Mbreti Charles ka paralajmëruar nevojën që demokracitë si Britania e Madhe dhe Italia të qëndrojnë së bashku në kohë kaq të trazuara ndërkombëtare, pasi ai u bë monarku i parë i Mbretërisë së Bashkuar që iu drejtua të dy dhomave të parlamentit italian.
Mbreti mori një ovacion të gjatë nga deputetët në Romë, teksa mbajti një fjalim në ditën e tretë të vizitës së tij shtetërore në Itali.
Vizita përkoi gjithashtu me 20-vjetorin e martesës së Mbretit dhe Mbretëreshës.
Mbretëresha Camilla, e cila ishte parlament, kishte veshur veshjen që e pati në dasmën e saj civile në 2005-në.
Mbreti Charles pati një thirrje për të mbrojtur vlerat e përbashkëta dhe nevojën për të përforcuar partneritetin ushtarak midis Britanisë dhe Italisë.
“Ne jemi të dy vende evropiane”, tha ai, duke qëndruar përpara flamurit italian dhe atij të Bashkimit Evropian.
Ai mirëpriti që Mbretëria e Bashkuar dhe Italia “qëndruan pranë Ukrainës në orën e saj të nevojës”, por paralajmëroi se imazhet e luftërave tani po jehonin në të gjithë kontinentin.
“Brezat tanë të rinj mund të shohin në lajme çdo ditë në telefonat inteligjentë dhe tabletët e tyre se paqja nuk duhet të merret kurrë si e mirëqenë”, tha Mbreti.
Kërcënime të tilla nënkuptonin se ishte e rëndësishme që “Britania dhe Italia të qëndrojnë sot të bashkuar në mbrojtje të vlerave demokratike që ndajmë”, tha ai në parlament.
Duke mbajtur një pjesë të fjalimit në italisht, ai foli për historinë e gjatë midis Mbretërisë së Bashkuar dhe Italisë dhe kulturën e përbashkët, duke u kthyer deri tek romakët e lashtë e deri tek këngëtarët si Ed Sheeran që kënduan në Itali.
Përralla magjike e Çajkovskit, “Arrëthyesi”, pas gjashtë shfaqjeve në skenën e Teatrit Kombëtar të Operës dhe Baletit, këtë herë do t’i kalojë kufijtë e Shqipërisë.
Solistët dhe trupa e baletit, të përgatitur nga koreografi Edi Blloshmi dhe baletmaestër Alisa Gjoni, nisen drejt Italisë për ta ngjitur këtë kryevepër klasike në dy skena prestigjioze.
“Përralla magjike e ‘Arrëthyesit’ do të tregohet në Teatro di Piacenza më 5 janar dhe në Teatro Nuovo di Udine më 6 janar. Baleti është një gjuhë universale, dhe këtë fillim viti, ‘Arrëthyesi’ i TKOBAP dëshmon se arti nuk ka kufij, vetëm horizonte të reja për t’u arritur”, thuhet në njoftimin e TKOB.
“Arrëthyesi”, me muzikën e magjishme të Çajkovskit, vjen në TKOB çdo fundviti, duke tërhequr gjithnjë e më shumë një publik të ri në moshë. Ky balet, me subjektin e një përralle, është kthyer tashmë në një ikonë të periudhës festive, në të gjitha teatrot anekënd botës dhe pa dyshim që edhe TKOB nuk mund ta “prishte” këtë zinxhir festiv mbarëbotëror.
Kryeministri Edi Rama ka përgëzuar avokaten Eva Buzo e cila ia doli që të përshkojë me not Itali-Shqipëri.
“Një histori mbresëlënëse ajo e Eva Buzos, avokatja shqiptare, e cila ka shënuar një rekord në not duke përshkruar 92 km nga brigjet e Italisë deri në Vlorë.
Një udhëtim në ujë prej 34 orësh për Evën, e cila sfidën e lënë në mes vitin e kaluar, u rikthye për ta përfunduar këtë vit, me një forcë fizike dhe psikologjike të jashtëzakonshme”, shkruan Rama.
Presidentja e vendit, Vjosa Osmani, e ka emëruar Nita Shalën ambasadore të Kosovës në Itali.
Presidentja Osmani njoftoi se ish-ministrja e Drejtësisë do të jetë përfaqësuesja e vendit në Romë.
Për të, Osmani tha se është “profesioniste e dalluar juridike”.
“Unë e njoh Nitën profesionalisht për rreth dy dekada dhe nuk kam dyshim se ajo do t’i shërbejë vendit të saj me nder.
“I uroj suksese në detyrën e re, me besim se do të punojë në forcimin e lidhjeve ndërmjet Kosovës dhe Italisë, aleat i rëndësishëm dhe i kahershëm i vendit tonë”, shkroi Presidenja Osmani në “X”.
Në një ambient të bukur në Oratorio Mattarello të Arzignanos, të dielën është bërë promovimi i librit “Sytë flasin në heshtje”, i autores Afërdita Bashota – Podvorica. Në promovim morën pjesë bashkatdhetarë tanë nga Arzignano, Milano, Vicenza, Treviso, Padova, Novara, Ferraro, Bassano del Grappa, Montebelluna etj., si dhe të ftuar nga Kosova.
Promovimin e librit e moderoi Ragip Thaqi, i cili kontribuon vazhdimisht në aktivitete të shumta letrare dhe kulturore.
Këtë ceremoni solemne të promovimit të librit me një fjalë rasti e përshëndeti Diamant Kastrati, Konsull i Përgjithshëm i Republikës së Kosovës në Milano, i cili e vlerësoi lart punën e mësimdhënësve, e sidomos të grave shqiptare në diasporë.
Z. Kastrati, ndër të tjera, theksoi: “Promovimet e librave janë jashtëzakonisht me interes, mirëpo kur flasim për promovimin e librit të cilin e ka shkruar një grua, e cila jeton dhe vepron në mërgim, atëherë rëndësia është edhe më e madhe. Prandaj, është për t’u vlerësuar një punë e tillë dhe unë besoj që kjo në njëfarë forme apo në një kontekst më të gjerë është shumë e rëndësishme për mërgatën tonë, por edhe për institucionet e Kosovës. Në këtë mënyrë ne dëshmojmë se gruaja shqiptare në mërgatë është e aftë të kontribuojë në fushën e kulturës dhe arsimit”, përfundoi Diamant Kastrati.
Në vazhdim, Kujtim Sadiku, kryetar i Shoqatës “Ardhmëria” në Arzignano, në fjalën e tij përshëndetëse theksoi se kjo shoqatë me veprimtarinë e saj, prioritet kryesor e ka mësimin plotësues në gjuhën shqipe. Ai, ndër të tjera, tha se “bashkëpunimi ynë me prindërit, me mësuesit dhe me nxënësit që e vijojnë mësimin plotësues është i një rëndësie të veçantë. Prandaj, do të punojmë çdo ditë që numri i nxënësve të jetë sa më i madh”, tha ai në fjalën e tij.
