Zemra kemi mundur t’i nxjerrim në secilin trëndafil Derisa bozhuret të ligjërojnë mbi atë mbretëri Që është rrënuar deri në gurin e fundit të themelit Përse nuk arritën ka krijojnë as pamjen e mykur
Këtu asgjë nuk është në atë vend siç ka qenë As beteja që ka vallëzuar me koka dhe shpata Zllapohet tash gjaku e bozhuret hanë vetveten Në mungesë të bukës që e sosi mbretëria e marrë
Luftëtarët i varëm për degët e historisë Kemi mundur t’i kërkojmë fëmijët tanë nëpër luftëra Të cilët na i mësuan emrat si të stërgjyshërve Apo i ndrydhën në këtë ditë që është jatagan
Nëse prapë zë fill beteja atëherë ku jemi ne Do të ktheheshim në zanafillë apo do të mbylleshim Në zemrat e bozhureve si në zemrat tona robër Të ëndërrojmë parajsën e kuqe si vuajtjen tonë
Por këtu gjithçka tjetër është rrënuar përveç nesh. / KultPlus.com
I gjetën të pajeta dhe të përqafuara deri në momentin e fundit.
Një dashuri sublime deri në vdekje me nënën koala që përpiqej ta mbronte foshnjën e vet deri në momentet e tyre të fundit.
Imazhi zemërthyer që po bën xhiron e botës dhe tashmë është kthyer në simbolin e një tragjedie që nuk mund të shmangej.
Ato u goditën nga një makinë në jugperëndim të Brisbane, Australi.
”Dhe ato qëndruan atje, së bashku, në anë të rrugës deri në sekondat e fundit”, shkruan la stampa.it.
Një tjetër thirrje dëshpëruese vjen nga ”Shoqëria e Mbrojtjes së Koalës Ipswich”, e cila gjeti trupat e tyre dhe raportoi incidentin, duke i kujtuar të gjithëve se kjo është periudha e lëvizjes më të madhe për koalat, pasi ato janë në sezonin e plotë të çiftëzimit.
“Kjo nënë dhe foshnja e saj na u raportuan këtë mëngjes. Është një kujtesë tragjike se sa e rëndësishme është të ngadalësosh dhe t’i kushtosh vëmendje jetës së egër. Ato ndajnë mjedisin tonë, jo anasjelltas”, theksoi organizata
Këta marsupialë janë shpallur në rrezik zhdukjeje që nga viti 2022.
Habitati i tyre, tashmë i shkatërruar, sakrifikohet vazhdimisht për zhvillimin urban, bujqësor dhe industrial.
Pas shkatërrimit të mjedisit të tyre, kërcënimi më i madh mbetet trafiku rrugor.
Rreth 300 koala vdesin çdo vit vetëm në Queensland juglindor, të goditura nga makinat.
”Ky rast na ka shkatërruar. Çdo kafshë që shohim të aksidentuar në rrugë na thyen zemrat. Diçka duhet të ndryshojë, para se të jetë tepër vonë për këto krijesa që do të duan të jetojnë ende në atë që dikur ishte shtëpia e tyre”, theksojnë qytetarët./ KultPlus.com
Ambasadori amerikan, Jeff Hovenier ka falënderuar të dërguarin amerikan për Ballkanin Perëndimor, Alexander Kasanof, për vizitën e tij në Kosovë.
Hovenier përmes një cicërime në ‘X’ tha se Kasanof pati diskutime të rëndësishme me liderë dhe partnerë në qeveri, media e shoqëri civile.
Këto diskutime, sipas tij ishin për përmirësimin e bashkëpunimit konstruktiv dhe për të avancuar rrugën drejt Bashkimin Evropian e sigurinë në Kosovë.
“Faleminderit DAS Kasanof për vizitën e tij në Kosovë. Diskutime të rëndësishme me liderë dhe partnerë në qeveri, media, shoqëri civile dhe biznes mbi mënyrat për të përmirësuar bashkëpunimin konstruktiv dhe për të avancuar drejtimin evropian, prosperitetin dhe sigurinë e Kosovës”, shkroi Hovenier.
Kasanof qëndroi në Prishtinë pas vizitave që bëri këtë javë në Serbi dhe në Bosnje e Hercegovinë.
Ky ishte turneu i tij i parë në rajon prej se mori detyrën e të dërguarit amerikan për Ballkanin Perëndimor në korrik të këtij viti./ KultPlus.com
Sonte, në hapësirat e librarisë ‘Dukagjini’ në Prishtinë është mbajtur takim me shkrimtarin Ag Apolloni, me ç’rast edhe është bërë prezantimi i romanit të tij të fundit të titulluar ‘Sikur të isha djall’, shkruan KultPlus.
Pjesëmarrësit, dashamirë të librit, mbushën këtë hapësirë, teksa prisnin edhe takimin me Apollonin për të marrë nënshkrimin e tij dhe të flisnin për më shumë detaje rreth librit.
Vetë shkrimtari Ag Apolloni, tha për KultPlus se ky libër ka në qendër dashurinë, por më shumë se kaq, romani ndërlidhet edhe me tema të tjera.
“Është një roman që paraqet një linjë dashurie mes dy të rinjve në vitin 2013 në Vjenë. Është një roman për dashurinë dhe për dashurinë ndaj Vjenës. Aty më pas gërshetohen edhe temat e tjera si muzika, jeta në përgjithësi, piktura”, theksoi Apolloni.
