Në Malësi të Madhe, aty ku xhubleta ka gjalluar për shekuj, ka përfunduar faza e parë e projektit për evidentimin e bartësve të kësaj tradite unike.
Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja bëri të ditur se si pjesë e projektit “Xhubleta si teknologji dhe dijebërje artizanale”, ky proces ka siguruar identifikimin e individëve që zotërojnë aftësitë e transmetimit të kësaj dijeje dhe krijimin e infrastrukturës së nevojshme për brezat e rinj.
“Ky projekt kulturor është i mbështetur nga UNESCO, në kuadër të ruajtjes dhe promovimit të Xhubletës, si dhe nga Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, është ngritur në Koplik, Qendra e Trajnimit për Dijebërjen e Xhubletës”, tha ai.
Kjo qendër do të shërbejë si një hapësirë ku artizanët e rinj do të mësojnë dhe ushtrojnë teknikat tradicionale të punimit të xhubletës, duke garantuar ruajtjen dhe përcjelljen e kësaj trashëgimie të rrallë në brezat e ardhshëm./atsh/ KultPlus.com
Këtë fundvit, Kori i Fëmijëve-Okarina do të shënojë 10-të vjetorin e themelimit përmes një Gala Koncerti me artistë të shquar, me të cilët përgjatë kësaj dekade pjesëtarët e korit kanë pasur rastin të ndajnë skenën bashkë, shkruan KultPlus.
Sipas një njoftimi për media, ky koncert do të jetë një festë e veçantë e “Korit Okarina” me këngëtarët Sinan Vllasaliu, Irma Libohova, Adelina Thaçi, Adelina Paloja, Arbër Salihu, Adea Pula, Andra Rexhepi, Elona Sadiku, festë kjo e cila kurorëzon një dekadë punë, përkushtim, këngë, magji dhe emocione të paharrueshme.
Kori “Okarina” përmes një shkrimi në rrjetin social “Facebook” i ka falënderuar të gjithë ata që e kanë përkrahur rrugëtimin e tyre në këto 10-të vite.
“Faleminderit nga zemra për besimin dhe përkrahjen tuaj ndër vite! Këtë 10-vjetor të jashtëzakonshëm do ta festojmë me një Gala Koncert me artistë të shquar me të cilët kemi patur rastin të ngjitemi në skenë, e që ky koncert do të mbetet gjatë në kujtimet tona.
Ju ftojmë të bëheni pjesë e këtij momenti të veçantë të cilin po e presim me padurim!Mirësevini në festën tonë!”, thuhet në shkrimin e korit në facebook.
Ngjarja mbahet më 22 dhjetor, në ora 19:00, në Shtëpinë e Kulturës “Xhavit Haziri”- Obiliq/ KultPlus.com
Një destinacion për të gjitha stinët: Vendi Pritës Zyrtar i “ITB Berlin 2025” krenohet me malet e mbuluara me borë, pistat idilike të skive, atmosferën festive në Tiranë dhe tregjet piktoreske të Krishtlindjeve.
Kur mendojmë për pushimet dimërore, mendja shpesh na shkon te destinacionet e njohura evropiane si Gjermania apo Austria, me atmosferën e tyre magjepsëse të Krishtlindjeve dhe malet e mbuluara me borë, sipas një artikulli të botuar në platformën e udhëtimeve “ITB Berlin”.
Po sikur të ekzistonte një perlë të fshehur që pret për t’u eksploruar?
Dimri magjepsës në Shqipëri: Atmosfera e Krishtlindjeve dhe arratisjet me borë
Mirë se vini në Shqipëri, një vend me peizazhe mahnitëse, kulturë të pasur dhe turizëm dimëror në rritje – që premton një alternativë komode dhe më pak të mbushur me vizitorë krahasuar me destinacionet tradicionale të pushimeve.
Vendi i mrekullive dimërore
Malet e thyera dhe qytetet e bukura të Shqipërisë shndërrohen në një vend të çudirave të dimrit kur vijnë muajt e ftohtë.
Rajonet malore të Shqipërisë ofrojnë mjedisin perfekt për adhuruesit e dimrit që kërkojnë borë, qetësi dhe pak aventura.
Vizitoni Alpet Shqiptare në veri për të eksploruar pamjet e mahnitshme të majave të mbuluara me borë dhe peizazheve të pacënuara.
