Safete Rugova nderohet me çmimin “Sevdije Ahmeti”

Çmimi “Sevdije Ahmeti” këtë vit u nda për aktivisten Safete Rogova, për kontributin e saj në fuqizimin dhe arsimimin e grave dhe vajzave, shkruan KultPlus.

“Edhe pse në kohë pandemie RrGK nuk u ndal kurrë së punuari. Ju falenderoj nga zemra që sot më nderuat me çmimin “Sevdije Ahmeti”. Për mua, Sevdija mbetet ndër gratë më të fuqishme që Kosova ka pasur ndër vite” , tha Safete Rogova, aktiviste dhe fituese e çmimit të RrGK-së “Sevdije Ahmeti” për vitin 2020.

Duke qenë se Sevdija ishte ideatorja dhe shtylla e lëvizjes së grave në Kosovë, e këtu flitet në veçanti për vitet ’90, këtë vit këtë çmimi është lidhur po me një grua që nismat në luftën e saj për fuqizimin e vajzave dhe grave dhe arsimimin e tyre e ka nisur po në të ’90-tat. Në fakt ajo, bashkë me bashkëthemeluesen e simotrat tjera, sivjet shënojnë edhe 30 vjetorin e themelimit të shoqatës Motrat Qiriazi. Këtë vit çmimi Sevdije Ahmeti ju nda Safete Rogovës.

Safetja, fëmija i pestë (nga gjithsejt nëntë sa ishin), në vitin 68, luftën e saj e nis kur thyen tabutë e asaj kohe dhe vendosi të studjojë dramën e të bëhej aktore. Aty filloj jeta e saj me teatrin. E gjeti veten në skenë me fjalën e thënë të çiltër, të sinqertë nga zemra, nga ndjenja, nga e gjithë ajo që fjalës skenike i jep jetë, forcë, ndjeshmëri, fjalës që publikun e josh dhe e bën për vete. Kështu është Safetja edhe pas mbi 120 roleve të realizuara.

Po Safetja nuk mbeti vetëm aktore. Ajo është edhe veprimtare dhe humaniste. Duke mos dashur të rrëmbehet nga amullia e ujrave të ndotur politik serbosllave që në fillim të viteve 90-të, Safeten e shohim të formojë bashkë me të shoqin Nuredinin, motrën Igballen dhe shumë arsimdashës, shoqatën për emancipimin dhe arsimimin e gruas “Motrat Qiriazi”. Një mision i ri. Një mundësi më shumë për shpirtin e një veprimtareje, e nje humanisteje. Kështu fillon angazhimi i aktivisteve në Has, Viti, Shipol, Kamenicë dhe anekand Kosovës. Me një përkushtim të madh iu rrekën punës në teren duke mos kursyer as mundin, as kohën e as shpirtin. Dhe kur kriza politike po thellohej në Kosovë, kur doli në dritë rezistenca e armatosur kundër një dhune të paparë të pushtetit serb, shoqata “motrat Qiriazi” ndërroi diskursin e vet dhe u vu në shërbim të të zhvendosurve nga zonat ku po zhvilloheshin luftimet e armatosura, duke ju ndihmuar, duke i përkrahur dhe duke qëndruar pranë të dëbuarve ditë e natë për ta zbutur sado pak dhimbjen për dëbimin nga vatrat e tyre. Ishte ky mision njerëzor për ta mbrojtur jetën e të dëshpëruarve dhe për ta ushqyer shpresën e tyre.

Duke e përcjellë jetën dhe veprimtarinë artistike të Safetes, sidomos të kësaj humanisteje, e frymëzuar dhe e mbështjellë me shumë dashuri me sarin bardh e blu gjegjësishtë, kostumin e shenjtë të humanistes së madhe Nënës Terezë, Safete Rogova, me vetëdije apo pa te, në mënyrë fare të natyrshme e përmbushi jo vetëm amanetin e Motrave Qiriazi por edhe amanetin e shenjtë të Nënës Terezë për rrugëtimin e saj të quajtur Jetë.

