Pse Thomas Edison dhe Nikola Tesla u përplasën gjatë betejës së rrymave?

Posted on by Kult Plus

Qasjet e ndryshme të shpikësve për krijimin e një sistemi elektrik të standardizuar përfundimisht i larguan ata.

Thomas Edison njihet gjerësisht si një nga shpikësit më të rëndësishëm të historisë, një trashëgimi e lindur nga gjenialiteti i tij i padiskutueshëm në laborator dhe pamëshirshmëria e theksuar si biznesmen. Thënia e vjetër është se historia shkruhet nga fitimtarët, dhe në rastin e Edisonit, ai e rrotulloi narrativën e tij në kohë reale. Ndonjëherë, si në rastin e shpikjeve të zhvilluara nga bashkëkohësit si Nikola Tesla, kjo nënkuptonte paksa përkuljen e së vërtetës.

I lindur në vitin 1847, në fund të revolucionit industrial, Edison ishte pjesë e një valë të re shkencëtarësh dhe shpikësish që ndriçuan rrugën drejt epokës moderne. Laboratori i tij i famshëm kërkimor në Menlo Park, Nju Xhersi priti zhvillimin e inovacioneve që ende nënshtrojnë pjesën më të madhe të infrastrukturës sonë industriale dhe konsumatore, duke përfshirë gramafonin (i cili regjistronte dhe luante tinguj), filmat dhe llambën e dritës. Puna e tij atje ishte aq e rëndësishme sa qyteti në të cilin ndodhej Menlo Park tani mban emrin e tij.

I fiksuar pas punës së tij dhe i njohur si një shef kërkues, Edison kishte një ego po aq inkandeshente sa llambat e tij, një ndjenjë të madhështisë së tij që ishte padyshim e justifikuar. Ai ishte gjithashtu tepër konkurrues, i gatshëm të bënte gjithçka që kërkohej për të siguruar që ideja e tij të fitonte.

Edison shpiku ndriçimin DC, një zgjidhje më e sigurt për llambat harkore shpesh të rrezikshme

I lindur në Serbi, Tesla ishte një gjeni tjetër. Ndërsa Edison ishte një eksperimentues dhe kallajxhi i përjetshëm, Tesla ishte një llogaritës njerëzor dhe aftësia e tij për të përpunuar ekuacione komplekse të matematikës dhe fizikës në mendjen e tij e ndihmoi atë të arrinte suksesin e hershëm të karrierës në Evropë.

Pas një adoleshence nomade që kaloi duke udhëtuar dhe duke ndjekur mësime në të gjithë Evropën Lindore, Tesla u mbyll në Hungari në moshën 25-vjeçare, i punësuar për të punuar si inxhinier elektrik në Bursën Telefonike të Budapestit. Ai shkëlqeu atje, duke kanalizuar prirjet e punës që ai kishte shfaqur si student i mirë në Kroaci përpara se të linte shkollën. Brenda një viti ai shkoi në Paris për të punuar për kompaninë Continental Edison, një degë e biznesit të suksesshëm amerikan të shpikësit.

Në atë moment, energjia elektrike kishte filluar të ndriçonte rrugët e qyteteve në mbarë botën. Në fillim, shumica e qyteteve përdornin llamba me hark të tensionit të lartë për të ndriçuar qiellin e natës, por ndërsa ato shkëlqenin dhe mahnitën një qytetërim që gjatë gjithë historisë ishte qeverisur nga lindja dhe rënia e diellit, teknologjia e hershme e ndriçimit gjithashtu paraqiti një problem. : ishte shumë e rrezikshme . Ndriçimi me hark ushqehej nga stacionet e energjisë që pomponin më shumë se 3,000 volt energji elektrike në të njëjtën kohë, gjë që shpesh çonte në shkëndija, mbinxehje dhe shpërthime të plota në vende publike, duke rënë shira të energjisë elektrike mbi këmbësorët dhe duke ndezur zjarre me rregullsi.

Energjia elektrike e gjeneruar nga rryma direkte (DC) ishte një alternativë shumë më e sigurt, dhe sapo Edison zhvilloi një llambë inkandeshente të qëndrueshme dhe afatgjatë , ai u nis për të siguruar ndriçim për shtëpitë dhe ndërtesat në mbarë botën. Në vitin 1882, kompania e tij Edison Illuminating hapi stacionin e parë qendror të energjisë në botë në Pearl Street në Manhattan. Kompania përdori rrymë direkte për të dhënë 110 volt energji elektrike në ndërtesat e afërta – ajo filloi me 59 klientë – dhe siguroi një reduktim të ndjeshëm të rrezikut të një fatkeqësie aksidentale.

Tesla shpiku një sistem energjie me rrymë alternative

Për dy vitet e ardhshme, prodhimi elektrik DC i Edison-it përhapi dritën inkandeshente në një numër në rritje qytetesh në të gjithë vendin. Por për shtrirjen e saj në rritje, ajo kishte një dobësi të konsiderueshme: energjia elektrike e dhënë nga rryma direkte mund të udhëtonte vetëm kaq larg, veçanërisht në ato ditë të hershme. Si rezultat, shpikësit e tjerë vazhduan të zhvillonin atë që quhej rrymë alternative (AC), e cila mund të modulonte lehtësisht tensionin, duke përdorur transformatorë.

Tesla ishte një nga ata besimtarë të AC. Në vitin 1882, ndërsa punonte për postin e Edisonit në Paris dhe dilte në një shëtitje me një mik, Tesla u godit befas me zgjidhjen e një sfide inxhinierike që e kishte shqetësuar për disa kohë. Aftësia e tij për të vizualizuar të gjitha ekuacionet komplekse matematikore dhe bëmat inxhinierike erdhi në ndihmë, pasi Tesla ëndërroi mekanikën e një motori që gjeneron AC.

Zhvillimi dhe përmirësimi i gjeneratorit të rrymës alternative u bë diçka si një obsesion për të dhe në 1884, kur shefi i tij amerikan në Paris u thirr përsëri në Shtetet e Bashkuara, ai sugjeroi që Tesla të emigronte në perëndim. Dhe kështu në shtator të atij viti, Tesla mbërriti në Manhattan pas një udhëtimi të mundimshëm, në të cilin shumica e pasurisë së tij u vodhën gjatë një rebelimi në anije.

Tesla më në fund punoi për Edison, por të dy kishin ideologji kundërshtuese

Megjithatë, paratë nuk do të ishin një shqetësim për kaq gjatë. Tesla u përplas me vetë Edison, i cili e ftoi shpikësin emigrant të punonte për të në Edison Machine Works në Lower East Side të Manhatanit. Një letër rekomandimi nga shefi i tij i vjetër nuk e dëmtoi kauzën e tij.

Në atë kohë, Tesla kujtoi në një intervistë vite më vonë, se ai ishte i mahnitur nga shefi i tij i ri. “Ky njeri i mrekullueshëm, i cili nuk kishte marrë asnjë trajnim shkencor, por kishte arritur aq shumë, më mbushi me habi.”

Tesla u vu në punë në një sërë projektesh, duke përfshirë riparimin e sistemit të qarkut në Oregon, varkën e parë që u ndez nga energjia elektrike, rimontimin e gjeneratorëve DC dhe detyra të tjera. Vite më vonë, në një intervistë të kryer në 1921, Tesla kujtoi se i kishte bërë përshtypje Edisonit me rregullimin e tij të shpejtë të sistemit të ndriçimit të Oregonit, deri në atë pikë sa Edison e shpalli atë një “njeri të mallkuar të mirë”.

Shpikësi serb u ngarkua gjithashtu me krijimin e një sistemi ndriçimi me hark, por përdorimi i tij i energjisë AC nuk ishte me interes për Edison, i cili kishte një pasuri të investuar në energjinë DC dhe nuk donte të humbiste besnikërinë e tij. Më vonë, Tesla me sa duket do të thoshte se vetë Edison premtoi një shumë të madhe për të përmirësuar sistemin DC, më pas e tërhoqi ofertën kur Tesla i paraqiti punën e tij, duke pretenduar se ai “nuk e kuptonte humorin amerikan”, duke e zemëruar Teslën deri në atë pikë sa ai doli me furtunë dhe u nis vetë, i vendosur të kundërshtonte shpikësin e vjetër.

Më pas Tesla i licencoi patentat rivalit të Edisonit

Tesla punoi për Edison vetëm për rreth gjashtë muaj, dhe pas një kohe të kaluar duke gërmuar varre, ai mori para të mjaftueshme nga investitorët për të krijuar kompaninë e tij në Rahway, New Jersey, afër Menlo Park. Ata investitorë e hoqën kompaninë nga pushteti i tij, dhe vetëm në vitin 1887, me një fabrikë të re në Manhattan, Tesla ishte në gjendje të ndiqte me të vërtetë motorin AC.

Nuk do të kalonte shumë kohë përpara se të zotëronte makinën, pasi iu dhanë shtatë patenta të veçanta për mekanikën e saj të ndryshme në pranverën e vitit 1888. Menjëherë pas kësaj, ai i licencoi ato patenta te George Westinghouse, rivali kryesor i Edisonit në garën për furnizim e qytetet. Gara midis AC dhe DC do të përshkallëzohej prej andej, me Edison që tërhiqte pothuajse të gjitha ndalesat për të provuar se AC ishte i rrezikshëm, (edhe pse vdekja e famshme nga goditja elektrike e elefantit Topsy nuk ishte bërë e tij) për të diskredituar atë që përfundimisht do të dëshmonte një largësi.