Vendet e njohura si Bjeshkët e Nemuna ofrojnë një strehë për vizitorët dimëror dhe skiatorët që kërkojnë eksperienca të paparashikuara.
Për një eksperiencë më të qetë, Voskopoja në lindje dhe Brezovica përtej kufirit në Kosovë ofrojnë pista skish të vogla por të lezetshme, perfekte për një arratisje të qetë në natyrë.
Atmosfera e Krishtlindjeve
Fryma festive e Shqipërisë po rritet çdo vit, veçanërisht në kryeqytetin e gjallë, Tiranë.
Me afrimin e sezonit të festave, sheshi Skënderbej dhe Sheshi Nënë Tereza ndriçohen me drita vezulluese të Krishtlindjeve, pemë të larta të Krishtlindjeve dhe dekorime festive që krijojnë një atmosferë të ngrohtë dhe mikpritëse.
Ndonëse nuk do të gjeni tezgat e shumta të tregjeve tradicionale të Krishtlindjeve, ju mund të shijoni ende atmosferën e panaireve sezonale dhe pazareve lokale ku mund të blini vepra artizanale të punuara me dorë, ushqime lokale dhe ushqime festash.
Veriu i Shqipërisë, me rajonin e tij të Shkodrës, i cili ka një traditë katolike, sjell një atmosferë tjetër hijeshie.
Këtu do të gjeni festa më të vogla, më intime, me kishat që ofrojnë shërbime të bukura dhe vetë qytetin e mbushur me hijeshi lokale.
Atmosfera e Krishtlindjeve në Sarandë u rendit si një nga 15 më të mirat në Evropë nga “Forbes”, “Conde Nast Traveler” dhe “European Best Destinations”, për periudhën 2023-2024.
Nëse jeni duke kërkuar për diçka unike shqiptare, mos humbisni shijet rajonale të festave që mund të zbuloni në tregjet lokale.
Provoni byrekun – e mbushur me djathë ose mish, pini një gllënjkë raki të ngrohtë – pije alkoolike raki tradicionale dhe shijoni me bakllavanë – të gjitha perfekte për t’u çlodhur në një mbrëmje të ftohtë.
Një ndërthurje e kulturës, natyrës dhe festave
Një nga aspektet më tërheqëse të kalimit të pushimeve tuaja dimërore në Shqipëri është mundësia për të përjetuar traditat festive dhe bukurinë natyrore.
Ndërthurja e traditave unike të krishtera dhe myslimane të Shqipërisë rezulton në një kulturë të pasur festash – ku shërbimet e natës së Krishtlindjeve pasohen nga festa të përzemërta dhe tubime familjare.
Festimet e Krishtlindjeve Ortodokse në qytetet jugore si Gjirokastra, ofrojnë një përvojë edhe më të thellë, me tradita të veçanta të mbajtura më 7 janar sipas kalendarit Julian.
Klima e butë bregdetare e Shqipërisë e bën edhe më të lehtë të ftohtin e dimrit. Qytetet e Durrësit dhe Vlorës, megjithëse nuk janë aq të zhurmshëm në dimër, janë perfekte për shëtitje dimërore përgjatë bregdetit të Mesdheut.
Me më pak turistë, ju mund të shijoni bukurinë e qetë të detit, të eksploroni rrugët e vjetra magjepsëse dhe të përjetoni një pamje të Shqipërisë që nuk ofrohet gjatë muajve të ngarkuar të verës./atsh/ KultPlus.com
Kapiteni i Forcës së Sigurisë së Kosovës, Vedat Shatri ka përfunduar me rezultate të larta Kursin Bazik për Oficer të Inxhinierisë (EBOLC), në Missouri të Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
Për këtë sukses, Shatri u shpërblye me çmimin “Honor Graduate”, çmim i cili jepet për rezultate të larta akademike, transmeton Klankosova.tv.
“Ky kurs fokusohet në përgatitjen e oficerëve për detyrat e tyre si udhëheqës të inxhinierisë ushtarake deri në nivel kompanie, duke u ofruar atyre njohuri dhe aftësi të nevojshme për udhëheqjen, menaxhimin e operacioneve, planifikimin dhe zbatimin e projekteve inxhinierike”, thuhet ndër të tjera në njoftimin e FSK-së.
