzat /KultPlus.com

505 vite më parë vdiq gjeniu i Rilindjes, Leonardo da Vinçi


Sot janë bërë 505 vite nga vdekja e njërit ndër personalitetet më të shquara perëndimore dhe botërore, Leonardo Da Vinçi.

Ai lindi në kohën dhe vendin e duhur – Anchiano/Fiorentinë. Qytetin simbol të kulturës së atëhershme.

Në 504 vjetorin e vdekjes së njërit nga artistët më me ndikim në historinë e artit botëror, KultPlus ju sjell disa fakte interesante mbi jetën e artistit.

1. Një fëmijë i paligjshëm!

Ai lindi si biri jashtë martese i Piero Fruosino di Antonio Vinçit (babait) dhe Caterina (nëna). Prindërit e tij kurrë nuk u martuan dhe ai ishte i vetmi fëmijë i tyre. Megjithatë, ai kishte 17 gjysmë-vëllezër e motra me partnerë të tjerë të prindërve të tij.

2. Emri i një qyteti!

Ai lindi në Anchiano, Toscana (tani në Itali), që është afër qytetit të Vinçit, me të cilin ne e asociojmë mbiemrin e tij sot.

3. Pak ka arsimim formal!

Përtej leximit dhe shkrimit bazë, ai nuk mori asnjë arsimim formal në ndonjë shkollë.

4. Personi që qëndron prapa aftësive të tij!

Talenti i tij artistik u vlerësua së pari nga babai i tij dhe kur Leonardo ishte 15 vjeç, babai e dërgoi të mësojë pranë piktorit dhe skulptorit Andrea del Verrocchio, në Firence. Ai përpunoi teknikat e skulpturës dhe pikturës së Leonardos për më shumë se një dekadë dhe e trajnoi atë në artet mekanike.

5. Piktura e tij më e hershme!

Megjithëse puna e tij e parë mendohet të jetë ajo e një vizatimi në stilolaps dhe bojë, e luginës së Arnos (siç raportohet nga burime të ndryshme) më 5 gusht 1473, “Shpallja” (diku rreth 1472-1475) mendohet të jetë vepra e tij më e hershme . Ajo paraqet engjëllin Gabriel, të cilit Perëndia i dërgoi fjalë, për të njoftuar virgjëreshën, Marinë, që ajo të krijonte dhe të lindte një djalë të quajtur Jezus, i cili do të quhej “Biri i Perëndisë”.

6. Kur mësuesi u impresionua me punën e tij!

Ai ndihmoi mentorin e tij Andrea del Verrocchio në pikturën e famshme “Pagëzimi i Krishtit”. Piktura përshkruan pagëzimin e Jezusit nga Gjon Pagëzori. Është thënë se engjëlli në të majtë u pikturua nga Leonardo i ri dhe kjo ishte një gjë, e cila i bëri shumë përshtypje mësuesit të tij.

7. Shkrimi, nga e djathta në të majtë!

Leonardo da Vinçi ishte majtosh dhe ishte mësuar që të shkruante nga e djathta në të majtë, gjë që rezultonte në një shkrim pasqyrë dhe i cili, ishte e vështirë për t’u lexuar nga të tjerët.

8. Adhurues i kafshëve!

Ai ishte shumë i mëshirshëm ndaj kafshëve dhe ishte kundër futjes së tyre në kafaze. Leonardo blinte shpesh herë kafshë në kafaze dhe më pas i lironte ato.

9. Një vegjetarian i rreptë!

Gjatë gjithë jetës së tij, Leonardo da Vinçi kishte qenë një vegjetarian i rreptë, gjë që supozohet të jetë pasojë e dashurisë së tij për kafshët.

10. Incidentet e fëmijërisë!

Leonardo mbante shenja vetëm dy nga incidente të fëmijërisë: njëri ishte kur një balonë ra nga qielli dhe bishti i saj i lëndoi fytyrën. I dyti kur zbuloi një shpellë ndërsa po eksploronte në male dhe u ndje i tmerruar nga që mendonte se aty mund të ndodheshin disa përbindësha.

11. Shtëpia e fëmijërisë!

Kush nuk dëshiron të eksplorojë shtëpinë e këtij artisti të madh të Rilindjes! Shtëpia e fëmijërisë e Leonardos ndodhet në një fshat të quajtur Anchiano brenda qytetit të Vinçit në Firence. Shtëpia është konvertuar në një lloj muzeu të veprave të famshme të Leonardos. Shtëpia u rihap për publikun në qershor të vitit 2012.

