Veshjet tradicionale janë simbol i kulturës dhe dëshmi e traditave shekullore të popullit shqiptar.
Një prej kostumeve më të hijshme dhe elegante është ai i grave dardhare. Në Dardhë veshja tradicionale ishte e punuar me shajak për t’iu përshtatur klimës së ftohtë, ndërsa zbukurimet e saj reflektonin identitetin e zonës.
Veshja e grave të kësaj zone karakterizohet nga fustani në ngjyrë vishnje. Materiali është prej cope të plotë, në mënyrë që kur të vishet, të qëndrojë kreko.
Fundi i fustanit është i zbukuruar me shirita njëngjyrëshe kadifeje të zezë. Në pjesën e gjoksit ai është i zbukuruar me kadife të zezë dhe oje të bardhë, e cila është e qendisur me grep ose me gjilpërë duke i dhënë hijeshi. Ky fustan ka jakë të vogël kadife të zezë.
Një element tjetër kryesor është xibuna (një lloj jeleku i gjatë) në material të trashë të punuar me vegël ose ndryshe avlemend, e quajtur shajak. Xibuna përpara gjoksit është e kompozuar me shirita ngjyrë ari dhe me motive të thjeshta. Ndërsa më poshtë anembanë si dekor ka tertir të kuq.
Përparësja, ose mësalla, kryesisht është në ngjyrë të zezë ose vishnje dhe zbukurimet në të janë me tertir të zi. Mbi përparëse vihet edhe gajtani nga beli dhe mbahet me një kapëse.
Brezi është i dekoruar me kombinime në të zezë dhe ngjyrë floriri, dhe vishet mbi mësallë.
Një element tjetër është dhe shamija. Kryesisht në ngjyrë të zezë, dekoruar me lule të ndryshme dhe në fund me thekë të bërë me gjilpërë ose me grep. Tjetër element janë çorapet, kryesisht të zeza në material leshi dhe në fund kanë motive me ngjyrë të bardhë dhe pak bojëqielli, në të cilat kombinohen disa rombe. Dhe së fundmi, kostumi plotësohet me këpucët, që kryesisht janë të zeza dhe me pak takë./ KultPlus.com
Sot janë bërë 11 vite nga shuarja e yllit shqiptar, Vaçe Zelës, shkruan Kult Plus.
Për krijimtarinë e saj artistike u dekorua më Urdhrin “Nderi i Kombit” më 24 dhjetor 2002 nga presidenti Alfred Moisiu me arsyen: „Për vlerat e rralla si Artiste e Shquar, me popullaritet të jashtëzakonshëm, për interpretimin mjeshtëror të këngës së muzikës së lehtë dhe asaj popullore, për pasurinë e vyer që krijoi në shkollën shqiptare të interpretimit muzikor”.
Për këtë artiste të madhe të popullit shqiptar kanë komentur edhe personalitete të ndryshme shqiptare siç janë Dritëro Agolli, Nexhmije Pagarusha, Avni Mula etj.
Dritero Agolli, shkrimtar: “Unë mund të them pa asnjë lëkundje se Vaçe Zela, si artiste e madhe, hapi një epokë të re në të kënduarin e këngës shqiptare dhe u bë nismëtare e një kulture moderne në këtë fushë.”
Nexhmije Pagarusha, këngëtare: “Nuk kam parë shkëlqim më të bukur që del nga shpirti i njeriut se tek Vaçe Zela.”
Osman Mula, regjisor: ”Vaçe Zela ishte një këngëtare e madhe me zemër të madhe. Krijoi një botë të sajën. Ajo qëndroi me të dyja këmbët në tapetin e këngës shqiptare, si këngëtarja e krahasuar me një simfoni pambarim të së ardhmes. Vaçe Zela ishte një këngëtare potente, në vokalin e së cilës morën jetë shumë zhanre këngësh. Dhe në secilin syresh ajo dha maksimumin.”
Tish Daija, kompozitor: “Vaçe Zela ishte tepër skrupuloze. Përzgjedhjen e këngës e ngriti në kult, përtej të zakonshmes, në mënyrë që t’i jepte mundësi zërit dhe vetes për interpretime të shkëlqyera. Kur ndonjë këngë s’i përshtatej sadopak natyrës së zërit të saj, ajo e braktiste. Zërin, këngën si karakter ajo i shihte të lidhura ngushtë mes tyre. Vaçe Zela ka pasur një vokal të shkëlqyer. Ngjyrimet e zërit i ka përftuar në maksimum. I ka përdorur me inteligjencë të gjitha veçoritë e zërit, duke i vënë në veprim kur dhe si duhet, me vibrime të shkëlqyera: në portament, glisando, melizmat, kantilenën dhe lëvizje kolorature. Me këngët që këndoi, popullore dhe të muzikës së lehtë, ajo krijoi stilin e vet, të cilin e imituan të tjerët me kalimin e kohës. Mbeti gjithmonë një këngëtare e veçantë.”
Gjokë Beci, poet: “Nëse ka përkthim togfjalëshi “KRENARI KOMBËTARE SHQIPTARE” ai pa dyshim do të ishte VAÇE ZELA.”
Avni Mula, kompozitor e këngëtar: “Vaçja kishte një inteligjencë natyrale. Ia ka bërë “hyzmetin” këngës në të gjitha vështrimet. Dhe, gjithmonë ia ka arritur qëllimit. Vaçja ishte edhe njeri i sakrificës. E vendosur në atë që kërkonte të bënte. Madje, ishte kurajoze, trime. Për këto cilësi çdo këngëtar duhet t’ia ketë zili. Në shpirt ishte thellësisht humane, demokrate në mendime. Edhe si njeri ishte e drejtë, e dashur. Me kontributin që i solli këngës shqiptare, Vaçja mbeti një artiste e madhe, një patriote e vërtetë”.”
Zijà Saraçi, kantautor: “Vaçja erdhi në skenën Shqiptare si një erëz e lehtë, si një shi pranveror me të gjitha perkusionet e saj natyrore, ajo kaloi si një meteor mbi qiellin tonë, duke lënë pas një tis të hollë emocionesh të paharruara, emocione të cilat i dhanë ndriçimin e munguar shpirtrave. Ajo krijoi shkollën, iku dhe hipi në “piedestal”, për të mbetur një legjendë e paharruar në kujtesën tonë kolektive…”
Limoz Dizdari, kompozitor: ”Kërkesat e Vaçes në rrafshin muzikor ishin estetikisht të pakontestueshme. Vaçja ishte një këngëtare me zë të veçantë. Kjo veçanti kishte të bënte me gjithë formimin e saj biologjik e intelektual. Shijet e saj të natyrshme, shumë të kultivuara, ishin të domosdoshme për ta bërë këngën estetikisht të arritur. Në rast se realizoheshin këto kërkesa, ti do të ishe i sigurt për suksesin e këngës. Në të kundërt, Vaçja nuk pranonte ta këndonte këngën.”
Nora Çashku, pedagoge e pianos: “Vaçe Zela ka qenë piedestal në skenë. Edhe si njeri, edhe si aktore. Vaçja ishte një zog në skenë. Ndokush mund ta ketë quajtur edhe të panënshtruar ose, në një farë mënyre, “rebele”. Falë talentit, ajo i është bindur zërit të brendshëm për të mos u nënshtruar kur ishte për t’i shkuar deri në fund fjalës në poezinë e këngës dhe ngjeshjes së frazës në melodinë e saj. Vaçe Zela ishte njeri i brishtë. Për mua ajo mbetet njeriu që solli emancipimin në skenë për shumë dekada. Fakti që nuk doli një e dytë mes shumë këngëtarëve, tregon që akoma s’është paraqitur në skenën tonë një talent i tillë.”
Prof. Zana Shuteriqi, muzikologe: “Nuk bëj pjesë midis atyre që e njohin Vaçe Zelën nga afër, por midis mijëra shqiptarëve të tjerë që u pushtuan prej saj gjatë një periudhe 40-vjeçare. Kjo njohje për së largu është ndër të paktat arsye përse Vaçja tek ne u shndërrua në një mit. Arsyet e tjera janë të shumta, cilësisht të rralla për një brez të tërë që dijshëm apo vetëdijshëm i realizon kërkesat e komunikimit ngjeshur pas trupit të një radioje. Vaçja mendoj se mishëronte në atë kohë përfytyrimin më konkret të asaj çka ne kërkonim si në eter. Këndoi gjithçka dhe kudo la vulën e një personaliteti të papërsëritshëm, që komunikoi me tërë arsenalin e mundshëm të ndjenjave, prej të cilave do të veçoja atë çka përbën thelbin e shpirtit të saj: dhimbjen njerëzore. Vaçja kështu hyri midis shqiptarëve me dhuntinë, me gjeninë e artistëve të mëdhenj, që kanë privilegjin të bëjnë epokë dhe që për këtë arsye janë të pazëvendësueshëm në identitetin e vet.”
