Shkrimtari i njohur në letërsinë botërore, Albert Kamy më 10 dhjetor të vitit 1957 kishte fituar çmimin Nobel, shkruan KultPlus.
Si një nga ëndrrat më të mëdha të shkrimtarëve që premtojnë, ky çmim patjetër që ka qenë një e arritur e madhe dhe një vlerësim i krijimtarisë së Kamys.
Në anën tjetër juria kishte vendosur që në listën e nobelistëve të jetë edhe emri i Kamys për shkak të krijimtarisë të rëndësishme letrare, nëpërmjet së cilës ai ishte thelluar në problemet e ndërgjegjes njerëzore në kohën e atëhershme.
Përgjatë ceremonisë së dhurimit të çmimit në Stokckholm, ai kishte mbajtur një fjalim të gjatë rreth pikëpamjeve artistike dhe kësaj të arriture.
Një ndër fjalët të cilat ai i la pas që të kujtohen gjatë nga lexuesit e tij, ishte edhe ajo kur foli për brezin e tij.
“Çdo brez, pa dyshim, beson se do të ribëjë botën. E imja e di që nuk do ta bëjë më. Por detyra e tij mund të jetë më e madhe, e që ka të bëjë me parandalimin e botës nga shkatërrimi ”. / KultPlus.com
Pjesë nga ditarët sekret të Albert Camus (Albert Camus: Tagebücher 1935-1951, Tagebücher 1951-1959)
“Vështirësitë e vetmisë janë rraskapitëse për t’u trajtuar.”
“Liria është e drejta për të mos gënjyer.”
“Është fatkeqësia ime dhe ndëshkimi im që të mos e shijoj atë që kam.”
“Përse unë jam artist e jo filozof? Sepse unë mendoj për fjalët dhe jo për idetë.”
“Kalipso ia ofron Odiseut mundësinë të zgjedhë mes pavdekësisë dhe atdheut. Ai e refuzon pavdekësinë. Aty, ndoshta, është gjithë kuptimi i Odisesë.”
“Nëse bota do të ishte e kuptueshme, nuk do të kishte Art. Nëse bota do të ishte e kuptueshme, unë nuk do të shkruaja.”
“Marksizmi është një filozofi e procesit gjyqësor, por pa jurisprudencë.”
“Në kohëra të revolucioneve vdesin më të mirët.”
“Bota absurde mund të justifikohet vetëm estetikisht.”
“Ai që nuk jep asgjë, nuk ka asgjë. Fatkeqësia nuk është të mos dashurohesh nga ndokush, por të mos dashurosh.”
“Së pari, njeriu s’e do askënd. Pastaj ai i do të gjithë në përgjithësi. Më vonë i do vetëm disa, e pastaj vetëm një.”
“Përse pi njeriu? Sepse aty gjithçka merr një kuptim. Gjithçka është e rregulluar sipas një linje më të lartë.”
“Unë nuk besoj në Zot dhe unë nuk jam ateist.”
“Ka rastësi që zgjasin gjatë tërë jetës.”
“Gjithmonë ka një filozofi për mungesën e guximit.”
“Çdo doktrinë artistike është një alibi dhe, falë artistit, kufijtë e saj justifikohen.”
“Parisi, ku dielli është një luks, ku vdekja është tmerrësisht e shtrenjtë, ku, pa një konto bankare, nuk ka asnjë pemë. Parisi, që dëshiron ta mësojë botën.”
“Zanati im është të shkruaj libra dhe të luftoj, kur liria e familjes sime dhe popullit tim kërcënohet. Asgjë tjetër.”
“Unë nuk mund të jetoj gjatë së bashku me njerëzit. Mua më nevojitet vetmia, një pjesë e përjetësisë.” Virtual Sophists / KultPlus.com
Një shtyp i lirë, natyrisht, mund të jetë i mirë ose i keq, por, në mënyrën më të sigurtë, pa liri shtypi nuk do të jetë gjë tjetër veçse i keq.