Tesla vdiq pothuajse pa para, megjithëse kjo nuk kishte të bënte me Edison. Ai bëri një pasuri nga kontratat e tij me Westinghouse, por i humbi të gjitha përmes marrëveshjeve të dobëta të biznesit, investimeve të këqija dhe shpenzimeve në eksperimente madhështore që rezultuan një dështim. Rivaliteti i tij i supozuar me Edison ishte pothuajse nga shoqërimi dhe ndryshimi i mendimeve për çështjet shkencore, i theksuar vetëm në pamje të pasme si karriera e pabesueshme e Teslës, e cila shtrihej shumë më tepër se risitë e energjisë AC.

Biography/ Jordan Zakarin

Përgatiti: Albert Vataj. / KultPlus.com

Meliza Krasniqi vjen me botimin e fundit “Shkrimtaret shqiptare 1954-1990”

Posted on by KultPlus

“Shkrimtaret shqiptare 1954-1990” është botimi më i ri i Institutit Albanologjik-Prishtinë, që tash e tutje mund të jetë në duart e kureshtarëve dhe dashamirësve të dijeve albanologjisë dhe zhvillimeve të letërsisë shqipe gjatë gjysmës së dytë të shekullit XX, bëhet e ditur nga faqja zyrtare e Institutit Albanologjik, institucion që edhe e ka botuar librin, shkruan KultPlus.

Në këtë monografi shkencore trajtohen një varg shkrimtaresh shqiptare që kanë lënë gjurmë në artin tonë letrar.

Redaktor i librit është Dr. Gëzim Aliu, recensues dhe lektor Dr. Fadil Grajçevci, redakturën kompjuterike e ka bërë Endrit Aliu, ndërsa dizajnin e ballinës Lirijon Kadriu. / KultPlus.com

“Travel Awaits”: Shqipëria mes vendeve më të mira për një arratisje unike evropiane

Posted on by Kult Plus

Ballkani përfshin disa vende në rajonin juglindor të Evropës. Nga këto vende, ju ndoshta keni vizituar shtetin më të njohur: Greqinë, shkruan Tay Belgeri në një artikull të botuar në revistën amerikane “Travel Awaits”.

E njejta gjë mund të thuhet edhe për Kroacinë, e cila u bashkua me Bashkimin Evropian në 2013 – dhe që atëherë është bërë një nga destinacionet bregdetare më luksoze të Evropës.

Po për vendet e tjera të Ballkanit? E kam fjalën për Shqipërinë, Bosnjë-Hercegovinën, Kosovën, Malin e Zi, Maqedoninë e Veriut, dhe Serbinë.

Ato janë padyshim nën radarin tim, dhe jo vetëm si destinacione verore. Këto vende, gjithashtu po vënë në dispozicion infrastrukturën turistike përgjatë vijës së tyre bregdetare.

Nëse e vizitoni për herë të parë Ballkanin, ky rajon njihet për bukurinë, ushqimin e shijshëm, kulturën mikpritëse (mikpritja është shumë e rëndësishme në kulturën ballkanike) dhe brigjet absolutisht të mrekullueshme.

Ndërsa pikat e nxehta të Mesdheut si Italia, Greqia dhe Kroacia po bëhen gjithnjë e më të mbipopulluara dhe të kushtueshme – plazhet e Ballkanit ofrojnë një arratisje ndryshe nga pushimet tuaja të zakonshme. Le të përqendrohemi në vendet me vijë bregdetare.

Tani për tani po e përjashtoj Kroacinë; ndoshta keni dëgjuar mjaftueshëm për vijën e saj bregdetare gjatë dekadës së fundit.

Tre vendet ballkanike që ju rekomandojmë për një arratisje unike evropiane janë: Shqipëria, Mali i Zi dhe Bosnje-Hercegovina.

 Shqipëria

E njohur për çmimet e saj të përballueshme, historinë e lashtë dhe brigjet e thyera e të egra, është e vështirë të mos tërhiqesh nga Shqipëria.

Ne ju sugjerojmë të vizitoni këto plazhe:

Gjiri i Gramës: Ky gji i famshëm është i arritshëm vetëm me varkë, i cili ju strehon në një liman në zemër të Rivierës Shqiptare.

Vetëm sigurohuni që të planifikoni transportin për në dhe nga Gjiri i Gramës paraprakisht – pasi do t’ju duhet një jetë me varkë.

Saranda: Së bashku me një shtrirje të pacënuar bregdetare – ky qytet përfshin gjithashtu aktivitete si turne në kala, rrugët me kalldrëm dhe turne në vende ku ka kafshë të egra.

Dhërmi: Zhytuni në mrekullitë e detit Jon ndërsa rrini në rërën e artë të plazhit të Dhërmiut.

Kujdes: Gjatë pikut të sezonit, kjo zonë bregdetare është më e populluar me turistë – por kjo mund të jetë një plus nëse ju pëlqen jeta e gjallë e natës dhe shumë./atsh/KultPlus.com

Dita Ndërkombëtare e Grave dhe Vajzave në Shkencë

Posted on by Kult Plus

Sot është Dita Ndërkombëtare e Grave dhe Vajzave në Shkencë.

“Barazia gjinore dhe fuqizimi i grave ka qenë gjithmonë një çështje thelbësore për Kombet e Bashkuara”, shkruhet sot në faqen e OKB-së.

Gratë dhe vajzat përfaqësojnë gjysmën e popullsisë së botës dhe rrjedhimisht edhe gjysmën e potencialit të saj. Pavarësisht disa përparimeve në dekadat e fundit, me sukses të ndryshëm në varësi të disiplinave dhe vendeve, barazia gjinore në shkencë mbetet e pakapshme.

Sot, vetëm një në tre shkencëtarë është grua. Mungesa e barazisë gjinore në shkencë nuk është vetëm një problem që prek gratë. Ai gjithashtu kufizon përparimin shkencor dhe pengon zhvillimin e një vendi dhe përpjekjet e tij për të ndërtuar shoqëri paqësore.

Një hendek i rëndësishëm gjinor ka vazhduar gjatë viteve në të gjitha nivelet e disiplinave të shkencës, teknologjisë, inxhinierisë dhe matematikës (STEM) në të gjithë botën. Edhe pse gratë kanë bërë përparim të jashtëzakonshëm drejt rritjes së pjesëmarrjes së tyre në arsimin e lartë, ato janë ende të nënpërfaqësuara në këto fusha.

OKB-ja thekson se, barazia gjinore në shkencë është thelbësore për ndërtimin e një të ardhmeje më të mirë për të gjithë, megjithatë gratë dhe vajzat vazhdojnë të përballen me barriera dhe paragjykime sistematike në ndjekjen e karrierës shkencore./atsh/KultPlus.com

35 vite nga koha kur Nelson Mandela u lirua nga burgu

Posted on by Kult Plus

Nelson Mandela konsiderohet një prej figurave më të shquara dhe frymëzuese të shekullit të kaluar. Ai ishte një luftëtar për të drejtat civile dhe lider i dalluar i Afrikës së Jugut, i cili bëri të pamundurën për të fituar lirinë dhe barazinë për popullin e tij. Kujtimi i tij ende gjallëron në zemrat e njerëzve të gjithë botës si një ikonë e paepur e luftës për drejtësi dhe paqe.

Nelson Rolihlahla Mandela u lind më 18 korrik të vitit 1918 në qytetin e Mvezo, në rrënojat e një shoqërie të ndarë prej apartheidit. Nëpërmjet arsimit të tij të lartë dhe përkushtimit të pashoqëruar ndaj shërbesës së të tjerëve, ai u bë një avokat i të drejtave të njeriut dhe një zë i fuqishëm i luftës kundër ndarjes së races.

Mandela shkëlqeu për herë të parë në skenën botërore gjatë viteve të 1940, kur filloi të drejtojë organizata kundër apartheidit dhe të ngrinte zërin për një Afrikë të Jugut të bashkuar dhe të lirë. Këto përpjekje i sollën atij burgun në vitin 1962, ku ai do të qëndronte për 27 vjet. Në këto vite, ai vazhdoi të mbajë flakët e shpresës dhe të rezistencës, duke u bërë një simbol i përhershëm i rezistencës kundër padrejtësisë.

Me rrëzimin e apartheidit në vitin 1994, Nelson Mandela u shpall Presidenti i parë i një Afrike të Jugut të bashkuar, duke i dhënë fund një periudhe të errët dhe të dhimbshme të historisë së këtij vendi. Ndërsa në pushtet, ai mbrojti vlerat e demokracisë, paqes dhe bashkëpunimit, duke ndihmuar vendin të shërbejë si shembull i frymëzimit për kombet e tjera të kërkojnë barazi dhe paqe.

Nelson Mandela u nderua me Çmimin Nobel për Paqe në vitin 1993, një tërheqje e përkushtimit të tij ndaj pajtimit dhe harmonisë ndërkombëtare. Ai e la këtë botë në vitin 2013, por trashëgimia e tij jetojë me të madhe nëpërmjet institucioneve të paqes dhe të drejtave të njeriut që mbajnë emrin e tij.

Edhe pas vdekjes, Mandela mbetet një udhërrëfyes i thellë për më shumë barazi, paqe dhe mirëkuptim mes njerëzve. Përvjetori i lindjes së tij shënohet me respekt dhe nderim nga miliona njerëz në të gjithë botën. Kujtimi i tij na inkurajon të kërkojmë vlera të larta, të mos dorëzohemi përpara sfidave dhe të punojmë nëpër bashkëpunim për një botë më të drejtë dhe më të qëndrueshme.

