Miliona njerëz votojnë në ditën e fundit të zgjedhjeve për Parlamentin Evropian

Banorët e 20 vendeve të Bashkimit Evropian do të votojnë të dielën, në ditën e fundit të zgjedhjeve për Parlamentin Evropian.

Këto zgjedhje po konsiderohen si shumë të rëndësishme pasi kontinenti evropian po përballet me politika polarizuese dhe rritje të nacionalizmit.

Grupi më i madh i qendrës së djathtë në Evropë, Partia Popullore Evropiane, pritet të fitojë më së shumti vota në gjithë vendet e BE-së, ndonëse partitë e të djathtës ekstreme po synojnë sa më shumë vota në nivel kombëtar.

Marshi Kombëtar i Francës, Vëllezërit e Italisë në Itali dhe Partia e Lirisë në Austri, janë në krye të sondazheve, ashtu sikurse partia separatiste dhe kundër migrimit në Belgjikë, Vlaams Belang.

Votimet kanë nisur prej të enjtes dhe më pas janë zhvilluar nëpër disa shtete, mirëpo shumica e evropianëve e shfrytëzojnë të drejtën e tyre të dielën.

Parlamenti Evropian lidh direkt evropianët me institucionet e Bashkimit Evropian.

Duke qenë zgjedhjet e para pas pandemisë së koronavirusit, nisjes së luftës së Rusisë në Ukrainë, valës së imigrantëve, dhe rritjes së rreziqeve prej ndryshimeve klimatike, këto zgjedhje po konsiderohen tejet të rëndësishme për të ardhmen e Parlamentit Evropian.

Kjo, gjithashtu, është herë e parë që mbahen zgjedhje të tilla pa Britaninë e Madhe, e cila është larguar zyrtarisht prej BE-së më 2020./ REL/ KultPlus.com

154 vjet nga vdekja e shkrimtarit anglez, Charles Dickens

Charles John Huffam Dickens ishte një shkrimtar anglez, i quajtur ndryshe edhe si më i madhi i periudhës Viktoriane, transmeton KultPlus.

Charles Dickens lindi më 7 shkurt 1812 në Landport, një rrethinë të Portsmouth, i dyti prej gjithsej 8 fëmijëve të John dhe Elizabeth Dickens. Babai i tij ishte një punonjës në zyrën e pagesave detare. Ai kaloi fëmijërinë në Catham-Kent. Ishte romancieri më popullor në gjuhën angleze i të quajtur Epokës Viktoriane. Ai ka krijuar disa nga personazhet më domethënëse e portretizuese të letërsisë, me temë sociale drejtimin e reformës në të gjithë punën e tij. Popullaritetit të vazhdueshëm të romaneve të tij dhe tregimet e shkurtra është e tillë që librat e tij nuk kanë dalë kurrë jashtë printimit madje janë bërë dhe filma në kinema. Pjesa më e madhe e punës së tij të parë në shtypin periodik dhe revista në formë e serive, një mënyrë të popullarizuara të botimit trillim në kohë.

Më 8 qershor 1870, Dikens pësoi një goditje tjetër në shtëpinë e tij pas një pune të plotë në Edwin Drood. Ai kurrë nuk u rikthye në vetëdije, dhe të nesërmen, pesë vjet deri në ditën pas rrëzimit të hekurudhës Staplehurst, ai vdiq në Gads Hill Place. Biografia Claire Tomalin ka sugjeruar se Dikens ishte në të vërtetë në Peckham, kur ai pësoi goditje, dhe zonja e tij Ellen Ternan dhe shërbëtoret e saj e kishin kthyer atë në Gadin Hill kështu që publiku nuk do të dinte të vërtetën rreth marrëdhënies së tyre.

Realizmi në Angli fillon me Çarls Dikensin dhe romanin social që lëvroi ai. Karakteristikë e veçantë e këtij autori është se gati të gjitha veprat e tij kanë emra të fëmijëve, dhe personazhe kryesisht fëmijë, kjo për arsye se ai pati një fëmijëri jo të mirë. Ai në moshën 12-vjeçare detyrohet të lërë shkollën për shkak të varfërisë dhe madje detyrohet të hyjë në fabrikë për të nxjerr kafshatën. Fëmijëria e tij dhe përvojat e tij që do pasojnë, janë faktorët kyç të një letërsie të suksesshme, të Dikensit por edhe për të tjerë autorë. Tek Dikensi gjejmë këto vepra: “Oliver Tuist”, “David Koperfild”, “Dombi e Biri”, “Vogëlushja Dorrit”, “Vogëlushja Nell”, “Nikolla Nikwllbi”.

Oliver Tuist është protagonisti kryesor i novelës së Çarls Dikensit me po të njëjtin emër; Oliver Tuisti njihet të jetë protagonisti i parë fëmijë në novelat angleze. Kjo vepër është vepra e dytë e Çarls Dikensit e cila u botua në një revistë mujore me titull origjinal “Bentley’s Miscellany”. Ky roman është një roman social i cili synon të paraqesë jetën e mijëra fëmijëve të pastrehë e pa të ardhme. Dikensi tallet me hipokrizinë e kohës, duke goditur tema serioze me një sarkazëm dhe humor të zi. Thuhet se Dikensi u frymëzua për këtë vepër nga ngjarja e vitit 1830, ku një jetim me emrin Robert Blionce po si Oliver Tuisti përballej me jetën e vështirë: pastrehën, punën e rëndë dhe të ardhmen jo të sigurt. Me këtë vepër Dikensi sfidon epokën e tij duke venë në lojë tërë shtetin anglez të asaj kohe, një shtet pa ligje dhe pa mbrojtje për të varfërit, një shtet në të cilin mbizotëron krimi dhe padrejtësia. Me “Oliver Tuist”-in Dikensi na sjell një vepër realiste, një vepër pa hijeshi të ngjarjeve, të paraqitura ashtu siç janë, një vepër reale pa përdorim të ndonjë lloji të romantizmit. Oliver Tuisti është bërë inspirim për shumë filma dhe telenovela në botë, si dhe për shumë shfaqje muzikore e teatrale. Nënshtetësia e tij ishte Angleze. Ndërsa dita e vdekjes e tij ishte më 9 qershor të vitit 1870. Oliver Tuist njihet si vepra e tij më kryesore. Ky ishte guximtar i patrembur dhe me krenarinë e tij ka bërë shumë libra. Vendvdekja e tij ishte në: Gad’s Hill Placce, Higham, Kent Angli. / KultPlus.com

Mbrëmje operistike në ‘Chopin Piano Fest’, Ulpiana Alijaj dhe Peter Valentovic sjellin madhështinë e veprave monumentale operistike

 Flonja Haxhaj

Në mbrëmjen e 15-të të ‘Chopin Piano Fest’, publiku pati rastin të shijojë magjinë e disa nga kryeveprave të muzikës operistike botërore, interpretuar nga sopranoja Ulpiana Alijaj dhe pianisti italian Peter Valentovic, shkruan KultPlus.

Mbrëmja magjike filloi me “Non si da follia maggiore ‘Il Turco in Talia’ të Rossinit duke vazhduar me LA boheme’ të Puccinit, përformanca këto që morën vëmendjen e audiencës qysh në fillim.

Koncerti më tutje filloi me veprat e Lehar, Jezek, Mozart, Dvorak e Rushiti. Ndërkaq, pjesa kulmore e koncertit ishte performanca solo e Valentovic i cili improvizoi në piano mbi temën e Rachmaninoff.

Për gati dy orë, dyshja Aliaj e Valentovic, i dhuruan publikut një shfaqje të mahnitshme e plot virtuozitet.

Pas koncertit, për KultPlus foli pianisti Peter Valentovic, i cili shprehet i lumtur për prezencën e tij në këtë festival dhe për ngrohtësinë që mori nga publiku.

“Jam shumë i lumtur që mora pjesë në ‘Chopin Piano Fest’, në këtë festival të mrekullueshëm. Njerëzit janë të mrekullueshëm, organizimi po ashtu. Ne patëm një ndihmë nga ambasada e Sllovakisë këtu, për të cilën ne jemi shumë mirënjohës. Jam shumë i lumtur që erdha këtu dhe solla muzikë për publikun e Kosovës.Publiku këtu ishte shumë i ngrohtë, pati shumë duartrokitje dhe kjo më bëri akoma më të lumtur”, tha Valentoviç për KultPlus.

Ndërkaq sopranoja Ulpiana Alijaj vlerësoi paraqitjen që patën në këtë koncert e në veçanti, bashkëpunimin me Valentovic.

“Kam qenë vërtet e emocionuar sepse besoj se u paraqitëm në një program shumë impenjativ dhe pjesa më e madhe ishte premierë për skenën kosovare, kështu që ishte një përgjegjësi shumë e madhe edhe për vetë faktin që ‘Chopin Piano Fest’ tashmë gëzon një vulë të garancisë dhe besnikërisë artistike, kështu që për ne ishte një përgjegjësi e dyfishtë. Bashkëpunimi me maestron Valentovic për mua si eksperiencë vjen si e disata herë për shkak se ne kemi një njohje të hershme profesionale, prandaj ka qenë një kënaqësi shumë e madhe fakti që ai e mirëpriti ftesën në Prishtinë”, u shpreh Alijaj.

Lejla Pula, drejtoreshë artistike e ‘Chopin Piano Fest’, tha se ndjehet e lumtur që kjo dyshe u paraqit në natën që ishte e rezervuar për koncert operistik.

“Sonte ishim prezentë në mbrëmjen e 15-të të ‘Chopin Piano Fest’ dhe vërtet u kënaqëm me mbrëmjen operistike me Ulpiana Aliaj në përcjellje me Petet Valentovic nga Sllovakia, një pianist i cili është edhe dirigjent edhe një shoqërues i kantos fantastik. Unë kam vërtet dëshirë që Opera e Kosovës edhe në të ardhmen ta angazhojë si dirigjent të operas sepse është një rang botëror i dirigjentit. Ndërkaq Ulpiana Aliaj shpalosi për herë të parë gjithë paletën e virtuozitetit edhe tingullit të saj, një timbër fantastik me të cilin mahniti publikun sonte me interpretimin e saj”, theksoi Pula për KultPlus.

