‘Në fund të ditës, mund të durojmë shumë më tepër sesa mendojmë se mund të mbajmë’

Frida Kahlo ishte një grua e mrekullueshme, jeta e saj ka qenë e gjitha mes artit dhe vuajtjes, por sot flasim për poezitë, frazat, aforizmat.

Jeta e saj u shënua nga sëmundje dhe një aksident i tmerrshëm, por forca e saj dhe dëshira e saj për dashuri e bënë atë një ikonë, arti i saj surreal i pikturës plot dhimbje njihet në mes të mijëra pikturave, fjalët e saj të forta, të vendosura dhe të pasionuara mund të jenë një pikë mbështetjeje për ata që kanë nevojë për forcë dhe vullnet.

Më poshtë është një përmbledhje e thënieve të saj më të rëndësishme dhe më të fuqishme.

“Këmbë, pse më duhen ato, kur kam krahë për të fluturuar?”

Frida kaloi shumë muaj në shtrat pas poliomelitit dhe më pas për shkak të aksidentit të saj, por asgjë nuk mund ta pengonte atë të fluturonte me krahët e imagjinatës së saj.

“Të mbjellësh një vuajtje është të rrezikosh ta lejosh atë që të gëlltisë, nga brenda”

Izolimi në dhimbjen tënde nuk të çon drejt asgjëje të mirë, dhe ajo e dinte, për këtë arsye ajo shfaqi dhimbjen e saj duke pikturuar dhe shkruar, një mënyrë për të lënë vuajtjet dhe për të mos lejuar që ato ta vinin përfund.

“Ankthi dhe dhimbja, kënaqësia dhe vdekja nuk janë asgjë tjetër veçse një proces që ekziston. Lufta revolucionare në këtë proces është një derë e hapur për inteligjencën “

Ajo e dinte mirë, nuk ka jetë pa vdekje, pasi nuk ka gëzim pa vuajtje … të gjitha janë procese të tranzicionit për të qenë në gjendje të jetosh plotësisht, të hapësh mendjen dhe të zhvillosh inteligjencën.

“Në fund të ditës, mund të durojmë shumë më tepër sesa mendojmë se mund të mbajmë”

Kjo është e drejtë, në mbrëmje në ngrohtësinë e shtratit mund të reflektojmë dhe gjithmonë e gjejmë veten pak më të fortë se sa kishim menduar që të ishte e mundur. Ne jetojmë një ditë të tërë me mendimin se nuk jemi në gjendje ta bëjmë, por në fund e kuptojmë se edhe kësaj here ia kemi dalë.

“Asgjë nuk vlen më shumë se qeshura”

Asgjë për të shtuar, nëse një grua që ka vuajtur kaq shumë thotë se qeshja është e vetmja gjë që ka vlerë, ashtu duhet të jetë.

“Ajo që nuk më vret, më bën më të fortë”

Ajo e përjetoi këtë mbi veten e saj, rrezikoi jetën dhe doli fitimtare, ajo kishte defekte fizike të tmerrshme dhe megjithatë kishte aq shumë adhurues dhe shumë njerëz që e ndoqën … ajo ishte pa dyshim një grua shumë e fortë, ndoshta ishte falënderuese për ato prova që kishte kaluar në rini.

“Bukuria dhe shëmtia janë një mirazh, sepse të tjerët përfundojnë duke parë brendshmërinë tonë”

Frida sigurisht nuk mund të thuhet se ishte një grua e bukur sipas standardeve të tanishme, ajo kishte vetullat e mëdha, një këmbë më të vogël se tjetra, plagë në trupin e saj, por kushdo që e takoi ra në dashuri me të, sepse ajo ishte e bukur brenda, e aftë ta pohonte bukurinë e saj të brendshme më shumë se atë të jashtme … një shembull që duhet ndjekur.

“Dua t’ju jap gjithçka që nuk keni pasur kurrë, as nuk do ta dini se sa e mrekullueshme është të të duan”

Ajo ishte një grua shumë e pasionuar, gruaja e Diego Rivera gjithashtu kishte shumë adhurues, por ndër më të famshmit mund të kujtojmë revolucionarin rus Leon Trocki, poetin André Breton dhe fotografin Tina Modotti. Letrat më të apasionuara, megjithatë, ishin për dashnorin José Bartoli, një refugjat i artit spanjoll në Nju Jork, të cilin Frida e donte me pasion, rreth 100 faqe të shkruara me dorë nga Kahlo midis viteve 1946 dhe 1949.