“Në këtë rast, kur po promovojmë librin e mësueses, Afërdita Bashota-Podvoricës, më lejoni të përshëndes e të falënderoj stafin e kësaj shkolle: Skënder Podvoricën, koordinator dhe dy mësueset: Valbona Kastrati – Çitakun dhe Afërdita Bashota-Podvoricën. Kontributi i tyre i pakursyer është motiv për nxënësit që ta mësojnë gjuhën shqipe dhe që t’i ruajnë vlerat tona kombëtare”, përfundoi Kujtim Sadiku.
Me kumtesat e tyre lidhur me përmbajtjen e librit u paraqitën studiuesi, Sali Bashota, poetja Trandafile Molla-Baja, Faik Tafolli, Miradie Zymberi-Avdullahi, ndërkaq në emër të Botimeve REA, Rozafa Bashota.
Duke folur për veprën “Sytë flasin në heshtje”, Sali Bashota, ndër të tjera, tha: “Promovimi i çdo libri është një ngjarje letrare dhe kulturore, në radhë të parë, për autorin, ndërsa paraqitja e mendimeve për të dhe diskutimi i përmbajtjes së tij, pa dyshim, i jep një dimension solemn përurimit të tij”.
Sali Bashota, më tutje thesksoi se “Afërdita ka filluar herët të merret me poezi. Paraqitja e përjetimeve personale në poezinë e Afërditës e ka ndjekur një rrugë krijuese. Autorja ka pritur ta botojë librin e saj të parë, vetëm kur janë pjekur frymëzimet e saj. Një kohë të gjatë e ka mbajtur
të fshehur në vetvete tërë atë vrull krijues, derisa ka vendosur që ta botojë librin. Kjo fshehtësi e ka domethënien e vet.
Relacioni i temave të atdheut me temat e mërgimit është shumë i theksuar në këtë libër. Afërdita ka arritur ta shpalosë realitetin e përjetuar në dy kohë dhe në dy hapësira.Koha dhe hapësira në poezinë e Afërditës i ka shenjat e veta krijuese që marrin kuptim figurativ.
Janë mjaft interesante poezitë për kujtimet e fëmijërisë, poezitë për përjetimet e luftës (Disa vargje: “Mbaj mend/ Ishte dita e fundit e marsit 1999/ Lufta kishte filluar/ Edhe në sytë e mi”), poezitë për detin, poezitë për dashurinë, poezitë për mërgimin (“Çdo ditë jam mësuar/ Me lutjen e Zotit/ Kurrë nuk jam mësuar/ Me mërgimin/ apo te poezia “Vetëm unë e kam emrin tim”: “Në Arzignano/ Uji ka një emër tjetër/ Acqua i thonë/ Edhe buka/ Ka një emër tjetër Pane i thonë/ Në Arzignano/ Zjarri ka nje emër tjetër/ Fuoco i thonë/ Edhe qielli/ Ka një emër tjetër/ Cielo i thonë/ Në Arzignano / Dielli ka një emër tjetër/ Sole i thonë/ Edhe toka/ Ka një emër tjetër/ Terra i thonë/ Vetëm unë e kam emrin tim”.
“Kjo është njëra ndër poezitë më të bukura dhe më domethënëse në këtë libër”, tha në fund të kumtesës së tij, Sali Bashota.
Në vazhdim të promovimit fjalën e mori poetja Trandafile Molla-Baja, e cila për librin e Afërdita Bashota-Podvoricës, tha: “Duke e lexuar librin e poetes hyra në botën e saj të ndjeshme, në të cilën embrioni i veprës është mendimi realist dhe ideja, malli dhe dashuria sigurisht, përzier me fantazinë që muza e saj shpirtërore ia ka përcjellë, duke vënë në lëvizje gjithë qenien dhe botën e saj. Poezitë kanë individualitet të dallueshëm shpirtëror. Duke qenë se poetja jonë është emigrante, por asnjëherë nuk e harroi vendlindjen dhe atdheun e saj të dashur, ajo e ruan atë jo vetëm brenda shpirtit të saj, por dhe në bulëzën e lotit. Shpesh poetja jonë në heshtje nxjerr ofshamë, ofshamë dhimbjeje. Më emocionon kjo poete me vargjet e saj plot ndjenjë e dhimbje.
Afërdita ka hyrë në autostradën e pafundme poetike, ku muza e saj nuk ka të ndalur. Karakteristikë e poezive të saj janë migjeniane, janë lirike, por kanë të veçantën e vet më të avancuar, moderne, nënkuptuese. Ato dallohen nga kuarteti, mall-nostalgji, dashuri dhe atdhedashuri”.
Më tutje, Trandafile Molla-Baja, tha: “Afërdita shkruan bukur. Shpirti i saj ngacmohet nga natyra, qielli e deti, kodra e mali, flutura e zogjtë. Vargjet e poetes pasqyrojnë realitetin. Ato janë kuptimplote dhe kanë figuracion të pasur dhe të impresionojnë. Shpesh herë ajo vargëzon, më shumë jep mesazhe romantike. Pothuajse të gjitha poezitë janë me mesazh të qartë, kanë brenda sinqeritetin e një gruaje krijuese dhe intelektuale. Ndaj krijimtaria e saj është impresionuese dhe emocionuese. Afërdita ka pjekuri poetike. Ajo premton shumë në udhëtimin e saj poetik”, përfundoi ajo.
Në vazhdim të promovimit, drejtuesja e Botimeve REA, Rozafa Bashota, duke e falënderuar Afërdita Bashota-Podvoricën për bashkëpunimin, tha:” Është një emocion i veçantë që këtë libër po e promovojmë në Itali. Libri ‘Sytë flasin në heshtje” përçon mesazhe lumturie, gëzimi, malli, pikëllimi, pra emocione reale dhe me të cilat ballafaqohemi të gjithë ne në çdo ditë të jetës tonë. Stili dhe krijimi i këtyre poezive është realizuar me shumë vullnet dhe dashuri, njësoj si bashkëpunimi botues-autore”. Më tutje, ajo i përmendi edhe projektet e Botimeve REA dhe planet botuese për këtë vit dhe për vitet e ardhshme.
“Botimet REA, përveçse në Kosovë, është e hapur për bashkëpunim me të gjithë krijuesit edhe në diasporë”, përfundoi Rozafa Bashota.
Lidhur me vlerën dhe rëndësinë e librit, diskutuan edhe Faik Tafolli dhe Miradie Zymberi-Avdullahi, të cilën e vlerësuan përkushtimin dhe punën e Afërdita Bashota-Podvoricës, si në fushën e edukimit, po ashtu edhe fushën e krijimtarisë letrare.
Në këtë aktivitet mori pjesë poeti Franco Berton, ish kryetar i Komunës One di Fonte në Treviso, i cili diskutoi për rëndësinë e poezisë në përgjithësi, duke dalluar përkushtimin e shqiptarëve në të gjitha fushat. Gjithashtu, të pranishëm në këtë promovim ishin edhe intelektualë italianë dhe përfaqësues të arsimit, si Elisa Maria-Sentin, Maurizio Grigolo, Graziella Grendene etj.