Në këtë ditë të veçantë, kujtojmë dhe nderojmë jetën e Nelson Mandela, një shembull i rrallë i humanizmit dhe sakrificës për të mirën e të gjithë njerëzve. Le të marrim frymëzim nga jeta dhe veprat e tij, për të vazhduar të ndërtojmë një botë më të përbashkët dhe më të drejtë për të gjithë. / KultPlus.com

178 vite nga lindja e shpikësit amerikan, Thomas Edison

Posted on by Kult Plus

Thomas Alva Edison (11 shkurt 1847 – 18 tetor 1931) ishte një shpikës amerikan, shkencëtar dhe biznesmen i cili ka zhvilluar shumë pajisje që ndikuan në jetë në të gjithë botën, duke përfshirë gramofononin, kamerën e filmit, dhe llampën elektrike.

I quajtur “Magjistari i Menlo Park” (tani Edison, New Jersey), nga një raporter i një gazete, ai ishte një nga shpikësit e parë që ka zbatuar parimet e prodhimit në masë dhe punën e madhe të përbashkët në procesin e shpikjes, dhe për këtë arsye është kredituar shpesh me krijimin e laboratorit të parë të hulumtimit industrial.

Edison është konsideruar si shpikësi i tretë më pjellor në histori, duke mbajtur 1.093 patenta të SHBA në emrin e tij, si dhe shumë patentave në Mbretërinë e Bashkuar, Francë dhe Gjermani. Ai është kredituar me shpikje të shumta që kanë kontribuar në komunikim masiv dhe, në veçanti, telekomunikacion. Këto përfshinin stock ticker, një regjistrues vote mekanik, bateri për makinë elektrike, energji elektrike, muzikë të regjistruar dhe filma. Puna e tij e përparuara në këto fusha ishte rezultat i karrierës së tij të hershme si një operator telegrafi. Edison i dha rrugë konceptit dhe zbatimit të energjisë elektrike dhe shpërndarjes në shtëpi, biznese, dhe fabrikat – një zhvillim i rëndësishëm në industrializimin e botës moderne. Stacioni i tij i parë i prodhimit të energjisë elektrike ishte në Manhattan Island, New York.

Të dy Tomas Edisoni dhe Tesla u permendën si laureatë të mundshëm për nobel në 1915. Pavarësisht nga kontributet e tyre shkencore, ata kurrë nuk e morrën këtë çmim. Mendohet se arsyeja ishte armiqësia mes tyre. Ka dëshmi se secili ka minimizuar arritjet e tjera për ta marrë çmimin, që të dy e refuzuan çmimin nese te tjerë e marrin dhe të dy hodhen poshtë mundesinë për ndarjen e çmimit. / KultPlus.com

Presidentja Osmani e ftuar në darkën e shtruar nga presidenti Macron në Paris: Këto momente forcojnë lidhjet diplomatike

Posted on by Kult Plus

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, përmes rrjeteve sociale, ka njoftuar se po qëndron në Paris, me ftesë së presidentit Macron. Ajo ishte e ftuar në darkën e shtruar nga presidenti, në prag të Samitit ndërkombëtar për veprim mbi inteligjencën artificiale.

“Në prag të Samitit ndërkombëtar për veprim mbi inteligjencën artificiale (AI) ishim të ftuar në darkën e shtruar nga Presidenti Macron në pallatin Élysée, krahas liderëve të tjerë, drejtues të organizatave ndërkombëtare dhe figura të shquara nga sektori privat”, ka shkruar Osmani.

Tutje, ajo është shprehur se momente si këto forcojnë lidhjet diplomatike e ekonomike dhe hapin mundësi të reja për bashkëpunim.

“Së bashku me Presidentin Macron, Zëvendëspresidentin amerikan JD Vance, Kryeministrin indian Narendra Modi, atë kanadez Justin Trudeau, e shumë liderë të tjerë botëror, si dhe liderë të disa prej kompanive më të mëdha botërore si Google, Open AI, Alibaba, etj, kishim mundësi të diskutojmë tema të rëndësishme në interes të qytetarëve që përfaqësojmë”, ka shtuar tutje Osmani./KultPlus.com

11 vite nga vdekja e aktorit Skënder Sallaku

Posted on by Kult Plus

Artisti Skënder Sallaku lindi në Tiranë më 25 janar 1935. Që në fëmijëri të hershme ai shfaqi një pasion dhe dëshirë të madhe për aktrimin dhe sidomos për zhanrin e humorit. 

Njëkohësisht Sallaku me të njëjtin pasion iu përkushtua edhe sportit të mundjes klasike, ku koleksionoi edhe titullin “Kampion Kombëtar”.

Aftësitë e tij sportive do t’i shërbenin edhe në skenë, pasi në vitin 1956 ai u emërua si aktori i parë akrobat pranë Teatrit të Estradës dhe Varietesë së Tiranës, duke u bërë pjesë e trupës profesioniste të atij institucioni. 

Pas përfundimit të studimeve në Institutin e Lartë të Fizkulturës ai ndoqi edhe një kurs kualifikimi për akrobat në Cirkun e Pekinit. Karriera e artistit zgjati për më tepër se gjysmëshekulli, ku falë aftësive të tij të shkëlqyera plastike, pantomimike etj., interpretoi në më tepër se 1000 role në skenë dhe ekran, të cilat do të mbeten gjatë në kujtesën e artdashësve dhe si një thesar për trashëgiminë artistike, kryesisht në zhanrin e komedisë.

 Disa nga interpretimet e tij më të njohura janë në shfaqjet: “Gaz dhe punë”, “Ditari i një bojaxhiu”, “Ekipi”, “Dosja jonë” e shumë e shumë të tjera. Ndërkohë ai luajti edhe në ekranizimin e materialeve komike si në filmat: “Kur hiqen Maskat”, “Estrada në ekran”, etj., ku ai gjithashtu do të tregonte nivele të larta interpretimi. Për këto arsye artisti Skënder Sallaku gjatë karrierës u vlerësua me shumë çmime si: “Artist i Merituar”, “Artist i Popullit”, “Mirënjohja e Qytetit”, “Urdhri i Punës i Klasit të Dytë”. 

Artisti Skënder Sallaku u nda nga jeta më 11 shkurt 2014 në moshën 79-vjeçare nga një sëmundje e pashërueshme prej së cilës ai vuajti për disa vite, por megjithatë gjente forcën të angazhohej dhe të ishte aktiv me mënyrën e tij, që ishte shkrimi i materialeve komike. / KultPlus.com

Presidenti Trump emëron Richard Grenell si udhëheqës të përkohshëm të “Kennedy Center”

Posted on by Kult Plus

Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump, ditën e djeshme ka emëruar të dërguarin e tij për misionet speciale, Richard Grenell si drejtor ekzekutiv të përkohshem të Qendrës Kennedy. Emërimi erdhi disa ditë pasi vet Trump u emërua kryetar i bordit të ri të asaj qendre.

“Kam kënaqësinë të njoftoj se Ric Grenell do të shërbejë si Drejtor Ekzekutiv i Përkohshëm i Qendrës Kennedy. Ric ndan Vizionin tim për Epokën e Artë të Arteve dhe Kulturës Amerikane dhe do të mbikëqyrë funksionimin e përditshëm të Qendrës. Jo më shumë drag shoë, ose propaganda tjera anti-amerikane — vetëm më të mirët. Ric, mirë se vjen në shoë biznes!” tha presidenti në Truth Social të hënën.

Grenell, i cili shërbeu si ushtrues detyre i drejtorit të inteligjencës kombëtare të Trump, dhe ambasador në Gjermani në mandatin e tij të parë, së fundmi ka udhëtuar në Venezuelë dhe u vlerësua kryesisht për të ndihmuar në lirimin e gjashtë amerikanëve të ndaluar atje.

Trump tha të premten se do t’u jepte fund mandateve të shumë anëtarëve të bordit të Qendrës Kennedy dhe do të shpallte një bord të ri, të udhëhequr nga ai.

Në përgjigje të postimit të presidentit të premten në mbrëmje, Qendra Kennedy theksoi “marrëdhëniet e saj bashkëpunuese me çdo administratë presidenciale”, duke vënë në dukje se nuk kishte marrë asnjë informacion nga administrata Trump në lidhje me lëvizjen e tij.

Kryetari aktual i bordit të besuar të Qendrës Kennedy është filantropisti miliarder David Rubenstein, i cili ishte bashkëthemelues i firmës së kapitalit privat Carlyle Group dhe kishte shërbyer si këshilltar politikash i ish-presidentit Carter.

Anëtarë të tjerë të bordit përfshijnë biznesmenin Anthony Welters, i cili shërben si zëvendëskryetar dhe Deborah Rutter, e cila shërben si presidente, megjithëse muajin e kaluar ajo njoftoi planet për të dhënë dorëheqjen më vonë këtë vit.

Sipas “The Guardian” Qendra Kennedy, e cila merr fonde federale, është një nga vendet kryesore të artit në vend dhe ka gëzuar prej kohësh mbështetjen dypartiake./KultPlus.com

Tirana, 105 vjet kryeqytet i Shqipërisë

Posted on by Kult Plus

Organet e larta të shtetit shqiptar, që dolën më 1920 nga Kongresi i Lushnjës (21-31 Janar 1920) u vendosën më 11 Shkurt 1920 në Tiranë, që u caktua përkohësisht kryeqyteti i Shqipërisë, kurse përfundimisht Tirana u shpall kryeqytet me statutin e Republikës Shqiptare në Janar 1925.

Pas 1920 filloi popullimi me banorë të ardhur nga krahina e qytete të tjera të vendit. Më 11 shkurt 1920, populli i Tiranës priti me entuziazëm Këshillin e Lartë dhe Qeverinë, e cila u vendos pikërisht në atë ndërtesë, ku tiranasit kishin ngritur flamurin në vitin 1912. Autoritetet e larta të shtetit shqiptar që dolën nga Kongresi, në marshimin e tyre (që nisi më 6 shkurt), kaluan në Kavajë dhe në pamundësi për të hyrë në Durrës, i cili ishte i pushtuar nga forcat italiane, u kthyen drejt Shijakut, për të mbërritur në Tiranë.

