KQZ: Në zgjedhje dolën rreth 40% e votuesve

Zëdhënësi i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, Valmir Elezi, ka bërë të ditur se deri në këto momente kanë votuar 40.08 për qind e votuesve me të drejtë vote.

Sipas Elezit, procesi i votimit për kuvendin e Kosovës është përmbyllur me kohë dhe sipas informacioneve nuk ka pasur ndonjë problem që do ta cenonte integritetin.

“Duke u mbështetur në të dhëna preliminare, në zgjedhjet për kuvendin kanë votuar 40.04% apo 789 mijë njerëz, ku janë numëruar rreth 90.68% e vendvotimeve”.

“Menjëherë pas orës 19:00 ka filluar numërimi andaj KQZ-ja fton anëtarët e këshillave të vendvotimeve që ta kryejnë rolin e tyre dhe ta numërojnë saktë cdo votë”, tha Elezi.

Privatësia

Poezi nga José Saramago
Përkthimi: Orjela Stafasani

Në fund të minierës ma sekrete
Në brendësi të thelbit të frutit që ha
Në dridhjen e notës ma diskrete
Në guaskën e përdredhun që lshon zâ

N’shtresën ma t’dendun që piktura mund t’ketë
Në venën ku gjaku ma shumë gurgullon,
Në fjalën që për ma së shumti butësi flet
Në rranjën që fshihet sa ma thellë që shkon.

Në heshtjen ma të thellë të ksaj pauze
Në të cilën jeta shndrrohet në përjetësi
Kërkoj dorën tande, t’ia zgjidh nyjen ksaj kauz
Me dashtë, pa besu’, ma n’fund, këtë privatësi./ KultPlus.com

Shkreptima të diellshme nga Fjodor Dostojevski, njeriu me shpirt të hyjnuar në bekim dhe mendje të dritur në mirësi

“Një grua që dashuron, i adhuron madje dhe veset edhe poshtërsitë e njeriut të cilin e dashuron. As ai vetë nuk do t’i gjente dot ato justifikime që gjen ajo për poshtërsitë e tij. Kjo do të thotë shpirtmadhësi, është bash ajo që e merr në qafë femrën”.

“Dhimbja dhe vuajtja janë gjithmonë të pashmangshme për një njeri inteligjent dhe me zemër të madhe. Burrat e vërtetë fisnik, unë mendoj, se kanë pikëllimin më të mrekullueshëm mbi tokë”.

“Çfarë është ferri? Unë pohoj se kjo është vuajtja e të qenit të paaftë për të dashuruar. “

“Njeriut i pëlqen vetëm t’i numërojë problemet, ai kurrë nuk e kalkulon lumturinë e tij.”

“Sa më e errët është nata, aq më të ndritshme janë yjet. Sa më i thellë të jetë pikëllimi, aq më afër je pranë Zotit!

“Unë i thash lëre bota le të shkojë në ferr, por unë duhet gjithmonë të kem çajin tim.”

“Të shkuarit gabim në rrugën e vet, është më mirë se të shkuarit drejtë në rrugën e dikujt tjetër”.

“Njerëzit flasin ndonjëherë rreth “shtazarakes” mizore të njeriut, por që është tmerrësisht e padrejtë dhe fyese për kafshët, asnjë kafshë nuk mund të jetë kurrë aq mizor sa një njeri, aq dinak…”

“Mbi të gjitha, mos e gënje vetveten. Njeriu i cili gënjen veten dhe dëgjon gënjeshtrën e tij vjen në një pikë që ai nuk mund të dallojë të vërtetën brenda, apo rreth tij, dhe kështu humbë gjithë respektin për vete dhe për të tjerët. Dhe duke mos pasur respekt ai pushon së dashuruari. “

“Unë e dua njerëzimin, tha ai,” por unë e shoh për habi se sa më shumë e dua njerëzimin si një tërësi, aq më pak e dua njeriun në veçanti. “

“Ne ndonjëherë befasisht takohemi me njerëz, madje edhe me të huaj të përsosur, të cilët fillojnë të na interesojë në shikim të parë, disi papritmas, gjithë përnjëherë, para se një fjalë është folur.”

“Shpirti shërohet duke qenë me fëmijët.”

“Shumë pakënaqësi kanë ardhur në botë për shkak të hutimit dhe gjërave të lënë të pashprehura.”

“Mbërritja tek një qëllim është pikënisja për një tjetër.”

“Në këtë botë nuk ka asgjë më të vështirë se sa të flasësh të vërtetën, ndërsa asgjë më të lehtë se sa të bësh lajka.”

“Unë besoj se përkufizimi më i mirë i njeriut është dykëmbësh dhe përbuzës.”

“Nuk është truri që ka rëndësi më të madhe, por ajo që e udhëzon atë -. Si karakteri, zemra, cilësitë bujare, idetë progresive.”

“Nëse dëshironi të vështroni brenda një shpirtit njerëzor dhe për të marrë dijeni se si ta njihni një njeri, mos u mërzisni duke analizuar mënyrën e tij për të qenë i heshtur, duke folur, apo duke qarë, duke e parë atë se sa ai është i vendosur nga idetë fisnike, ju do të merrni rezultate më të mira në qoftë se ju e shikoni atë si qesh. Nëse ai qesh mirë, ai është një njeri i mirë. “

“Bukuria do e shpëtojë botën”

“Unë mund ta shoh diellin, por edhe nëse unë nuk mund ta shoh atë, unë e di se ai ekziston. Dhe duke qenë në dijeni se dielli është aty – kjo është jeta “.

“Bëhu dielli dhe të gjithë do t’ju shohin”.

“Unë jam një ëndërrimtar. Unë di kaq pak nga jeta reale që unë thjesht nuk mund të ndihmojë t’i rijetoj ato momente si ato në ëndrrat e mia, për çaste të tilla është diçka që kam shumë pak përvojë. Unë po shkoj të ëndërroj për ty gjatë gjithë natës, tërë javën, dhe tërë vitin. Unë ndihem se të njoh ty aq mirë sa që nuk mund të kem njohur më mirë, edhe nëse kishim qenë miq për njëzet vjet.

Ti nuk do të më humbasësh mua? Vetëm dy minuta, dhe më ke bërë mua të lumtur përgjithmonë. Po, të lumtur. Kush e di, ndoshta më ke pajtuar mua me veten time, duke zgjidhur të gjitha dyshimet që i kisha. Kur u zgjova më dukej sikur disa rrokje të një melodie që e kisha njohur një kohë të gjatë, kisha dëgjuar diku më parë, por e kisha harruar, një melodi me ëmbëlsi të mrekullueshme, që tashmë ishte kthyer tek unë. Dukej për mua se kisha qenë duke u përpjekur për të dalë nga shpirti im gjatë gjithë jetës sime, dhe vetëm tani-

Qoftë se ju bieni në dashuri, ju mundeni të jeni të lumtur me të. Ju s’keni nevojë t’i uroni asgjë asaj, sepse ajo do të jetë e kënaqur me ju. Bëje që qielli juaj të jetë gjithmonë i qartë, bëje që buzëqeshja juaj e dashur gjithmonë të jetë e ndritshme dhe e lumtur, dhe bëje të jeni të bekuar për gjithnjë, për atë moment të begatshëm lumturie që i ke dhënë një zemre të vetmuar dhe mirënjohëse. A nuk është një moment i tillë i mjaftueshëm për tërë jetën e dikujt? “

“Më e zgjuara mbi të gjitha, sipas mendimit tim, është njeriu i cili e quan veten një budalla të paktën një herë në muaj.”

“Të duhet diçka më shumë se sa inteligjenca për të vepruar me zgjuarsi.”

“Të duash është të vuash dhe nuk mund të ketë dashuri ndryshe.”

“Mos ta harrojmë se shkaktarët e veprimeve njerëzore të pamatur janë zakonisht më komplekse e të ndryshme se sa shpjegimet tona të mëvonshme të tyre.”

Përgatiti: Albert Vataj

Presidenti Begaj në komunat shqiptare në Mal të Zi: Të vazhdojnë përpjekjet për ruajtjen e identitetit

 Presidenti Bajram Begaj, e nisi me komunat shqiptare, Tuzin e Plavë- Gucinë, vizitën zyrtare dyditore në Malin e Zi, ku iu rezevua një pritje vëllazërore dhe ceremoni festive.

Në Tuz, ansambli “Besa” e priti Presidentin e Republikës së Shqipërisë me “Vallen e Mejdanit” në sheshin ku ngrihet monumenti i heroit kombëtar, Gjergj Kastriotit Skëndërbeu.

Presidenti Begaj vendosi një kurorë me lule në monumentin e Skënderbeut, të vendosur në këtë shesh më 28 Nëntor të vitit të shkuar për festën e flamurit dhe u përshendet me qytetarët.