Më poshtë është një ekstrakt i atyre letrave:

“Natën e kaluar u ndjeva sikur kaq shumë krahë më përshkuan të gjithën, sikur këshilla e gishtërinjve të tu kishte gojë që më puthnin lëkurën time. Atomet e trupit tim janë tuajat dhe dridhen së bashku në mënyrë që ta duam njëri-tjetrin. Unë dua të jetoj dhe të jem e fortë për të të dashur me gjithë butësinë që meriton, për të të dhënë gjithçka që është e mirë në mua, kështu që nuk do të ndjehesh vetëm. Ndihem që gjithmonë të kam dashur, që para se të lindje. Ndonjëherë ndjej që unë kam të lindur për veten time”

“Unë besoj se në dashuri nuk ka as inteligjencë, as marrëzi, dashuria është si një aromë, si një rrymë, si shiu. Ti e njeh, qiellin tim, ju bini si shi mbi mua dhe unë, si toka, ju pranoj”.

Fjalët e dashurisë së pasionuar dhe të butë në të njëjtën kohë, vetëm një grua si Frida Kahlo mund t’i shprehte në këtë mënyrë të fortë.

“Shpresoj se çlirimi është i lumtur dhe shpresoj se kurrë nuk do të kthehem”

Këto janë fjalët e saj të fundit të shkruara në ditarin e saj pak para vdekjes. Jeta e saj ishte një jetë e vështirë, por e plotë dhe madje në pikën e vdekjes donte të ishte e fortë dhe e vendosur./bota.al/KultPlus.com

Letra e dashurisë që Frida i kishte dërguar Diegos: Nata ime do të të thërrasë, por nuk ka zë

Përktheu: Elona Caslli

Nata ime është pa hënë. Nata ime ka sy të mëdhenj që ia ngulin shikimin dritës gri që depërton nga dritaret. Nata ime qan dhe jastëku bëhet i lagësht dhe i ftohtë. Nata ime është e gjatë dhe duket e nderë drejt një fundi të pasigurt. Nata ime më hedh tek mungesa jote. Të kërkoj, kërkoj trupin tënd të madh afër timit, frymëmarrjen tënde, aromën tënde.

Nata ime më përgjigjet; zbrazëti. Kam ftohtë nga nata ime dhe ndihem e vetmuar prej saj. Kërkoj të prek diçka: lëkurën. Ku je? Ku je?

Rrotullohem gjithandej, jastëku i lagur, faqja më ngjitet me jastëkun, flokët e lagur mbi tëmtha. Nuk ka mundësi të mos jesh këtu. Mendja ime endet, mendimet e mia ikin, vijnë dhe gëlojnë, trupi im nuk mund ta kuptojë.

Trupi im të do. Trupi im, kjo sipërfaqe e gjymtuar, do të harrohet për një çast në nxehtësinë tënde, trupi im kërkon me ngulm ca orë qetësie.

Nata ime është një zemër e kthyer në zhele. Nata ime e di se mua më pëlqen të të shoh, të ndjek me duar çdo hark të trupit tënd, të njoh fytyrën tënde dhe ta përkëdhel.

Nata ime më merr frymën nga mungesa jote. Nata ime dridhet nga dashuria, nga ajo dashuri që përpiqem ta përmbaj, por që dridhet në gjysmerrësirë, në çdo nerv timin.

Nata ime do të të thërrasë por nuk ka zë. Dhe megjithatë nata ime do të të thërrasë, të të gjejë dhe ta harrojë për një çast këtë kohë që veç të rraskapit.

Nata ime gërryen vetveten deri në atë pikë sa unë nuk e ndiej më mishin dhe ndjenja bëhet më e fortë, më e mprehtë, pa lëndën trupore.

Nata ime më djeg nga dashuria./ KultPlus.com

10 thënie nga Frida Kahlo

Frida Kahlo (1907-1954), një grua e ndjeshme, dinamike, e apasionuar pas jetës dhe shumë përpara kohës së saj.

Në moshën gjashtë vjeç ajo u sëmur me poliomieliti, me një këmbë më të shkurtër se tjetra dhe gjysmë e paralizuar. Kur ishte 18 vjeç, një tramvaj u përplas me autobusin ku po udhëtonte. Ajo iu nënshtrua një numri operacionesh dhe që atëherë jeta e saj u shënua nga dhimbje dhe pikëllim për pamundësinë e saj për të pasur fëmijë. Por nuk mbaroi me aq, gjurmë në jetën e saj la edhe marrëdhënia me piktorin e madh Diego Rivera.

Me pak fjalë jeta e Frida Kahlos ishte e mbushur plot me emocione. E mbushi biografinë e saj me dashuri, luftë dhe shpresë, dhe i tregoi botës që mund të jetohet edhe përtej kufijve të vënë. Trashëgimia e saj është e pafundme, ashtu si shpirti i saj.

Ajo ka lënë më shumë se 200 piktura, kryesisht autoportrete, megjithatë fjalët dhe shkrimet e saj janë aq mbresëlënëse sa vetë pikturat.