Gjithashtu, me fjalët e tyre përshëndetëse u paraqitën edhe: Bajram Desku, Gëzim Muçolli, Bari Dërvishllari dhe Myftar Gjonbalaj.
Në fjalën e saj falënderuese, autorja Afërdita Bashota-Podvorica, ndër të tjera, tha:
“Në këto poezi unë jam përpjekur ta shpalos botën time krijuese me tema të ndryshme.
Janë këto tema dhe motive që më kanë preokupuar me vite të tëra, prandaj vendosa t’i bashkoj brenda një libri, të cilën e titullova ”Sytë flasin në heshtje “. Kam menduar me ditë dhe net për një kohë të gjatë, derisa kam vendosur t’i thur këto vargje duke i titulluar poezitë dhe duke i ndarë ato nëpër cikle.
Frymëzimet e mia gjithnjë më kanë motivuar që të merrem me tema të cilat së pari i ndjej në shpirt dhe i përjetoj, siç janë: tema e vendlindjes, fëmijëria, tema e luftës së popullit tim për liri, tema dashurisë, tema e mërgimit e të tjera.
Poezinë e parë e kam shkruar në klasën e katër të shkollës fillore në Kijevë, të cilën e pata recituar në televizionin e atëhershëm të Prishtinës.
Kam vazhduar të shkruaj edhe në kohën kur isha gjimnaziste në Kijevë, si dhe gjatë kohës së studimeve në Prishtinë.
Një numër të madh të poezive të mia që i kam shkruar në fletore janë djegur bashkë me bibliotekën e vëllait tim, Saliut në vendlindje, në Caravik të Klinës”.
Në fund të fjalës së saj, autorja falënderoi familjen e saj për mbështetjen e pakursyer në rrugën e saj krijuese, si dhe Botimet REA për botimin e librit të saj.
Në këtë promovim poezitë e zgjedhura nga libri “Sytë flasin në heshtje” i recituan: Valbona Kastrati-Çitaku, Silvana Lazri, Antigona Gashi, Adriatik Podvorica, Rea Bashota, si dhe nxënësit e shkollës “Ardhmëria” në Arzignano: Riana Humolli, Jara Abdullahu dhe Alea Miftari.
Në përfundim të promovimit, Bashkimi i Shoqatës së Shkrimtarëve dhe Artistëve Shqiptarë në Novara të Italisë e nderoi Afërdita Bashota-Podvoricën me Certifikatë Mirënjohjeje për kontributin e çmuar në fushën e krijimtarisë letrare, ruajtjen e kulturës dhe vlerave kombëtare shqiptare.
Promovimi i librit “Sytë flasin në heshtje” i autores Afërdita Bashota – Podvorica, dëshmoi se në diasporë mund të organizohen aktivitete të përgatitura me shije dhe kulturë./KultPlus.com
Kori i Filharmonisë së Kosovës, nën drejtimin e Rafet Rudit, do të prezantohet me koncert në Sallën Akademike të Conservatorio “Santa Cecilia” (Via dei Greci 18, 00187) në Romë. Ky koncert do të mbahet më datë 27 mars, ora 20:30.
Me pjesëmarrjen e veçantë të violinistes Sihana Badivuku, Kori do të interpretojë vepra nga Kukuzeli, Lapazaya, Monteverdi, Kaçinari, Rudi, Mengjiqi, Jashari dhe Naçi.
Me ftesë të Roma Tre Orchestra dhe në bashkëpunim me Società dei Concerti Primo Riccitelli, Kori i Filharmonisë së Kosovës do të prezantohet me dy koncerte të tjera në programin “Intorno al Requiem”, nën drejtimin e mjeshtrit italian Sieva Borzak dhe me pjesëmarrjen e një kasti solistësh ndërkombëtar.
Drejtoresha e Përgjithshme e TKOB-së, Abigeila Voshtina, realizoi një vizitë në Lecce të Italisë, si presidente e jurisë në konkursin për këngëtarë lirikë, që mban emrin e arbëreshit të madh, “Tito Schipa”.
Voshtina, në emër të TKOB-së, ishte krahas emrave të rëndësishëm të muzikës dhe artit italian të tillë si, sopranoja Amarilli Nizza, tenori i mirënjohur Salvatore Cordella, si dhe drejtori artistik i Teatrit të Lecce-s, Maurillo Manca dhe drejtori i përgjithshëm, Giandomenico Vaccari.
Përgjatë tri ditëve, në këtë konkurs të ndarë në tri faza, morën pjesë 22 këngëtarë nga anë e mbanë botës.
“Qëllimi ynë, është që edicioni i radhës i këtij konkursi të mbahet në Shqipëri, për të ndërkombëtarizuar TKOB-në, duke sjellë një mal me mundësi për artistët e rinj, dhe jo vetëm, si dhe për të sjellë një traditë të konsoliduar të një konkursi me standarde të larta evropiane, për këngëtarët lirikë”, shkruhet në faqen online të Teatrit të Operas e Baletit./atsh/KultPlus.com
Një pikturë e mjeshtrit të shekullit të 15-të, Sandro Botticelli, e regjistruar si e zhdukur që nga vitet 1980, është gjetur në një shtëpi në Italinë jugore.
Përshkrimi i Virgjëreshës Mari dhe Krishtit të mitur u zbulua në një shtëpi në qytetin e Gragnano, pranë Napolit, sipas Njësisë së Mbrojtjes së Trashëgimisë Kulturore Karabiniere të Napolit, transmeton Klan Kosova.
Piktura e artistit të famshëm vlerësohet nga autoritetet italiane të jetë me vlerë të paktën 100 milionë euro (109 milionë dollarë). Ajo u porosit për Kishën Katolike Romake më 1470.
Vepra 58 x 80 centimetra e pikturuar me tempera në dru, ishte varur në një kishë në periferi napolitane të Santa Maria la Carità që nga fillimi i viteve 1900.
Kur një tërmet dëmtoi kishën në vitin 1982, piktura iu dha nga famullia një familjeje vendase të quajtur Somma për ruajtje, sipas një zëdhënësi të ministrisë italiane të kulturës, i cili i tha CNN-it se ekziston një dekret zyrtar në dosje që ua beson pikturën atyre, dhe ata nuk po përballen me asnjë hetim penal.
Për vitet e para pasi familjes iu besua piktura, autoritetet lokale kontrolluan gjendjen e saj, duke i këshilluar se ku ta mbanin dhe duke ndihmuar në lëvizjen dhe pastrimin e saj.
Por, për disa arsye kontrollet ndaluan në vitet 1990 dhe piktura u rendit në inventarin e punimeve të munguara të ministrisë së kulturës.
Lista përditësohet shpesh dhe këtë verë piktura u gjurmua te familja Somma, e cila e kishte ekspozuar në shtëpinë e tyre gjatë viteve, tha komandanti Massimiliano Croce gjatë prezantimit të gjetjes.
Pas gjurmimit të degës së familjes që mbante aktualisht pikturën, policia punoi me kryebashkiakun lokal, i cili tashmë ishte në dijeni të pranisë së Botticelli-t në shtëpinë e Somma-s dhe ndihmoi për të ndërmjetësuar marrjen e saj, tha Croce.