Më pas zhvilloi një takim me drejtues të Tuzit dhe përfaqësues politikë të shqiptarëve në institucione, me të cilët diskutoi për forcimin e pozitave të shqiptarëve në Mal të Zi dhe rajon, si dhe angazhimin e përbashkët për të mirën e tyre. Kreu i Shtetit inkurajoi drejtuesit e Tuzit të vazhdojnë përpjekjet për ruajtjen e identitetit, ndërsa garantoi mbështetjen e Shqipërisë për mbrojtjen e të drejtave dhe lirive themelore, duke u shprehur se kjo është një përparësi për institucionet shqiptare.

Edhe në takimin me veprimtarët shqiptarë të Plavës e Gucisë, Presidenti i Republikës, ndërsa u njoh me problematikat që ata hasin, theksoi nevojën e gjetjes së rrugëve për të ruajtur dhe forcuar identitetin shqiptar përballë çdo lloj sfide, siç është emigrimi apo asimilimi i shqiptarëve autoktonë.

Presidenti përgëzoi shqiptarët që kanë ruajtur gjuhën dhe shqiptarinë, si dhe shprehu vullnetin për të ndjekur projektet zhvillimore ndërkufitare që do të ndikonin në ekonominë e këtyre trevave, ndërsa theksoi rëndësinë e realizimit të projekteve të përbashkëta mes Shqipërisë, Kosovës e Malit të Zi.

Presidenti Begaj theksoi rëndësinë e këtij takimi për trajtimin e çështjes shqiptare dhe vijimësinë e kontakteve të tilla, në menyrë që komunikimi të institucionalizohet edhe përmes ndërtimit të infrastrukturës lidhëse mes njëri-tjetrit.

“Çështja kombëtare, duhet të dominojë mbi çdo interes politik, për faktin se është më e rëndësishme dhe gjithashtu duhet të punojmë fort të mbrojmë gjuhën shqipe”, – u shpreh Presidenti Begaj.

“Interesi ynë i përbashkët është që të mbrojmë ADN- në tonë dhe ADN-ja jonë është e lidhur me gjuhën. Ju thatë se askush nuk është i ndalur në shkollë që të mësojë shqip, por duhet që ne të promovojmë më shumë, të trashëgojmë më shumë, të kultivojmë më shumë. Kjo arrihet me kontributin e çdo individi shqiptar që jeton këtu, fëmijë, të rinj, të rritur, pleq të mençur, të cilët duhet të bëhen bashkë për atë që është e rëndësishme për ne”, vijoi ai.

Presidenti i Republikës u zotua se një mesazh të tillë do t’i përcjellë edhe homologut të tij, Milatovic, për zhvillimin e këtyre zonave, në menyrë që të rinjtë të gjejnë mundësi pune këtu, që rinia shqiptare të mos ikë në emigrim, por të jetojë në trojet e të parëve.

Presidenti Begaj, premtoi shqiptarëve në Mal të Zi se personalisht dhe si President i Republikës do të jetë në dispozicion të tyre në shërbim të interesave madhore kombëtare dhe gjithashtu i siguroi ata që kanë e do të kenë vëmendjen e shtetit shqiptar./atsh/ KultPlus.com

Një histori e shkurtër e asgjësë

Një nga konceptet më të vështira për mendimtarët e hershëm për t’u kuptuar ishte ideja e asgjësë. Kudo që shkojmë dhe gjatë gjithë jetës sonë, gjithmonë ka diçka rreth nesh. Ka ajër dhe materie që na rrethon, sepse nëse nuk do të kishte, as ne nuk do të ishim këtu.

Me kalimin e kohës, shkencëtarët dhe filozofët u mësuan me idenë e asgjësë dhe filluan ta studionin. Ajo që zbuluan ishte se asgjëja në të vërtetë është diçka.

Nga boshllëku te numri zero

Ideja e një vakumi dhe e numrit zero kanë origjina shumë të ngjashme.

Filozofët e lashtë grekë debatonin nëse një vakum – të cilin ata e quanin gjithashtu zbrazëti – mund të ekzistonte edhe teorikisht. Shumë nga këto debate ishin të lidhura me çështjen e ekzistencës së atomeve, një temë për të cilën kanë diskutuar filozofët atomistë si Leukipi, Demokriti dhe Epikuri.

Sipas tyre, nëse gjithçka ishte e përbërë nga atome, atëherë duhej të kishte hapësira midis atomeve, të cilat përbëheshin nga asgjëja.

Nga ana tjetër, Aristoteli ishte një nga kundërshtarët më të mëdhenj të idesë së vakumit dhe është ai që formuloi shprehjen e famshme: “natyra e urren boshllëkun”. Sipas Aristotelit, një vakum nuk mund të ekzistonte, sepse nëse do të krijohej, gjithçka rreth tij do të vërshonte menjëherë për ta mbushur atë.

Megjithatë, ky ishte një nga ato raste ku mendimi i lashtë ishte njëkohësisht i gabuar, por edhe i saktë. Duke pasur parasysh rrethanat që supozonte Aristoteli, ai kishte të drejtë: një vakum në Tokë do të mbushej nga atmosfera përreth. Kjo ide e presionit atmosferik është baza e shumë pajisjeve që përdorim sot.

Por ai edhe gabohej, pasi ekzistenca e vakumit u provua më vonë në rrethana që Aristoteli nuk mund t’i imagjinonte.

Sfida ndaj Aristotelit

Për shumë shekuj, ndikimi i Aristotelit dominoi filozofinë dhe shkencën. Gjatë Mesjetës, pikëpamja e tij mbizotëroi në filozofinë islame dhe europiane.

Megjithatë, disa dijetarë filluan ta vënë në pikëpyetje këtë ide. Jean Buridan, një filozof francez i shekullit XIV, sugjeroi se mund të kishte zbrazëti mes sferave qiellore. Po ashtu, në botën islame, dijetari iranian al-Biruni argumentonte se “nuk ka asnjë provë të dukshme që e përjashton mundësinë e ekzistencës së vakumit”.

Një debat i madh mes filozofëve mesjetarë ishte se çfarë ndodhte kur dy pllaka metalike të bashkuara tërhiqeshin nga njëra-tjetra. A krijohej një vakum midis tyre, qoftë edhe për një moment?

Eksperimenti që ndryshoi gjithçka

Deri në vitin 1643, çdo diskutim mbi vakumin ishte thjesht teorik. Nuk kishte eksperimente për ta krijuar atë dhe askush nuk dinte si ta bënte. Madje, disa njerëz besonin se as Zoti vetë nuk mund të krijonte një vakum.

Kjo ndryshoi kur shkencëtari italian Evangelista Torricelli kreu një nga eksperimentet më të rëndësishme në historinë e shkencës. Ai mbushi një tub të gjatë me mërkur dhe e përmbysi në një enë të mbushur me mërkur. Ai vuri re se niveli i mërkurit në tub ra në rreth 76 cm, duke krijuar një hapësirë boshe në pjesën e sipërme.

Kjo hapësirë, e njohur më vonë si “vakumi i Torricellit”, ishte prova e parë se boshllëku ekzistonte dhe se presioni atmosferik ishte ai që mbante shtyllën e mërkurit në këmbë. Eksperimenti i tij çoi në shpikjen e barometrit të parë në botë.

Pas Torricellit, shkencëtarë të tjerë vazhduan kërkimet mbi vakumin:

Blaise Pascal e përsëriti eksperimentin në lartësi të ndryshme dhe konfirmoi ekzistencën e vakumit.

Otto von Guericke shpiku pompën me vakuum në vitin 1650 dhe kreu eksperimentin e gjysmë-sferave të Magdeburgut, duke treguar fuqinë e presionit atmosferik.

Robert Boyle dhe Robert Hooke përdorën pompa vakumi për të studiuar sjelljen e gazrave, duke vendosur bazat e Ligjit të Boyle, i cili përshkruan marrëdhënien midis presionit dhe vëllimit të gazit.

Vakumi në hapësirë dhe sfidat moderne

Në shekullin e 19-të, studiuesit zbuluan se drita përhapej si një valë, por nuk e dinin se në çfarë mediumi lëvizte. Për një kohë, ata menduan se ekzistonte një substancë e quajtur “eter”, që mbushte hapësirën. Kjo hipotezë u rrëzua më vonë, duke konfirmuar se drita mund të udhëtojë edhe në vakuum.

Me zhvillimin e mekanikës kuantike, ideja e vakuumit u bë edhe më komplekse. Studimet treguan se vakuumi nuk është plotësisht bosh, por përmban fluktuacione kuantike dhe grimca virtuale. Një efekt i tillë, i njohur si Efekti Casimir, u vërtetua eksperimentalisht dhe tregon se edhe në boshllëk të plotë, ekzistojnë forca të padukshme që veprojnë mbi objektet.