Ndërkaq, sonte, më 9 qershor, do të mbahet ceremonia përmbyllëse e ‘Chopin Piano Fest’ ku do të përformojë pianisti i njohur italian Giovanni Bellucci./KultPlus.com

‘Të negociosh paqen’ nga Qendra Multimedia në Zagreb të Kroacisë

Shfaqja “Të negociosh paqen” e Qendrës Multimedia do të prezantohet sot më 7 qershor në Teatrin Kerempuh në Zagreb të Kroacisë.

Shfaqja do të prezantohet si pjesë e edicionit të 48-të të festivalit “Ditët e satirës – Fadil Hadžić”

Festivali “Ditët e satirës – Fadil Hadžić” është festival ndërkombëtar i Teatrit Kerempuh, i cili që nga viti 1976 mbahet çdo vit në qershor, me qëllim të promovimit të shfaqjeve cilësore të satirës dhe komedisë, dhe mbi të gjitha përballjes së publikut me problemet aktuale të përditshmërisë tonë përmes elementeve të pashmangshme të humorit dhe satirës, duke e pasuruar jo vetëm jetën kulturore, por edhe vetëdijen shoqërore. Ditet e Satirës Fadil Hadžić çdo vit na kujtojnë rëndësinë e humorit dhe satirës që na bëjnë më tolerantë, na lidhin me të tjerët, na mësojnë, na japin pikëpamje të reja për botën.

Prezantimi në këtë festival që është ndërtuar mbi parimin e lirisë së fjalës dhe rezistencën kundër cenzurës, është jashtëzakonisht i rëndësishëm për Qendrën Multimedia. “Të negocosh paqen” është shfaqje që ballafaqon shoqërinë me dinamikat e tryezave të negociatave që përcjellin shoqëritë e pasluftës dhe me pyetjet e vështira se kush e ka legjitimitetin të negociojë paqen e a është falja një akt kolektiv, apo individual si dhe a përfaqësohen zërat e viktimave në këto tryeza, si kategoria e shoqërisë që i vuan më së shumti humbjet dhe pasojat nga luftërat.

Prezantimi në Zagreb i shfaqjes “Të negocosh paqen” vjen pas prezantimeve nëpër festivale e teatro të ndryshme evropiane në Kosovë, Shqipëri, Maqedoni të Veriut, Serbi, Gjermani, Çeki dhe i paraprin prezantimeve të mëvonshme të shfaqjes në Itali e në Mal të Zi në festivalin Mittelfest, përkatësisht festivalin FIAT. 

Negotiating Peace e Qendrës Multimedia, e cila u dha premierë më 16 tetor në Teatrin ODA, zgjoi interesim të jashtëzakonshëm të kritikës ndërkombëtare. Media si The Guardian e Britanisë, Politis e Francës e Taggespiegel e Gjermanisë e vlerësuan atë për relevancën shoqërore e qasjen e veçantë ndaj një çështje politikisht të komplikuar. Në kritikën e tij për The Guardian, Philip Oltermann shkroi, “Kur udhëheqësit politikë e paraqesin luftën si të vetmen zgjidhje, është detyrë e artistëve t’ua kujtojnë njerëzve se gjetja e paqes është ende e mundur. Kjo është pikënisja për një kompani teatrore në Kosovë, “Qendrën Multimedia”, e cila nëpërmjet shfaqjes së re kthehet te lufta e fundit në Evropë para invadimit të Rusisë në Ukrainë dhe eksploron se si u ndal ajo.

Duke u nisur nga negociatat e paqes, duke përfshirë marrëveshjen e Dejtonit, marrëveshjet në Irlandën Veriore dhe ato të Lindjes së Mesme, bisedimet politike — ende pa shumë rezultat —  ndërmjet Kosovës dhe Serbisë dhe duke e paramenduar si do të duket fundi i luftës ndërmjet Rusisë dhe Ukrainës, Qendra Multimedia ka bërë bashkë një ansambël pan-evropian për të krijuar NEGOTIATING PEACE. Ky produksion është krijuar me artistë dhe grupe teatrore nga Ukraina, Kosova, Serbia, Bosnja dhe Hercegovina, Italia, Çekia, Shqipëria, Maqedonia e Veriut, Norvegjia, Polonia dhe Estonia.

/Express/ KultPlus.com

‘I kam aq vite mbi shpinë sa ta braktis frikën dhe të bëj çka dua dhe çka ndiej’

Poezi nga Jose Saramago

Jam në atë moshën, ku gjërat shihen me qetësi, por duke mos harruar se rritja vazhdon.

Jam në atë moshën, ku ëndrrat përkëdhelen me duar dhe iluzionet bëhen shpresë.

Jam në atë moshën, ku ndonjëherë dashuria është një hov i çmendur dhe plot ankth, që digjet nga dëshira për jetë dhe pasioni i shumëpritur.

Jam në atë moshën, ku ndonjëherë dashuria është si një qoshk qetësie, si një perëndim dielli në plazh.

Sa vjeç jam?

Nuk kam pse t’i tregoj vitet e mia me një numër, pasi dëshirat e përmbushura, lotët e derdhur gjatë udhës teksa shihja iluzionet e mia të humbura, vlejnë më shumë se një numër.

Çfarë rëndësie ka nëse mbush 20 vjeç, 40 vjeç apo 60 vjeç ?!

Rëndësi ka vetëm mosha që ndiej.

I kam aq vite mbi shpinë sa të jetoj i lirë dhe pa frikë.

Ta vazhdoj pa frikë udhën time, sepse kam me vete përvojën dhe forcën e ëndrrave të mia.

Sa vjeç jam unë?

Kujt i bëhet vonë!

I kam aq vite mbi shpinë sa ta braktis frikën dhe të bëj çka dua dhe çka ndiej.

Përktheu: Elona Caslli / KultPlus.com

‘Dembelia është fillimi i të gjitha veseve, kurora e të gjitha virtyteve’

Franz Kafka (3 korrik 1883 – 3 qershor 1924) ishte shkrimtar hebre nga Bohemia. Shkruante në gjuhën gjermane, ndërsa njihet më shumë për tregimet e shkurta. Kafka vlerësohet si një nga figurat kryesore të letërsisë së shekullit XX.

• Shenja e parë e fillimit të kuptimit është dëshira për të vdekur.

• Njeriu i veprimit i detyruar të mendojë, është i palumtur deri në çastin që ia arrin të dalë nga kjo situatë.

• Një shkallë që nuk konsumohet nga hapat e njerëzve, nisur nga pikëpamja e saj, është vetëm diçka e rëndomtë prej druri.

• Gjithmonë fillimisht merrte frymë thellë pasi çlirohej nga kotësia dhe vetëkënaqësia.

• Kushdo që nuk arrin të gjejë kuptimin e jetës së tij, ndërkohë që ai është gjallë, ka nevojë që një dorë ta ruajë paksa nga dëshpërimi ndaj fatit të tij… por, me dorën tjetër ai nuk mund të zhdavaritë çfarë shikon në mes të rrënojave.

• Kushdo që ruan aftësinë për ta parë bukurinë, nuk ka për t’u plakur kurrë.

• Shoqërimi me qenie njerëzore çon në vetëvëzhgim.

• Atlasit i ishte lejuar opinioni se ai ishte i lirë, nëse donte, ta kapte Tokën dhe ta hidhte tutje; por ky opinion ishte e vetmja gjë që i ishte lejuar.

• Të besosh në progresin nuk do të thotë të besosh se është bërë ndonjë progres.

• Duke besuar me pasion në diçka që ende nuk ekziston, ne e krijojmë atë. Joekzistuesja është çfarëdo gjëje që ne nuk e kemi dëshiruar mjaftueshëm.

• Duke ia imponuar një përgjegjësi tepër të madhe, për më tepër, të gjithë përgjegjësinë, vetvetes, ti e rrënon vetveten.

• Fatkeqësia e Don Kishotit nuk është përfytyrimi i tij, por Sanço Pançoja.

• Mos u dëshpëro, madje as nga fakti se ti nuk dëshpërohesh.

• Çdo revolucion avullon dhe lë prapa vetëm lëmashkun e një burokracie të re.

• E ligë është çdo gjë dëfryese.

• Nga një pikë e caktuar e lëvizjes përpara nuk ka më kthim prapa. Kjo është pika e cila duhet arritur.

• Zoti t’i jep arrat, por nuk t’i thyen ato.

• Ai që kërkon nuk gjen, por ai që nuk kërkon do të gjendet.

• Qielli është memec, ai i bën jehonë vetëm memecërisë.

• Si mund të gjesh kënaqësi në botë nëse nuk e ke atë për strehë?

• Unë nuk i lexoj reklamat. Sepse do ta harxhoja gjithë kohën duke kërkuar gjëra.

• Unë kam ndjesinë e vërtetë të vetes sime vetëm kur jam tej mase i palumtur.

• Dembelia është fillimi i të gjitha veseve, kurora e të gjitha virtyteve.

• Nëse unë do të jetoj përjetësisht, si do të ekzistoj nesër?

• Në njëfarë kuptimi e mira është e parehatshme.

• Në luftën midis teje dhe botës, përkrahe botën.

• Në teori ka një mundësi të lumturisë së përkryer: Të besosh në elementin e pashkatërrueshëm brenda dikujt dhe të mos përplasesh me të.

• Është e rehatshme të mendosh se shpërpjesëtimi i gjërave në botë duket se është vetëm aritmetik.

• Është shpesh më e sigurt të jesh në zinxhirë se të jesh i lirë.

• Sa tmerrshëm e pakët është njohja e vetes sime, krahasuar me njohjen e dhomës sime.