Arsyet që u vendos të shkohej drejt Tiranës qenë:

– Mosprania e forcave të huaja (pushtuese),

– pozita gjeografike në qendër të vendit,

– patriotizmi shumë herë treguar i popullsisë së trevës, dhe

– ndodhja e disa ndërtesave që mund të përdoreshin si zyra.

Në këtë rrugëtim të rrezikshëm, rol kryesor pati Ministri i Brendshëm, Ahmet Zogu, i cili kishte përkrahësit e tij të armatosur. Sipas kujtimeve të bashkëkohësve, ka qenë moszbrapsja e tij përballë forcave italiane, (që tentuan t’i ndalonin përfaqësuesit e zgjedhur në Lushnje), moment kyç për suksesin e kësaj ndërmarrjeje. Me të mbërritur në Tiranë, Këshilli i Naltë dhe qeveria, më 11 shkurt 1920, mes entuziazmit popullor, e shpallën atë kryeqytet të përkohshëm. Më 1922 Tirana u shkëput si nënprefekturë nga prefektura e Durrësit dhe u bë prefekturë më vete. Më 1923 ajo kishte 12.453 banorë. Më 1924 Tirana u bë arenë e luftës së brendshme politike-Revolucionit të Qershorit dhe rikthimit të Ahmet Zogut, i cili u vu në krye të shtetit, në filim si kryetar i Republikës Presidenciale (1925-1928) pastaj si mbret (1928-1939).

Data 11 shkurt, datë në të cilën Tirana u shpall kryeqytet i përkohshëm, është e një rëndësie parësore në historinë tonë kombëtare; kjo zgjedhje lidhet ngushtë me veprimtarinë e dendur patriotike të tiranasve, para dhe pas pavarësisë. / KultPlus.com

Studimi ‘Kinemaja para gjyqit’, botohet libri i Jonida Gashit

Posted on by Kult Plus

Pleksja e sferave të drejtësisë me atë të kinematografisë, jo vetëm si ndërthurje por edhe si ndërhyrje e imponim, është shqyrtuar në një studim të Jonida Gashit.

Kjo e fundit ka prezantuar në Galerinë Zeta, studimin “Kinemaja para gjyqit, nga kinokronikat e gjyqeve të popullit te filmat e vigjilencës revolucionare të masave”.

Sipas saj, ideja ka nisur nga gjyqet e popullit që ishin procese politike kundër kundërshtarëve politikë ose atyre që shpalleshin si të tillë nga sistemi shtypës komunist.

“Kur i kam parë këto kronika të realizuara në fundin e viteve 40’ dhe në gjysmën e parë të viteve 1950, m’u dukën avangardiste. Në thelb avangardiste sepse kemi të bëjmë me një lloj konvergimi ose mbivendosje të këtyre dy sferave që synon drejt shkrirjes së artit me politikën, arti në këtë rast kinematografia e politikja, drejtësia”, tha Gashi.

Studimi ndahet në tre kapituj për tri periudha, ndërsa Jonida ndalet te dallimi mes fillimit dhe fundit.

“Në 10-vjeçarin e parë u hodhën praktikisht themelet e asaj që quhej ligjshmëria socialiste dhe artit të realizmit socialist, ndërsa gjatë periudhës së revolucionit kulturor, pati përpjekje për të radikalizuara sferën e drejtësisë përfshirja e njerëzve të zakonshëm ose masave punonjësve në dhënien e drejtësisë, në zbulimin e hetimin e gjykimin e krimeve dhe pak më vonë edhe për sferën e artit”, shtoi Jonida Gashi.

Botimi përqendrohet në dy momente kyçe: Dhjetëvjeçari i parë i vendosjes së regjimit komunist në Shqipëri dhe më pas periudha e revolucionit ideologjik dhe kulturor./euronews/ KultPlus.com

 Danezët kërkojnë… Kaliforninë në shkëmbim të Groenlandës!

Posted on by Kult Plus

Në përgjigje të planit të presidentit amerikan Donald Trump për të blerë GrOenlandën, një rajon autonom i Danimarkës, ka nisur një fushatë për ta bërë “Kaliforninë një territor danez”.

Lidhur me këtë nga faqja web “Danimarkifikimi” (Denmarkification) ka bërë një deklaratë lidhur me fushatën.

Në deklaratë thuhet se fushata synon blerjen e shtetit të Kalifornisë nga SHBA-ja dhe ta shndërrojë atë në territorin danez, në përgjigje të planit të Trumpit për të blerë Groenlandën.

Më tej thuhet se “Republikani Trump nuk e pëlqen Kaliforninë që është një nga bastionet e demokratëve. Trump nuk mund të thuhet se është fansi më i madh i Kalifornisë. Jemi të sigurt që do të jeni të gatshëm ta jepni këtë vend për një çmim të arsyeshëm”.

Deklarata thekson se Trump mund të bëjë çfarëdo që ai vendos dhe se qytetarët “nuk mund ta ndalojnë” atë.

“Nëse Trump dëshiron të shesë Kaliforninë, ai mund ta shesë atë”, thuhet në deklaratë.

Më tej deklarata iu referua çështjeve të diskutueshme në SHBA, duke pretenduar se sundimi i ligjit, kujdesi shëndetësor universal dhe politika e bazuar në fakte mund të mbizotërojnë në Kaliforni.

Deklarata rendit arsyet e zgjedhjes së Kalifornisë; si klima e saj e ngrohtë dhe me diell, dominimi teknologjik, prodhimi i avokados, liria dhe fakti që ajo ka Disneyland, një nga parqet argëtuese më të famshme në vend, dhe vuri në dukje se nëse shteti do të blihej, Disneyland do të riemërohej me emrin e autorit danez Hans Christian Andersenland.

“Ne madje do të japim furnizim të përjetshëm të pastave daneze për të ëmbëlsuar marrëveshjen”, thuhet në deklaratën, e cila deri më tani është nënshkruar nga rreth 200 mijë njerëz.

Groenlanda, një nga dy rajonet autonome së bashku me Ishujt Faroe nën Mbretërinë e Danimarkës, ndodhet 2 900 kilometra larg Danimarkës./ atsh/ KultPlus.com

T’isha një lule

Posted on by Kult Plus

Poezi nga Musine Kokalari

T’isha një lule- lule are, e vogël dhe me erë.

Të çelnja në pranverë

Dhe në vjeshtë të vishkesha në vetminë time.

T’isha një lule vjollce në mes të ferrave.

Të qëndroja e fshehur, e pa dukur

Dhe një ditë të zbulohesha prej duarve të

dy të rinjëve.

Prej frike,

Të larguar prej njerzisë do t’më këputnin,

Do t’u dhurohesha te njëri-tjetri

Për shenjë kujtimi. / KultPlus.com

‘Mërzia, tortura e modernitetit’, së cilës Erich Fromm u rrek t’i gjente antidotin

Posted on by Kult Plus

… njerëzit nuk e kuptojnë aq sa duhet ose, thënë ndryshe, nuk janë të vetëdijshëm në masën e duhur që mërzia është vuajtje. Ai që gjëndet i mbyllur në një qeli izolimi, ose edhe ai që për një arsye të çfarëdoshme nuk di çfarë të bëjë me veten e tij, në rast se e ka në vetvete mundësinë të bëjë diçka të gjallë, të prodhojë diçka, të priret kah përsiatja, do ta ndjejë mërzinë si një peshë të rëndë, si një barrë, si një paralizë së cilës nuk ia gjen shkakun. Mërzia është një nga torturat më të rënda: shumë moderne e që përhapet përherë e më tepër. Individi që i është dorëzuar kësaj torture pa mundur të mbrohet, ndjehet thellësisht i depresuar. Me gjasë, në këtë pikë do të pyesni veten: po përse vallë pjesa më e madhe e njerëzve si ne nuk e kuptojnë se mërzia është një fatkeqësi, një ndëshkim? Mendoj se përgjigja e kësaj pyetjeje është e thjeshtë: ne sot prodhojmë shumë gjëra që na mundësojnë t’i shmangemi mërzisë. Mund ta shmangim duke gëlltitur qetësues, duke pirë, duke kaluar nga një cocktail te tjetri, duke u grindur me bashkëshorten, duke e lënë veten të zhdaravitet nga mediat, duke u përkushtuar ndaj aktivitetit të dendur seksual, aktivitet i cili shpeshherë lindet si orvatje për të penguar që mërzia të na shfaqet në vetëdije. Por nuk duhet harruar ndjesia e pakëndshme që përjetojmë shumë herë kur shikojmë një film koti ose kur e dëbojmë mërzinë me një mënyrë të çfarëdoshme: një farë dehjeje e dyfishtë që ndjehet atëherë kur kuptojmë se e gjithë ajo ishte një gjë e mërzitshme, se nuk kemi përdorur kohën, por thjesht e kemi vrarë. Ky është përnjëmend një tipar i veçantë i kulturës sonë: ne bëjmë gjithçka për të shpëtuar, për të kursyer kohë dhe, kur e kemi shpëtuar apo kursyer këtë kohë, e vrasim sepse nuk dimë çfarë të bëjmë me të.

Në librin “Dashuria për jetën”, Erich Fromm trajton mërzinë si një nga torturat më të rënda të njeriut modern, një vuajtje që shpesh nuk njihet si e tillë, sepse individi është vazhdimisht i angazhuar në aktivitete që e shtyjnë ose e maskojnë atë. Analiza e Fromm shkon përtej konceptit të zakonshëm të mërzisë si një gjendje kalimtare e pakënaqësisë, duke e paraqitur atë si një simptomë të thellë të boshllëkut ekzistencial dhe të shkëputjes nga jeta autentike.