Ndër shumë mirënjohje e shpërblime që Safetja ka marr për punën e vet në Teatër e veprimtari të tjera, dëshmojnë shpërblimet “unaza e Katit”, “aktorja më e mirë e vitit 2000”, “mirënjohje nga gratë deputete”, “qytetare nderi e Hasit”, “medaljen e argjendt nga presidenca 2012”, “çmimin për vepër jetësore” nga Ministria e Kulturës.

Në vitin 2018, për ta nderuar figurën e Sevdije Ahmetit, RrGK krijoi çmimin Sevdije Ahmeti me të cilin çdo vit do të nderoheshin figura grash që kanë lënë gjurmë në lëvizjen e grave dhe avancimin e pozitës së gruas në Kosovë./ KultPlus.com

Dekorohet nga Presidenca aktivistja Sevdije Ahmeti

Në Ditën Ndërkombëtare të të Drejtave të Njeriut, ushtruesja e detyrës së Presidentit të Kosovës, Vjosa Osmani ka dekoruar humanisten Sevdije Ahmeti, shkruan KultPlus.

Dekorata “Urdhri Dr. Ibrahim Rugova” iu është dorëzuar familjes së Sevdije Ahmetit, e cila ishte një aktiviste e pashoq që kishte vdekur në vitin 2016.

Ahmeti do të kujtohet si ideatore dhe shtyllë e lëvizjes së grave në Kosovë, duke përkrahur përherë interesat dhe të drejtat e tyre.

Pas luftës, Ahmeti ishte ndër të parat që inicioi çështjen e të mbijetuarve të dhunës seksuale në luftën e fundit në Kosovë. / KultPlus.com

Çohet në vend amaneti i autores, përurohet “Ditari i një gruaje të Kosovës” i Sevdije Ahmetit

       Në Bibliotekën Kombëtare “Pjetër Bogdani” para një audience të zgjedhur u përurua libri i veprimtares Sevdije Ahmeti, e shquar për kontributin e dhënë për të drejtat e grave. Me recitimin emocionues të aktores Sheqerie Buqaj dhe Safete Rugova u hap ky aktivitet.

 Abdullah Zeneli nga Shtëpia Botuese “Buzuku” tha se ishte i emocionuar kur nisi këtë projekt. “Kemi botuar autorë të mëdhenj, fitues të Nobelit, e të tjerë, por libri i Sevdije Ahmetit më ka emocionuar shumë. Ky libër është ndër më të veçantët që “Buzuku” ka botuar”, u shpreh Zeneli.

Pjesë e përurimit ishin edhe figura të shquara nga jeta politike e kulturore. Ish-presidentja e Kosovës Atifete Jahjaga e cila ka shkruar edhe parathënien e këtij libri, tha se ndihet e nderuar që mori pjesë në këtë projekt. Figurën e veprimtares Sevdije Ahmetit, Jahjaga e vlerëson dhe e çmon shumë.

“Të shkruash dhe të flasësh për një grua si Sevdije Ahmeti nuk është e lehtë. Ajo ishte bashkë me gratë e Kosovës gjatë luftës dhe mbeti gjithmonë e përkushtuar për mbrojtjen e të drejtave të grave dhe barazinë e tyre edhe pas përfundimit të luftës. Edhe para se ta takoja personalisht, unë kisha dëgjuar më herët për veprën e saj. Ndihem shumë e privilegjuar që mu dha rasti të kontribuojë duke shkruar parathënien e librit”, tha Jahjaga

 Të pranishmit mbajtën një minutë heshtje në nderim të veprës së saj, për të cilën u tha se ishte gruaja e parë që e bëri publike dhunën e ushtruar nga serbët. I impresionuar nga organizimi ishte edhe shkrimtari francez Juan Asensio, pjesë e panelit. “Sevdije Ahmeti ishte grua e guximshme. Mbrëmë e çova gjer në fund librin e saj. Ju gratë kosovare duhet të krenoheni sepse keni kontribuar shumë që ta fitoni lirinë”.

Asensio, po ashtu tha se vjen mirë kur sheh gjithë këtë pasuri kulturore në Kosovë. “Në Panair kam parë shumë tituj të përkthyer në shqip, madje edhe të autorëve francezë që nuk janë aq të njohur. Më bëri përshtypje përkthimi i shkrimtarit Robert Bolano. Ju përgëzoj!”, përfundoi francezi që po qëndron në Kosovë, duke marrë pjesë në kuadër të Panairit të Librit.

