Tesla ka dominuar në mesin e prodhuesve të automjeteve në botë me një kapital tregu prej 1,37 trilion dollarësh, ndërsa prodhuesit kinezë të makinave kanë rritur konkurrencën e tyre.

Kompania e automjeteve elektrike (EV) e miliarderit Elon Musk aktualisht kryeson listën e 50 prodhuesve më të vlefshëm të automjeteve në botë, sipas të dhënave të përpiluara nga Anadolu nga faqja e internetit companymarketcap.com.

Prodhuesi japonez i makinave Toyota pasoi Teslën me 240 miliardë dollarë, e cila u pasua më pas nga firmat kineze Xiaomi dhe BYD respektivisht me 111,9 miliardë dhe 110,1 miliardë dollarë.

Ndërsa shumica e të ardhurave të Xiaomit vijnë nga një mori produktesh të ndryshme teknologjike që prodhon firma, kompania kineze njoftoi se do të nisë prodhimin e automjeteve elektrike në vitin 2021 dhe lançoi makinën e saj sportive elektrike me bateri, SU7, vitin e kaluar.

Prodhuesit evropianë të makinave Ferrari, Porsche dhe Mercedes-Benz ndjekin markat kineze me kapital tregu prej 78,2 miliardë dollarë, 58,4 miliardë dollarë dhe 57.7 miliardë dollarë, respektivisht.

Ndërkohë, General Motors është në vendin e tetë me 56 miliardë dollarë, e ndjekur nga BMW me 52,4 miliardë dollarë dhe Volkswagen me 50,7 miliardë dollarë.

Prodhuesit turq të automjeteve u renditën gjithashtu në top 50, pasi Ford Otosan u rendit i 38-ti me 9,1 miliardë dollarë dhe Tofas i 47-ti me një kapital tregu prej 3 miliardë dollarësh.

– Markat kineze në rritje

Industria e automjeteve në mxbarë botën po kalon një tranzicion masiv me rritjen e automjeteve elektrike. Lojtarët e shquar në industrinë e automjeteve ende përfshijnë marka që prodhojnë makina me benzinë, por një gjeneratë e re e prodhuesve të automjeteve me investime të mëdha në prodhimin e automjeteve elektrike gjithashtu ka dalë në plan të parë.

Kalimi në makina elektrike po e ndryshon rrënjësisht shkallën e konkurrencës në industrinë globale të automjeteve, me gjigantët tradicionalë të prodhuesve të makinave që përpiqen të ruajnë tregun e tyre me modele inovative EV dhe madje edhe makina vetëdrejtuese, ndërkohë që markat kineze po rrisin konkurrencën e tyre.

Ndër 50 prodhuesit kryesorë të automjeteve, 17 prej tyre janë kinezë. Lista përfshin tetë prodhues makinash japoneze, gjashtë amerikane, katër gjermane dhe tre indiane.

Koreja e Jugut, Suedia, Türkiye dhe Tajvani kanë secila nga dy prodhues makinash në top 50, ndërsa Franca, Italia, Holanda dhe Vietnami kanë secila vetëm nga një./ KultPlus.com

Spitali Specialist dhe Qendra Kërkimore “Mbreti Faisal” në Riad kryen me sukses një implantim robotik të pompës artificiale të zemrës “HeartMate 3” të kompanisë Abbott.

Në një deklaratë të spitalit thuhet se operacioni është kryer te një pacient 35-vjeçar që vuante nga insuficienca kardiake e avancuar, e shoqëruar me komplikime në veshka dhe mushkëri.

Pasi pacienti qëndroi në spital për 120 ditë, rikuperimi i tij përparoi jashtëzakonisht shpejt, duke kaluar vetëm katër ditë në kujdes intensiv dhe pritet të lëshohet nga spitali brenda dhjetë ditëve, një periudhë dukshëm më e shkurtë se koha standarde e rikuperimit për procedura të ngjashme.

“Ky moment historik demonstron aftësinë tonë për të balancuar inovacionin e guximshëm me masa të rrepta sigurie, duke ofruar zgjidhjet mjekësore më të reja që ripërcaktojnë mundësitë në kujdesin shëndetësor”, tha Dr. Bjorn Zoega.