Fromm pohon se mërzia është një formë e vuajtjes, një ndjenjë e rëndë e paralizës dhe boshllëkut që individi nuk arrin ta shpjegojë. Ai që është i aftë për të krijuar, për të përsiatur dhe për të qenë i pranishëm në realitet, e ndjen mërzinë si një barrë të rëndë. Kjo ndjesi bëhet e padurueshme, sepse personi e percepton boshllëkun si një lloj burgosjeje psikologjike, si një mungesë domethënieje që e zhyt në dëshpërim.

Nga ana tjetër, shumica e njerëzve nuk janë të vetëdijshëm për këtë torturë, sepse kultura moderne ka krijuar pafund mënyra për ta shmangur atë. Fromm rendit një sërë strategjish tipike të njeriut modern për të larguar mërzinë, ndër ta, qetësuesit dhe alkooli, si mjete kimike për të mpirë ndjenjat e zbrazëtisë. Për të vlerësuar si të tillë edhe argëtimin sipërfaqësor, që konsiston në konsumimin pasiv të mediave, kalimi nga një aktivitet pa kuptim te tjetri. Për të përfshirë në këtë tendencë që mbush boshllekun përpirës, me debatet të kota, ekseset emocionale dhe marrëdhëniet problematike, të cilat përdoren si mënyrë për të shmangur reflektimin e brendshëm. Fromm rendit si antidot të mërzisë, seksin pa përmbajtje emocionale, intimitetin jo si një shprehje e dashurisë, por si një përpjekje për të mos e lejuar boshllëkun të shfaqet.

Sipas Fromm-it, këto mjete nuk e zgjidhin problemin e mërzisë, por vetëm e shtyjnë ose rreken ta mbajnë nën frerë atë.

Ndjenja e pakëndshme që mbetet pas konsumimit të një filmi të dobët apo një eksperience sipërfaqësore është një dëshmi e kësaj iluzive shmangieje. Njeriu e kupton se nuk ka përjetuar asgjë domethënëse, se nuk ka jetuar realisht, por thjesht ka vrarë kohën, duke e thelluar hendekun dhe shtuar mërxinë.

Një nga idetë më të thella që Fromm prek është paradoksi i kulturës moderne, ne përpiqemi të kursejmë kohë në çdo mënyrë të mundshme, me teknologjinë, me eficiencën e punës, me optimizimin e çdo aspekti të jetës.

Por, kur e kemi këtë kohë të lirë, nuk dimë çfarë të bëjmë më parë me të, prandaj e “vrasim” përmes angazhimesh boshe.

Kjo tregon një krizë më të madhe. Jeta moderne ka krijuar një njeri që nuk është më i aftë të jetojë me kuptim. Ne nuk dimë të përjetojmë qetësinë, reflektimin, krijimtarinë apo ndjeshmërinë e vërtetë. Prandaj, mërzia bëhet një problem i madh dhe gjithnjë e më i zakonshëm.

Në thelb, Fromm na fton të kuptojmë se shmangia e mërzisë nuk është zgjidhja e saj. Për ta kapërcyer këtë gjendje, duhet të angazhohemi në veprimtari që na japin ndjenjën e kuptimit të jetës së vërtetë dhe ndjekjes së ëndrrave.

Për Fromm arti, letërsia, muzika, dhe çdo formë tjetër e zgjimit të potencialeve të shpirtit krijues është në vetvete një antidot i fuqishëm ndaj mërzisë.

Ai këshillon që ne të jemi të vetëdijshëm për mendimet dhe ndjenjat tona, jo thjesht të shoqërohemi për të shmangur vetminë, por të lidhemi realisht me të tjerët, duke mos i shpëtuar jetës me shpërqendrime, por duke e përqafuar me gjithë kompleksitetin dhe thellësinë e saj sfiduese.

Mërzia, sipas Fromm-it, nuk është një fatkeqësi e pashmangshme, por një thirrje për t’u lidhur më thellë me jetën dhe për të jetuar me një qëllim të vërtetë atë.

Përgatiti: Albert Vataj

Shpat Deda dhe Dafina Zeqiri lansojnë këngën ‘Natën’ (VIDEO)

Posted on by Kult Plus

Dy artistët e jashtëzakonshëm Dafina Zeqiri dhe Shpat Deda sot kanë publikuar këngën e titulluar “Natën”, shkruan KultPlus.

Teksti i këngës “Natën” është shkruar nga artisti Deda, përderisa për muzikën dhe melodinë ka kontribuar edhe Dafina Zeqiri.

Kënga vjen e realizuar me një videoklip interesant në të cilin janë të ekspozuar shumë njerëz brenda një hapësire luksoze, ku kryefjala janë dy persona, si çift në ardhje.

Më poshtë, KultPlus ju sjell videoklipin e këngës “Natën” të realizuar nga këngëtarët e veçantë Shpat Deda dhe Dafina Zeqiri:

‘Libërthi i Dashurisë’ i Shpëtim Selmanit tani edhe në bullgarisht

Posted on by Kult Plus

“Libërthi i Dashurisë” i autorit Shpëtim Selmani është përkthyer në bullgarisht nga Ekaterina Tarpomanova.

Rreth librit:

Ka disa momente të mëdha në jetën e një njeriu kur gjithçka përmbyset, kur ndërgjegjja jote të shtyn të rishikosh jo vetëm veten, por edhe botën në të cilën jeton. Për një artist dhe poet 30-vjeçar nga Kosova pas luftës, diçka e tillë është lindja e fëmijës së parë. Rrëfyesi tregon transformimin e tij teksa përgatitet të bëhet prind. Ai reflekton mbi marrëdhënien e tij me babain, lidhjen me letërsinë dhe nacionalizmin, konsumizmin dhe shumë gjëra të tjera. Ndjenja e lindjes së një krijese të re e shtyn atë të shikojë ekzistencën e tij nga një këndvështrim i ri dhe i ndryshëm. Një vepër fragmentarike me elemente poetike, “Libri i Dashurisë” është një libër personal për autorin, reflektim dhe meditimi mbi pozicionin, identitetin dhe rolin e tij në shoqëri. Një libër për dashurinë.

Të falem ty o gjuhë e fisit tim

Posted on by Kult Plus

Poezi nga Mitrush Kuteli

Të falem ty, o gjuhë-shkëmb,
me rrënjët thellë në shkëmbenj,
që çave qiellinkur t’ u vrënj
dhe shembe bisha e shtërpënj,
po mbete prapë:
shkrep e shtëng:
të falem, gjuhë shkrepëtim,
që shkrep në qiej e vrungullon,
me bujë pyjesh bubullon,
me gjëmë detesh uturon,
dhe je, siç ishe:
vetëtim;
të falem ty, o gjuhë – hoj,
ty, zëth i nënës – qetësi,
ty, këngë e foshnjës – kaltësi,
ty afsh’ i zemrës – dashuri
gjithmon e ëmbël
mjaltë zgjoi.
Të falem ty o gjuhë e fisit tim,
siç nuk i falem asnjë perëndi –
se tempull i përjetshëm më je ti,
dhe ti mburoje nëpër mot të zi
ti, dritë e krirtë nëpër errësi,
ti, perëndi, që nuk ke perëndim./ KultPlus.com

“Sun”: Shqipëria – vendi ballkanik plot me xhevahire të fshehura për t’u zbuluar

Posted on by Kult Plus

 Shqipëria po bëhet një destinacion gjithnjë e më popullor në mesin e turistëve britanikë falë përballueshmerisë së saj dhe vendpushimeve mahnitëse, kulturës unike dhe vendeve historike, shkruan Katrina Turrill në një artikull të botuar në të përditshmen britanike “Sun”.

Ajo që me të vërtetë e bën vendin ballkanik të mrekullueshëm, është se ai është plot me xhevahire të fshehura për t’u zbuluar, nga ujëvarat sekrete deri te gjiret e veçuara.

Si pjesë e nismës sonë “Best Of Beaches”, ne u kërkuam vendasve – që e njohin më mirë vendin – sugjerime për atraksionet më të mira për t’u vizituar dhe vendet më të mira për të qëndruar.

Genc Krasniqi, Linda Alia, Enuar Abasllari, Jack Dushku dhe Manon Dushku janë të gjithë vendas në Shqipëri – ata kane ndarë rekomandimet e tyre.

Plazhet tropikale në Evropë

“Keni plazhe me rërë në pjesën më të madhe të vendit, nga veriu deri në Orikum në jug “, tha Genc Krasniqi, një këshilltar marketingu në Shqipëri.

“Më pëlqen Velipoja, plazhi më verior i vendit që është jo shumë larg kufirit me Malin e Zi – dhe Shëngjini, një qytet bregdetar popullor në verilindje të vendit me një shëtitore të mbushur me dyqane”, shtoi ai.

“Plazhi im i preferuar me guralecë është Gjipeja, një gji me ujëra të pastra kristal – pranë një kanioni të madh që është vendi i përsosur për kamping dhe eksplorim”, tha ai.

“Plazhet në Qeparo, Borsh dhe Livadh në Rivierën Shqiptare janë xhevahiret më të mira të fshehura për të shijuar detin Jon pa zhurmën dhe rrëmujën e zonave të ngarkuara”, tha Linda Alia, e cila drejton turnetë ushqimore në Shqipëri.

“Jini të përgatitur të merrni me qira një makinë pasi transporti në këto zona është i kufizuar. Të tre plazhet ndodhen në bregun më jugor të vendit, një ore larg me makinë nga njëri-tjetri”, shtoi ajo.

“Himara, një qytet bregdetar në Rivierën Shqiptare në jug të vendit ka plazhe të bukura dhe atraksione të lashta. Vija bregdetare në Himarë është e ndarë në dy pjesë. Plazhi kryesor ka një shëtitore të frekuentuar me kafene dhe dyqane, ndërsa në jug është më i qetë”, tha Enuar Abasllari, një guidë turistike në Shqipëri.