Një ndërgjegje fajtore ka nevojë të rrëfehet. Një vepër arti është një rrëfesë.
Një njeri pa etikë është një bishë e humbur në këtë botë.
Ah, miku im, për këdo që është i vetmuar, pa Zot dhe pa mësues, pesha e ditëve është e lemerishme.
Medet, pas njëfarë moshë, çdo njeri është përgjegjës për fytyrën e tij.
Të gjitha bëmat e mëdha dhe mendimet e mëdha kanë një fillim qesharak. Veprat e mëdha shpesh kanë lindur në një qoshe rruge apo në derën rrotulluese të një restoranti.
Të gjitha revolucionet moderne kanë përfunduar në një përforcim të pushtetit të Shtetit.
Intelektuali është dikush mendja e të cilit vështron veten e saj.
Kur bëhet 30 vjeç njeriu duhet ta njohë veten si në pëllëmbë të dorës, të dijë saktësisht të gjitha të metat dhe kualitetet, ta dijë sa larg ai mund të shkojë, të parathotë dështimet e tij – të jetë ai që është. Dhe, mbi të gjitha, t’i pranojë këto gjëra.
Janë të bekuara zemrat që mund të lakohen; ato nuk do të thyhen kurrë.
E çfarë është lumturia përveçse një harmoni e thjeshtë midis një njeriu dhe jetës që ai bën?
Rregulli është që qeveria nuk ka ndërgjegje. Nganjëherë ka një politikë, por asgjë më shumë.
Sharmi është një mënyrë për të marrë përgjigjen po kërkuar një pyetje të qartë.
Mos ju beso miqve kur ata të kërkojnë të jesh i ndershëm me ata. E gjitha ç’duan ata është të mbajnë mendimin e mirë që ata kanë për veten e tyre.
Mos prit gjyqin e fundit – ai ndodh çdo ditë.
Mos ec pas meje; nuk jam prijës. Mos ec para meje ; nuk mund të të ndjek. Ec përkrah meje dhe ji miku im.
Çdo akt rebelimi shpreh nostalgjinë për pafajësinë dhe një thirrje ndaj thelbit të qenies.
Çdo njeri ka nevojë për skllevër si për ajër të pastër. Të sundosh do të thotë të marrësh frymë, apo jo? Madje edh më të paprivilegjuarit duan të marrin frymë. Ata të shkallës më të ulët kanë skllevër gratë ose fëmijët e tyre.
Çdo revolucionar përfundon në shtypës ose në heretik.
Liria nuk është gjë tjetër veçse një shans për të qenë më mirë.
Ai që dëshpërohet nga gjendja njerëzore është burracak, por ai që shpreson për të është budalla.
Si mund të jetë çiltërsia një kusht për miqësi? Shijimi i së vërtetës me çdo kusht është një pasion që nuk shpenzon asgjë.
Sa e rëndë, sa e hidhur është të bëhesh njeri!
Unë di vetëm një detyrë, ajo është të dashuroj.
Në mes të dimrit e kuptova më në fund se brenda meje ishte një verë që nuk çrrënjoset.
Integriteti nuk ka nevojë për ligje.
Është normale të japësh pak nga jeta jote, në mënyrë që të mos e humbësh krejtësisht.
Njeriu është një ide, dhe është një ide e vogël e çmuar sapo ia kthen shpinën dashurisë. Njeriu është krijesa e vetme që nuk pranon të jetë çfarë është. / KultPlus.com
Një shtyp i lirë, natyrisht, mund të jetë i mirë ose i keq, por, në mënyrën më të sigurtë, pa liri shtypi nuk do të jetë gjë tjetër veçse i keq.
Një ndërgjegje fajtore ka nevojë të rrëfehet. Një vepër arti është një rrëfesë.
Një njeri pa etikë është një bishë e humbur në këtë botë.
