Maja e Vajushës në Lëpushë të Malësisë së Madhe, është një nga bukuritë e rralla të natyrës së Kelmendit dhe një prej “perlave” të Alpeve Shqiptare.
Shtimi i bujtinave dhe rruga tashmë e rregulluar e bëjnë të lehtë mbërritjen e të gjithë atyre të pasionuarve pas natyrës dhe sporteve dimërore.
Kryeministri Edi Rama përcolli sot pamje të kësaj maje.
“Pamje të veçanta nga Maja e Vajushës në Malësinë e Madhe”, u shpreh Rama.
Nuk janë të paktë turistët e huaj por edhe dashamirë vendas të natyrës dhe ngjitjeve malore që zbulojnë magjinë e vjeshtës në majën e Vajushës në Lëpushë.
Kjo pikë e Alpeve Shqiptare është një nga më të bukurat e saj./atsh/KultPlus.com
Një herë lumturinë e pata fare pranë, mend e preka me dorë. E gjitha kjo ndodhi gjatë një shëtitjeje, një natë të nxehtë vere. Ne, një shoqëri e madhe të rinjsh, u mblodhëm në lëndinat përtej Vollgës, tek gjuetarët e blinit.
Hëngrëm supë që na e përgatitën peshkatarët, pimë vodkë e birrë përreth zjarrit, diskutuam si ta ndërtonim sa më shpejt e më mirë këtë botë, pastaj, si u lodhëm paq, u shpërndamë nëpër lëndinën e korrur, secili në qejf të vet. U largova nga zjarri me një vazjë, e cila më dukej vërtet e mençur dhe e ndjeshme. Kishte sy të qeshur e paksa të zinj, në çdo fjalë që thoshte tregohej çiltërsia. Kjo vajzë të gjithë njerëzit i shihte me përkëdheli.
Ecnim të heshtur, krah njëri-tjetrit. Nën këmbë thyheshin duke kërcitur kërcejt e barit të prerë me kosë. Nga kupa e kristaltë e qiellit, e përmbysur mbi tokë, derdhej vlaga dehëse e dritës së hënës. Duke psherëtirë thellë, vajza filloi: – Sa bukur! Tamam shkretëtirë afrikane, kurse mullarët, si piramida. Dhe vapë… Pastaj më ftoi të uleshim rrëzë një mullari që lëshonte një hije të rrumbullakët e të plotë, sikur të ishte ditë. Këndonin gjinkallat, që larg dikush pyeste trishtueshëm:
Eh, përse më tradhtove?
Plot gëzim zura t’i rrëfej vajzës për gjithçka dija e nuk dija në këtë jetë, kur – papritur ajo bërtiti me një zë të shuar e ra me shpinë në tokë. Ishte, me sa duket, e para herë që shihja një njeri t’i binin të fikët dhe për një çast u hutova. Doja të bërtisja, të thërrisja për ndihmë, por shpejt më erdhi ndër mend se ç’bënin në këto raste heronjtë e edukuar të romaneve që kisha lexuar, ia zbërtheva rripin e fundit, bluzën, shiritat e korsës. Kur pashë gjinjtë e saj, si dy kupa të vogla argjendi të lara me dritën e plotë të hënës, e të rrëzuara në anën e zemrës, më pushtoi një dëshirë e zjarrtë ta puthja.
Por, si e ndrydha këtë ndjenjë u sula me vrap drejt lumit që të merrja ujë, sepse – siç shkruhej në libra – heronjtë në të tilla raste kurdoherë vraponin për ujë, po të mos kishte ndonjë përrua në vendin e katastrofës, të përgatitur që më parë me hamendjen e autorit. Por, kur u ktheva, gjithnjë duke vrapuar si një kalë i harbuar, me kapelen e mbushur plot me ujë, e gjej të sëmurën mbështetur te mulliri. -S’është nevoja, – tha e lodhur fare qetësisht, duke shtyrë me dorë kapelën e bërë qull… Dhe u largua prej meje drejt zjarrit, ku dy studentë përsërisnin po atë këngë të mërzitshme:
Ah, përse më tradhtove?
– Unë, s’të bëra ndonjë të keqe? – doja të sigurohesha, i turbulluar, siç isha nga kjo heshtje e vajzës. Ajo u përgjigj shkurt: – Jo. Ju nuk jeni shumë i shkathët. Megjithatë, kuptohet, ju falenderoj. Por m’u duk se nuk më falenderoi sinqerisht.
Ne nuk takoheshim shpesh, por, pas këtij rasti, takimet tona u bënë më të rralla. S’vonoi shumë dhe ajo humbi fare nga qyteti. Vetëm pas nja katër vjetësh u pamë në një anije. Qe nisur nga një fshat i Vollgës, ku banonte në një vilë, e po shkonte në qytet tek i shoqi. Ishte shtatzënë, e megjithatë, rrobat i rrinin për bukuri kurse në qafë i varej zinxhiri i gjatë prej floriri i orës dhe një lule e madhe si medalje. Ishte bërë shumë e mirë, vërtet. -Ja, – tha ajo kur po kujtonim miqësisht të kaluarën – ja ku jam, e martuar dhe gjithçka… Ishte mbrëmje. Në lumë digjej perëndimi i diellit. Gjurma shkumore që linte anija nga pas, në largësinë e kaltër të veriut, dukej si një shirit i gjerë dantelle të kuqe.
– Kam dy fëmijë, pres të tretin, – foli krenare, si një mjeshtër që e pëlqen zanatin e vet. Në prehër mbante një qese letre me portokalle. – A t’ua them? – pyeti pastaj duke qeshur ëmbël me ata sytë paksa të zinj. – Në qoftë se atëhere tek mullari – e mbani mend – ju do të kishit qenë më i guximshëm… do t’më kishit puthur… tani do të isha gruaja juaj… Se unë ju pëlqeja, apo jo? Kurse ju, drejt e tek uji… Eh, ju! I shpjegova se kisha vepruar ashtu siç tregohej në librat që ishin aq të shenjtë për mua në atë kohë; dhe vetëm atëhere mund ta puthje, kur ajo, si të hapte sytë, të thërriste e habitur- Oh, po ku jam kështu? Ajo qeshi një grimë, pastaj foli mendueshëm: -Ja, këtu është e keqja jonë, se ne duam të jetojmë si nëpër libra… Por jeta është më e gjerë… më e mençur se librat, zoti im… Jeta s’është aspak si në libra… Po… Nxori nga qesja një portokall, e vështroi me kujdes e, duke e mvrejtur, tha: – I poshtri, e ka futur të kalbur…
Pa delikatesë e flaku në lumë; unë e ndoqa me sy kur ai, duke u rrotulluar, humbi në shkumën e kuqe. – Hë, po tani? Akoma jetoni si nëpër libra? Ë? Unë heshtja duke shikuar rërën e bregut, të ringjyrosur nga flaka e perëndimit dhe më tej, hapësirat e lëndinave që kishin marrë një nuancë të florinjtë. Varkat e përmbysura dergjeshin mbi rërë si peshq të mëdhenj, të vrarë. Shelgjet lëshonin një hije të trishtueshme. Në hapësirat e largëta të lëndinave, dukeshin mullarët e barit e, mua m’u kujtua krahasimi i saj: “Tamam shkretëtirë afrikane, kurse mullarët si piramida…” Duke qëruar portokallin tjetër, gruaja më përsëriti me tonin e një të madhi e sikur t’më ndëshkonte: – Po, do të isha gruaja juaj… -Ju falenderoj, – i thashë, – ju falenderoj.