“Daily Express” ka botuar, të premten e 7 shtatorit 1928, në faqen n°9, intervistën ekskluzive asokohe me Mbretin Zog I në Shqipëri, të cilën, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :
Deklarata e drejpërdrejtë e Mbretit të Shqipërisë
Burimi : Daily Express, e premte, 7 shtator 1928, faqe n°9
Planet për të ardhmen e vendit të tij
Nga G. E. R. Gedye,
Korrespondenti special i “Daily Express”.
Tiranë, e enjte, 6 shtator.
Sapo jam kthyer nga një audiencë e gjatë që më dhuroi Mbreti Zog I i Shqipërisë. Ishte e vetmja intervistë që i është dhënë një përfaqësuesi të një gazete evropiane nga monarku më i fundit (i ri) i Evropës.
Ishte një përvojë e çuditshme të ecja nga hoteli im i vogël, i veshur në stilin Perëndimor – kapele dhe xhaketë – nëpër rrugët e këtij fshati të vogël turk, i cili ka luftuar trimërisht për dy vjet për t’u bërë një qytet mjaft i denjë për t’u bërë kryeqyteti i Shqipërisë.
Kalova nëpër dyqanet ku poçarët me çallmë ishin ulur këmbëkryq, duke i dhënë formë argjilës si në kohën e Omar Khayyam-it dhe kalova sheshin ku javën e kaluar trupat e katër burrave të dënuar për komplot për të vrarë mbretin Zog u varën gjatë gjithë ditës në një trekëmbësh si një paralajmërim për të gjithë përreth, deri në pallatin ku ishin vendosur burra që i përkisnin truprojës së famshme të mbretit të ri.
Roje piktoreske
Vetë pallati është një ndërtesë piktoreske, e ulët, një lloj shtëpie njëkatëshe gjigante. Anëtarë të tjerë të truprojës dhe rojeve, të veshur me uniformën piktoreske flakë të kuqe me bishtalecë të zinj, të veshur me kapele gëzofi dhe të armatosur me pushkë të mbushura, ruanin paradhomën ku më priti kolonel Sareggi, shefi i kalorësisë së Mbretit të Malit.
Kolonel Sareggi më çoi nëpër një kopsht, përmes një paradhome të mbuluar me qilim të trashë dhe sixhade, në një dhomë të gjatë, me tavan të ulët, me qilima madhështorë orientalë dhe të zbukuruar me një pikturë të vetme — atë të nënës së mbretit Zogu, — për të takuar njeriun karriera e të cilit ka pushtuar imagjinatën e botës.
Ishte një figurë e hollë pothuajse djaloshare, e veshur me një uniformë të thjeshtë kaki me jakë flake të kuqe dhe bishtalecë ari, e cila ngrihej me mirësjellje nga një karrige e lartë prej lisi e kurorëzuar me dy shqiponja për të më pritur. Kisha përshtypjen e syve të kaltër tërheqës, të shpejtë për të buzëqeshur ose të ngushtë në përqendrim kur diskutonim çështje serioze, një gojë të fortë e të drejtë që tregonte vendosmërinë dhe një aftësi për të marrë vendime të menjëhershme, ndërsa Mbreti Zog doli përpara për të më takuar duke më shtrënguar dorën, duke më treguar një karrige dhe duke më thënë : “Përshëndetje. A pini duhan ?”
Flet rrjedhshëm gjermanisht
Ishte një përshëndetje tërësisht angleze, megjithëse e folur në një gjermanishte të rrjedhshme, teksa më kaloi një kuti cigaresh.
“Ju e kuptoni, — fillova unë, — që Daily Express më dërgoi në Tiranë sepse ngjitja juaj në fron ka ngjallur interes të madh në vendin tonë. A mund t’ju kërkoj të na jepni disa detaje rreth karrierës suaj ?”
Këtu takova refuzimin e vetëm gjatë bisedës një orëshe. “Nuk e konsideroj formë të mirë të flas për veten time. Le të flasim për diçka më të rëndësishme ndoshta për vendin tim”, — tha Mbreti Zog.
Askush nuk mund të kundërshtojë mbretërinë.
“Cili do të jetë, në vija të përgjithshme, efekti në Shqipëri i shpalljes suaj Mbret ?” — e pyeta unë.
