Bie miti muzikor i Pitagorës

Pasi u bë makthi i të gjithë studentëve për teoremën e tij të famshme gjeometrike, Pitagora grek konsiderohet ende një nga mendjet më të shkëlqyera dhe më të shumëanshme të të gjitha kohërave, shkruan focus.it.

Themelues në shekullin e 6 para Krishtit. i njërës prej shkollave të para filozofike të antikitetit, gjatë jetës së tij ai u interesua për lëndët më të ndryshme, nga matematika në astronomi, duke ofruar bazën për themelin e mendimit perëndimor.

Pas mbi 2500 vjetësh, sot ka nga ata që e kanë mohuar (të paktën pjesërisht) mësimin e Pitagorës, i cili më shumë se çdo tjetër ka ndikuar në teoritë muzikore evropiane.

Sipas filozofit, formula perfekte për prodhimin e harmonisë muzikore, pra një tingull i këndshëm dhe jo i jashtëzakonshëm i përbërë nga disa nota, duhet të respektojë të ashtuquajturën “konsonancë”, pra një marrëdhënie të thjeshtë matematikore midis frekuencave që e përbëjnë atë.

Sipas këtij mekanizmi, ekzistojnë raporte të sakta që mund të prodhojnë intervale të konsideruara bashkëtingëllore: në oktavë, për shembull, një nga dy notat e pranishme në kordë ka saktësisht gjysmën ose dyfishin e frekuencës së tjetrës (raporti 1:2), ndërsa në të pestën raporti ndërmjet notave është 3:2.

Pjesa më e madhe e muzikës që ne njohim është ndërtuar mbi këtë parim të thjeshtë pitagorian, por në realitet duket se këto përmasa nuk janë gjithmonë të vlefshme, veçanërisht në kulturat që përdorin instrumente muzikore pak të njohura për traditën perëndimore.

Në studimin e tyre, një grup studiuesish nga universitetet e Kembrixhit, Princeton dhe Instituti Max Planck për Estetikë Empirike në Frankfurt, zbuluan se harmoni të ndryshme dhe po aq të këndshme ekzistojnë edhe jashtë bashkëtingëllimit pitagorian dhe se gjatë dëgjimit të një melodi, veshi ynë shpesh devijon nga marrëdhëniet “klasike” matematikore.

Për të demonstruar këtë, studiuesit përdorën një sërë testesh, duke përfshirë 4 000 njerëz nga Shtetet e Bashkuara dhe Koreja e Jugut.

Në njërën prej tyre, pjesëmarrësve iu kërkua të dëgjonin disa akorde dhe të vlerësonin këndshmërinë e tyre, ndërsa në një tjetër njerëzit u ftuan të përdornin një regullator  për t’i ndryshuar ato dhe për t’i bërë ato më të këndshme për veshët e tyre.

Papërsosmëritë harmonike

Duke analizuar sjelljet e dëgjuesve, ekspertët zbuluan një preferencë të konsiderueshme për papërsosmëritë e lehta, ose “inharmonicitetin”, që në fakt dukej se e bënte muzikën edhe më të këndshme.

Eksperimentet e mëtejshme eksploruan gjithashtu perceptimin e harmonisë me instrumente muzikore të ndryshme nga ato perëndimore, të tilla si bonang (i përhapur në Indonezi dhe i përbërë nga një grup gongësh të vegjël) ose lloje të ndryshme, duke kuptuar se ata ishin në gjendje të krijonin modele krejtësisht të reja konceptesh e konsonancës në të cilat marrëdhëniet tradicionale matematikore nuk ishin më të vlefshme./atsh/KultPlus.com

Qytetet nëntokësore në mbarë botën e lashtë, midis miteve dhe realitetit

Strukturat nëntokësore, dhe ndonjëherë edhe qytete të tëra, kanë qenë gjithmonë pjesë e miteve dhe besimeve fetare në mbarë botën. Ndërsa disa prej tyre janë zbuluar, shumica prej tyre jo. Krahas këtyre tregimeve për qytetet nëntokësore, ka edhe histori të tjera mbi rrjete dhe tunele nëntokësore që lidhin vende të ndryshme, apo edhe vendbanime të nëndheshme, të cilat ndonjëherë shtrihen për shumë kilometra.

