Presidentja Osmani priti në takim shefin e ri të EULEX-it, Giovanni Pietro Barbano

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka pritur sot në takim shefin e ri EULEX-it, z. Giovanni Pietro Barbano, të cilin e përgëzoi për fillimin e mandatit të tij.

Në takim me z. Pietro Barbano, Presidentja Osmani theksoi se bashkëpunimi me EULEX-in në suaza të mandatit aktual të këtij misioni dhe me institucionet tjera ligjzbatuese në vend është jashtëzakonisht i rëndësishëm, e në veçanti në këtë periudhë.

Tutje, Presidentja Osmani theksoi se Kosova, si vend që aspiron integrimin në institucionet euroatlantike, është e përkushtuar për koordinim dhe bashkëpunim të vazhdueshëm për të garantuar integritetin profesional dhe zbatimin e praktikave më të mira ndërkombëtare.

Në takim, Presidentja foli po ashtu mbi rëndësinë e bashkëpunimit në fushën e sundimit të ligjit dhe luftimit të krimit të organizuar për tejkalimin e sfidave të sigurisë, si dhe në mbrojtjen e të drejtave të grave, fëmijëve dhe komuniteteve joshumicë./KultPlus.com

Presidentja Osmani: Zonja Fahrie Hoti dhe kooperativa “Krusha” janë sinonim i ngadhnjimit dhe suksesit

Gratë e Krushës pas luftes përkundër paragjykimeve morën iniciativën që të merren me ndërmarrësi duke ngritur kështu kooperativën “Krusha” të cilës EULEX-I i dorëzoj dje një donacion, shkruan KultPlus.

E gjatë këtij dorëzimi prezente ishte edhe e para e shtetit, Vjosa Sadriu ë cila është shprehur se zonja Fahrie Hoti dhe kooperativa “Krusha” janë sinonim i ngadhnjimit dhe suksesit.

“Dje bashkë me shefin e EULEX-it, ambasadorin Wigemark ishim në Krushë me ç’rast EULEX-i dhuroi një donacion për kooperativën Krusha dhe ne u zotuam për të vijuar mbështetjen. Çdo mbështetje për punën e këtyre grave të jashtëzakonshme është po ashtu mbështetje e një storie suksesi, e cila shërben si burim inspirimi për shumë gra e vajza të tjera”, shkruan Osmani e cila tutje shkruan se zonja Fahrie dhe gratë e kooperativës “Krusha” janë konfirmimi më i mirë se kur ka vizion të qartë, angazhim dhe punë konsistente, suksesi është gjithnjë i sigurt.

“Mbështetja për to do të jetë e vazhdueshme, sepse suksesi i grave të Krushës është sukses i Kosovës!”, përfundon presidentja Osmani. / KultPlus.com

EULEX-i donacion për Kooperativën “Krusha”, prezente do të jetë edhe presidentja Osmani

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani do ta vizitojë sot Kooperativën Bujqësore “Krusha”.

Vizita e saj do të jetë në ora 10:50.

Por prezenca e Osmanit aty ka një qëllim, pasi EULEX-I do të dorëzojë donacion për këtë kooperativë.

E gjatë këtij dorëzimi prezente do të jetë edhe e para e shtetit.

Gratë e Krushës pas lufte përkundër paragjykimeve morën iniciativën që të merren me ndërmarrësi.

Për vullnetin dhe sfidat e tyre është realizuar edhe filmi “Zgjoi” i cili ka arritur një sukses të jashtëzakonshëm ndërkombëtar. / KultPlus.com

Puna me mbetjet mortore e vështirë, EULEX-kërkon përkushtim dhe këmbëngulje nga të gjithë ekspertët e përfshirë

Sot, derisa Kosova shënon Ditën Kombëtare të Personave të Zhdukur, Misioni i Bashkimit Evropian për Sundim të Ligjit në Kosovë (EULEX) rithekson përkushtimin për të vazhduar mbështetjen për Institutin e Mjekësisë Ligjore (IML), ndërsa njofton se puna me mbetjet mortore të paidentifikuara është proces shumë sfidues, i cili kërkon përkushtim dhe këmbëngulje nga të gjithë ekspertët e përfshirë.