“Para së gjithash, – u përgjigj ai, – shpresoj ta çliroj vendin nga betejat e kota partizane. Presidenti i Republikës ishte detyrimisht njeri partiak, i detyruar të favorizonte partinë që e kishte zgjedhur, ndërsa partitë e tjera luftonin vazhdimisht për ta zëvendësuar me kandidatët e tyre. Mbreti do të jetë mbi partitë, në shërbim të vendit në tërësi, i cili do t’i shpëtojë zgjedhjeve presidenciale periodike dhe destabilizuese.”
“Njerëz të prapambetur.”
“Ministria, ushtria dhe xhandarmëria do të qëndrojnë në komunikim të drejtpërdrejtë me monarkun pa asnjë ndërhyrje të palës së tretë. Ne jemi një popull primitiv dhe i prapambetur, i mësuar me parimin trashëgues dhe i paaftë për të vlerësuar domethënien e republikës. Fiset malore janë qeverisur gjithmonë nga një prijës trashëgues.”
“A do të ndryshojë shumë dinjiteti mbretëror mënyrën tuaj të jetesës ?” — e pyeta.
“Shumë pak”, u përgjigj ai. “Si gjithmonë, unë do të ngrihem në pesë, do të filloj punën në shtatë dhe do të vazhdoj deri në shtatë të mbrëmjes, me një interval nga mesdita deri në tre.”
“Ju vetë e dini se sa urgjente është të arrihen gjërat në Shqipëri. Mbi të gjitha, ne kemi nevojë për paqe dhe një regjim të qëndrueshëm, që duhet të na japë një monarki. Financiarisht, një mbret nuk do t’i kushtojë vendit asnjë qindarkë më shumë se një president.”
“Detyra ime do të jetë t’i siguroj vendit tim të sprovuar, Hirushes së Evropës, hekurudha, të cilat nuk i kemi ende, rrugë të përshtatshme, shërbime postare e telegrafike dhe arsim praktik.”
“Nuk kam ndërmend të bëj gabimin duke krijuar një ushtri burokratësh gjysmë të arsimuar. Brezi ynë i ri do të kalojë nga shkolla fillore në shkolla praktike të përshtatura për nevojat e vendit, ku do të mësojë bujqësi, gërshetim (tjerrje) apo përpunim të metaleve.”
“Tashmë kemi themeluar tre kolegje për djem dhe për vajza. Çdo nënprefekturë ka nga 100 deri në 150 shkolla dhe ne kemi shpenzuar paratë e marra nga kreditë e jashtme për sistemin ujitës dhe përmirësime të tjera bujqësore, si dhe për importimin e racave më të mira të bagëtive.”
“Shumë kritikë të huasë suaj në Itali,” i thashë, “sugjerojnë se ajo po përdoret për t’i krijuar asaj një urë për pushtimet e saj në Ballkan.”
Mbreti qeshi.
“Marrëzira keqdashëse dhe qesharake,” — tha ai.
Mbreti Zog vazhdoi të diskutojë zakonet luftarake të nënshtetasve të tij malësorë dhe të shpjegoi se si synon të merret me to.
“Sado e rrënjosur thellë që mund të jetë tradita e hakmarrjes familjare,” tha ai, “tradita e paprekshmërisë së miqësisë pasi të jetë shtrirë dora është aq e thellë sa një ceremoni e thjeshtë e kremtuar në praninë time nga udhëheqësit e mi besnikë do t’i japë fund përgjithmonë këtyre grindjeve të tmerrshme. Më pas pushkët që mban çdo malësor do të hidhen tutje.”
“Njerëzit e mi do të kenë akses të lirë tek unë në çdo kohë, brenda kufijve të lejuar nga punët e shtetit.”
“Ju po e çoni popullin tuaj drejt qytetërimit perëndimor,” — i thashë.
“Jam i bindur për këtë,” deklaroi Mbreti Zog. Dhe jam i bindur se vendi im tani do të jetë vërtet i bashkuar nën një regjim që e kërkon karakteri i popullit.”/ KultPlus.com
Sot bëhen 26 vite nga rënia heroike e Komandant “Kapuçit”, Mujë Krasniqit.
Mujë Krasniqi (6 Qershor1967 – 14 Dhjetor 1998) i njohur si Komandant Kapuçi ishte njëri nga komandantët dhe luftëtarët më të shquar të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK-së).