Disa shkencëtarë dhe autorë të fantashkencës kanë spekuluar se Zero Point Energy – energjia e fshehur brenda vakuumit kuantik – mund të shërbejë si një burim i pafund energjie. Megjithatë, nuk kemi ende ndonjë ide se si mund të shfrytëzohet kjo energji.

A është hapësira një vakuum i përsosur?

Jo, edhe hapësira nuk është një vakum i përsosur. Në orbitën e ulët të Tokës, presioni është 10⁻⁶ deri në 10⁻⁸ Torr, që është mjaftueshëm për të krijuar fërkime mbi satelitët dhe për t’i bërë ata të dalin nga orbita.

Në hapësirën ndërplanetare, presioni bie në 10⁻¹² Torr.

Në hapësirën ndëryjore, mes yjeve të një galaktike, është rreth 10⁻¹⁷ Torr.

Në hapësirën ndërgalaktike, larg gjithçkaje, është 10⁻¹⁸ Torr – që është sa një atom hidrogjeni për metër kub, pra maksimumi i një vakuumi perfekt që mund të gjejmë në natyrë.

Filozofët e lashtë debatuan për vakuumin mbi 2000 vjet më parë, dhe të dyja palët kishin të drejtë në mënyra që nuk mund t’i kishin kuptuar atëherë. Vakuumi mund të ekzistojë, por nuk mund të jetë kurrë perfekt.

Në fund të fundit, ata ishin njerëzit e parë që e bënë një çështje kaq të madhe… nga asgjëja. / bota.al/ KultPlus.com

Gjirokastër, promovohet romani “Mossanga” i Fate Velajt

Në një atmosferë të ngrohtë kulturore, Gjirokastra mirëpriti promovimin e romanit “Mossanga” të autorit Fate Velaj. Libri sjell një panoramë letrare të jetës në Shqipëri gjatë pesë dekadave të diktaturës komuniste, përmes historisë së një personazhi të veçantë – një konkolez që përjeton ndryshimet dramatike të kohës në qytetin e Vlorës.

Studiuesit dhe kritikët letrarë të pranishëm në aktivitet vlerësuan stilin e veçantë të autorit dhe aftësinë e tij për të sintetizuar historinë kombëtare përmes rrëfimit artistik.

“Ky libër shënon një nivel tjetër në krijimtarinë e Fate Velajt. Ai ka ditur të përcjellë jetën në Shqipëri përmes historisë së një personazhi, duke ndërtuar një pasqyrë të fuqishme të realitetit të asaj kohe.”- tha botuesi Bujar Hudhri.

“Mendoj se është një nga romanet më të mira të letërsisë shqipe, për shkak të kompozicionit të tij dhe aftësisë sintetizuese të historisë. Përmes këtij romani, Fate Velaj sjell një përshkrim të thellë të 50 viteve të komunizmit në Shqipëri.”- tha kritiku letrar,Luan Topçiu.

Vetë autori Fate Velaj u shpreh i emocionuar për praninë e madhe të lexuesve në këtë promovim, duke vlerësuar traditën letrare të Gjirokastrës dhe figurat e saj të shquara si Ismail Kadare dhe Eqrem Çabej.

“Letërsia këtu nuk është një rastësi, por fryt i një peme të mbjellë prej kohësh, me rrënjë të thella në historinë dhe kulturën e këtij qyteti.”

Në vijim të aktiviteteve kulturore në qytet, Çelësi i Qytetit iu dorëzua studiuesit dhe shkrimtarit të njohur rumun me origjinë nga Gjirokastra, Liviu Lungu, si një vlerësim për kontributin e tij në fushën e letërsisë dhe studimeve historike./balkanweb/ KultPlus.com

Botimi i parë i romanit ‘Harry Potter’ shitet për 18,000 paund në ankand

Botimi i parë i romanit “Harry Potter” i shkruar nga autorja britanike J. K. Rowling – është shitur 18,000 paund (22,329 dollarë) pasi doli në ankand.

Ky botim i “Harry Potter And The Philosopher’s Stone”, i cili ishte një nga 500 kopjet e para të shtypura në 1997, u shit dje në ankandin “NLB Auctions” me qendër në Paignton, Devon.

Romani, i cili parashikohej të arrinte vlerën midis 20,000-30,000 paund, u shit për 18,000 paund.

Libri u cilësua si një shembull i mirë i një botimi të parë jashtëzakonisht te rrallë.

Ai ishte një nga 300 botimet e bibliotekës.  Botimi i parë i romanit “Harry Potter” ka një vulë të bibliotekës në faqen e titullit dhe shenja të një karte të mëparshme të bibliotekës.

Një tjetër botim i hershëm i romanit, i cili kishte disa dëmtime në kopertinë, u shit për 1300 paund.

Pas publikimit të tij, botuesit prodhuan vetëm një numër të vogël kopjesh për shkak të pasigurisë nëse libri do të bëhej i njohur apo jo.

Seriali, i cili përfshin shtatë libra që u përshtatën në filma të suksesshëm, vazhdoi të bëhej një nga më të njohurit në botë.

Një botim i parë i “Harry Potter And The Philosopher’s Stone” u shit në ankand për 45,201 paund në qershor të vitit të kaluar, ndërsa një kopje e paprekur e botimit të parë u shit për 69,000 paund në mars 2022. /atsh/ KultPlus.com

Irja Spira: Takimi im në Tiranë me Ikbal Çikën, gazetaren e parë dhe të vetme në Shqipëri

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 9 Shkurt 2025

Revista finlandeze “EEVA” ka botuar, me 1 dhjetor 1935, në faqet n°10 – 11, shkrimin e gazetares Irja Spira për Ikbal Çikën dhe rolin e gruas shqiptare, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

Motrat tona në Shqipëri

Për Evën, Irja Spira

Irbal Çika (Ikbal Çika), gazetarja e vetme femër në Shqipëri — Burimi : EEVA, 1 dhjetor 1935, faqe n°10
Irbal Çika (Ikbal Çika), gazetarja e vetme femër në Shqipëri — Burimi : EEVA, 1 dhjetor 1935, faqe n°10

Para disa vitesh ishte një telegram i shkurtër që më tërhoqi vëmendjen për ekzistencën e femrave shqiptare. Ky tregonte se si këto motrat tona të largëta kishin ngritur një kundërshtim kaq të fortë ndaj zyrtarëve shqiptarë dhe zotërinjve të “shoqërisë” në përgjithësi që kërkonin të martoheshin me gra të huaja, sa që parlamenti kishte ndërhyrë dhe kishte miratuar një ligj që ndalonte këtë stratagjem për çdo zyrtar, ligj që mbreti, i cili përndryshe ishte i angazhuar kronikisht në planet e martesës, dhe që për këtë arsye nuk hyri kurrë në fuqi.

Zot i shenjtë, mendova me vete, atje ka vetëm gra ! Dhe verën e kaluar, kur më duhej të shkelja nëpër fshatrat shqiptare, detyra ime e parë ishte t’i fusja në dylbi.

Por nëse meshkujt shqiptarë, e kam fjalën sigurisht për njerëzit e zakonshëm, që janë shumicë në çdo vend, nuk jetojnë jashtë, ose të paktën nuk e kalojnë pjesën më të madhe të kohës në udhëtim dhe rrugëve, atëherë seksi i bukur i këtij vendi ka një aftësi të mrekullueshme për të mbetur i padukshëm. Makina me të cilën unë dhe diplomati i ri shkuam me shpejtësi nga porti për në kryeqytet kalonte herë pas here pranë një krijese të mjerë me vello (ferexhe), por shoqëruesi im i ri kishte aq shumë gjëra interesante për të folur në atë moment sa as që vura re se krijesa që po kalonim ishte gruaja shqiptare që kërkoja.

Vetëm kur ishim në Tiranën e kuqërremtë, një diplomat më kapi për dore, duke më treguar me gisht një kafene parku që ndodhej në mes të qytetit, pranë bashkisë, ku një kamariere e re, e veshur me rroba të lehta lëvizte nga tavolina në tavolinë.

— Shiko, aty mund të shohësh një shqiptare. Gruaja ishte e mrekullueshme dhe qëndrimi i saj ishte princëror.

Lëvizjet e saj ishin fluide dhe të qeta. Fustani, i cili mbante shenjat e një gërshëre të mirë rrobaqepësi, i mbërrinte deri te kyçet e këmbës. Gjithashtu nuk kam parë kurrë një kamariere të mbante një tabaka kaq lart : në lartësinë e shpatullave, në pëllëmbën e dorës së djathtë, si një vazo.

