Etiketë: Trepca

“Hapësira e Përpjekjes Politike: Miniera e Trepçës 1989”, ekspozita që sjell prespektiva të ndryshme për grevën e minatorëve

Posted on by Kult Plus

Flonja Haxhaj

Mbrëmja e djeshme e riktheu publikun në epokën e grevës së minatorëve të Trepçës, të vitit 1989, me ekspozitën “Hapësira e Përpjekjes Politike: Miniera e Trepçës 1989” , e cila solli dokumente të ndryshme të burimeve të ndryshme të kuruara në një vend, shkruan KultPlus.

Qëllimi i kësaj ekspozite organizuar nga ‘Oral History of Kosovo’, me kuratore Erëmirë Krasniqi dhe hulumtues Renea Begolli, Anita Susuri, Korab Krasniqi dhe Erëmirë Krasniqi, vjen si vazhdimësi e punës dy-vjeçare e realizimit të intervistave me vetë minatorët, politikanët, avokatët e persona të tjerë që kanë qenë të lidhur direkt dhe indirekt me këtë grevë.

Ekspozita niset nga përkushtimi për të kuptuar format e reja të angazhimit politik që gjetën artikulim gjatë grevës së minatorëve të organizuar nga 20 deri më 28 shkurt, 1989. Nëntoka ishte hapësira e përpjekjeve të tyre politike dhe lokacioni nga ku ata krijuan një marrëdhënie tjetër me atë që ishte duke ndodhur politikisht mbi tokë.

Vetë kuratorja Krasniqi, tha për KultPlus se konceptimi i kësaj ekspozite në njëfarë forme tërheq paralele mes arkivave të ndryshme që janë arkivi shtetëror, arkivi privat të njerëzve që janë intervistuar, por edhe arkivit të ‘Oral History of Kosovo’ që është ndërtuar gjatë procesit të hulumtimit.

“Ekspozita prezanton edhe ekstrakte prej intervistave që i kemi realizuar me minatorë, me politikanë që kanë qenë atë kohë relevantë, me avokatë të cilët i kanë mbrojtur minatorët. Intervistat janë shumë të llojllojshme si edhe me familjarë edhe me njerëz që kanë ndërvepruar në atë kohë”, shprehet Krasniqi, e cila mes tjerash tha se në këtë ekspozitë synojnë të krijojnë prespetiva të njerëzve të ndryshëm.

“Në këtë ekspozitë e kemi paraqitur edhe një tavolinë që shërben si një ‘timeline’, një kronologji të historisë që fillon prej anglezëve, kur e kanë marrë një kontratë me konsesion prej mbretërisë jugosllave, por më pas fillon Lufta e Dytë Botërore dhe ajo kontratë zhbëhet dhe nacionalizohet nga Jugosllavia dhe më pas menaxhohet prej punëtorëve të Trepçës”, përfundon ajo duke folur për dokumentet e paraqitura në këtë ekspozitë.

Ekspozita e cila u hap më 1 shkurt do të qëndrojë hapur deri më 28 shkurt, 2023, nga e martja deri të dielen, prej orës 10:00 deri në 18:00, në Muzeun Kombëtar të Kosovës.

Hulumtimi dhe ekspozita mbi Grevën e Minatorëve 1989 është realizuar në partneritet ndërmjet Iniciativës për Histori Gojore dhe forumZFD programi në Kosovë, me mbështetje përmes fondeve të Ministrisë Federale Gjermane për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim (BMZ) dhe National Endoëment for Democracy (NED). / KultPlus.com

Kryeministri Kurti: Ia rikthyem Trepçës terminalin doganor

Posted on by Kult Plus

Kryeministri Albin Kurti ka bërë të ditur se me projektin për Fondin Sovran, “Trepça” është vendosur në qendër të zhvillimit të ardhshëm ekonomik. Po ashtu, për ndërmarrjet publike, përfshirë edhe Trepçën, në buxhetin e vitit 2022 janë ndarë 40 milionë euro, përcjell KultPlus.

“Rikthimi i terminalit doganor në Trepçë është hapi i parë i përmbushjes së zotimit tonë që deri në mesin e vitit të ardhshëm, terminalet doganore shtetërore të shtrihen në gjithë vendin”, ka shkruar Kurti.