12. Vepra e parë e porositur./KultPlus.com

“Engjujt nuk jetojnë në tokë”, poezi dhe mbjellje fidani për 1133 fëmijët e vrarë dhe të zhdukur 

Fotografia: Fatos Bytyqi

1133 fëmijët e vrarë dhe të zhdukur gjatë luftës së Kosovës do të kujtohen nëpërmjmet një takimi letrar, takim ku poetët do të lexojnë poezi me dedikim fëmijët që tashmë janë shndërruar në dritën e Kosovës. 

“Engjujt nuk jetojnë në tokë” është organizim-dedikim i gazetës online për art dhe kulturë KultPlus, dhe në këtë ngjarje kulturore do të marrin pjesë poetët: Ibrahim Kadriu, Sali Bashota e Lulzim Tafa, dhe me poezi për fëmijët engjuj do të prezantohen edhe nxënësit e Shkollës Fillore “Hasan Prishtina” në Prishtinë. 

Ndërkohë, në kuadër të organizimit “Engjujt nuk jetojnë në tokë” do të mbillet edhe një fidan për 1133 fëmijët e vrarë dhe të zhdukur në luftën e fundit në Kosovë. 

Gjatë viteve të luftës në Kosovë më 1998-99 dhe në muajt e parë pas mbarimit të luftës, u vranë 1.024 fëmijë dhe 109 konsiderohen të zhdukur.

Kjo ngjarje do të mbahet sot, me 2 qershor, në ora 16:00 në KultPlus Caffe Gallery. Kjo ngjarje mbështetet nga Ministria e Arsimit në Kosovë./ KultPlus.com 

“Lonely Planet”: Si të kaloni ditë të paharrueshme në Alpet Shqiptare

Bukuria natyrore e Shqipërisë do t’ju lërë pa frymë. Për shumicën e turistëve, ky vend i vogël në Ballkanin Perëndimor është një enigmë – një vend që ndodhet në Evropë, por jo krejtësisht si pjesa tjetër e Evropës, shkruan Joel Balsam në një artikull të botuar në “Lonely Planet”.

Më pak i rafinuar. Ndoshta më i egër në skajet e qytetit. Dhe kjo është ajo që e bën udhëtimin këtu kaq tërheqës. Ka gjithashtu vendpushime ku ju mund ta filloni ditën tuaj pranë detit dhe ta përfundoni atë në male.

Aventura e ecjes fillon në Shkodër, një qytet i bukur në veriun e largët dhe porta hyrëse për në Bjeshkët e Nemuna të Shqipërisë.

Planifikoni vizitën tuaj me një itinerar katërditor:

Kur të mbërrini: Mbërrini në Shkodër sa më shpejt të jetë e mundur për të parë muzetë e saj interesante dhe për të shëtitur nëpër qytetin e vogël plot ngjyra.

Si të shkoni nga aeroporti në Shkodër: Nga Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës, merrni një autobus deri në Sheshin Skënderbej (400 lekë/4,60 dollarë amerikanë), pastaj merrni urbanin (40 lekë/0,50 dollarë amerikanë) për në Stacionin Rajonal të Autobusëve ku një furgon mund t’ju çojë në Shkodër për një orë e gjysmë (330 lekë/3,80 dollarë amerikanë).

Ose merrni me qira një makinë në aeroport dhe shkoni direkt atje.

Udhëtimi: Ecni në këmbë ose merrni me qira një biçikletë në “Shkodra Rent Bikes”. Pjesa tjetër e udhëtimit përfshin furgonë, një traget dhe një ecje njëditore mbi një qafë malore. Akomodimet në Shkodër mund t’i rezervoni së bashku me transportin tuaj, ose ta bëni vetë në faqen e internetit të trageteve të Berisha.

Ku të qëndroni: Në Shkodër, “Mi Casa Es Tu Casa” është hosteli i parë i Shkodrës dhe pronarja e tij, Alma, është një thesar njohurish dhe historish.

Në Valbonë, akomodohuni në “Villa Dini” – ku mund të pushoni, të shijoni ndarkën dhe mëngjesin dhe të niseni më pas – për ecjen e madhe të ditës tjetër.

Në Theth, “Bujtina Tinari” ka një vendndodhje të shkëlqyer në qendër të qytetit përballë kishës historike të qytetit.

Çfarë të merrni me vete: Merrni rroba pasi Alpet Shqiptare mund të kenë ende borë në male në qershor, ndërsa në të njëjtën kohë klimë shumë të nxehtë gjatë ditës.

Vishni këpucë të forta ecjeje dhe veshje që ju lejojnë të merrni frymë.

Gjithashtu, merrni shumë para në dorë (euro ose lekë) pasi pagesa me kartë nuk mund të kryhet.