“Kjo është një vepër krejtësisht e panjohur për publikun, e cila tashmë do të ekspozohet sërish falë ndërhyrjes së shtetit. Ne vepruam në mënyrë administrative, pa iu drejtuar Prokurorisë apo sekuestrimit, falë edhe ndërmjetësimit të kryetarit të bashkisë”, tha Croce.
“Familja vazhdon të mbajë titullin e veprës, e cila megjithatë do të ruhet në një muze”, shtoi Croce.
Piktura, e cila do të ketë nevojë për restaurim të gjerë, tregon Virgjëreshën Mari, me flokë bionde të mbuluara nga një vello, duke mbajtur një foshnjë topolak Jezus në prehrin e saj – ngjashëm me përshkrimet e tjera nga Botticelli, sipas ministrisë së kulturës.
I mungon pak bojë dhe është gërvishtur, ndoshta gjatë tërmetit në vitet 1980 dhe në lëvizjet e mëpasshme të shtëpive.
Mendohet të jetë një nga pikturat e fundit të mjeshtrit, i cili vdiq më 1510.
Piktura përfundimisht do të ekspozohet në një nga muzetë kombëtarë në Napoli, por restaurimi do të zgjasë të paktën një vit, sipas ministrisë./KlanKosova/KultPlus.com
Nga data 18 tetor hyrja në Koloseum do të lejohet vetëm me një biletë personale, sipas te perditshmes italiane “La Repubblica”.
Ministri italian i Kulturës, Gennaro Sangiuliano njoftoi se nga e mërkura bileta do të mbajë emrin dhe mbiemrin e personit që dëshiron të vizitojë parkun arkeologjik.
Sipas ministrit do të dizenjohet një biletë e re përveç asaj ekzistuese dhe numri i biletave të shitura në vend do të dyfishohet.
“Objektivi është luftimi i fenomenit të reklamimit dhe praktikave të tjera spekulative për biletat e hyrjes në parkun arkeologjik”, tha Sangiuliano.
Për këtë arsye, bileta personale do të blihet në faqen zyrtare të Parkut arkeologjik të Koloseumit, përmes call center-ave dhe biletave fizike, ndërsa 25% prej tyre do t’u ndahet operatorëve turistikë./Balkanweb/KultPlus.com
Komunat arbëreshe janë në alarm dhe shkak është bërë riorganizimi i sistemit shkollor italian, i cili do të prekë këto katunde gjatë vitit 2024-2025.
Ky akt i Autoritetit Rajonal të Kalabrisë nuk ka marrë në konsideratë praninë e pakicave gjuhësore dhe historike në territorin italian, të mbrojtura nga ligji 482/99 dhe të përfshira shprehimisht në nenin 1, paragrafi 557.
Në fakt, të gjitha institucionet arsimore në provincën e Kozencës që funksionojnë në një territor të pakicës gjuhësore arbëreshe (minoriteti arbëresh- shqiptaro-italian i pranishëm prej mbi 500 vjetësh në rajonet jugore) do të shfuqizohen ose do të shkrihen me institucione të tjera në zonat fqinje.
Humbja e këtyre institucioneve kulturore, sigurisht që do të shkaktojë një shpërbërje të strukturës shoqërore dhe rrjedhimisht shpopullimin e zonave, e jo vetëm shpërbërje të sistemit arsimor, i cili gjithmonë ka garantuar arsimin dhe barazinë sociale, por edhe të një sistemi të tërë territorial.
Kjo përbën edhe rrezikun e humbjes së veçorive të papërsëritshme të këtyre komuniteteve dhe të një trashëgimie të çmuar historike, kulturore dhe gjuhësore të grumbulluar prej shekujsh ndër arbëreshët./ atsh / KultPlus.com
“Në Radio Televizionin publik italian Rai, së shpejti do të flitet arbërisht”, shkruan Qendra e Studimeve dhe Publikimeve për Arbëreshët, në faqen e saj online.
Ky vendim vjen në kuadër të takimit të 3 korrikut 2023 në Senatin e Republikës italiane, në Romë, në Pallatin “Giustiniani“, ku u mbajt veprimtaria studimore mbi Arsimin dhe Komunikimin për mbrojtjen kushtetuese të pakicave gjuhësore historike arbëreshe në Itali. Në këtë takim ishte e pranishme edhe prof. Diana Kastrati nga Qendra e Studimeve dhe Publikimeve për Arbëreshët (QSPA).
Kjo veprimtari e promovuar nga Fondacioni “Crucitti“, me president Demetrio Crucitti, ish-drejtor i selisë së Rai në Kalabri, ishte e një rëndësie të veçantë, pasi solli në vëmendje në nivel kushtetues të pakicës gjuhësore arbëreshe me iniciativën dhe pjesëmarrjen e zv.presidentit të këtij Senati, Maurizio Gasparri.
Komisioni parlamentar për drejtimin dhe mbikëqyrjen e përgjithshme të shërbimeve televizive ka paraqitur ndryshimin e Skemës së Kontratës së Shërbimit ndërmjet Ministrisë së Sipërmarrjes dhe Radio Televizionit publik italian Rai në vitet 2023-2028.
Amendamenti i paragrafit 4, i paraqitur nga nënkryetari Maurizio Gasparri shprehimisht thotë: “Komisioni përcakton zgjedhjen e një selie rajonale të statutit të zakonshëm të Rajoneve, të cilave do t’iu besohen nivelet minimale të mbrojtjes për gjuhën arbëreshe“./ atsh / KultPlus.com
Greva në Hollivud ka lënë ende të paqartë se cilët yje do të udhëtojnë në Itali për Festivalin e 80-të të Filmit në Venecia, i cili hap siparin sonte.
“Adam Driver, Sofia Coppola dhe Mads Mikkelsen ka të ngjarë të jenë mes tyre”, sipas një zëdhënëseje të festivalit.
Festivali i filmit fillon sot në orën 19:00, me hapjen e tij me filmin “Comandante” të regjisorit italian Edoardo De Angelis.
Ai tregon historinë e një komandanti italian nëndetëseje, në Luftën e Dytë Botërore, i cili merr një vendim të guximshëm për një udhëtim në Atlantik.
“Comandante” është një nga 23 filmat që konkurrojnë për çmimin kryesor të festivalit, “Luanin e Artë”, i cili do të shpallet më 9 shtator.
Në garë është edhe regjisori gjerman Timm Kroeger.
Premiera e filmit të tij ”Theory of Everything” do të shfaqet më 3 shtator.
Përveç kësaj, filmat e rinj të David Fincher (i njohur për “Fight Club”, “Seven”), Luc Besson (“Léon – The Professional”), Sofia Coppola (“Lost in Translation”), Michael Mann (“Heat”) , Pablo Larraín (“Spencer”), Ryusuke Hamaguchi (“Drive My Car”) apo Bradley Cooper (“A Star Is Born”) mund të shihen të gjithë në garën për çmimin “Luani i Artë”.
Skenaristët e Hollivudit kanë qenë në grevë që nga 2 maji.