• Lejomë ta kujtoj fjalën e moçme: njerëzit e dyshuar janë më normalë se të tjerët, gjersa ata rrinë në baraspeshë pa e ditur këtë gjë, duke qenë të peshuar bashkë me mëkatet e tyre.

• “Frika” ime është thelbi im, dhe ndoshta pjesa ime më e mirë.

• Parimi im prijës është ky: Faji nuk duhet dyshuar kurrë.

• Ende pa i thënë gjërat, i bën – kështu vepron njeriu me vlera.

• Askush nuk mund ta shohë të vërtetën, por mund të jetë e vërteta.

• Një përparësi në mbajtjen e ditarit është se ju nuk i vini re ndryshimet nga të cilat vuani pa pushim.

• Frytshmëri është të bësh gjëra që nuk ishe i aftë t’i bëje më parë.

• Vetëkontroll do të thotë të dëshirosh të jesh i frytshëm në një pikë në rrezatim të pafund me ekzistencën time shpirtërore.

• Sa kohë që e ke kafshatën në bojë, atëherë i ke zgjidhur të gjitha problemet e momentit.

• Fillo me çka është e drejtë sesa të fillosh me çka është e pranueshme.

• Vuajtja është elementi pozitiv i kësaj bote, në të vërtetë është e vetmja lidhje midis kësaj botes dhe pozitives.

• Dashuria sensuale është mashtruese si dhe dashuria hyjnore; ajo nuk mund të bëhet vetë, por gjersa e ka pavetëdijshëm elementin e dashurisë hyjnore brenda vetes, mund të bëhet edhe kështu.

• Historia e njerëzimit është çasti midis dy hapave të udhëtarit.

• Fakti që synimi ynë është i matur saktësisht me jetën tonë, na e jep ne përshtypjen se jemi të përjetshëm.

• Shpirti bëhet i lirë vetëm kur ai të pushojë së qeni një mbështetje.

• Ka vetëm dy gjëra. E vërteta dhe gënjeshtrat. E vërteta është e pandashme, gjersa ajo nuk e njeh veten; të gjithë ata që duan ta njohin, vetëm sa gënjejnë.

• Ne të gjithë kemi flatra, por ato nuk na duhen ne për asgjë dhe nëse do të mundnim, do t’i shqyenim.

• Rinia është e lumtur, sepse ajo e ka mundësinë ta shohë të bukurën. Të gjithë ata që janë të aftë ta shohin të bukurën, nuk plaken kurrë.

• Ne jemi mëkatarë jo vetëm se kemi ngrënë Pemën e Dijes, pore edhe sepse nuk e kemi ngrënë Pemën e Jetës. Gjendja në të cilën ndodhemi është mëkatare, pavarësisht nga faji.

‘Dashunia si rrufe ç’më goditi mu në kokë’

Fitnete Rexha ishte një ndër këngëtaret më të shquara të muzikës popullore të Shqipërisë së mesme, kryesisht të muzikës popullore qytetare tiranase.

Rreth moshës 15 vjeçare këndoi dhe regjistroni këngët e para popullore në Radio-Tirana nën shoqërinë e grupit orkestral të Shqipërisë së mesme të drejtuar nga Muharrem Gura dhe Skënder Reka.

Ndër këngët më të bukura të kënduara prej Fitnete Rexhës përmendim: ”Te selvitë e Namazgjasë”, ”Qënke veshur me të bardha”, ”Mun aty tek shtatë zymbylat”, ”Dy të bukurat në nji derë” etj. Ka regjistruar rreth 200 këngë popullore të Shqipërisë së Mesme.

Sonte, KultPlus ju sjell këngën ”Dashuria si rrufe”, e cila kësaj radhe vjen nën zërin e mahnitshëm të Fitnete Rexhës.

Bashkangjitur gjeni videon dhe tekstin e këngës:

Dashunia si rrufe
Ç’më goditi mu në kokë x2

Nuk kam gjuhë që t’ju rrëfej
O ç’më ka gjetur more shokë x2

Ç’më gremisi sevda e shkretë
Pleqënia s’mund ta mbajë x2

Rrojtja ime s’osht ma jetë
Oh natë e ditë me lot po qaj x2

Ku qëlloi kjo ditë e zezë
Me u taku o ne të dy x2

Unë kam ngelun krejt pa shpresë
O s’kam me t’pamun ma me sy x2
. / KultPlus.com

Ditë e mahnitshme

Shkruan: Dritëro Agolli

Ditë e mahnitshme!
Lulet lahen me vesë,
Kuajt hingëllijnë e lopët pëllasin për viçat,
Shtërgu në plepin pa majë rri mes folesë
Dhe trëndafili i bardhë fsheh spicat
Fletëve të dendura nën kurorat me palë,
Ndërsa këndezi mburret, se tej nga plevicat,
Mposhti një natë, megjithse ngadalë.
Ditë e mahnitshme!
Duket sikur kësaj dite, që herët me natë,
Zoti kishte mbaruar të gjitha krijimet
Dhe nisej tani drejt një pushimi të gjatë
Majë Tomorrit diku në burimet,
Ose atje në Kulmak në barakë
Pa gjë në trastë,
Pa skicat, pa zhgarravitjet, pa vizatimet,
Veç me peshqirin e bardhë në qafë.
Ditë e mahnitshme! /KultPlus.com

‘Kultura dhe shoqëria’, ndryshimet e thella shoqërore në Angli nga revolucioni industrial i fundshekullit XVI

Mbi librin

Te “Kultura dhe shoqëria” gjurmohen dhe shtjellohen ndryshimet e thella shoqërore që kanë ndodhur në Angli nga revolucioni industrial i fundshekullit XVIII, deri në fazat e fundit të modernizimit në shekullin XX. Fjalët kyçe të këtyre ndryshimeve epokale janë: industri, demokraci, klasë, art dhe kulturë. Williams i shqyrton me hollësi këto ide nëpërmjet veprave dhe fushave të larmishme letrare, duke vënë përballë shkrimtarë dhe mendimtarë të kohës.

Ai merret me rrymën e romantikëve, grupim intelektualësh e artistësh që nisën të flasin për kulturën për të goditur ndryshimet që solli industrializimi dhe revolucioni në histori. Autori e përball këndvështrimin e tyre me konceptime të mëvonshme që erdhën edhe si përgjigje ndaj romantizmit, përkatësisht atë viktorian dhe modernist. Williams e mbyll tekstin duke nxjerrë në pah rolin e marksizmit dhe Kritikës së Re në kulturë dhe letërsi.

Pak nga jeta e autorit

Raymond Henry Williams ishte një shkrimtar socialist uellsian, akademik, romancier dhe kritik me ndikim brenda së Majtës së Re dhe në kulturën më të gjerë.

Shkrimet e tij mbi politikën, kulturën, median dhe letërsinë kontribuan në kritikën marksiste të kulturës dhe arteve. Rreth 750,000 kopje të librave të tij u shitën vetëm në botimet në Mbretërinë e Bashkuar, dhe ka shumë përkthime në dispozicion. Puna e tij hodhi themelet për fushën e studimeve kulturore dhe materializmit kulturor./Liberale.al/ KultPlus.com

‘Netët e Bejkës së Bardhë’, nis në Pilur festivali i grupeve polifonike

Në festivalin “Netët e Bejkës së Bardhë” që zhvillohet prej 5 vitesh në Pilur do të performojnë 14 grupe polifonike, bëri të ditur për News24, gazetarja Anila Ahmataj.

Këto grupe do të performojnë për dy netë me rradhë (7-8 qershor).

Mbrëmjen e sotme do të performojnë 6 grupe folklorike të këngës labe, duke përcjellë më së miri traditën, kulturën, ritet, doket dhe zakonet, në çdo bashki që këndohet kënga labe.

Gazetarja tha se ky është viti i 5-të që organizohet ky festival nën udhëheqjen artistike të Kristo Çipa.

Pjesëmarrës në këtë festival është edhe grupi autoktonët, pjesë e së cilës është edhe një vajzë 13 vjeçe.

Festivali që zhvillohet në Pilur është kthyer tashmë në një traditë duke sjellë në vëmendje trashëgiminë e pashtershme të këngës e shpirtit të një populli.

Rritet ndjeshëm numri i turistëve në Shkodër

Rekorde të tjera pritet të regjistrojë numri i turistëve në Shqipëri.

Nga Veriu në Jug, ky shtet është kthyer në një nga destinacionet më të preferuara, për turistët nga e gjithë bota.

Këtë e konfirmojnë edhe shifrat në pikat e kalimit kufitar me Malin e Zi, raporton Euronews.al, transmeton Klankosova.tv.

Një vit më parë, në Muriqan kanë kaluar 4800-5000 vizitorë, ndërsa në fundjavë kjo pikë kufitare pret 10.000 deri në 11.000 turistë, pjesa më e madhe e tyre nga Gjermania, Hollanda apo Franca.

Vitin e kaluar në qarkun e Shkodrës, vendin e parë të vizitorëve e mbanin spanjollët, ndërsa këtë vit Holanda.

Së shpejti hapet ekspozita ‘Çiknia Jonë’ në Muzeun e Mitrovicës

Në Muzeun e qytetit të Mitrovicës me 10 qershor nga ora 19:00 mbahet hapja e ekspozitës “Çiknia Jonë” nga Elena Gallina.

Praktika e shkëmbimit së pecetave mes vajzave në Kosovë daton qysh nga vitet e 60-ta. Për këtë, artistja Elena Gallina ka intervistuar, hulumtuar dhe ka mbledhur të dhëna nga gjeneratat e ndryshme të vajzave dhe grave për të kuptuar rëndësinë e të shkëmbyerit, ruajturit, dhe të trashëguarit të pecetave me ilustrime shumëngjyrëshe mes gjysheve, tezeve, motrave dhe shoqeve.
Si pjesë e procesit të kësaj ekspozite, gjatë intervistimit të grave, artisja u kërkoj që të komentonin për atë që do të thotë të qenurit grua për to: e kaluara, e tashmja dhe e ardhmja.
Një pjesë e madhe e fotografive dhe artit fokusohet veçanërisht në dhunën ndaj grave dhe barrierat patriarkale që janë të përcaktuara. Megjithatë, fokusi i ekspozitës bie mbi të bukurën e të qenurit grua, dhe nostalgjinë e shkëmbimit të pecetave, si një formë e të festuarit të çiknisë.