Ai më tutje u shpreh se ‘Sikur të isha djall’ zanfillën e ka që në romanin e tij të parë, nga i cili është frymëzuar gjithë ky libër.
“Ky roman të çon tek romani i parë sepse flet për romanin e parë dhe atë e ka edhe si preteks, pra ‘Ulërimën e Ujkut’ dhe kushdo që e ka lexuar atë libër e sheh se është një skenë aty, një pjesë e vogël që e ka frymëzuar krejt këtë libër”, tha shkrimtari duke shtuar më tutje se një prej arsyeve pse e gjithë historia zhvillohet në Vjenë është sepse romani i tij i parë është shkruar pikërisht në këtë qytet.
Autori Apolloni ka nisur këtë libër vitin e kaluar, fillimisht duke marrë detaje për qytetin e Vjenës, ndërkaq ai thotë se pjesa tjetër është shkruar shumë shpejt.
“Ky libër është shkruar relativisht shpejt, unë e kam nisur vitin e kaluar të marr disa precizime, disa shënime, detaje për qytetin e Vjenës, sa herë kam shkuar atje, kam mbajtur shënime si quhet ura si quhet ndonjë rrugë atje, ndërsa pjesa tjetër është shkruar shumë shpejt”, përfundoi Apolloni për KultPlus.
Ag Apolloni është shkrimtar dhe professor në Universitetin e Prishtinës. Veprat e tij janë shpërblyer me shumë çmime dhe janë përkthyer në shumë gjuhë. Romanet e tij janë vlerësuar lart nga Mieke Bal, John Kerrigan, Julie Ginzberg si dhe nga kritika shqiptar./KultPlus.com
Manastiri i Ungjillizimit në fshatin Vanistër të Gjirokastrës po i nënshtrohet restaurimit.
Lajmi u bë i ditur nga ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, i cili ndau foto nga puna për restaurimin e manastirit.
Restaurimi i këtij manastiri përveç stabilizimit nga degradimi i lartë, synon më tej edhe shfrytëzimin për një turizëm të kujdesshëm kulturor.
Ky projekt financohet nga Departamenti Amerikan i Shtetit, Fondi i Ambasadorëve për Ruajtjen e Trashëgimisë Kulturore, të SHBA dhe Ambasada e SHBA në Shqipëri, përmes CHwB.
Kisha e Ungjillizimit është ndërtuar në vitin 1582. Këtë e vërteton mbishkrimi i gdhendur mbi një tullë të murosur në apsidë jashtë kishës.
Manastiri i Ungjillëzimit është rreth një orë mbi fshatin Vanistër të Dropullit. Në qendër të manastirit është kisha e Ungjillizimit, ndërsa konakët janë në anën jugore.
Manastiri është i rrethuar me mure. Kisha e manastirit i është kushtuar Ungjillizimit të Hyjlindëses dhe kremton më 25 mars./ KultPlus.com
Han Kang, autorjua koreano-jugore që qëndron pas tregimeve provokuese që eksplorojnë me mjeshtëri thellësitë e dhunës njerëzore dhe ndikimin e saj në identitet, ka fituar Çmimin Nobel për Letërsinë 2024. Arritja historike e bën atë gruan e parë aziatike që njihet me nderin e shquar letrar.
Akademia Suedeze lavdëroi mjeshtërinë e saj lirike që “përballet me traumat historike dhe ekspozon brishtësinë e jetës njerëzore”, transmeton KultPlus.
E lindur në Gwangju në vitin 1970, Han u shpërngul në Seul në moshën 9-vjeçare, vetëm disa muaj përpara Kryengritjes së Gwangju të vitit 1980, e cila thuhet se mori deri në 2000 jetë civile. Megjithëse fituesja e çmimit Nobel nuk e dëshmoi nga dora e parë goditjen brutale të juntës ushtarake ndaj protestuesve pro-demokracisë, një fotografi që babai i saj ndau për shtypjen e dhunshme la një gjurmë të pashlyeshme në kuptimin e saj për njerëzimin.
Ajo që e shqetësoi dhe e mahniti atë ishte spektri i gjerë i sjelljes njerëzore – aftësia për mizori të paimagjinueshme dhe dhembshuri vetëmohuese. Si mund të bashkëjetojnë dualitete të tilla të ashpra në të njëjtën botë? Dhe sa thellë formojnë këto forma të dhunës trupin dhe ndjenjën e identitetit të një individi?
Këto pyetje kanë shtyrë pjesën më të madhe të karrierës së saj letrare prej tre dekadash – nga portretizimi i drejtpërdrejtë i dhunës së drejtuar nga shteti në Gwangju në “Human Acts” deri te eksplorimi më surreal dhe më guximtar eksperimental i dhunës gjinore në “Vegjetariania”.
“Vegjetariania” është ajo që i solli Hanit zbulimin e saj të parë global kur romani i vitit 2007 u përkthye në anglisht nga Deborah Smith dhe fitoi Çmimin Ndërkombëtar Booker 2016.
Është një përrallë e çuditshme e Yeong-hye, një amvise e moshës së mesme, e cila, pas një ëndrre të tmerrshme, papritmas pushon së ngrëni mish dhe përfundimisht beson se po shndërrohet në një pemë.