“Riviera Shqiptare në jug të Shqipërisë ka plazhet më të bukura”, thanë Jack dhe Manon Dushku, nga guida private turistike në Shqipëri.

“Vendi kryesor është plazhi i Ksamilit, i cili është një gadishull i vogël me rërë të bardhë perfekte dhe ujëra blu të ndezur, me ishuj të vegjël përballë plazhit që mund t’i vizitoni me një kanoe ose varkë të vogël”, thanë ata.

“Është si një plazh tropikal, por në Evropë. Thënë kjo, Ksamili është më mirë të vizitohet në fillim të sezonit, në një muaj si qershori, përpara se të popullohet me turistë”, thanë ata.

Xhevahire të fshehura – vende të cilat i dinë vetëm vendasit

 “Nëse i doni malet, me siguri do të ndiheni si në shtëpinë tuaj në Vermosh. Ky është fshati më verior i Shqipërisë me një lumë piktoresk që përshkon pamjet e tij të mrekullueshme malore”, tha Genc Krasniqi.

“Ujëvara e Grunasit ndodhet në zemër të Parkut Kombëtar të Thethit dhe është një mrekulli natyrore mahnitëse që rrjedh nga një lartësi prej 30 metrash”, tha Enuar Abasllari.

“Është e rrethuar me gjelbërim dhe shkëmbinj të thepisur, duke e bërë atë një destinacion të përsosur për të apasionuarit pas natyrës”, shtoi ai.

“Gjithashtu është Shpella e Haxhi Aliut – e vendosur përgjatë Gadishullit të Karaburunit –  një shpellë misterioze detare që mban emrin e piratit të famshëm Haxhi Ali. Ai është i arritshëm vetëm me varkë, që do të thotë se sekretet e tij mbahen mirë të fshehura”, tha ai.

“Një vend që vetëm vendasit e dinë është Ujëvara e Shëngjergjit, afërsisht një orë e gjysmë larg me makinë nga Tirana”, thanë Jack dhe Manon Dushku.

“Shijoni natyrën e bukur, shkëmbinjtë, ujin e vrullshëm – dhe madje mund të bëni not freskues në ujëvarë. Ujëvara 30 metra e lartë është rreth 20 minuta me ecje nga buza e lumit”, thanë ata.

“Gjiri i Krorëzit, I cili mund të arrihet vetëm me varkë, është magjik në një ditë me diell, por merrni  me vete drekën tuaj pasi restorantet janë të pakta. Do të gjeni disa varka që ofrojnë udhëtime ditore nga qyteti i Sarandës, që zakonisht nisen rreth orës 9:00 ose 10 :00 të mëngjesit. Udhëtimet zakonisht kushtojnë nga 20 paund e sipër”, tha Linda Alia.

 Plazhet e fshehura (larg turmave)

“Gjiri i Dafinës është një parajsë e izoluar përgjatë Rivierës Shqiptare, që ofron ujëra të pastra kristal dhe rërë të pacenuar”, tha Enuar Abasllari.

“I arritshëm kryesisht me varkë, ai ofron një arratisje të qetë nga turmat, ideale për një ditë të qetë me dielli dhe not në një bukuri natyrore të pacënuar”, shtoi ai.

Atraksionet e përballueshme që ia vlen të vizitohen

“Vija bregdetare nga Kavaja në Zvërnec është një mundësi e shkëlqyer nëse keni një buxhet të kufizuar”, tha Genc Krasniqi.

“Në çdo qytet këtu, do të gjeni akomodime të përballueshme, restorante dhe bare – thjesht sigurohuni që të pyesni vendasit dhe ata do të jenë të lumtur t’ju ndihmojnë”, tha ai.

“Kalaja e Gjirokastrës, e vendosur në majë të qytetit historik të Gjirokastrës, është një kështjellë e mrekullueshme me pamje panoramike të luginës së Drinit”, tha Enuar Abasllari.

“I pasur me histori, ai strehon muze dhe artefakte, duke u ofruar vizitorëve një udhëtim magjepsës nëpër të kaluarën e Shqipërisë dhe madhështinë e saj arkitekturore. Hyrja kushton më shumë se 3 paund”, shtoi ai.

“Burimi i Syrit të Kaltër midis Sarandës dhe Gjirokastrës është një burim mahnitës nënujor që pompon ujin në sipërfaqe me një shpejtësi të madhe – sigurohuni që të arrini atje herët për ta shijuar ndërkohë që është ende i qetë”, thanë Jack dhe Manon Dushku.

Aktivitetet që duhet të bëni

“Shqipëria ka shumë për të ofruar krahasuar me madhësinë e saj të vogël – në kryeqytetin e Tiranës do të gjeni malin e bukur të Dajtit dhe muzeun e kthyer në bunker komunist, Bunk’art”, tha Genc Krasniqi.

“Nëse doni të zhyteni pak më shumë në histori dhe kulturë, atëherë duhet të vizitoni vendet e UNESCO-s; të Beratin me shtëpitë e tij osmane, kishat bizantine dhe Xhaminë e Kuqe;  dhe Gjirokastrën – shtëpia e Kalasë së Gjirokastrës, si dhe polisin e lashtë grek dhe qytetin romak të Butrintit”, shtoi ai.

“Për pamje spektakolare, ecni në Bjeshkët e Nemuna ose bëni një udhëtim relaksues përgjatë vijës bregdetare nga Vlora në Sarandë përmes Qafës së Llogarasë”, tha ai.

“Ka shumë plazhe ku mund të ndaleni përgjatë rrugës për një zhytje, më pas të ktheheni përgjatë rrugës tjetër që kalon përmes Syrit të Kaltër dhe Viroit në Gjirokastër”, shtoi ai.

“Fluturoni mbi bregdetin magjepsës të Vlorës, ku deti i kaltër takohet me shkëmbinjtë e thepisur”, tha Enuar Abasllari.

“Parashutizmi këtu ofron një pikë të pazakontë për të parë pamjet befasuese të deteve Adriatik dhe Jon, duke ndërthurur adrenalinën me bukurinë natyrore mahnitëse. Turnetë kushtojnë rreth 115 paund “, tha ai.

“Gjithashtu, lundroni në pragjet drithëruese të lumit Vjosa, lumi i fundit i egër i Evropës – me ujërat e tij të pastra kristal, kanionet mahnitëse dhe biodiversitetin e pasur”, shtoi ai.

Pamjet e preferuara

“Restoranti Panorama”, i vendosur në shpatet e malit të Dajtit, u ofron vizitorëve një pamje të mrekullueshme mbi Tiranën dhe peizazhet përreth”, tha Enuar Abasllari.

“Ndërsa shijoni vaktin tuaj, mund të shijoni peizazhin e madh të qytetit, të përshtatur nga gjelbërimi i harlisur dhe silueta e largët e detit Adriatik. Pjatat e makaronave si tortelini me krem ​​pana, kushtojnë 3 paund, nëse dëshironi të qëndroni për darkë”, tha ai.

“Kuzum Baba”, i vendosur në një kodër me pamje nga qyteti i Vlorës, ofron një panoramë spektakolare të bregdetit dhe qytetit më poshtë. Ky vend historik dhe shpirtëror u ofron vizitorëve një vendstrehim paqësor me pamje mahnitëse të detit Jon dhe Rivierës Shqiptare”, shtoi ai.

“Qafa e Llogarasë, në jug të Shqipërisë është pika më e lartë në rrugën bregdetare përgjatë Rivierës Shqiptare që lidh Vlorën me Sarandën”, thanë Jack dhe Manon Dushku.

“Nga Qafa e Llogarasë, ju keni një pamje të bukur të detit Jon dhe fshatit Dhërmi – një vend i mrekullueshëm për të ndaluar në një udhëtim rrugor përgjatë Rivierës Shqiptare”, shtuan ata.

Vendi më i mirë për të marrë fëmijët

“I vendosur në Parkun Kombëtar të Malit të Dajtit pranë Tiranës, ndodhet një shesh lojërash emocionues për fëmijët, Parku i Aventurave të Dajtit, që ofron një sërë aktivitetesh. Hyrja kushton 10 paund për femijet nën 8 vjeç dhe 13,30 paund për personat mbi 8 vjeç”, tha Enuar Abasllari.

Qyteti portual i zhurmshëm i Shqipërisë, Durrësi, ofron një ndërthurje të vlerave historike dhe atraksioneve moderne perfekte për një ditë familjare.

Fëmijët mund të eksplorojnë amfiteatrin antik dhe muzeun arkeologjik, ndërsa shëtitorja e gjallë dhe bregdeti ofrojnë mundësi për lojëra dhe kohë të lirë.

“Grand Park-u në Tiranë ofron kënde lojërash dhe kafene përgjatë bregut të liqenit”, thanë Jack dhe Manon Dushku.

“Jo shumë larg Parkut të Madh, mund të çoni fëmijë të vegjël në Kopshtin Zoologjik të Tiranës dhe Kopshtin Botanik”, shtuan ata.

 Shmangni vendet me turma turistësh

“Syri i Kaltër është një burim natyror mahnitës i njohur për ujërat e tij magjepsëse blu, i vendosur në Delvine të Sarandës. Fatkeqësisht, popullariteti i tij do të thotë se shpesh është i tejmbushur me turistë, veçanërisht gjatë verës”, tha Enuar Abasllari.

“Për të shmangur turmat, merrni parasysh të vizitoni atraksionet e njohura, si Syri i Kaltër ose Parku Kombëtar i Butrintit, herët në mëngjes ose vonë pasdite”, shtoi ai.

