Etiketë: romake

Zbulohet misteri i thesarit të rrallë me afro 200 monedha romake që u gjet në Itali

Posted on by Kult Plus

Arkeologët në Livorno, Itali, po bashkojnë pjesët e një misteri të madh që filloi me një gjetje mahnitëse.

Derisa po shëtiste në një zonë të pastruar të një pylli toskan në verilindje të Livornos, një anëtar i grupit arkeologjik të Livornos vuri re disa monedha që vezullonin në papastërti në nëntor të vitit 2021. Pas inspektimit dhe gërmimit më të afërt, studiuesit përcaktuan se gjetja përfshinin 175 dinarë romakë argjendi. Pothuajse të gjitha ishin në gjendje të mirë, duke e bërë këtë një nga pak grumbullimet e monedhave antike të gjetura të paprekura, sipas grupit.

Por zbulimi nxiti një sërë pyetjesh: Thesari i kujt ishte? Nga kush e fshihnin?

Grupi arkeologjik, së bashku me zyrtarin arkeolog për provincat e Pizës dhe Livornos, Lorella Alderighi, ka shpenzuar më shumë se një vit duke matur, peshuar dhe dokumentuar monedhat. Tani, studiuesit mendojnë se kanë disa përgjigje.

“Ky thesar ka të bëjë me jetën e një personi, kursimet e jetës së një ushtari dhe shpresat e tij për ndërtimin e fermës së tij”, tha Alderighi. “Megjithatë, ajo tregon gjithashtu një histori të trishtuar: pronari i monedhave vdiq para se të mund të realizonte ëndrrat e tij duke përdorur kursimet e tij. Monedhat tregojnë historinë e tij”.

Është e pamundur të dihet saktësisht se kush i varrosi monedhat, tha Alderighi, por monedhat me shumë gjasa do të kishin qenë thesari i një ish-ushtari që shërbeu gjatë Luftës Sociale të Romës nga viti 91 deri në 88 para Krishtit dhe gjatë luftës civile midis Sulla dhe marianëve nga viti 83 deri në vitin 82 para Krishtit, shkruan CNN, përcjell Klankosova.tv

Pothuajse të 175 monedhat ishin të paprekura dhe në gjendje të mirë, me përjashtim të dyve që ishin të fragmentuara, por që mund të restaurohen.

Pronari i thesarit i varrosi në një tenxhere. Monedhat më të hershme në ruajtje datojnë në vitin 157 ose 156 para Krishtit, dhe më të fundit deri në 83 ose 82 para Krishtit, sipas publikimit të grupit arkeologjik.

Gjatë asaj kohe, 175 dinarë do të ishin paga e një ushtari për rreth një vit e gjysmë, tha Alderighi. Tani, thesari ka një vlerë prej rreth 20,000 deri në 25,000 euro, shtoi ajo.

Studimi mund t’u sigurojë studiuesve më shumë sfond mbi historinë e monedhave dhe mënyrën se si njerëzit i përdorën ato dhe madje mund të çojë në ndryshime me tipologjinë themelore – të krijuar në vitin 1974 dhe që përdoret ende sot, për të identifikuar dhe datuar monedhat romake, shtoi ajo.

“Është një nga grumbullimet e pakta të monedhave antike të gjetura të paprekura dhe ofron shumë informacion numizmatik, historik dhe social”, tha Alderighi./klankosova/ KultPlus.com

Nën rrugët e Lisbonës galeritë e lashta romake tregojnë historinë e së kaluarës

Posted on by Kult Plus

Dy herë në vit, hapet një pjesë e njërës nga rrugët e ngarkuara të Lisbonës, ku ndodhen shkallët që të çojnë në një nga vendet më të lashta të kryeqytetit portugez: Një strukturë romake 2,000-vjeçare që ende mban së bashku ndërtesat sipër saj.

Labirinti nëntokësor “cryptoportico” i tuneleve dhe kalimeve, qw daton në shekullin e parë të erës sonë,  u ndërtua nga romakët, të cilët pushtuan qytetin e njohur atëherë si Olissipo duke filluar rreth vitit 200 para erws sw re. Qyteti mbeti nën kontrollin romak për disa shekuj.

“Kjo strukturë garantoi dhe, 2000 vjet më vonë, vazhdon të garantojë që ndërtesat mbi kokat tona janë të qëndrueshme dhe të sigurta për ata që jetojnë, punojnë dhe ecin atje lart”, tha Joana Sousa Monteiro, drejtore e Muzeut të Lisbonës, teksa vizitoi vendin e njohur si Galeritë Romake.

Ajo hapet vetëm për disa ditë në prill dhe shtator të çdo viti. Hapësira zakonisht përmbytet për shkak të një akuiferi që rrjedh nën qytet. Uji, i cili është thelbësor për ruajtjen e tij, duhet të pompohet për të lejuar hyrjen.

Galeritë u zbuluan për herë të parë në vitin 1771, kur Lisbona po rindërtohej pas tërmetit të madh shkatërrues të vitit 1755.

Biletat për të vizituar galeritë zakonisht shiten brenda 15 minutave. Ndër fatlumët që arritën të blinin një ishte Gustavo Horta, një brazilian që jeton në Lisbonë.