Ai shtoi se kjo arritje forcon pozicionin e Arabisë Saudite si një lider global në inovacionin mjekësor.

Dr. Feras Khaliel, kreu i kardiokirurgjisë dhe drejtor i Programit të Robotikës dhe Kirurgjisë Invazive Minimalistike të qendrës, drejtoi operacionin.

Ai theksoi saktësinë dhe sigurinë e procedurave me ndihmën e robotëve, duke vënë në dukje se pacienti nuk kishte infeksione, gjakderdhje apo komplikime të tjera.

“Pacienti ishte i mahnitur nga shenjat minimale, duke reflektuar aftësitë e avancuara të teknologjisë robotike”, tha ai.

HeartMate 3, i projektuar për të mbështetur pacientët me dështim të avancuar të zemrës, u implantua me ndihmë robotike për të reduktuar traumën kirurgjikale dhe kohën e rikuperimit.

Procedurat me asistencë robotike janë pjesë e përpjekjeve më të gjera të spitalit për të integruar teknologjitë e avancuara në kujdesin shëndetësor.

Institucioni ka arritur më parë njohje globale për transplantet robotike të zemrës dhe mëlçisë dhe renditet vazhdimisht ndër spitalet më të mira në mbarë botën.

Spitali siguroi vendin e parë në Lindjen e Mesme dhe Afrikë dhe u rendit në vendin e 20-të në botë në mesin e 250 Qendrave Mjekësore Akademike më të mira për të dytin vit radhazi. Spitali u njoh gjithashtu si marka më e vlefshme e kujdesit shëndetësor në Arabinë Saudite dhe Lindjen e Mesme në renditjen e “Brand Finance” për vitin 2024./ KultPlus.com

Lulja më e madhe në botë për nga diametri, Rafflesia Arnoldii, ka çelur sërish në pyllin Palupuah në provincën e Sumatrës Perëndimore të Indonezisë.

Rafflesia Arnoldii, e cila është ndër speciet e rrezikuara për shkak të shkatërrimit të habitatit dhe shpyllëzimit, tërhoqi vëmendjen e vizitorëve.

Kjo bimë është një nga tri lulet kombëtare të Indonezisë. U njoh zyrtarisht si një “lule e rrallë” kombëtare me dekret presidencial në vitin 1993.

Madhësia e saj mund të shkojë deri në mbi 100 centimetra./ KultPlus.com

Departamenti i Shtetit i SHBA-së, më 24 janar, urdhëroi ngrirjen e financimeve të reja për pothuajse të gjitha programet e ndihmës ndërkombëtare amerikane si pjesë e përpjekjes së presidentit Donald Trump për t’i përshtatur këto programe me qëllimet e tij të politikës së jashtme.

Këto programe zbatohen kryesisht përmes Agjencisë Amerikane për Zhvillim Ndërkombëtar, USAID.

USAID-i ka investuar më shumë se 1 miliard dollarë në zhvillimin e Kosovës që nga viti 1999.

Sekretari i Shtetit, Marco Rubio, ua dërgoi një mesazh ambasadave amerikane në mbarë botën duke sqaruar zbatimin e një urdhri ekzekutiv që Trump e nënshkroi më 20 janar, ku thuhej se “asnjë ndihmë e mëtejshme ndërkombëtare e Shteteve të Bashkuara nuk do të shpërndahet në një mënyrë që nuk është plotësisht e përputhur me politikën e jashtme të presidentit të Shteteve të Bashkuara”.

Sipas urdhrit ekzekutiv të Trumpit, ndihmat e tanishme amerikane “nuk janë në përputhje me interesat amerikane dhe, në shumë raste, janë në kundërshtim me vlerat amerikane”.

Shtohet se programet e ndihmës “shërbejnë për të destabilizuar paqen botërore” duke promovuar ide që bien ndesh me marrëdhëniet e qëndrueshme brenda vendeve që ato shërbejnë dhe me marrëdhëniet midis atyre vendeve dhe të tjerëve.

Urdhri ekzekutiv kërkon një pezullim 90-ditor të ndihmës zhvillimore ndërkombëtare të SHBA-së për të vlerësuar efikasitetin dhe “përputhshmërinë me politikën e jashtme të Shteteve të Bashkuara”.