Sipas traditave mitologjike anembanë globit, qytetet nëntokësore quheshin kryesisht si hyrje për në botën e nëndheshme. Atje shkonin zakonisht të vdekurit. Pak njerëz të gjallëlejoheshin ta vizitonin apo do të komunikonin me shpirtrat e të vdekurve, Zotat, mbretërit apoushtritë e botës së nëndheshme.

Por në disa raste, dhe sipas legjendave, ata mund ta ringjallnin edhe një të vdekur. Një nga qytetet më të famshme mitike nëntokësore është qyteti Agarta, që thuhej se ndodhej në qendër të Tokës, Bërthama e Tokës. Origjina e këtij miti është Azia Qendrore, dhe raca që banonte në këtë mbretëri nëntokësore u quajt Agarti.

Teozofistët i referohen Agartës si një kompleks i madh shpellash dhe një rrjet nëntokësortunelesh që banohej nga Asurat (demonët e këqij) dhe armiqtë e Perëndive. Ky rrjet nëntokësor supozohet se është krijuar nga njeriu. Në mitologjinë hindu, ka disa legjenda qëflasin për një race të quajtur Nagas, krijesa inteligjente si gjarpërinj me fytyra njerëzore, që thuhet se jetojnë në shpella nëntokësore.

Ata përshkruhen si “fëmijë të Perëndive”, si të pavdekshëm dhe të aftë për të fluturuar, që u martuan me mbretër dhe mbretëresha njerëzore, dhe shumë të avancuar në aspektin shpirtëror. Po ashtu brenda shumë legjendave kineze, dragonjtë nuk ishin kafshët e shëmtuara fluturuese siç i njohim ne sot, por krijesa shumë të mençura që ishin këshilltarë të mbretërve.

Legjendat tibetiane flasin për njerëzit që hyjnë në shpellat e Naga-s. Thuhet se ato ishin pjesë e një rrjeti që gjarpëronte nën tokë për shumë kilometra brenda maleve të Azisë.

Ajo që është interesante në këto mite, është se një dritë e çuditshme buron në ato sfera nëntokësore si një lloj Dielli i brendshëm. Pra sipas përrallave mitike, qytetet e nëndheshme nuk janë të zhytura në errësirë. Disa nga këto vende të nëndheshme besohet se gjenden brenda Tokës, megjithëse në të kaluarën ato ndodheshin në sipërfaqen e saj.

Legjendat thonë se ata u detyruan të zhvendosen nën tokë për shkak të rrethanave ekstreme si sulmet, apo ndoshta edhe ndryshimet klimatike. Shambhala (një fjalë sanskrite që do të thotë “vend paqeje”) është një tjetër vend i shenjtë i famshëm, që disa besime e konsiderojnë si një Parajsë shpirtërore.

Por të tjerë besojnë se Shambhala është një qytet i vërtetë nëntokësor, dhe gjatë historisë ka pasur histori mbi–njerëz që e kanë vizituar atë. Legjendat tregojnë se Mbreti i Shambhalas udhëtoi për në Indi për të takuar Budën, dhe për të dëgjuar mësimet e tij.

Një ndryshim i madh midis Agarta dhe Shambhala, është se i pari mbahet mend si një vend i demonëve, ndërsa Shambhala përshkruhet si një qytet i shenjtë. Spiritualistja e njohur Helena Blavacki, mendonte se Shambhala ndodhet në shkretëtirën e Gobit. Në anën tjetër të Tokës, kemi legjendën amerikane Akakor, që frymëzoi filmin aventuresk të vitit 2008 “Indiana Xhons dhe Kafka e Kristaltë”.