Së bashku me IML-në, EULEX-i aktualisht është i angazhuar në mbështetjen e autoriteteve dhe homologëve nga vendi me ekspertizë të specializuar në fushën e operacioneve në teren në një sërë lokacionesh për të cilët urdhrat gjyqësorë janë ende në pritje, kërkimin e varrezave të reja klandestine të mundshme, çka mund të shpije në identifikimin e personave të tjerë të zhdukur, dhe rishikimin e mbetjeve mortore në morgun e Prishtinës.

Rishikimi i mbetjeve mortore në morgun e Prishtinës koordinohet nga një grup punues i udhëhequr nga ekspertët mjekoligjorë të IML-së, në bazë të strategjisë dhe planit të veprimit të grupit punues 2021-2023.

Qëllimi kryesor është rishikimi i të gjitha mbetjeve njerëzore që ruhen në morg si dhe i dosjeve të ndërlidhura, dhe përcaktimi i statusit të të gjitha rasteve që përfshijnë: rastet e ndërlidhura me konfliktin e që janë të interesit mjekoligjor, rastet e interesit mjekoligjor të cilat nuk janë të ndërlidhura me konfliktin, dhe rastet që nuk janë të interesit mjekoligjor.

Procesi i rishikimit, i cili tashmë është në vijim e sipër, deri më tani ka rezultuar në dorëzimin e mbetjeve mortore të shtatë personave të zhdukur nga masakra e Krushës së Vogël tek familjarët e tyre.

Antropologia mjekoligjore e EULEX-it, Luísa Marinho, tha se puna me mbetjet mortore të paidentifikuara është proces shumë sfidues, i cili kërkon përkushtim dhe këmbëngulje nga të gjithë ekspertët e përfshirë.

“Ne do të ndërmarrim një qasje më strategjike dhe do t’i shterojmë të gjitha mjetet hetimore mjekoligjore për zgjidhjen e rasteve të personave të zhdukur që aktualisht janë nën përkujdesjen e IML-së”, tha Marinho.

Duke folur për strategjinë dhe planin e punës 2021-2023, Marinho tha se aty janë të përfshira dy strategji që kanë potencial të lartë për të ndihmuar për identifikimin e disa mbetjeve mortore të paidentifikuara.

“Strategjia e parë është kontaktimi i familjarëve të personave të zhdukur dhe kërkimi nga ta që të ofrojnë mostra të gjakut aty ku nuk ka, apo ku ato janë të pamjaftueshme për analiza të ADN-së. Kjo mund të shpije në përshtatje pozitive të ADN-së dhe në identifikimin e personave të zhdukur. Strategjia e dytë është adresimi i identifikimeve të gabuara që kanë rezultuar nga procesi i quajtur ‘identifikim tradicional’, përmes përdorimit të ADN-së”.

Marinho po ashtu tha se dy faktorët kryesorë që mund të pengojnë apo të parandalojnë identifikimin e mbetjeve mortore janë kushtet e ruajtjes së mbetjeve mortore, pra nëse ato janë të djegura apo shumë të fragmentuara, dhe pamundësia për marrjen e mostrave të duhura referente të gjakut për identifikimin e bazuar në ADN.

Megjithatë Marinho theksoi se “teknologjia në fushën e ADN-së e cila po zhvillohet me shpejtësi mund të shpije në rezultate pozitive me përsëritjen e testimeve të pasuksesshme të disa mostrave të mëparshme të ADN-së. Për fund, investimi në hulumtimet arkivore ndërkombëtare, me përpjekje të ripërtërira për qasjen dhe analizimin e informatave nga Tribunali Ndërkombëtar Penal për ish-Jugosllavinë dhe i të dhënave të organizatave të tjera ndërkombëtare, po ashtu mund të hapin shtigje të reja në hetimin mjekoligjor të disa rasteve”.