Diell mos pafsha me sy n’luajsha me ty, Kosovë, tokë trëndafilash, ti lindja ime dhe varri, ti dorë martine, shqipe me krahë zjarri, ti besë e përjetësuar, që vdes vetëm atëherë kur dielli për herë të fundit perëndon, kur jeta shkon, s’ka njerëz, kur s’ka stinë, s’ka lule, s’ka pranverë./KultPlus.com
Nobelisti Gunter Grass vjen serish ne gjuhën shqipe me “Macja dhe miu” veprës tjetër të triologjisë së Dancingut. Përkthyesja Ana Kove, tregon konstekstin.
“Te ‘Macja dhe miu’ Grassi merret me luftën e dytë botërore, për rekrutimin që u bënte nazizmi të rinjve, nga Rinia Hitleriane e më pas”. Grass ka ngjallur debate me letërsinë e tij, me denoncimin që i bënte shoqërisë dhe hallkave që nuk funskionuan duke iu dorëzuar nazizmit. Vetë triologjia, është pjesë e një reflektimi të thellë dhe krejt personal.
“Ky libër është reflektimi i Grasit indirekt për periudhën e rinisë së tij. Ne e dime që ai ka qenë autor polemizues e provokues, ka qenë 14 vjeç kur ka qenë pjesë e formacioneve naziste. Kur u shkrua ‘Macja dhe Miu’ ka nisur katarsisin e tij duke dashur të thotë disa të vërteta të asaj kohe”, thotë Kove.
Letërsia e Gunter Grass u vlerësua më çmim Nobel më 1999, ndërsa gjermanët kishin bërë paqe me emrin e tij, duke pranuar të shkuarën dhe reflektuar thellësisht mbi shoqërinë, politikën dhe të ardhmen dhe duke u kujdesur për dukuritë e ngjashme./ balkanweb/ KultPlus.com
Mbretëresha Elizabeth, e cila u nda nga jeta më 8 shtator 2022 dhe që arriti të bënte histori si monarkja britanike më jetëgjatë, pasi kishte udhëhequr Komonuelthin për gati 71 vjet, thuhet seka mohuar Çmimi Nobel për Paqe gjatë mbretërimit të saj.
Monarkja, ndonëse gjithë jetën ia kushtoi shërbimit publik duke fituar shumë çmime për shërbimet e saj, nuk e ka dëshiruar çmimin Nobel për Paqen. Siç raporton Daily Mail, një oborrtar i lartë tha se Mbretëresha “nuk e donte nderin”.
Edhe pse deri më sot nuk është e qartë pse Elizabeta e refuzoi çmimin, një fjalim që ajo mbajti në moshën 21-vjeçare tha “Unë deklaroj para jush se e gjithë jeta ime, qoftë e gjatë apo e shkurtër, do t’i kushtohet shërbimit ndaj jush”./ topchanel/ KultPlus.com
Ditën e djeshme përfundoi Panairi i Librit në Tiranë, panairi më prestigjioz që mbledh së bashku për pesë ditë, në Pallatin e Kongreseve, shtëpi botuese të mëdha e të vogla dhe aktorë të tjerë të lidhur me botën e botimeve. Si çdo vit, një nga ngjarjet më të rëndësishme e këtij Panairi lidhet me shpalljen e fituesve të çmimeve në një ceremoni që si tradicionalisht, edhe kësaj here, u organizua ditën e shtunë, 16 nëntor 2024, në orën 12.00.
Kanë qenë disa shtëpi botuese dhe rreth 160 tituj, që morën pjesë në këtë garë. Po publikojmë sot, pa dyshim për të nderuar autorët e përzgjedhur, por edhe për të orientuar lexuesit që do të vijojnë të blejnë libra të mirë, njoftimin e Jurisë e cila, para se të shpallte fituesit, hartoi një listë të shkurtër të autorëve shqiptarë më të mirë të vitit që dalloheshin për origjinalitet e talent, të përkthyesve që kishin sjellë vepra të rëndësishme të letërsisë së huaj me një nivel cilësie që nuk kufizohej vetëm në besnikëri ndaj gjuhës së origjinalit, por që përfaqësonte një model përkthimi dhe të disa veprave studimore me vlerë.
Kjo listë iu dërgua sekretarisë së Shoqatës në datën 10 nëntor 2024. Për disa arsye, Juria propozoi që lista të mos publikohej paraprakisht, por pas shpalljes së fituesve. Ja finalistët për çmimet e ndryshme.
Njoftim nga JURIA
Pas dy muajsh shoshitjeje, shqyrtimesh dhe diskutimesh të brendshme, si Juri e Panairit XXVII, kemi përzgjedhur finalistë në tri kategori: a) letërsi shqipe, b) letërsi e huaj e përkthyer në shqip, për përkthyesin, c) letra studimore. Fatkeqësisht, në zhanrin e letërsisë për fëmijë, nuk gjetëm prurje të mjaftueshme për të dhënë një çmim këtë vit. Finalistët e përzgjedhur janë këta (renditja nuk nënkupton vlerësim):
Letërsi shqipe:
📚Virion Graçi, SHTATË DRITARET, Shtëpia Botuese Albas 📚Virgjil Muçi, TRI JETËT E ZOTIT P. Shtëpia Botuese Dituria 📚Tom Kuka, I RËNË NGA QIELLI, Shtëpia Botuese Pegi 📚Ervin Nezha, TRI TAVERNAT, Shtëpia Botuese Albas 📚Besnik Mustafaj, PORTA E NGUSHTË E PURGATORIT, Shtëpia Botuese Onufri
📚Viola Isufaj, BALADË DRITASH PËR ZORBËN, Akademia e Shkencave 📚Bashkim Kuçuku, SHPREHËSI TË STRUKTURAVE – Shtëpia Botuese Onufri 📚Ardian Vehbiu, PËRRALLËTARËT E GJUHËS SHQIPE – Shtëpia Botuese Naimi 📚Gazmend Krasniqi, SI TA LEXOJMË LETËRSINË SHQIPE – Botimet Jozef 📚Anastas Angjeli, INSTITUCIONET E BRETTON WOODS-IT – Shtëpia Botuese Toena
Juria dëshiron të veçojë edhe një autor studimor këtë vit, i cili, sipas mendimit të Jurisë, meriton një çmim për kontributin gjatë karrierës, që reflektohet në veprën e tij. Pra, besoj se Shoqata do të jetë dakord të japim një Çmim të veçantë karriere. Në emër të Jurisë, Ilir Baci./balkanweb/ KultPlus.com
Shpendët shtegtarë “pushtuan” liqenin e Shkodrës, duke dhuruar spektakël në ditët e fundit të nëntorit.
Kryeministri Edi Rama ndau këtë mëngjes pamje të zogjve shtegtarë mbi liqen.
“Një fluturim mbi liqenin e Shkodrës”, shkruan Rama.
Fauna e liqenit të Shkodrës është e shumëllojshme dhe e pasur me 45 lloje peshqish e 270 lloje shpendësh. Këto shpendë përbëjnë 87% të gjithë Ornitofaunës të Shqipërisë.