“Si gra, ne nuk duam të jetojmë në një botë ku duhet të jemi gjithmonë të forta.

Megjithatë, i bëjmë homazh mënyrave të vogla të bukura krijuese të vajzave dhe grave në mbarë botën që arrijnë të jetojnë, punojnë, luajnë dhe ekzistojnë, pavarësisht parametrave të një bote të dominuar nga patriarkati”, thotë artistja./Express/ KultPlus.com

‘Po, unë kam qenë shumë i sëmurë, por pse më thoni se kam luajtur mendsh, se jam çmendur’

Edgar Allan Poe

(Tale Heart-1843)

-Është e vërtetë. Po, unë kam qenë i sëmurë, shumë i sëmurë. Por, ju pse më thoni se kam luajtur mendsh, se jam çmendur?

A s’e shihni se unë jam plotësisht në rregull? A s’është e qartë që s’jam i çmendur? Sëmundja vërtet m’i ka bërë më të forta e më të fuqishme mendjen, shqisat e ndjenjat. Sidomos shqisën e dëgjimit, edhe më të fuqishme. Unë dëgjoj zëra që s’i kisha dëgjuar më parë. I dëgjoj zërat nga parajsa, zërat nga ferri.

-Dëgjo! Dëgjo, do të të tregoj si ndodhë. Ke për të parë e për të dëgjuar sa e kam mendjen në vend.

E pashpjegueshme si erdhi në fillim ideja në kokën time.

Nuk arsyetohet ajo çfarë bëra. S’e kam urryer plakun. Përveçse e kam dashur. Nuk më ka lënduar. S’i kam dashur paratë e tij. Mendoj se ishin sytë e tij. Dukeshin si sygrabitës, sytë e atyre shpezëve të trishtueshme që shikojnë e presin derisa kafsha ngordh dhe më pas e hedhin poshtë të bëhet copa për ta ngrënë.

Kur më shikoi plaku me ata sygrabitësi, një ndjesi e ftohtë m’u ngjit poshtë e lartë shpinës, derisa edhe gjaku u ftoh. Kështu që, përfundimisht vendosa t’i mbyllja ata sy: ta vras plakun!

Pra, ju mendoni se jam i çmendur? Një i luajtur mendsh nuk planifikon. Por, ju më keni ndjekur mua. Gjatë gjithë javës, shoqërohesha me plakun, isha i afërt, i dashur me të, pra, aq sa mund të isha.

-Çdo natë rreth orës dymbëdhjetë ngadalë e hapja derën e tij. Dera ishte e hapur aq sa mund të futja brenda dorën, pastaj, kokën. Në dorë mbaja një dritë të mbuluar me një cohë që s’e lejonte të shpërndahej më shumë. Qëndrova qetësisht. Pastaj, kujdesshëm, largova cohën pakëz, që të kalonte tek ata sy një vijëz e hollë dhe e vogël e dritës.

-Shtatë net e bëra këtë, shtatë net të gjata, cdo herë në mesnatë. Pasiqë sytë ishin gjithmonë të mbyllur, e kisha të vështirë të kryeja punë. Sepse nuk ndjeja ta vrisja plakun, ishte syri i tij. Syri i tij i Djallit.

– Dhe çdo mëngjes shkoja në dhomën e tij, e pyesja si kishte fjetur, me një të folur të ngrohtë e miqësore. Ai as që e merr me mend se çdo natë, në orën dymbëdhjetë, hyja brenda dhe e shihja si flinte. Në natën e tetë, që kur e hapa derën, isha më shumë se zakonisht i kujdesshëm. Akrepat e orës lëvizën më shpejtë se sa dora ime. Asnjëherë më parë nuk e kisha ndjerë kaq fort fuqinë time; për sukses tani isha i sigurt.

Plaku rrinte shtrirë, pa imagjinuar se jam në derë. Befas lëvizi në shtrat. Ju mendoni se u frikësova. Por, jo. Errësira ishte e madhe në dhomë. E dija që s’e shihte hapjen e derës. Unë vazhdova ngadalë e lehtë, të shtyeja derën. E futa kokën. E futa dorën me dritën e mbuluar. Papritmas plaku u drejtua në shtrat dhe qau, “Kush është aty”??!

Ende qëndrova i heshtur. Nuk lëviza për disa orë. As s’e dëgjova të shtrihej prapë në shtrat. Veç rrinte duke dëgjuar. Pastaj, dëgjova një zë nga plaku, një klithmë, një e qarë frikeje. E dija që rrinte ulur, mbushur me frikë në shtrat; e dija se ai e dinte që isha aty. S’më shihte. S’më dëgjonte. Më ndiente. E dinte se Vdekja ishte aty.

Dalëngadalë, pak nga pak, derisa një dritë e vogël të binte në ata sygrabitës, e largova cohën. Mënyra se si më shikonte drejt, me sy të shqyer, sa e shtonte zemërimin tim. Fytyrën e plakut s’e shihja. Vetëm atë sy, syrin e kaltër të errët dhe në trupin tim m’u ngri gjaku.

A s’ju pata thënë se të dëgjuarit u bë i fortë, në mënyrë të pazakontë? Si tingullin e një ore përtej murit, dëgjoj tinguj të shpejtë, të ulët, të lehtë.

Ishte e rrahura e zemrës së plakut. Provova të heshtë. Por, tingulli rritej më shumë. Frika e plakut duhet të ketë qenë më të vërtetë e madhe. Sa rritej tingulli, zemërimi im bëhej më i madh e më lëndues. Ishte më shumë se zemërim.

Zemërimi im u bë i frikshëm, në natën e qetë , në heshtjen e errët të dhomës së gjumit, për zemrën që rrahte zëshëm, e të cilën isha i sigurt se dikush duhej ta dëgjonte. Erdhi koha! Duke qarë, u vërsula në dhomë, “Vdis! Vdis!” Plaku lëshoj një klithmë frike, ndërsa unë u hodha mbi të dhe ia lidha shtrëngueshëm çarçafin sipër kokës. Zemra i rrahte ende; por buzëqesha sikur isha afër suksesit. Zemra i rrahu për disa minuta; por, më në fund e rrahura ndaloi. Plaku vdiq. Largova çarçafët dhe i mbështeta veshët mbi zemrën e tij. Nuk tingëlloi asgjë. Po! Vdiq! I vdekur si guri. Syri i tij s’ka për të më shqetësuar!

– Pra, ju thoni, jam i çmendur? Më keni parë sa i kujdesshëm isha kur e futa trupin aty ku asnjëri s’e gjen. Në radhë të parë i këputa kokën, pastaj krahët dhe këmbët. S’e lashë asnjë pikë gjaku të binte në dysheme, isha i kujdesshëm. Pjesët e trupit i futa në dyshemenë ku i hoqa tri dërrasa. Më pas, kujdesshëm, shumë kujdesshëm, i rivendosa dërrasat dhe asnjë sy njeriu s’i vëren se kanë lëvizur.

Kur përfundova punë, dëgjova se dikush ishte tek dera. Tash ishte katër e mëngjesit, por ende terr. Sido që të jetë, nuk frikësohesha, shkova poshtë të hapja derën. Në derë ishin tre njerëz, tre oficerë policie. Njëri prej fqinjëve kishte dëgjuar plakun duke klithur dhe kishte njoftuar policinë; këta të tre erdhën për të bërë pyetje dhe për të kontrolluar shtëpinë.

-I ftova policët brenda. Kam klithur në ëndërr, u thashë. Plaku ishte larg, u thashë, ka shkuar të vizitoj në fshat një shok. Kërkova nga ta të kontrollonin nëpër krejt shtëpinë, të kontrollonin mirë. Më në fund i shoqërova brenda dhomës së gjumit të plakut. Po bisedonim gjatë, u kërkova të uleshin, sikur luaja lojë me ta.

I bëra policët të besojnë tregimin tim nga sjellja ime e lehtë dhe e qetë. Kështu që, ata po rrin ulur dhe bisedonin në mënyrë shoqërore me mua. Por, u përgjigja njëjtë, gjithashtu, shpresoja të ikinin sa më shpejt. Në veshët e mi ishte një tingull i çuditshëm dhe më dhimbte koka. Flisja më shumë e më shpejt. Tingulli u bë më i theksuar. Ata ende rrinin e flisnin.

Papandehur e dija se, tingulli nuk ishte në veshët e mi, ishte veçse brenda kokës. Në atë moment duhet të jem zbehur. Flisja më shpejt dhe më fort. Gjithashtu, edhe ai u bë më i fortë. Një tingull që e njihja mirë, i shpejtë, i ulët, i lehtë, si tingulli i një ore përtej murit. U bë më i fuqishëm e më i fortë. Pse nuk shkojnë burrat? Më fuqishëm, më fort. U ngrita, rreth e rreth dhomës ecja shpejt. Që ta mbuloja tingullin e tmerrshëm, të bëja më shumë zhurmë, e shtyeja karrigën nëpër dysheme. Flisja edhe më fort. Burrat ende rrinin, flisnin, buzëqeshnin. A ishte mundur që nuk po dëgjonin??

Jo! Ata dëgjuan! Isha i sigurt. Ata e dinin. Ishin tash ata që po luanin me mua. Nga buzëqeshjet e tyre dhe nga ky tingull po vuaja më shumë se sa mund ta përballoja. Fort, më fort, edhe më fort! Papandehur, s’e përballova dot. Bëra me gisht nga dërrasat dhe qava, “Po! Po, unë e vrava atë. Ngritni dërrasat dhe do të shihni. Unë e vrava. Por, pse nuk ndalon zemra e tij së rrahuri?! Pse nuk ndalon!?”