Aktorët e përfaqësuar nga SAG-AFTRA u larguan nga puna më 14 korrik.
Të dy sindikatat po kërkojnë pagesa të përmirësuara dhe mbrojtje kundër përdorimit të inteligjencës artificiale.
Disa vëzhgues presin që vera e nxehtë të zgjasë deri në vjeshtë, duke ndryshuar sezonin e ri në transmetimet televizive dhe duke thelluar pasojat ekonomike për Los Anxhelesin dhe industrinë e tij./atsh/KultPlus.com
Italia tha se ka rikthyer 266 artefakte antike në vlerë prej dhjetëra milionë euro nga Shtetet e Bashkuara, ku ishin dërguar për t’u shitur nga një rrjet ndërkombëtar i kontrabandës me artefakte.
Në këto artefakte, që më e vjetra daton në shekullin 9 para lindjes së Krishtit, përfshihen edhe ato të periudhës së qytetërimit etrusk, Magna Graecisë dhe Perandorisë së Romës.
Përmes një deklarate të një njësiti të specializuar të policisë italiane u tha se rikthimi i artefakteve u bë falë bashkëpunimit të autoriteteve gjyqësore mes Italisë dhe SHBA-së.
Në fotografitë e postuara nga Ministria e Kulturës së Italisë të artefakteve u shfaqën edhe disa enë të pikturuara, koka e një statuje dhe disa monedha. Këto artefakte më herët gjatë kësaj jave ishin ekspozuar gjatë një ceremonie të mbajtur në Nju Jork.
Në deklaratë u tha se 145 pjesë artefaktesh janë marrë si pjesë e procedurave të bankrotimit kundër një tregtari të gjësendeve antike.
Në deklaratë po ashtu u tha se 65 artefakte të tjera janë marrë nga koleksioni i muzeut Menil, që gjendet në qytetin amerikan të Hjustonit./balkanweb/KultPlus.com
Balerina e Parë në Teatrin e Operas dhe Baletit, Adela Muçollari është vlerësuar me “Career Award” (çmimin e karrierës) në edicionin e XI-të të “Premio Capri Danza International”. Spektakli nisi të dielën me pjesëmarrjen e yjeve ndërkombëtarë të kërcimit që ndriçuan skenën manastirit antik të Certosa-s në San Giacomo, shkruan shqiptarja.com.
“Faleminderit “Premio Capri Danza International” Një mbrëmje plot emocione dhe çmime. Shumë kënaqësi të vlerësohesha me çmimin “Career Aëard”, u shpreh balerina e parë në Teatrin e Operas dhe Baletit.
Këtë vit pjesë e ngjarjes së madhe të dancit u bë edhe Susy Del Giudice së cilës iu dha Çmimi Special. Krahas Muçollarit mori pjesë me baletin “Modus” edhe koreografi e balerini Eno Peçi.
Ndërsa mes të ftuarve special të mbrëmjes ishte edhe çifti Anbeta Toromani dhe Alessandro Macario, të cilët morën pjesë me një koreografi të Amedeo Amodio.
Ky çmim që në zanafillë të tij ka pritur jo vetëm yje të dancit botëror por njëherazi janë mbajtur edhe prezantime librash, ekspozita fotografish dhe kostumesh, si dhe kanë qenë të ftuar aktorë e muzikantë. Pjesë e këtij spektakli ndër vite janë bërë emra të njohur si Carla Fracci, Victor Ullate, Noëlla Pontois, Vaslav Vassiliev etj., dhe balerinë të parë si Luciana Paris, Virna Toppi, Silva Azzoni dhe kërcimtarë të Kirov Ballet, apo American Ballet si Martha Graham Dance Company, apo Béjart Ballet Lausanne, artistë të Teatrit të La Sacala-s apo të Teatrit të Operas së Romës. Një ngjarje e madhe e drejtuar nga Luigi Ferrone që është konsideruar ndër vite si një nga momentet më prestigjiosë të artit të kërcimit./ KultPlus.com
Një valë të nxehti pritet të godasë gadishullin italian dhe ishujt e tij në ditët në vijim, ku mund të thyhen rekordet historike të temperaturave.
Ministria e Shëndetësisë ka lëshuar një alarm të kuq, i vlefshëm gjatë gjithë fundjavës, për disa qytete qendrore, nga Roma në Bolonja, nga Firence në Pescara, ku termometri duhet të arrijë 36/37°C të dielën, përpara kulmit që prituet në fillim të javës.
Në Romë, temperaturat mund të rriten në 40°C të hënën, pastaj në 42 ose 43°C të martën, duke thyer rekordin e mëparshëm prej 40,5°C të regjistruar në kryeqytet në gusht 2007.
Rekordi prej 48,8°C që daton nga 11 gushti 2021, temperatura më e lartë e matur ndonjëherë në Evropë, mund të mposhtet edhe në Sardenjë.
Veriu i gadishullit nuk duhet të kursehet me 38°C që pritet të martën në Milano.
Strukturat shëndetësore dhe mjekësore janë tashmë të mobilizuara në të gjithë vendin për t’u kujdesur për personat më të brishtë që vuajnë veçanërisht nga dehidratimi dhe për të ndërhyrë në shtëpitë e të moshuarve.
Në vitin 2022, nxehtësia në Evropë vrau 60 000 persona, përfshirë 18 000 në Itali, vendi më i prekur, sipas një studimi të botuar të hënën në ”Nature Medicine”./ atsh/KultPlus.com
Baleti Kombëtar i Kosovës, ka filluar provat për premierën e radhës, të tretën për vitin 2023, e cila këtë herë vjen si bashkëpunim me koreografin arberesho-italian Antonio Pio Fini, shkruan KultPlus.
Premiera “Shtegtimi” do të shfaqet në tri qytetet kalabreze San Benedetto, Villapiana dhe Altomonte. Kjo shfaqje do të jepet në muajin korrik në kuadër të festivalit Ndërkombëtar “Fini Dance Festivale”/KultPlus.com
Shkrimi në gjuhën frënge i gjeografit Charles Rabot « Numërimi i popullsisë që flet shqip, frengjisht, greqisht, sllovenisht dhe gjermanisht në mbretërinë e Italisë », 1903 – i mbështetur po ashtu në punën e M. H. Raseri, të publikuar në vitin 1902 në « Bulletin international de l’Institut de la statistique », Romë – na sjell disa të dhëna interesante mbi komunitetin shqiptar (arbëresh).
Numërimi është kryer me 10 shkurt të 1901 (40 vite më vonë se censusi i 1861), i cili klasifikon popullsitë sipas gjuhës që përdornin në jetën e përditshme.
Sipas këtij censusi, 252 600 banorë ose 58 208 familje, të cilat banonin në 178 komuna, nuk përdornin italishten si gjuhë komunikimi. Si rrjedhim, komuniteti shqiptar renditej i pari, i ndjekur nga francezët, grekët, sllovenët, gjermanët dhe katalanasit.
Gjuha shqipe flitej në 21 564 familje ose prej 90 000 individësh të shpërndarë gjeografikisht në 47 komuna të Italisë jugore dhe të Siçilisë.