“Është e papranueshme”, tha ai menjëherë pasi u ngjit në shkallët e pjerrëta nga galeritë e nëndheshme. “Kam pritur dy vjet për të shkuar në këtë turne”, përfundoi ai.reuters/klankosova/ Kultplus.com

Monedha e artë romake e gjetur në Pompei shitet për 22 mijë e 400 dollarë në ankand

Posted on by Kult Plus

Një monedhë romake ari që feston pushtimin e Britanisë nga Perandori Claudius – një monedhë e zbuluar për herë të parë në vitin 1895 në hirin e Pompeit – është shitur në ankand për gati 22 mijë e 400 dollarë.

Ekspertët thanë se nuk ishin të befasuar që monedha, e lidhur me dy nga ngjarjet më dramatike të botës së lashtë, arriti një çmim kaq fantastik në ankand, vuri në dukje i njëjti burim.

Monedha e vogël, e cila ka parë një interes të madh nga koleksionistët dhe muzetë në të gjithë Evropën, shihet si edhe më e vlefshme tani që gjuetia e thesarit është e ndaluar në zonat e mbrojtura nga UNESCO përreth Pompeit, tha SWNS.

Antikuarët e gjetën për herë të parë monedhën në vitin 1895 nën tumat e hirit vullkanik brenda vilës romake të shkatërruar dhe ruajtur nga shpërthimi i Vezuvit në vitin 79 pas Krishtit.

Shpërthimi i Vezuvit në vitin 79 pas Krishtit vrau mbi 16,000 banorë të qytetit dhe rrethinave të tij përreth, duke përfshirë qytetin e vogël Herculaneum dhe qytete dhe fshatra të tjerë në rajon në bregun e Amalfit.

Monedha u zbulua së bashku me trupin e një shërbëtori në dhomën e shtypjes së verës të Villa della Pisanella në periferi të qytetit Boscoréale, vuri në dukje SWNS.

Temperaturat vullkanike të shpërthimit e tonifikuan monedhën me një nuancë dalluese të kuqërremtë.

Kjo monedhë e veçantë u varros mjaft thellë nën hi, saqë shkëlqimi i saj i artë u ruajt.

Sidoqoftë, kjo monedhë e veçantë u varros mjaft thellë nën hi, saqë shkëlqimi i saj i artë u ruajt, tha SWNS.

Monedha vlerësohet të ketë qenë me vlerë ekuivalente me pagën e barabartë me gjashtë deri në tetë javë për një ushtar mesatar romak, tha SWNS./klankosova/KultPlus.com

Panele të reja diellore ‘të padukshme’ në Pompein e lashtë imitojnë pllaka terrakote romake

Posted on by Kult Plus

Rrënojat e lashta romake në Pompei janë pajisur me panele diellore të padukshme, në një lëvizje që do të kontribuojë në përpjekjet për qëndrueshmërinë e sitit arkeologjik dhe në uljen e kostove. Panelet novatore, të cilat shkrihen në sfond duke imituar materialet tradicionale, u instaluan në Shtëpinë e Cerere, në një termopolium – një bar rostiçeri romake – dhe në Shtëpinë e Vettii-ve, e cila u rihap së fundmi pas 20 vitesh punë restauruese.

“Ato duken tamam si pllakat terrakote të përdorura nga romakët, por ato prodhojnë energjinë elektrike që na nevojitet për të ndezur afresket”, tha Gabriel Zuchtriegel, drejtori i parkut arkeologjik të Pompeit, në një deklaratë për shtyp.

Çdo vit, 3.5 milionë turistë eksplorojnë rrënojat e mëdha të qytetit të lashtë romak, i cili u varros nga shpërthimi i malit Vezuvius në vitin 79 pas Krishtit. Por për shkak të madhësisë së Pompeit, faturat e energjisë janë të shtrenjta dhe metodat konvencionale të sigurimit të energjisë në të gjithë sitin mund të kërcënojnë pamjen e tij.

“Pompei është një qytet antik i cili në disa pika është ruajtur plotësisht,” tha Zuchtriegel. “Meqenëse kishim nevojë për një sistem të gjerë ndriçimi, ne mund të vazhdonim të konsumonim energji, duke lënë shtylla dhe kabllo përreth dhe duke shpërfytyruar peizazhin, ose të zgjidhnim ta respektonim atë dhe të kursenim miliona euro.” Teknologjia e re do të ndihmojë vendin arkeologjik të shkurtojë faturat e energjisë dhe ta bëjë atë më të këndshëm, shtoi ai.

Panelet diellore të padukshme – ose “pllakat tradicionale PV” siç njihen teknikisht – u krijuan nga kompania italiane Dyaqua. Ato mund të dizajnohen që të duken si gur, dru, beton ose tulla dhe të fshehura në mure, dysheme dhe çati, sipas Elisabetta Quagliato, familja e së cilës zotëron Dyaqua, në deklaratën për shtyp.