Një perlë e kësaj pasurie është pa dyshim pelikani, zogu më i madh në Europë. Pika më e thellë e liqenit është rreth 45 metra. Në skajin juglindor shtrihet qyteti i Shkodrës, nga i cili ka marrë edhe emrin./atsh/ KultPlus.com
Kolonia e piktorëve ” Skampis 2024″ shndërroi Elbasanin në qendër arti. Për dy ditë me radhë, “Skampis 2024” solli një atmosferë krijuese në Elbasan, duke mbledhur artistë të talentuar që kanë pasqyruar bukuritë dhe trashëgiminë e qytetit përmes artit të tyre.
Artistët shpalosën talentin mbi pamje ikonike të Elbasanit, duke përfshirë kalanë, rrugicat e vjetra dhe peizazhet natyrore të Funarit dhe Gjinarit. Përmes këtyre veprave, ata kanë rikthyer historinë dhe natyrën në një formë artistike që mishëron shpirtin e qytetit.
Ky aktivitet u përmbyll me një ekspozitë unike në Hotel “Skampa”, ku të gjitha punimet e realizuara gjatë ditëve të kolonisë u prezantuan për publikun. Ekspozita ofron një mundësi për artdashësit dhe qytetarët të shijojnë bukuritë e Elbasanit përmes syve të artistëve.
Kolonia e Piktorëve “Skampis 2024” është një tjetër dëshmi e përkushtimit të qytetit për të ruajtur dhe promovuar trashëgiminë kulturore përmes artit dhe krijimtarisë.
Ky udhëtim artistik rikonfirmon Elbasanin si një qendër e rëndësishme e kulturës dhe historisë shqiptare, duke mbështetur iniciativa që ruajnë dhe promovojnë trashëgiminë kulturore./ oranews/ KultPlus.com
Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku ka njoftuar se Kanë përfunduar punimet e fazës së parë në kullën e Tal Belit, në Krelan të Gjakovës, shkruan KultPlus.
Lajmin e ka bërë të ditur Ministri Çeku përmes një shkrimi në facebook.
“Shpëton nga rrënimi kulla e Tal Belit, në Krelan të Gjakovës. Kanë përfunduar punimet e fazës së parë në këtë aset që është shembull i kullave të fund shek. XVIII-të.
Për trashëgiminë tonë kulturore.”, thuhet në shkrimin e ministrit Çeku në facebook./ KultPlus.com
Artistet Qëndresa Krasniqi dhe Elvira Shyti- Kasapolli të mërkurën mbrëma vijnë me ekspozitën “TRASHËGIMIA NË NGJYRË”, në ambientet e KultPlus Caffe Gallery.
Ekspozita sjellë piktura me motive të trashëgimisë kulturore të cilat paraqesin vlerat kulturore dhe identitetin shqiptar.
Pikturat me Motive të Xhubletës – Një Homazh për Trashëgiminë Kulturore Shqiptare
Kjo seri pikturash sjell në jetë bukurinë dhe simbolikën e xhubletës, një veshje tradicionale shqiptare që mishëron historinë dhe identitetin shqiptar. Çdo vepër reflekton detaje të ndërlikuara të qendisjeve, ngjyrave të ndezura dhe formës unike të xhubletës, duke theksuar mjeshtërinë artizanale dhe vlerat kulturore që ajo përfaqëson.
Pikturat nuk janë vetëm një interpretim artistik, por edhe një mjet për të rikthyer në vëmendje një element të rëndësishëm të trashëgimisë sonë, të njohur edhe ndërkombëtarisht nga UNESCO. Përmes një kombinimi të traditës dhe shprehjes moderne, këto punime sjellin një perspektivë të freskët mbi mënyrën se si arti bashkon të kaluarën me të tashmen.
Trashëgimia në ngjyrë-Qilimi
Qilimi i shfaqur në pikturë pasqyron jetën e zakonshme familjare të një familje tradicionale dhe e shpreh lidhjen e ngushtë mes artit dhe jetës duke na i prezantuar traditat që paraqesin identitetin tonë kulturor shqiptar.
Duke pasur lirinë e plotë të të shprehurit si dhe duke thyer normat tradicionale të perspektivës, përqendrimit në detaje dhe natyralizmit, e duke përdorur elemente të çrregullta dhe abstrakte, kam paraqitur detaje të qilimit në piktura në një atmosferë më ndryshe, ku ngjyrat rrjedhin jashtë formës dhe krijimit të qilimit përtej pamjes tradicionale, si një pasqyrë e një bote imagjinare.
Shprehja e harmonisë dhe forcës nëpërmes ngjyrave dhe motiveve të veçanta që ka qilimi e mundësojnë bartjen e mesazhit dhe emocionit në lidhje me kulturën dhe traditat e bartura ndër breza, një mesazh për të kuptuar lidhjen personale të së tashmes me të kaluarën dhe trashëgiminë.
Ekspozita hapet më 20.11.2024, në ora 19:00, në KultPlus Caffe Gallery./ KultPlus.com
Revolucioni Francez i vitit 1789, kishte një ndikim më të madh politik, intelektual dhe kulturor, në krahasim me çdo revolucion tjetër në histori. Ai shënoi një ndryshim global nga monarkitë absolutiste që e kishin qeverisur shumicën e njerëzimit për gati të gjithë historinë e regjistruar, tek demokracitë, republikat dhe shtetet moderne.
Liberalizmi, laicizmi, nacionalizmi, radikalizmi, socializmi, feminizmi:të gjitha rrjedhin nga Revolucioni Francez. Po kështu edhe socialdemokracia, komunizmi dhe fashizmi. Ja cilat janë 10 gjërat, për të cilat i detyrohemi këtij revolucioni.
Fundi i feudalizmit, dhe i të drejtës hyjnore të mbretërve
Një nga hapat e parë të Revolucionit Francez, ishte të shfuqizonte monarkinë absolutiste, dhe ta zëvendësonte atë me një kushtetutë, që i përgjigjej nevojave të gjithë kombit. Të gjitha privilegjet aristokratike u hoqën. Po kështu u veprua gradualisht, edhe në pjesën tjetër të Evropës.
Përhapja e të drejtave të njeriut
Në gushtin e vitit 1789, Asambleja Kombëtare Kushtetuese e Francës, miratoi Deklaratën për të Drejtat e Njeriut dhe të Qytetarit. Dokumenti, i përbërë nga 17 nene që përfshinin parimet e Iluminizmit, të cilat frymëzuan Revolucionin Francez, ishte një statut i rëndësishëm i të drejtave dhe lirive themelore të njeriut.
Ai mishëronte konceptin, se individi duhet të ruhet nga veprimi arbitrar i shtetit, dhe do të shërbejë si preambulë e Kushtetutës franceze të vitit 1791, dhe e kushtetutave të mëvonshme. Deklarata, revolucionarizoi marrëdhënien midis qytetarit dhe shtetit – ose të paktën të kuptuarit se çfarë duhet të jetë kjo marrëdhënie.
Nacionalizmi modern
Farat e nacionalizmit francez, u mbollën që në Luftën Njëqindvjeçare, kur territori i asaj që do të bëhej Franca, ishte rrënuar nga pushtuesit anglezë. Por vetëm gjatë rrjedhës së Revolucionit Francez, do të lindte nacionalizmi siç kuptohet zakonisht në epokën moderne.
Marrëdhënia e re e qytetarit me kombin, u mishërua në një këngë të re revolucionare, Marsejeza, që do të bëhej himni kombëtar i Francës. Kënga nuk lartësonte një monark apo komandant ushtarak, por ishte një thirrje patriotike për të mobilizuar të gjithë qytetarët për të luftuar për kombin, dhe për të penguar depërtimin e pushtuesve të huaj.