Dita 1: Eksploroni Shkodrën

Mëngjesi: Më shumë se 4000-vjeçar, qyteti i Shkodrës është një nga qytetet më të vjetra të Evropës Lindore dhe sigurisht një nga më bukurit, me rrugë të mbushura me shtëpi me ngjyra pastel.

Nëse ndodh të arrini para orës 14:30, vizitoni Muzeun e Dëshmisë dhe Kujtesës, i cili ndodhet në një ish-burg dhe qendër marrjeje në pyetje për të burgosurit politikë gjatë diktaturës gati gjysmë shekullore të Shqipërisë.

Muzeu paraqet shpjegime interesante që detajojnë se si Shkodra ishte një objektiv i veçantë për regjimin e Enver Hoxhës, pasi kishte kaq shumë njerëz dhe artistë të arsimuar në universitet.

Mos e humbisni Muzeun Kombëtar të Fotografisë Marubi të Shkodrës, i cili kujton punën e Pietro Marubit (1832–1903) dhe trashëgimtarëve të tij, të cilët dokumentuan jetën shqiptare në fund të shekullit XIX dhe fillim të shekullit XX.

Fotografia e parë e bërë në këtë vend daton në vitin 1858 – ku pasqyrohet konsulli italian.

Si ta kaloni ditën: Merrni me qira një biçikletë dhe pedaloni 4 kilometra (2,5 milje) në jug deri në Kalanë e Rozafës, një ish-fortesë ilire.

Kalaja është mjaft e shkretë këto ditë, por pamjet nga fortesat e saj të mbetura – përmes fshatrave bujqësore dhe vetë qytetit – janë të mrekullueshme.

Kaloni Urën e Bunës dhe për të gjetur një vend për të parë perëndimin e diellit mbi Liqenin e Shkodrës, liqeni më i madh në Ballkan.

Darka: Jo shumë larg Urës së Bunës është “Aleksi”, një restorant i bukur që ofron ushqime deti -i vendosur në një kodër që shikon nga Liqeni i Shkodrës.

Specialiteti këtu është krapi, i peshkuar nga liqeni, i servirur i pjekur ose nëse rezervoni paraprakisht, në një tavë.

Provoni bukën e misrit në salcë kosi, më e mira për t’u ngrënë me një sallatë të bollshme greke.

Pasi të errësohet: Kthehuni me biçikletë në qendër të Shkodrës. Një nga baret më të njohura në qytet është “Kultura”, një bar i cili është shumë më i qetë – kur uleni në tavolina anës rrugës.

Dita 2: Merrni tragetin e Liqenit të Komanit

Mëngjesi: Do t’ju duhet të zgjoheni herët, në orën 6:30 të mëngjesit – dhe një minibus do t’ju marrë nga hoteli juaj dhe për një orë e gjysmë udhëtimi do të mbërrini në qytet – ku do të merrni tragetin përgjatë Liqenit të Komanit, një rezervuar i krijuar si pjesë e një projekti hidroelektrik në vitet 1970.

Ndërsa udhëtimi zgjat të paktën tre orë, majat e maleve që ngrihen lart dhe kalimi pranë fshatrave dhe shtëpive bujqësore tepër të largëta, do t’ju ofrojnë një kënaqësi.

Varka ndalet në Fierzën e vogël, ku do të hipni në një minibus tjetër për një udhëtim që zgjat një orë – pergjatë një rruge që përkulet dhe kthehet si një gjarpër i çmendur, derisa të arrini në fshatin Valbonë.

Valbona është një fshat i vogël – me një seri shtëpish pritëse dhe bujtinash. Peizazhi i saj me majat malore dhe pyjet halore të thella që shtrihen në luginë – do t’ju lërë pa frymë.

Si ta kaloni ditën: Do të mbërrini në Valbonë rreth orës 13:00 për të vazhduar pjesën tjetër të ditës.

Ju mund të relaksoheni në shtëpinë tuaj të pritjes, ose të bëni një dush në qetësinë e ajrit të freskët malor, ose të ngrohni këmbët me një shëtitje të shkurtër pasdite.

Një shteg i vogël zgjat deri në fshatin e vogël me gurë, Kukaj, ku ndodhet një kafene e vogël që hapet gjatë pikut sezonit.

Darka: Çdo vend akomodimi në Valbonë shërben ushqim tradicional shqiptar për darkë.

Shijoni ushqimet vendase si tavë kosi, një lloj gjellë me mish qengji, vezë dhe kos.

Me fjalë të tjera, ushqim perfekt malor. Pas darkës, pushoni! Ju pret një shëtitje e gjatë ditën tjetër. Nëse keni nevojë për të fjetur, një gotë raki do ju vinte gjithmonë në ndihmë.