“Ne jemi një sit arkeologjik, por duam të jemi gjithashtu një laborator real për qëndrueshmërinë dhe vlerësimin e trashëgimisë jomateriale,” tha Zuchtriegel. “Iniciativa jonë nuk është thjesht simbolike. Nëpërmjet miliona turistëve që na vizitojnë çdo vit, ne duam t’i dërgojmë një mesazh botës: trashëgimia kulturore mund të menaxhohet ndryshe dhe në një mënyrë më të qëndrueshme.”

Vende të tjera në Itali që përdorin teknologjinë e padukshme diellore janë komuna Vicoforte në Itali dhe së shpejti muzeu i artit bashkëkohor të Romës Maxxi. Ndërtesat publike në Evora, Portugali dhe Split, Kroaci do të instalojnë gjithashtu panelet, sipas deklaratës për shtyp.

Përdorimi i kohëve të fundit i këtyre paneleve nga Pompei është vetëm fillimi, tha Zuchtriegel. “Që tani e tutje, ne do ta marrim parasysh këtë zgjidhje për të gjitha projektet e ardhshme të rinovimit dhe restaurimit.”/cnn/KultPlus.com

Mark Aurel Klaudi, perandori romak me prejardhje Ilire

Posted on by Kult Plus

Mark Aurel Klaudi i njohur gjithashtu si Klaudi II ishte një perandor romak me prejardhje ilire.

Ai lindi më 10 maj 213 ose 214. Klaudi erdhi nga Dalmacia ose Iliria, megjithëse është e mundur që vendi i tij i lindjes të ishte rajoni i Dardanisë.

Para se të vinte në pushtet, Klaudi shërbeu me ushtrinë romake, ku bëri një karrierë të mirë dhe siguroi emërimin në postet më të larta ushtarake. Në vitet 249–251, ai shërbeu si një tribun ushtarak. Në këtë post, Klaudi u dërgua për të mbrojtur Termopilet, në lidhje me të cilën guvernatori i Akaas u urdhërua t’i dërgonte atij 200 ushtarë dardanë, 60 kalorës, 60 shigjetarë kretas dhe një mijë rekrutë të armatosur mirë. Trupat e tij më pas e shpallën atë Perandor mes akuzave, kurrë të provuara, se ai vrau paraardhësin e tij Gallienus. Sidoqoftë, ai shpejt provoi të ishte më pak se i etur për gjak, pasi kërkoi nga Senati Romak që të kursejë jetën e familjes dhe mbështetësve të Gallienus.

Ai ishte më pak zemërgjerë ndaj armiqve të Romës, megjithatë, dhe pikërisht kësaj i detyrohej popullaritetit të tij. Klaudi ishte i pari në një seri të “perandorëve ushtarakë” të fortë që përfundimisht do të rivendosë Perandorinë pas Krizës së Shekullit të Tretë. Në kohën kur Klaudi u bë perandor, Perandoria Romake ishte në rrezik serioz nga disa ndërhyrje, si brenda ashtu edhe jashtë kufijve të saj. Më e rëndësishme prej tyre ishte një pushtim i Gotëve në Iliri dhe Panoni. Megjithëse Gallienus u kishte shkaktuar atyre disa dëme në Betejën e Nestus, Klaudi, jo shumë kohë pasi u emërua Perandor, e ndoqi këtë duke fituar fitoren e tij më të madhe, dhe një nga më të mëdhatë në historinë e luftrave romake. Në betejën e Nishit, Klaudi dhe legjionet e tij shpartalluan një ushtri të madhe gotike.

Nga kjo fitore Klaudin mori mbiemrin e tij “Gothicus” (pushtuesi i Gotëve), dhe kështu njihet deri më sot. Gotët shpejt u dëbuan përtej lumit Danub nga Aurelian, dhe kaloi gati një shekull para se ata përsëri të përbënin një kërcënim serioz për perandorinë. Klaudi shpartalloi Alamanet ne betejen e liqenit Benacus ne vjeshte te vitit 268 disa muaj pas betejes se Nishit.

Në fund të vitit 269 ai kishte udhëtuar në Sirmium dhe po përgatitej të shkonte në luftë kundër Vandalëve, të cilët po sulmonin në Panoni. Sidoqoftë, ai ra viktimë e Murtajës dhe vdiq në fillim të janarit 270. / KultPlus.com

Një anije nga periudha romake zbulohet në ujërat e Qipros

Posted on by KultPlus

 

Mbetjet e një anije nga periudha romake janë zbuluar në fund të detit në lidje të bregdetit të Qipros, kanë njoftuar sot autoritetet qipriote.

Ministri e Antikiteteve mkoftoi se është gjetur një numër i madh amforash në këtë anije, me siguri nga Siria e Kiliki, krahina të cilat në periudhën antike ndodheshin në juglindje të Azizë së Vogël.

Pritet që të dhënat që do të nxirren nga mbetjet e anijes do të japin një pasqyrë më të mirë në lidhje me tregtinë ndërmjet Qipros dhe krahinave romake në Mesdheun lindor.

Mbetjet e anijes i zbuluan zhytësit e angazhuar në kuadër të ekpit të Fakultetit Arkeologjik të Qipros. / Koha.net / KultPlus.com