Prof. Dr. Adriatik Kallulli, kritik letrar, shok klase : “Të njohësh nga afër artistët më të shquar të kombit tënd, është një rastësi që nuk u ndodh të gjithëve. Qenë vite kur vendi mezi e siguronte kafshatën e gojës dhe rrobën e varfër të trupit. Jeta kishte fare pak gëzime dhe një këngëtare e vërtetë në klasën tënde, ishte një pasuri njerëzore e madhe dhe e rrallë, një grimcë gëzimi që të falte shoqja jote, një shoqe fisnike dhe humane që vinte tek kënga shpirtin e saj të madh, një shoqe e veçantë që lëndohej për të gjitha plagët e atdheut dhe të njerëzve dhe intuitivisht e ndjente se melodia dhe tingujt mund të bëheshin një balsam për shpirtrat e shqetësuar. Artistja Vaçe, më së miri dëshmon atë që pat thënë Mikelanxhelo “Ruajeni atë zjarr që ndjeni brenda vetes, se ai jeni vetë ju.”
Ferdinand Deda, dirigjent : ”Ishte fat për ne njerëzit e artit, të kishim mes nesh një këngëtare si Vaçe Zela, për vokalin e saj të shkëlqyer në të gjitha komponentët. Kishte një forcë të madhe interpretative, që lidhej me shkallën e lartë të frymëzimit artistik. Përdorte një mjeshtëri të veçantë të kënduari, ku gjenin vend ngjyrime të shumta. Ishte njeri i thjeshtë dhe mjaft i dashur, por edhe e ashpër kur s’i përfilleshin kërkesat. Ishte tejkaluese në realizimin e qëllimit artistik për të çuar tek auditori pikërisht ato emocione që ngërthente kënga. Talenti, inteligjenca muzikore dhe intuita, kur unë drejtoja këngën e saj më krijonin një gjendje të tillë emocionale, sa nuk më vjen zor ta them, se më drithërohej trupi. Me Vaçen ishte kënaqësi të punoje.”
Leka Bungo, regjisor: “Vaçja për mua dhe për të gjithë ka qenë një artiste që ka bërë epokë. Ka qenë e madhe që kur ishte e vogël. Një këngëtare e madhe dhe një aktore e zonja. Interpretimi i saj ka qenë kupola e interpretimit.”
Mimoza Ahmeti, shkrimtare: “Personalisht për mua Vaçe Zela është burim zanor ekspresional i natyrës. Kësaj i shtoj edhe interpretimin e dlirë shpirtëror të këngëtares. Edhe pas kaq vitesh, kur dëgjoj Vaçe Zelën, ndiej po atë kënaqësi të veçantë, të palëkundshme, që vetëm ajo dhe zëri i saj të shkakton.”
Prof. Dr. Fatmir Hysi: “Ajo mbetet një shenjë e qartë e identiteti dhe kulturës shqiptare të kohës dhe për dekada të tëra do të jetë një pikë e rëndësishme referimi për nivelet e larta të kësaj kulture.”
Luan Zhegu, kantautor: ”Vaçja ishte e lindur si talent. Me punë u bë një këngëtare e veçantë në llojin e vet, një zë brilant. Ajo shpalosi prirjen e saj në një kohë kur mungonin mjetet auditive moderne. Vaçja këndoi gjithmonë “dal vivo”. Kjo mënyrë e të kënduarit i jepte vokalit të saj një amplitudë të madhe. Ishte e vendosur në përzgjedhjen e këngëve, në kërkesat artistike. Madje e sertë dhe në konflikt me “drejtuesit”, sa herë që ata nuk e kuptonin. Kishte nuhatje të dukshme për skenën, si vend i shenjtë. Vetveten, shikuesit i kishte mbi të gjitha. Kjo bëri që vokali i Vaçe Zelës të lartësohej në përmasat që kërkoi.”
Shqipe Zani, pedagoge e kantos: “Zëri i saj, brenda një shtrirje prej një oktavë e gjysmë, arrinte të shprehte një larushi të pafund jonesh e frazash me të cilat ajo mbështillte, si me një tis të hollë fluid vokali, ide, mendime të pafund, kaq të prekshme për dëgjuesin. Vaçja punonte si qëndistari me fjalën, frazën, përputhjen mes tyre. Mund të them pa mëdyshje që Vaçja kishte një interpretim brilant.”
Pavlina Nikaj, këngëtare: “Vaçja kishte një vokal të përsosur, për rrjedhojë edhe një interpretim të veçantë, perfekt, të cilin e vishte me një botë të madhe emocionale. Në agjendën e saj kishte një repertor të pasur, madje të larmishëm, që mund t’ia kishte zili çdo këngëtar: këngë popullore, këngë të muzikës së lehtë; ka kënduar baladën, romancën, në fillimet saj edhe këngën e huaj. Dhe, në të gjitha këto është treguar një mjeshtre e vërtetë. Si njeri, Vaçja ishte e dashur, vlerësuese përkundrejt simotrave të saj këngëtare, të cilat i respektonte. Si këngëtare ajo arriti një kulm. Për të gjitha këto cilësi, unë, si këngëtare e kam adhuruar Vaçen.”
Visar Zhiti, poet: ”Lushnja ishte qyteti i të ardhurve, i të përndjekurve dhe i të internuarve. Po të parafrazonim Pol Elyarin, Lushnja u bë kryeqytet i dhimbjes. Në këtë mjedis të dhimbjes rritet edhe Vaçja. Ajo me zërin e saj sikur u dha zë… të pazëve ! Ishte mahnitëse. U bë Afërdita e këngës moderne shqiptare duke mos iu ndarë kurrë rrufetë e frikshme zeusiane. Zëri i saj mund të quhet pjesë e lirisë së munguar.”
Prof. Dr. Aleksandër Peçi, kompozitor: “E dashur Vaçe, u çmallëm shumë duke ju parë, duke ju dëgjuar, duke kënduar e duke folur në atë mënyrën tuaj mjaft të ëmbël dhe emocionuese që ju ka karakterizuar gjithmonë. Ju thatë se ju mban gjallë dashuria jonë, ne themi se na jep jetë zëri juaj magjik, i papërsëritshëm, gjithçka që ju i dhatë këtij vendi e këtij populli.”
Lirim Deda, poet: “Ne vërtetë jemi një vend, ku ka thesare të gjithfarëllojshme nën e mbitokësore, por më i çmuar dhe më i përveçëm është thesari ynë shpirtëror e kulturor. Përse u dashka që të mos udhëtojë nëpër shpirtrat e kombeve të tjerë një filigran i florinjtë mëmëdhetar si Vaçe Zela, që pashëmbëllsisht me askënd tjetër dëfton shqiptarizmin si më shqiptarja në këngë e melodi.”
Ardit Gjebrea, kantautor: “Filloi kënga dhe unë u gozhdova i shtangur në kolltukun e platesë së Operas, duke ndjekur madhështinë e interpretimit të artistes sonë të madhe. Në një moment kulminant të këngës ndjeva që trupin ma përshkuan mornica dhe ishte hera e parë, që më ndodhte një gjë e tillë. Isha i magjepsur dhe në fund të këngës duartrokisja me gjithë fuqitë e mia dhe trupi vazhdonte të drithërohej nga emocionet që më kishte ngjallur zëri dhe çdo lëvizje e saj. Nuk mund ta harroj kurrë atë emocion dhe mbaj mend edhe vendin ku isha ulur atë natë, ku provova një emocion si të isha në dashurinë time të parë.”
Liliana Çavolli, këngëtare: “Zëri dhe interpretimi i Vaçe Zelës pasqyrojnë shpirtin, fisnikërinë, madje mund të them edhe karakterin e popullit tonë. Vaçe Zela është një institucion më vete.”
Dr. Sytki Bushati, mjek, mik i familjes: “Vaçja sikur lindi për të bashkuar në këngë tokësoren me hyjnoren. Gjithçka në harmoni. Kjo është Vaçja për mua dhe për të gjithë ata që e kanë njohur. Nuk di pse më erdhën në kujtesë ato vargjet e poetit popullor shkodran: “Perëndia të goditi, kusur nuk të pat lanë.”
Rikard Ljarja, aktor e regjisor: “Vaçe Zelën e kam njohur në vitin 1961. Kemi qenë bashkëstudentë në shkollën për aktorë. Kemi qenë në një klasë. Vaçja ka qenë një tip i jashtëzakonshëm sepse ishte e formuar si artiste në atë moment që erdhi në kursin tonë. Kanë kaluar vite, vite vite… Ajo nuk arriti të bëhej aktore sepse Zoti a natyra, i kishte dhënë një dhunti të jashtëzakonshme, një zë vërtet të jashtëzakonshëm. Po nuk është thjesht çështja e zërit. Vaçja kishte potencën fizike, mençurinë edhe zërin, dhe këto të gjitha i përdori në mënyrë të shkëlqyer dhe arriti të bëhej një figurë mbarëkombëtare e këngës. Ajo nuk ishte thjesht një këngëtare, vërtet nuk ishte thjesht këngëtare! Asaj i këndonte shpirti, i këndonte syri, floku, lëkura, gjestikulacioni. Ajo ishte gjithçka. Këto fenomene të natyrës lindin shumë rrallë. I qëlloi epoka e saj. Epoka e saj ka lënë gjurmë kaq të thella në kujtesën e gjithë shqiptarëve, të gjithë brezave, edhe të atyre që do vijnë më vonë. Unë do ta quaja fenomeni Vaçe Zela. Për shqiptarët kudo që janë ajo ishte “the voice“.