Përktheu: Albulenë Krasniqi / KultPlus.com

Parada e makinave retro, momente nostalgjie në Sarandë

Qyteti bregdetar i Sarandës u kthye në një skenë të mahnitshme nostalgjie, falë makinave klasike të sjella nga “Veteran Club Valle d’Itria” Bari.

Parada e koleksionit të makinave Retro që erdhën nga Italia, solli një atmosferë fantastike, duke tërhequr vëmendjen e qindra turistëve vendas e të huaj.

Nga modelet e hershme të viteve ’20 e deri tek ato të viteve ’80. Bie në sy, Fiat 500 Topolino, një nga makinat më të dashura italiane, simbol i rikuperimit ekonomik pas Luftës së Dytë Botërore. Alfa Romeo Giulietta Spider, Ferrari, Mercedes Benz, etj. Koleksionistët italianë “Vintage Bari” që morën pjesë në këtë ekspozitë janë figura të njohura në botën e automjeteve klasike.

Ata erdhën në Shqipëri në kuadër të Javës së Kulturës Italiane dhe demonstruan makinat e tyre fillimisht në Gjirokastër e më pas edhe në Sarandë.

Këto perla të së kaluarës zbukuruan rrugët e Sarandës deri në mesnatë, duke sjellë një frymë unike dhe elegante që magjepsi të gjithë të pranishmit.

Atmosfera magjike u plotësua nga performanca e jashtëzakonshme e DJ Erta, e cila ngriti shpirtrat dhe krijoi një sfond muzikor perfekt për këtë udhëtim në kohë.

Në përfundim të mbrëmjes, përfaqësuesit e Klubit ndanë disa çmime të veçanta, si një shenjë nderimi dhe mirënjohjeje për të gjithë pjesëmarrësit.

“Ishte një natë e mbushur me emocion, kujtime dhe një energji të mirë, që do të mbetet gjatë në kujtesën e të gjithëve”, deklaroi ministri Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, i cili ndau në rrjetet sociale pamje të paradës së koleksionit të makinave Retro. / KultPlus.com

Artistët vendorë sjellin vepra premierë në natën e 12-të të ‘Chopin Piano Fest’

Flonja Haxhaj

Në koncertin e 12-të të ‘Chopin Piano Fest’ publiku pati mundësinë të dëgjojë vepra të stileve të ndryshme dhe nga instrumente të ndryshme në mbrëmjen e dedikuar për solistët e Kosovës, shkruan KultPlus.

Mbrëmja filloi me duo në piano nga Zana Badivuku – Basha dhe Nezahate Shala – Zeka, të cilat sollën atmosferë melankolie nën tingujt e kryeveprave të Chaminde, Piperku dhe Bizet.

Më pas, treshja Denita Dedushaj në Piano, Nita Krajku në flaut dhe Malbora Krajku në Klarinet, sollën madhështinë e veprës ‘Petite Suite’ nga Debussy.

E për fund, në skenë dolën Dardan Gjinolli në saksofon dhe Besart Shala në piano, të  cilët dhuruan momente të paharrueshme teksa interpretuan ‘Scaramouche’ të Milhaud, ‘Valse Vanite’ të Wiedoeft dhe ‘Peuena Czarda’ të Iturralde.

Pas koncertit ku u paraqit në bashkëpunim me pianisten Zana Badivuku – Basha, për KultPlus foli pianistja Nezihate Shala – Zeka, e cila përveç që vlerësoi koncertin, falënderoi edhe organizatoret për ftesën.

“Në koncertin e sotëm u ndjeva mjaft mirë, sidomos kur kemi bashkëpunime me kolegët, pra është një kënaqësi tjetër sepse mund ta ndajmë përvojnë bashkë. Veprat i kemi përzgjedhur vetë paraprakisht. Falënderojmë ‘Chopin Piano Fest’ që na kanë ftuar e sonte kaluam verte t shumë bukur”, tha Shala – Zeka.

Ndërkaq, Dardan Gjinolli i cili së bashku me pianistin Besart Shala, përmbyllën këtë koncert, u shpreh se ishte një mbrëmje ku u luajtën vepra shmë të këndshme dhe të dashura për publikun.

“Falënderoj organizatorët e ‘Chopin Piano Fest’ që na e kanë dhënë mundësinë që të vijmë dhe të luajmë vepra të cilat janë shumë të mira dhe të këndshme për veshin. Publiku ka pasur rastin që të dëgjojë një repertor shumë të mirë ku është vepra e parë ‘Scaramouche’, ‘Valse Vanite’ dhe ‘Pequena Czarda’”, u shpreh Gjinolli për KultPlus.

Për KultPlus foli edhe flautistja Nita Krajku, e cila tha se në këtë koncert po ashtu u dha për herë të parë vepra ‘Suite’ e Debussy, e përshtatur për flaut, klarinet dhe piano.

“Kemi luajtur veprën ‘’Suite’ nga Debussy që është një vepër për dy piano, por që në këtë rast ishte e aranzhuar për flaut, klarinet dhe piano, është një premierë që po luhet në Kosovë, nuk është luajtur më herët”, theksoi Krajku për KultPlus.

Ndërkaq, të dielen, më 9 qershor do  të mbahet ceremonia përmbyllëse e ‘Chopin Piano Fest’ ku do të performojë pianisti italian Giovanni Bellucci./KultPlus.com

Së shpejti fillon Festivali Ndërkombëtar i Monodramës në Kosovë “MonoAKT 2024”

Festivali Ndërkombëtar i Monodramës në Kosovë MonoAKT 2024 këtë vit shënon edicionin XVI, përcjell KultPlus.

Hapja solemne do të bëhet më 09 qershor në Teatrin Dodona, në Prishtine nga ora 19:30.

Premierë gjatë festivalit do të jetë shfaqja “Rrethimi 1999” me autor Mentor Zymberaj dhe nën regjinë e Mirak Zymberaj. Në shfaqje luajnë: Altin Vraniqi, Dea Berisha, Dea Durguti, Driarda Bllacaku, Elona Fetahu, Entike Bogaj, Festim Sadiku, Lurni Krasniqi, Olt Batalli.

Po ashtu, së shpejti vjen edhe ekspozita “Kjo botë e bukur”, nga fotografi Albert Atakulov. 

Në anën tjetër, vjen dhe performanca nga aktorët: Albana Gashi, Kujtesa Miftari, Learta Pllana, Mujë Xhekaj, Verona Mirena, Yzeir Meha, Zana Berisha, Jusuf Tofaj, Valentina Frrokaj, Aurora Ferati, Edon Shileku.  / KultPlus.com

AGK mban me 6 korrik Kuvendin për zgjedhjen e Kryetares/Kryetarit dhe anëtarëve të Bordit

Asociacioni i Gazetarëve të Kosovës do të mbajë më 6 korrik Kuvendin për Zgjedhjen e Kryetares/Kryetarit dhe Anëtarëve të Bordit të organizatës.

Kuvendi do të mbahet në Atelienë përballë Sallës së Kuqe, në Pallatin e Rinisë dhe Sporteve, nga ora 11:00.

“📆 Asociacioni i Gazetarëve të Kosovës – AGK, më 6 korrik 2024 do të mbajë Kuvendin për Zgjedhjen e Kryetares/Kryetarit dhe Anëtarëve të Bordit të organizatës. 📍🕛 Kuvendi i Zgjedhor të AGK-së, do të mbahet në Atelienë përballë Sallës së Kuqe, në Pallatin e Rinisë dhe Sporteve, nga ora 11:00”, thuhet në njoftim. / KultPlus.com

Manifest për një albanologji të re

Shkruan: Kurt Gostentschnigg

Kur kam qenë duke punuar gati tridhjetë vite mbi temën e ndërthurjes së shkencës me politikën në bazë të shembullit të albanologjisë austro-hungareze, nuk kam menduar kurrë se unë vetë një ditë do të bëhem në kohën e sotme viktima e këtij fenomeni. Një paralajmërim mund të kishte qenë fakti se as qeveria shqiptare, as qeveria kosovare, as qeveria austriake nuk ka qenë e gatshme të financonte përkthimin e monografisë sime “Kurt Gostentschnigg (2018): Wissenschaft im Spannungsfeld von Politik und Militär. Die österreichisch-ungarische Albanologie 1867-1918. Wiesbaden: Springer VS” (828 faqe; titulli në shqip: „Shkenca në fushën tensionuese të politikës dhe ushtrisë. Albanologjia austro-hungareze 1867-1918“) nga gjermanishtja në shqip. Pse? Për shkak të aktualitetit të tëmës? Apo për shkak të një arsyeje tjetër?

Që kjo temë është shumë aktuale, u vërtetua më së shumti në kohën e plandemisë së koronës. Kudo në botë shkencëtarët dhe akademikët, të cilët kanë guxuar të kritikonin masat e marra –si maskat, testet, lockdown-i dhe vaksinat – kanë humbur vendin e tyre të punës. Në rastin tim: A nuk është një ironi e veçantë e fatit se pikërisht unë, i cili ka hulumtuar në thellësi dhe në hollësi gërshetimin e shkencës me politikën në shembullin e albanologjisë austro-hungareze, jam larguar nga udhëheqësi im i doktoraturës nga koritat akademike për shkak të bindjes sime politike dhe kritike ndaj sistemit? Kolegët dhe miqtë e mi “të dashur” kanë shkuar bile aq lag sa nuk më kanë njoftuar për vdekjen e udhëheqësit tim të doktoraturës, kështu që varrimi i tij më ka shpëtuar. Ky për fat të keq është realiteti, në të cilin po jetojmë. A mund të jetë njerëzore diçka e tillë? Çfarë ka ndodhur me shkencën dhe me shkencëtarët? Pse shumica ia ka shitur shpirtin djallit? Çfarë pasojash sjell kjo për albanologjinë?

