Kush e ka emërtuar Lekun, monedhën e Shqipërisë?

Sipas biografëve të Mufit Libohovës, ka qenë pikërisht ai që ka propozuar emrin Lek gjatë kohës që ushtronte detyrën e ministrit të Financave.

Mufit Libohova ose Mufit Bej Libohova, lindi në vitin 1876 dhe vdiq në vitin 1927. Rrjedh nga oxhaku i vjetër i familjes Libohova që për shumë kohë gjatë Perandorisë Otomane kanë sunduar Janinën.

Ka qenë kryeministër i Shqipërisë në një periudhe të shkurtër gjatë viteve 1913 – 1914.

Ishte pjesë e shtetit shqiptar nga 1912 e gjer në vdekje, si ministër i Drejtësisë, ministër i Punëve të Brendëshme, ministër i Financave dhe ministër i Punëve të Jashme. Gjithashtu ishte themelues i Bankës së Shqipërisë.

Ka lënë një numër veprash me përmbajtje historike e juridike. /dita/ KultPlus.com

Zbulohet misteri i thesarit të rrallë me afro 200 monedha romake që u gjet në Itali

Arkeologët në Livorno, Itali, po bashkojnë pjesët e një misteri të madh që filloi me një gjetje mahnitëse.

Derisa po shëtiste në një zonë të pastruar të një pylli toskan në verilindje të Livornos, një anëtar i grupit arkeologjik të Livornos vuri re disa monedha që vezullonin në papastërti në nëntor të vitit 2021. Pas inspektimit dhe gërmimit më të afërt, studiuesit përcaktuan se gjetja përfshinin 175 dinarë romakë argjendi. Pothuajse të gjitha ishin në gjendje të mirë, duke e bërë këtë një nga pak grumbullimet e monedhave antike të gjetura të paprekura, sipas grupit.

Por zbulimi nxiti një sërë pyetjesh: Thesari i kujt ishte? Nga kush e fshihnin?

Grupi arkeologjik, së bashku me zyrtarin arkeolog për provincat e Pizës dhe Livornos, Lorella Alderighi, ka shpenzuar më shumë se një vit duke matur, peshuar dhe dokumentuar monedhat. Tani, studiuesit mendojnë se kanë disa përgjigje.

“Ky thesar ka të bëjë me jetën e një personi, kursimet e jetës së një ushtari dhe shpresat e tij për ndërtimin e fermës së tij”, tha Alderighi. “Megjithatë, ajo tregon gjithashtu një histori të trishtuar: pronari i monedhave vdiq para se të mund të realizonte ëndrrat e tij duke përdorur kursimet e tij. Monedhat tregojnë historinë e tij”.

Është e pamundur të dihet saktësisht se kush i varrosi monedhat, tha Alderighi, por monedhat me shumë gjasa do të kishin qenë thesari i një ish-ushtari që shërbeu gjatë Luftës Sociale të Romës nga viti 91 deri në 88 para Krishtit dhe gjatë luftës civile midis Sulla dhe marianëve nga viti 83 deri në vitin 82 para Krishtit, shkruan CNN, përcjell Klankosova.tv

Pothuajse të 175 monedhat ishin të paprekura dhe në gjendje të mirë, me përjashtim të dyve që ishin të fragmentuara, por që mund të restaurohen.

Pronari i thesarit i varrosi në një tenxhere. Monedhat më të hershme në ruajtje datojnë në vitin 157 ose 156 para Krishtit, dhe më të fundit deri në 83 ose 82 para Krishtit, sipas publikimit të grupit arkeologjik.

Gjatë asaj kohe, 175 dinarë do të ishin paga e një ushtari për rreth një vit e gjysmë, tha Alderighi. Tani, thesari ka një vlerë prej rreth 20,000 deri në 25,000 euro, shtoi ajo.

Studimi mund t’u sigurojë studiuesve më shumë sfond mbi historinë e monedhave dhe mënyrën se si njerëzit i përdorën ato dhe madje mund të çojë në ndryshime me tipologjinë themelore – të krijuar në vitin 1974 dhe që përdoret ende sot, për të identifikuar dhe datuar monedhat romake, shtoi ajo.

“Është një nga grumbullimet e pakta të monedhave antike të gjetura të paprekura dhe ofron shumë informacion numizmatik, historik dhe social”, tha Alderighi./klankosova/ KultPlus.com

Monedha e artë romake e gjetur në Pompei shitet për 22 mijë e 400 dollarë në ankand

Një monedhë romake ari që feston pushtimin e Britanisë nga Perandori Claudius – një monedhë e zbuluar për herë të parë në vitin 1895 në hirin e Pompeit – është shitur në ankand për gati 22 mijë e 400 dollarë.

Ekspertët thanë se nuk ishin të befasuar që monedha, e lidhur me dy nga ngjarjet më dramatike të botës së lashtë, arriti një çmim kaq fantastik në ankand, vuri në dukje i njëjti burim.

Monedha e vogël, e cila ka parë një interes të madh nga koleksionistët dhe muzetë në të gjithë Evropën, shihet si edhe më e vlefshme tani që gjuetia e thesarit është e ndaluar në zonat e mbrojtura nga UNESCO përreth Pompeit, tha SWNS.