Po atë mbrëmje u ula në atë kafene dhe së shpejti bisedova me këtë kamariere të bukur, e cila, sinqerisht, ishte si një devijim i kohës në mes të Tiranës mesjetare me xhamitë, pazaret, plisat dhe ferexhet e saj.

— Ah, zonja e hirshme flet gjermanisht !

Pasthirrma erdhi nga thellësia e zemrës sa nuk do të kisha nevojë për ndonjë shpjegim tjetër për të kuptuar se kamarierja e bukur e tipit grek në Tiranë ishte gjermane.

Ishte vetëm një hap i shkurtër për të arritur në përfundimin se në Shqipëri nuk kishte femra “fallxhore”. Edhe pse të gjithë me të cilët kontaktova gjatë gjithë ditës bënë çmos për të më shpjeguar se shqiptaret nuk kanë asnjë arsye për t’i pasur zili motrat e tjera evropiane në asnjë mënyrë : kur janë të pamartuara, asgjë nuk i detyron të bëjnë jetën morale, të vyshkur të një shërbëtoreje të vjetër; kur janë të martuara, kanë të drejtë t’u buzëqeshin pak të tjerëve sesa të dashurit të tyre dhe si një shenjë shumë e veçantë kulture, përmendej se në Shqipëri është një vajzë e re që është vërtet vajzë, në prag të zhdukjes.

Por pavarësisht gjithë këtyre historive, askush nuk dukej i gatshëm të më prezantonte me gruan, vajzat, motrat apo të afërmit e tjerë femra, për të cilat thuhej se të gjitha kishin udhëtuar në një vend të largët në atë kohë.

Nëse nuk do të kisha pasur mundësi të njihja Ikbal Çikën, gruaja shqiptare do të kishte mbetur një mister i përjetshëm për mua. Ikbal Çika është gazetarja e parë dhe e vetme në Shqipëri dhe gjithashtu gruaja e parë myslimane në vend që refuzon të mbajë ferexhenë. Ajo është një vajzë e vogël brune, plot energji, e cila në shikim të parë shihet se është shumë më e aftë me stilolaps sesa, le të themi, me gjilpërën.

S’kaloi shumë kohë, Ikbal Çika më shpjegoi se të gjitha gjërat që nuk më kishin thënë për gratë shqiptare ishin marrëzira. Megjithëse ligjet moderne shqiptare hapin dyert e pothuajse të gjithë sektorëve për gratë, ato nuk kanë të drejta politike – vendi po përjeton një regres të ngjashëm me atë të Turqisë dekada më parë, gjë që e bën të pamundur emancipimin e grave. Përveç mësueses dhe infermieres, në Shqipëri janë edhe disa nëpunëse civile, një mjeke, e cila noton në flori, sepse një mysliman paragjykues nuk lejon që gruaja apo vajza e tij të kontrollohen nga një mjek mashkull dhe më pas, Ikbal Çika. Këto femra shqiptare zakonisht janë rritur jashtë vendit, prandaj nuk janë “objekte” si femrat shqiptare në përgjithësi. Por ato nuk janë të mjaftueshme dhe as të pavarura sa për të krijuar një lëvizje të grave shqiptare. Disa burra, si Nebil Çika, vëllai i gazetares së vetme femër në Shqipëri, janë përpjekur t’i ndihmojnë për këtë, por edhe kështu lëvizja e grave shqiptare u mbyt që në fillimet e saj.

Nebil Çika, i cili u përpoq të krijonte një lëvizje të grave shqiptare, lexon Evën. — Burimi : EEVA, 1 dhjetor 1935, faqe n°10
Nebil Çika, i cili u përpoq të krijonte një lëvizje të grave shqiptare, lexon Evën. — Burimi : EEVA, 1 dhjetor 1935, faqe n°10

Nga i njëjti burim kam dëgjuar – e dija edhe më parë – se shqiptari është mendjemadh dhe nga mëndjemadhësia është i lumtur të martohet me një grua që ka studiuar. Por pas martesës, ai dëshiron që gruaja e tij të bëhet një “objekt” që nuk tregon shumë pavarësi në rrugëtimin e jetës së tyre së bashku.

Çfarë bën atëherë një shqiptare në shtëpi, pasi nuk shihet kurrë jashtë ? Jo të gjithë kanë fëmijë të vegjël për t’u kujdesur ose punë bujqësore – ju siguroj se një shqiptar mund t’i bëjë ato gjëra me duart e veta, pavarësisht nga vjetërsia e tij e devotshme. Në përrallat popullore shqiptare thuhet se dredhin cigare. Duhani shqiptar është i këndshëm për t’u pirë dhe i lirë për t’u blerë. Për tre marka finlandeze ju merrni njëzet cigare të ambalazhuara bukur dhe me aromë. Gratë e familjes kalojnë ditë dhe mbrëmje të gjata duke përgatitur këto cigare, plotësisht të pavetëdijshme se sa faktor i rëndësishëm janë ato në industrinë shqiptare të duhanit. Ndërkohë, kryefamiljari i së njëjtës familje ulet në pragun e derës, duke nxjerrë shtëllunga tymi nga llulla e tij besnike. Dhe, sigurisht, duke bekuar faktin që ai ka Kuranin për ta mbështetur, në emër të të cilit mund të endesh me dembelizëm në 1935 dhe të kalosh ditë vërtet parajsore…

Jeta e përulur e një gruaje shqiptare mund të mos jetë aq e patëmetë sa i duket një nordiku, por po, të dashur miq, gjëra të mrekullueshme duhet të ndodhin në tokë përpara se ëndrra jonë më e madhe të jetë të jemi shpëtimtarja e një burri shqiptar.

 Burimi : EEVA, 1 dhjetor 1935, faqe n°11
Burimi : EEVA, 1 dhjetor 1935, faqe n°11

Fakte interesante mbi kryeveprën e Dostoevskyt “Krim dhe ndëshkim”

“Krim dhe ndëshkim” është një nga romanet më të njohura të letërsisë botërore dhe sigurisht një nga arritjet më të mëdha të shkrimtarit rus Fjodor Dostojevski.

Në romanin e vitit 1866, një student i quajtur Raskolnikov, pasi kryen një vrasje, vuan pasojat e këtij krimi në nivel emocional, psikologjik dhe shpirtëror. I cilësuar si një nga veprat më me ndikim të të gjitha kohërave, në “Krim dhe ndëshkim” Dostojevski solli një nga punët më të thelluara psikologjike në letërsi.

  1. ”Krim dhe ndëshkim” fillimisht ishte shkruar në vetën e parë

Dostojevski donte që libri të ishte një lloj rrëfimi, për këtë arsye e shkroi fillimisht në vetë të parë. Por në fund ndryshoi mendim, duke e ndërruar vetën e parë me vetën e tretë.

  1. Protagonisti, Raskolnikov, nuk ishte i vetmi me probleme me paratë

Dostojevski me kohë krijoi varësi nga kumari. Borxhet e mëdha, herë pas here, e shtynin të shkruante pa normë në mënyrë që të paguhej më shumë. Pak pas botimit të “Krim dhe ndëshkim”, Dostojevski botoi një novelë të shkurtër gjysmautobiografike të titulliar “Kumarxhiu”.

  1. Raskolnikov përdor një sëpatë, arma tradicionale e fshatarësisë ruse

Raskolnikov përdor një sëpatë për të kryer krimin. Sëpata, sipas shumë studiuesve, përfaqëson mjetin bazë të civilizimit rus: simbolin e punës.

  1. Raskolnikov përfaqëson një kontradiktë mes moralit dhe amoralit

I aftë për heroizma dhe plot bujari, në të njëjtën kohë Raskolnikov bie pre e ideologjisë së tij. Ndërsa gjykohet për vrasje, dalin detaje se si ai kishte ndihmuar studentë me tuberkuloz. Pa dyshim një nga personazhet më të ndërlikuar në letërsi.

  1. Jo të gjithë ishin fansa

“Krim dhe ndëshkim”, që fillimisht u botua me pjesë në revista, mori menjëherë vëmendje. Ama jo të gjithë e pëlqyen. Në veçanti studentët radikalë mbajtën qëndrim të hapur kritik, pasi sipas tyre libri paragjykonte.

  1. Më shumë se 25 filma janë xhiruar bazuar në këtë libër

I pari ishte në vitin 1923, një film pa zë i drejtuar nga regjisori gjerman Robert Wiene. Që atëherë janë realizuar më shumë se 25 prodhime në vende të ndryshme të botës.

  1. Asnjë prej tyre nuk ishte nga Alfred Hitchcock

Një nga regjisorët më të mirë në botë të filmit horror-psikologjik nuk punoi kurrë me romanin, por jo sepse nuk mendonte se ishte në lartësinë e talentit të tij.