Gjithë bota po ndryshon para atyre syve, të cilët duan ta shohin. Bota e vjetër me sistemin e saj skllavërues po zëvendësohet ngadalë nga bota e re me sistemin e saj çlirues. Ky çlirim i përgjithshëm përfshin natyrisht edhe shkencën dhe shkencëtarët. Kur është shkenca vërtet e lirë? Kur mbi drejtimin, temën dhe metodën e kërkimit nuk vendos paradhënësi – qeveria, banka, fondacioni, organizata joqeveritare –, por paramarrësi – instituti kërkimor, kërkuesi –. Pyetja e madhe në këtë kontekst është: albanologjia – a do të ndryshojë në mënyrë aktive apo në mënyrë pasive? Aktive do të thotë: nëpërmjet albanologëve shqiptarë dhe/ose joshqiptarë; pasive do të thotë: nëpërmjet ndryshimit të përgjithshëm të sistemit në botë dhe në vendet shqipfolëse. Brezi aktual i albanologëve shqiptarë dhe joshqiptarë – a ka koshiencën e duhur për të përqafuar vizionin e krijimit të një albanologjie të re të çliruar nga ndikimet politike dhe interesat personale? Apo duhet të presim për një brez të ardhshëm me një koshiencë më të lartë, zemra e së cilës rreh për lirinë e shkencës, për kërkimin e së vërtetës dhe për dashurinë patriotike të vendit, popullit dhe kombit? Unë di një nismë për krijimin e një instituti albanologjik jashtë vendeve shqipfolëse, por ky vizion nuk ka gjetur as jehonë as resonancë tek nismëtarët shqipfolës.

Si mund të realizohet ky vizion i krijimit të një albanologjie të re, pa pritur shfaqjen e një brezi të ri më të zhvilluar shpirtërisht? Ne flasim për një periudhë kalimtare, e cila mund të zgjasë disa dekada ose madje më gjatë. Në këtë periudhë koshienca shqiptare duhet të lërë pas skemën mik-armik dhe t’i bashkohet frymës patriotike në të gjitha kombet dhe popujt e botës. Një patriot i vërtetë respekton dhe dashuron patriotët e vendeve të tjera dhe dëshiron vetëm të jetojë në paqe me kombet fqinj. Në këtë frymë, e cila zgjidh çdo mosmarrëveshje ndërkombëtare, duhen rritur fëmijët. Në këtë lidhje edhe shkenca respektivisht albanologjia duhet të luajë rolin e vet, duke u çliruar nga prangat e sistemit të vjetër. Arritja e këtij qëllimi do të lehtësohej nga fitorja e forcave patriotike në zgjedhjet e Bashkimit Evropian dhe në zgjedhjet parlamentare në vendet e Evropës. Atëherë mund të krijohet një Evropë e re jototalitare e atdheve të lirë, ku shkenca nuk sundohet më nga axhendat e fshehta dhe nuk ndikohet më nga interesat politike. Për një zhvillim të tillë ka shpresë, por nuk ka garanci. Prandaj është më mirë të bëhemi vetë aktiv.

Në këtë kontekst hapi i parë i krijimit të një albanologjie të re mund të ishte themelimi i një shoqate shkencore, e cila transformohet me kalimin e kohës në një institut të mirëfilltë albanologjik. Le të supozojmë një bashkëpunim austro-shqiptar, në të cilin forcat e mendësive të ndryshme kombinohen për të mirën e çështjes. Austriakët janë mjeshtër të planifikimit strategjik, shqiptarët janë kampionë të improvizimit spontan. Ky ndryshim në mentalitet sjell dashje-padashje keqkuptime. Kjo sfidë mund të kalohet, në qoftë se të dyja palet bashkohen rreth qëllimit të përbashkët, arritja e të cilit peshon më shumë sesa çdo interes personal. Vetëm me besim reciprok mund të realizohet bashkërisht një ide, një vizion i madh për të ardhmen. Në kohën e tranzicionit nga sistemi i vjetër në sistemin e ri mund të jetë e këshillueshme që t’i përmbahet fjalës së urtë gjermane “Vertrauen ist gut, Kontrolle ist besser” (shqip: besimi është i mirë, kontrolli është më i mirë).

Këtu hyjnë statutet e shoqatës shkencore. Qëllimi i përgjithshëm i pandryshueshëm mund të ketë këto tri aspekte kryesore: së pari, ndërtimin e një albanologjie të re, e cila është e pavarur nga sistemi sundues akademik dhe politik; së dyti, forcimin e marrëdhënieve austro-shqiptare; së treti fuqizimin e identitetit kombëtar të shqiptarëve. Për të parandaluar shfrytëzimin e pozitës për interesat personale dhe infiltrimin antishqiptar në shoqatë, duhen pandryshueshmëria e qëllimit të përgjithshëm, udhëheqja e dyfishtë me kontroll reciprok dhe e drejta e vetos për të dy drejtorët në çështje me rëndësi strategjike.

Drejtori i institutit është përgjegjës për punët përfaqësuese, organizative, administrative dhe financiare. Drejtori albanologjik është përgjegjës për punët albanologjike. Kjo ndarje e qartë e kompetencave duhet ngulitur në statutet e shoqatës. Drejtori i institutit dhe drejtori albanologjik janë krahu i djathtë i njëri-tjetrit, duke qenë i paaftë njëri për veprim pa tjetrin. Ata nuk mund të veprojnë pa qenë në ujdi me njëri-tjetrin dhe nuk mund t’i shërbejnë qëllimit egoist, por vetëm qëllimit të lartë të përbashkët.

Praktika e zakonshme e punës serioze dhe profesionale – qoftë institut, ndërmarrje ose shoqatë – është që në fillim dy drejtorët informojnë njëri-tjetrin, bashkëbisedojnë mbi çështjen, gjejnë konsensusin dhe pastaj ia komunikojnë vendimin e marrë palës së tretë. E drejta e vetos për të dy drejtorët është e domosdoshme, me qëllim që drejtorët të mos mbivotohen në çështje të rëndësishme me shumicë votash në kryesinë e shoqatës dhe në kuvendin e anëtarëve në dëm të qëllimeve të shoqatës. Nuk duhet lëne shteg për infiltrimin antishqiptar të shoqatës.

Për ta përmbledhur: Pandryshueshmëria e qëllimit të përgjithshëm të shoqatës, udhëheqja e dyfishtë dhe e drejta e vetos për të dy drejtorët – drejtorin e institutit dhe drejtorin albanologjik – në disa pika kyçe duhen fiksuar në statute për katër arsye: së pari, kontroll reciprok i të dy drejtorëve; së dyti, parandalim i infiltrimit antishqiptar të shoqatës; së treti, parandalim i ndryshimit të qëllimit të përgjithshëm të shoqatës; së katërti, parandalim i drejtimit të shoqatës në mënyrë diktatoriale. Çdo anëtar i shoqatës duhet ta përbrendësojë qëllimin e lartë të shoqatës, t’i konsiderojë statutet e shoqatës  si kushtetutë dhe t’u përmbahet vetëm statuteve dhe jo interesit vetiak.

Qëllimi afatgjatë i transformimit të shoqatës shkencore në një institut të mirëfilltë albanologjik nuk arrihet me hapa të nxituar dhe të pamatur, por vetëm me hapa të ngadaltë dhe të matur. Avash avash bëhet shelegu dash. Këtu hyn nevoja e hartimit të një plani strategjik për arritjen e qëllimit afatgjatë të ndërtimit të një instituti të pavarur albanologjik. Në lidhje me këtë duhet menduar në vite, dhe jo në muaj ose javë. Kushti i parë për realizimin e suksesshëm të këtij plani strategjik është sigurimi i financimit të projekteve kërkimore si dhe të aktiviteteve shkencore dhe kulturore. Kushti i dytë është gjetja e personelit të duhur dhe të aftë. Pas sigurimit të financimit personeli i aftë afrohet edhe vetvetiu, sepse sheh siguri dhe perspektivë në punët e shoqatës shkencore.

Puna albanologjike nuk duhet të kufizohet nga ndonjë institucion tjetër akademik ose shtetëror ose nga financues privatë. Si mund të krijohet një albanologji e re e pavarur, kur detyrohet të zhvillojë projekte kërkimore në interes të donatorëve? Prandaj varësia financiare e shoqatës nga institucione të tjera akademike, shtetërore ose qeveritare ose nga Bashkimi Evropian duhet shmangur. Sistemi i vjetër akademik dhe politik është i njëjti në Shqipëri, Kosovë dhe Austri. Në qoftë se shoqata shkencore themelohet me nismë shqiptare në Austri për t’u shpëtuar nga sistemi i vjeter në Shqipëri ose Kosovë, duke ia shitur shpirtin e shoqatës sistemit të vjetër në Austri, atëherë kjo është sikur lufton djallin me shejtanin. Të mos harrojmë: sistemi i vjetër shqiptar bashkëpunon me sistemin e vjetër austriak. Prandaj ka vetëm një rrugëdalje: duhet të krijohet një sistem i ri akademik, i cili siguron liri dhe pavarësi për shkencën, duke i bashkuar forcat e albanologëve përparimtar, vizionar dhe patriotik me forcat e biznesmenëve të fuqishëm patriotik dhe me forcën e popullit patriotik. Bashkëpunimi i kësaj tresheje do të jetë garancia e suksesit.

Bashkimi Evropian ka shumë fonde, po, është e vërtetë. Por ai e lidh haptazi ose fshehurazi lëshimin e fondeve me kushte, të cilat ndjekin një axhendë të fshehtë antikombëtare dhe globaliste. Prandaj Bashkimi Evropian aktual antipatriotik nuk është mik as i kombit shqiptar as i kombit austriak. Pas fitores së forcave patriotike në parlamentin evropian dhe pas reformës së Bashkimit Evropian në kuptimin patriotik dhe në favor të sovranitetit të shteteve kombëtare mund t’i drejtohet Brukselit për të kërkuar fonde për kërkime albanologjike.