Në distriktin e Cozenca-s, në Kalabri, shqiptarët formonin një grup të konsoliduar. Jetonin aty 9 251 familje (pothuajse 39 000 individë) të vendosur në qytezat e :
Castrovillar : 5 253 familje në 16 komuna
Rossano-s : 2 053 familje në 5 komuna
Cosenza-s : 1 569 familje në 4 komuna
Paola-s : 484 familje në një komunë
Në 17 prej 26 komunave të distriktit të Cosenza-s, shqiptarët përbënin 2/3 ose të gjithë popullsinë e këtyre zonave lokale.
Ndërsa në distriktin e Catanzaro-s, i cili ndodhet në Kalabrinë veriore, jetonin 1 543 familje që flisnin shqip, ose pothuajse 6 570 individë të shpërndarë në 6 komuna (tre në qytezat e Catanzaro-s, dy në Cotrone dhe një në Nicastro).
Pra në Kalabri formohej komuniteti më i madh i popullsisë që fliste shqip në Itali. Gjithsesi kishte komunitete shqiptare të izoluara gjeografikisht në disa provinca të tjera jugore, si për shembull : 55 familje në Abruzzes, 2 121 në Molise, 886 në Campanie, 2 530 në Basilicate dhe 3 290 në Siçili.
Këto 8 882 familje banonin në 27 komuna, ndër të cilat 14 ishin të tëra ose pothuajse të tëra shqiptare, ndërsa 13 të përziera, ku dominonte gjuha italiane.
« Këta shiptarë kanë emigruar në Itali në shekullin XV dhe XVI ». Kuptohet se autori e ka fjalën për arbëreshët. Ai shton se që nga ajo kohë, shqiptarët kanë ruajtur me devotshmëri, jo vetëm gjuhën e tyre, por edhe traditat, këngët e tyre kombëtare, madje edhe kostumet, siç e kanë konstatuar dhe vetë turistët, të cilët kanë vizituar fshatin e bukur shqiptar të Piana dei Greci, i cili ndodhet në hyrje të Palermos.
Sipas numërimit të vitit 1861, në Itali jetonin 55 443 shqiptarë. Sipas autorit, mendohet se ky numërim nuk është realizuar i tëri, prandaj në vitin 1901 numri i shqiptarëve del më i lartë. Në tjetër faktor shpjegues është dhe shkalla e lartë e fertilitetit tek popullsia shqiptare./KultPlus.com
Arkeologët në Livorno, Itali, po bashkojnë pjesët e një misteri të madh që filloi me një gjetje mahnitëse.
Derisa po shëtiste në një zonë të pastruar të një pylli toskan në verilindje të Livornos, një anëtar i grupit arkeologjik të Livornos vuri re disa monedha që vezullonin në papastërti në nëntor të vitit 2021. Pas inspektimit dhe gërmimit më të afërt, studiuesit përcaktuan se gjetja përfshinin 175 dinarë romakë argjendi. Pothuajse të gjitha ishin në gjendje të mirë, duke e bërë këtë një nga pak grumbullimet e monedhave antike të gjetura të paprekura, sipas grupit.
Por zbulimi nxiti një sërë pyetjesh: Thesari i kujt ishte? Nga kush e fshihnin?
Grupi arkeologjik, së bashku me zyrtarin arkeolog për provincat e Pizës dhe Livornos, Lorella Alderighi, ka shpenzuar më shumë se një vit duke matur, peshuar dhe dokumentuar monedhat. Tani, studiuesit mendojnë se kanë disa përgjigje.
“Ky thesar ka të bëjë me jetën e një personi, kursimet e jetës së një ushtari dhe shpresat e tij për ndërtimin e fermës së tij”, tha Alderighi. “Megjithatë, ajo tregon gjithashtu një histori të trishtuar: pronari i monedhave vdiq para se të mund të realizonte ëndrrat e tij duke përdorur kursimet e tij. Monedhat tregojnë historinë e tij”.
Është e pamundur të dihet saktësisht se kush i varrosi monedhat, tha Alderighi, por monedhat me shumë gjasa do të kishin qenë thesari i një ish-ushtari që shërbeu gjatë Luftës Sociale të Romës nga viti 91 deri në 88 para Krishtit dhe gjatë luftës civile midis Sulla dhe marianëve nga viti 83 deri në vitin 82 para Krishtit, shkruan CNN, përcjell Klankosova.tv
Pothuajse të 175 monedhat ishin të paprekura dhe në gjendje të mirë, me përjashtim të dyve që ishin të fragmentuara, por që mund të restaurohen.
Pronari i thesarit i varrosi në një tenxhere. Monedhat më të hershme në ruajtje datojnë në vitin 157 ose 156 para Krishtit, dhe më të fundit deri në 83 ose 82 para Krishtit, sipas publikimit të grupit arkeologjik.
Gjatë asaj kohe, 175 dinarë do të ishin paga e një ushtari për rreth një vit e gjysmë, tha Alderighi. Tani, thesari ka një vlerë prej rreth 20,000 deri në 25,000 euro, shtoi ajo.
Studimi mund t’u sigurojë studiuesve më shumë sfond mbi historinë e monedhave dhe mënyrën se si njerëzit i përdorën ato dhe madje mund të çojë në ndryshime me tipologjinë themelore – të krijuar në vitin 1974 dhe që përdoret ende sot, për të identifikuar dhe datuar monedhat romake, shtoi ajo.
“Është një nga grumbullimet e pakta të monedhave antike të gjetura të paprekura dhe ofron shumë informacion numizmatik, historik dhe social”, tha Alderighi./klankosova/ KultPlus.com
Shfaqja “Burrnesha” e prodhuar nga Qendra Multimedia do të jetë pjesë e edicionit të gjashtë të festivalit të teatrit “Polis” i cili mbahet në Ravenna të Italisë ndërmjet datave 2-7 qershor, 2023.
Edicioni i sivjetëm i festivalit “POLIS”, i programuar mbi temën “Ballkani në fokus” dhe mbi idenë e artistit të njohur gjerman Ulay “Estetika pa etikë është thjesht kozmetikë”, synon të eksplorojë prodhimet më të fundit dhe provokative teatrore, me fokus në ato të Evropës Juglindore.
Ndër artistët që do të marrin pjesë në “POLIS 2023” janë Oliver Frljić, Branko Simić, Gemma Hansson Carbone, kolektivi francez Zone Poéme si dhe Žiga Divjak. / KultPlus.com
Kryeministrja Giorgia Meloni ka marrë pjesë në një ceremoni solemne të vendosjes së kurorave për të shënuar Ditën e Çlirimit Kombëtar të Italisë, e cila përkujton fundin e fashizmit dhe pushtimit nazist në vitin 1945.
Dita e Çlirimit normalisht bashkon italianët dhe shënohet me parade, raporton BBC. Por për herë të parë që nga Lufta e Dytë Botërore, Italia drejtohet nga një parti, origjina e së cilës qëndron në të kaluarën post-fashiste të vendit.