I pyetur pse nuk kishte bërë kurrë një realizim filmik të “Krim dhe ndëshkim”, Hitchcock u përgjigj: “Në romanin e Dostojevskit ka kaq shumë fjalë dhe secila prej tyre ka një funksion. T’i zëvendësosh ato me gjuhën e kinemasë do të duhej të bëhej një film 6-10 orë. Në të kundërt nuk do të ishte një punë e mirë.”/ KultPlus.com

Shqipëria, vendi i nderit në ITB “Berlin”, prezantohet siç nuk mund të imagjinohej deri vetëm disa vite më parë

Në panairin më të madh global të turizmit ITB Berlin, që do të zhvillohet në datat 4-6 mars, Shqipëria do të ketë vendin e nderit.

Kryeministri Edi Rama ndau në rrjetet sociale videon promovuese, me të cilën do të prezantohet Shqipëria në këtë panair.

“Shqipëria e të gjitha ndjesive këtë vit është zgjedhur si Vendi i Nderit në panairin më të madh global të turizmit, ITB Berlin, e për pak javë do të prezantohet atje nga organizatorët ashtu siç nuk mund të imagjinohej deri vetëm disa vite më parë”, theksoi Rama.

Pjesëmarrja në këtë panair synon prezantimin dinjitoz të markës turistike të Shqipërisë para 5600 ekspozuesve dhe 1300 përfaqësuesve të sipërmarrjeve në ITB Berlin, ndërsa për një proces transparent u hodh edhe shorteu që përcakton pozicionimet e turoperatorëve në stendën e Shqipërisë.

Në fokus të panairit do të jenë agroturizmi, kulinaria, pijet tradicionale, tradita në veshje e muzikë, kultura shqiptare e sjell si instrument tërheqës në ofertën turistike shqiptare gjithëvjetore. Po ashtu, pjesë e panairit do të jetë dhe turizmi i aventurës përmes shtigjeve piktoreske që ofron natyra shqiptare. Në fokus do të jetë dhe Riviera e mrekullueshme e vendit tonë. Në total parashikohen 19 zëra të ofertës turistike shqiptare.

Në muajin janar Shqipëria mori pjesë në Panairin Ndërkombëtar të Turizmit “Fitur 2025” në Madrid, Spanjë ku tërhoqi vëmendjen e vizitorëve të shumtë, por jo vetëm./ KultPlus.com

Dostojevski: Besoj se përkufizimi më i mirë për njeriun është: dykëmbësh mosmirënjohës

Fjodor Dostojevski është një prej shkrimtarëve më të famshëm në letërsinë botërore. Veprat e tij madhështore ngrenë mjeshtërisht pikëpyetje mbi tema të rëndësishme të jetës dhe vdekjes.

Më poshtë janë disa thënie të këtij shkrimtari.


1. Duhet ta duash jetën, më shumë se sa vetë kuptimin e jetës.
2. Hedhja e një hapi të ri, nxjerrja nga goja e një fjale të re. Këto janë gjërat të cilave njerëzit u druhen më shumë.
3. Në mendjen e gjithsecilit prej nesh ka një kufi, përtej të cilit është e rrezikshme të shkosh. Pasi e ke kaluar atë kufi, është e pamundur të kthehesh mbrapa.
4. Lumturia nuk qëndron në vetë lumturinë, por në arritjen e saj.
5. Kur ndaloni së lexuari libra, ju pushoni së menduari.
6. Liria nuk gjendet në kufizimin, por në kontrollin e vetvetes.
7. Lumturia nuk vjen nga rahatitë tokësore, por fitohet përmes vuajtjes.
8. Në një zemër që dashuron vërtetë, ose xhelozia vret dashurinë, ose dashuria vret xhelozinë.
9. Nuk duhet shumë për të shkatërruar një person. Gjithë sa do ju duhet të bëni është ta bindni se puna që ai bën është krejt e padobishme dhe e pakuptimtë.
10. Heshtja është gjithmonë e bukur dhe një person i heshtur është gjithmonë më i bukur se një që flet.
11. Një person mund të jetë i mençur, por që të veprojë mençurish, vetëm inteligjenca nuk mjafton.
12. Kurrë nuk do të mbërrini në destinacionin tuaj, në qoftë se ndaleni dhe qëlloni me gur çdo qen që leh.
13. Unë dua të flas për çdo gjë me të paktën një person, ashtu si unë flas për gjërat, me veten time.
14. Është e pabesueshme se çfarë mund të bëjë vetëm një rreze dielli, për shpirtin tënd.
15. Njeriu duhet të flasë hapur me të tjerët, në një mënyrë që zbulon mendimet e veta të brendshme përmes fytyrës së tij, që zbulon hallet e tij, direkt përmes fjalëve. Një fjalë e thënë me bindje, me sinqeritet të plotë dhe pa hezitim, ndërkohë që e sheh tjetrin në sy, ka më shumë kuptim se dhjetëra faqe nga një libër.
16. Pa një objektiv në jetë, njeriu ndihet i mbytur.
17. Shpirti shërohet duke ndenjur me fëmijë.
18. Edhe një njeri që i ka duart e lidhura mund të bëjë shumë mirë, nëse do.
19. Bukuria do ta shpëtojë botën.
20. Njerëzit flasin ndonjëherë me një mizori kafshërore, por kjo është një padrejtësi e madhe dhe fyerje për kafshët; një kafshë nuk mund të jetë aq mizore sa një njeri, kaq artistikisht mizore.
21. Të rriturit nuk e dinë që një fëmijë mund të japë këshilla jashtëzakonisht të mira, edhe në rastet më të vështira.
22. Mos e mbushni kujtesën tuaj me të gjitha herët që jeni ndjerë të fyer; mund të përfundoni duke mos lënë asnjë hapësirë për momentet e mrekullueshme që keni përjetuar.
23. Një njeri, i cili e di se si të përqafojë një tjetër, është një njeri i mirë.
KultPlus.com

“Telegraph”: Qyteti historik i Gjirokastrës ofron monumente madhështore që u kanë mbijetuar ndërhyrjeve moderne

Ne po humbasim mijëra vende historike të mahnitshme pa i vizituar, mes tyre janë disa nga thesaret e harruara shqiptare, shkruan Nick Trend në një artikull të botuar në të përditshmen britanike “Telegraph”.

Ndërsa shumë nga vendet kulturore më të rëndësishme në botë po luftojnë me turma masive turistësh, një prej tyre – një grup i bukur dhe unik ndërtesash antike në Shqipëri – po rrit përpjekjet për të tërhequr sa më shumë vizitorë.

Të paktën ky është argumenti i aktivistëve të trashëgimisë kulturore që shpresojnë të ruajnë manastiret dhe kishat e largëta dhe historike të Luginës së Drinit.

Ata synojnë – me mbështetjen e Fondit Botëror të Monumenteve (WMF) – të rrisin ndjeshëm numrin e turistëve, duke marrë më shumë vëmendje dhe duke siguruar të ardhmen e këtyre vendeve të mrekullueshme.

Manastiret e braktisura – rreth dhjetëra prej tyre – janë grumbulluar në kodrat në jug dhe në lindje të qytetit të Gjirokastrës në të dyja anët e lumit Drin, i cili përshkon Shqipërinë jugore.

Ato zakonisht përfshijnë një kompleks të vogël ndërtesash manastiri të grumbulluara rreth një kishe qendrore dhe datojnë në shekujt XVI dhe XVII – periudha pas Perandorisë Bizantine ua kishte lënë vendin osmanëve.

Megjithatë, disa prej tyre u themeluan qindra vjet më parë. Ndër më të bukurat janë Kisha e Shën Kirikut dhe Kisha e Shën Julita në Dhuvjan – të cilat mund të jenë themeluar në shekullin VI dhe që datojnë deri në vitin 1089; Kisha e Manastirit të Shën Mërisë (Spile) midis shkëmbinjve gëlqerorë mbi Saraqinisht me kupolën e saj mahnitëse me afreske; Kisha e Shën Nikollës në Dhuvjan dhe Kisha e Profet Ilisë në Stegopull.

Ato i kanë mbijetuar kryesisht ndërhyrjeve moderne, pjesërisht për shkak të vendndodhjeve të tyre të largëta në kodrat dhe malet mbi fushat pjellore të luginës.

Që nga viti 2005, UNESCO i ka listuar manastiret shqiptare si pjesë e një siti të trashëgimisë botërore  – i cili përfshin një grup më të gjerë ndërtesash historike dhe përfshin qytetin historik të Gjirokastrës – me planimetrinë e tij mesjetare, rrugët me kalldrëm dhe arkitekturën e pacënuar osmane.

Ai përfshin gjithashtu xhamitë dhe kalatë në qytetin e Beratit.