Ah, miku im, për këdo që është i vetmuar, pa Zot dhe pa mësues, pesha e ditëve është e lemerishme. Medet, pas njëfarë moshë, çdo njeri është përgjegjës për fytyrën e tij. Të gjitha bëmat e mëdha dhe mendimet e mëdha kanë një fillim qesharak. Veprat e mëdha shpesh kanë lindur në një qoshe rruge apo në derën rrotulluese të një restoranti.
Të gjitha revolucionet moderne kanë përfunduar në një përforcim të pushtetit të Shtetit.
Intelektuali është dikush mendja e të cilit vështron veten e saj. Kur bëhet 30 vjeç njeriu duhet ta njohë veten si në pëllëmbë të dorës, të dijë saktësisht të gjitha të metat dhe kualitetet, ta dijë sa larg ai mund të shkojë, të parathotë dështimet e tij – të jetë ai që është. Dhe, mbi të gjitha, t’i pranojë këto gjëra. Janë të bekuara zemrat që mund të lakohen; ato nuk do të thyhen kurrë. E çfarë është lumturia përveçse një harmoni e thjeshtë midis një njeriu dhe jetës që ai bën? Rregulli është që qeveria nuk ka ndërgjegje. Nganjëherë ka një politikë, por asgjë më shumë.
Sharmi është një mënyrë për të marrë përgjigjen po kërkuar një pyetje të qartë. Mos ju beso miqve kur ata të kërkojnë të jesh i ndershëm me ata. E gjitha ç’duan ata është të mbajnë mendimin e mirë që ata kanë për veten e tyre.
Mos prit gjyqin e fundit – ai ndodh çdo ditë. Mos ec pas meje; nuk jam prijës. Mos ec para meje ; nuk mund të të ndjek. Ec përkrah meje dhe ji miku im. Çdo akt rebelimi shpreh nostalgjinë për pafajësinë dhe një thirrje ndaj thelbit të qenies. Çdo njeri ka nevojë për skllevër si për ajër të pastër. Të sundosh do të thotë të marrësh frymë, apo jo? Madje edh më të paprivilegjuarit duan të marrin frymë. Ata të shkallës më të ulët kanë skllevër gratë ose fëmijët e tyre.
Çdo revolucionar përfundon në shtypës ose në heretik.
Liria nuk është gjë tjetër veçse një shans për të qenë më mirë.
Ai që dëshpërohet nga gjendja njerëzore është burracak, por ai që shpreson për të është budalla.
Si mund të jetë çiltërsia një kusht për miqësi? Shijimi i së vërtetës me çdo kusht është një pasion që nuk shpenzon asgjë. Sa e rëndë, sa e hidhur është të bëhesh njeri!
Unë di vetëm një detyrë, ajo është të dashuroj. Në mes të dimrit e kuptova më në fund se brenda meje ishte një verë që nuk çrrënjoset.
Integriteti nuk ka nevojë për ligje. Është normale të japësh pak nga jeta jote, në mënyrë që të mos e humbësh krejtësisht. Njeriu është një ide, dhe është një ide e vogël e çmuar sapo ia kthen shpinën dashurisë. Njeriu është krijesa e vetme që nuk pranon të jetë çfarë është. / KultPlus.com
Filozofi ekzistencialist francez, Albert Camy, është i njohur për mendimet e tij rreth lirisë dhe absurdit ku jeton njeriu. Ai është një nga emrat më eminent të Letërsisë dhe Filozofisë në mbarë botën, shkruan KultPlus.com
Këtu kemi zgjedhur disa nga thëniet e tij më të njohura, me të cilat njihet ai dhe i gjithë mendimi i tij:
Një ndërgjegje fajtore ka nevojë të rrëfehet. Një vepër arti është një rrëfesë.
Një njeri pa etikë është një bishë e humbur në këtë botë.
Ah, miku im, për këdo që është i vetmuar, pa Zot dhe pa mësues, pesha e ditëve është e lemerishme.
Medet, pas njëfarë moshë, çdo njeri është përgjegjës për fytyrën e tij.
Të gjitha bëmat e mëdha dhe mendimet e mëdha kanë një fillim qesharak. Veprat e mëdha shpesh kanë lindur në një qoshe rruge apo në derën rrotulluese të një restoranti.