1. Të duash është të falësh

“Kam pasur dy aksidente të mëdha në jetën time: një në autobus dhe Diego. Diego është më i keqi”.

Diego Rivera ka qenë dashuria e përjetshme e Fridës, depozitoi tek ai të gjitha shpresat e dashurisë pas një jete torturuese. Ai ie tradhtoi shumë herë Fridën gjatë martesës së tyre. Ajo e fali pas çdo tradhëtie, duke pranuar se dashuria i reziston gjithçkaje dhe përfshin të falurit.

2. Dashuria është e pashpjegueshme

“…martesa mes Fridës dhe Diegos ishte si bashkimi mes një elefanti dhe një pëllumbi”.

Shumë mendonin se Diego dhe Frida nuk kishin shumë të përbashkëta përveç pikturës, por e vërteta ishte se dashuroheshin në një mënyrë të pashpjegueshme. Ai ishte i dhënë pas femrave dhe Frida ishte e dhënë të dinte se me kë shkonte. Përveç kësaj, kurrë se lanë njëri-tjetrin. Gjithashtu kishin ndiqnin ideologji të njëjta politike.

3. Duaje veten

“E vetmja gjë që di, është se pikturoj sepse kam nevojë“.

Ta duash veten do të thotë që nuk e harron veten dhe çfarë beson. Diego e donte Fridën sipas mënyrës së tij dhe ajo e pranoi pa kushte pa pritur se do ndryshonte. Piktura e ndihmonte të përballonte sëmundjen. Kurrë nuk u dorëzua dhe nuk pushoi së krijuari art.

4. Mos kij turp nga stili yt

Frida Kahlo është një ikonë e modës në Meksikë dhe në botë. Stili që e karakterizonte në vitet ’30 vazhdon të jetë frymëzim për modën meksikane dhe ndërkombëtare. Shtëpi mode kanë krijuar dizenjo të mrekullueshme duke u bazuar te piktorja meksikane.

Veshjet e saj plot ngjyra dhe vetullat karakteristike janë kthyer në pikë reference për kulturën dhe sofistikimin e Meksikës.

5. Mos u lidh me planet e tua

“Asgjë nuk është absolute. Gjithçka ndryshon, gjithçka lëviz, gjithçka rrotullohet dhe shkon larg”.

Frida nuk mendoi kurrë të ishte artiste. Jeta e çoi te arti pas aksidentit që e la për muaj të tërë të bllokuar në krevat. Aty gjeti kënaqësi te lëvizja e duarve. Ajo donte të bëhej mjeke.

6. Gratë kanë shumë forcë përbrenda

“Në fund të ditës mund të durojmë shumë më tepër nga çfarë mendonim.”

Frida ishte një grua e fortë që arriti gjëra të rëndësishme. Qoftë vepra ashtu edhe jeta e saj shërbejnë si udhëzues për shumë persona që kërkojnë një identitet dhe e gjejnë te arti.

7. Është e shëndetshme të kesh një ditar

“Asnjëherë nuk pikturoj ëndrra apo makthe; pikturoj realitetin tim”.

Trishtimi është e vetmja ndjenjë që ka një rezultat fatal te njeriu.

Të kesh një ditar ku të shkruash apo të vizatosh gjithçka na ndodh, shërben si mjekim për shpirtin. Frida bën pjesë të artistët që e evidentuan jetën e tyre nëpërmjet librave që ruajnë informacion të vyer dhe ku lexohen ndjenjat dhe jo vetëm fjalët

8. Vuajtja është dituria e maskuar

“Pij për të mbytur dhimbjet e mia, por të mallkuarat mësuan të notojnë“.

Jeta e Frida Kahlos gjithmonë ka qenë e vështirë. Kur ishte adoleshente pësoi një aksident që e paralizoi gjithë jetën e saj. Jetonte mes shtratit të saj dhe spitaleve, ku kishte kohë të vizatonte gjithçka që i kalonte në mendje dhe emocionet i ngurtësonte përmes autoportretesh

9. Të dish kur duhet të heqësh dorë

“Nuk jam e sëmurë, jam e thyer”.

Frida Kahlo duroi shumë tradhti të Diegos, dhe i fali. E fundit ishte ajo me motrën e saj të vogël, Cristina. Atëherë ishte dhe kur vendosi se ishte koha ta linte Diegon dhe kur abortoi për herë të tretë. U ndanë për katër vite. Frida na trego se duhet pasur forcë dhe se kurrë nuk është vonë për të qenë i lumtur.

10. T’i lësh gjërat të shkojnë

“Shpresoj që largimi të jetë i gëzueshëm dhe shpresoj mos të kthehem kurrë“.

Varësitë e vranë Fridën. Alkooli i tepërt dhe anemia e tretën trupin e saj, por kurrë shpirtin e forcës dhe lumturisë.