Por, muajin e kaluar, Fondi Botëror i Monumenteve u fokusua te kishat. Manastiret u përfshinë në “listën vëzhguese” të fundit 2-vjeçare të WMF-së – mes 25 vendeve historike në mbarë botën – të cilat aktualisht po përballen me sfida të mëdha, duke përfshirë ndryshimet klimatike, turizmin dhe fatkeqësitë natyrore.

Megjithëse numri i vizitorëve në Shqipëri është në rritje, Lugina e Drinit mbetet kryesisht e pazbuluar nga turistët dhe WMF e sheh këtë si një mundësi.

WMF argumenton se rritja e turizmit mund të ofrojë një mënyrë të qëndrueshme për të mbështetur ruajtjen afatgjatë të këtyre vendeve, duke promovuar në të njëjtën kohë historinë e luginës dhe për të nxitur ekonominë lokale.

Fondi Botëror i Monumenteve propozon zhvillimin e një rruge kulturore për turistët.

Kjo do të lidhte manastiret e luginës dhe do të përfshinte restaurimin e shtigjeve ekzistuese dhe gjurmëve të aksesit, sinjalistikën dhe informacionin për vizitorët, trajnimin e guidave lokale dhe bashkëpunimin e bizneseve lokale dhe palëve të tjera të interesuara.

Në pamje të parë, ideja duket si një propozim i favorshëm, por vendosja e ekuilibrit të duhur midis turizmit dhe trashëgimisë nuk është e lehtë.

Richard Hodges, presidenti i Universitetit Amerikan të Romës, ishte i përfshirë në projektin për dhënien e statusit të Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s për Gjirokastrën në 2005.

Ai pajtohet se këto kisha madhështore meritojnë të njihen më mirë. “Afresket e tyre janë jashtëzakonisht mahnitëse”, tha ai.

Por, ai thekson nevojën për të ecur me kujdes kur synohet rritja e numrit të vizitorëve.

“Kryesorja është ruajtja e këtyre thesareve përmes një vlerësimi të prioriteteve të ruajtjes përpara se të inkurajohet numri në rritje i vazhdueshëm i turistëve në Gjirokastër – që është destinacioni i dytë më i popullarizuar në Shqipëri – për të vizituar këto xhevahire”, tha ai.

“Gjithashtu nuk ka dyshim se diçka nga magjia e këtyre kishave mahnitëse do të humbasë kur ato të restaurohen dhe të bëhen pjesë e një shtegu turistik”, tha ai.

“Por, nëse këto ndërhyrje nuk bëhen, rrezikojmë t’i humbasim ngadalë ato krejtësisht”, tha Hodges. / KultPlus.com

Osmani: Mundësi e mirë që qytetarët sot t’i japin mundësi atyre që ndoshta kandidojnë për herë të parë

Presidentja Vjosa Osmani tha se sot është një “ditë shumë e rëndësishme për demokracinë” dhe “ditë vendimtare”, pasi votoi në Fakultetin Teknik në Prishtinë.

Ajo i ftoi qytetarët që të votojnë, ndërsa tha se ata kanë mundësi, përveç tjerash, që sot “edhe t’i japin mundësi atyre që ndoshta kandidojnë për herë të parë”.

“Shpresoj që të gjithë qytetarët anë e mbanë Kosovës do ta shfrytëzojnë këtë të drejtë. Është edhe moti i mirë sot e me diell, kështu që është pak më lehtë të votohet. Besoj që i kanë informatat e nevojshme nga ana e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve rreth vendvotimeve të tyre dhe është mundësi e mirë që qytetarët jo vetëm ta japin vlerësimin për të gjithë qytetarët që i kanë përfaqësuear deri më tani, por edhe t’i japin mundësi atyre që ndoshta kandidojnë për herë të parë dhe është me rëndësi që këtë të drejtë pra ta shfrytëzojnë të gjithë qytetarët e Kosovës”, tha presidentja para gazetarëve.

“I uroj suksese të gjithë atyre që kandiduan në këto zgjedhje. Shpresoj që e mbara t’i prijë Kosovës, vendit tonë të dashur dhe një ndër mënyrat më të mira për të kontribuar për Kosovën tonë është pikërisht duke e shfrytëzuar të drejtën e votës”, shtoi Osmani./ KultPlus.com

Rama ndan pamje nga liqeni i Shkodrës

Liqeni i Shkodrës, i cilësuar si një nga qendrat turistike më të rëndësishme të rajonit, është gjithashtu një nga zonat më të pasura në Evropë për biodiversitetin, me larmishmëri peshqish dhe shpendësh ujorë.

Kryeministri Edi Rama ndau sot në rrjetet sociale pamje nga Liqeni i Shkodrës, i cili në Censin Ndërkombëtar të Shpendëve Ujorë për vitin 2025 u rendit në vendin e dytë me 23 899 individë, për numrin e specieve.

Liqeni i Shkodrës ofron mundësi argëtimi dhe kënaqësie për të gjithë turistët që dëshirojnë të shijojnë turizmin aktiv. Ai është liqeni më i madh në Gadishullin e Ballkanit dhe shtrihet në kufirin ndërmjet Shqipërisë dhe Malit të Zi.

Fauna e liqenit është e shumëllojshme dhe e pasur me 45 lloje peshqish e 270 lloje shpendësh. Këto shpendë përbëjnë 87% të gjithë Ornitofaunës të Shqipërisë.

Një perlë e kësaj pasurie është pa dyshim pelikani, zogu më i madh në Europë. Pika më e thellë e liqenit është rreth 45 metra. Në skajin juglindor shtrihet qyteti i Shkodrës, nga i cili ka marrë edhe emrin./ KultPlus.com

Censi Ndërkombëtar i Shpendëve Ujorë, Kumbaro: 13 mijë individë më shumë se në 2024

Censi Ndërkombëtar i Shpendëve Ujorë për vitin 2025 prodhoi rezultate shumë pozitive me 13 mijë individë më shumë si dhe 5 specie më shumë krahasuar me censin e vitit 2024.

Ministrja e Turizmit dhe Mjedisit, Mirela Kumbaro në një postim në rrjetet sociale tha se “rritja vit pas viti e numrit të shpendëve ujorë dimëruese është tregues i krijimit të kushteve më të favorshëm për shtimin e tyre, duke forcuar ekosistemet natyrore të vendit dhe mirëmbajtjen e ekuilibrave ekologjike”.

“Procesi u krye nga Agjencia Kombëtare e Zonave të Mbrojtura dhe specialistë të Administratave Rajonale të Zonave të Mbrojtura, ekspertë ornitologë dhe vullnetarë, të cilët u vendosën në 34 pika të përcaktuara për numërimin e shpendëve, për të realizuar një studim të jashtëzakonshëm’, tha Kumbaro.

Sipas censit, për numrin e shpendëve, dy zonat më të rëndësishme të shpendëve ujorë janë: Vendi i parë Divjakë – Karavasta – 26 533 individë, vendi i dytë Liqeni i Shkodrës – 23 899 individë, për numrin e specieve, dy zonat më të rëndësishme të specieve ujorë janë: Vendi i parë Divjakë – Karavasta – 46 specie, Vendi i dytë Vjosë-Nartë – 39 specie.

Më 18-19 janar, 120 specialistë nga 12 Administrata të Zonave të Mbrojtura dhe ekspertët zhvilluan një monitorim të detajuar të popullatave të shpendëve, duke siguruar një vlerësim të plotë të popullatave të shpendëve ujorë.

Censi i Shpendëve Ujorë Dimërues është një aktivitet shkencor që ndikon drejtpërdrejt në menaxhimin e qëndrueshëm të habitateve natyrore dhe kontribuon në ruajtjen e biodiversitetit të pasur të Shqipërisë./ KultPlus.com

Standardet më të larta të konservimit në Muzeun Kombëtar të Artit Mesjetar

Ministri i Ekonomisë, Inovacionit dhe Kulturës, Blendi Gonxhja ndau sot foto nga magazinimi i koleksioneve në Muzeun Kombëtar të Artit Mesjetar në Korçë.

Gonxhja u shpreh se në këtë muze trashëgimia dhe kujdesi ndaj koleksioneve ecin krah për krah.

“Magazinimi i koleksioneve të Muzeut Kombëtar të Artit Mesjetar nuk është vetëm një hapësirë fizike, por edhe një përkushtim i vazhdueshëm për ruajtjen dhe mbrojtjen e thesareve të çmuara të historisë sonë”, theksoi Gonxhja.