Vetë protagonistja mbetet kryesisht pa zë gjatë gjithë librit. Në vend të kësaj, rrëfimi me tre pjesë shpaloset përmes perspektivave të burrit të saj të tmerruar, kunatit të saj të fiksuar seksualisht dhe motrës së saj më të madhe xheloze por të shqetësuar.
Refuzimi radikal i ushqimit dhe i trupit të Yeong-hye-së bëhet një simbol i rebelimit kundër kontrollit patriarkal dhe pritshmërive represive të shoqërisë.
“Doja të merrja me pyetjet që kisha për botën dhe njerëzimin në formën e dy motrave që bërtasin në heshtje: njëra që dëshiron të mos jetë pjesë e racës njerëzore dhe tjetra që dëshiron të mbajë motrën e saj nga vdekja”, ndau Han në një intervistë të vitit 2023 me Fondacionin Booker Prize.
Një tjetër prej veprave të Hanit, “The White Book”, u përfshi në listën e ngushtë për Çmimin Ndërkombëtar Booker 2018.
I shkruar si një meditim poetik mbi pikëllimin dhe humbjen, komploti ndjek një rrëfyes pa emër të përhumbur nga kujtimi i motrës së saj të madhe, e cila vdiq vetëm dy orë pas lindjes.
Ndërsa përballet me brishtësinë e ekzistencës njerëzore, ajo liston 65 objekte të ndryshme të bardha – të tilla si fustani i një të porsalinduri, qumështi i gjirit, kubet e sheqerit, orizi, hëna, flokët e bardhë dhe një qefin – secila që pasqyron një ndjenjë të përhershme dhe të zbrazëtisë.
Dhe kjo temë e dëshirës për lidhjen nën hijen e humbjes mbartet në “Mësimet greke” të autorit.
Libri përshkruan një lidhje të butë midis dy individëve po aq të pambrojtur – një gruaje që, pasi humbi nënën dhe kujdestarinë e djalit të saj të vogël, është bërë e paaftë për të folur dhe një burrë, shikimi i të cilit po shuhet ngadalë për shkak të një gjendjeje trashëgimore.
Ajo që i bashkon ata është studimi i greqishtes së lashtë. Për burrin, ajo përfaqëson kthimin e tij në Kore si mësues pasi kaloi pjesën më të madhe të jetës së tij në Gjermani, duke e lënë atë të pezulluar mes dy kulturave. Për gruan, kjo gjuhë e vdekur prej kohësh, që nuk flitet më dhe për këtë arsye e paaftë për ta frikësuar, ofron shpresë teksa ajo përpiqet të rifitojë zërin e saj.
Ndërsa veprat e sipërpërmendura të Hanit gërmojnë më thellë në atë se si traumat personale manifestohen në jetët individuale, “Human Acts” dhe “We Do Not Part” e saj përballen me traumat historike dhe dhunën kokë më kokë.
Secili ofron një pasqyrë rrëqethëse, por lirikisht bindëse në momentet kryesore në historinë moderne të Koresë; “Human Acts” përqendrohet në Kryengritjen e Gwangju të vitit 1980, ndërsa “We Do Not Part” riviziton Kryengritjen e 3 Prillit të Jeju 1948.
Kjo e fundit shqyrton, përmes këndvështrimeve të tre grave, ngjarjet tragjike në ishullin Jeju, ku rreth 30,000 civilë – gati 10 për qind e popullsisë së ishullit në atë kohë – u spastruan në një fushatë ushtarake antikomuniste.
I përkthyer së bashku në frëngjisht nga Choi Kyung-ran dhe Pierre Bisiou, libri mori çmimin “Prix Medicis” për letërsinë e huaj në 2023. Përkthimi i tij në anglisht, i përkthyer nga Emily Yae Won dhe Paige Aniyah Morris, pritet të dalë në janar 2025.
Në një intervistë pas Nobelit me Akademinë Suedeze, Han rekomandoi “We Do Not Part” si një pikënisje për ata që janë të rinj në veprën e saj.
“Mendoj se çdo shkrimtar e pëlqen librin e tij më të fundit”, tha ajo. “Shpresoj se ky libër [‘We Do Not Part’] mund të jetë një fillim.”
Shefi ekzekutiv i Tesla-s, Elon Musk, zbuloi sot një automjet të ri elektrik me vetëdrejtim – të cilin ai e quajti “Cybercab” – një moment historik pas disa vitesh premtimesh.
Taksia vetëdrejtuese – e njohur gjithashtu si robotaksi – ka dy dyer që hapen lart dhe duket si një coupé bazuar në Modelin 3 më të shitur të “Tesla-s”.
Më pas ai prezantoi “Robovan” – një automjet elektrik, autonom afërsisht me madhësinë e një autobusi, i projektuar për të transportuar deri në 20 persona.
“Tesla” pret të nisë prodhimin e automjeteve në vitin 2026″, tha Musk duke shtuar se priret të jetë shumë optimist kur bëhet fjalë për oraret.
“Cybercab” do të jetë gjithashtu e disponueshme për t’u blerë dhe do të kushtojë më pak se 30 000 dollarë.
