Sa e dua giithë jetën! Se atje gienj të vërtetën, Yjtë, hënën, hapësirën, Te mugëtit, natën, ditën, Mëngjeze, diellin, dritën, Mbrëmjen dh’ atë errësirën; Natën, kur ësht’ e qetuar Edhe gjësendi s’dëgionet; Qiellin kur ësht’ i edruar E hapësira ndritonet, A kur hapen herë-herë Ret’ e zeza sten nd’ere; Vapën, vjeshtën, dimrin, verën, Retë, shinë dhe lumenjtë, Gjëmim, mjergull, Përrenjtë, Deoren, bresherin’ e erën’ Malet, fushat edhe brigjet, Grykat e gukat e shtigjet. Oshetimën, Pyjet, drurët’ Shkëmbenjtë, gërxhet’ e gurët, Lulet, barërat qe mbijnë, E shpestë që fluturojnë Edhe këngëra këndojnë E nëpër dega levrijnë. Dhe njërin’ e bagëtinë Dhe giithë E’është në jetë I dua si Perëndinë, Se ngado që kthenj sytë, Shoh atje Zotn’ e vërtetë, Q’është një e s’ka të dytë./ KultPlus.com
O vëllezër shqiptarë Gëzohi! që erth kjo ditë, Kaq’ e mir’ e kaq’ e mbarë Që sjell gjithë mirësitë. … Hapu, hapu errësirë, Pa jakë tëhu o dritë! Se arriti koh’ e mirë, U gdhi nata u bë ditë … Lumja ti moj Korç’ o lule! Q’i le pas shoqet e tua Si trimi në ball u sule, Ta paçim për jetë hua … Gjuha jonë sa e mirë! Sa e ëmbël sa e gjerë Sa e lehtë sa e lirë! Sa e bukur sa e vlerë! / KultPlus.com
Në mes tuaj kam qëndruar e jam duke përvëluar, që t’u ap pakëzë dritë, natënë t’ua bënj ditë.
do të tretem, të kullohem, të digjem, të përvëlohem, që t’u ndrinj mir’ e të shihni, njëri-tjatërin të njihni.
për ju do të rri të tretem, asnjë çikë të mos mbetem, të digjem e të qanj me lot, se dëshirën s’e duronj dot.
unë zjarrit nuk i druhem dhe kurrë s’dua të shuhem, po të digjem me dëshirë, sa të munt t’u ndrinj më mirë.
kur më shihni se jam tretur, mos pandehni se kam vdekur; jam i gjall’ e jam ndë jetë jam në dritët të vërtetë,
unë jam në shpirtin tuaj, mos më kini për të huaj, m’është falurë durimi, andaj po digjem si trimi,
se ma k’ënda t’u bënj mirë, të mos mbeti n’errësirë. jakëni rreth meje rrini, flisni, qeshni, hani, pini,
në shpirt kam dashurinë, pa digjem për njerëzinë, lemëni të përvëlohem, nukë dua më të ftohem,
dua ta djek trupn’ e kretë për atë zotn’ e vërtetë. me zjarr ta djek mushkërinë e të tretem për njerinë,
bashkë me gëzimt të tija të vete te perëndia. unë dua njerëzinë, mirësin’ e urtësinë.
në bëhi shokë me mua, në më doni si u dua, njëri-tjetërin në doni, të paudhë mos punoni.
o zëmëra fluturake, qasju pakë kësaj flake! mase krahët t’i përvëlon, po dhe shpirtin ta shënjtëron.
unë duke përvëluar, njerëzit i kam ndrituar. kam qënë mik me njerinë, andaj i di e më dinë.
gjithë tuajt’ i kam parë, mëm’ e at’ e fis e farë, si tani gjithë i kam ndër mënt, që rrininë më këtë vënt.
edhe sot nër ju ata shoh, se shpirtin e tyre ua njoh, dhe unë si ju jam ndruar e jam përzjer’ e ndryshuar,
pa jam bërë shumë herë zjar e uj’ e balt’ e erë. jam një shkëndijë pej qielli dhe një drudhëzë pej dielli.
edhe ndër qiej fluturonj, edhe brënda në det qëndronj, shumë herë fle në baltë, diku ndodhem dhe në mjaltë
bënem qëngj e kec i pirë, lul’ e bar e gjeth i mbirë. dua shumë fjalë t’u them, po trëmbem mos i bënj ujem. e ku shkruhenë në kartë fjalët’ e gjuhësë zjarrtë? / KultPlus.com
577 vite më parë Skënderbeu u rikthye në atdheun e tij
Më datë 3 nëntor 1443 është një datë historike për Shqipërinë, pasi Skënderbeu do të linte betejën e Nishit dhe do të nisej për në Krujë, ku më pas edhe do të luftonte kundër Osmanëve për 25 vite me radhë.
Në këtë datë në afërsi të Nishit, u ndeshën dy ushtritë. Ushtria osmane u shpartallua dhe u tërhoq në panik. Skënderbeu filloi të zbatonte planin e kryengritjes, së bashku me 300 kalorës shqiptarë e me të nipin Hamza Kastrioti, u kthye në Dibër, ku populli e priti si çlirimtar.
Mori masa për përforcimin e rrugëve nga mund të vinin osmanët, dhe prej andej iu drejtua Krujës. Me një ferman të rremë shtiu në dorë qytetin e garnizonin dhe kështu më 28 nëntor 1443 u shpall rimëkembja e principatës së Kastriotëve. Mbi kështjellën e Krujës u ngrit flamuri me shkabën e zezë dykrenare.
Fjalimi i Skënderbeut nxiti frymën atdhedashëse. Kryengritja çlirimtare u bë e përgjithshme. Gjatë dhjetorit, Shqipëria e Mesme dhe e Veriut u spastruan nga forcat osmane, u çliruan njëra pas tjetrës kështjellat e kësaj zone.
Skënderbeu ishte organizatori i Kuvendit të Arbërit, në të cilin u zgjodh si prijës i Lidhjes Shqiptare të Lezhës.
Në janar të vitit 1468 Skënderbeu u sëmur gjatë zhvillimit të një Kuvendi të thirrur nga ai, në të cilin ishin të ftuar të gjithë princat shqiptarë. Vdiq me 17 Janar 1468 në Lezhë.
Poezi e shkruar nga Naim Frashëri.
Krujë, o qytet i bekuar, prite, prite Skënderbenë! Po vjen si pëllumb i shkruar të shpëtojë mëmëdhenë. Shqiptarët t’i shpëtojë nga zgjedh’ e keqe e Turqisë edhe ty të të nderojë, që je kreu i Shqipërisë. Ka pas trima shqipëtarë, që s’u trembej syri kurrë, në zemër të tij ka zjarrë, është i urtë e trim, e burrë. Mirë se erdhe, o verë që na prure mirësinë, dhe për shumë vjet të tjerë e zbukurofsh Shqipërinë!… O moj vash’ e Shqipërisë, që më rri duke mejtuar, pa i zhvish rrobat e zisë, arriti dit’ e uruar. Zbardhi fusha, ndriti mali, nga armët e trimërisë, hingëllin e s’mbahej kali, që sill mbretnë e Shqipërisë. / KultPlus.com