Dita 3: Ecje nga Valbona në Theth

Mëngjesi: Dita e tretë është pika kulmore – në çdo kuptim të fjalës – e udhëtimit tuaj. Zgjohuni herët, hani pak mëngjes dhe më pas lidhni ato çizmet e ecjes.

Përpara jush shtrihet një ecje e bukur pesë deri në shtatë orëshe (koha totale varet nga gjendja juaj fizike dhe vendndodhja e akomodimit) lart dhe mbi Qafën e Valbonës (1800m/1900ft), pastaj poshtë në fshatin Theth.

Nuk është një ecje veçanërisht sfiduese – shumë alpinistë malorë e bëjnë atë për herë të parë – por është mjaft e gjatë dhe disa pjesë në verë mund të jenë shumë të nxehta dhe të ekspozuara në diell (sidomos pjesa e parë nga Valbona, e cila ju çon përgjatë buzës së një shtrati lumi me gurë, gjysmë të thatë).

Kërkoni nga akomodimi juaj t’ju çojnë deri në fillim të shtegut nëse dëshironi të anashkaloni pjesën e mërzitshme të shtratit të lumit.

Si ta kaloni ditën: Rruga e ecjes është mjaft e qartë dhe ka shpesh shenja të kuqe dhe të bardha përgjatë rrugës.

Duhen rreth tre orë ngjitje nëpër pyllin e vjetër të halorëve për të arritur në qafë të malit.

Gjatë ngjitjes, do të kaloni pranë disa shtëpive të vogla prej guri që shesin pije dhe ushqime të lehta.

Duke zbritur në anën perëndimore të qafës së malit, shtegu kalon nëpër pyllin me hije pothuajse gjatë gjithë rrugës.

Më sipër pyjet janë halor me trung të fortë; më poshtë, ka pyje të vjetër ahu, me gjethe të gjelbra të ndezura në fillim të verës që kthehen në portokalli dhe të kuqe në tetor.

Darka: Pas një dite të gjatë do të mbërrini në Theth – një fshat i mbushur me shtëpi prej guri të fortë me çati argjili të vendosura midis një amfiteatri me maja shkëmbore dramatike, me një kishë të vogël prej guri dhe zalli në qendër të tij – që daton ne shekullit XIX.

Akomodohuni në një nga shtëpitë e mysafirëve. Darkat shpesh janë të përbashkëta, dhe  gjithmonë ka një bisedë të këndshme midis mysafirëve.

Dita 4: Kthimi në Tiranë ose eksplorimi i Parkut Kombëtar të Thethit

Mëngjesi: Shumica e turistëve kthehen në Shkodër me autobusin e orës 11:00, i cili ju çon për dy orë e gjysmë në një rrugë – që ngjitet përgjatë shpateve malore përpara se të mbërrijë në zonën bregdetare.

Nga Shkodra, mund të ktheheni në Tiranë me makinë ose autobus.

Si ta kaloni ditën: Si alternativë, merrni autobusin e orës 17:00 nga Thethi dhe kaloni ditën duke eksploruar Parkun Kombëtar të Thethit.

Një shëtitje 30-minutëshe ju çon në Ujëvarën mbresëlënëse të Grunasit, ku mund të bëni një zhytje freskuese.

Nëse shkoni shpejt, mund të ecni në këmbë deri te Syri i Kaltër i Thethit, – një burim natyror me ngjyrë blu që ushqehet nga një ujëvarë e vogël, por e rrëmbyeshme.

Gjatë rrugës së kthimit, merrni një taksi për t’u kthyer nga Nderlysaj për në Theth.

Darka: Kthehuni në Shkodër, shijoni një vakt në “Vila Bekteshi”, e cila shërben makarona, pica dhe mish të pjekur në skarë.

Më pas, ngrini dolli për aventurën tuaj në Alpet Shqiptare me kokteje në barin elegant “Gojë Gaditëse”./atsh/KultPlus.com

Festa e Amantias, në Selenicë prezantohen këngët polifonike, traditat dhe gatimet tipike të zonës

Festa e Amantias, një traditë mijëravjeçare, rikthehet edhe këtë vit në fshatin Ploç të bashkisë Selenicë.

E njohur si një festë që bashkon brezat dhe ruan trashëgiminë kulturore të zonës, ajo shndërrohet çdo vit në një ngjarje të veçantë për komunitetin vendas dhe vizitorët.

Festa përfshin aktivitete sportive, këngë polifonike, si dhe panaire ku prezantohen traditat dhe gatimet tipike të zonës.

Kryetari i bashkisë së Selenicë, Nertil Bellaj, thekson rëndësinë e kësaj feste, oër vazhdimin e traditës por edhe promovimin e zonës tek të huajt.