Terrori revolucionar
Për të ruajtur revolucionin e tyre nga lëvizjet kundërrevolucionare, krerët jakobinë, zbatuan atë që hyri në histori si “Mbretërimi i Terrorit”. Nga vera e vitit 1793, dhe deri në verën e vitit 1794, u ekzekutuan mijëra njerëz, përfshirë vetë udhëheqësit revolucionarë. Ato muaj krijuan një shembull të keq, që u ndoq më vonë nga shumë udhëheqës tiranikë.
Rënia e Kishës dhe ngritja e laicizmit
Pas shekujsh korrupsioni, abuzimi dhe privilegjesh të pamerituara, Kisha Katolike e humbi pozitën e saj kur shpërtheu revolucioni në vitin 1789. Një nga hapat e para të Asamblesë, ishte ta privonte Kishën nga autoriteti i saj, për të mbledhur taksën e një të dhjetës.
Në vitin 1801, Napoleoni arriti një marrëveshje (Konkordat) me Kishën, që normalizoi dhe rregulloi marrëdhëniet mes Kishës Katolike dhe Francës. Konkordati mbeti në fuqi deri në vitin 1905, kur Franca përfundimisht vendosi një ndarje të plotë midis Kishës dhe shtetit.
Thjeshtëzimi i modës së të veshurit
Gjatë shekullit XVIII, teksa oborri mbretëror dhe qeveria franceze u bënë gjithnjë e më shumë të korruptuar, moda e lidhur me regjimin nisi të shihej si një nga simbolet që duheshin rrëzuar.
Kur u përmbys regjimi i vjetër, rrobat e mbi ngarkuara u zëvendësuan nga një lloj anti-mode, që e vuri theksin tek thjeshtësia dhe modestia për burrat dhe gratë. Kështu nuk u hoq dorë nga përdorimi i parukeve nga burrat dhe i kapeleve shumëngjyrëshe. Ato u zëvendësuan nga veshje e thjeshta, dhe pantallonat e ngushta
Sistemi metrik
Para Revolucionit Francez, njësitë e peshës dhe matjeve të tjera ndryshonin jo vetëm midis vendeve, por edhe midis rajoneve të ndryshme, madje edhe midis qyteteve. Nevoja për një sistem uniform ishte mëse e qartë për njerëzit e arsimuar, shkencëtarët dhe tregtarët në të gjithë Evropën.
Sistemi i një metrike të përbashkët u propozua për herë të parë në Asamblenë Kombëtare në vitin 1791. Një metër u përcaktua si një dhjetë milionta e distancës midis Polit të Veriut dhe Ekuatorit. Një liter, ishte vëllimi i një decimetri kub. Një kilogram, ishte pesha e një litri uji të pastër e kështu me rradhë.
Kodi i Napoleonit
Kodin Civil Francez i miratuar më 1804, u bë i njohur si Kodi i Napoleonit. Roli i Kishës u zbeh ndjeshëm, krahinat u transformuan në nënndarje të një shteti të ri kombëtar. Kodi iu nënshtrua rishikimeve të ndryshme në shekuj që nga miratimi i saj, por mbetet në Francë edhe sot e kësaj dite. Sot, shumica e njerëzimit – me përjashtimin e dukshëm të vendeve anglosaksone, jetojnë nën Kodin Napoleonik ose derivatet e tij.
Përhapja e republikave
Sovraniteti popullor, qeveria përfaqësuese dhe sundimi i ligjit, ishin idealet e shprehura të qeverisë revolucionare franceze. Përhapja e këtyre parimeve republikane në të gjithë Europën, u pa si një fund i dëshirueshëm në vetvete, dhe gjithashtu si një mjet parandalues për të mbrojtur Revolucionin Francez në shtëpi.
Prandaj, dhjetra “republika motra”, të madhësive të ndryshme, u krijuan në vitet 1790 dhe përfundimisht u konsoliduan në disa republika të mëdha rreth kufijve të Francës.
“Liri, barazi, vëllazëri”, dhe shtrirja e idealizmit shekullar
“Liberte, Egalite, Fraternite”, ishte një moto e hershme e Revolucionit Francez që shprehte idealet dhe aspiratat e tij. Ky term, hyri shpesh në leksikun revolucionar popullor.
Në praktikë, Revolucionarët u rrëzuan pa arritur të vënë tërësisht në zbatim moton e tyre. Sidoqoftë, Liria, Barazia, Vëllazëria, ashtu si idealet e Revolucionit Amerikan, ishin dhe mbetën aspiratat e përhershme tërheqëse për idealistët.
Vjeshta erdhi herët, ti nuk erdhe, Do të vije, unë do të lija cigaren, Në vend të pullave të nikotinës, Do më rridhte në vena shiu Dhe vetëvrasja e plakjes, Dhe vera e kaluar e rinisë…
Fëmijët do të luanin kukafshehti me shiun, Do të zbukuronin rrugët me të qeshura, Një harabel me flatra argjendi Do të bëhej loja e fëmijëve… Dhe unë do të isha balona e harabelave.
Gjiri yt i kthjellët si ylberi Do të rrethonte netët e mia, Në ballë do ta puthja errësirën Ulërimën tënde më të gjatë se e gjata Në qerpikët e zinj ngecur Frikën dhe aromën tënde…
Ah! Zjarri i prekjes tënde Si uji që ka ngrirë në acar, Dëshira për t’u bërë jorgani yt, Digje majën e flokut më të hollë Me buzët e puthjes, prekjes, nuhatjes, Do të të puthja…
Me krahët e erës do të përqafoja Trupin tënd që i rri i vogël trupit tim… Ti nuk erdhe, vjeshta erdhi herët Hija ime nga pragu i dritareve I ra pas dashurisë tënde të zezë… Dhe zemra i ra pas trishtimit, dëshpërimit…
Tani pres të kthehesh Siç më ka marrë malli të ikësh… Që të më ushqesh Me pasionin e dashurisë tënde në errësirë Të më mbytësh me uraganin tënd të zi Të më harrosh në errësirën tënde të zezë. Vjeshta erdhi herët, ti nuk erdhe…/KultPlus.com
Si artistë të cilët e bëjnë dhe për të cilët bëhet festivali i teatrit “Moisiu” por edhe si shoqatë sindikale, vendimi për anulimin e edicionit të sivjetmë të festivalit na pikëllon pa masë.
Ky vendim na gjen në muajin e dytë të veprimeve tona sindikale, të nisura nga data 09 shtator dhe të përshkallëzuara në grevë të përgjithshme nga 15 nëntori, pa vullnetin tonë, por si rezultat i mosveprimit dhe heshtjes karshi kërkesave tona. Konsiderojmë se indiferenca e këtillë është tregues i mungesës së njohjes dhe ndjeshmërisë së përfaqësuesve institucionalë për punën e artistëve e artisteve të teatrit, e cila është reflektuar edhe në mosveprimet e tyre karshi përpjekjeve tona për të gjetur zgjidhje e ofruar ndihmën tonë për përmirësimin e gabimeve në ligjin e pagave tash e më shumë se një vit dhe tash e më shumë se dy muaj, pra nga 9 shtatori i këtij viti kur njëlloj si opinionin publik e komunitetin artistik, i kemi njoftuar edhe Ministrinë e Kulturës dhe Teatrin Kombëtar të Kosovës për veprimet tona sindikale, kohështrirjen e tyre dhe nivelet e përshkallëzimit të tyre.