Në kronikën e Akakor, Tatunca Nara, një udhërrëfyes në xhunglën e Amazonës, pretendoi se kishte parë qytetin, dhe përshkroi jo vetëm qytetin, por edhe kronikat e mbretërisë së nëndheshme. Sipas legjendave të Akakor, “Zotat” erdhën nga një sistem diellor i njohur si Shuerta, dhe ndërtuan një sistem tunelesh nëntokësore në Amerikën e Jugut.

Ky qytetërim krijoi 13 qytete nëntokësore në Amerikën e Jugut në xhunglat e Amazonës, ku asnjëri prej tyre nuk është gjetur deri më tani. Ndërkohë në mitologjinë Maja kemi qytetin mitik nëntokësor Xibalba, “toka në të cilën perëndon Dielli”, e cila ishte e banuar nga superheronj dhe perëndi, një qytetërim që supozohet se u zhduk rreth Mesjetës.

Hyrja në këtë botë mendohej se ndodhej në Guatemalë, dhe përshkrimi i strukturave dhe vendndodhjeve brenda Xibalba-s përshkruhen në Popol Vuh, historia Quiche e krijimit tëbotës sipas Maya. Në Greqi, kemi mitet e Hadesit dhe botës së nëndheshme, një mbretëri ku jetonin perënditë dhe heronjtë.

Brenda mitologjisë greke, Plutoni (Hadesi) ishte Zoti i botës së nëndheshme. Jeta e përtejme ishte e ndarë në seksione të ndryshme, Elizium dhe Tartarus. Legjendat norvegjeze flasin për xhuxhët, qenie të nëntokës që lidhen me mjeshtërinë në fusha të ndryshme. Racat e ndryshme të xhuxhëve besohej se i furnizonin me armë Perënditë.

Edhe legjendat irlandeze flasin gjithashtu për botën e nëndheshme me historitë e tyre të njerëzve të quajtur Tuatha De Danaan (Njerëzit e perëndeshës Danu), një racë që u zhvendos nën tokë kur në ishull mbërriti një popull rival. Sot Tuatha De Danaan quhen fata.

Në Egjipt, historianët Herodoti dhe Straboni rrëfyen histori mbi një tempull të madhnëntokësor që përmbante 3000 dhoma plot me piktura dhe hieroglife, një labirint i humbur që nuk është gjetur ende. Ndërkohë në kohët moderne, vazhdojnë të shtohen historitë e njerëzve që hyjnë në këtë mbretëri të nëndheshme.

Dëshmitë arkivore tregojnë se Hitleri dhe nazistët zbuluan në Antarktidë një hyrje për në qendër të Tokës. Nazistët i bënë jehonë pretendimeve për një qytetërim mbinjerëzor që jeton brenda Tokës. Edhe sot, disa njerëz vazhdojnë të besojnë se nazistët ishin në kontakt me ta, duke i drejtuar dhe madje duke ndarë me ta teknologjinë.

Ndërsa nuk ka asnjë provë të këtij lloji të kontaktit, ne e dimë se gjatë Luftës së Dytë Botërore, nazistët zotëronin teknologjinë më të avancuar, e cila shpesh e tejkalonte atë të armiqve të tyre. /ancient origin/ KultPlus.com

Dionisi, i vetëmlinduri dy herë

Si nënë të Dionisit mitet sjellin disa, por në më të përgjithshmen njihet Semele (Hëna), vajza e mbretit të Tebës, Kadmos (Hes. Theo. 940-942). Asaj iu afrua Zeusi nën shëmbëlltyrën e një njeriu të zakonshëm. Kur Hera mësoi për këtë lidhje të fshehtë, iu afrua Semeles, si një fqinjë e mirë, dhe e këshilloi që ta pyeste të dashurin e vet e t’i zbulohej se kush ishte ai në të vërtetë.

Ajo ia dëgjoi këshillën dhe iu lut Zeusit t’i përmbushte një kërkesë. Ai ishte i dashuruar marrëzisht pas saj, ndaj i premtoi, duke u betuar mbi Styksin, betim që nuk mund ta thyenin më pas as dhe vetë Perënditë. Atëherë, ajo iu lut që t’i shfaqej se kush ishte në të vërtetë. Zeusi nuk kishte më rrugë tjetër, ndonëse e dinte fare mirë se as një i vdekshëm nuk mund t’i rezistonte fuqisë së rrufesë së tij e të mbijetonte.