Mirush Kabashi, aktor: “Gjithmonë më tingëllon zëri i saj me një këngë të huaj që titullohej “Esperanca”. Pikërisht, kjo shpresë që Vaçja nuk e sillte nëpërmes përmbajtjes së këngës, por nëpërmjet interpretimit të këngës, nëpërmjet asaj të veçante të këngës së saj, ishte ajo që e bënte atë fenomen, që e bënte aq të kërkuar, që do ta bëjë atë gjithmonë si një ndër yjet më të mëdha të artit tonë, sepse Vaçja gjatë gjithë karrierës së saj artistike ngjalli te njerëzit vetëm ndjenjën e shpresës, po ndjenjën e shpresës në një sistem diktatorial. Ky është një atribut që vetëm një artiste e madhe e përmasave të Vaçe Zelës mund ta ngjallte.”
Nirvana Pistulli, poete: “Vaçja është një idhull, është një emër që nuk harrohet, është një zë që nuk mund të zëvendësohet, është një melodi e përjetshme, është një lule plot dritë në një kohë të zymtë, ushqim për shpirtra të etur. Ajo nuk i përket vetvetes, ajo i përket gjithë kombit.”
Nexhat A. Agolli, shkrimtar, autor i monografisë “Vaçe Zela – magjia e këngës shqiptare”: “Vaçe Zela ishte një yllësi që ndriçoi mendjen muzikore shqiptare për afër dyzet vjet radhazi me zërin e saj të ngrohtë dhe të gjithëpushtetshëm. Dy zëra në kohë të ndryshme të fenomenit Vaçe: në të parën adoleshente dhe, në të dytën, madhore. Mes tyre një periudhë e gjatë, e shtrirë në kohë dhe në hapësirë mes dy caqeve nga ku nisi dhe arriti zenitin këngëtarja jonë e shquar. Një lëvizje drejtvizore, e ngjashme me të atë Tokës rreth vetes dhe Diellit, por me një trajektore më të gjatë, do të thoja kozmike. Në kufirin e kësaj trajektoreje ne përjetuam zërin e saj të mahnitshëm.”
Besnik Dizdari, gazetar: “Kur flet për Vaçe Zelën të del përpara një rrugë gjigante dhe vihesh në vështirësi për të gjetur fjalët e duhura, për të përmbledhur rrufeshëm një jetë të tillë. Unë them vetëm kaq: Brezi ynë u rrit me këngën e Vaçes. Në shpirtin tonë të trazuar zëri i saj i rrallë, melodia që buron prej tij, përshkohet si një lloj elektrizimi që sjell vetëm forcë. Është një forcë shpirtërore që blaton një lloj rinimi të pashpjegueshëm, që ishte krejt në kundërshtim me atë realitet! Është e çuditshme se si ndodhte, që edhe atëherë kur përmbajtja e këngës nuk sinkronizohej me zërin e magjishëm dhe me melodiozitetin që buronte prej tij, ne emocionoheshim deri në skaj. Çuditërisht ndjeheshim më të fortë dhe nostalgjia që falte zëri shndërrohej në një optimizëm që sa vështirë ishte ta gjeje në Shqipërinë e asokohe. Ky është shërbimi i madh atdhetar i Vaçe Zeles ndaj shqiptarëve. Në të vërtetë, Vaçja na fal humanizëm, të cilin ne nuk ia kthyem me kurrgjë më tepër përveç se me duartrokitjet që thonë se janë shumë për artistin. Ndoshta…”
Hasan Huta, poet: “Moj Vaçe Zela e pavdekshme. Je pjesë e shpirtit të këtij populli, por veçanërisht e imja si artist, si krijues. Nuk mund ta konceptoj personalitetin tim pa atë timbrin e zërit tënd që oshtinte në qiejt e kohës duke më bërë të identifikohesha me atë klithmë pothuajse hyjnore për të qenë edhe vetë pjesë e magjisë së artit. Ashtu si energjia kozmike që përshkon materien e ngurtë edhe zëri i shpirtit tënd e përshkonte tejembanë sistemin inert të kohës duke ndriçuar si një vetëtimë në qiellin e errët shpirtin e njeriut shqiptar. Të uroj nga zemra shëndet dhe ndërgjegjësim të të qënit e pavdekshme jo vetëm për kombin tonë por për zërin njerëzor në përgjithësi.”
Violeta Librazhdi, mësuese, shoqe fëmijërie, autore e librit biografik “E papërsëritshmja Vaçe Zela”: “Kënga e saj çante muret e Teatrit të Operas dhe Baletit, kaptonte rrufeshëm fusha, bregore e male dhe futej në çdo shtëpi shqiptari brenda e jashtë kufirit. Njerëzit e thjeshtë ndoshta nuk e dinë se sa çmime të para ka marrë Vaçja. Por ato dinë më shumë, dinë që Vaçe Zela është një bijë e denjë e popullit të saj, që kudo dhe kurdoherë ka në zemër e në mendje Shqipërinë e shqiptarët. E kjo është mjaft për ta. Prandaj ajo meriton ngrohtësinë, dashurinë dhe urimin e thënë thjesht: “Të këndoftë zemra, të lumtë goja o Vaçja jonë e shtrenjtë!” Kjo është arsyeja që ne, shoqet e shokët e saj, kur mblidhemi bashkë ndër festa edhe kur ajo s’është, ngremë një gotë për të dhe na duket fort e goditur sentenca e latinëve “Shkëlqen me mungesën e saj.”/ KultPlus.com
Më 6 shkurt të vitit 1999 i filloi punimet Konferenca e Rambujesë. Ky takim, i cili u mbajt në afërsi të Parisit të Francës, synoi zgjidhjen e krizës në Kosovë. Iniciues të konferencës, që zgjati deri më 23 shkurt, ishte Grupi i Kontaktit, ndërsa ndërmjetës ishin Kristofer Hill nga SHBA-të, Boris Majorski nga Rusia dhe Volfang Petrich, përfaqësues i shteteve të BE-së.
Delegacioni i Kosovës kishte pranuar parimisht propozim-marrëveshjen për zgjidhjen e krizës në Kosovë, të cilën e kishte propozuar Grupi i Kontaktit. Delegacioni serb, sado që parimisht pranoi këtë propozim-marrëveshje, mbrojti qëndrimin që trupave të NATO-s të mos u lejohet kalimi nëpër Serbi dhe forcat ndërkombëtare në Kosovë të jenë në kuadër të Kombeve të Bashkuara.
Edhe rrethi i dytë i bisedimeve që filloi më 15 mars në Paris përfundoi pa sukses.
Delegacioni kosovar dhe ai serb kishin nënshkruar më 18 mars marrëveshje të ndryshme. Delegacioni i Kosovës kishte nënshkruar marrëveshjen e ofruar nga bashkëbiseduesit ndërkombëtarë, ndërkohë që delegacioni serb kishte nënshkruar projektmarrëveshjen politike-marrëveshjen për vetëqeverisjen në Kosovë. As tentimi i fundit, më 22 mars 1999 i të dërguarit special të SHBA-ve, Richard Hollbruk nuk ishte i suksesshëm. Ai nuk ia doli ta bind presidentin e atëhershëm të Jugosllavisë Sllobodan Millosheviq, që ta pranojë marrëveshjen për Kosovën dhe vendosjen e trupave ndërkombëtare.
Më 24 mars 1999, aeroplanët e NATO-s filluan bombardimin e trupave ushtarake dhe paramilitare të Serbisë. Bombardimet përfunduan më 6 qershor 1999 me nënshkrimin e Marrëveshjes së Kumanovës që parashihte tërheqjen e trupave jugosllave nga Kosova dhe vendosjen e trupave paqësore ndërkombëtare. Më pas, Këshilli i Sigurimit i OKB-së miratoi rezolutën 1244 me të cilën u vendos protektorati, prania ndërkombëtare në Kosovë, UNMIK si mision civil dhe KFOR si mision ushtarak. Më 17 shkurt 2008, Kosova shpalli pavarësinë./ KultPlus.com
Agjencia për Informim dhe Privatësi (AIP), në përmbushje të mandatit të saj ligjor për mbrojtjen e të dhënave personale të qytetarëve të Republikës së Kosovës, përsërit kërkesën drejtuar Partive Politike në Kosovë për mbrojtjen e të dhënave personale gjatë fushatës zgjedhore për zgjedhjet e datës 9 shkurt 2025.
Sipas njoftimit, për të siguruar zbatimin e ligjit, Agjencia kërkon nga Partitë Politike zbatimin e detyrimeve ligjore për mbrojtjen e të dhënave personale të qytetarëve duke mos përdorur dhe ekspozuar të dhënat personale në komunikimet nëpërmjet postës elektronike (e-mail), mesazhet (SMS) dhe thirrjeve telefonike, pa pëlqim paraprak.
Agjencia ofron bashkëpunim me të gjitha subjektet politike për të siguruar respektimin e së drejtës për mbrojtjen e të dhënave personale të qytetarëve të Republikës së Kosovës dhe bën thirrje që çdo informacion personal i mbledhur gjatë procesit të regjistrimit të votuesve, për realizimin e komunikimit me qytetarët gjatë aktiviteteve të fushatës zgjedhore të përdoret në përputhje me kërkesat ligjore.”, thuhet në njoftimin e AIP-së./ KultPlus.com
Njeriu është e vetmja krijesë që refuzon të jetë çfarë është.