“Në vend të plazheve të njohura si Ksamili, eksploroni Plazhin e Lukovës ose Gjirin e Dafinës”, tha ai.

“Kur vizitoni objektet fetare, përshëndetni ngrohtësisht vendasit dhe mësoni disa fraza në shqip për të treguar respekt dhe për të ndërtuar një marrëdhënie”, tha Enuar Abasllari.

“Ndërsa kartat e kreditit pranohen gjerësisht në qytetet më të mëdha, qytetet më të vogla dhe zonat rurale mund të pranojnë vetëm para në dorë, kështu që sigurohuni të keni mjaftueshëm monedha vendase (Lek) për udhëtimet tuaja, veçanërisht kur shkoni në zona të largëta”, shtoi ai. /atsh/ KultPlus.com

‘Antoku’, perandori i vogël japonez vjen si përrallë për fëmijët shqiptarë

Posted on by Kult Plus

Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit promovoi sot librin për fëmijë “Antoku”, me autor Ralf Spiron.

Aktiviteti i organizuar në QKLL ishte konceptuar si një bisedë mes poeteshës Mimoza Ahmeti dhe autorit, i cili iu përgjigj pyetjeve dhe interesimit për krijimin e tij. Ngjarja në këtë tregim, bazohet në historinë dhe mitologjinë japoneze.

Kultura e Japonisë bazohet shumë në mitologji, që ka në qendër të saj, familjen. Protagonisti i librit, Antoku është përcjellës i diturisë, për të larguar errësirën, jo vetëm simbolikisht. Vepra është trajtuar në formën e përrallës, pasi u drejtohet fëmijëve, të cilëve u nevojitet një gjuhë e thjeshtë për të nxënë dije.

Ralf Spiro sqaroi se ka projekte të tjera, veçanërisht për fëmijë, dhe në pjesën më të madhe të rasteve frymëzohet nga djali i tij. Autori sqaroi, se ka testuar gjuhën e librit, tek i biri për të arritur thithjen e materialit, që gjithnjë është i bazuar te fantazia. Sipas tij, Antoku është përzgjedhur për të qenë personazhi kryesor, pasi është i vetmi perandor-fëmijë që ka ekzistuar realisht në Japoni./atsh/ KultPlus.com

Goya, një gjeni në zemër të errësirës

Posted on by Kult Plus

Francisco Jose de Goya Lucientes, lindur më 30 mars 1746 dhe vdekur më 16 prill 1828, ishte piktori i kurorës spanjolle i konsideruar edhe si i fundit i Mjeshtërve të Vjetër dhe si i parë i pikturës moderne. Elementi armiqësor dhe subjektiv në artin e tij, si dhe trajtimi i guximshëm i bojës, shërbeu si model për punën e brezave të artistëve të mëvonshëm, sidomos për Manet dhe Pikaso.

Lufta për Pavarësi, që shpërtheu në Spanjë në vitin 1808, ndërpreu karrierën e Francisco de Goya. Përballë katastrofës së armëve dhe supersticionit, ai kundërvuri një pikturë të zymtë, si një antidot të brishtë ndaj tragjedive të epokës së tij. Kur shpërtheu Lufta e Pavarësisë më 1808, ai ishte artisti spanjoll më i famshëm dhe më i kërkuar. Qëkurse u transferua në Madrid në vitin 1775, në moshën 29-vjeçare, mjeshtri aragonas lulëzoi me shpejtësi në oborrin madrilen, duke pikturuar fillimisht modele tapicerie në kartonë destinuar për dekorimin e pallateve mbretërore dhe portretizuar gjykata dhe elitën aristokrate të vendit.

Lexo Edhe:

Kulmin e karrierës profesionale Goya e arriti me emërimin si piktor i Dhomës nga Mbreti Charles IV në vitin 1789. Porositë e shumta që pati gjatë këtyre viteve e lejuan të përmirësonte financat dhe të frekuentohej me ajkën e shoqërisë. Në letrat që i shkruante mikut, Martin Zapater, ai i shkruante se kalëronte në La Alameda me dukeshën e Osunas, si dhe i rrëfen me qesëndi zënkat me dukeshën joshëse të Albas:“Do kisha dashur të ishe me mua për të më ndihmuar të pikturoja dukeshën e Albas, e cila, dje, më zbarkoi në studio që t’i pikturoja fytyrën”.

Për një çast konsideroi edhe mundësinë e marrjes së një titulli fisnikërie, mirëpo rrugëtimi i jetës i mori një kthesë krejt të papritur në vitin 1793. Ndërsa ishte në Sevilje, sëmuret rëndë dhe qëndron njëfarë kohe regjim shtrati. Sipas Goyas, kishim të bënim me një apopleksi, mirëpo sot mendohet se mund të ketë qenë sifiliz. Sidoqoftë, rezultati i gjithë kësaj situate ishte shurdhimi i përhershëm, i cili do të ndikojë thellësisht në karakterin dhe në vizionin e tij për botën. Nga kjo krizë vetjake lindi një artist i ri, i cili interesohet jo vetëm për projektet artistike të kohës së vet, por njëherazi zgjedh të eksplorojë botën e brendshme dhe vendos të pikturojë i shkëputur kryekëput nga klienetela e përhershme.

Në jetën e Goyas, atëherë rreth të gjashtëdhjetave, Lufta e Pavarësisë (1808-1814) përfaqëson një krizë të re, që, këtë herë, ai e ndan me bashkatdhetarët e tij. Piktori është dëshmitar i pushtimit francez të Madridit, viziton Saragozën e shkatërruar pas dy rrethimeve të Napolonit dhe ndjek me shqetësim vështirësitë e konfliktit. Ndjenjat e veta i transkriptoi në serinë e gravurave titulluar “Fatkeqësitë e luftës”, të cilat i përfundoi rreth vitit 1815, por që do bëheshin publike vetëm në vitin 1863.

Përtej vlerave dokumentare, kjo seri ishte një reflektim mbi universalitetin e dhunës dhe mizorisë njerëzore. Në fund të konfliktit, realizoi dy nga tablotë e tij më të famshme: “Dy maj 1808 në Madrid” dhe “Tre maj 1808 në Madrid”, kjo e fundit njihet si nga të parat piktura të epokës moderne. Sfondi i pikturës vendoset në agun e mëngjesit të paskryengritjes së 3 majit të vitit 1808. Masa e njerëzve është e ndarë më dysh, njëra vënë përballë skuadrës së pushkatimit dhe tjetra që ndjek me tmerr momentet që përpëliten në peshën e vdekjes. Me mjeshtëri të rrallë piktori ka arritur të realizojë një kontrast të atillë drite që shpërfaq heroikën e ballafaqimit me vdekjen, tytave, bajonetave dhe mizorinë e skuadrës vdekatare.

Në të njëjtën kohë, Goya demistifikon madhështinë e pikturës historike, duke i kompozuar veprat si skena të shikuara nga një dëshmitar, duke gjeneruar kështu ndjeshmëri më të madhe nga ana e spektatorëve. Vjen me një qartësi natyrale duke shfletuar historinë e memorizuar në tablo që zë rend me portretet dhe profilet. Edhe pse ishte i detyruar të punonte në një mjedis ku pak e vlerësonin, ai nuk reshti së skalituri me gërma zjarri gjeniun. Gdhendjet grafike të Goyas janë shpikje teknike, stilistike e tematike, që e bëjnë piktorin e parë modern.

Goya kërkon që e vërteta “të shfaqet e t’u tregohet të tjerëve, përfshirë ata që nuk duan ta shohin… Sepse i verbëri në shpirt ngul sytë në aspektin e jashtëm të gjërave, prandaj këto aspekte të dukshme duhen deformuar e nxjerrë vendit derisa të klithin për atë që përpiqen të thonë”.

Piktori e urrente mbretin dhe mbretëreshën, prandaj u bënte piktura të shëmtuara. Ai ishte pjesë e shpirtit të popullit spanjoll që luftonte për liri. Po ky piktor i shurdhër ndikoi tek mjeshtri i shquar i pikturave heroike Eugjen Delakrua si dhe impresionistët e mëvonshëm. Piktura e Francisco Goya është manifestimi i një zemërate që kërkon gjithnjë gjithëkohjen e vet, edhe pse tashmë është zemra dhe zëri i kujtesës së të shkuarës./Hejza/ KultPlus.com

Shitet për 21 mijë euro edicioni i rrallë i botimit Harry Potter

Posted on by Kult Plus

Një nga 500 kopjet e para të shtypura në 1997, të “Harry Potter and the Philosopher’s Stone”, është shitur në qytetin britanik të Pageton, Devon, në një ankand.

Shtëpia e ankandeve e përshkroi atë si “një shembull të shkëlqyer të një kopjeje jashtëzakonisht të rrallë të botimit të parë”.

Për rreth 1 mijë e  u shit një kopje tjetër e romanit, por më e dëmtuar.

Vetëm një numër i vogël i kopjeve të Harry Potter, në fillim u shtypën sepse nuk dihej nëse libri do të fitonte popullaritet.

Pastaj, pasuan një seri prej gjashtë vazhdimesh të tjera dhe adaptime filmike, dhe Harry Potter është sot një nga librat më të njohur në botë.

Edicioni i parë i “Harry Potter and the Philosopher’s Stone” vitin e kaluar u shit për afro 54 mijë euro dhe një kopje e ruajtur plotësisht arriti në 82 mijë euro në mars të vitit 2022.

Bahri Omari, intelektuali i dënuar nga “gjyqi special” i 1945-ës

Posted on by Kult Plus

Muzeu Kombëtar “Shtëpia me gjethe” përkujtoi sot intelektualin, publicistin, veprimtarin, politikanin dhe ministrin e shtetit shqiptar, Bahri Omari (10 shkurt 1889-14 prill 1945).