“Kjo hapësirë është krijuar për të përmbushur standardet më të larta të konservimit, duke siguruar që çdo objekt të mbetet i aksesueshëm dhe i mbrojtur për brezat e ardhshëm”, u shpreh ai./ KultPlus.com

Deri në 11:00, mbi 23 mijë votues më shumë sesa në të njëjtën kohë në zgjedhjet e vitit 2021

Kryetari i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, Kreshnik Radoniqi tha në një konferencë për media se deri në orën 11:00 kanë votuar 169 mijë e 32 votues, apo 8.58%.

Krahasuar me zgjedhjet e fundit të vitit 2021, këtë herë kanë votuar 23 mijë e 382 votues deri në të njëjtën orë.

“Duke u mbështetur nga të dhënat nga 2 mijë e 343 vendvotime nga gjithsej 2 mijë e 533, deri në orën 11:00 kanë votuar 8.58%, apo 169,032 votues. Deri në të njëjtën kohë, në zgjedhjet e parakohshme për Kuvendin e Kosovës të vitit 2021 kishin votuar 8.30% apo 145,650 votues”, tha Radoniqi në një konferencë për media.

Ai tha se nga informacionet e komisioneve komunale të zgjedhjeve thuhet se “procesi i votimit është duke vijuar normalisht dhe nuk është paraqitur ndonjë problem”./ KultPlus.com

Librat që duhet t’i lexoni varësisht prej vendeve të cilat i vizitoni

Ka njerëz që më shumë sesa turizmin detar preferojnë atë kulturor dhe zgjedhin që në vend të detit t’i kalojnë ditët në qytete të mëdha. Pra nëse keni planifikuar të udhëtoni jashtë vendit, ja disa nga librat që mund t’i lexoni, në varësi të vendeve që do të vizitoni.

Kur përmenden pushimet verore – automatikisht mendja ikën tek deti, rëra dhe dielli.

Megjithatë, ka njerëz që më shumë sesa turizmin detar preferojnë atë kulturor dhe zgjedhin që në vend të detit t’i kalojnë ditët në qytete të mëdha.

Në raste të tilla, planifikimi është shumë i rëndësishëm: vendet që do të vizitohen, lista me muzetë, restorantet tradicionale etj, transmeton Klan Kosova.

Por disa të tjerë që nuk janë shumë të dhënë pas udhërrëfyesve. Ata janë të apasionuar pas letërsisë, i pëlqejnë librat në të cilat vendi i ngjarjes është po aq i rëndësishëm sa personazhet.

Nëse keni bërë plan të udhëtoni jashtë vendit, ja disa nga librat që mund të zgjidhni të merrni me vete, në varësi të vendit që do të vizitoni.

Pragë – “Shakaja”, Milan Kundera

Nëse do të udhëtoni në Pragë, lexoni “Shakaja” të Milan Kunderës. Një libër që rekomandohet gjithnjë. Një histori e vendosur gjysmë shekulli më parë, që megjithatë është një libër brilant, i përshkuar nga një humor i hollë. Përshkrimi me detaje i një pjese të folklorit vendas i jep ngjyra realitetit gri të periudhës komuniste në ish-Çekosllovaki.

Barcelonë – “Hija e erës”, Carlos R. Zafon

I vendosur në Barcelonën e pasluftës, libri rrëfen jetën e Daniel Sempere, ende fëmijë, që mrekullohet nga Varreza e Librave të Humbur. Në raftet e panumërta ai tërheq një libër: “Hija e erës” nga Julian Karaks. Pasi e lexon librin me një frymë, Daniel vihet në kërkim të librave të tjerë të Karaksit, kërkim që do të zgjasë me vite, duke zbuluar një nga një ngjarje të dhimbshme dhe fate të humbura.

Tokio – “Kronika e zogut kurdisës”, Haruki Murakami

Në rrethinat e Tokios, jeta e Okadas, një burrë në moshë të re, do të ndryshojë pas telefonatës së rastësishme të një gruaje…

Kejp Taun – “Turpi”, J.M.Coetzee

Pasi ka dhënë mësime për vite me radhë në Universitetin Teknik të Kejp Taunit, David Luri, një burrë rreth të pesëdhjetave, dy herë i shkurorëzuar, ka një lidhje të zjarrtë dashurie me një studente të tij.

Stamboll – “Muzeu i pafajësisë”, Orhan Pamuk

Libri ndjek jetën e një sërë personazhesh në një Turqi që po zhvillohet, europianizohet dhe që përpëlitet mes dukurive të tranzicionit. Ky roman është një dedikim ndaj “pafajësive” të mëdha të turkut të fundshekullit të kaluar dhe të sotëm, që përpiqet mes civilizimit europian dhe traditës orientale. Të gjitha detajet që shpesh duken tejet të hollësishme, s’janë veçse piketa dhe shenja që autori dëshiron t’i bëjë me dije për të zbërthyer jo thjesht një histori dashurie, por vetë Turqinë, historinë, kulturën, mentalitetin, modernitetin, traditën…

Paris – “Kodi Da Vinçi”, Dan Brown

Një triller interesant, që pavarësisht pretendimeve për gabime historike apo kritikave për prozë të dobët, të mban mbërthyer deri në fund. Nga rrugët e Parisit, në kisha e galeritë e Luvrit./ KultPlus.com

BE po monitoron procesin zgjedhor me 104 vëzhgues në mbarë Kosovën

Shefja e Misionit për Vëzhgimin e Zgjedhjeve nga Bashkimi Evropian (EOM), Nathalie Loiseau, anëtare e Parlamentit Evropian, ka thënë se ky mision është në terren në mbarë Kosovën.

Loiseau ka thënë se me 104 vëzhgues në terren, BE është e përkushtuar ta monitorojë nga afër procesin zgjedhor, raporton Ekonomia Online.

“Misioni i Vëzhgimit të Zgjedhjeve nga Bashkimi Evropian është në terren në mbarë Kosovën. Vëzhguesit tanë e nisën punën herët në mëngjes për të siguruar një vlerësim të plotë të procesit zgjedhor”.

“Aktualisht ndodhem në Prishtinë, ku isha edhe dje. Një ditë më parë isha në Mitrovicën e Veriut dhe sot do të udhëtoj në disa vende të tjera jashtë Prishtinës për të parë nga afër situatën”.

“Qëllimi ynë është të vlerësojmë nëse qendrat e votimit u hapën në kohë, nëse të gjitha materialet e nevojshme janë të pranishme dhe si po zhvillohet procesi zgjedhor. Në këtë fazë, është ende herët për të nxjerrë përfundime. Një vlerësim i plotë do të jepet në konferencën tonë për shtyp ditën e martë”.

“Me 104 vëzhgues të BE-së në terren, ne jemi të përkushtuar të monitorojmë nga afër procesin zgjedhor. Bashkimi Evropian mbështet plotësisht demokracinë në Kosovë dhe dëshiron të sigurohet që të gjithë votuesit të mund ta ushtrojnë të drejtën e tyre”, ka thënë ajo./ KultPlus.com

‘Politikanët janë gjithandej të njëjtë, ata premtojnë të ndërtojnë një urë edhe aty ku nuk ka lumë’

Sot KultPlus ju sjell disa thënie mbi politikën nga politikanë të njohur botërorë.

1- “Politika përbëhet nga dy fjalë, ‘poli’, e cila është fjalë greke dhe do të thotë ‘shumë’ dhe ‘tik’, një lloj insekti gjakpirës” Gore Vidal”. /Xhon Adams

2- “Një politikan profesional është një njeri i çnderuar profesionalisht. Për të kapur një post sa më të lartë, atij i duhet të bëjë aq shumë kompromise dhe të pësojë aq shumë poshtërime, saqë në fund nuk ka ndonjë ndryshim të madh me një prostitutë”/H.L. Mencken

3- “Nëse ju, zotëri, duke hyrë në këtë shtëpi (Shtëpia e Bardhë), jeni po aq i lumtur sa unë që po dal, atëherë ju jeni njeriu më i lumtur në botë”. /Xhejms Buhanan-Abraham Linkolnit

4- “Një nga gjërat që politika më ka mësuar mua është se burrat nuk janë të një seksi të arsyetuar apo të arsyeshëm”./Margaret Theçër

5- “Brenda pak muajve të parë të presidencës unë zbulova se, të jesh president, është si të shkosh kaluar mbi një tigër. Njeriu që e nget, duhet ta vazhdojë ta ngasë, ose ndryshe gëlltitet”. /Harri S. Truman

6- “Mënyra më e mirë për ta mbajtur fjalën është të mos e japësh atë”/Napoleoni

7- “Politikani është ai person me politikën e të cilit nuk jeni dakord; nëse jeni dakord me të, ai është burrë shteti”. /Dejvid Llojd Xhorxh

8- “Politikanët janë gjithandej të njëjtë. Ata premtojnë të ndërtojnë një urë edhe aty ku nuk ka lumë”. /Nikita Hrushov