Gjithmonë ishte në krye të festave, në të cilat nuk pushonte së kënduari. E shijoi shumë jetën që vuante. Vetë ajo ishte arsyeja e jetës dhe vdekjes./k.k/KultPlus.com

Ti meriton një dashuri

Poezi nga Frida Kahlo
Përktheu Faslli Haliti

Ti meriton një dashuri që të do të shprishur,
me gjithçka dhe arsyet që të bëjnë të çohesh shpejt,
me gjithçka dhe demonët që nuk do të të lënë të flesh.

Ti meriton një dashurinë që të bën të ndjehesh e sigurt,
në gjendje të hash botën kur ajo ecën pranë teje,
se ndjen që përqafimet tuja janë perfekte për lëkurën e saj.

Ti meriton një dashuri që dëshiron të kërcejë me ty,
që e gjen parajsën sa herë që shikon në sytë e tu,
që nuk mërziten kurrë, së lexuri shprehjet e tua.

Ti meriton një dashuri që të dëgjon kur ti këndon,
që të mbështet kur ti bën qesharake,
që respekton qenien tënde të lirë, që të shoqëron gjatë fluturimit tënd,
që nuk ka frikë se mos bjerë,
ti meriton një dashuri që t’i fshin gënjeshtrat
që ti sjellë ëndrra, kafeja dhe poezia.

Piktura që Frida e punoi pas divorcit me Diego Rivera, frymëzuese dhe e veçantë


Kjo pikturë u punua nga Frida pak pas divorcit të saj me Diego Rivera. 
Ky portret tregon dy personalitete të ndryshme të Fridës. 

Njëra është kostumet tradicionale Frida në Tehuana, me një zemër të thyer, të ulur pranë një Fride të pavarur dhe të veshur me moderne. Në qumështoren e saj, ajo shkroi për këtë pikturë dhe tha se kishte origjinën nga kujtesa e saj për një mik imagjinar të fëmijërisë. Mirëpo më vonë ajo pranoi se ajo shprehu dëshpërimin dhe vetminë e saj pas ndarjen nga Diego.

Në këtë pikturë, të dy Fridat po mbajnë duart. Ato të dyja kanë zemra të dukshme, zemra e Fridës tradicionale është prerë dhe hapur. Arteria kryesore, e cila vjen nga zemra e shqyer poshtë në dorën e djathtë të Fridës tradicionale, është prerë nga mbajtëset kirurgjike të mbajtura në prehër të Fridës tradicionale. 

Gjaku rrjedh mbi veshjen e saj të bardhë dhe ajo është në rrezik të gjakderdhjes deri në vdekje. Qielli i stuhishëm i mbushur me retë të trazuara mund të reflektojë trazirat e brendshme të Fridës.

Në 1947, kjo pikturë u ble nga Instituti Kombëtar i Institutit të Arteve të Bukura në Mexico City. Çmimi i blerjes ishte 4.000 pesos (rreth 1.000 dollarë) në atë kohë dhe 36 pesos shtesë për kornizën. Ky ishte çmimi më i lartë që Frida ishte paguar ndonjëherë për një pikturë gjatë jetës së saj. / KultPlus.com

Zbulohet lapsi i preferuar i Frida Kahlo, e përdori për vetullat e saj

Posa e mendoni artisten meksikane Frida Kahlo, ajo që menjëherë ju vjen në mëndje (përveç veprave të saj feministe të artit) është dhe imazhi i saj tashmë ikonik.

Megjithatë ajo çfarë e kryesonte atë janë vetullat e saj të veçanta, (monobrows) tradicionalisht të cilat mendohen si një tipar ‘’jo tërheqës’’ në kulturat moderne.

Ndërsa vetullat e saj duket se shkojnë kundër standardeve të bukurisë femërore, Kahlo zgjodhi të nxjerr në pah fytyrën e saj natyrale duke përdorur një laps të vetullave për të përmirësuar edhe më tej tiparin e saj përcaktues.
Por, ajo çfarë është zbuluar tani del të jetë se piktorja e njohur Frida, atë botë përdori një laps të syve të markës Revlon, njofton Klan Kosova.

Produkti tani legjendar i grimit është vendosur të dalë në ekran në paketimin e tij origjinal për herë të parë ndonjëherë në ekspozitën V & A, që i referohet artistes.

Ekspozita do të përfshijë më shumë se 200 sende të saj personale, duke përfshirë stoli, veshmbathje, këmbë proteza, blloqet e saj të zgjedhura Revlon (në hije të saj të preferuar ‘Everything’s Rosy’) dhe dosjen e saj të thonjve.

“Do ta përshkruaja stilin e Kahlo si personale, unike, hibride dhe bashkëkohore”, ka thënë, Claire Wilcox, bashkë-kuratorja e ekspozitës, njofton Klan Kosova.