Fillimisht, softueri për ngarje autonome, i cili nuk kërkon që njerëzit të ndërmarrin veprime, do të dalë në rrugët në shtetet amerikane të Teksasit dhe Kalifornisë vitin e ardhshëm me automjetet aktuale Model 3 dhe Model Y. / KultPlus.com
Kryeministri Edi Rama ndau sot pamje nga nata e parë e festivalit “Muzak’Fest”, në qytetin historik të Apolonisë, që shkëlqeu me performancat e jashtëzakonshme nga artistë të mirënjohur.
“Muzak’Fest shkëlqeu me performancat e jashtëzakonshme nga artistët e mirënjohur në një ndër skenat më magjepsëse siç është Parku Arkeologjik i Apolonisë, duke vazhduar eventet e turizmit kulturor”, u shpreh Rama në një postim të tij.
Edicioni i parë i Muzak’Fest solli në qytetin antik hijerëndë të Apolonisë harmoni mbresëlënëse të artit dhe kulturës. Mes monumenteve që dëshmojnë histori, muzika dhe poezia u bënë një, duke shënuar fillimin e një tradite të re kulturore, kushtuar trashëgimisë./ KultPlus.com
MKRS ka bërë të ditur se sot është nënshkruar marrëveshje bashkëpunimi mes Ministrisë së Kulturës, Ministrisë së Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë dhe GUIDEKS (Asociacioni i Udhërrëfyesve Turistik të Kosovës), për hartimin e programit zyrtar të certifikimit të udhërrëfyesve turistik në Kosovë.
Ky është një hap i rëndësishëm për zhvillimin e qëndrueshëm të turizmit në vend dhe promovimin e pasurive tona kulturore. Përmes trajnimit dhe certifikimit do të zhvillohen kuadro të rinj të profesionistëve në sektorin e turizmit, udhërrëfyes me njohuri dhe aftësi të standardeve ndërkombëtare, duke e bërë përvojën e vizitorëve më të pasur dhe më autentike.
Ky program, që po hartohet për herë të parë në Kosovë vë themelet profesionale për një profesion tashmë atraktiv dhe shumë të rëndësishëm për promovimin e vendit tonë.
GUIDEKS si anëtare e Federatës Evropiane të Asociacioneve të Udhërrëfyesve Turistike të Evropës është e certifikuar për trajnim të udhërrëfyesve kombëtar dhe lokal. / KultPlus.com
Presidentja Vjosa Osmani e ka dekoruar me Medaljen Presidenciale Ushtarake komandantin e deritanishëm të KFOR-it, Özkan Ulutaş.
Ajo atë e ka falënderuar për punën e tij në shërbim të paqes dhe sigurisë në Kosovë.
“Komandantit të deritanishëm të KFOR-it, gjeneralmajor Özkan Ulutaş, i shpreha mirënjohjen e thellë të popullit të Kosovës për përkushtimin e tij në shërbim të paqes dhe sigurisë në Kosovë dhe rajon. Në përfundim të mandatit të tij, e dekorova me Medaljen Presidenciale Ushtarake, si shenjë mirënjohjeje për bashkëpunimin e ngushtë, si dhe për përkushtimin e vazhdueshëm të NATO-s për paqe dhe siguri afatgjate”.
Sot u mbajt ceremonia e ndërrimit të komandës në shtabin e KFOR-it ku komandanti turk Ulutas bëri kalimin e detyrës zyrtare te gjeneralmajori italian Enrico Barduani./ KultPlus.com
Me iniciativën e drejtorit të Shkollës së Muzikës “Prenk Jakova” në Gjakovë, Kastriot Sada, do të organizohet koncert në dedikim të muajit të ndërgjegjësimit ndaj kancerit të gjirit.
Në koncert do të marrin pjesë Kori i Grave dhe Vajzave”Besa”, në dirigjimin e Klodina Kryeziu Hana. Kurse
“Korepetitor: Besim Qorri. Kori i Shkollës së Muzikës”Prenk Jakova”, Gjakovë, në dirigjimin e Kastriot Sada. Korepetitor: Nezahate Shala-Zeka, Gent Kumnova. Mysafirë: Jeta Gërqari-Flaut, Andi Duraku-Piano”, thuhet tutje në njoftim.
Poashtu, me një fjalë do të paraqiten edhe ongologu Ilir Kurteshi i cili është drejtor i Klinikës Onkologjike, gjinekologia Aida Kumanova, onkologia Brunilda Haxhiu dhe gazetarja Edita Doli./KultPlus.com
Ti nuk je më. As do të na shohësh, as do të shohim,baba, më kurrë. Ti nuk je më.. Emrin tënd e mori ky gur, Vdekja – si vdekje , gjithmonë e dhimbshme, gjithmonë e verdhë… Me një kordhele tufa kujtimesh në zemër na lidh. Tufa kujtimesh edhe elegjish. Jam i trishtuar dhe më mori malli. Dhe mbi trishtime e mall duke ecur, ngjita rrugën e ngushtë të fshatit. Shtyva derën e varrezës së vogël dhe t’erdha te varri… C’fjalë të pathëna do të më fiasësh? C’fjalë të reja dëshiron të dëgjosh? Prej këtij varri tani, baba, c’do të më japësh? Atë ditë të thatë janari: përpara teje Halil Alija e mercenari. Prapa shtëpia në zjarr e flakë./ KultPlus.com
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka pritur në takim admiralin Stuart B. Munsch, komandant i Komandës së Forcave të Përbashkëta Aleate të NATO-s në Napoli, të shoqëruar edhe nga komandanti i ri i KFOR-it, gjeneralmajor Enrico Barduani.