KultPlus ju sjell postimin e tij të plotë:

Sot ishte një ditë e rëndësishme për të gjithë ne. E korrigjuam një dëm të para shtatë vjetëve: ia rikthyem Trepçës terminalin doganor.
Me këtë veprim janë ndihmuar të gjithë: shteti i Kosovës e Trepça, Doganat e Kosovës e Qeveria e Kosovës, qytetarët, por në veçanti bizneset dhe të bërit biznes.
Nga viti 2003 deri në vitin 2014 terminali doganor ka qenë në hapësirën e Trepçës. Padrejtësisht e çuditërisht ky terminal doganor i është dhënë një privati jashtë zonës së Trepçës, me ç’rast çmimi është shtrenjtuar në 40 euro për maune.
Kësisoj kanë humbur bizneset, por ka humbur edhe Trepça. 24 punëtorë që punonin në terminal patën ngelur pa punë, ndërsa Trepça mbeti pa qindra mijëra euro të hyra vjetore.
Në qeverisjen e kaluar patëm ndarë mbi shtatë milionë euro për Trepçën – mbi 3.5 milionë për rimëkëmbje, në njërën anë, dhe po aq për paga e investime kapitale.
Me projektin tonë për Fondin Sovran, “Trepçën” e kemi vendosur në qendër të zhvillimit të ardhshëm ekonomik. Për ndërmarrjet publike, përfshirë edhe Trepçën, në buxhetin e vitit 2022 kemi ndarë 40 milionë euro.
Rikthimi i terminalit doganor në Trepçë është hapi i parë i përmbushjes së zotimit tonë që deri në mesin e vitit të ardhshëm, terminalet doganore shtetërore të shtrihen në gjithë vendin. / KultPlus.com

Shënohet 32 vjetori i grevës së minatorëve

Posted on by Kult Plus

“Java e Minatorëve”, që ka nisur sot, këtë vit për shkak të COVID-19 është shënuar më ndryshe për dallim nga vitet paraprake ku çdo herë është organizuar manifestim qendror për nder të grevës historike të minatorëve të “Trepçës” të vitit 1989.

Me rastin e shënimit të përvjetorit të “Javës së Minatorëve” u organizuan disa aktivitete simbolike ku morën pjesë kryetari i komunës Agim Bahtiri, bordi i ndërmarrjes “Trepça” së bashku me menaxhmentin, si dhe disa prej minatorëve.

Ata bënë nderime tek pllaka përkujtimore e punuar nga komuna në shenjë nderimi për të gjithë minatorët e vitit 1989 emrat e të cilëve janë të vendosur në atë pllakë.

Kryetari i Mitrovicës së Jugut, Agim Bahtiri, tha se ishin minatorët që me grevën e tyre arritën t’i mobilizonin të gjithë shqiptarët kudo që ishin, dhe se kjo padyshim ishte një nga ngjarjet më të rëndësishme në rrugëtimin drejt lirisë dhe pavarësisë. /express/ KultPlus.com

Greva e vitit 1989 e minatorëve në Trepçë (FOTO)

Posted on by Kult Plus

Në maj të vitit 1989, minatorët e Trepçës kishin filluar grevën e urisë për të mbrojtur Kosovën nga regjimi i Sllobodan Millosheviqit, duke shënuar kështu fillimin e zhbërjes së Jugosllavisë.

Ishin rreth 1,300 minatorë që kishin hyrë në këtë grevë, për të mbrojtur ekzistencën e Kosovës dhe autonominë e saj.

Greva historike e minatorëve të “Trepçës” e vitit 1989 qe shndërruar në rezistencë gjithë popullore demokratike e paqësore, kundër presioneve të Serbisë për ta ripushtuar Kosovën. / KultPlus.com

E marrë nga Shenida Bilalli / Facebook

Vdes Bajram Musliu – ikona e minatorëve të Trepçës

Posted on by Kult Plus

Sot ka ndërruar jetë ikona e minatorëve të Trepçës, Bajram Musliu, i njohur si Bajram Zasella.

Lajmin e ka bërë të ditur gazetari Gazmend Syla, i cili e kishe edhe kushëri, njofton Klan Kosova.