Politika dhe e ardhmja e njerëzve mbruhen nga individë pa ideale dhe pa madhështi. Kush ka madhështi brenda vetes nuk merret me politikë. Po të ishte bota e qartë, arti nuk do të ekzistonte.
Njeriu është gjithmonë fajtor për diçka.
Gjithmonë vjen çasti kur duhet të zgjedhësh midis vëzhgimit dhe veprimit. Kjo do të thotë të bëhesh burrë.
Gabimet janë gallatë, e vërteta është bajate.
Për të qenë të lumtur, nuk duhet të merremi shumë me të afërmit.
Nëse nuk të duan është fatkeqësi, por të mos dish të duash është tragjedi.
Vjeshta është një pranverë e dytë, ku çdo gjethe është një lule.
Duhet të duhemi shumë për t’u vetëvravë.
Për shekuj me radhë vrasja është ndëshkuar me vdekje, e megjithatë raca e Kainit nuk është zhdukur.
Të gjithë njerëzit normalë, kanë dëshiruar të paktën një herë vdekjen e njeriut që dashurojnë.
Asnjëherë nuk duhet të luash teatër me të tjerët.
Të jesh pa shpresa s’do të thotë të dëshpërosh.
Ata që kanë frikë të shijojnë janë budallenj.
Kush është rebel? Ai që thotë jo.
Nuk ekziston mbrojtje kundër përçmimit.
Një natë pranë saj kam kuptuar se pasuria ime i përkiste e gjitha kësaj bote.
Mitet ekzistojnë që imagjinata t’u japë jetë.
Sharmi është mënyra për të marrë një “po”, pa artikuluar një pyetje të qartë.
Liria është mundësia për të qenë më të mirë.
Nuk dua të jem një gjeni, kam probleme të mjaftueshme edhe vetëm duke kërkuar të jem një njeri.
Të gjykuarit nëse jeta ia vlen apo nuk ia vlen të jetohet është çështja kryesore e filozofisë.
Të krijosh do të thotë t’i japësh formë fatit tënd.
Një njeri pa etikë është një bishë e egër që endet e lirë nëpër botë.
Kemi përherë përfytyrime të tepruara mbi gjërat që s’i njohim.
Nuk ka dashuri për jetën pa dëshpërim.
Absurdi lind nga ballafaqimi i pyetjes së njeriut dhe heshtjes së pashpjegueshme të botës.
Njoh një detyrim të vetëm: atë të dashurisë.
Kur të jemi të gjithë fajtorë, do të kemi demokraci.
Australia ka ndaluar shërbimet e DeepSeek AI nga të gjitha sistemet dhe pajisjet qeveritare.
Me këtë është bërë një nga vendet e para që ka ndërmarrë veprime të drejtpërdrejta kundër një startup kinez të inteligjencës artificiale që tronditi Silicon Valley dhe tregjet globale këtë vit.
Ministri i Punëve të Brendshme, Tony Burke tha në një deklaratë të martën se të gjitha produktet, aplikacionet dhe shërbimet e DeepSeek do të hiqen nga sistemet qeveritare për arsye të sigurisë kombëtare, menjëherë.
Një vlerësim i kërcënimit nga agjencitë e inteligjencës së vendit zbuloi se teknologjia përbënte një rrezik të papranueshëm, tha ai.
E themeluar në Hangzhou vetëm 20 muaj më parë, teknologjia e DeepSeek bëri bujë në janar me një aplikacion të ri celular që paraqet chatbotin e tij të AI – që dukej se sugjeronte që AI i nivelit të lartë mund të zhvillohej pa investime të mëdha në harduer.
Aksioni nuk shtrihet në pajisjet personale të qytetarëve privatë.
Megjithatë, australianët mund të “lexojnë diçka në faktin se qeveria ka vendosur që nuk është e sigurt të ketë në telefonat e qeverisë”, tha Ministri për Punësimin dhe Marrëdhëniet në Vendin e Punës, Murray Watt./alsatm/ KultPlus.com
Më 4 janar 1960, Alber Kamy’ (Albert Camus) u nda nga jeta, në moshën 46-vjeçare, në një aksident tragjik automobilistik pranë fshatit francez, Villeblevin.
Ai po udhëtonte me redaktorin e tij, Michel Gallimard, i cili gjithashtu nuk i përballoi dëmtimet.
Fillimisht, Kamyja kishte planifikuar të kthehej në Paris me tren, por vendosi të pranonte udhëtimin me Gallimard.
Në makinë u gjet një kopje e papërfunduar e dorëshkrimit të romanit të tij ”The First Man”, i cili do të botohej pas vdekjes.
Kamy’ u bë, ende gjallë, një nga intelektualët e mëdhenj të angazhuar në mbrojtjen e jetës njerëzore dhe luftimin e të gjitha formave të totalitarizmit.
Ai fitoi çmimin Nobel në Letërsi (1957) kur ishte vetëm 44 vjeç.
Vepra e tij më e njohur botërisht është ”I huaji” (”The Stranger”).
65 vjet pas vdekjes së tij, puna e tij e larmishme vazhdon të fitojë rëndësi përballë sfidave bashkëkohore.
Trashëgimia e tij jeton në prodhimtarinë artistike, teatër, letërsi, filozofi dhe në mendjet e shqetësuara që vazhdimisht kërkojnë të vënë në dyshim natyrën e realitetit shoqëror dhe ekzistencial.
”Por njerëzit vdesin, pavarësisht vullnetit të tyre, pavarësisht maskimit të tyre”, shkruan Kamy’.
”Atyre u thonë ‘kur të jeni shëruar…’, por ata vdesin. Unë nuk e dua këtë. Po, nëse ka ditë kur natyra gënjen, ka të tjera kur ajo thotë të vërtetën”, shton ai.
”Për mua, përballë kësaj bote, nuk dua të gënjej apo të gënjehem. Dua ta çoj kthjelltësinë time deri në fund dhe ta përballoj fundin tim me gjithë bollëkun e xhelozisë dhe tmerrit tim”, shton Kamy’./ atsh/ KultPlus.com
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, mori pjesë sot në drekën Ndërparlamentare Ndërkombëtare në Capitol Hill, si e ftuar nderi, ndërkaq në Forumin Ndërparlamentar të Sigurisë, pati një adresim.
Gjatë Drekës Ndërparlamentare Ndërkombëtare, të organizuar në kuadër të Takimit Vjetor të Lutjes Kombëtare, presidentja Osmani foli për rrugëtimin e popullit të Kosovës nga sfidat më të mëdha deri te arritjet e sotme, si dhe angazhimin e paluhatur për luftim të forcave dhe ndikimit malinj në Kosovë.
Në Drekën Ndërparlamentare Ndërkombëtare, presidentja ishte e ftuar përkrah Mbretit dhe Mbretëreshës së Burundit, kryeministrit të Fixhit, si dhe kongresistëve amerikanë, ministrave e deputetëve të shumtë nga mbarë bota. Me këtë rast, ajo pati mundësi të diskutoj me ta për thellimin e raporteve bilaterale.
Ndërsa në Forumin Ndërparlamentar të Sigurisë, presidentja Osmani u fokusua në rolin strategjik të Kosovës në luftimin e ndikimeve keqdashëse të Kinës, Rusisë dhe Iranit, duke theksuar partneritetin e palëkundur me Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
“Investimi dhe angazhimi amerikan në Kosovë, përveç se është në dobi të sigurisë dhe zhvillimit tonë, është po ashtu në përputhje me objektivat e Administratës Trump. Kjo do të pengonte po ashtu përhapjen e luftës hibride ruse, ndikimin ideologjik të Iranit dhe presionin ekonomik të Kinës në rajon. Kosova është një aleat i palëkundur që forcon ndikimin e SHBA-së në Evropë dhe Ballkan”, theksoi Osmani.
Sipas Osmanit, Kosova është një aset strategjik për SHBA-të në përballjen me ndikimet destabilizuese në Evropë dhe mbetet plotësisht e përkushtuar ndaj interesave strategjike të Shteteve të Bashkuara.
Ndër të tjera, Osmani ritheksoi rëndësinë e investimeve amerikane dhe investimeve në infrastrukturën kritike të Kosovës duke siguruar pavarësinë energjetike dhe zhvillimin ekonomik të qëndrueshëm të vendit./ KultPlus.com
“Për sigurinë kombëtare dhe lirinë në mbarë botën, Shtetet e Bashkuara besojnë se zotërimi dhe kontrolli i Groenlandës janë një domosdoshmëri absolute.” Kjo deklaratë e Donald Trump, e bërë ende pa e marrë detyrën, vuri në alarm gjysmën e Europës.
Më pas, ishte djali i tij, Donald Trump Jr., që me vizitën e tij të shkurtër në ishull shkaktoi një furtunë politike: “E dimë si i trajtoni inuitët në Alaskë,” i thanë në aeroportin e Nuuk-ut, duke e pritur me gjeste fyese. “Groenlanda është e jona, i përket popullit të Groenlandës dhe nuk duam të jemi amerikanë,” sqaroi për të gjithë kryeministri groenlandez, Múte Egede.