“Ndër vite është zhvilluar ky aktivitet. Ne si bashki e ndjejmë si obligim për ta vazhduar. Amantias duhet ti japim atë që meriton.”

Vitet e fundit interesi i turistëve për të vizituar parkun Arkeolohgjik të Amantias është shtuar.

“Drejtori i Drejtorisë Rajonale të Monumenteve dhe Trashëgimisë Kulturore në Vlorë,: sic do fillim sezoni kryehn punët mirëmbajtëse. Numri i vizitorëve ka qenë gjithnjë në rritje. Kjo ka ardhur edhe për faktin që në Amnastia janë kryer zbulime të reja që kanë ngjallur interes.”

Për banorët e zonës ky organizim është një mundësi për të rikthyer lidhjet me bashkëfshatarët që jetojnë në qytete apo jashtë vendit.

Festa zhvillohet në Parkun Arkeologjik të Amantias, monument kulture, një nga thesaret e historisë antike në Shqëipëri, ku është zbuluar vetëm 10% e territorit./abcnews.al

‘Zëri i së vërtetës për kombin tonë’, Kurti i uron ambasadorit Walker ditëlindjen e 90-të

Kryeministri në detyrë i Republikës së Kosovës, Albin Kurti sonte mori pjesë në ngjarjen e organizuar me rastin e kremtimit të ditëlindjes së 90-të të Ambasadorit William Walker, e cila u mbajt në qytetin e Pejës.

Në fjalën e tij, Kurti tha se është nder dhe kënaqësi të jemi sonte bashkë, për hir të Ambasadorit William Walker, shkruan Arbresh.info.

“Walker ishte dhe është zëri i së vërtetës për kombin tonë, për shtetin tonë, në çdo situatë e jo vetëm në atë ditë vendimtare të 15 janarit të vitit 1999; kur iu kundërvu fuqishëm propagandës së Serbisë, duke thënë që në Reçak ka ndodhur krime kundër njerëzimit dhe ai ishte momenti kur u ndërgjegjësua, e u vetëdijesua edhe diplomacia ndërkombëtare edhe opinioni publik botëror dhe vendimtar për atë që pasoi — ndërhyrja e NATO-s për ta ndaluar gjenocidin e Serbisë dhe çlirimin e Kosovës”, u shpreh ai

Ai i uroi ambasadorit Walker shumë dashuri dhe lumturi nëpër shumë dekada, dhe e falënderoi për gjithçka që ka bërë për vendin dhe popullin tonë dhe që vazhdon të kthehet e ta vizitojë Kosovën tonë të dashur.

Maji që ikën

Nga Aladin Stafa

Realiteti që ky maj na përcjell nuk është fort i ndryshëm me atë cfarë mund të kishim imagjinuar. Si cdo herë njeriu mbetet po ajo qenie e dobët, duke e pranuar fatin e vet se shumëcka në dorë ai nuk ka. Ndaj dhe përballja me të tashmen nuk të mundon shumë për të ndërtuar plane afatgjatë, por thjesht vendimarrje spontane prej një instikti individual. Secili i ndryshëm në sferën ku vibron, me një aureolë gjithashtu të vecantë.

E mban mend janarin? Kanë kaluar plot pesë muaj sa hap e mbyll sytë, për të thënë literalisht se koha fluturon, se nuk pret apo ndalon por përkundrazi ajo të përcjell bashkë me sfidat, mendimet, fitoret e humbjet e tua. Thonë se të paktën plagët i shëron, ama gjurmët e saj aty mbesin! Të nevojshme që historinë tënde mos ta harrosh, që nga fakti se nga ke ardhur deri te cdo kapitull i mbyllur me apo pa dëshirën tënde, me apo pa fajin tënd, pse jo ndoshta për të të kujtuar atë pak proges që sado i vogël mund të të duket gjithsesi mbetet një progres. Vetëm e për një arsye; njeriu ka nevojë të ecë përpara.

Ashtu sikurse koha, mosha dhe vetë jeta. Ndaj dhe gjurmët mbesin si tatoo në fibrën tënde të nënvetëdijes sepse eksperienca është tatoo-ja e shpirtit që nuk ka nevojë as për bojë, as për figura, as për data e as për shkronja. Është rrugëtimi yt i derisotshëm, i vërteti, thelbësisht origjinali, ai pa filtra e ku cdokush ka rolin e vet në të.

Komike duket teksa vështroj qiellin e nuk mundem të them se në c‘muaj jemi vallë? Janar apo maj, duket se koha trand njësoj në ‘zemrekun’ e saj duke na bërë të mendojmë se Toka shfaqet e lodhur në ngjyrat dhe stinët e saj.