Së fundmi, më 28 tetor, në një takim të SHSATKK me përfaqësues të kabinetit të ministrit të Kulturës, Rinisë dhe Sportit, përfaqësuesve të SHSATKK tërthorazi u është drejtuar një kërkesë paradoksale, që festivali të mbahet edhe pa praninë e aktorëve dhe shfaqjeve të Teatrit Kombëtar të Kosovës.
Kjo kërkesë ka qenë tregues i qartë se të gjitha premtimet se është duke u punuar fort për përmirësimin e gabimeve në ligjin e pagave dhe për miratimin e rregullores për ekuivalentimin e pagave, kanë qenë thjesht mashtrim ndaj komunitetit.
Në anën tjetër, ajo kërkesë drejtuar SHSATKK më 28 tetor, ka qenë zhvleftësim i dyfishtë i artistëve të Teatrit Kombëtar të Kosovës, duke na përçuar mesazhin se për këtë ministri, më me rëndësi është të shënjohet një edicion i festivalit ad-hoc e pa praninë e artistëve dhe shfaqjeve të TKK-së, sesa të punohet drejt sigurimit të mirëqenies për ta, gjë e cila do të siguronte edhe mbarëvajtjen e festivalit si rezultat afatshkurtër edhe vazhdimësinë e punës në TKK si rezultat afatgjatë e obligim që Ministria e ka jo vetëm ndaj artistëve të TKK por edhe ndaj publikut.
Festivali “Moisiu” është themeluar nga artistët në vitet e ‘90-ta dhe ka vazhduar falë artistëve në këto dy edicionet e fundit e me artistët do të vazhdojë edhe në të ardhmen. Ky festival, ashtu si çdo shfaqje e çdo ngjarje e TKK-së është vlerë e çmuar për gjithësecilin prej nesh, ashtu siç është përgjegjësia jonë ndaj publikut.
Festivalet si “Moisiu,” nuk kanë kuptim pa artistët, sidomos kur ato organizohen nga Teatri Kombëtar i Kosovës, që është shtëpi e jona. Për t’i shtruar gjërat për së mbari, përfaqësuesit institucionalë që thirren në rëndësinë kombëtare të këtij festivali, duhej të ishin këndellur me kohë dhe të vepronin në mënyrë konstruktive, për të plotësuar kërkesat e atyre pa të cilët festivali nuk ka kuptim. Pastaj do të mund të uleshim bashkë dhe të flisnim gjerë e gjatë për rëndësinë e teatrit e festivaleve të teatrit, por në këtë bisedë ne do të duhej të flisnim, e ata të dëgjonin.
“Moisiu” mund të shtyhet, por jo të anulohet. Këtë nuk e vendosin as ministritë e as ministrat; as menaxherët e as menaxhmentet, sepse festivali është ngritur me mundin e artistëve dhe nga artistët do të mbahet.
Ne, artistët, jemi festivali.
MOISIU është i yni.
Ne jemi MOISIU.
Shihemi së shpejti në festën e madhe të artistëve dhe publikut./ KultPlus.com
Big Band dhe Orkestra Simfonike e Forcave të Armatosura (OSFA) gjenden sot në Vlorë për një koncert kushtuar 80-vjetorit të Çlirimit.
Programi i koncerteve në qytete të ndryshme të vendit, vjen si bashkëpunim i Ministrisë së Mbrojtjes, Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit. Pas koncertit për rastin e 17 nëntorit, festës së çlirimit të kryeqytetit, Big Band u zhvendos sot me koncertin në sheshin e Flamurit në Vlorë.
Koncerti me këngë patriotike të remiksuara, në kuadër të 80-vjetorit të çlirimit, u zhvillua në mesditë dhe u ndoq nga qytetarët e Vlorës dhe vizitorë të qytetit bregdetar.
Koncerti në sheshin e Flamurit u realizua në kuadër të koncerteve të tjera të OSFA, të cilat nisën më 22 tetor dhe përfundojnë më 22 nëntor./atsh/KultPlus.com
Ndërsa afrohemi në fund të çdo viti, ne fillojmë të mendojmë – se cilat janë vendet më të mira për të vizituar në Evropë në vitin 2025, sipas një artikulli të botuar në revistën globale CN Traveler (Condé Nast Traveler).
Ekspertët nga të katër anët e globit kanë zbuluar dhe rekomanduar 11 destinacionet më të mira për të udhëtuar në 2025.
Këtë vit, përveç kthimit të vështrimit tonë drejt destinacioneve më të njohura të botës – ne po kërkojmë gjithashtu edhe vende që aktualisht po bëjnë bujë në rrjetet sociale.
Kjo listë përfshin vende, rajone dhe qytete të Evropës që meritojnë kohën dhe vëmendjen tuaj vitin e ardhshëm!
Shqipëria
Peizazhi në Shqipëri është një ndërthurje e Alpeve evropiane, fshatrave përrallore dhe bregdetit idilik që rivalizon rivierat më të mira të Mesdheut.
Një aeroport i ri i planifikuar në Vlorë do t’u ofrojë vizitorëve akses në plazhet më të bukura të detit Jon – duke shmangur bllokimet e trafikut – që më herët mundonin turistët që vinin nga Tirana.
Dikur vendi i pushuesve aventurierë, sot Shqipëria renditet si një destinacion i rëndësishëm turistik në vitin 2025.
Pavarësisht se është pak më e vogël se Zvicra, atraksioni i saj qëndron në diversitetin e saj mbresëlënës – i cili përfshin në mënyrë kompakte një shtrirje të Alpeve, pyjeve antike, fshatrave përrallore – dhe dy vende të Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s dhe një bregdet me ujëra të kristalta për të rivalizuar gjithçka që Greqia mund të ofrojë.
Këtë vit pritet ndërtimi i një hoteli krejt të ri “InterContinental Hotel” dhe fluturimi i parë transatlantik i vendit që niset nga Tirana – kryeqyteti i vendit – si dhe krijimi i një aeroporti krejtësisht të ri në Vlorë – pranë plazheve më të bukura të detit Jon, i njohur edhe si perla e Shqipërisë.
Kjo për fat të mirë eliminon mundësinë e bllokimit të trafikut për vizitorët që vijnë nga Tirana.
Qeveria planifikoi të tërhiqte 10 milionë turistë deri në vitin 2025, një objektiv që u tejkalua deri në vitin 2023 – kështu që ky mund të jetë viti i fundit që mund ta gjeni Shqipërinë relativisht të qetë.
Relaksohuni mbi një shezlong – në një nga klubet e shumta të plazhit ose rezervoni një tavolinë në restorantin “Mullixhiu” – ku mund të hani për 12 dollarë për person dhe të shijoni ushqime cilësore me kosto të përballueshme.
Revista globale CN Traveller e ka renditur Shqipërinë ndër vendet më të mira evropiane për të udhëtuar në vitin 2025:
1-Shqipëria 2-Lugina Ahr, Gjermani 3-Arrabida, Portugali 4-Riviera e Athinës 5-Qarku Clare, Irlandë 6-Ishujt Faroe 7-Gjeneva 8-Marsejë, Francë 9-Matarrana, Spanjë 10-Vjena 11-Sussex, Britani e Madhe/atsh/KultPlus.com
Greva e përgjithshme sindikale e artistëve të Teatrit Kombëtar të Kosovës ka prekë interesat e tri shteteve: atë të Kosovës, Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut, pasi që, si pasojë e kësaj greve është anuluar edhe Festivali i Teatrit Shqiptar “Moisiu” e që organizohet po nga këto tri shtete, dhe si i tillë do të duhej të fillonte me 20 të këtij muaji, shkruan KultPlus.