Që nga fillimi i mandatit e deri më sot, EULEX-i ka kryer 684 operacione në teren për gjetjen e vendndodhjeve të personave të zhdukur, përfshirë 181 zhvarrime, ndërkaq, janë identifikuar mbetje mortore të 477 individëve, përfshirë 332 persona të zhdukur. /KultPlus.com

EULEX-i përforcon njësinë e specializuar policore në Kosovë

Misioni evropian për Sundimin e Ligjit në Kosovë, EULEX, njoftoi të hënën se do të përforcojë njësinë e tij të specializuar policore me një njësi rezervë.

Në një komunikatë dërguar mediave, EULEX tha se kjo njësi, e përbërë prej 92 pjesëtarëve të Forcës Evropiane të Xhandarmerisë, nga Portugalia, Franca dhe Italia, “do të zbarkojë përkohësisht në Kosovë gjatë javëve në vijim” për të përforcuar, siç tha, “kapacitetet e Njësisë Policore të Specializuar të EULEX-it”.

“Njësia Policore e Specializuar Rezervë do të mbështesë EULEX-in për përmbushjen e detyrave të tij, përfshirë si reagues i dytë i sigurisë në Kosovë, nëse është e nevojshme”, thuhet në komunikatë.

Njësia e Specializuar e rregullt e EULEX-it përbëhet prej 105 zyrtarësh policorë nga Polonia, që janë të stacionuar në Mitrovicë.

Në Kosovë, reaguese e parë e sigurisë është Policia e Kosovës; EULEX-i është i dyti, ndërsa misioni paqeruajtës i NATO-s, KFOR-i, është i treti.

Javën e kaluar, misioni i Bashkimit Evropian në Bosnje e Hercegovinë, EUFOR, ka dërguar 500 ushtarë shtesë në këtë vend.

Komandanti i EUFOR-it në Bosnje, Anton Wessely, ka thënë se trupat shtesë janë vendosur si masë paraprake dhe se nuk ka informacione për kërcënime të sigurisë në këtë vend.

Trupat e EUFOR-it kanë mbërritur në Bosnje në kohën e luftës në Ukrainë, e cila, sipas Wessleyt, është një çështje shqetësuese për të gjithë Evropën. /REL/ KultPlus.com

EULEX-i dhe Forumi për Lidership dhe Diplomaci nisin fushatë ndërgjegjësuese për lidhjen ndërmjet të drejtave pronësore dhe dhunës në familje

“Mos qëndroni viktimë e dhunës në familje për shkak se nuk keni ku të shkoni. Kërkojeni të drejtën tuaj në pronë!” – ky është slogani i fushatës ndërgjegjësuese për lidhjen ndërmjet të drejtave pronësore dhe dhunës në familje të mbështetur nga Misioni i Bashkimit Evropian për Sundimin e Ligjit në Kosovë (EULEX), Forumi për Lidership dhe Diplomaci, Zyra e BE-së në Kosovë dhe Ministria e Drejtësisë.

Fushata ka nisur dje gjatë një ngjarje të organizuar nga EULEX-i dhe Forumi për Lidership dhe Diplomaci, ku mori pjesë edhe presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani – Sadriu.

“Diskutimi i të drejtave pronësore në kuadër të 16 ditëve të aktivizmit kundër dhunës me bazë gjinore përçon mesazh të qartë se fuqizimi ekonomik dhe barazia gjinore janë parakushtet kryesore për krijimin e një shoqërie ku vajzat dhe gratë ndihen të sigurta, por edhe të fuqizuara. Diskutimet e tilla i shërbejnë qëllimit tonë të përbashkët final”, tha presidentja e Kosovës.

“Këto diskutime forcojnë më tutje përpjekjet tona për të luftuar dhunën ndaj vajzave dhe grave duke e bërë të qartë njëherë e mirë se nuk mund të tolerohet më që shkelja e të drejtës së trashëgimisë dhe të drejtës në pronë të shkaktojnë viktima të diskriminimit gjinor. Çështja e trashëgimisë nuk është vetëm çështje e izoluar, por prona është realisht instrument i fuqizimit dhe stabilitetit ekonomik mbi të gjitha”, tha presidentja e Kosovës.