Lindi më 6 qershor 1967 në fshatin Çabiq të Klinës dhe ra dëshmorë më 14 dhjetor 1998 së bashku me 41 ushtarët e tij në kufirin Kosovë–Shqipëri, pasi ranë në një pritë të organizuar nga forcat ushtarake serbe.
Pas luftës, ai u shpall Hero i Kosovës. Mujë Krasniqi ishte njëri ndër projektuesit e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, luftëtar i radhëve të para të kësaj ushtrie, koordinues i veprimeve luftarake dhe ndihmës reciprok në mes të Drenicës, Dukagjinit e Pashtrikut, në etapën e parë të zgjerimit të veprimeve të fshehta kundër pushtuesit serb. Ai ishte edhe shoku i luftës i legjendarit Adem Jashari dhe komandant emblematik i luftës për liri. Ai i përket bërthamës së parë çlirimtare të trimave të komandantit legjendar Adem Jashari./ KultPlus.com
Presidenti i zgjedhur i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump tha të premten se Partia Republikane “do të bëjë përpjekjet e saj më të mira” për t’i dhënë fund praktikës së ndryshimit të orës, të cilën ai e quajti “të papërshtatshme dhe shumë të kushtueshme për vendin”.
Praktika që synon një përdorim më të mirë të orëve me dritë e kursim të energjisë – duke i lëvizur akrepat një orë përpara gjatë gjysmës së vitit në verë, për të shfrytëzuar sa më shumë mbrëmjet – ka qenë në fuqi pothuajse në të gjithë Shtetet e Bashkuara që nga vitet 1960. Por kjo çështje ka qenë një temë debati vitet e fundit.
Disa ligjvënës duan të qëndrojnë me orën lokale gjatë gjithë vitit, ashtu siç është, pa ndodhur ndryshimi, një pjesë kërkojnë që ndryshimi të ndodhë gjatë gjithë vitit, të tjerë duan të ruajnë status quo-në. Presidenti Joe Biden nuk ka mbajtur kurrë një qëndrim publik mbi këtë çështje.
Në mars të vitit 2022, Senati amerikan votoi njëzëri për ta bërë të përhershme çështjen e ndryshimit të orës, por përpjekja ngeci në Dhomën e Përfaqësuesve, për shkak të mungesës së konsensusit mbi këtë çështje.
Në mars një grup dypartiak senatorësh bëri një përpjekje të re në këtë drejtim.
Mbështetësit e ndryshimit të orës argumentojnë se kjo gjë sjell pasdite më me shumë dritë dhe më shumë aktivitet ekonomik gjatë muajve të dimrit. Kritikët thonë se një gjë e tillë i detyron fëmijët të shkojnë në shkollë në errësirë, pasi lindja e diellit vonohet me një orë.
Përkrahësit e eliminimit total të ndryshimit të orës thonë se ndryshimi dy herë në vit i saj, shkakton shqetësime të gjumit dhe probleme shëndetësore.
Kongresi nuk ka mbajtur asnjë seancë dëgjimore të re për këtë çështje për më shumë se dy vjet dhe Senati do të duhet ta shqyrtojë këtë çështje sërish, shkruan VOA, transmeton Klankosova.tv.
Ndryshimi i orës për gjatë vitit u përdor gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe u miratua përsëri në vitin 1973 në një përpjekje për të reduktuar përdorimin e energjisë për shkak të një embargoje ndaj naftës, por vendimi nuk ishte popullor dhe u shfuqizua një vit më vonë.
Që nga viti 2015, rreth 30 shtete kanë prezantuar ose miratuar ligje për t’i dhënë fund ndryshimit të orës dy herë në vit. Disa shtete kanë propozuar që ta bëjnë këtë vetëm nëse shtetet fqinje bëjnë të njëjtën gjë.