Sipas Presidentes Osmani, Kosova mbetet e përkushtuar për bashkëpunim të vazhdueshëm me NATO-n dhe KFOR-in për adresimin e sfidave në fushën e sigurisë.
Gjatë diskutimit, Presidentja Osmani shprehu vlerësimin për mbështetjen e NATO-s, për lirinë e Kosovës si dhe për ruajtjen e stabilitetit dhe paqes në Kosovë.
Në këtë kontekst, Presidentja Osmani ritheksoi objektivin strategjik të Kosovës për integrim në komunitetin euroatlantik, duke shprehur besimin se anëtarësimi në NATO do të kontribuojë në sigurinë dhe stabilitetin e gjithë rajonit.
Presidentja Osmani ka uruar gjeneralmajor Barduani për marrjen e detyrës dhe ka rikonfirmuar përkushtimin për vazhdimin e bashkëpunimit dhe koordinimit në funksion të paqes, stabilitetit dhe sigurisë në gjithë territorin e Kosovës dhe në shërbim të të gjithë qytetarëve pa dallim./KultPlus.com
Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës dhe Akademia e Shkencave e Shqipërisë organizojnë konferencën shkencore ndërkombëtare me temën “Krijimtaria e Shtjefën Gjeçovit”.
Kjo konferencë mbahet më 14.10.2024, ora 09:00, në sallën e ASHAK-ut në Prishtinë dhe organizohet në shenjë të 150-vjetorit të lindjes së Shtjefën Gjeçovit.
Studiuesit nga Instituti Albanologjik-Prishtinë që do të marrin pjesë me kumtimet e tyre në të janë:
– Dr. Arbnora Dushi: “Këngë popullore nga botimet e Gjeçovit: mbi një dorëshkrim të botuar, por të zhdukur”,
– PhD. Cand. Zana N. Hoxha: “Shtjëfen Gjeçovi: Kontributi në arkeologji drejt identitetit kombëtar”,
– Dr. Kujtim Mani: “Hija arkaike e koncepteve kanunore”,
– Dr. Lush Culaj: “Diskutimet në Parlamentin e Shqipërisë për vrasjen e Shtjefën Gjeçovit”. / KultPlus.com
Në Teatrin Kombëtar të Operas dhe Baletit në Tiranë u zhvillua dje në mbrëmje premiera e episodit të parë të seralit të shumëpritur shqiptar “Prokurori”, një nga prodhimet më të rëndësishme të kinemasë shqiptare në vitet e fundit. Me regji dhe skenar të Fatmir Dogës dhe producentë Ylli Ujka dhe Çesk Ivanaj, seriali trajton luftën e një prokurori të ndershëm me krimin e organizuar dhe korrupsionin politik.
Ky serial shquhet për pjesëmarrjen e aktorit të famshëm hollivudian, Danny Glover, në rolin e Ambasadorit Amerikan në Tiranë. Danny Glover ka luajtur në disa filma shumë të njohur përkrah Mel Gibson në “Lethal Weapon” apo në filmin kult horror “Saw”.
Regjisori Fatmir Doga shprehu falënderimet e tij për interesin e madh të publikut shqiptar si dhe falënderoi të gjithë pjesëmarrësit në premierë.
“Nuk besoj se ka Oscar më të bukur në botë sesa të shohësh popullin tënd, njerëzit e tu, gjithë këtë interesim sot”, tha Doga. Ai falenderoi veçanërisht producentin Ylli Ujka, për realizimin e kësaj ëndrre.
Sipas producentit, e veçanta e filmit qëndron në faktin se në çdo seri do të ketë yje të Hollivudit.
Pas Tiranës, premiera e serialit “Prokurori” do të vazhdojë në Prishtinë nga 12 tetori dhe do të shfaqet në të gjitha kinematë kryesore, duke sjellë një projekt unik që bashkon talentet shqiptare dhe ndërkombëtare./atsh/KultPlus.com
Akademiku shqiptar Nazim Guda u zgjodh zëvendëskryetar i Akademisë së Shkencave Bujqësore dhe Pyjore të Europës.
Zgjedhja e tij në këtë detyrë u bë në takimin XII të Asamblesë së Përgjithshme të Unionit të Akademive Europiane për Shkencën e Aplikuar në Bujqësi, Ushqim dhe Natyrë (UEAA), ku u mbajt dhe simpoziumi shkencor shoqërues në datat 10-11 tetor 2024 në Bukuresht, Rumani.
Në certifikatën e firmosur nga kryetari i UEAA, prof.dr. Joan Jelev, cilësohet se akad. Gruda do të qëndrojë në këtë pozicion drejtues për dy vjet.
Gruda është anëtar i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë. Ai është një nga specialistët dhe shkencëtarët më të shquar në fushën e hortikulturës në Shqipëri dhe në Europë.
Kryesia e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë përgëzoi akad. Grudën për suksesin e arritur.