Përgatitjet për këtë festival kanë filluar tash e sa kohë, dhe siparin e këtij edicioni ka pas ta hapë shfaqja “Emira”, por që kjo shfaqje dhe shumë shfaqje të tjera kanë mbetë të shpërfaqura vetëm në pllakatin e festivalit, por jo edhe të shfaqen para audiencës.
Greva ka ardhë si pasojë e mospërmbushjes së kërkesave të Sindikatës së këtij institucioni, kërkesa që kanë të bëjnë me koeficientin e aktorëve në këtë institucion.
Ky vendim për grevë të përgjithshme është marrë me pajtueshmërinë e pjesëtarëve: Shpejtim Kastrati, Shëngyl Ismaili, Shkëlzen Veseli, Adrian Morina dhe Maylinda Kosumoviq. Arsyet e mbajtjes së grevës janë: Mos realizimi i kërkesës për përmirësim, ngritjen e koeficienteve, pas degradimit që i është bërë ansamblit rezident me ligjin e pagave.
Aktorët e TKK-së kanë pezulluar punën prej të dielës së fundit, kurse para pak casteve u bë e ditur edhe për anulimin e festivalit.
Për anulimin e festivalit fillimisht është bërë e ditur nga faqja zyrtare e festivalit.
NJOFTIM
Teatri Kombetar, Teatri Shqiptar dhe Teatri Kombëtar i Kosovës, bashkëorganizator të Festivalit të Teatrit Shqiptar “MOISIU”, duke pasur parasysh rëndësinë e Festivalit të Teatrit Shqiptar “MOISIU” si një platformë për krijimin e rrethanave për bashkim dhe bashkëpunim të artistëve teatror shqiptar nga të tre shtetet por njëkohësisht duke parë edhe pamundësinë e organizimit të denjë dhe festiv të edicionit të tretë të këtij festivali në Prishtinë nga 20-27 nëntor 2024, pas futjes në grevë të përgjithshme të Shoqatës Sindikale të Artistëve të TKK-së, marrin vendim që:
Edicioni i 3-të i Festivalit “MOISIU” në Prishtinë nuk do të mbahet siç ishte paralajmëruar.
Ne mbetemi të dedikuar edhe më shumë që këtë iniciativë të nisur nga tri institucionet tona ta vazhdojmë me po të njëjtin qëllim dhe dashuri që të shërbej si platformë feste, bashkimi dhe bashkëpunimi në mes të artistëve teatror shqiptar të cilët për kohë të gjatë ishin të ndarë.
Kurse për anulimin e festivalit ka reaguar edhe Ministria për Kulturë, Rini dhe Sporte , ku reagimin e plotë mund ta lexoni më poshtë.
Me dëshpërim të thellë ju njoftojmë që Festivali i teatrit shqiptar “Moisiu”, i paraparë të mbahej nga 20 deri më 27 Nëntor, do të anulohet për shkak të grevës së aktorëve të Teatrit Kombëtar të Kosovës.
Ne e respektojmë plotësisht të drejtën e organizimit sindikal. Nga Shoqata Sindikale e Aktorëve kemi kërkuar që ta kursejnë Festivalin Moisiu, pasi ai paraqet interes kombëtar dhe përfshin tri shtete. Nuk e kemi gjetur këtë mirëkuptim nga sindikata.
Andaj, në konsultim me Tiranën e Shkupin, përkundër përfundimit të të gjitha përgatitjeve programore dhe logjistike, jemi të detyruar të anulojmë festivalin për të cilin u bënë shumë sakrifica që të arrinte në edicionin e tretë./ KultPlus.com
Sot janë mbushur 102 vite nga vdekja e Marcel Proust.
Aforizma nga Marcel Proust
Ne duhet të jemi mirënjohës ndaj njerëzve që na bëjnë të lumtur. Ata janë kopshtarët e zhytur në mundime dhe mendime, që e bëjnë shpirtin tonë të lulëzojë.
Muzika është ndoshta shembulli më unik i asaj që mund të ketë qenë hyjnore, nëse nuk do të kishte ardhur shpikja e gjuhës, formimi i fjalëve, analiza e ideve, komunikimi i shpirtrave.
Lumturia është e dobishme për trupin, por është dhimbja që zhvillon fuqitë e mendjes.
Shpesh është mungesa e imagjinatës që e ndalon njeriun të vuajë shumë. Mos ndaloni së kërkuari atë dëshironi ose do të përfundoni duke dashur atë që arrini të gjeni.
Në realitet, çdo lexues është çfarë ai po lexon, lexuesi i vetvetes.
Puna e shkrimtarit është thjesht një lloj instrumenti optik, i cili i ofron lexuesit të mundësojë që ai të dallojë se çfarë është ai, pa këtë libër.
Bota nuk u krijua një herë, por sa herë që vinte një artist origjinal.
Ne punojmë vazhdimisht për të formuar jetën tonë, por pavarësisht nga vetë kopjimi, ne dizejnojmë tiparet e personit që jemi dhe jo atij që do të donim të ishim.
Në dashuri nuk mund të ketë qetësi, sepse përparësia e fituar nuk është gjë tjetër veçse një pikënisje e re për dëshirat e reja.
Librat e vërtetë duhet të jenë fëmijë jo të dritës dhe mashtrimit, por të errësirës dhe heshtjes.
Leximi na mëson të rrisim vlerën e jetës, një vlerë që ne nuk kemi qenë në gjendje ta vlerësojmë dhe madhështinë e së cilës e realizojmë vetëm falë librit.
Ju nuk e doni askënd kur jeni i dashuruar.
Gjithmonë përpiquni të mbani një copë parajse mbi jetën tuaj.
Le t’ua lëmë gratë e bukura burrave pa imagjinatë.
Leximi është ajo mrekulli e frytshme e komunikimit në mes të vetmisë.
Ne vuajmë nga vuajtjet vetëm duke e provuar atë në mënyrë të plotë.
Përgatit dhe përktheu: Albert Vataj. / KultPlus.com
Shko se furishëm po fryn në mua erë mallkimi që s’të fal. Dhe, dije mirë, kurrë më një e një nuk bëjn’ një si thonte Hikmeti, ai farë poeti me këngë prej zjarri. Shko merri me vete lutjet tua, edhe hijen tënde hiqe zvarrë rrugëve si gjënë e ndyrë. Mos u kthe pas.
Mos i harro sytë e përlotur në shtekballin tim. Mos thuaj lamtumirë. Asgjë mos thuaj. Merri me vete gjurmët nëpër të cilat erdhe një natë më e përvuajtur se frika dhe hyre në mua.
Shko dhe bëhu fjalë e mbrame n’gojën time. Bëhu shkrepetirë e fikur n’ylberin e shkrimit tim. Bëhu çdo gjë pos Meje e Teje dhe asaj që e quajtëm Ne kur i zinim yjet si fluturat e ua ngjisnim nganjë emër mos ta harrojmë emrin tonë.
Shko, merri me vete edhe rrugët, të mos kthehesh kurrë në vesën e lotit të rrejshëm, gërmadhat e kujtimit t’i rrëzosh. Shko, mbyllu në do kështjella të largëta harrimi, ku s’të zgjojnë më këmbonat e pendimit kur çmendet mallit vetmia ose kur buza buzën e han n’pikllim, që mëkatin s’e lan, që s’mundet ta shpojë Gurin e rëndë, gurin e ftohtë të ndarjes. Shko, më mirë dhe hesht. Mos u kthe mbas. Mos i harro sytë e përlotur n’shtekballin tim.