Në çastin që gëlltiti lutjen e saj, ai zbuloi natyrën e tij me bubullima e rrufe, nga të cilat ajo e trembur, në vdekje e sipër dështoi, kur ende foshnja ndodhej në muajin e gjashtë të barrës. Kështu lindi Dionisin para kohe, foshnjën me sy të mëdhenj. Mirëpo Hermesi i shpëtoi jetën foshnjës gjashtëmuajshe, duke e fshehur nga Hera në një plagë të thellë, nën kofshën e të atit, Zeusit, për ta rihapur atë, kur t’i vinte koha e duhur për të lindur, pas tre muajsh të tjerë.

Kështu, nga kjo lindje e dytë Dionisi përfitoi pavdekësinë si ati i tij, duke ruajtur njëkohësisht në emrin e tij edhe emrin e të atit nga gjinorja e Zeusit (Dios : Διός) dhe Nysa (mali legjendar i prejardhjes së tij) për të nënkuptuar kështu emri i tij, “Hyjnori nga Nisa”. Sipas këtij miti, Dionisi mbetet i vetmi Hy i pavdekshëm i lindur prej një nëne të vdekshme dhe i fundit Hy që hyri në Olimp.

Figura e Dionisit ka frymëzuar poetë, filozofë, piktorë e skulptorë, muzikantë e plot artistë të tjerë, që nga antikiteti në kohët tona, por një nga veprat e para më të mirëfillta e themelore, me material mjaft të pasur për figurën e tij, mbetet “Bëmat e Dionisit”, një epos me 48 këngë, gati sa “Iliada” dhe “Odisea” së bashku, shkruar nga Nonnos, banor i Panopolisit në Egjypt.

Si nga grekët, ashtu dhe nga romakët, përmendet edhe me emrin Bromios (Zhurmues), për zhurmën që shkaktonte, e njëkohësisht Bakus (Thirrës). Shpesh në literaturë e në poezi e gjejmë dhe me emrin Lysios dhe Lyeos (Halllehtësues) nga greqishtja λυαῖος. Gjithashtu, ai njihet dhe me emrin Keci, për shkak se Zeusi, për ta mbrojtur nga përndjekja e Herës, e transformoi në këtë kafshë, si dhe nga lidhja që për ta fshehur e rritur ia besoi dhisë Amalthea, të njëjtës që kishte rritur po Zeusin e përndjekur nga Kronosi, prandaj dhia mbetet një nga simbolet më të rëndësishme të Dionisit.

Dashuria më e madhe e Dionisit mbetet lidhja e tij me Ariadnën, ajo që ndihmoi me një shpatë Teseun të vriste Minotaurin e me fillin e lëmshit të ridilte nga Labirinti, e që më pas u braktis nga Tezeu në ishullin e Naksosit, edhe pse i kishte premtuar martesë. Si përfundim, ajo martohet me Dionisin, i cili e merr në karron e tij në qiell, duke e kthyer edhe atë në një Hyjneshë.

Në një nga ndodhitë e shumta të Dionisit, ku ia vlen të ndalesh shkurtimisht, është takimi i tij me Midasin, mbretin maqedonas të Brigerve. Në fëmijëri, ndërsa flinte mbi lëndinë, një kolonë milingonash, si në procesion, shkonte e vinte, duke i futur në gojë Midasit të mitur kokrriza drithi. Që atëherë kjo u mor si shenjë se këtij njeriu nuk do t’i mungonte kurrë bereqeti e në fakt kështu ndodhi, ndonëse në shpirt ai ngeli tamahqar.