Bahri Omari lindi në Gjirokastër dhe mësimet e para i mori në vendlindje. Studimet për Shkenca Politike-Administrative i kreu në Stamboll dhe me përfundimin e tyre u caktua nënprefekt i Himarës. Omari pati një kontribut të veçantë në organizimin e çetave për mbrojtjen e territorit shqiptar nga sulmet në jug të andartëve.

Më 1915, Bahri Omari u zhvendos në SHBA ku mori drejtimin e gazetës “Dielli”, organi i shtypit të federatës shqiptare “Vatra”. Në vitin 1919 u kthye në Shqipëri dhe u zgjodh dy herë deputet i prefekturës së Gjirokastrës në Këshillin Kombëtar, organi legjislativ asokohe, përkatësisht në vitet 1921 dhe 1923. Mbështeti qeverinë e Fan Nolit në vitin 1924.

Me kthimin në pushtet të Ahmet Zogut, Bahri Omari u largua nga Shqipëria dhe bashkohet me opozitën shqiptare në ekzil.

Në vitin 1939 u kthye përsëri në Shqipëri dhe në 1942 u bë pjesë e Ballit Kombëtar dhe u emërua ministër i Punëve të Jashtme në qeverinë e Rexhep Mitrovicës gjatë viteve 1943-44.

Me ardhjen e regjimit komunist, Bahri Omari arrestohet dhe dënohet me vdekje nga i ashtëquajturi “Gjyq Special” më 13 prill 1945. U ekzekutua tek Kodra e Priftit në Tiranë. Është dekoruar nga shteti shqiptar me urdhrin “Nderi i Kombit”. /atsh/ KultPlus.com

Programi i Galerisë Kombëtare të Kosovës për vitin 2025

Posted on by Kult Plus

Galeria Kombëtare e Kosovës ka shpallë programin për vitin 2025 i cili sjellë një numër ekspozitash që inkuadrojnë disiplina të ndryshme artistike, në bashkëbisedim mes artistëve vendor dhe ndërkombëtar, dhe gjithashtu përgatitjet për ekspozita gjatë vitit 2026.

Programi do të pasurohet me projekte hulumtuese dhe edukative, duke synuar përshirjen e një publiku më të gjerë dhe metoda alternative të të nxënit, meqë Galeria Kombëtare e Kosovës do të hyj në proces renovim. Aktivitetet do të zhvillohen në Galerinë e Vogël (ish-Galeria e Ministrisë së Kulturës), tashmë pjesë përbërëse e GKK-së.

Programi do të përfshij ekspozitën personal të fotografit Blerim Rracaj, projekt i bartur nga Galeria e Ministrisë së Kulturës. Puna e tij përdorë fjalorë të fotografisë dokumentare të kontekstualizuar si strukturë antropologjike e mishëruar në përkatesinë e tij kulturore zakonisht i fokusuar në portreturë dhe pamje urbane si tregues semiotik të identitetit shoqëror. Poashtu do të organizohet ekspozita e artistit Valdrin Thaqin me titull “Asgjë e re nën diell”, kuruar nga Domenico de Chirico. Puna e tij e përbërë kryesisht nga mediumi i pikturës hulumton ciklet e qëndrueshme të përvojës njerëzore, ku kujtesa, dëshira dhe brishtësia kryqëzohen në momente kalimtare dhe të përjetshme. Kurse artisti i ri Kemil Bekteši do të prezentohet me një seri instalacionesh të titulluara “Ngadalë dhe i Pandalshëm” ku inspirimin e tij e merr nga puna e babait si bukëpjekës. Duke marrë tharmin si pikënisje, ai reflekton mbi kushtet e punës së Kosovarëve në perëndim. Ndër të tjera, do të prezantohet një ekspozitë nga koleksioni i GKK-së, duke sjellë për publikun narrativa kuratoriale që nxjerrin në pah historitë e koleksionit nga një perspektivë e re. Pas shumë vitesh, rikthehet ekspozita “Artistët e Rinj”, e cila mbështet artistët në hulumtim dhe komisionim të veprave të reja. Artistët pjesëmarrës do të përzgjidhen me anë të një thirrjeje të hapur që do të shpallet në muajt në vijim; një nga pjesëmarrsit do të mbështetet tutje përmes një rezidence artistike.

Përveq këtyre, këtë vit do të filloj faza përgatitore për ekspozitën e parë retrospektive të artistit eminent Xhevdet Xhafa në GKK, i njohur për ndikim të thellë në jetën kulturore e artistike të Kosovës. Poashtu në fazë pëgatitore do të jetë edhe ekspozita personale e artistes Doruntina Kastrati e kurua nga Natasa Petersin-Bachelez, e cila në vitin 2024 e përfaqësoi Kosovën në Bienalen e Venedikut dhe u nderua me “Mirënjohje të Vecantë”. Bienalja “Muslim Mulliqi” do të jetë gjithashtu në fazën hulumtuese nga kuratorët rreth konceptit kuratorial që ekspozita do të përmbajë. Të gjitha këto janë të planifikuara të realizohen gjatë pjesës së dytë të vitit 2026, pas renovimit të GKK.

Gjatë këtij viti, programi do të ketë fokus primar projektet edukative, përmes hulumtimeve, botimeve dhe diskutimeve. Hulumtimi “E kaluara, e tashmja dhe e pas-ardhmja: Bashkëbisedim për teorinë e artit kosovar” nga filozofi Labinot Kelmendi dhe studentët e tij, do të ravijëzoj në formë të bashkëbisedimit teorik, hulumtues një trajektore të gjerë të zhvillimit të artit në kontekstin kosovar, duke u bazuar në koleksionin e GKK-së dhe më gjerë. Era Qena me hulumtimin “Karikatura si formë rebelimi” synon të gjejë kufinjtë e fshehur me të cilat kanë operuar subkulturat në Kosovë. Ky hulumtim do t’i vënë pah karikaturisët kryesorë të cilët punuan për gazeta e revista, dhe që e përdorën karikaturën si formë arti për të krijuar rezistencë. Dardan Luta me “Gjurmimi i Matej Rodiqit” do të hulumtoj më shumë për jetën dhe veprën e artistit Matej Rodiqi.

Krahas këtyre, do të përkrah projektin “Archiving Transitions” të Fondacioni-it 17 i cili synon të shqyrtojë ndikimin që ka pasur Çmimi “Artistët e së Nesërmes” në jetën artistike e kulturore në vend, prodhimin e artit bashkëkohor, formësimin e skenës artistike, dhe në frymëzimin dhe zhvillimin e brezave të rinj të artistëve. Drita Kabashi, historiane e artit, do të vazhdojë hulumtimet dhe publikimet mbi arkivin e GKK-së si vazhdimësi e suksesit të nismës ekzistuese të shkrimeve Nga Arkivat e Galerisë. Këto shkrime pasqyrojnë përkushtimin e Galerisë Kombëtare për të ofruar analiza dhe kritika mbi skenën artistike të Kosovës dhe historitë e ekspozitave. GKK do të vazhdojë punën e digjitalizimit të plotë të arkivave, duke i bërë këto materiale të qasshme për studime, historian dhe artistë ndër të tjerë.

Programi është përzgjedhur nga Këshilli Drejtues i GKK-së i kryesuar nga Renea Behluli, dhe i përbërë nga anëtarët Linda Gusia, Agron Blakçori, Somer Şpat, Guri Çavdarbasha dhe Bariu Zenelaj./KultPlus.com

‘Merri me vete gjurmët nëpër të cilat erdhe një natë më e përvuajtur se frika dhe hyre në mua’

Posted on by Kult Plus

Poezi nga Azem Shkreli

Në vend të përshëndetjes 

Shko se furishëm po fryn në mua erë mallkimi që s’të fal.
Dhe, dije mirë, kurrë më një e një nuk bëjn’ një si thonte Hikmeti, ai farë poeti me këngë prej zjarri.

Shko merri me vete lutjet tua, edhe hijen tënde hiqe zvarrë rrugëve si gjënë e ndyrë.
Mos u kthe pas.
Mos i harro sytë e përlotur në shtekballin tim.
Mos thuaj lamtumirë.
Asgjë mos thuaj.
Merri me vete gjurmët nëpër të cilat erdhe një natë më e përvuajtur se frika dhe hyre në mua.
Shko dhe bëhu fjalë e mbrame n’gojën time.
Bëhu shkrepetirë e fikur n’ylberin e shkrimit tim.
Bëhu çdo gjë pos Meje e Teje dhe asaj që e quajtëm Ne kur i zinim yjet si fluturat e ua ngjisnim nganjë emër mos ta harrojmë emrin tonë.
Shko, merri me vete edhe rrugët, të mos kthehesh kurrë në vesën e lotit të rrejshëm, gërmadhat e kujtimit t’i rrëzosh.

Shko, mbyllu në do kështjella të largëta harrimi, ku s’të zgjojnë më këmbonat e pendimit kur çmendet mallit vetmia ose kur buza buzën e han n’pikllim, që mëkatin s’e lan, që s’mundet ta shpojë Gurin e rëndë, gurin e ftohtë të ndarjes.
Shko, më mirë dhe hesht. Mos u kthe mbas.
Mos i harro sytë e përlotur n’shtekballin tim.
Mos thuaj lamtumirë.
E kur t’shkojsh larg, më larg se prej blerimi n’blerim
E kur t’shkojsh larg, më larg se prej zemre në zemër
Aq larg sa ta harrosh edhe emrin tënd dhe zërin tim, fshihu prej vetes
Shkurto flokëgjatat, mate me to mendjeshkurtrën tënde dhe mos qaj.
Shko se tmerrshëm po lodrojnë sonte n’mua rrëket e gjakut të ndezur. / KultPlus.com