Të gjitha revolucionet moderne kanë përfunduar në një përforcim të pushtetit të Shtetit.
Intelektuali është dikush mendja e të cilit vështron veten e saj.
Kur bëhet 30 vjeç njeriu duhet ta njohë veten si në pëllambë të dorës, të dijë saktësisht të gjitha të metat dhe kualitetet, ta dijë sa larg ai mund të shkojë, të parathotë dështimet e tij – të jetë ai që është. Dhe, mbi të gjitha, t’i pranojë këto gjëra.
Në çdo hap të rrugës ndjenja e absurditet mund ta godasë çdo njeri në fytyrë.
Vjeshta është një pranverë e dytë ku çdo gjeth është një lule.
Bukuria është e padurueshme, na çon në dëshpërim, duke na sjellë ne për një minutë shkëlqimin e një përjetësie të cilën ne do të donim ta ksihim gjithë kohën.
Janë të bekuara zemrat që mund të lakohen; ato nuk do të thyhen kurrë.
E çfarë është lumturia përveçse një harmoni e thjeshtë midis një njeriu dhe jetës që ai bën?
Rregulli është që qeveria nuk ka ndërgjegje. Nganjëherë ka një politikë, por asgjë më shumë.
Sharmi është një mënyrë për të marrë përgjigjen po kërkuar një pyetje të qartë.
Kultura: qarja e njerëzve në fytyrën e fatit të tyre.
Mos ju beso miqve kur ata të kërkojnë të jesh i ndershëm me ata. E gjitha ç’duan ata është të mbajnë mendimin e mirë që ata kanë për veten e tyre.
Mos prit gjyqin e fundit – ai ndodh çdo ditë.
Mos ec pas meje; nuk jam prijës. Mos ec para meje ; nuk mund të të ndjek. Ec përkrah meje dhe ji miku im.
Çdo akt rebelimi shpreh nostalgjinë për pafajësinë dhe një thirrje ndaj thelbit të qenies.
Çdo njeri ka nevojë për skllevër si për ajër të pastër. Të sundosh do të thotë të marrësh frymë, apo jo? Madje edh më të paprivilegjuarit duan të marrin frymë. Ata të shkallës më të ulët kanë skllevër gratë ose fëmijët e tyre.
Çdo revolucionar përfundon në shtypës ose në heretik.
Liria nuk është gjë tjetër veçse një shans për të qenë më mirë.
Ai që dëshpërohet nga gjendja njerëzore është burracak, por ai që shpreson për të është budalla.
Si mund të jetë çiltërsia një kusht për miqësi? Shijimi i së vërtetës me çdo kusht është një pasion që nuk shpenzon asgjë.
Sa e rëndë, sa e hidhur është të bëhesh njeri!
Unë di vetëm një detyrë, ajo është të dashuroj.
Në mes të dimrit e kuptova më në fund se brenda meje ishte një verë që nuk çrrënjoset.
Integriteti nuk ka nevojë për ligje.
Është normale të japësh pak nga jeta jote, në mënyrë që të mos e humbësh krejtësisht.
Njeriu është një ide, dhe është një ide e vogël e çmuar sapo ia kthen shpinën dashurisë.
Njeriu është krijesa e vetme që nuk pranon të jetë çfarë është.
Njeriu dëshiron të jetojë, por është e padobishme të shpresojë që kjo dëshirë do t’ia diktojë veprimet e tij.
Njerëzit binden nga argumenet tua, çilërsia jote dhe serioziteti yt vetëm pasi të kesh vdekur.
Njerëzit duhet të jetojnë dhe të krijojnë. Të jetojnë deri në pikën e lotit.
Askush nuk e kupton se disa njerëz shpenzojnë pa masë energji për të qenë normalë.
S’ka asgjë më të neveritshme se respekti i bazuar në frikë.
Një lidër dhe një popull do të thotë një mësues dhe miliona skllevër.