Duke theksuar rëndësinë e barazisë gjinore, përfshirë edhe të drejtat pronësore, drejtoresha e Forumit për Lidership dhe Diplomaci, Njomza Emini, tha: “Kjo fushatë synon fuqizimin e viktimave të dhunës në familje për të kërkuar të drejtën e tyre të pronës në mënyrë që të bëhen të pavarura financiarisht. Një pavarësi e tillë do t’i ndihmojë ato që të largohen nga marrëdhëniet abuzive.” Emini shtoi se mungesa e qasjes në të drejtat pronësore, si dhe të drejtat ekonomike në përgjithësi, po promovon një kulturë të cenueshmërisë, ku shumë gra mund të ndjehen se nuk kanë alternativë tjetër përveç qëndrimit në marrëdhënie abuzive dhe të dhunshme.

Shefi i EULEX-it tha se të drejtat e kufizuara ekonomike për gratë krijojnë terren të plleshëm për dhunën në familje dhe shtoi: “Ndarja nga një marrëdhënie e dhunshme mund të jetë mjaft e vështirë nëse nuk keni pronë, dhe asnjë alternativë për të kërkuar strehim e mbrojtje. Nëse nuk keni të ardhurat tuaja, madje mund të vendosni të toleroni të patolerueshmen dhe të qëndroni në marrëdhënie abuzive. Strehimoret dhe shtëpitë e tjera të përkohshme për viktimat e dhunës në familje ofrojnë mbrojtje dhe mbështetje të përkohshme. Ato janë të mirëseardhura dhe të nevojshme. Por strehimoret nuk janë zgjidhje e përhershme.”

Wigemark shtoi se viktimat e dhunës në familje kanë nevojë për mbështetje afatgjatë publike për t’u shkëputur nga qarku vicioz i të qenit të varura ekonomikisht dhe financiarisht nga abuzuesit e tyre. “Për të qenë më konkret, komunat këtu në Prishtinë dhe gjetkë në Kosovë duhet të sigurojnë banim publik të subvencionuar për viktimat e dhunës në familje, të cilat nuk kanë pronë të vetën. Kjo është detyrë për kryetarët e komunave të zgjedhur rishtazi, ku shumica dërrmuese janë burra”, tha Wigemark.

Sipas Kushtetutës së Kosovës dhe legjislacionit përkatës, të gjithë qytetarët gëzojnë të drejta të barabarta pronësore. Megjithatë, të dhënat tregojnë se vetëm 17% e grave në Kosovë posedojnë pronë, ndërsa vetëm 7% e grave trashëgojnë pronë.

Përveç kësaj, shumë gra të Kosovës çdo vit heqin dorë nga e drejta e tyre për të trashëguar pronën dhe pabarazia tashmë ekzistuese e pronësisë mbi pronën rëndohet edhe më tej. / KultPlus.com

Ekspertët e EULEX-it tregojnë se si e identifikuan lokacionin e saktë në Serbi ku u zbuluan mbetjet mortore

Para disa ditësh në Kizhevak të Serbisë janë gjetur mbetje mortore e që dyshohet të jenë të kosovarëve të vrarë nga forcat serbe në gjenocidin e kryer nga regjimi i Millosheviqit në luftën e fundit në Kosovë.

EULEX me anë të një komunikate për media ka thënë se të hënën më 16 nëntor 2020, ekspertët nga Misioni i Bashkimit Evropian për Sundimin e Ligjit në Kosovë (EULEX), Instituti i Mjekësisë Ligjore të Kosovës dhe Komisionit Qeveritar të Serbisë për Personat e Zhdukur zbuluan mbetje mortore në Kizhevak, ku ndodhet një gurore e madhe në Serbi.

Ekspertët e EULEX-it kanë kryer gërmime në Kizhevak që prej vitit 2015. Pas disa sezonave të pasuksesshme të gërmimeve në Kizhevak, në vitin 2020 ndodhi një përparim falë shfrytëzimit të imazheve fotografike nga ajri.