I njohur gjerësisht për studimet e tij në hortikulturë dhe si specialist në substratet bimore, akad. Gruda do të luajë një rol kyç në projektin për zhvillimin e hortikulturës urbane dhe “vertical farming”.
Akad. Gruda është autor i mbi 300 punimeve shkencore, prej të cilave 100 në Scopus dhe renditet si kërkues me punime me një indeks citimi shumë të lartë.
Edhe në vlerësimin e kryer nga ekspertët e Universitetit të Stanfordit në SHBA vitet e fundit ai renditet në 2 % të shkencëtarëve më me ndikim në “World’s Top 2 per cent Scientists”; ndërsa sipas indeksit-h të “Google Scholar” për hortikulturën, në 10 shkencëtarët më të suksesshëm të Europës./atsh/KultPlus.com
Çmimi Nobel për Paqe këtë vit i është ndarë grupit japonez, Nihon Hidankyo, organizatë e të mbijetuarve të sulmeve me bombë atomike në Hiroshima dhe Nagasaki.
Ata bëjnë thirrje vazhdimisht për braktisje të armëve bërthamore.
Komiteti Norvegjez i Nobelit e ka bërë të ditur këtë lajm të premten nga Osloja, duke zgjedhur këtë grup në mes të 197 individëve dhe 89 organizatave të nominuara.
Çmimi ka vlerën e rreth 1 milion dollarëve.
Vitin e kaluar, me këtë çmim është nderuar aktivistja iraniane për të drejta të grave, Narges Mohammadi./REL
Mjegulli i dashurisë” është një ndër poezitë më të bukura kushtuar dashurisë nga poeti i njohur shqiptar Dritëro Agolli. Në këtë poezi, autori trajton afërsinë dhe largësinë, të dyja me emocionet e veta në njëlidhje. Largësia nxit mallin, ndërsa afërsia shton emocionet. Të dyja e trembin autorin, edhe pse shprehet vetëm për largësinë se e tremb, kurse për afërsinë shprehet se “i bëhet çark”, pasi afërsia i shton më shumë ndjenjat dhe emocionet.
“Mjegulli i dashurisë”
Kur ikja larg, drejt teje vija Kur vija afër, ikja larg Për dreq më trembte largësia Dhe afërsia bëhej çark.
As e kuptoja si të desha një mjegull pus një çmenduri, si një poet që shkruan vjersha dhe ndez një shkrepëse dhe i bën hi
dhe ndoshta kjo ish dashuria e çakërdisur kuturu… për dreq më trembte largësia dhe afërsia gjithashtu. /bota.al/ KultPlus.com
Aktiviteti i letrar Ora e Shkrimtarit, i katërti me radhë, u mbajt të enjten në SHFMU “Hasan Prishtina” në Prishtinë. Poetja, studiuesja dhe profesoresha e letërsisë shqipe, Dije Demiri Frangu, u takua me nxënësit dhe mësimdhënësit e kësaj shkolle, me ç’rast shpalosi përvojën e saj krijuese në fushën e letërsisë për fëmijë dhe për të rritur, pastaj foli për shumë fenomene letrare dhe estetike, të ndërlidhura me frymëzimin krijues, me idetë, temat, motivet e veprave të caktuara letrare, të cilat e pasurojnë mendjen e njeriut dhe hapin horizontin e dijes.
Përvoja e saj e gjatë në fushën e edukimit si mësimdhënëse e letërsisë për fëmijë në Fakultetin e Filologjisë të Universitetin e Prishtinës, ishte një rast i mirë dhe tejet i veçantë për nxënësit e kësaj shkolle që të dëgjonin për gjëra të reja e të panjohura nga një poete e njohur, e cila bashkëbisedimin e saj e orientoi në disa drejtime, kryesisht përmes pyetjeve të ndërlidhura me botën e librit, se cilët librat pëlqehen më së shumti, pastaj pse shkruhen librat, si shkruhen, pse duhet të lexojmë etj.
Në vazhdim të bashkëbisedimit me nxënës, Dije Demiri Frangu, bëri një përshkrim të veçorive të artit letrar, duke thënë se: “Letërsia na ndihmon ta kuptojmë njeriun dhe tërë njerëzimin nëpër epoka dhe hapësira të ndryshme. Pra, na jep dije, emocion, edukim, argëtim. Letërsia na ndihmon ta krijojmë, para se gjithash, ta kuptojmë të bukurën. Veprat e bukura ndikojnë në ndërtimin e njeriut të bukur shpirtërisht, për të bërë edhe një jetë e një botë më të bukur, më të lehtë për të jetuar në të, me një harmoni e lumturi”, duke shtuar se: “Një vepër e mrekullueshme arti, cilido qoftë mund të ndikojë te një person, mund ta bëjë atë më të sjellshëm, më të pastër, të ndershëm dhe empatik”.
Duke marrë mjaft shembuj nga përvoja e saj, por edhe nga përvoja e shkrimtarëve të letërsisë shqipe dhe të letërsisë botërore, të cilët kanë shkruar vepra të rëndësishme letrare në periudha të ndryshme, poetja tha: “Bota dhe jeta pa art do të ishte më e ashpër, më e vrazhdë dhe më pak empatike. Është fat që mund të krijojmë e të lexojmë”.