Dhe përkujtimet e këtij viti kanë qenë të mbushura me polemika.
Midis atyre që morën pjesë në ceremoninë e Romës të së martës ishte një koleksionist i kujtimeve fashiste, Kryetari i Senatit Ignazio La Russa, i cili mban zyrën e dytë më të lartë të shtetit në Itali.
Pak ditë më parë ai u citua të thoshte: “Nuk ka asnjë referencë për antifashizmin në kushtetutën italiane”.
Komentet e tij ndezën një breshëri kritikash nga qendra e majtë dhe thirrje që ai të japë dorëheqjen. Kreu i Partisë Demokratike Elly Schlein reagoi duke këmbëngulur se “antifashizmi është kushtetuta jonë”. / KultPlus.com
Italia po përballet me një kolaps të regjistrimeve në universitete, në një vend që mbetet prapa për nga numri i të diplomuarve dhe ku rrezikohet mbyllja e disa universiteteve në jug të vendit, sipas “La Repubblica”.
Roberto Di Lenarda, rektor në Universitetin e Triestes konfirmoi atë që të gjithë rektorët i frikësohen, rënia demografike, e cila kohët e fundit po bëhet dramatike.
“Boom” i diplomave në gjuhën angleze
Një mega universitet si Bolonja ka arritur të ketë pothuajse një kurs nga dy, dhe nga 260 në anglisht, kryefjala e të cilës është ndërkombëtarizimi.
Në të njëjtën kohë, aleancat po rriten si brenda ashtu edhe midis universiteteve evropiane, për të ndërtuar kurse trajnimi online.
Diploma të përbashkëta, deri në propozimin e rektorit të Universitetit të Mesinës, Cuzzocrea Salvatore për të nisur programin “Erasmus” (Skema e Veprimit të Komunitetit Evropian për Lëvizshmërinë e Studentëve të Universitetit), në Itali.
Duke parë ofertën arsimore për vitin e ardhshëm akademik, 190 diploma të reja të kërkuara, nga të cilat mbi 90 mastera, vihet re nxitja drejt diplomave evropiane.
“Bergamo do të lëshojë katër nga shtatë diplomat në gjuhën angleze, ndërsa Tuscia do të rrisë numrin e tyre nga një në 11 në vitin akademik 2023-2024. Aktiviteti kryesor në 2022 kishte për qëllim rekrutimin e studentëve të huaj”, tha rektori i Politeknikut “Marche”, Gian Luca Gregori në përurimin e vitit akademik në fund të marsit.
Një apel që nis nga vetëm 5% e studentëve ndërkombëtarë në Itali.
“Por, vitet e fundit vendi është bërë tërheqës sepse kostoja e jetesës është më e ulët dhe sistemi ynë universitar ofron një përgatitje të nivelit”, tha Stefano Ubertini, rektor i Universitetit të Tuscia-s.
Me shumë elementë që mungojnë, mes vonesave në bursa dhe viza për ata që vijnë nga vendet jo anëtare të BE-së, pika më e dhimbshme është mungesa e kampuseve universitare.
Plani Kombëtar i Rimëkëmbjes dhe Rezistencës (PNRR) vendos në dispozicion një fond prej 960 milionë eurosh për të trefishuar numrin e shtretërve, qëllimi është që numri i tyre të arrijë në 105 550 deri në vitin 2026.
Diplomat në gjuhën angleze tërheqin gjithashtu kërkesën e brendshme mes 19-vjeçarëve, një brez i rritur me “Netflix” dhe “Erasmus”.
Por, ata nuk i zgjerojnë njohuritë e tyre.
“Nuk ka më kuptim të shkosh në punë në moshën 18 vjeçare”
“Shqetësimi kryesor i universiteteve publike është rritja e përqindjes së të diplomuarve në vend që të shikojnë përtej kufijve. Ne duhet të kompensojmë rënien demografike duke rritur numrin e studentëve që regjistrohen në universitete, nuk ka më kuptim të shkosh në punë në moshën 18 vjeçare, duhet t’i bindim të studiojnë në një botë me ritme të shpejta”, tha Stefano Ubertini, rektor në Universitetin e Bolonjës, i cili është gjithashtu përgjegjës për orientimin e CRUI (Konferenca e Rektorëve të Universiteteve Italiane).
“Si? Me një ofertë trajnimi më të larmishme dhe tërheqëse, jo të gjithë duhet të jenë fizikantë apo shkrimtarë, duhet të trajnojmë edhe kamerierë për shembull, sepse të gjitha punët kanë dinjitet të barabartë”, shtoi ai.
Gjithashtu, sipas rektores së Sapienza-s, Antonella Polimeni synohet të regjistrohen sa më shumë të rinj për të shmangur shkretëtirëzimin e universiteteve në jug të vendit, dhe jo duke parë vetëm atë audiencë që nuk do të regjistrohej në universitet.
“Në çfarë mënyre? Për shembull, me një ofertë trajnimi që është më e ngjashme me rrugën që ndjekin institutet e teknologjisë. Trajnimi është hapi i parë i zhvillimit të vendit, arsimi është investim, jo kosto. Dhe kjo duhet mbajtur mend vazhdimisht”, tha ajo.
Diplomat që lidhen me botën e punës
Rektorëve nuk u pëlqen ta thonë, por Roberto Di Lenarda e bën të qartë.
“Duhet të dialogojmë me ITS-në (kurset jouniversitare pas diplomimit, ed) për të ngritur nivelin arsimor, dhe të tërheqim sa më shumë studentë nga Europa. Masteri përfshin 13% të kurseve të anglishtes, si në atë të rritjes së shkallës së tranzicionit mes shkollës së mesme dhe universitetit”, tha Di Lenarda.
Përpjekja është për të përmbushur nevojat e territorit dhe për të kapur kufijtë e rinj të dijes me Inteligjencën Artificiale, Big Data dhe ndryshimet klimatike.
Trieste përmirëson trajnimin e mësuesve, që synojnë dije në fushën e mjekësisë dhe shëndetësisë, në inxhinieri dhe ekonomi.
“Gjithnjë e më shumë po bashkohemi, nuk kërkojmë studentë të rinj me çdo kusht, por një ofertë kulturore më të larmishme”, tha Elio Franzini, rektor i Universitetit Shtetëror të Milanos ku do të nisin 11 kurse të reja të diplomës për vitin akademik 2023-2024, duke përfshirë diplomën e parë profesionale në Lombardi, e nisur fillimisht nga Universiteti i Parmës, në teknologji dhe menaxhim të biznesit të bulmetit.
Një nga të paktat, diploma profesionale që ka mbetur në vend.
Universiteti Ca’ Foscari i Venecias dhe Universiteti Shtetëror i Milanos, përballë mbylljes së kurseve që lidhen me antikitetet në universitetet angleze pas Brexit-it, do të nisin diplomën e nivelit të parë në qytetërimet e lashta për botën bashkëkohore, për një qasje krahasuese në studimin e qytetërimeve antike.
