Ëndërra që marrin frymë

NA ISHTE NJËHERË SHPRESA- na u kthye në realitet ditën e 13. qershorit 2019, me publikimin e antologjisë së poezisë së shqipfolësve në gjuhën finlandeze. Të ftuar për të prezantuar poezinë shqiptare ishin shkrimtarja dhe poetja Natasha Lako si edhe shkrimtari dhe poeti Arian Leka, të cilët më bënë krenare me profesionalizmin e tyre, transmeton KultPlus.

Në antologji janë të përfshirë edhe 25 poet të tjerë: Dritëro Agolli, Ismail Kadare, Xhevahir Spahiu, Fatos Arapi, Mimoza Ahmeti, Suzana Zisi, Luljeta Lleshanaku, Agron Tufa, Sokol Zekaj, Gazmend Krasniqi. Adem Gashi, Ndue Ukaj, Sabri Hamiti, Kujtim Shala, Ramadan Musliu, Selajdin Saliu, Eqrem Basha, Xhevdet Bajraj, Anton Gjojcaj, Marg Shilipa, Zef Skiro Di Maxho, Mario Belizzi, Katerina Xukaro, Lindita Ahmeti, Lulëzim Haziri.

E vecanta e kësaj antologjie është se në brendi të saj ka përfshirë poet të të gjitha trevave, kudo ndodhen shqipfolës: Shqiperi, Kosovë, Maqedoni, Mal i Zi dhe Arbëreshët e Italisë/Sicili. 
”Cfarë ka të vecantë këtu?”- më pyetën gjatë bisedës në një panel me përkthyes: 
Në pamje të parë nuk ka asgjë të vecantë, të gjithë janë shqiptarë me rrënjë, të gjithë flasin gjuhën shqipe. Gjatë përkthimit kuptova që nuk isha vetëm një përkthyese e gjuhës shqip-finlandisht, por edhe shqip-shqip. Kjo për arsye sepse ashtu si jeta edhe gjuha evolon dhe jeton brënda kohës së vet dhe kufijve gjeografik. Nëpërmjet këtyre poezive kupton këto diferenca dhe kulturën e vëndit ku shqipfolësit jetojnë me gëzimet dhe brengat e tyre por edhe pasurinë gjuhësore të këtyre trevave ku dialektiet gjuhësore edhe pse ma bënin përkthimin të vështirë, në të njëjtën kohë më dhanë shumë duke ma pasuruar fjalorin t`im.

Parathënien rreth gjuhës shqipe dhe historikut të saj e ka shkruar poeti dhe studjuesi Gazmend Krasniqi i cili zbardh për lexuesin finlandez poezinë shqiptare prej fillimit të saj deri në ditët e sotme. 

Gjithsesi nuk dua të lë pa përmendur se pikënisja e këtij projekti ka qënë human, nisur kjo edhe prej pozicionit t`im si emigrante por edhe influencuar nga këndvështrimi i shkencave sociale (edukimi im) për të mbështetur kombet e vegjël dhe gjuhët e tyre të përhapen mbarë Europës edhe më tej në rrang global. Kolonializmi gjuhësor si përshëmbull me anë të teknologjisë gjuha angleze, gjermane dhe ajo ruse ka kolonializuar gati të gjithë botën, dhe gjuhët e tjera të kombeve të vogla si shqipja apo finlandishtja janë gati të pafolura në rrang global (përvec shqipfolësve emigrant). Ndaj e falenderoj institucionin KONE SÄÄTIÖ- e cila e mbështeti këtë projekt deri në realizim. Sa shumë nevojë kemi për të tilla institucione që përvec profesionializmit mbështesin edhe humanizmin.

Endërra ndez ëndërrën. Shpresoj që tani kur themelet janë hedhur mund të ecim drejt të panjohurave të bukura duke ju dhënë edhe më shumë frymë.

Faleminderit gjithkënd që ndau me mua këtë punë tre vjecare deri momentet e këtyre ditëve. Ky event katër ditësh ka qënë i shumëllojshëm dhe në disa institucione dhe qytete ku ishin organizuar festivale poetike për të cilat do të rikthehem duke ju informuar mbi temat e tyre së shpejti./KultPlus.com

Me mirënjohje,
Silvana Berki. 
http://runomaraton.fi/…/olipa-kerran-toivo-albanialaista-n…/

Monologu i një gruaje

Poezi e shkruar nga NATASHA LAKO.

Me cilët sy të të shihja dashuri,
Me cilët sy?

Ishin vite të rëndë,
Duvaku na ngatërrohej në këmbë.

Kishim shumë për të hedhur,
Kishim shumë për të ngritur,
Ashtu si nga errësira,
çohet e papritur.

Prandaj zgjodhëm agimin,
Kohën që ndan gjithçka –
Me dritën e tij
Krijuam sytë tanë.