Mos thuaj lamtumirë. E kur t’shkojsh larg, më larg se prej blerimi n’blerim E kur t’shkojsh larg, më larg se prej zemre në zemër Aq larg sa ta harrosh edhe emrin tënd dhe zërin tim, fshihu prej vetes Shkurto flokëgjatat, mate me to mendjeshkurtrën tënde dhe mos qaj. Shko se tmerrshëm po lodrojnë sonte n’mua rrëket e gjakut të ndezur. / KultPlus.com
Të shtunën në mbrëmje, u realizua me sukses në Malmö të Suedisë Festivali i njëzet jubilar i Poezisë e Muzikës Krijuese Shqiptare në Diasporë. Edicioni i parë i këtij Festivali u mbajt njëzetetre vjet më parë, më 3 nëntor 2001 po në Malmö. Duke mos llogaritur kohën e pandemisë, Festivalet u realizuan vit për vit, në tetor ose nëntor, gjithmonë në nderim të festave kombëtare: 28 Nëntorit (të Parit e të Dytit), Ditës së Alfabetit, ditëlindjes së Adem Jasharit, dhe shfaqjes publike të UÇK-së. Nëse marrim në konsideratë vazhdimësinë njëzetvjeçare të këtij Festivali, prurjet poetike e interpretative muzikore që solli, rezulton se Festivali i Unionit të Shoqatave Shqiptare në Suedi, i përkrahur në vazhdimësi, përveç shtetit suedez edhe nga institucionet shtetërore të Kosovës, është padyshim, njëri nga Festivalet kulturore më prestigjioze në gjithë gjeohapësirën e mërgatës sonë në Europë. Ky Festival tuboi gjatë viteve bashkatdhetarë nga gjithë Skandinavia e vende tjera të kontinentit. Ndër vite, festivalin e kanë mbështetur mërgimtarë e autoritete kulturore si: Ahmet Bella, Sadulla Zendeli-Daja, Ullmar Qvick, Fikrije Bajraktari, Hajdin Abazi, Rabe Kilaj e shumë tjerë. Se fundmi dukej puna e palodhshme e anëtarëve aktual të kryesisë së Unionit si: Fevzi Ademi, Rabe Kilaj, Feriz Ferizi, Jashar Jashari, Beqir Shaqiri, Naim Brahimi etj. në krye me sekretarin organizativ Ahmet Bellla që punuan me përkushtim për këtë edicion jubilar. Nga viti 2012 e këtej, kanë kontribuar pa përtesë me moderim, ide e dizajnim të broshurave e materialeve tjera informative të Festivaleve qifti Gala dhe Qerim Kryeziu.
Rrjedhave të Festivalit të njëzet
Më 16 nëntor 2024, herët në mëngjes, para portave të kështjellës madhështore të qytetit të Malmös, filluan të valojnë hareshëm cepat e kuq të flamurit tonë kombëtar. Me ngritjen e flamurit tonë kombëtar mes dy flamujve suedez, qyteti i Malmös nderonte ditën e prezantimit të poezisë e muzikës shqiptare mu në qendër të qytetit më të madh jugor të Suedisë- në Sortorget 2. Salla, funksionale që nga viti 1546, me enterier të epokës së renesancës nordike, e stolisur me piktura të jashtëzakonshme të regjentëve danezë e suedezë, ishte bërë gati që në mesditë për pritjen e mysafirëve shqiptarë e suedezë. Në orën 16:00 “Landstingssalla” u mbush përplot publik, përveç poetëve, interpretuesve e instrumentistëve që kishin ardhur nga Suedia, Danimarka, Norvegjia, Gjermania, Belgjika, Kosova e Shqipëria.
Festivali i 20-të u realizua në dy pjesë, të parën që u zhvillua në sallën e lartpërmendur (“Landtingssalën”) dhe të dytën që vazhdoi punimet në sallën e “Folket Hus-it” . Në pjesën e parë u lexuan dhjetë poezi dhe u interpretuan njëmbëdhjetë pjesë muzikore instrumentale e operistike.. Poezitë i lexuan : Elhame Zhitia, Rizah Sheqiri, Muhamet Krasniqi, Xhevrije Kurteshi Nimani, Sevdail Zejnullahu, Qefsere Bardiqi- Domi, Feride Istogu- Gillesberg, Pranvera Drita Gjoni , Saliha Kodra Rama dhe Burim Paci.
Luajtën në piano instrumentistët: motrat Qarri, Artemida e Elizabeta Qarri ( pjesët e kompozitorëve Vasil Tole “Bach – pentatonic “ dhe Cloude Debussy Pettite Suite “En Bateau”, pjesët e Johannes Brahms “Danses Hongonses” nr 1,5 dhe 8 Astor Piazolla), Philip Kang (këngët “Yllin e pashë shumë të madh” , “Arbëri” dhe “Dardania” të kompozitorit Ahmet Bella, arien “Ombra mai fu” e G.F. Hendel, Vigjilencë Islami u prezantua me veprat e “Bilbili në fluturim” Gjon Gjevelekaj dhe përcolli në piano veprat e kompozitorëve Carl Reinecke, Sami Piraj, Lola Gjoka dhe Sh.V Ratkoceri) dhe flautistja Diana Jashari ekzekutoi baladën për flaut të kompozitorit Carl Reinecke. Pjesët muzikore i kënduan: Kaltrina Miftari (“Njat zaman të asaj furie”, “Atdheu” të Sami Pirajt, “Dardania” të Ahmet Belles), Safet Berisha ( “Moj e bukura More”, arien “Ombra mai fu”) , Feride Istogu-Gillesberg ( “Eja vashë”), Maria Herlin (“Yllin e pashë shumë të madh”, “Dardania”), Mea Sethson (“Yllin e pashë shumë të madh”, “Arbëri”, “Dardania”).
Juria e festivalit e përbërë nga Hajdin Abazi, Shaban Krasniqi e Feriz Ferizi nda dy medaljone me emblemën e Unionit të Shoqatave Shqiptare në Suedi. Për poezi më të mirë shpërblye poeti Riza Sheqiri, për vepër muzikore kompozitori Sami Piraj .
Në pjesën e dytë të Festivali u promovuan dy vepra të reja të botuara kohëve të fundit, vepra e Rizah Sheqirit “Tiden leker inte alla sår” (Koha nuk shëron të gjitha plagët) për të cilën foli Sevdail Zejnullahu dhe vepra e Sami Pirajt “Jeta muzikore në Kosovë, përudha e de institucionalizimit” për të cilën folën Ahmet Bella e Feriz Ferizi. Për mbarëvajtje të pjesës së dytë, ku përfshihej promovimi, ndarja e medaljoneve, darka dhe argëtimi me këngëtarët Lindita Kryeziu e Beqir Shaqiri ndihmoi bashkatdhetari Arbnor Hoxha. Mbrëmjen miqësore e argëtuese bënë edhe më të bukur mysafirët nga Vushtrria me përfaqësuesit këngëtarë Shaban Krasniqi e Fazli Rashica nën përkujdesjen orkestrale të e Mit´hat Nikezit mërgimtar nga qyteti i Malmös.