Ndërkohë, kryeministrja daneze Mette Frederiksen, e cila që në vitin 2019 kishte refuzuar një kërkesë të ngjashme të Trumpit, përsëriti se ishulli “nuk është në shitje.”
E kolonizuar nga vikingët dhe më pas e kaluar në duart e danezëve, Groenlanda është sot një shtet autonom brenda Mbretërisë së Danimarkës, me një qeveri, parlament, gjykatë dhe polici të vetën; vetëm politika e jashtme, mbrojtja dhe financat mbeten në duart e Kopenhagës. Po pse është kaq i rëndësishëm ky ishull për SHBA-në?
Mjafton të shikosh një hartë për ta kuptuar. Ky ishull pothuajse i pabanuar, i mbuluar nga akujt në 90% të territorit të tij, është pika e fundit strategjike e NATO-s përpara kontinentit ruso-kinez. Përtej Polit të Veriut shtrihet Arktiku ruso-siberian, me 25,000 kilometra vijë bregdetare, qytete të mëdha si Arkangelsku dhe Murmansku, baza ushtarake, porte, hekurudha dhe infrastrukturë të rëndësishme.
Një sulm ndaj Amerikës mund të vijë vetëm nga ky rajon, duke kaluar mbi Groenlandë, e cila megjithatë është pothuajse e pambrojtur ushtarakisht: përveç bazës amerikane në Pituffik, në skajin verior të ishullit, që është jetike për mbrojtjen nga raketat dhe për komunikimet satelitore, si dhe katër anijeve të Marinës daneze, nuk ka asgjë tjetër. “Gjatë Luftës së Dytë Botërore, ishulli u vu nën mbrojtjen e Aleatëve. Më pas, gjatë Luftës së Ftohtë, danezët i dhanë SHBA-ve të drejtën për të ndërtuar një bazë ajrore. Por që nga viti 2008, kur groenlandezët morën të drejtën për të menaxhuar në mënyrë të pavarur burimet e tyre natyrore, gjërat kanë ndryshuar,” vëren Robert Peroni, një ish-alpinist nga Tiroli i Jugut, i cili prej dyzet vitesh jeton në Tasiilaq, në bregun lindor, ku ka hapur Casa Rossa, një hotel që ofron edhe të vetmen mundësi punësimi për komunitetin lokal.
“Danimarka bën shumë për Groenlandën,” shton ai. “Gjysma e buxhetit të saj varet nga subvencionet e Kopenhagës, që arrijnë mbi gjysmë miliardë euro në vit.”
Është e vërtetë që ishulli është i pasur me minerale strategjike, por shfrytëzimi i tyre do të kërkojë vite, për shkak të kushteve të vështira klimatike, logjistike dhe infrastrukturore. “Industria e vetme është peshkimi, edhe pse turizmi po zhvillohet, por vetëm në bregun perëndimor,” përfundon Peroni.
Ndërkohë, shkrirja e akujve po e bën Arktikun të lundrueshëm. Rrugë detare dikur të famshme për ekspeditat epike, si Kalimi i Veriperëndimit, i kryer për herë të parë në fillim të viteve 1900 nga norvegjezi Roald Amundsen, tani janë gjithnjë e më të aksesueshme, jo vetëm për turizmin e kroçerave, por edhe për anijet tregtare. Që nga fillimi i luftës në Ukrainë, cisternat ruse dhe kineze kanë filluar të anashkalojnë sanksionet duke kaluar përmes ujërave arktike.
Moska dhe Pekini po përpiqen të zgjerojnë sferat e tyre të ndikimit në rajonin polar duke përfituar nga ndryshimet klimatike. Sepse me një rritje të temperaturave katër herë më të lartë se mesatarja globale (+0.75°C për dekadë), që brenda fundit të kësaj dekade mund të ketë verë pa akull në këtë zonë. Dhe një Arktik “blu”, i përbërë nga det i hapur, përbën një kërcënim edhe për superfuqinë amerikane. / bota.al/ KultPlus.com
Rexhep Çeliku dhe Liliana Cingu, shquhen si mjeshtër dhe ikona të vallëzimit të valles shqipe, shkruan KultPlus.
Çeliku dhe Cingu për vite me radhë kanë qenë antarët më të dalluar të Ansamblit të Këngëve dhe Valleve Popullore të Shqipërisë.
Për kontributin e dhënë gjatë jetës së tyre në prezantimin dhe ruajtjen e valles shqipe, iu janë dhënë çmimet ‘Nderi i Kombit’nga Republika e Shqipërisë.
KultPlus ju sjell një vallëzim të mahnitshëm të legjendave të valles shqipe, të realizuar në vitin 1988/KultPlus.com
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani po qëndron në SHBA dhe është takuar me Ndihmës Sekretarin e Shtetit në detyrë, Louis Bono.
Ajo pas takimit ka shkruar në Facebook, të mërkurën se me Bono ka biseduar për forcimin e partneritetit strategjik ndërmjet Kosovës dhe SHBA-së në përputhje me objektivat Administratës Trump.
Osmani ka thënë se sa më i fortë bashkëpunimi me SHBA-të, aq më e fortë dhe e sigurt do të jetë Kosova.
“Në Washington D.C., në Departamentin e Shtetit, takova Ndihmës Sekretarin e Shtetit në detyrë, Louis Bono, me të cilin diskutuam për forcimin e partneritetit strategjik ndërmjet Kosovës dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës në përputhje me objektivat e Administratës së Presidentit Trump, si dhe për avancimin e bashkëpunimit në fusha kyçe si mbrojtja, ekonomia, paqja e stabiliteti rajonal dhe integrimi euroatlantik i vendit tonë. Sa më i fortë bashkëpunimi me SHBA-të, aq më e fortë dhe e sigurt do të jetë Kosova”, ka thënë Osmani./ KultPlus.com
Mbrëmë, në hapje të sezonës artistike 2025, Trupa e Baletit Kombëtar të Kosovës ka përcjellë mesazhe shprese përmes shfaqjes premierë “Hope” me koreografi të Sead Vuniqit, në kuadër të Ditës Botërore Kundër Kancerit, shkruan KultPlus.
Një udhëtim emocional që trajton një sfidë madhore, atë të përballjes së individit me sëmundje të Kancerit u paraqit mbrëmë në Atelienë e Pallatit të Rinisë përmes lëvizjeve artistike të balerinëve profesionistë, duke dhuruar emocione të përziera që në fund triumfojnë me shpresë, paqe e dashuri.
Një ambient i errët e shoqëroi rrjedhën e pjesës së parë të shfaqjes, e cila në mënyrë simbolike paraqiste ditët e para kur personi ballafaqohet me sfidën, kur individi është i thyer, i vrarë dhe i mbyllur përbrenda.
Skenës i shtohen edhe balerinët të cilët përfaqësojnë familjarët dhe njerëzit që janë pjesë e jetës së individit i cili sfidohet me Kancer, kurse balerina Behie Murtezi e cila është e veshur në të bardha prezanton rolin e personit të sfiduar me sëmundje. Fustani i bardhë paraqet shpresën dhe fuqinë e pashterrshme brenda saj, që ndriçon rrethanat dhe ambientin e zymtë.
Çdo prekje që ajo me plotë emocion e bënte në trupin e saj shprehte në mënyrë jo dramatike molisjen dhe plagët që ishin shkaktuar nga dhimbja. Ato dhimje fizike që përjetoheshin nga personazhi kryesor përcilleshin në formë të dhimbjeve emocionale te tërë rrethi i saj, që shpesh herë ‘shtriheshin përdhe’. Ndërkaq, një dritë që ndizej vetëtimthi nënkuptonte që personazhi kryesor kishte shpresë dhe motiv për jetë dhe se bashkë me të ‘ringriheshin’ edhe familjarët duke i dhënë mbështetje dhe dashuri.
Në prapavijë qëndronte një pemë, e cila në mënyrë figurative po ashtu portretizonte personazhin kryesor, rrënjët dhe degët e së cilës ishin të thara fillimisht. Mirëpo, motivi dhe dëshira për të jetuar e paraqitur mjaft bukur nga artistët e skenës, fillojnë t’i japin personazhit dhe pemës sythe të reja, gjethe dhe rrënjë plotë jetë e vitalitet në fund të shfaqjes artistike, përfundimisht duke paraqitur triumfin mbi sëmundjen.
Shfaqja “Hope” dedikuar ndërgjegjësimit dhe luftës ndaj stigmatizimit të ndërlidhur me sëmundjet ka ardhur si bashkëpunim i Baletit Kombëtar të Kosovës në përbërje me balerinët: Aulonë Nuhiu, Donmir Bilalli, Fatmir Smani, Jeta Musolli, Luljeta Ademi, Marigonë Hoxha Beha, Rigon Krasniqi, Isa Beg Gjocaj dhe organizatës “Action For Health”.
Nezaqete Rukovci, udhëheqëse e organizatës “Action For Health” ka thënë se është nder për organizatën që Baleti Kombëtar i Kosovës shfaqjen e parë për vitin 2025 i ka dedikuar një kauze që i prek të gjithë, në mënyra të dukshme dhe të padukshme.