Mbështetja financiare nuk duhet të lidhet me kushte. Puna albanologjike duhet të jetë krejt e lirë dhe e pavarur. Donatorët e mundshëm informohen mbi projektet albanologjike të shoqatës. Në qoftë se janë dakord me përmbajtjen e tyre, ata do t’i financojnë. I vetmi kusht që ata mund ta vënë, është se ata do ta ndërpresin financimin, në qoftë se nuk realizohen projektet, siç u është premtuar. Shoqata shkencore, e cila do të bëhet një ditë një institut albanologjik, duhet t’i identifikojë milionerët dhe miliaderët shqiptarë patriotik, që janë të gatshëm të financojnë projekte albanologjike, të cilat i shërbejnë çështjes kombëtare dhe zhvillimit të popullit shqiptar. Njëkohësisht shoqata duhet t’i drejtohet edhe popullit patriotik, duke shfrytëzuar rrjetet sociale si Facebook etj., për të kërkuar ndihma të vogla si për shembull 5 Euro nga secili patriot. Në qoftë se 1000 shqiptarë patriotik transferojnë secili nga 5 Euro në llogarinë e shoqatës, atëherë shoqata do të ketë 5000 Euro në dispozicion, për të zhvilluar një konferencë albanologjike.

Themelimi i një shoqate të tillë shkencore do të ishte një shans historik për kombin shqiptar. Një institut i tillë albanologjik i lirë dhe i pavarur nuk ekziston në asnjë vend të botës. Realizimi i tij do të ishte një kontribut unik për lulëzimin e albanologjisë dhe të kombit shqiptar në liri, harmoni dhe dashuri. Kjo kërkon kohë, durim, qëndrueshmëri dhe një strategji afatgjatë, për t’u lënë brezave të ardhshëm një trashëgim frytdhënës.

Pyetja e madhe është nëse ekziston vallë një vullnet i fortë në komunitetin shqiptar për ta realizuar këtë qëllim të lartë, qëllim për krijimin e një albanologjie të re, e cila është e lirë dhe e pavarur dhe vërtet në shërbim të zhvillimit të koshiencës së popullit shqiptar. Këtu bëhet fjalë për një projekt revolucionar për të krijuar diçka krejt të re. Por për realizimin e këtij qëllimi të lartë patriotik duhen njerëz të aftë, të vendosur, të qëndrueshëm, idealist, vetëmohues dhe trima. / KultPlus.com

Furnizimi me energji solare në UNI

International College, institucioni i parë i arsimit të lartë në Kosovë, 100% green me shfrytëzimin e energjisë të ripërtrishme për të gjitha kampuset UNI-Universum International College powered by Arizona State University është institucioni i parë i arsimit të lartë në Kosovë i cili ka transformuar mjedisin e tij arsimor pas nënshkrimit të marrëveshjes për shfrytëzimin e energjisë të ripërtrishme në të gjitha kampuset e universitetit.

Kjo iniciativë dëshmon përkushtimin e UNI-it për të qenë nismëtar i arritjes së qëllimeve për Zhvillim të qëndrueshëm nga Kombet e Bashkuara (UN), duke pajisur kampuset me teknologji të energjisë efiçiente dhe të gjelbërt.

Furnizimi i energjisë nga dielli përmes paneleve është parë si zgjidhje për të reduktuar ndikimin negativ të ndotjës së mjedisit në kampuset  ku studentët e

UNI-Universum International College kalojnë shumicën e kohës së tyre si dhe një përparësi për të zvogëluar koston e përdorimit të burimeve tradicionale të energjisë, kështu duke u fokusuar në atë diellore, e cila qëndron si burim i përhershëm, afatgjatë dhe ndikon në pastërtinë e përgjithshme.

Ky projekt i  UNI-it dëshmon edhe një herë tjetër ndërgjegjjen e thellë të institucionit për impaktin e tij në përgjegjësinë publike, sidomos në atë të brezave të ardhshëm, në këtë rast të studentëve, duke i’u mundësuar atyre një hapësirë sa më të avancuar në procese të tilla inkurajuese.

Përdorimi i kësaj forme të furnizimit me energji është një shembull pozitiv dhe pozicionon UNI-Universum International College në rangun e universiteteve lidere në rajon, kështu duke u bërë frymëzim për gjeneratat e reja, në zhvillime inovative.

UNI – Universum International College fuqizohet dhe menaxhohet nga Arizona State University,Universiteti më i madh publik në SHBA dhe #1 për inovacion.

Për më shumë informata,  kontaktoni +38344144062, [email protected] ose ndiqni UNI nëFacebook dhe Instagram. / KultPlus.com

39 filma nga 25 vende të botës në edicionin e 11-të të Festivalit “DEA OPEN AIR”

Edicioni i njëmbëdhjetë i Festivalit Ndërkombëtar të Filmit DEA OPEN AIR, i cili do të zhvillohet në kryeqytet në datat 9-13 qershor 2024, do të vijojë traditën e ofrimit të programit të tij në katër seksione.

Në garë për çmimet DEA komisionet e përzgjedhjes paraprake kanë  përfshirë në program 39 filma nga 25 vende të botës, të ofruar në tre konkurrime dhe një program special, të cilët ndiqen dhe vlerësohen nga tri juri profesionale.

Themeluesi i festivalit, Edmond Topi tha në konferencën për shtyp se “edicioni i 11-të tenton të ketë një risi të vetme përveç programit. Ne do t’i kthehemi Open Air në amfiteatrin e  Akademinë e Arteve, por do t’i rikthehemi edhe Sarandës”.

Drejtoresha artistike, Mirela Oktrova u shpreh se “është interesante se këtë vit ajo që kanë shqetësuar autorët janë sfidat e forta të njeriut dhe komunitetit qofshin sfida profesionale, ekzistenciale, kulturore e kështu me radhë, por edhe përballja me pandemitë apo të me përplasjet e kulturave”.

Në seksionin e filmit me metrazh të gjatë konkurrojnë filmat: “Djali i Diskos” (Disco Boy) – Giacomo Abbruzzese, Itali, Francë, Belgjikë, Poloni 2023; “Dulçinja” (Dulcinea) – Artur Serra Araújo, Portugali 2023; “Qingji i nënës” (Mommy’s Lambie) – Umut Evirgen, Turqi 2023; “Kretsul” – Alexandra Likhacheva, Moldavi 2023; “Okarina” – Alban Zogjani, Shqipëri 2023; “Gripi” – Felix Schaefer, Gjermani 2021.

Juria e filmit me metrazh të gjatë, e përbërë këtë vit nga: Frank Döhmann (kryetar – Gjermani), Chema González (anëtar – Spanjë), Ylli Pepo (anëtar – Shqipëri), Marco Morini (anëtar – Itali), Naser Shatrolli (anëtar – Kosovë) ndjek Programin e Filmit me Metrazh të Gjatë dhe akordon çmimet DEA për: Filmin më të mirë, Regjinë më të mirë, Skenarin më të mirë, Fotografinë/Kameran më të mirë dhe Aktorin/Aktoren më të mirë në rol kryesor në Filmin me Metrazh të Gjatë.

Në seksionin e filmit të shkurtër konkurojnë filmat: “4 stinët” (4 Seasons) – Bujar Alimani, Jonida Koçi, Shqipëri 2024; “Një fëmijë” (A child) – Bekim Guri, Kosovë 2021; “Poezi për fundin e verës” (A summer’s end poem) – Lam Can-zhao, Kinë 2024; “Bolour” – Helia Behrooz, Iran 2023; (Vezë” Eggs) – Shinyoo Kang, Koreja e Jugut 2023; “Lojë për fëmijë” (Kids game) – Bernabé Rico, Spanjë 2022; “Zakone të mira” (Le buone maniere) – Camillo Espozito, Itali 2021; “I vogël” (Little) – Meka Ribera, Álvaro G. Company, Spanjë 2023; “Marta” – Aleksandra Zhukova, Gjeorgji 2023; “Kryevepër” (Masterpiece) – Valentin Dielli, Serbi 2023; “Në mal” (On The Mountain) – Anya Raza, SHBA 2024; “Pura” – Carmen Méndez, Spanjë 2024; “Psherëtima të heshtura” (Silent Sighs) – Meryem Jabbour, Marok 2024; “Motrat” (Sisters) – Jordi Sanz Angrill, Spanjë 2023; “Ende këtu” (Still here) – John Graham, Kanada 2024; “Akuariumi” (The Aquarium) – Gianluca Zonta, Itali 2024; “Zemra e pelikanit” (The heart of pelican) – Elise Mc Leod, Francë 2023; “Vastago” – David Luque, Spanjë 2022; “Violinisti” (The violinist) – Saimir Bajo, Albania 2024.

Në seksionin e filmit studentor ofrohen filmat: “Sera” (Greenhouse) – Lira Keramari, Greqi 2023; “Rreth meje” (About me) – Maryam Tarami, Holandë 2023; “Larg lagjes së vjetër” (Chip off the old block) – Alina Serebryakova, Federata Ruse 2023; “Mikrobi” (Germ) – Lilyana Alexandrova, Bullgari 2023; “Turp” (Shame) – Sona Sahakyan, Armenia 2023; “Më pranë” (Closer) – Santiago Rivero, Letvia 2023; “Katja shkruan” (Katya writes) – Olga Gagarina, Federata Ruse 2023; “Bifteku” (The steak) – Kiarash Dadgar, Iran 2023; “Murmuritja e Melodisë” (Melody’s Murmur) – Fabio Barber, Spanjë 2023; “I pistë” (Dirty) – Iván Sitz, Spanjë 2023; “Zoom” – Emir Akarsllan, Turqi 2024.