“Po shkojmë drejt ndërkombëtarizimit, ndërdisiplinaritetit dhe inovacionit, të gjitha universitetet në botë po ecin në këtë drejtim”, tha rektorja e Universitetit të Venecias, Tiziana Lippiello.
“Infrastrukturat duhet të forcohen, të rinjte nuk regjistrohen sepse studimi kushton në universitete”, tha Ubertini.
“Të federojmë universitetet e Pulias”
Në Bari, 40% e 42 000 studentëve nuk paguajnë tarifat e universitetit, dhe 50% e tyre në Foggia.
“Të kërkosh studentë jashtë është mirë. Për ne në Jug, do të thotë të shikosh Mesdheun dhe Ballkanin, por koha është shumë e gjatë. Është urgjente të shikojmë nga viti 2040 dhe të lëvizim tani”, tha kërkon rektori Stefano Bronzini, i cili ka hedhur propozimin për të federuar universitetet e Pulias.
Arsyeja? Për të përqendruar burimet dhe për të krijuar pole ekselence, po mendoj për Arkeologjinë në Taranto ose për energjinë e rinovueshme në Brindisi.
Logjika e proliferimit daton në vitet 1990, e lidhur më shumë me politikën se çdo gjë tjetër.
Tani është koha të bëhemi konkurrues së bashku nëse nuk duam të mbyllemi. Ndër të tjera, tre nga katër rektorë në Pulia dalin në pension, është koha të bëjmë një lëvizje të rrezikshme dhe të guximshme, të mos dorëzohemi para politikës së kambanores. Një sfidë e vështirë.
“80 mijë studentë emigruan në veri”
“Nevojiten standarde më të larta në kërkimin dhe mësimdhënien, por me reduktimin e burimeve të alokuara për universitetin, në fakt po ndodh një zhvendosje e kapitalit njerëzor, mësues e studentë, nga universitetet më të varfra dhe më periferike, kryesisht në Jug dhe jo vetëm, e deri te ato më të pasurat”, tha Gaetano Vecchione, ekonomist në Universitetin Federico II të Napolit dhe këshilltar shkencor i Svimez.
Ai gjithashtu është një nga autorët e studimit mbi Neodemos “Universitetet pa studentë”, së bashku me Massimo Armenise dhe Federico Benassi.
Në studim paraqitet një pamje e zymtë e rënies demografike që do të zbrazë universitetet, çfarë e ardhme e pret sistemin akademik italian?
“Përveç mungesave të regjistrimeve të cilat do të jenë gjithnjë e më të theksuara, tashmë jemi dëshmitarë të migrimit të studentëve.
Hendeku midis Jugut dhe Qendër-Veriut, 20 vjet më parë ishte 40 000 të regjistruar, sot është 80 000.
Kush është ai që lëviz? Vetëm ata me një nivel të caktuar të formimit social dhe familjar.
Një sistem i padrejtë që tashmë po prodhon pabarazi. Dhe problemi nuk është vetëm në Jug, por aktualisht janë prekur edhe universitetet periferike si Genova, Udine, Piemonte Lindore.
Në konkluzionet tuaja ju nënvizoni rrezikun e investimeve të PNRR, në mungesë të politikave aktive, të cilat mund të sjellin boshllëqe edhe më të theksuara.
“A na shpërqendroi PNRR-ja nga dilema e madhe e modelit të universitetit që duam, i shkëlqyer apo i përhapur?
Në renditjet më të njohura nuk jemi në krye, por niveli mesatar i universiteteve italiane është më i lartë se, për shembull, në Spanje apo SHBA, sepse kemi investuar në një sistem universitar të përhapur dhe të klasifikuar.
Edhe në universitetin periferik, këtu mund të gjesh studiuesin më të mirë që do të ishte jashtë shtetit në Harvard./atsh/KultPlus.com
Nesër do të shfaqet premiera e një prej filmave ikonë “Gjeneral Gramafoni” që është restauruar në qendrën “Dabimus srl” në Bari.
Lajmin e ka bërë të ditur ministrja e Kulturës, Elva Margariti e cila shprehet se, “restaurimi i këtij filmi u bë falë bashkëpunimit të Arkivit Qendror Shtetëror të Filimit dhe Fondazione Gramsci di Puglia në kuadër të projektit “Për një rrjet institucionesh kulturore midis Pulias dhe Shqipërisë dhe nesër filmi do të shfaqet në Cineplexx (TEG)”.
Së bashku me premierën e filmit, tha Margariti, do të promovohet edhe libri i shkruar nga Ester Gjika “Film pas filmi – unë e bija e…”, si dhe një performancë e kabasë në klarinetë, interpretuar nga trio virtuoze: Sokol Bimi: Klarinetë, Fatmir Lela: Llahutë; Ronaldo Deda: Violinë.
Ministrja tha se, restaurimi digjital i filmit “Gjeneral Gramafoni” u realizua në qendrën Dabimus srl në Bari, nën drejtimin e profesorit Nicola Barbuti.
“Gjeneral Gramafoni”, konsiderohet një film ikonë nën regjinë e të madhit Viktor Gjika, me skenar nga Vath Koreshi dhe muzikë nga Aleksandër Peçi.
Procesi i restaurimit të filmave të vjetër shqiptarë ka nisur para disa viteve, ku janë realizuar disa nga prodhimet më të mira shqiptare si “Përrallë nga e kaluara”, “Nëntori i dytë”, “Tana”, “Vdekja e kalit”, “Vitet e pritjes”, etj./atsh/KultPlus.com
Pas bumit të mbërritjes së emigrantëve, qeveria italiane ka shpallur gjendjen e jashtëzakonshme. Me propozim të ministrit të Mbrojtjes Civile dhe Politikave Detare, Nello Musumeci, u miratua gjendja e jashtëzakonshme në të gjithë vendin pas rritjes së jashtëzakonshme të fluksit të emigrantëve nëpër rrugët mesdhetare.
Gjendja e jashtëzakonshme, e mbështetur me një kredi fillestare prej pesë milionë eurosh, do të zgjasë për gjashtë muaj.
“I vetëdijshëm për seriozitetin e një fenomeni që po shënon një rritje prej 300 për qind. Më lejoni të jem i qartë, problemi nuk mund të zgjidhet, zgjidhja e të cilit lidhet vetëm me ndërhyrjen e vetëdijshme dhe të përgjegjshme të Bashkimit Evropian” , tha Musumeci.
Që nga fillimi i vitit, sipas Ministrisë së Brendshme, në Itali kanë mbërritur 31,292 emigrantë, gati katër herë e gjysmë më shumë se në të njëjtën periudhë të vitit 2021.
Mediat italiane duke cituar burime qeveritare kanë nënvizuar se shpallja e gjendjes së jashtëzakonshme “bën të mundur sigurimin e përgjigjeve më efektive dhe në kohë në drejtim të menaxhimit të migrantëve dhe akomodimit të tyre në territorin kombëtar”.
Me gjendjen e jashtëzakonshme, mund të zbatohen procedura dhe veprime më të shpejta për të ofruar zgjidhje për pritjen e emigrantëve në një kohë të shkurtër me standarde adekuate./ a2cnn / KultPlus.com