“Problemi ishte se këto janë lokacione guroresh të mëdha dhe se peisazhi ka pësuar ndryshime të vazhdueshme me kalimin e kohës për shkak se kjo gurore ka qenë në përdorim ende për një numër të viteve,” tha Javier Santana, arkeolog forenzik i EULEX-it.

Procesi i identifikimit të vendndodhjes së saktë të mbetjeve mortore ishte komplikuar edhe më shumë për shkak të faktit se në këtë minierë janë katër deri pesë galeri ku secila ka një lartësi prej përafërsisht 13 metrash.

Pas kërkesës së EULEX-it për t’i marrë imazhet fotografike nga ajri të vitit 1999, Komiteti Ndërkombëtar i Kryqit të Kuq ia siguroi imazhet fotografike nga ajri Komisionit Qeveritar të Kosovës për Personat e Zhdukur dhe Komisionit Qeveritar të Serbisë për Personat e Zhdukur në fund të vitit 2019.

“Ne i pranuam imazhet fotografike nga ajri në fund të vitit 2019. Mes fundit të vitit 2019 dhe fillimit të vitit 2020, koordinatori i EULEX-it për zhvarrime Krassimir Nikolov dhe unë i kemi analizuar fotografitë. Në bazë të analizave tona ne u kthyem në atë lokacion në muajin shkurt 2020 dhe e piketuam vendndodhjen e saktë të këtij lokacioni. Kjo është koha kur filloi puna gjatë këtij viti”, tha Santana.

Pas identifikimit të lokacionit, ekspertët nga EULEX-i, Instituti i Mjekësisë Ligjore të Kosovës dhe Komisionit Qeveritar të Serbisë për Personat e Zhdukur kanë kryer punën në terren në Kizhevak, e cila solli deri te zbulimi i mbetjeve mortore.

“Puna në Kizhevak është larg nga të përfunduarit. Procesi është shumë i ndërlikuar dhe merr shumë kohë. Për të pasur mundësi të vazhdohet puna, duhet të ketë një urdhër gjykate. Pas kësaj, hapi tjetër është që të vazhdohet me zhvarrimet dhe gjetjen e mbetjeve mortore. Pasi të gjinden mbetjet mortore, duhet të bëhet autopsia dhe do të merren mostrat e eshtrave për testet e profilit të ADN-së. Në rastet ku të afërmit e ndonjë personi të zhdukur i kanë dhënë mostrat e gjakut dhe do të ketë raport për përputhje pozitive të ADN-së, procesi i identifikimit përfundon. Pastaj, familjet informohen për identifikimin dhe atyre u dorëzohen mbetjet mortore të personit të zhdukur”, tha Koordinatori i EULEX-it për zhvarrime, Krassimir Nikolov.

“Zbulimi i mbetjeve mortore në Kizhevak është një zhvillim tejet pozitiv dhe shpërblim për përpjekjet tona të vazhdueshme për ndriçimin e fatit të më shumë se 1640 personave, të cilët janë ende të pagjetur në Kosovë. Çështja e personave të zhdukur është çështje e të drejtave të njeriut. Ajo ka të bëjë me të drejtat e njeriut të afërmëve për të kuptuar se çfarë u ka ndodhur më të dashurve të tyre”, tha Zëvendës Drejtorja e Institutit të Mjekësisë Ligjore të Kosovës, Tarja Formisto.

Formisto u bëri thirrje edhe një herë të afërmëve të gjithë personave të zhdukur që t’i japin mostrat e gjakut për ta lehtësuar procesin e identifikimit.

Nga fillimi i mandatit të EULEX-it deri më 19 nëntor 2020, EULEX-i i ka kryer 662 operacione në terren për gjetjen e personave të zhdukur, përfshirë 169 zhvarrime. Janë identifikuar mbetjet mortore të 457 personave, përfshirë edhe ato të 317 personave të zhdukur. /Gazeta Express/ KultPlus.com