“Sot, jam krenare të them se baleti ynë do të qëndrojë për një kauzë të rëndësishme-ngritjen e ndërgjegjësimit dhe luftën kundër stigmatizimit që lidhet me sëmundjet, veçanërisht kancerin. Baleti, në formën e tij më të pastër, nuk është vetëm një art; është një gjuhë e shpirtit. Ai flet me zemrat tona përmes lëvizjes, emocioneve dhe bukurisë. Si balerinë, keni aftësinë jo vetëm të shprehni përvojën njerëzore, por edhe tu jepni zë atyre që mund të ndihen të heshtur nga lufta e tyre” ka thënë Rukovci.
Më tej, ajo ka falënderuar artistët që kanë dhuruar talentin e tyre të jashtëzakonshëm për një kauzë që prek shumë jetëra njerëzish.
“Kjo nuk është vetëm shfaqje. Është një deklaratë uniteti dhe dhembshurie. Është një thirrje për shoqërinë tonë që të jetë edhe më empatike më mirëkuptuese dhe më mbështetëse ndaj atyre që kanë më shumë nevojë. Është një moment që na kujton se arti, dhe baleti në veçanti, ka një aftësi unike të na bashkojë të githëve, pavarësisht prejardhjes sonë, për të qëndruar së bashku përballë sfidave”, ka thënë Rukovci.
Ndërkaq, koreografi Sead Vuniqi ka falënderuar kolegët e tij balerinë për atmosferën e mrekullueshme të punës, e cila është respektuar edhe më pasi koreografia është realizuar nga pjesëtarët brenda institucionit.
“Gjatë procesit të punës me balerinë normalisht ka qenë pak e vështirë pasi kemi pasur një kohë mjaftë e shkurtë për përgatitje, e përveç kësaj edhe angazhime të tjera. Ne jemi një institucion që sfidohemi shumë, por që gjithmonë i tejkalojmë ato dhe mundohemi t’i arrijmë sukseset që i posedojmë. Mjedisi i punës me balerinë ka qenë shumë i mirë për shkak se janë shokët e mi, unë jam rritur me ata. Shumicën e kohës e kaloj me ta, kështu që për të punuar në cilësinë e koreografit është një ndjenjë jashtëzakonisht shumë e madhe. Ata gjithmonë janë përkrahës, por sidomos kur e dinë që produkti është nga brenda përkrahja është edhe më e madhe” ka thënë koreografi Vuniqi, i cili është i vetëdijshëm për kohën e limituar me të cilën është dashur të realizohet kjo shfaqje, si dhe për vullnetin e jashtëzakonshëm të kolegëve të tij brilant.
Ndërkaq, balerina Behie Murtezi ka thënë se për BKK ka qenë shumë e rëndësishme të trajtoj një aspekt me tematikë të rëndësishme dhe të ndjeshme në shoqëri.
“Mendoj që ne si Balet i Kosovës kemi bërë sado pak për njerëzit që janë të prekur me këtë sëmundje, ndjehem shumë e lumtur për këtë aspekt. Jam shumë e lumtur që të paktën e kemi dhënë një shfaqje që i ndërgjegjëson dhe ju jep shpresë të gjithë atyre që janë të sëmurë. Uroj që aktivitete të tilla të kemi edhe më shpesh” ka thënë balerina Behie Murtezi, duke potencuar edhe brengën e saj sa i përket realizimit në aspektin e kohës.
“E vetmja gjë që e kam si brengë është koha e shkurtë që e kemi pasur për realizimin e kësaj shfaqje. I gjithë procesi ka qenë shumë i shpejtë, kurse për emocionet të cilat janë shumë të forta që i bartim përmes kësaj shfaqjeje ndoshta do të duhej një kohë pak më e gjatë për tu përgatitur. Mirëpo, megjithatë shfaqja ka dal shumë mirë dhe mendoj që publiku e priti jashtëzakonisht mirë” ka thënë gjithashtu ajo.
Kurse, balerini Isa Beg Gjocaj ka përmendur edhe sfidat tjera të cilat e përcollën realizimin e këtij projekti, për të cilin ka punuar me plot pasion e përkushtim.
“Me sfida jemi duke u ballafaquar me vite të tëra, prej kohës kur është mbyllur Teatri i Kosovës. Si trupë e Baletit kemi mbetur pa shtëpi. Nuk e kemi sallën tonë adekuate por duhet në njëfarë mënyre ta huazojmë. Ushtrimet dhe provat janë mbajtur te salla e Ansamblit “Shota”. Këtë herë kemi pasur ballafaqime me disa sfida akoma më të mëdha, pasi skena e amfiteatrit të cilën e kemi pasur në shfrytëzim është jashtë përdorimit për shkak të grevës nga ana e aktorëve. Po ashtu e kemi pasur një kohë shumë të shkurtë për përgatitje të këtij projekti, pasi në fillim të këtij viti e kemi qenë në një udhëtim në Berlin të Gjermanisë me një shfaqje tjetër. Të gjitha këto kanë qenë bllokada në njëfarë mënyre. Por edhe këtë herë ja dolëm fatmirësisht”, ka thënë Gjocaj.
Tutje, ai ka thënë se si Trupë e Baletit janë shumë të kënaqur me rezultatin që është arritur mbrëmë pas reagimeve të publikut pas performancës së tyre.
“Shfaqja e sotme e ka një rëndësi shumë të madhe për ne, sepse ka pasur një tematikë mjaftë prekëse. Besoj që të gjithë e kanë përjetuar, së paku kushdo që ka pasur një përvojë të tillë, apo ndonjë të afërm që është ballafaquar me këtë, e kuptojnë sfidën emocionale dhe fizike që vijnë me sëmundjen. Normalisht, ka qenë prekëse edhe për ne. Shpresoj që ja kemi arritur ta realizojmë, në një mënyrë jo shumë dramatike, ngase ky ka qenë synimi ynë kryesorë, që mos ta bëjmë dramatike, dhe të shpërndajmë shpresë që gjithçka mund të kaloj me mundin dhe ndihmën e njerëzve rreth nesh”, ka përfunduar balerini Gjocaj./ KultPlus.com
Sunny Hill Festival ka njoftuar se festivali në kryeqytet do të mbahet më 01-03 gusht, shkruan KultPlus.
Lajmi është bërë i ditur përmes një njoftimi në facebook, nga faqja zyrtare e festivalit.
”Shënoni në kalendar. Po ju flasim nga vera. 01-03 gusht i përkasin Festivalit Sunny Hill.
“Sunny Hill Festival”,organizohet nga këngëtarja kosovare me famë botërore, Dua Lipadhe konsiderohet një nga ngjarjet më të rëndësishme artistike në trevat shqiptare.
Festivali përgjatë viteve ka sjell në vend yje nga e gjithë bota./ KultPlus.com
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka sqaruar se shtetasit e Kosovës që nuk janë regjistruar si votues jashtë Kosovës për të votuar në ndonjërën nga përfaqësitë diplomatike, nuk do të mund të votojnë në këto përfaqësi më 8 shkurt 2025.
Ky sqarim është dhënë nga Zëdhënësi i KQZ-së, Valmir Elezi, i cili ka thënë se në Listën Votuese jashtë Kosovës janë vetëm emrat e shtetasve që janë regjistruar për të votuar në ndonjërën përfaqësi diplomatike.
Numri i përgjithshëm i votuesve të regjistruar për të votuar në 30 përfaqësitë diplomatike të Republikës së Kosovës është 20,324 votues.
“Në përfaqësi diplomatike mund të votojnë vetëm shtetasit e Kosovës të cilët kanë përzgjedhur këtë mënyrë votimi në momentin kur janë regjistruar si votues jashtë Kosovës, gjatë periudhës së regjistrimit 29 gusht – 26 dhjetor 2024. Pra, në Listën Votuese jashtë Kosovës, e cila dërgohet në përfaqësi diplomatike, janë vetëm emrat e shtetasve që janë regjistruar për të votuar në ndonjërën nga përfaqësitë diplomatike”, njoftoi Elezi.
Sipas tij, në ditën e votimit më 8 shkurt, një votues i regjistruar për të votuar në përfaqësi diplomatike mund të identifikohet përmes dokumentit identifikuar të lëshuar nga Republika e Kosovës.
“Sipas Rregullores së KQZ për regjistrimin dhe votimin jashtë Kosovës, me rastin e votimit në vendvotimin në përfaqësi diplomatike, votuesi identifikohet përmes dokumentit identifikues të lëshuar nga Republika e Kosovës, si: letërnjoftim, pasaportë ose patentë shoferi”, tha Elezi./ KultPlus.com
Programet e edukimit dhe ekspozitat ndikuan pozitivisht në arritjen e numrit rekord të vizitorëve prej 22 500, në Muzeun Kombëtar të Fotografisë “Marubi” përgjatë vitit 2024.
Politikat e këtij institucioni do të vijojnë orientimin drejt bashkëpunimeve ndërkombëtare.
Organizimi i një konference shkencore është një nga objektivat e gjysmës së parë të këtij viti.