Ky urdhër i prek shpërndarjet e reja të fondeve për vendet e huaja, OJQ-të, organizatat ndërkombëtare dhe kontraktorët, deri në përfundimin e rishikimeve të programeve.

Trump dhe republikanë të tjerë ishin zotuar se do të ndërmerrnin masa kundër programeve të ndihmës ndërkombëtare amerikane, dhe memoja e Rubios justifikoi ngrirjen duke thënë se ishte e pamundur për administratën e re të vlerësonte nëse angazhimet ekzistuese të ndihmës ndërkombëtare “nuk janë të përsëritura, janë efektive dhe janë në përputhje me politikën e jashtme të presidentit Trump”.

Kryetari i ri i Komitetit të Punëve të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve, përfaqësuesi Brian Mast (republikan nga Florida), premtoi këtë javë se republikanët do të shqyrtonin “çdo dollar dhe çdo diplomat” në buxhetin e Departamentit të Shtetit për të siguruar që ai i plotësonte standardet e tyre për nevojshmëri strikte.

Mast tha në një deklaratë pas konfirmimit të Rubios si sekretar i Shtetit se ai synon të punojë me Rubion për të “eliminuar” shpërdorimin në Departamentin e Shtetit.

Reagimi i demokratëve

Anëtari kryesor i Komitetit të Punëve të Jashtme të Dhomës reagoi ndaj këtij vendimi duke thënë se ai “minon udhëheqjen dhe besueshmërinë amerikane” në mbarë botën.

“Programet e ndihmës ndërkombëtare të Shteteve të Bashkuara promovojnë stabilitetin në vende të tjera për të ndihmuar në ndalimin e krizave që mund të përhapen drejtpërdrejt në pragun tonë”, tha përfaqësuesi Gregory Meeks (demokrat nga Nju Jorku) në një letër drejtuar Rubios.

“Ndihma ndërkombëtare nuk është një dorë e zgjatur; është një investim strategjik për të ardhmen tonë që është jetik për udhëheqjen globale të SHBA-së dhe për një botë më të qëndrueshme”.

Sipas tij, ndihma ndërkombëtare amerikane i shërben drejtpërdrejt interesave të SHBA-së dhe demonstron besueshmërinë e vendit ndaj aleatëve, partnerëve dhe njerëzve të cenueshëm që mbështeten në ndihmën amerikane për mbijetesë.

Duke pezulluar programet aktuale dhe duke penguar të rejat, Shtetet e Bashkuara do të “lënë këtë hapësirë” për kundërshtarët e saj, thuhej në letër, e cila ishte nënshkruar gjithashtu nga përfaqësuesja Lois Frankel (demokrate nga Florida), anëtarja kryesore në Nënkomisionin e Sigurisë Kombëtare, Departamentit të Shtetit dhe Programeve të Ndërlidhura për Buxhetimin.

“Për vite me radhë, republikanët në Kongres kanë kritikuar atë që ata e shohin si mungesë të besueshmërisë së SHBA-së në raport me vende si Kina, Rusia dhe Irani. Tani besueshmëria jonë është në rrezik dhe duket se do të tërhiqemi nga angazhimet amerikane ndaj partnerëve tanë në mbarë botën”, thanë Meeks dhe Frankel.

Ndihma amerikane në Kosovë

Në tetor të vitit të kaluar, USAID-i shënoi 25-vjetorin e themelimit në Kosovë, ku ka zhvilluar programe për luftën kundër korrupsionit, sundimin e ligjit dhe qeverisjen e mirë, luftën kundër dezinformimit dhe avokimin e mediave të pavarura, forcimin e shoqërisë civile dhe demokracisë, zhvillimin ekonomik dhe tërheqjen e investimeve të huaja.