Në zgjimin tim të heshtur të më ngurosin në flijimin tim të begatshëm të verës në nisjen time në fillimin tim të ri në gjumë shekujsh me ndërrime të më zgjojnë le të më puthë rrezja e qartë ngazëllyese e druvarit të fjetur në rudinë myshku le të jetë gjithmonë i blertë mbi gurë emër të mos ketë e shkronja le të flasë në gjuhën e vjetër të kafshës së zezë guaca e kërminj le të vijnë për dasmë mbi rrasën time le të shtrihen edhe ata si dy yje ftohtë le të bëjë dimrit e verës verë e me një pikë ujë verdhësisë së barit tim le t’i mëshirohen vërmeni atje tek do të tregojë guri për udhën deri te shtëpia ime bërë me dru e kashtë le të thyhet çdo pasqyrë që ka ballsamosur ballin tim e mërrolën e çastit plot mllef se ja tek po zgjohet er’ e re e dashurisë së tokës se jam i parrezikshëm kaq i pafuqishëm mumje përfytyrim që krahasohet me rrahun tek do të më vini përsëri ju pas le të më lënë të fle qetë si pranë stufe dimrit të madh të dashurisë sime nuk do të përpëlitem s’do të rrotullohem s’do të shplohem natën nuk do të kollitem me fjalët e mia le të më mallkojnë në rrasën time atë rrasë të zezë të ftohtë në duart që i kam prekur le të më lëshojnë rrjedhës të qetë të fatit që pret shigjet e mërisë le të bjerë mbi dhe në shkretëtirën e moskuptimit le të fiket kurrë të mos vijnë kur unë nuk i pres ata që tërë jetën i prita, të dashurit ç’po flas kështu pash’ zotin?/ KultPlus.com
Turistët vendas e të huaj gjithnjë e më shumë po shfaqin interes për t’u njohur me historinë e popullit shqiptar.
Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, bën me dije se përgjatë periudhës janar-nëntor 2024, muzetë kombëtarë në Shqipëri kanë mirëpritur 455 267 vizitorë, duke shënuar një rritje prej 21% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2023.
Ndër këto institucione, Muzeu Kombëtar “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” në Krujë ka vijuar të thyejë rekorde, duke mirëpritur vetëm gjatë muajit nëntor 10 003 vizitorë.
Kjo rritje e ndjeshme e vizitave reflekton interesin në rritje për trashëgiminë kulturore shqiptare dhe përpjekjet për promovimin e muzeve si destinacione të rëndësishme për turizmin kulturor. /atsh/ KultPlus.com
Shtëpia e futbollit evropian, UEFA, e ka dënuar të premten Federatën e Futbollit të Serbisë për sjellje raciste të tifozëve serbë në dy ndeshje të Ligës së Kombeve, përfshirë për përpjekjet e tyre për ta djegur flamurin e Shqipërisë në Zvicër.
Vendimi u bë i ditur të premten, pak orë para se shorti i FIFA-s i vuri Serbinë dhe Shqipërinë në të njëjtin grup kualifikues për Kupën e Botës 2026 – që nënkupton se ato do të përballen ndërmjet veti dy herë, vajtje-ardhje.
Të hënën, komiteti ekzekutiv i UEFA-s pritet të konfirmojë se Serbia dhe Shqipëria do ta organizojnë bashkërisht Kampionatin Evropian të futbollit për nën 21-vjeçarët në vitin 2027.
Gjatë ndeshjes Zvicër –Serbi në nëntor, tifozët serbë u xhiruan duke tentuar t’ia vënë zjarrin një flamuri të Shqipërisë.
Kombëtarja zvicerane ka futbollistë që kanë lidhje familjare me Shqipërinë apo Kosovën, përfshirë kapitenin e saj, Granit Xhaka.
UEFA tha se komiteti i saj disiplinor e akuzoi Federatën e Serbisë për “sjellje raciste dhe/apo diskriminuese” në Zvicër, më 15 nëntor, si dhe në shtëpi kundër Danimarkës tri ditë më vonë.
UEFA tha se ia ndaloi federatës serbe të shesë bileta për dy ndeshjet e ardhshme të kombëtares jashtë vendit në garat e UEFA-s, si dhe e urdhëroi t’i mbyllë pjesë të stadiumit për dy ndeshjet e ardhshme në shtëpi.
UEFA gjithashtu e ka gjobitur federatën serbe me 173.000 euro në total.
Serbia është dënuar nga UEFA edhe në të kaluarën për incidente të ngjashme.
Ndeshjet mes Serbisë dhe Shqipërisë në kualifikimet e vitit të ardhshëm për Kupën e Botës do të jenë të parat prej se ato u takuan në kualifikimet për Kampionatin Evropian të vitit 2016.