Rastësia e sjell, që në vendin e tij kalon dhe Dionisi me ndjekësit e tij. Silenosi, që ishte më i moshuari, mësuesi dhe ndjekësi i parë i Dionisit, mbeti pak mbrapa grupit dhe i përhumbur nga dehja, ra në kopshtin e famshëm të trëndafilave të Midasit, që ishin nga më të rrallat e kultit të Afroditës. I mahnitur nga bukuria dhe aroma e tyre, bëri një kurorë me to, e vuri në kokë, u shtri dhe e zuri gjumi. Të nesërmen në mëngjes, e gjen kopshtari dhe e padit te padroni i tij.

I ulur përballë Midasit, me kurorën e trëndafilave ende në kokë, Silenosi filloi t’i tregonte për vendin se nga vinte, duke i përshkruar natyrën e mrekullueshme të maleve me përrenj e lumenj të shumtë, që i zbresin si fije flokësh, për qytetet e ndërtuara me gurë ciklopikë e me mure të lartë, të pakapërcyeshëm, për jetën e barabartë që bëhej në to, me sistemin më të përkryer të drejtësisë, për gëzimin e papërshkrueshëm të fëmijëve dhe për pemën e veçantë buzë lumit, që bënte dy fruta të ndryshme.

Njëra prej tyre shijonte aq sa s’thuhet e të lejonte të plakeshe pa u sëmurë kurrë, ndërsa frutin tjetër kur e haje, të rikthente fëmijë, ndaj ky vend ishte i mbushur me cicërimat e tyre. Kështu vijoi të tregonte për vendin e tij Silenosi e Midasi ta dëgjonte me kureshtje për pesë ditë e netë pa ndërprerje. Pas kësaj, Midasi, i mahnitur nga rrëfimtari, i dërgoi lajm Dionisit, ku i kumtonte që këtë njeri ai nuk e lëshonte kurrë më.

Dionisi i shqetësuar, u kthye menjëherë e iu lut mbretit ta lëshonte, me kushtin se do t’i plotësonte çdo dëshirë tjetër që ai të kishte. Midasi i sigurtë se nuk mund t’i realizohej, i kërkoi se dëshironte që çdo gjë që të prekte, të kthehej në ar. Dionisi ja përmbushi dëshirën e Midasi, në një kohë të shkurtër, u mbush me një pafundësi ari. Por shpejt kuptoi se sa më i pasur bëhej, aq më shpejt po i afrohej vdekjes, pasi transformonte në ar jo vetëm gurët e çdo gjë tjetër, por dhe të gjitha gjërat e shijshme që i vendosnin mbi tavolinë, madje dhe ujin, sepse sapo binte në kontakt me to, ato ktheheshin në ar e kështu filloi të rrezikohej nga uria dhe etja, se nuk mund të ushqehej dot më.

Atëherë i dërgoi lajm Dionisit të vinte e ta çlironte nga ky bekim, që me rrugën drejt vdekjes po kthehej në një mallkim, pavarësisht se ishte njeriu më i pasur i botës. Dionisi i tha se duhej të zhytej i tëri në burimin e lumit Paktolos, me ujëra të kristalta, pranë malit Tmolos. Midasi e dëgjoi dhe mbasi e kreu detyrën, shpëtoi nga e çuditshmja dëshirë për të kthyer në ar çdo gjë. Sot e kësaj dite tregohet se në atë vend, rëra ka përmbajtje të pasur ari.

Pas pak kohësh, Midasi, sëbashku me shumë ndjekës, u shpërngul në Azi dhe u birësua nga mbreti i frigëve, Gordios, i cili nuk kishte fëmijë e trashëgimtarë. Ky mbret ka mbetur në histori për nyjen e famshme gordiane, e cila ishte një shirit lëkure i bërë nyje nga Dionisi, në formën e mistershme të kultit të tij dhe që përfaqësonte njëkohësisht edhe emrin e tij. Askush nuk mund ta zgjidhte këtë nyje, deri me ardhjen e Aleksandrit të Madh, i cili e preu, duke zëvendësuar përfundimisht kultin fetar me forcën e shpatës.