Vetëm filozofia e përjetësisë, sot në botë, mund të justifikojë jodhunën.
Bujaria e vërtetë ndaj së ardhmes është t’i japësh gjithçka të sotmes.
Fisnikëria e vërtë është e bazuar në shpërfillje, guxim dhe indiferencë të thellë.
Hakmarrja është e lidhur me natyrën dhe instinktin, jo me ligjin. Ligji, në vetvete, nuk mund t’iu bindet të njëjta rregulla si natyra.
Disa njerëz flasin në gjumë, mësimdhënësit flasin kur të tjerët flenë. Absurdi është koncpeti thelbësour dhe e vërteta e parë.
Dëshira për zotërim është tejet e pangopshme, deri në atë pikë sa mund ta mbijetojë edhe vetë dashurinë. Të dashurosh, prandaj, do të thotë ta shterrosh njeriun që dashuron.
E keqja në këtë botë vjen kryesisht nga injoranca, dhe qëllimet e mira mund të dëmtojnë sa keqdashja nëse iu mungon kuptimi.
Kur perënditë e dënuan Sizifin të çonte gurin deri në majë të malit, ndonëse guri bie gjithnjë poshtë për shkak të peshës së tij, ato arsyetuan disi se nuk ka ndëshkim më të madh se puna e kotë dhe e pashpresë.
Mendja moderne është në pështjellim të plotë. Dija e ka shtrirë veten deri në atë pikë sa as bota, as zgjuarsia jonë nuk mund ta shfletojnë. Është e vërtetë se ne po vuajmë nga nihilizmi.
Nevoja për të pasur të drejtë është shenja e një mendjeje vulgare.
Shoqëria e mbështetur në prodhimin, është vetëm prodhuese, jo krijuese.
Mirëqënia e njerëzve në veçanit ka qenë gjithmonë alibia e tiranëve.
Ata që iu mungon guximi mund të gjejnë gjithmonë një filozofi për ta justifikuar atë.
Ata që shkruajnë qartë kanë lexues, ata që shkruajnë errët kanë komentues.
Ta braktisësh veten për parimet është vërtetë vdekje – dhe është vdekje për një dashuri të pamundur e cila është e kundërta e dashurisë.
E vërteta, si drita, verbon. Rrena, në të kundërt, është një terr i bukur që nxjrr në pah çdo objekt.
Çfarë është një rebel, një njeri që thotë jo. / KultPlus.com
Albert
Camus shkroi këtë letër falënderimi për mësuesin e shkollës fillore, Louis
Germain, menjëherë pas marrjes së Çmimit Nobel për Letërsi në vitin 1957. Një
gjest i rëndësishëm ishte ai i shkrimtarit francez që tregon se si mësuesit e
shkollave fillore mund të kenë një rëndësi të madhe për edukimin dhe formimin e
individëve
Albert Camus
“I
nderuar z. Germain,
Kam pritur të shuhet rrëmuja që më ka rrethuar këto ditë para se të vij
t’ju flas me gjithë zemër. Më kanë bërë një nderim shumë të madh (dhënien e
Çmimit Nobel për Letërsi N.d.R.) të cilin as nuk e kërkova, as nuk e kujtova.
Por, kur më erdhi lajmi, mendimi im i parë, pas mendimit për nënën time, ishte
për ju. Pa juve, pa atë dorë të dashur që ju i ofruat një fëmijës së varfër, që
ai isha unë, pa mësimin dhe shembullin tuaj, nuk do të kishte ndodhur asgjë nga
gjithë këto. Unë nuk e mbivlerësoj këtë lloj nderi, por kjo është, të paktën,
një mundësi për t’ju treguar se çfarë ishit dhe vazhdoni të jeni për mua dhe
për t’ju siguruar se përpjekjet e juaja, puna juaj dhe bujaria që ju keni
mbjellë, janë gjithmonë të gjalla në një nga nxënësit tuaj i cili, pavarësisht
prej moshës, nuk ka pushuar së qeni nxënësi juaj mirënjohës.