Automatizimi i cdo sektori të jetës i ka mbytur stinët e dielli nuk do që të shfaqet më mbi ne ndërsa pret mbi re derisa njerëzit të kthehen përsëri nën rreze të tij.

Mbrëmjeve hëna ende ulet teposhtë, e me dritën që dielli i jep gjatë ditës përpiqet natës t‘i japë pakëz dritë.

Kush arrin të pushojë plotësisht në këtë sistem të ngritur mbi stresin, konkurencën, egon dhe paranë?! Tejet larg natyrës dhe qetësisë, aty ku kapitalizmi dhe teknologjia fshijnë përditë nga pak te ne ca përqindje të ndjesisë humane!

Apo mos ndoshta shqisat ndodh që vërejnë pak më shumë se zakonisht? Mundet! Të jem i sinqertë as dëshirë e as motiv nuk kam për ta parë ndryshe. Sepse gota që të mund të shihet gjysëm plot duhet të ketë ujë në të. Uji po mungon, është tharë me kohë se dhe shiu që bie nuk dëshiron të rrijë më shumë se disa minuta në këtë ambient të thatë…e të betonizuar. Kudo dhe ngado sa duket që edhe natyra duhet automatizuar tashmë. Pa harruar erën, e cila furishëm fryn me doza të larta mërie, si për të na shkundur paksa teksa ecim rrugëve me bindjen se po shkojmë në drejtimin e duhur.

Ky do të ishte maji, përsëri gri si janari, me një shije freskie drejt një vere që nuk e ka ndarë ende mendjen se ku do të qëndrojë. Ndoshta ngaqë ende askush nuk është i lirë mjaftueshëm për t‘i prirë udhëtimit të tij.

Kohë vetmie duket si koha e vetme e servivur tanimë; se dhe kur jemi me njerëz ndihemi vetëm. Mos prit të ndryshojë shumë, gjej veten përpara se sistemi të të gjejë ty. Përdore qetësinë për të dalë nga një cikël i mbyllur e kaotik. Koha gjithsesi do të ecë, historia do të shkruhet e njerëzit disa do të vijnë e të tjerë do të largohen.

Në fund të gjithë largohemi vetëm, ashtu si dhe kemi ardhur. E duke qenë se realiteti është një koncept që njeriu nuk mund ta kapërdijë lehtë, edhe në kohën më gri- një emër i lënë me kuptim mbetet dritë- jo thjesht për t’u kujtuar por për t’u shenjuar prej tij.

Vjene, 28 maj 2025/ KultPlus.com

‘Flatrat që ndryshojnë botën’- Kolonia e Parë e Artit për Fëmijë nis edicionin e parë me 54 krijime artistike

Në ditën Ndërkombëtare të Fëmijëve, është hapur ekspozita “Flatrat që ndryshojnë botën”, e cila është pjesë e edicionit të parë të kolonisë artistike unike, e organizuar nga Fondacioni AKILI, shkruan KultPlus.

Punimet e 54 fëmijëve që shpërfaqnin botën dhe imagjinatën e tyre janë krijuar përmes pikturës, lojës dhe përjetimit të përbashkët sot me rastin e ditës së tyre ndërkombëtare. Dielli, Hëna, Yjet, Qielli, Lulet, Pranvera, Deti dhe Malet janë motivet të cilat i karakterizojnë pikturat e realizuara nga duart e arta të vogëlushëve simpatikë.

Moderuesja e ekspozitës, Vlora Merovci, ka thënë se kjo ngjarje paraqet një hapësirë frymëzuese në të cilën lirshëm është shprehur imagjinata e tyre e fuqishme.

“Kjo ngjarje është menduar si një hapësirë frymëzuese, ku fëmijët shprehin ëndërrat dhe imagjinatën, dhe fuqinë e tyre përmes pikturave, për ta bërë botën një vend më të mirë, ashtu siç vetëm ata dijnë” ka thënë moderuesja Merovci, aura e së cilës karakterizohet nga një pozitivitet i jashtëzakonshëm.

Ndërkaq, Drejtoresha e Kulturës në Komunën e Prishtinës, Sibel Halimi, pasi ka falënderuar organizatoren Safa Boja- Dashevci për një iniciativë të tillë, duke e quajtur ikonë të prindërimit të suksesshëm, fëmijëve iu ka ndarë mirënjohje për punën e tyre krijuese.

“Si kurrë më parë sot jam jashtëzakonisht e lumtur që tanimë ekspozitat nuk janë vetëm të Akilit, por edhe të shokëve të tij. Falë punës, përkushtimit dhe përgjegjësisë së një zonje si Safa, e cila nuk u ndal kurrë së punuari për ta prezantuar artin si një prej formave më të mira të ngritjes së vetëdijes së shoqërisë prishtinase për rolin e gjithëpërfshirjes në komunitetin e artit”, ka thënë drejtoresha Halimi.