Nderuan me pjesëmarrje në festival: ambasadorja e Shqipërisë në Suedi Albana Dautllari, koordinatori për Diasporën në Ministrinë e Punëve të Jashtme Besnik Desku, përfaqësues të subjekteve politike suedeze – nënkryetari i komunës së Landskronas Fatmir Azemi), të shoqatës kulturore polake si dhe një delegacion i komunës së Vushtrrisë në krye me kryetarin Ferit Idrizi.
Festivalin e 20-të jubilar e moderuan Gala e Qerim Kryeziu.
Nuk më intereson se çfarë bën Asambleja Kombëtare e Francës, për aq kohë nuk e bën këtë në rrugë duke frikësuar kuajt.
Ka shumë gjuhë që flasin, por shumë pak koka që mendojnë.
Bisedat e tavolinave dhe ato mes dy të dashuruarve e humbasin fokusin; ato të të dashuruarve janë mjegullnajë, ndërsa bisedat e tavolinave një tymnajë.
Muzika shpreh atë që s’mund të thuhet me fjalë, dhe që nuk mund të qëndrojë në heshtje.
Edhe nata më e errët do të përfundojë, dhe dielli do të lindë sërish.
Të duash një person tjetër, do të thotë të shohësh fytyrën e Zotit.
Disa mendime të caktuara janë përgjerime. Ka momente kur pavarësisht pozicionit të trupit, shpirti është gjunjëzuar.
Njerëzve nuk u mungon forca por vullneti.
Nëse flas, unë jam i dënuar. Nëse hesht, jam i mallkuar!
Ju më pyesni çfarë më detyron të flas? Një gjë e çuditshme:ndërgjegja ime.
E ardhmja ka disa emra. Për të dobëtin, është e pamundur; për zemërlëshuarit, është e
e panjohur; por për trimat është ideali.
Ka gjithmonë më shumë mjerim në mesin e shtresave të ulëta të shoqërisë, se sa humanizëm tek shtresat e larta.
Nuk është e lehtë të qëndrosh i heshtur, kur vetë heshtja është një gënjeshtër.
Moda ka shkaktuar më shumë dëme sesa revolucionet.
Kur një grua është duke ju folur, dëgjojeni atë që thotë me sytë e saj.
Simptoma e parë e dashurisë tek një djalë i ri është druajtja; tek një vajzë guximi.
Luftë civile? Çfarë do të thotë kjo? A ka në fakt ndonjë luftë të huaj? A nuk luftohet çdo luftë ndërmjet njerëzve, mes vëllezërish?
Kur diktatura është një fakt, revolucioni bëhet një e drejtë.
Ekzistojnë baballarë që nuk i duan fëmijët e tyre; por s’ka asnjë gjysh që nuk e adhuron nipin e tij.
Një hije është e vështirë për t’u kapur për fyti dhe përplasur në tokë.
Të zhbësh gabimet nuk është e mjaftueshme; duhet të ndryshohen edhe zakonet. Stuhia ka kaluar, por era është ende atje.
Anglia ka dy libra, Biblën dhe Shekspirin. Anglia krijoi Shekspirin, por
Bibla bëri Anglinë.
Një person me një sy është shumë më i paplotë se një njeri i verbër, pasi i pari e di se çfarë i mungon.
Të gjitha forcat në këtë botë, nuk janë aq të fuqishme sa një ide së cilës i ka ardhur koha.
Vështirësitë krijojnë burrat, ndërsa begatia monstrat.
Vetëm përmes vuajtjes, qeniet njerëzore bëhen engjëj. / KultPlus.com
Lumturia nuk mund të vijë kurrë. Edhe kur rrethanat janë kapërcyer, natyra e çon luftën nga jashtë brenda dhe, pak nga pak, e ndryshon zemrën tonë aq sa të dëshirojmë diçka tjetër nga ajo që i është dhënë të zotërojë. Dhe nëse historia ishte aq e shpejtë sa zemra jonë nuk kishte kohë të ndryshonte, natyra nuk dëshpërohet të na kapërcejë për këtë arsye, në një mënyrë të mëvonshme, është e vërtetë, më delikate, por po aq efektive. Më pas, në momentin e fundit, zotërimi i lumturisë na hiqet, ose më mirë, natyra, përmes një dinake djallëzore, ia ngarkon detyrën e shkatërrimit të lumturisë pikërisht këtij zotërimi. Pasi ka dështuar në gjithçka në sferën e fakteve të jetës, natyra krijon një pamundësi ekstreme, pamundësinë psikologjike të lumturisë.
… e megjithatë asnjërit prej nesh kjo logjikë prustiane nuk mund t’ia vrasë të drejtën për të qenë i lumtur, ose të përpiqet të sfidojë kokfortësinë e këtij arsyetimi dhe pamëshirën e ligjësisë së qenis dhe jetës për tu kurorëzuar i lumtur. / Albert Vataj / KultPlus.com
Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, ndau mëngjesin e sotëm pamje nga manastiri historik i Vanistrës, ku punimet për restaurimin e tij vijojnë.
“Me përpjekjet e përbashkëta të CHwB Albania dhe mbështetjen e Fondit të Ambasadorëve për Ruajtjen e Trashëgimisë Kulturore (AFCP), po hedhim hapa të rëndësishëm drejt ruajtjes së këtij monumenti kulturor”, shkruan ministri Gonxhja në rrjetet sociale.
Gjatë 6 javëve të fundit, në këtë sit janë kryer ndërhyrje të rëndësishme për të siguruar stabilitetin e mureve përreth dhe atyre të brendshme. Me kujdes dhe precizion, ekipi i specializuar po ndjek teknikat tradicionale të mureve “të thata” për të ruajtur strukturën origjinale.
Një element kyç në këtë proces është mbulesa, e cila mbron muret nga depërtimi i ujit dhe siguron qëndrueshmërinë e tyre për shumë vite të ardhshme.
Kisha e Ungjillizimit është ndërtuar në vitin 1582. Këtë e vërteton mbishkrimi i gdhendur mbi një tullë të murosur në apsidë jashtë kishës.
Manastiri i Ungjillëzimit është rreth një orë mbi fshatin Vanistër të Dropullit. Në qendër të manastirit është kisha e Ungjillizimit, ndërsa konakët janë në anën jugore.
Manastiri është i rrethuar me mure. Kisha e manastirit i është kushtuar Ungjillizimit të Hyjlindëses që kremtohet më 25 mars./atsh/KultPlus.com
Qendra e Studimeve dhe Publikimeve për Arbëreshët përkujtoi sot, në 139-vjetorin e ndarjes nga jeta, një nga personalitetet më të rëndësishme të kulturës dhe penës arbëreshe, poetin Gavril Dara (i riu).
Lindi në Palac Adriano të Sicilisë, më 8 janar 1826, në një familje të shquar arbëreshe. Mësimet e para i mori në seminarin arbëresh të Palermos. Vite më vonë mbrojti doktoraturën në drejtësi.
Më 1858, Gavril Dara (i riu) botoi fletoren letrare “Përtëritja e jetës” (Palingenesi) dhe vite më vonë (1871-1874) drejtoi gazetën “La Riforma”, e cila botohej në Romë.
Më 1864 shkroi një poemë prej 1300 vargjesh, e cila titullohej “Ana Maria“. Pasioni i tij ishte poezia dhe folklori. Kështu ai ka lënë në dorëshkrim një ndër kryeveprat e letërsisë sonë “Kënga e sprapsme e Balës”, e cila u botua në vitin 1906. Gavril Dara është marrë me gjuhësi, filozofi dhe arkeologji. U nda nga jeta në Girgeti, në vitin 1885./atsh/KultPlus.com