“Pjesë e programit të edukimit do të jetë edhe një konferencë shkencore. Këtë vit, muzeu do të mirëpresë një konferencë disaditore me ekspertë të rëndësishëm të Mesdheut. Do jemi si një kryeqytet për fotografinë”, tha Luçjan Bedeni, Drejtori Muzeut Kombëtar i Fotografisë “Marubi”.
Për vitin 2025-së parashikohet çelja e katër ekspozitave dhe vijimi i programeve të lidhura me Javën e Ditëve të Fotografisë Antike si dhe Javën Europiane të Trashëgimisë. Muajt e ardhshëm janë vendimtarë për procesin e përfshirjes në UNESCO.
“Ne presim rezultatet e para në fund të muajit shkurt. Besoj se muaji prill do të jetë muaji i cili e konfirmon ecurinë”, tha Bedeni.
Muzeu i Fotografisë “Marubi” mbetet një destinacion i rëndësishëm për vizitorët e interesuar në histori, kulturë dhe art, duke ofruar për ta një dritare unike përsa i përket zhvillimit të fotografisë dhe ruajtjes së trashëgimisë vizuale të vendit tonë./rtsh/ KultPlus.com
Presidentja Vjosa Osmani është takuar me Ndihmës Sekretarin Amerikan të Shtetit për Çështjet Evropiane dhe Euroaziatike në Departamentin e Shtetit, Louis Bono, derisa është duke qëndruar për vizitë në Washington.
Në njoftimin e lëshuar për media, presidenca bën me dije se takimi u fokusua në forcimin e partneritetit strategjik ndërmjet Kosovës dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës në përputhje me objektivat e Administratës së Presidentit Trump, si dhe në avancimin e bashkëpunimit në fusha kyçe si mbrojtja dhe ekonomia.
“Gjatë takimit, Presidentja Osmani riafirmoi përkushtimin e Republikës së Kosovës për të bashkëpunuar ngushtë me Shtetet e Bashkuara, duke thelluar marrëdhëniet bilaterale. Presidentja Osmani theksoi rëndësinë e forcimit të sigurisë rajonale dhe nevojën për një qëndrim të fuqishëm parandalues përballë kërcënimeve të vazhdueshme nga Rusia, Serbia dhe aktorë të tjerë keqdashës. Në këtë kontekst, Presidentja Osmani nënvizoi domosdoshmërinë e bashkëpunimit të ngushtë për të ruajtur stabilitetin dhe paqen në rajon”, thuhet në njoftim.
Ndër tjera, presidenca deklarion se Osmani foli për rëndësinë e integrimit të Kosovës në NATO, gjë që përveç se do të fuqizonte sigurinë në Kosovë e rajon, është përfundimisht edhe në harmoni me objektivat strategjike amerikane për paqen dhe sigurinë globale.
“Ajo konfirmoi se Kosova ka rritur tashmë buxhetin për mbrojtje në 2% të Bruto Produktit Vendor dhe është në proces të rritjes së këtij buxheti për të përmbushur objektivin strategjik të anëtarësimit në NATO. Tutje, Presidentja Osmani konfirmoi gatishmërinë e Kosovës për angazhim aktiv në drejtim të realizimit të Dialogut Strategjik, i cili iu ofrua Kosovës në fillim të këtij viti, për të adresuar sfidat dhe përparësitë e përbashkëta në fusha të ndryshme”, thuhet në njoftim.
Louis Bono është emëruar nga Administrata e Presidentit Trump si ushtrues detyre në pozitën e Ndihmës Sekretarit të Shtetit me datë 20 janar 2025.
Franz Kafka (3 korrik 1883 – 3 qershor 1924) ishte shkrimtar hebre nga Bohemia. Shkruante në gjuhën gjermane, ndërsa njihet më shumë për tregimet e shkurta. Kafka vlerësohet si një nga figurat kryesore të letërsisë së shekullit XX.
KultPlus sot ju sjell disa nga theniet m ëtë mira të Kafkës:
Shenja e parë e fillimit të kuptimit është dëshira për të vdekur.
Njeriu i veprimit i detyruar të mendojë, është i palumtur deri në çastin që ia arrin të dalë nga kjo situatë.
Një shkallë që nuk konsumohet nga hapat e njerëzve, nisur nga pikëpamja e saj, është vetëm diçka e rëndomtë prej druri.
Gjithmonë fillimisht merrte frymë thellë pasi çlirohej nga kotësia dhe vetëkënaqësia.
Kushdo që nuk arrin të gjejë kuptimin e jetës së tij, ndërkohë që ai është gjallë, ka nevojë që një dorë ta ruajë paksa nga dëshpërimi ndaj fatit të tij… por, me dorën tjetër ai nuk mund të zhdavaritë çfarë shikon në mes të rrënojave.
Kushdo që ruan aftësinë për ta parë bukurinë, nuk ka për t’u plakur kurrë.
Shoqërimi me qenie njerëzore çon në vetëvëzhgim.
Atlasit i ishte lejuar opinioni se ai ishte i lirë, nëse donte, ta kapte Tokën dhe ta hidhte tutje; por ky opinion ishte e vetmja gjë që i ishte lejuar.
Të besosh në progresin nuk do të thotë të besosh se është bërë ndonjë progres.
Duke besuar me pasion në diçka që ende nuk ekziston, ne e krijojmë atë. Joekzistuesja është çfarëdo gjëje që ne nuk e kemi dëshiruar mjaftueshëm.
Duke ia imponuar një përgjegjësi tepër të madhe, për më tepër, të gjithë përgjegjësinë, vetvetes, ti e rrënon vetveten.
Fatkeqësia e Don Kishotit nuk është përfytyrimi i tij, por Sanço Pançoja.
Mos u dëshpëro, madje as nga fakti se ti nuk dëshpërohesh.
Çdo revolucion avullon dhe lë prapa vetëm lëmashkun e një burokracie të re.
E ligë është çdo gjë dëfryese.
Nga një pikë e caktuar e lëvizjes përpara nuk ka më kthim prapa. Kjo është pika e cila duhet arritur.
Zoti t’i jep arrat, por nuk t’i thyen ato.
Ai që kërkon nuk gjen, por ai që nuk kërkon do të gjendet.
Qielli është memec, ai i bën jehonë vetëm memecërisë.
Si mund të gjesh kënaqësi në botë nëse nuk e ke atë për strehë?
Unë nuk i lexoj reklamat. Sepse do ta harxhoja gjithë kohën duke kërkuar gjëra.
Unë kam ndjesinë e vërtetë të vetes sime vetëm kur jam tej mase i palumtur.
Dembelia është fillimi i të gjitha veseve, kurora e të gjitha virtyteve.
Nëse unë do të jetoj përjetësisht, si do të ekzistoj nesër?
Në njëfarë kuptimi e mira është e parehatshme.
Në luftën midis teje dhe botës, përkrahe botën.
Në teori ka një mundësi të lumturisë së përkryer: Të besosh në elementin e pashkatërrueshëm brenda dikujt dhe të mos përplasesh me të.
Është e rehatshme të mendosh se shpërpjesëtimi i gjërave në botë duket se është vetëm aritmetik.
Është shpesh më e sigurt të jesh në zinxhirë se të jesh i lirë.
Sa tmerrshëm e pakët është njohja e vetes sime, krahasuar me njohjen e dhomës sime.
Lejomë ta kujtoj fjalën e moçme: njerëzit e dyshuar janë më normalë se të tjerët, gjersa ata rrinë në baraspeshë pa e ditur këtë gjë, duke qenë të peshuar bashkë me mëkatet e tyre.
“Frika” ime është thelbi im, dhe ndoshta pjesa ime më e mirë.
Parimi im prijës është ky: Faji nuk duhet dyshuar kurrë.
Ende pa i thënë gjërat, i bën – kështu vepron njeriu me vlera.
Askush nuk mund ta shohë të vërtetën, por mund të jetë e vërteta.
Një përparësi në mbajtjen e ditarit është se ju nuk i vini re ndryshimet nga të cilat vuani pa pushim.
Frytshmëri është të bësh gjëra që nuk ishe i aftë t’i bëje më parë.Vetëkontroll do të thotë të dëshirosh të jesh i frytshëm në një pikë në rrezatim të pafund me ekzistencën time shpirtërore.
Sa kohë që e ke kafshatën në bojë, atëherë i ke zgjidhur të gjitha problemet e momentit.
Fillo me çka është e drejtë sesa të fillosh me çka është e pranueshme.
Vuajtja është elementi pozitiv i kësaj bote, në të vërtetë është e vetmja lidhje midis kësaj botes dhe pozitives.
Dashuria sensuale është mashtruese si dhe dashuria hyjnore; ajo nuk mund të bëhet vetë, por gjersa e ka pavetëdijshëm elementin e dashurisë hyjnore brenda vetes, mund të bëhet edhe kështu.
Historia e njerëzimit është çasti midis dy hapave të udhëtarit.
Fakti që synimi ynë është i matur saktësisht me jetën tonë, na e jep ne përshtypjen se jemi të përjetshëm.
Shpirti bëhet i lirë vetëm kur ai të pushojë së qeni një mbështetje.
Ka vetëm dy gjëra. E vërteta dhe gënjeshtrat. E vërteta është e pandashme, gjersa ajo nuk e njeh veten; të gjithë ata që duan ta njohin, vetëm sa gënjejnë.