Programet e filmit të shkurtër dhe studentor ndiqen nga juria e filmit të shkurtër dhe studentor, e përbërë nga: Ismail Kasumi (kryetar – Maqedoni e Veriut), Branka Bešević Gajić (anëtare – Kroaci), Blerdi Malushi (anëtar – Kosovë), e cila akordon çmimet: DEA për Filmin e Shkurtër më të Mirë dhe DEA për Filmin më të Mirë Studentor.

Nga këndvështrimi i kontributit të tyre shoqëror, filmat e ofruar vlerësohen edhe nga Juria e Medias, e cila këtë vit përbëhet nga: Alida Cenaj (kryetare), Anila Basha (anëtare) dhe Edi Oga (anëtare)  akordon Çmimin Special të Medias në kategorinë e Filmit me Metrazh të Gjatë dhe Çmimin Special të Medias në kategorinë e Filmit të Shkurtër.

Paralelisht me çmimet e mësipërme, organizatorët e Festivalit Nërkombëtar të Filmit, DEA OPEN AIR akordojnë edhe dy çmime honorifike: DEAn e Mirënjohjes (Çmim karriere) dhe DEAn Homazh (Çmim përkujtimor), ndërkohë që bashkia Tiranë ndan Çmimin e Publiku të Tiranës, bazuar në vlerësimin e shikuesve të kryeqytetit.

DEA OPEN AIR ofron edhe filma jashtë konkurimit. Konkretisht, në edicionin e  njëmbëdhjetë të DEAs, në kuadrin e programit Cine KO, me fokus kinemanë kosovare, ofrohen filmat: “Shpia e Agës” (Aga’s House) – Lendita Zeqiraj, Kosovë 2019; “Një pranverë e paharruar në një fshat të harruar” (An unforgettable spring in a forgotten village) – Kushtrim Bekteshi, Kosovë 2019 dhe “Heroi” (Hero) – Luan Kryeziu, Kosovë 2014. / KultPlus.com

“US Travel Weekly”: Turistët amerikanë zgjedhin Shqipërinë si destinacionin më të mirë evropian këtë verë

Ekspertët e industrisë thonë se turistët që udhëtojnë në Evropë nga SHBA-ja po i bëjnë gjërat ndryshe këtë verë, duke i kushtuar vëmendje të veçantë kostos dhe mënyrës sesi ata do i organizojnë pushimet e tyre evropiane, shkruan Nicole Edenedo në një artikull të botuar në revistën amerikane “US Travel Weekly”.

Sipas një raporti “Tendencat e vitit 2024” të publikuar nga “Instituti Ekonomik Mastercard”, turistët – pavarësisht nga të ardhurat – po fokusohen më shumë në “koston” e udhëtimit që planifikojnë të bëjnë jashtë vendit këtë verë, duke ndryshuar destinacionin ku zakonisht zgjedhin të vizitojnë, si dhe kur do të shkojnë dhe sa kohë do të qëndrojnë.

“Udhëtimi ‘i bazuar në çmim’ po ndodh globalisht, me udhëtarët që zgjedhin destinacione alternative që janë më të përballueshme për t’u vizituar si, në Azi, Amerikën Latine dhe Karaibe”, sipas raportit.

Kjo ka nxitur një rritje të kërkesës për të udhëtuar në vende si, Japonia dhe Argjentina dhe Republika Domenikane, destinacione ku çmimet e hoteleve janë më të ulëta dhe kostoja e përgjithshme i bën ato opsione tërheqëse dhe të përballueshme për adhuruesit e diellit dhe rërës.

Por, dëshira për t’i dhënë një rëndësi më të madhe kostos është veçanërisht e fortë në Evropë, ku çmimet mbeten më të larta se zakonisht për shkak të rritjes së kërkesës dhe inflacionit.

Pa shenja të uljes së çmimeve në horizont, ekonomistët e “Mastercard” thanë se turistët kanë filluar të bëjnë zgjedhje të ndryshme në vende më pak të njohura, si Shqipëria.

Turistët po zgjedhin të vizitojnë destinacione që janë më të përballueshme në Evropë gjatë pikut të sezonit veror, me vende si Shqipëria, Kroacia dhe Turqia – ndër ato me rritjen më të lartë të trafikut të fluturimeve që nga viti 2019.

“Linjat e fluturimeve drejt Shqipërisë janë dyfishuar, duke rritur numrin e turistëve nga 12 milionë në 2019 në 17 milionë në 2023”, thuhet në raport.

Tirana, kryeqyteti i Shqipërisë, renditet e treta, pas Mynihut dhe Tokios, në listën e qyteteve kryesore në trend që turistët po rezervojnë fluturime për këtë verë midis qershorit dhe gushtit.  / KultPlus.com

Gjermania autorizon kontrolle kufitare përpara Euro 2024

Gjermania ka njoftuar kontrolle shtesë përgjatë kufijve të saj në prag të Kampionatit Evropian të Futbollit 2024.

Policia gjermane filloi të kryejë kontrolle të përkohshme përgjatë kufijve të Gjermanisë nga e premtja, njoftoi ministrja e Brendshme e Gjermanisë, Nancy Faeser. Faeser tha se masa ishte e nevojshme për të garantuar sigurinë e Kampionatit Evropian të Futbollit të ardhshëm UEFA, i njohur si Euro 2024.Ministrja e Brendshme e Gjermanisë. Nancy Faeser, përmendi terrorizmin islamik dhe huliganizmin si kërcënime të mundshme.

Kampionati do të zhvillohet në dhjetë qytete gjermane. Euro 2024 fillon më 14 qershor dhe ndeshja finale është caktuar për 14 korrik. Kontrollet e përkohshme do të qëndrojnë në fuqi deri më 19 korrik.

Çfarë thotë Ministria e Brendshme për kontrollet kufitare?

“Ne po fokusohemi në kërcënimin e terrorizmit islamik, huliganizmit dhe sulmeve kibernetike”, tha Faeser në një deklaratë. Ajo shtoi se qëllimi i këtyre kontrolleve do të ishte arrestimi i autorëve të dhunshëm duke i identifikuar në kohë. “Policia federale do të mbrojë kufijtë, aeroportet dhe trafikun hekurudhor të Gjermanisë”, tha ajo.

Rreth 580 efektivë policie nga vende të tjera do t’u bashkohen organeve gjermane të zbatimit të ligjit për të kryer patrullime në qytetet pritëse, në stacione dhe në trena.

Ministria e Brendshme tha se do të vendosen kontrolle shtesë në kufijtë me Danimarkën, Francën, Belgjikën, Holandën dhe Luksemburgun. Të pesë vendet janë shtete anëtare të BE-së pjesë e zonës Shengen, që do të thotë se nuk ka kontrolle të rregullta kufitare midis vendeve dhe policia kryen vetëm kontrolle të rastësishme.

Sipas njoftimit për shtyp të ministrisë, kontrollet do të jenë “të zhdërvjellta dhe të përkohshme”.

Kontrolle të përkohshme kufitare në zonën Shengen

Kontrollet e përkohshme kufitare u vendosën në tetor përgjatë kufijve të Gjermanisë me Poloninë, Republikën Çeke dhe Zvicrën për të luftuar kontrabandën dhe emigracionin e paligjshëm. Zvicra nuk është vend anëtar i Bashkimit Evropian, por është pjesë e zonës së lëvizjes së lirë Shengen, që nga viti 2008.

Kontrollet u zgjatën deri në mes të dhjetorit. Kontrolle kufitare u zbatuan gjithashtu përgjatë kufirit jugor të Gjermanisë me Austrinë në 2015 dhe mbeten në fuqi./DW/ KultPlus.com

Rama në podkastin “Flasim”: Program për mbështetjen e rrjetit të bujtinave në zonat malore

Zhvillimi i turizmit malor është kthyer në një prioritet për qeverinë, e cila ka ndërtuar një program që synon mbështetjen e rrjetit të bujtinave nëpër male.

Pikërisht kësaj teme i kushtohej edhe episodi 20, i sezonit 3, të Podkastit “Flasim”, “Zonjat “nga dy maja”, ku të ftuar të Kryeministrit Edi Rama ishin Fatmira dhe Arjola, të cilat kanë hapur bujtina respektivisht në Gur të Bardhë të Matit dhe në Nivicë, në malësinë e Labërisë.

Kryeministri theksoi se këto janë dy histori që deri para disa vitesh do të dukeshin të paimagjinueshme dhe sot janë dy histori suksesi aty ku nuk kishte shans që të artikuloje fjalën sukses.

Rama bëri të ditur se qeveria po finalizon një program për mbështetjen e rrjetit të bujtinave në male.

“Ne kemi një program që do ta quajmë ‘Paketa e maleve’, apo ”Fjetorja e maleve’, nuk e dimë akoma por do të bëjmë një mbështetje të rëndësishme. Jemi duke shkuar drejt finalizimit dhe do të bëjmë mbështetje për rrjetin e bujtinave nëpër male. Jemi duke folur dhe po e mbarojmë me bankat. Në mënyrë që bankat të na mundësojnë kredi ku barrën kryesore ta ketë shteti”, tha Rama.

Kryeministri siguroi se do të lehtësohet edhe çështja e dokumentacionit të tokave, pasi sipas tij, “në shumë zona nuk është bërë ndarja me ligjin 7501”.

“Për sa i përket Shqipërisë në këtë fazë që ka hyrë, kush kthehet nga emigrimi dhe bën këtë që keni bërë ju i del shumë më mirë llogaria me letra në dorë. Ju e dini mirë që pagat në pamje të parë në emigrim janë më të mira, por kur bën llogari çfarë të vjen prapa pagës, taksat, qiraja, transporti etj, në fund është tjetër gjë, ndërkohë që këtu ke mundësi të punosh për vete dhe bujtinën tënde në këto vende të mrekullueshme”, tha Rama.

Ndërkohë kryeministri theksoi se pagat e specialistëve në shumë fabrika këtu variojnë nga 1 mijë euro deri në 2500 euro, ndërkohë që taksat këtu janë më të ulëta. /atsh/KultPlus.com