Tutje, drejtoresha Halimi ka bërë thirrje që prindërit si Safa, dhe fëmijët e rëndësishëm dhe të jashtëzakonshëm si Akili, të prijnë në raste ku arti bëhet identiteti i të menduarit, vepruarit dhe ndryshimit të gjithë shoqërisë.

“Jam e vetëdijshme që jo vetëm sot në ditën ndërkombëtare të tyre, janë edhe 364 ditë të tjera, ku në fakt ata duhet të përfshihen në të gjitha planifikimet dhe zbatimet e politikave dhe të aktiviteteve tona. Si kurrë më parë, në Drejtorinë e Kulturës ne kemi përfshirë fëmijët për të kuruar programin e Ditës Ndërkombëtare të Fëmijëve, prandaj është shumë e rëndësishme që fëmijët tanë mos të izolohen vetëm në ditë të cakuara por thjeshtë të jenë pjesë përbërëse e vendimarrjes, pasi në këtë mënyrë iu ushejmë dhe iu fryëzojmë lidershipin që të na prijnë në ditët në vijim”, ka thënë Halimi.

Ndërsa, Safa Boja- Dshevci, themeluese e fondacionit AKILI ka thënë se dita e sotme për të ka qenë shumë emocionuese, pasi kanë arritur të realizojnë një koloni, që sipas saj i ka munguar lagjes së pikorëve.

“Sot ishte një ditë me shumë punë dhe aktivitete. Ka qenë një ditë shumë emocionuese sepse kemi pasur një ekspozitë të fëmijëve të moshave të ndryshme, duke dilluar nga parashkollorët, shkollarët dhe të rinjt. Pjesëmarrës kanë qenë 54 fëmijë, të gjithë kanë marrë certifikata, të gjihë kanë bërë punime shumë të bukura, dhe të gjithë i kanë marrë punimet dhe certifikatat nga fondacioni AKILI. Pikturat janë realizuar sot, hapja për punime është bërë ora 11:00. Në këtë kohë të gjithë kanë filluar të punojnë për rreth një apo një orë e gjysmë. Kjo koloni e fëmijëve dhe të rinjëve do të bëhet tradicionale. Çdo vit do të organizohen koloni të tilla, të cilat mendoj se i kanë munguar lagjes së artistëve”, ka thënë Dashevci, duke e potencuar edhe qëllimin e fondacionit AKILI.

“Fondacioni Akili ka për qëllim vetëdijesimin përkrahjen në komunitet të personave disleksik. Për këtë arsye është hapur edhe fondacioni AKILI. Në kuadër të fondacionit Akili është realizuar kjo ekspozitë. Jo rastësisht është quajtur “Flatrat që ndryshojnë botën”, flatrat në pamje janë të vogla por bartin në veten e vet një dallgë të fuqishme që ndryshon shoqërinë, artin dhe komunitetin”, ka përfunduar Dashevci.

Kurse, kuratori Anton Krasniqi ka falënderuar të gjithë të pranishmit për pjesëmarrje, në këtë ngjarje me rëndësi të veçantë.

“Të nderuar prind, të nderuar yje të së ardhmes, ju fëmijë, që na keni bërë krenarë. Gjatë kësaj kolonike kemi sjellë këtë ekspozitë kaq të mrekullueshme. Urime paçi shëndet e shumë suksese!”, ka thënë ai.

Pas hapjes së ekspozitës, fëmijëve iu janë ndarë edhe mirënjohje për punën dhe krijimet e tyre artistike. Dhe krejt në fund prindërit dhe fëmijët patën mundësi të bisedojnë dhe të argëtohen në një koktej rasti.

Rama ndan pamje nga koncerti i muzikës elektronike: Tirana europiane

Një nga eventet më të mëdha muzikore dhe artistike u organizua mbrëmjen e djeshme në zonën e liqenit të Tiranës, ku artistë nga e gjithë bota u ngjitën për herë të parë në një skenë shqiptare për të dhuruar performancë artistike dhe emocione për të gjithë të pranishmit.

Qindra të rinj, dashamirës të muzikës elektronike, artistë dhe qytetarë dhe turistë të shumtë që gjenden në Tiranë këto kohë e shijuan nga afër eventin që shndërroi kryeqytetin në një qendër të muzikës dhe artit.

Kryeministri Edi Rama ka ndarë pamje nga ky koncert i zhvilluar mbrëmjen e djeshme, duke e cilësuar aktivitetin si “Tirana europiane”.