Aktualisht, USAID-i në Kosovë është duke financuar një mori aktivitetesh. Ndër to janë:

ndihma mbi 12 milionë dollarëshe për mbështetjen e reformave legjislative dhe ngritjen e Gjykatës Komerciale;

ndihma 15 milionë dollarëshe për të përmirësuar gjithëpërfshirjen dhe llogaridhënien në qeverisje;

ndihma mbi 13 milionë dollarëshe për të adresuar sfidat e korrupsionit dhe qeverisjes së mirë në komuna;

ndihma gati 12 milionë dollarëshe për përmirësimin e pavarësisë së gjyqësorit dhe prioritizmit të nevojave të qytetarëve gjatë proceseve gjyqësore;

ndihma mbi 16 milionë dollarëshe për të promovuar konkurrencën e mirë në tregjet vendore dhe ndërkombëtare;

ndihma mbi 13 milionë dollarëshe për pjesëmarrjen e qytetarëve në qeverisjen lokale;

ndihma gati 12 milionë dollarëshe për të rritur kapacitetet institucionale për zhvillimin e tregut të energjisë.

Në gusht të vitit 2024, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, e nënshkroi një grant me USAID-in, i cili ofronte ndihmë shtesë për institucionet e Kosovës në vlerë prej 34.5 milionë dollarësh.

Granti ishte pjesë e marrëveshjes së arritur më parë në vlerë prej rreth 146 milionë dollarësh, që synonte ofrimin e shërbimeve më të mira për qytetarët, rritjen e përgjegjësisë së institucioneve dhe menaxhimin më efikas.

Kreshnik Shehu, një përpunues i drurëve në Kosovë, thotë se ndihma e SHBA-së ka luajtur rol të rëndësishëm në rritjen e eksporteve të kësaj lënde.

Kompania e Shehut, ashtu si edhe sektori i drurit në përgjithësi në Kosovë, kanë përfituar nga financimet e USAID-it (Agjencisë së SHBA-së për Zhvillim Ndërkombëtar).

“Në vitin 2014, eksportet në sektorin tonë ishin 2.5 milionë euro”, thotë Shehu për Radion Evropa e Lirë.

“Sot, ato janë më shumë se 150 milionë euro. Kjo tregon se gjatë dhjetë vjetëve të fundit, kontributi i USAID-it ka qenë shumë i madh. Ai ka qenë një faktor vendimtar në rritjen e këtij sektori”, shton Shehu.

“Nëse ajo ndihmë nuk do të ekzistonte, do të kishim mbetur shumë vite prapa”, thotë Shehu, kompania e të cilit e ka selinë në qytetin e Drenasit.

“Ne ende kemi nevojë për të, sepse ende nuk jemi rritur sa duhet për të përballuar konkurrencën e pabesueshme në tregun ndërkombëtar”, thotë ai.

Urdhri i Rubios përjashton programet e emergjencës ushqimore, si ato që ndihmojnë në ushqyerjen e miliona njerëzve në Sudan. Urdhri ekzekutiv i Trumpit nuk përmend ndihmën ushtarake, por mesazhi i Rubios specifikon se ndihma ushtarake për Izraelin dhe Egjiptin janë të përjashtuara.

Nuk ka asnjë tregues për një përjashtim të ngjashëm për ndihmën ushtarake të SHBA-së për Ukrainën, megjithatë administrata Biden përshpejtoi shpërndarjen e ndihmës së miratuar tashmë për Ukrainën para largimit nga detyra, nga frika se Trump do ta ndërpriste atë. Ende janë rreth 3.85 miliardë dollarë fonde të autorizuara nga Kongresi për dërgesa të ardhshme armësh në Ukrainë, dhe i takon Trump-it nëse do t’i shpenzojë ato apo jo.

Shtetet e Bashkuara janë donatori më i madh në botë, duke ofruar dhjetëra miliarda dollarë çdo vit./ KultPlus.com

Të hënën nis Java Kulturore Zvicerane 2025.

Java do të çelet me një event të hënën pasdite te Piramida e Tiranës, Kubi i Gjelbër, me pjesëmarrjen e ambasadores së Zvicrës Ruth Huber; zëvendësministres së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit Lira Pipa, menaxherit të projektit të Fondit Kulturor Zviceran, Kleidi Eski si dhe artistë interpretues.

Ndër eventet kryesore të kësaj jave është performanca muzikore “Muzikë për njerëz të thyer”, që është një vepër e programuar e përbërë nga disa pjesë muzikore. Çdo pjesë, nëpërmjet performancës së orkestrës, rrëfen rrugëtimin e errët të diktaturës komuniste në Shqipëri nga viti 1945, deri në vitin 1990.