Antikuarët e gjetën për herë të parë monedhën në vitin 1895 nën tumat e hirit vullkanik brenda vilës romake të shkatërruar dhe ruajtur nga shpërthimi i Vezuvit në vitin 79 pas Krishtit.

Shpërthimi i Vezuvit në vitin 79 pas Krishtit vrau mbi 16,000 banorë të qytetit dhe rrethinave të tij përreth, duke përfshirë qytetin e vogël Herculaneum dhe qytete dhe fshatra të tjerë në rajon në bregun e Amalfit.

Monedha u zbulua së bashku me trupin e një shërbëtori në dhomën e shtypjes së verës të Villa della Pisanella në periferi të qytetit Boscoréale, vuri në dukje SWNS.

Temperaturat vullkanike të shpërthimit e tonifikuan monedhën me një nuancë dalluese të kuqërremtë.

Kjo monedhë e veçantë u varros mjaft thellë nën hi, saqë shkëlqimi i saj i artë u ruajt.

Sidoqoftë, kjo monedhë e veçantë u varros mjaft thellë nën hi, saqë shkëlqimi i saj i artë u ruajt, tha SWNS.

Monedha vlerësohet të ketë qenë me vlerë ekuivalente me pagën e barabartë me gjashtë deri në tetë javë për një ushtar mesatar romak, tha SWNS./klankosova/KultPlus.com

Monedha më e shtrenjtë në botë u shit në Nju Jork

Një nga monedhat e fundit të arit në Shtetet e Bashkuara u shit të martën në Nju Jork për një shifër rekorde prej 18.9 milionë dollarësh.

Monedha jashtëzakonisht e rrallë e vitit 1933, “Shqiponja e Dyfishtë”, tani është më e shtrenjta që ka mundur të vendoset në ankand. Shuma e shitjes ishte gati dyfish më e lartë se rekordi i kaluar, shkruan CNN.

Në njërën anë, kjo monedhë ka të gdhendur trupin e një gruaje, fjalën Liberty (Liri) dhe vitin e prodhimin, ndërsa në anën tjetër ka një shqiponjë gjatë fluturimit. Edicioni i vitit 1933 i monedhës “Shqiponja e Dyfishtë” kurrë nuk kishte dalë në qarkullim dhe gati të gjitha monedhat i ishin kthyer qeverisë dhe ishin shkrirë.

Vetëm një numër i vogël i monedhave i shpëtuan këtij fati dhe një numër më i vogël u futën në treg. Megjithatë, më 1944, pas një hetimi të Shërbimit Sekret u deklarua se secila monedhë e këtij lloji që u gjendet koleksionistëve do të cilësohet si e vjedhur.

Monedha që u shit të martën thuhet se është e vetmja që mund të mbahet ligjërisht në pronësi nga një individ privat, pas betejës ligjore mes Thesarit të Shteteve të Bashkuara dhe ish-pronarit të monedhës. / Gazeta Express / KultPlus.com

Monedha e re e dy eurove, në nderim të punëtorëve shëndetësor

Italia ka stampuar një monedhë 2-euroshe të enjten për të nderuar punëtorët shëndetësorë gjatë pandemisë Covid-19.

Italia është vendi i parë i Perëndimit që është goditur nga koronavirusi dhe punëtorët shëndetësorë e kanë mbajtur barrën e sëmundjes, duke punuar pa u lodhur qëkur virusi nisi përhapjen e madhe në shkurtin e kaluar.

Për ta shprehur mirënjohjen, në dizajnin e monedhës shihen dy punëtorë shëndetësorë me maska: një grua dhe një burrë, ku mbi ta është e gravuar fjala italiane “grazie”, që do të thotë faleminderit.

“Këtë vit u goditëm nga kjo tragjedi e Covid-19, kështu që Ministria e Ekonomisë mendoi që ta krijojë një monedhë përkujtimore, për t’i falënderuar të gjithë punëtorët shëndetësorë, të cilët kanë punuar dhe po punojnë fort për shëndetin tonë dhe për ne”, ka thënë dizajnerja e monedhës Claudia Momoni në Romë.

Tre milionë monedha të tilla do t’i shpërndahen publikut në maj apo qershor. Disa mijëra kopje të monedhës origjinale do të jenë në dispozicion për t’u blerë për koleksionim.

Italia ka regjistruar 83,681 vdekje nga COVID-19, shifra e dytë më e lartë në Evropë dhe e gjashta në botë. Vendi ka raportuar gjithashtu 2.41 milionë raste deri më tani. /Koha/ KultPlus.com

Një monedhë e veçantë për nder të 95-vjetorit të Mbretëreshës Elizabeth II

Një monedhë speciale me vlerë pesë funte (5.54 euro) do të lëshohet në Britani të Madhe përpara ditëlindjes së 95-të të Mbretëreshës Elizabeth II, njoftoi sot Thesari Mbretëror.

“Zemra ime dhe përkushtimi im” është slogani që do të gdhendet në monedhë dhe i referohet një premtimi që mbretëresha ua bëri subjekteve të saj gjatë mesazhit të saj të parë televiziv të Ditës së Krishtlindjes në vitet 1950.