Për herë të parë, grupi legjendar nga Berlini, i përbërë nga Adam Port, &ME, Rampa and Reznik, performuan në një skenë shqiptare duke elektrizuar atmosferën dhe dashamirësit e muzikës elektronike dhe hitet e njohura në të gjithë botën.

10 filmat për t’u parë gjatë qershorit

BBC ka bërë një renditje të 10 filmave për t’u parë gjatë qershorit, që janë:

1 – Materialists

Debutimi i Celine Song u nominua për dy çmime Oscar në vitin 2024. Për filmin e saj të dytë, Song është zhvendosur nga një dramë delikate gjysmë autobiografike në një komedi romantike joshëse me një kast aktorësh të nivelit A.

2 – The Life of Chuck

Jeta e Chuck-ut fillon në fund – konkretisht, në fund të botës. Dy ish-bashkëshortë, Chiwetel Ejiofor dhe Karen Gillan, bashkohen për të parë Tokën të shkatërrohet dhe yjet të zhduken – por pse papritmas ka postera kudo që festojnë Charles “Chuck” Krantz (Tom Hiddleston) të sjellshëm?

3 – M3GAN 2.0

M3GAN ishte një hit në vitin 2022 – megjithëse kjo mund të ketë pasur më pak të bëjë me vetë filmin sesa me mënyrën se si klipet e antiheroinës së tij robotike u përhapën në TikTok. Sidoqoftë, një vazhdim dukej i pashmangshëm – dhe ja ku është, kthimi i kukullës me inteligjencë artificiale (Amie Donald, me zërin e Jenna Davis) e cila u dizenjua nga Gemma (Allison Williams).

4 – Elio

Takimi më i famshëm i kinemasë midis një djali dhe një alieni ishte në filmin e Steven Spielberg, ‘’ET The Extra Terrestrial’’ – dhe djali quhej Elliott. A mund të jetë kjo arsyeja pse vizatimi i Pixar për një djalë që takon alienët quhet Elio?

5 – 28 years later

Në fakt kanë kaluar vetëm 23 vjet që kur doli 28 Days Later, por kush po numëron? Ajo që ka rëndësi është se e preferuara e horrorit në Mbretërinë e Bashkuar është rikthyer më në fund. Dhe, ndryshe nga vazhdimi i parë, 28 Weeks Later, ky është ideuar nga krijuesit e filmit origjinal, regjisori Danny Boyle dhe skenaristi Alex Garland.

6 – From the World of John Wick: Ballerina

Personazhi kryesor është Eve Macarro, luajtur nga Ana de Armas, e cila tregoi kredencialet e saj të aksionit në filmin e fundit të James Bond ‘’No Time to Die’’.

7 – Marlee Matlin: Not Alone Anymore

Marlee Matlin ishte aktorja e parë e shurdhër që fitoi një Oscar kur mori në shtëpi trofeun e aktores më të mirë për ‘’Children of a Lesser God’’ në vitin 1987. Dhe, në fakt, asnjë aktor tjetër i shurdhër nuk fitoi çmime Oscar deri në vitin 2022, kur Troy Kotsur u emërua aktori më i mirë mbështetës për interpretimin e burrit të personazhit të Matlin në ‘’Coda’’.

8 – Happy Gilmore 2

Një nga filmat më të hershëm të Adam Sandler, Happy Gilmore është një komedi sportive e çmendur për një lojtar hokeji.

9 – F1: The Movie

Ekipi pas ‘’Top Gun: Maverick’’ – përfshirë regjisorin Joseph Kosinski, skenaristin Ehren Kruger, producentin Jerry Bruckheimer, operatorin Claudio Miranda dhe kompozitorin Hans Zimmer – ribashkohen për një tjetër dramë me buxhet të madh për një demon veteran shpejtësie që i mëson brezit të ri se si bëhet kjo. Megjithatë, nuk ka asnjë shenjë të Tom Cruise. Në vend të kësaj, në F1 luan Brad Pitt si një pilot i Formula 1.

10 – Sorry, Baby

Filmi debutues i Eva Victor mori kritika entuziaste kur u shfaq premierë në Festivalin e Filmit Sundance në janar. Përveç shkrimit dhe regjisë, Victor luan në filmin “Sorry, babe” si Agnes, një lektore që jep mësim në të njëjtin kolegj të New England ku ajo dikur studionte.

Kur shoqja e saj më e mirë, Lydie (Naomi Ackie), vjen të qëndrojë, është e qartë se jeta e Lydie ka ecur përpara që kur ishin studentë, ndërsa Agnes është bllokuar – ndoshta për shkak të një sulmi seksual./ atsh/ KultPlus.com