Në ditën në vijim, një bashkëbisedim i hapur do të trajtojë censurën e muzikës klasike gjatë regjimit komunist, me fokus kompozitorët që rrezikuan përndjekjen, me dr. Mikaela Minga dhe kompozitorin Mardit Lleshi në panel.

Performanca muzikore “Muzikë për njerëz të thyer” do të mbahet më 28 janar ora 19:00 Salla Tonin Harapi, Liceu Artistik i Tiranës dhe 29 janar, ora 18:00 në Destil Creative Hub.

Një tjetër event është “Mbi peizazhe uji”. Frymëzuar nga forca primare e etjes, “Mbi peizazhe uji” nga Gentian Doda është një performancë kërcimi bashkëkohor që eksploron aspekte simbolike dhe emocionale të ujit. Nëpërmjet lëvizjes, ajo pasqyron fluiditietin, ripërtëritjen dhe thelbin transformues të ujit, duke mishëruar tensionin midis fuqisë dhe brishtësisë.

Performanca do të vijohet nga një bashkëbisedim me artistët e was bleibt kolektiv | Gentian Doda dhe Gökhan Tuncer (drejtor i Heinrich Böll Stiftung Tirana), mbi procesin krijues të “Mbi peizazhe uji” dhe lidhjen e tij me çështjet sociale të ujit të pijshëm dhe barazisë së ujit në Shqipëri.

Performanca do të shfaqet më 29 janar, ora 19:00 te Teatri Kombëtar Eksperimental “Kujtim Spahivogli”.

Ekspozita Zanat është një kolektiv arti që fuqizon studentet e reja për të zhvilluar aftësitë e dizajnit përmes punëtorive dhe mentorimit.

Aktiviteti inaugurues i kolektivit përmban një prezantim të Zines nga Zanat dhe një ekspozitë ilustrimesh, duke shfaqur trakte që trajtojnë pabarazinë gjinore. Me humor, sarkazëm dhe shkrim të mprehtë, projekti frymëzon reflektim dhe mbrojtje sociale.

Ky prezantim vjen pas një bashkëbisedimi të organizuar në nëntor 2024 me gra krijuese sipërmarrëse, mbi çështjet e përfaqësimit të grave në industritë kreative.

Zanat do të çelet më 30 janar ora 18:00 në sallën e ekspozitave Studio Luce, Rr. Kosovarëve./ KultPlus.com

Kryeministri Edi Rama vizitoi sot mjediset e Muzeut Arkeologjik, pranë Qendrës së Studimeve Albanologjike në kryeqytet, aty ku është i ruajtur një fond prej 100 mijë eksponantësh.

Kryeministri Rama e cilësoi këtë fond, një dëshmi të patjetërsueshme të rrugëtimit mijëravjeçar të historisë së Shqipërisë.

“Nga thesari i monedhave antike, te fondi kombëtar etnografik, kartotekat gjuhësore të gjuhës shqipe, arkivi i historisë kombëtare i shkruar dhe elektronik, të gjitha dëshmi e gjallë se cilët kemi qenë shekuj më parë”, u shpreh Kryeministri Rama.

Kryeministrin e shoqëruan gjatë vizitës drejtues të Muzeut Arkeologjik të cilët shpjeguan renditjen e të gjithë fondit arkeologjik nga njëri pavijon në tjetrin.

Kryeministri Edi Rama, i shoqëruar edhe nga kreu i Akademisë së Shkencave, Skënder Gjinushi ndaluan edhe në laboratorin i Restaurimit pranë këtij muzeu, ku u njohën me disa nga gjetjet e fundit.

“Një gjetje e fundit është në Babunjë të Lushnjës dhe kjo gjetje pritet të ekspozohet së shpejti. Një kalorës me kalë, që daton në vitin 520, pra 400 vjet para Krishtit, shumë i rëndësishëm në llojin e vet. Kemi edhe një kalorës tjetër që është në muzeun e Olimpias, që tregon një sportist nga Epidamni që ka fituar Lojërat e 66-ta Olimpike, në vitin 566 para Krishtit. Dhe sot, ka një memorial në Olimpia, kushtuar sportistit nga Durrësi”, u shpreh restauratori./atsh/KultPlus.com