 Në fund, Urim Ahmeti familjar i veprimtares u shpreh i lumtur për organizimin dhe falënderoi të gjithë, duke uruar që të çohet në vend amaneti i Sevdijes, arsimimi dhe emancipimi i vajzave shqiptare. Pas përurimit, libri u shpërnda falas për pjesëmarrësit nga Shtëpia Botuese “Buzuku”, e po ashtu pati edhe koktej rasti./BujarMeholli/KultPlus.com

Berisha: Kur Sevdije Ahmeti foli para 15 viteve për gratë e dhunuara, u kërcënua dhe u poshtërua

Publicisti Ibrahim Berisha, përmes një statusi në Facebook ka shpalosur dhimbjen dhe vuajtjet e humanistes Sevdije Ahmeti e cila para 15 viteve kur hapi temën e dhunimeve të femrave shqiptare në luftën e fundit në Kosovë, ajo u poshtërua, u kërcënua e u izolua, përcjellë KultPlus.

Postimi i plotë i publicistit Ibrahim Berisha:

“Sevdije Ahmeti, humanistja me kreative dhe më këmbëngulëse shqiptare e Kosovës për të drejtat e fëmijëve dhe grave, veçmas të grave të dhunuara në luftë, kur hapi para 15 vjete temën e dhunimeve të vajzave dhe grave shqiptare si mjet luftë nga ushtarët dhe milicët serbë, u fy, u poshtërua, u kërcënua, u izolua… Disa muaj para vdekjes në ëmbëltoren Elida e ftova për kafe. Më ka mbet në mendje dhembja me të cilin tregonte çfarë kishe vuajtur (nga shqiptaret) pas hapjes së kësaj teme. Më dhuroi dy librat për dhunën dhe krimet e regjimit serb, në fokus dhuna ndaj grave shqiptare.
Ajo ka vdekur, shpirti i saj u prehtë në paqe, por tema e saj e hapur për të cilën pësoi dhe me aq ngulm u synua të dememorizohet, sa ka filluar të rihapet, madje pikërisht atje ku ajo e filloi. Me grumbullimin e dëshmive nga viktimat që mbase, nuk do të lejohet të bëhen viktimë e madhe e përfitimeve të fondacioneve mashtruese…”, ka shkruar Berisha.

Sevdije Ahmeti ishte aktiviste shumëvjeçare e çështjeve të grave dhe të drejtave të njeriut. vdiq më 20 nëntor 2016 në Prishtinë.

Ajo njihet si njëra ndër aktivistet e para për të drejtat e grave në Kosovë, lëvizje që nisi në Kosovë në vitet e ’90-a krahas kërkesës për liri e pavarësi.

Një kohë ka punuar edhe në Bibliotekën Kombëtare dhe Universitare të Kosovës, si dhe në Këshillin për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut.

Pasi u shkarkua nga puna më 23 korrik 1989, ajo filloi të punojë për Këshillin për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut dhe ka përgatitur shumë raporte mbi shkeljet e të drejtave të grave për Amnesty International.
Në vitin 1993, bashkë me Vjosa Dobrunën themeluan Qendrën për Mbrojtjen e Grave dhe Fëmijëve, një organizatë që pos ndihmës për nënat dhe fëmijët, ndihmoi shumë edhe në dokumentimin e torturave që pushteti serb bënte ndaj shqiptarëve në përgjithësi, e grave dhe fëmijëve në veçanti. Kjo përfshinte edhe dorëzimin e provave në Tribunalin Penal Ndërkombëtar për ish-Jugosllavinë për dhunën seksuale dhe keqtrajtimin e kryer kundër grave të Bosnjës dhe të Kroacisë, kur ato u strehuan si refugjate në Kosovë.

Pas luftës, Ahmeti ishte ndër të parat që inicioi çështjen e të mbijetuarve të dhunës seksuale në luftën e fundit në Kosovë. / KultPlus.com