Tek etruskët, pranë Tinias, që ishte Perëndia më e rëndësishme, del dhe Fuflunsi, Perëndia e verës, që është versioni i tyre për Dionisin. Është pikërisht Plini (Nat. 14,1), i cili thekson se Perëndia më e rëndësishme e qyteti etrusk Populonia nuk ishte Tinia, por Fufluna, nga emri i të cilit vjen dhe emri i qytetit.

Grekëve u njihet edhe kultura e mbjelljes së vreshtave dhe prodhimit të verës, si gjaku i vreshtave, deri dhe emri i saj i zbuluar në një vazo të Graviskës të shekullit të VIII pr. Kr., mbi të cilën është shkruar fjala vinun marrë direkt nga greqishtja dorike voinon (kjo e prejardhur nga fjala krete oinos), të cilën e trashëgoi latinishtja e gjuhët simotra latine dhe që është mjaft e ngjashme me shqipen venë.

Figura e Dionisit mbetet shumë enigmatike për sa i takon misionit dhe bëmave të tija. Ndërkohë, ajo është dhe një hallkë lidhëse edhe me figurat e kulturave të tjera. Historia e rilindjes së tij nga kofsha e Zeusit, të kujton Perëndinë hetite të Erës, që lind nga kofsha e Kumarbisit. Njëkohësisht, me rilindjen e tij brenda plagës dhe me fitimin e përjetësisë, ngjason me Krishtin e ringjallur të dalë nga varri, si dhe me faktin i lindur nga një Zot me një grua të vdekshme, nga zjarri i rrufesë, si Shpirti i Shenjtë.

Ky Zot vreshtak i blertë, vdes me ardhjen e dimrit e rilulëzon përsëri në pranverë, pra vdes e ringjallet si Krishti dhe vreshta e tij duke na dhënë shpresën se asgjë nuk përfundon me vdekjen, provë e jetës së përjetshme, që tregon se shpirti e gëzon atë vetëm mbas tretjes përfundimtare të trupit. Këtë mesazh ai e çon kudo në udhëtimet e tija të pareshtura, si një misionar i Krishtit Evangjelist, duke predikuar sa në njërin vend në tjetrin.

Me varkën e tij në formën e hënës së re e njëkohësisht, të quajtur po me këtë emër “Hënare” (mos harrojmë se dhe Ariadne ishte hyjnesha krete e hënës) dhe bazuar tek episodi i piratëve të detit, shkruar në një hymn të vonshëm homerik, ku piratët i transformon në kafshë të ndryshme, si dhe me kultivimin e vreshtave e prodhimin e verës, ngjan me Noen e me kulturën islamike, për sa i takon formës së lundrës së tij.

Festa kananite e Tabernakulit në Palestinë ngjan me festat e tija bakante. Sipas Euripidit, pamja e kultit të tij përfaqësohej nga një maskë e bërë me drurin e hardhisë e pikërisht pema e tij e shenjtë mbeti hardhia dhe festa e saj festohej në shtator, që në atë kohë i takonte muaji i dhjetë i vitit dhe përkonte me vjeljen e rrushit.

Viti i shenjtë asokohe ndahej sipas 12 lloj pemësh. Simbolikisht gjethja e rrushit me pesë cepa simbolizonte dorën ndjekëse të Herës. Episodi i jetës së tij, kur të përndjekur nga xhelozia e Herës, e hedhin ende fëmijë brenda në një shportë në lumë, në mëshirë të fatit, të kujton Moisiun, apo dhe me shkopin e tij Thyrsos të përdredhur, të kujton stapin e Moisiut, që kthehej në gjarpër.

Kurora e tij me një gjarpër, të sjell ndër mend pamjen faraonike, si dhe copëtimi i trupit të tij nga titanët, me urdhër të Herës, dhe riformimi i tij nga Apoloni, ashtu si dhe për misteret e saja të vdekjes, lidhen me figurën e Osiridës. Ai mbetet dhe një nga heronjtë e rrallë që ka zbritur në botën e të vdekurve, për të marrë e për ta prurë në jetë nënën e tij, të cilën nuk e njohu dot që nga lindja e megjithatë nuk e harroi kurrë.