9- Nuk ka më komunist se ish-komunisti që lufton komunizmin./Valsav Havel

10- Çdo qeveri degjeneron kur iu besohet vetëm sundimtarëve të popullit. Populli është i vetmi rrëzues i tyre./ Tomas Xhefërson

11- “Nëse tani nuk mund t’u japim fund ndryshimeve tona, të paktën mund të ndihmojmë ta bëjmë botën më të sigurt për diversitet”. /Xhon F. Kenedi

12- “Konservatori është ai që i zë rrugën historisë duke i bërtitur “Ndal!”./Uilliam F. Baklej, i riu

13- “Nëse jemi të fortë, forca jonë do të flasë vetë. Nëse jemi të dobët, fjalët nuk të ndihmojnë dot”. /Xhon F. Kenedi

14- “Unë kurrë nuk do të kërkoj, kurrë nuk do të refuzoj, madje kurrë nuk do të jap dorëheqjen nga një post”. /Xhorxh Uashington

15- “Një nga lukset e jetës së një politikani është se e shikon veten, ashtu siç e shikojnë atë të tjerët”./Xho Klark

16- “Liberali është ai që është aq tolerant, sa mund të mos mbajë as anën e tij në një grindje”./ Robert Frost

17- “Politikani e ndan njerëzimin në dy klasa: Në vegla dhe në armiq”./Fridih Niçe

18- “Arti i të qenit burrë shteti është të parashikojë të pashmangshmen dhe të përshpejtojë shfaqjen e saj”./Talejrand

19- “Përderisa një politikan nuk e beson kurrë atë që thotë, ai befasohet kur të tjerët e befasojnë”. /Sharl de Gol

20- Rreziku i luftës lind atëherë kur një komb bëhet pafundësisht më i fuqishëm se konkurruesi i mundshëm i tij/Richard Nikson

21- Terrori i vërtetë është sikur të zgjohesh në mëngjes dhe të gjesh që kombi yt drejtohet nga klasa tënde e shkollës së mesme./ Neli MakKlung

22- “Kurrë mos u tërhiq, kurrë mos jep shpjegime, kurrë mos kërko ndjesë: Çoji gjërat deri në fund dhe lëri ata të bërtasin vetë“. /Neli MakKlung

23- “Çdo grua, që kupton problemet e drejtimit të një shtëpie, do ta ketë më të lehtë të kuptojë problemet e drejtimit të një shteti”./Margaret Theçër

24- “I pavaruri është ai që kërkon të nxjerrë politikën jashtë politikës”./Adlai Stivenson

25- “Në politikë është e nevojshme të tradhtosh ose vendin, ose elektoratin tënd. Unë parapëlqej të tradhtoj elektoratin“./Shark de Gol

26- “Supozohet se politika është profesioni i dytë më i vjetër pas prostitucionit. Unë kam kuptuar që ai ka shumë ngjashmëri me profesionin e parë më të vjetër”./Ronald Regan

27- “Shtetet e mëdhenj kanë vepruar gjithnjë si gangsterë, ndërsa shtetet e vogla si prostituta”./Stenlej Kabrik

28- “Ndëshkimi më i rëndë për të vendosur të angazhohesh në politikë, është të urdhërohesh nga dikush, që është inferiori juaj”./ Platoni

29- Në politikë nuk ka miqësi të përjetshme, por interesa të përjetshme./Sharl De Gol

30- “Bota është një vend i rrezikshëm për të jetuar, jo për shkak të njerëzve që veprojnë si djalli, por për shkak të njerëzve që nuk bëjnë asgjë për këtë”. /Albert Ajnshtajn

31- “Nuk mund të ketë ndonjë krizë javën që vjen. Kalendari im është mbushur plot”. /Henri Kisinger./ KultPlus.com

144 vjet nga vdekja e Fjodor Dostojevskit

Fjodor Dostojevski ka lindur më 11 nëntor 1821, Moskë, Rusi.

Jeta e autorit rus Fjodor Dostojevski, ndër figurat më të shquara të literaturës botërore, ishte dëshmi e kësaj lloj vuajtjeje. Në moshën 15 vjeçare nëna i vdes nga tuberkulozi; dy vjet më pas vdes gjithashtu edhe i ati, një alkoolist i dhunshëm, për të cilin besohet se u vra nga shërbëtorët e tij.

Në vitin 1849 Dostojevski dhe kolegët e tij në rrethin radikal politiko – letrar “Petrashevski’ arrestohen dhe burgosen. Më pas dënohen me vdekje më 16 nëntor 1849. I gjithë grupi u detyrua që të qëndronte në të ftohtin e acartë në pritje të skuadrës së pushkatimit. Në minutën e fundit vendimi u anulua.

Cai Nikolaj, duke i konsideruar grupe të tilla si subversive dhe dëmtuese për pushtetin e tij, i vendoste të burgosurit përpara një ekzekutimi ritual simbolik, më pas e anullonte vendimin në momentin e fundit si shenjë e mëshirës së tij për të dënuarit. Si rezultat, Dostojevski u burgos dhe u dënua me punë të rëndë për 4 vjet në një burg në Siberi dhe 4 vite të tjera me shërbim të detyruar në ushtrinë ruse. Vetëm pas 10 vjesh kthehet në Shën Peterburg.

Fjodor Dostojevski është autori rus i shekullit të 19-të që ka shkruar novelat klasike si: “Krim dhe Ndëshkim”(1866) dhe “Vëllezërit Karamazov”(1880). Dostojevski iu kthye jetes së shkrimtarit si profesion pas një karriere të shkurtër ushtarake, ku në vitin 1846 publikoi novelën e tij të parë “Njerëz të varfër”.

Ai u bë i famshëm për krijimin e “heroit të rrugës’ një protagonist i mohuar nga shoqëria dhe në kërkim të shpengimit. Në novelat e tij ai eksploron temat e mëkatit, moralitetit dhe shpengimit të njeriut modern.

Dostojevski vdiq më 9 shkurt të vitit 1881./ KultPlus.com

Kreu i KQZ’së jep përditësimin e fundit për votat nga diaspora: Dje votuan mbi 15 mijë qytetarë

Kryesuesi i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, Kreshnik Radoniqi, ka dhënë një deklaratë nga një qendër në Pejë, ku edhe votoi.

Ai ka ftuar të gjithë qytetarët të dalin të votojnë dhe ka bërë thirrje për një proces të qetë e demokratik.

Tutje, Radoniqi ka dhënë edhe informacione rreth votimit në diasporë.

“Dje është votuar në diasporë. Procesi në diaspora ka shkuar për së mbari, pa asnjë problem. Të gjithë të interesuarit kanë votuar. Tashmë i kemi të dhënat edhe për Amerikë e Kanada. Diku mbi 15 mijë kanë votuar diasporë në në përfaqësi diplomatike. Për sot çdo gjë është gati. KQZ-ja është në detyrë e shpresojmë për një ditë festive” – tha Radoniqi pasi votoi në Pejë./ KultPlus.com

KQZ: Procesi i votimit ka nisur në të gjitha qendrat e votimit

Zëdhënësi i KQZ’së, Valmir Elezi, në një konferencë për media, ka thënë se në të gjitha qendrat e votimit ka nisur procesi i votimit.

 “Në orët e hershme dhe me kohë është shpërndarë materiali zgjedhor. Duke u mbështetur në informacionet deri më tani, në të gjitha qendrat e votimit në Republikën e Kosovës, pra në 903 me gjithsej 2533 vendvotime ka filluar procesi i votimit. Përveç votimit të rregullt në këto qendra të votimit, siç e dini, KQZ ka caktuar 38 qendra të votimit me kusht, nga një në çdo komunë”, ka thënë ai.

Ai shtoi se numri i shtetasve të Kosovës me të drejtë vote është 1,970,944 votues./ KultPlus.com

‘Night to shine’ – Tapet i kuq për personat me aftësi të kufizuara në Maliq

Për herë të parë në juglindje të vendit organizohet një aktivitet i veçantë. Për herë të parë mbi tapetin e kuq nuk kanë kaluar personazhe të njohur, por persona me aftësi të kufizuara.  “Night to shine” organizohet në mbi 300 vende të botës, e këtë radhe aktiviteti u zhvendos në Maliq.

Kryetari i Bashkisë Gëzim Topçiu theksoi domosdoshmërinë për t’i kushtuar më tepër vëmendje.

Pjesë e këtij eventi ka qenë dhe këngëtarja e njohur Eneda Tarifa, e cila ka suprizuar të pranishmit e në veçanti Marian 15 vjeçare.

Në qarkun e Korçës janë më shumë se 300 fëmijë me aftësi të kufizuara, autizëm dhe sindromën down, ndërkohë që dy qendra që merren me trajtimin e këtyre personave./oranews/ KultPlus.com