Monedhat 5-funtëshe nuk janë në përdorim të përditshëm dhe tradicionalisht lëshohen vetëm për raste shumë të veçanta.

Mbretëresha, ditëlindja e së cilës është më 21 prill, paraqitet në monedhat dhe kartmonedhat normale të valutës britanike./atsh/ KultPlus.com

Euro, monedha më e përdorur në botë

Deri në 37.82 përqind të transaksioneve ndërkombëtare të parave tashmë bëhen me monedhën europiane (euron), njoftoi Bloomberg, duke cituar të dhëna nga Shoqata Botërore e Telekomunikacioneve Financiare Ndërbankare (SWIFT).

Shoqata përfshin 200 shtete dhe 11,000 institucione financiare.

Euro pasohet nga dollari amerikan, paundi britanik, jeni japonez dhe dollari kanadez, i cili e shtyu juanin kinez nga pozicioni i pestë.

Përdorimi i dollarit nga dhjetori i kaluar deri në tetor të këtij viti u ul me 4.6 përqind, kështu që tani ai zë 37.64 përqind të aksionit.

Në të njëjtën kohë, euro u rrit me 6 për qind.

Dollari amerikan mbeti në vendin e parë kur bëhet fjalë për kreditë. Ekspertët e shohin krizën ekonomike për shkak të pandemisë së koronavirusit, zgjedhjeve presidenciale amerikane dhe luftës tregtare me Kinën si arsyet e kësaj rënie të dollarit në listën e monedhave më të rëndësishme.

Që nga kulmi i tij në mars, dollari ndërkohë është dobësuar me 11 përqind dhe ekspertët thonë se ai pasohet nga një rënie e mëtejshme. /gazetaexpress/ KultPlus.com

Shkrimtari britanik kërkon bojkotimin e monedhës së re: I mungon një presje

Shkrimtari britanik, Sir Philip Pullman, i ka shpallur luftë monedhës së re, e cila do të lëshohet në përdorim me rastin e largimit të Britanisë nga Bashkimi Evropian. Megjithatë, kundërshtimi i tij nuk lidhet aspak me politikën.

Ai është i zemëruar pse në mbishkrimin e një monedhe metalike mungon e ashtuquajtura “presje e Oksfordit”. Në këtë monedhë shkruhet “Paqe, mirëqenie dhe miqësi me të gjitha kombet”.

“Presja e Oksfordit” përdoret nga disa gjuhëtarë edhe para lidhëzës “dhe” kur përshkruhet një varg i gjërave apo dukurive. Megjithatë, shumica nuk e përdorin presjen në këto raste dhe çështja ka qenë shpesh pjesë e debateve të gjuhëtarëve.

Kjo monedhë do të futet në qarkullim më 31 janar, në datën kur pritet largimi zyrtar i Mbretërisë së Bashkuar nga Bashkimi Evropian, shkruan “BBC”, transmeton Gazeta Express.

Futja e monedhës në qarkullim ishte planifikuar fillimisht për 31 tetor të vitit të kaluar, por një vendim i tillë ishte anuluar pas shtyrjes së procesit të Brexit-it për shkak të dështimit për miratimin e marrëveshjes me BE-në në kuvendin britanik. / KultPlus.com

Prodhohet monedha nga floriri më e madhja në botë

Australia fabrikoi një monedhë floriri të ndërthurur me diamante të rralla ngjyrë rozë që kap vlerën e 2,48 milionë dollarëve australianë (1,5 milionë euro) për t’iu përgjigjur “babëzisë” gjithnjë në rritje të super të pasurve për koleksionin e sendeve të luksit.

Ky thesar, ku pasqyrohet ndër të tjera një anije e vjetër me vela duke lundruar mbi valë, një kërkues floriri, disa kangurë dhe një baobab australian do të shitet për çmimin më të lartë të ofruar.

Kjo është monedha më vlerën më të madhe të realizuar ndonjëherë në Australi, që do të përfundojë në duart e një blerësi nga Azia ose Lindja e Mesme./ KultPlus.com

Tito mund të jetë në monedhën 2 Euro

Javën e kaluar, portali kroat “Otvorena”, ka zhvilluar një anketë në të cilën kanë pyetur lexuesit se si do të dukej monedha prej 2 eurove në momentin që shteti kroat hyn në euro-zonë.

Pothuajse 50 për qind e lexuesve kanë votuar që në këtë monedhë të paraqitet fytyra e marshallit Josip Broz Tito. Ish-shefi i Jugosllavisë doli i parë në garën mes tij dhe presidentit kroat, Franjo Tugjmanit, kardinalit Aloysius Stepinac dhe Johnny B. Shtuliqit (ish-frontmen i ish-bendit jugosllav “Azra”), transmeton Koha.net.

Mes garuesve ka qenë edhe Nikolla Teslla, por që as ai nuk arriti t’i bënte ballë konkurrencës së fortë të Titos.

Mediumi në fjalë, me të marrë rezultatin, ka dizajnuar monedhën 2 euroshe me fytyrën e Titos./ KultPlus.com