Në vijim të bashkëbisedimit me nxënësit, Dije Demiri Frangu, përmendi leximin emocional e kritik, pastaj shkaqet pse leximi eliminon stresin dhe e forcon përqendrimin, si e pasuron fjalorin dhe si ndikon në rrjedhshmërinë e të folurit.
Në fund të takimit letrar me nxënësit poetes iu bënë pyetje të ndryshme si, kur ke kuptuar se mund të bëhesh shkrimtare?, cili libër dhe autor iu pëlqen më së shumti, a jeni e lumtur që jeni poete?
Në një atmosferë mjaft të bukur, në fund të Orës u lexuan disa poezi nga poetja Dije Demiri Frangu dhe nga nxënësit e kësaj shkolle.
Projekti Ora e Shkrimtarit, është përkrahur nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Republikës së Kosovës./KultPlus.com
Berati tërheq interesin jo vetëm të vizitorëve, por edhe të piktorëve. Një rast i tillë është ekspozita Mangalemi me autor piktorin lezhian Pashk Përvathi. Në galerinë e artit të qytetit janë ekspozuar 35 punime, peizazhe të lagjes së vjetër të qytetit historik
“Më mirë se në Berat këto vepra nuk mund të rinë në asnjë vend tjetër. Janë vepra që janë realizuar në vite të ndryshme dhe pastaj ka vazhduar vit pas viti sepse dashuria artistike për Beratin nuk mbaron asnjëherë.”
Gjithçka e ka zanafillën në vitin 1988.
“Kur jam ndeshur me Mangalemin në vitin 1988, jam mahnitur dhe kam kuptuar që Berati dhe Gjirokastra janë një pasuri artistike që për piktorët janë motive të panumërta për veprat e tyre.”
Ekspozita u vlerësua edhe nga kryetari i bashkisë së Beratit Ervin Demo.
“Berati është i magjishëm, por në piktura duket edhe më i magjishëm dhe kjo është pikërisht nga mjeshtria e mjeshtrit tonë të madh.”
Kjo ekspozitë do të qëndrojë e hapur për 10 ditë./tema/KultPlus.com
Dje në Çifti (Civita) të Kalabrisë ka nisur aktiviteti “Arbëria dhe fëmijët e saj”. Ky aktivitet organizohet në kuadër të ditëve ndërkombëtare të studimeve mbi pakicat gjuhësore dhe politikave të rigjallërimit të gjuhës dhe kulturës arbëreshe.
E pranishme ka qenë edhe drejtoresha ekzekutive e Qendrës së Studimeve dhe Publikimeve për Arbëreshët (QSPA), prof. Diana Kastrati, e cila në fjalën e saj theksoi se, çështja e gjuhës arbëreshe dhe ligjit 482/99, është çështje e arbëreshëve dhe duhet të vijë si sinergji e bashkëpunimit ndërmjet studiuesve, komunës dhe instancave politike të të dy palëve.
Qendra e Studimeve dhe Publikimeve për Arbëreshët bën me dije se po punon prej katër vitesh për ruajtjen dhe promovimin e kulturës arbëreshe dhe do vijojë të punojë në këtë drejtim./atsh/KultPlus.com
Autori i suksesshëm gjerman, Clemens Meyer ishte i pranishëm dje në një takim me lexuesin shqiptar, në Qendrën Kombëtare të Librit dhe Leximit. Në praninë e ambasadorit gjerman Karl Bergner, ai foli mbi tema që përshkrojnë letërsinë, kulturën gjermane, Europën, proceset e krijimit.
Meyer prezantoi librin e tij të sapobotuar “Projektorët”, një epos mbi krizat e Europës dhe artin e rrëfimit, pjesë e listës për librin më të mirë gjerman 2024, dhe bisedoni me përkthyesen e tij Anna Kove për librin “Nata, Dritat”, që i dha çmimin e fituesit të panairit të Leipzigut 2008.
Personazhe të çuditshme mbushin tregimet e Clemens Meyer-it: një burrë i divorcuar që shpenzon të gjitha paratë në baste garash, duke shpresuar që të fitojë për shërimin e qenit të tij; boksierë, të burgosur, të pastrehë dhe ëndërrimtarë, që bredhin në qytetet e natës etj. Nëpërmjet ngjarjeve që zhvillohen në apartamente të vogla, në vende të braktisura, burgje dhe buzë lumit, Meyer-i godet realitetin e ashpër në kërkim të dritave që mund të shkëlqejnë në errësirë.
Heronjtë e tij janë njerëz që luftojnë me jetën, kërkues të fatit që shpesh dështojnë, dhe figura të shqetësuara të natës. Nga çdo tregim i shkurtër i këtij vëllimi mund të bëhet një film i madh.
Kandidat i listës për Man Booker International Prize 2017 dhe listës për International Booker Prize 2023, mbajtës i çmimeve më të rëndësishme letrare në Gjermani, Clemens Meyer është pa dyshim një nga zërat më përfaqësues të letërsisë bashkëkohore gjermane.
Ky aktivitet u organizua nga Instituti i Librit dhe i Promocionit në kuadër të Festivalit “Tirana Gate 2024”, Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit, Botimet “Albas”, dhe u financua nga TRADUKI dhe Ambasada Gjermane në Tiranë./atsh/KultPlus.com
Vjeshta vijon të jetë stina e preferuar e turistëve të huaj për të vizituar Sarandën.