Ne të gjithë kemi flatra, por ato nuk na duhen ne për asgjë dhe nëse do të mundnim, do t’i shqyenim.
Rinia është e lumtur, sepse ajo e ka mundësinë ta shohë të bukurën. Të gjithë ata që janë të aftë ta shohin të bukurën, nuk plaken kurrë.
Ne jemi mëkatarë jo vetëm se kemi ngrënë Pemën e Dijes, pore edhe sepse nuk e kemi ngrënë Pemën e Jetës. Gjendja në të cilën ndodhemi është mëkatare, pavarësisht nga faji. / KultPlus.com
“Askush nuk mund të bëhet më i huaj, sesa personi që dikur e dashuronit”.
“Sa me ngathtësi sillet një person, që ka rënë vërtet në dashuri! Sa shpejt zhduket vetëbesimi i tij! Dhe sa i vetmuar ndihet; të gjitha përvojat e tij të lavdëruara duket se janë zhdukur, ashtu si mjegulla, dhe ai ndihet kaq i dobët dhe i pafuqishëm”.
“Vetëm ai që e di se çfarë është vetmia, e njeh vlerën e vërtetë të takimit me të dashurit e tij”.
“Një grua bëhet më e zgjuar kur ka rënë në dashuri, ndërsa një burrë thjesht e humbet toruan”.
“Vetëm kur e braktisni dikë, bëheni plotësisht të hipnotizuar nga gjithçka që sillet rreth tij. Ky është paradoksi i dashurisë!”.
“Vetëm njeriu i palumtur e vlerëson lumturinë. Një njeri i lumtur, nuk ndien më shumë gëzim sesa një manekin. Ai vetëm sa e shfaq, por nuk e zotëron atë. Drita nuk ndriçon në dritë; ajo shkëlqen në errësirë“.
“Një njeri është më i fortë sesa fati i tij, deri në momentin kur dorëzohet”.
“Sa më primitiv është një njeri, aq më shumë konsiderata të larta ka për vetveten”.
“S’ka asgjë më të lodhshme, sesa të shohësh se si një person e tregon intelektin e tij, veçanërisht nëse nuk ka asnjë të tillë”.
“Cinikët kanë karakterin më tërheqës, idealistët më të keqin. A nuk është e çuditshme?”
“Gratë duhet të adhurohen ose të braktisen. Çdo gjë tjetër është vetëm një gënjeshtër”.
“Çfarëdo që ju nuk mund ta keni, duket gjithmonë më e mirë se çdo gjë që keni. Kjo është romanca dhe budallallëku i jetës sonë!”.
“Thonë se jeta është e vështirë 70 vitet e para. Pastaj gjërat fillojnë të përmirësohen”.
“Jeta është si një varkë me vela, që ka aq shumë marinarë në bord, sa që mund të përmbyset në çdo kohë”.
“Pendimi është gjëja më e padobishme në botë. Asgjë nuk mund të kthehet pas, apo të ndryshohet. Asgjë nuk mund të fiksohet. Përndryshe të gjithë do të ishim shenjtorë. Jeta nuk do të thotë se që ne të jemi të përsosur. Ata që janë të përsosur, duhet të vendosen nëpër muzeume”.
“Ndonjëherë duhet të thyeni parimet tuaja. Përndryshe ato nuk do t’iu sjellin kurrë kënaqësi”.
“Është më mirë të vdesësh kur dëshiron të jetosh, sesa të jetosh kur dëshiron të vdesësh!”.
“Çfarëdo që ndodh me ju, mos e merrni kurrë si personale. Asgjë në këtë botë nuk është aq e rëndësishme”./ KultPlus.com
Në shtëpinë-muze të prozatorit dhe poetit të madh Dritëro Agolli, mbrëmja e djeshme zhurmoi nga vizitat e miqve, adhuruesve e gazetarëve të shumtë, të pranishëm në ekspozitën me dorëshkrimet e letrave të dashurisë mes shkrimtarit dhe njeriut të tij të zemrës, Sadijes.
Të pranishmit e kujtuan të madhin Agolli mes letrave të dashurisë, objekteve personale dhe zërit të tij, që është kudo në shtëpinë ku jetoi me familjen e tij të madhe.
Ishte e bija e Dritëroit, Elona, ajo që kontribuoi me dorëshkrime e objekte të tjera, për këtë ekspozitë.
Drejtoresha e Shtëpive Studio Kadare-Agolli, Anisa Ymeri tha për ATSH-në se me përfundimin e ekspozitës, e cila do të qëndrojë e hapur për një muaj, dorëshkrimet, objektet personale etj. do të qëndrojnë në fondin e shtëpisë-muze.
Në shtëpinë e Dritëroit u ekspozuan: veshje të çiftit nga koha e rinisë, kur shkruanin letrat e dashurisë, orët e të dyve, një gjerdan me perla i Sadijes, dy portrete nga Lumturi Blloshmi, një bust i Dritëroit nga Ilmi Kasemi, objekte shtëpiake, si dhe stilografi i tij funksional, me të cilin po shkruhen letra gjatë ekspozitës.
“Të shënojmë stacione të rëndësishme të jetës së shkrimtarit, është misioni ynë, në këtë shtëpi,” u shpreh Anisa Ymeri, duke theksuar se është një ekspozitë e veçantë që mund të vizitohet nga e gjithë familja.
Teatri Kombëtar i Operas dhe Baletit kujtoi në ditën e tij të lindjes, mjeshtrin e madh të valles popullore shqiptare, Besim Zekthi (1936-2020).
TKOB e cilësoi Besim Zekthin si “figurën e ndritur që la një trashëgimi të pashlyeshme në artin koreografik dhe interpretimin skenik”.
Besim Zekthi, një legjendë e skenës shqiptare, interpretoi mbi 200 valle si solist, duke krijuar qindra figura artistike që mbeten të paharrueshme.
Gjithashtu ai ishte koreografi i disa prej valleve më ikonike: “Dasma e Rugovës”, “Për flamur, për atdhe”, “Valle me motive të Mirditës”, etj. Ai ishte virtuozi që i dha Shqipërisë “Gjerdanin e Artë” në Festivalin e Dizhonit në Francë dhe që me energjinë, temperamentin dhe mjeshtërinë e tij, magjepsi spektatorët në skenat e Ballkanit, Europës, Azisë dhe Afrikës.
Besim Zekthi, laureat i dhjetëra çmimeve e titujve, u vlerësua edhe me titullin më të lartë, “Nder i Kombit”./atsh/ KultPlus.com
Teatri Kombëtar i Operas dhe Baletit kujtoi në ditën e tij të lindjes, mjeshtrin e madh të valles popullore shqiptare, Besim Zekthi (1936-2020).
TKOB e cilësoi Besim Zekthin si “figurën e ndritur që la një trashëgimi të pashlyeshme në artin koreografik dhe interpretimin skenik”.
Besim Zekthi, një legjendë e skenës shqiptare, interpretoi mbi 200 valle si solist, duke krijuar qindra figura artistike që mbeten të paharrueshme.
Gjithashtu ai ishte koreografi i disa prej valleve më ikonike: “Dasma e Rugovës”, “Për flamur, për atdhe”, “Valle me motive të Mirditës”, etj. Ai ishte virtuozi që i dha Shqipërisë “Gjerdanin e Artë” në Festivalin e Dizhonit në Francë dhe që me energjinë, temperamentin dhe mjeshtërinë e tij, magjepsi spektatorët në skenat e Ballkanit, Europës, Azisë dhe Afrikës.
Besim Zekthi, laureat i dhjetëra çmimeve e titujve, u vlerësua edhe me titullin më të lartë, “Nder i Kombit”./KultPlus.com
Në mjediset e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, u mblodh sot grupi i redaktorëve letrarë dhe korrektorëve gjuhësorë të Fjalorit të Madh të Gjuhës Shqipe.
Instituti i Gjuhësisë dhe Letërsisë bëri me dije se procesi ka hyrë në fazën e përfundimit e veprës, çka nënkupton që krahas mbylljes së hartimit, redaktimit shkencor, plotësimeve, saktësimeve dhe verifikimeve brenda lëndës së hartuar, ka filluar puna për redaktimin letrar dhe korrektimin gjuhësor të saj.
Në takim u fol hollësisht për kriteret dhe unifikimin e teknikave dhe të paraqitjes leksikografike të veprës, krahas redaktimit gjuhësor që kërkon një vepër e nivelit akademik.
Në takim morën pjesë: akad. prof. dr. Valter Memisha (bashkëdrejtues, zëvendëskryeredaktor), prof. as. dr. Anila Kananaj (koordinatore, hartuese), prof. as. dr. Teuta Toska (hartuese, redaktore gjuhësore), prof. as. dr. Rozana Rushiti (hartuese, redaktore gjuhësore), dr. Resul Telhaj (hartues, redaktor gjuhësor), dr. Olger Brame (hartues, redaktor gjuhësor) dhe dr. Engjëllushe Karaj (hartuese, redaktore gjuhësore), të cilët ranë dakord që takimi i radhës të bëhet mbas tri javësh./atsh/KultPlus.com