Ky fakt, së bashku me Ariadnën e braktisur, e interpreton simbolikisht figurën e Dionisit si mbrojtës kundër femrave të dhunuara. Nënën e vuri si të shenjtë në tempullin e Artemisit në Troizen, ku festohej çdo vit ringjallja e saj, e dokumentuar në sa e sa vazo të pikturuara e më pas, e ngjiti dhe në Olimp, duke e kthyer në të pavdekshme, ngjashmërisht me gruan e tij Ariadne, e cila sigurisht do të kishte vrarë veten po të mos e kishte martuar Dionisi. I gjithë riti i festimit në tempull kishte origjinë pellazge. Gëzimi dhe liria e këtij kulti frymëzoi autorët e vjetër grekë e ato modernë dhe nuk është rastësi që vargjet më të bukura janë shkruar për të, ku me gëzim lusin atë që gëzimin dhuron, me yllin e pastër që në kohën e të vjelave ndrit.

Simboli i tij i dhisë dhe flijimi i saj për të e afron me legjendat tona, si dhe bishti i lahutës që përfundon me kokën e dhisë.

Sipas Aristotelit Dionisi është dhe themeluesi i tragjedisë, me këngët korale dhe ritet drejtuar atij. Ai dhe etimologjinë e fjalës “tragjedi” në greqisht tragodia – τραγωδία, e bazon në lidhje të ngushtë me simbolin e Dionisit, cjapin, nga greqishtja trágos “cjap” dhe ode “këngë”, me nënkuptimin “kënga e cjapit”.

Ishte pikërisht kjo kafshë që i sakrifikohej Dionisit në festat e tija, në kujtim të transformimit të dikurshëm nga Zeusi. Në kohërat e mëpasshme, kjo kafshë, për natyrën e saj të shkathët, të ndezur në pjellori, mjaft e lirë në lëvizjet e kryeneçësisë së saj, mori simbolikisht etiketimin teologjik të epshit e të mosbindjes, duke iu veshur gabimisht si shëmbëlltyrë Satanait.

Në fakt, në antikitet, ajo mbahej si krijesë perfeksionisht e pastër, ndaj zgjidhet në Bibël si fli në vend të Isakut, shlyese e mëkateve në festimet hebraike të Jom Kippur-it, sikurse na përshkruhet në kapitullin e 16 të librit Levitiku. / gazetamapo.al / KultPlus.com

Si e shpjegon mitin e Betejës së Kosovës historiani serb

Historiani serb Dejan Ristiq tregon se si politika serbe e ka mitizuar një betejë të humbur të serbëve kundër Perandorisë Otomane.Ku e shikoni se si është dukur kjo betejë në filmin serb i cili në vitin 1989 është xhiruar në një afat rekord me porosi të politikës, as nuk i ngjanë fakteve historike. Ky është rast ideal që të shikohen ngjarjet, por edhe të definohet se cila është e vërteta e cila traditë në këto ngjarje kyçe, ka thënë historiani tjetër Aleksandar Uzellac.

Beteja e Kosovës është ngjarja më e mitizuar në historinë serbe dhe këto mite vetëm sa po shtresohen dhe po e marrin vëllimin edhe më të madh. Një nga këto mite është se kambanat në katedralen Noter Dame në Paris kanë lajmëruar fitoren e serbëve, e që nuk është e vërtetë. Këtë e ka dëshmuar prof. Diniq qysh në vitin 1937. Kambanat kanë kumbuar, por për nder të fitores së Koalicionit Krishterë në Betejën e Rovinës në vitin 1395 ku kanë marrë pjesë emrat e mëdhenj serb, mirëpo në anën e Perandorisë Otomane si vasalë të tyre”, thotë Ristiq.

Më duket se ne nuk ndalemi në mitizimin e disa segmenteve të historisë sonë, thotë Ristiq, dhe shton se Serbia është e prirur t’i hedhë poshtë faktet historike dhe t’i përshtatë politikave ditor/ Insajderi/ KultPlus.com