Portin e Sarandës e vizitoi sërish për këtë sezon turistik ditët e fundit kroçera “Oosterdam” e kompanisë American Holland Cruises në bordin e të cilës ndodhen 1965 turistë kryesisht me kombësi australiane, amerikane, angleze, belge, kanadeze, holandeze dhe shtete te tjera.
Turistët u organizuan dhe u shpërndanë për të vizituar destinacione të ndryshme të përzgjedhura prej tyre për të vizituar në afërsi të qytetit të Sarandës.
Kjo kroçerë vizitoi Sarandën në korrik të këtij viti ku ndodheshin 2076 turistë me kombësi të ndryshme si ajo angleze, amerikane, australiane, kanadeze, holandeze dhe shumë shtete të tjera.
Gjatë periudhës 1 janar deri më 26 shtator në portin e Sarandës kanë ardhur 50 tragete turistike, nga të cilat 25 kanë qenë kroçera, me turistë të kombësive të ndryshme.
Pjesë e itinerarit të turistëve kanë qenë vizitat në pikat turistike të Sarandës si Butrinti, Kalaja e Lëkurësit, plazhet e shumta në qytetin bregdetar, si dhe qytetet e Gjirokastrës, Përmetit, Tepelenës etj./atsh/KultPlus.com
Më 11 tetor të vitit 1913, në Shkodër u botua nga At Gjergj Fishta, revista “Hylli i Dritës”. E botuar dhe e qarkulluar nga “Nikaj Press”, revista u mbështet nga një figurë e shquar si Luigj Gurakuqi. Pas shpërthimit të Luftës së Parë Botërore në vitin 1914, botimi dhe qarkullimi i saj u ndalua nga austriakët, sepse revista promovonte interesat shqiptare.
“Hylli i Dritës” ka qenë e para revistë e botuar në Shqipëri, me një program të qartë atdhetar, politik e kulturor, dhe që u bë shprehja më e pastër e intelektualëve katolikë dhe e kryesisë së Provincës Françeskane në Shqipërí, përfaqësuesit e së cilës qenë jo vetëm drejtori i saj Át Gjergj Fishta, por një plejadë e tërë letrarësh, gjuhëtarësh, folkloristësh dhe ekonomistësh të nderuar.
Revista u bë shprehësja kryesore e aspiratave të elitës shqiptare për pavarësi, demokraci e kulturë perëndimore. Kjo revistë ka në themel veprën e përkushtimin e paharrueshëm të françeskanëve shqiptarë ndër të cilët ndrin emri i Atë Gjergj Fishtës.
Që në editorialet e para, ai u drejtohej bashkëkombësve “se kur flasim për ekzistencën e Shqipnisë na e nënkuptojmë gjithmonë si Shtet të qytetnuem dhe europian”.
Te historia e “Hyllit të Dritës” janë të shprehura të gjitha shpresat dhe zhgënjimet, ulje-ngritjet shqiptare dhe shumëçka tjetër që ka lënë gjurmë të kundërtash përgjatë një shekulli.
Sot mund ta themi që te kjo revistë e konfirmuar si institucion kulturor, shqiptarët kanë shprehur maksimumin e energjive të veta mendore, si asnjëherë tjetër, si askund tjetër.
“Hylli” vuri bazat për një sërë studimesh, si ato albanologjike, letrare, etnografike, folklorike, pedagogjike e nxorri në pah gjithë atë pasuri shpirtërore që kishte mbetur e pacenuar nga nata otomane.
Në vitin 1944 fillon heshtja e gjatë. Një nga aktet e para të qeverisë së Tiranës ishte mbyllja e kësaj reviste si “përfaqësuese e reaksionit”, si dhe dënimi me vdekje e burg i drejtuesve të saj, si At Gjon Shllaku, At Anton Harapi, At Benardin Palaj, At Donat Kurti e shumë të tjerë, si dhe vjedhja e trashëgimisë së saj arkivore nga shteti komunist.
Periudha e rilindjes së Hyllit fillon pak vite pas rënies së diktaturës, pikërisht në vitin 1993. Këto vite kanë shenjën e “fratit të kujtimeve” Atë Zef Pllumi “ideologut shqiptar të lirisë kundër tiranisë”.
Qasja ndaj lirisë, edukata demokratike, gjuha e komunikimit me Europën, rreziku i tribalizmit dhe autoritarizmit, por edhe plotësimi i sistemit të gjymtuar kulturor, “ringjallja së vdekurish”, qasjet moderne e pa ngarkesa ideologjike që e shihnin letërsinë dhe historinë “si të tillë”, ishin disa prej motiveve të grupit themelues që rilindën “Hyllin”.
Në metropolin postkomunist plot me kioska, që i ngjante një ngrehine pa shpirt në çoroditje e rendje pas fitimit të shpejtë, do të gjindej kjo çetë intelektualësh që do të grumbulloheshin rreth “Hyllit” në kërkim rrënjësh, në pasqyrim tradite, në rizbulim të identitetit europian të mbuluar nga ideologji e trashëgimi të tjera qytetërimore..
“Hylli”, në sintoni me traditën e vet të hershme, u shfaq gjatë tranzicionit si zëdhënëse e mendimit demokratik perëndimor në Shqipëri.
Numrin e parë të revistës mund ta lexoni në linkun më poshtë.