“Ka vdekur ikona e minatorëve të Trepçës (dhe kushërini im) Bajram (Zasella) Musliu nga Zasella e Mitrovicës”.

“I ndjeri mbahet mend për deklaratën e guximshme dhe të paharruar gjatë grevës së madhe të shkurtit 1989 në Stanterg, të cilën mund ta gjeni në këtë promo dokumentari”.

“Ngushëllime familjes së tij të ngushtë, katundit, minatorëve të Trepçës dhe krejt Kosovës!”.

Minatorët e grevës së vitit 1989 do të sjellin rrëfimet e tyre

Posted on by KultPlus

Në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës, më 18 dhjetor do të prezantohet një rrëfim më i vecantë se sa ato të zakonshmet, pasi që, para audiencës do të prezantohen rrëfimet e minatorëve, të cilët më vitin 1989 u patën ngujuar në Trepcë, shkruan KultPlus.

Puna, Kujtesa dhe Reprezentimi: Greva e Urisë së Minatorëve të Trepçës në vitin 1989
Masterklasë nga Dr. Vjollca Krasniqi, është pjesë e një serie aktivitetesh, dhe e katërta me radhë, që organizohet në kornizën e “Shikimi nga brenda dhe shikimi nga jashtë”, projekt ky që fokusohet në shqyrtimin e kujtesës kolektive dhe historike të viteve të 1990 në Kosovë, me theks në lëvizjet shoqërore, rezistencën civile, politikën, kulturën, aktivizmin etj.

Masterklasa do të shoqërohet me rrëfime nga minatorët pjesëmarrës në grevë të eksperiencave të jetuara gjatë grevës së vitin 1989, dhe prezantime të gjetjeve nga arkivat e gjurmuara dhe raportimet që janë bërë asokohe për grevën.

Kujtesa kolektive në Kosovë përbëhet nga mungesa e vëmendjes së marrëdhënieve klasore. Modelet ekzistuese të kujtesës institucionale në masë të madhe kanë shpërfillë bazat materiale të punës dhe marrëdhëniet e punës. Si një qasje kritike ndaj kujtesës kolektive, kjo masterklasë përqendrohet në Grevën e Urisë së Minatorëve të Trepçës që filloi me 20 shkurt 1989 dhe vazhdoi për tetë ditë me radhë. Dhjetë kërkesat e minatorëve ishin kryesisht për të drejtat kushtetuese. Minatorët protestuan kundër heqjes së autonomisë së Kosovës si pjesë e Kushtetutës së vitit 1974 të Jugosllavisë Socialiste. Prandaj, lidhja e identitetit të minatorëve dhe vendit me momentin në kohë – Greva e Minatorëve të vitit 1989 – është e rëndësishme për të nxjerrë një kuptim më të mirë të kujtesës kolektive dhe memorializimit. Minatorët ishin figurë qendrore në ideologjinë e socializmit Jugosllav. Megjithatë, minatorët ishin subjekt i margjinalizuar shoqëror e politik. Çfarë e bën grevën të rëndësishme është konteksti i shpërbërjes së Jugosllavisë socialiste dhe ngritja e nacionalizmit në Serbi. Masterklasa shqyrton mënyrën se si greva është reprezentuar, interpretuar dhe kujtuar. Leximi bazohet në të dhënat e shkruara dhe kujtimet personale që rrjedhin nga arkiva, raportimet në media dhe dëshmitë e pjesëmarrësve. Ndërtekstualiteti i vendosur këtu si strategji për ndërtim-kuptim, do të gjurmojë jo vetëm atë që ka mbetur më pak e njohur dhe e pa treguar, por edhe ambiguitetin e vetë grevës. Për më tepër, leximi i Grevës së Urisë së Minatorëve të Trepçës në vitin 1989 do të zbulojë gjithashtu kufizimet e së kaluarës historike dhe historinë e punëtorëve.

Kjo ngjarje dhe ky projekt organizohet nga forumZFD – programi në Kosovë dhe Programi për Studime dhe Hulumtime Gjinore në Universitetin e Prishtinës, dhe mbështet nga Ministria Federale për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik e qeverisë Gjermane (BMZ)./KultPlus.com