Ndeshja në Beograd në tetorin e vitit 2014 u braktis në mënyrë kaotike, pas futjes së një droni që barte një flamur nacionalist shqiptar mbi fushë./REL/ KultPlus.com
Zvicra planifikon të rinovojë rrjetin e saj të bunkerëve të vjetër që u rezistojnë sulmeve bërthamore, që gjithnjë e më shumë po vlerësohen sidomos tani kur pasiguria në botë është rritur, veçanërisht pas sulmit në shkallë të gjerë të Rusisë ndaj Ukrainës.
Falë një ligji të vitit 1963, Zvicra është tashmë përpara fqinjëve si Gjermania. 9 milionë banorëve të saj, duke përfshirë të huajt dhe refugjatët, u garantohet një vend në një bunker për t’i mbrojtur nga bombat dhe rrezatimi bërthamor.
“Në vitet e ardhshme, Konfederata Zvicerane dëshiron të heqë disa nga kufizimet nga rregullat aktuale dhe të rinovojë disa nga bunkerët më të vjetër”, tha për agjencinë e lajmeve Reuters, Louis-Henri Delarageaz, komandant i mbrojtjes civile për kantonin Vaud.
Në muajin tetor, qeveria nisi konsultimet për të bërë të mundur “sigurinë” e Zvicrës “në rast të një konflikti të armatosur”dhe planifikon një përditësojë strukturat e vjetra me një buxhet prej 250 milionë dollarësh.
“Kjo nuk do të thotë se po përgatitem për konflikt, jo, nuk është ky mesazhi, por duam që të kemi një rrjet strehmi të sigurtë dhe ne duhet t’i mirëmbajmë bunkerët dhe të sigurohemi që janë funksionalë”, thotë Louis-Henri Delarageaz.
Në fshatin Bercher, të kantonit Vaud, oficerët e mbrojtjes civile, kontrolluan një bunker që gjendet poshtë një blloku apartamentesh, në kuadër të inspektimit të detyrueshëm, çdo dhjetë vjet.
Pas kontrollit, kreu i grupit të inspektimit Gregory Fuhrer vlerësoi se në gjendjen që ishte, bunkeri ishte i papërdorshëm. “Pronarit të bllokut të apratamenteve do t’i jepet një afat një vjeçar për të rregulluar defektet, përndryshe duhet të paguajë 900 dollarë për çdo banor në një bunker publik”, u shpreh ai.
Që në 1815 kur u njoh neutraliteti i Zvicrës, ky vend nuk është përfshirë në luftra të huaja.
Ajo u pushtua nga Franca në shekullin e 18-të dhe pësoi disa bombardime ajrore gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Komandanti i mbrojtjes civile për kantonin Vaud, Louis-Henri Delarageaz tha se pasi Rusia sulmoi Ukrainën në vitin 2022, zyra që ai drejton u përball me një rritje të thirrjeve telefonike nga banorë të shqetësuar, që kërkonin informacion mbi bunkerët.
“Papritur shumë njerëz na merrnin dhe na pyesin se “ku janë bunkerët, ku është vendi im, a është gati streha ime?” tha ai, duke shtuar se kërkesat nga ana e qytetarëve francezë për një vend në bunker, u desh të refuzohen.
Ndërsa shumica e zviceranëve kanë bunkerë privatë, disa mbështeten tek bunkerët e komunitetit. Pranë zyrës së zotit Delarageaz gjendet një nga 350 bunkerët e tillë të kantonit Vaud. Bunkerët janë mirëmbajtur, me krevate marinari dhe tualete.
Aty pranë është një qendër komandimi nëntokësore, një spital nëntokësor me një sallë operacioni dhe dushe dekontaminimi si dhe një bunker për të mbrojtur veprat e artit. “Ne në Zvicër jemi largpamës”, thotë zoti Delarageaz.“Ka një fjalë të urtë latine që thotë: “Nëse doni paqe, përgatituni për luftë”./VOA/ KultPlus.com
Falë Inteligjencës Artificiale, realiteti është fshirë, kreativiteti është zëvendësuar. Nëse nuk e besoni, dëgjoni këto dy histori.
Një herë e një kohë ishte fotografia, e cila dokumentonte realitetin. Nuk mund ta mohoje të vërtetën, është fotoja që dëshmon të vërtetën. Por një ditë një artist nga Nju Jorku, Philip Toledano, porositi një mrekulli nga inteligjenca artificiale. Ai kishte krijuar projektin e titulluar We Are at War për një festival fotografie, me teste të sajuara në të cilat Robert Capa, fotografi i famshëm, dokumentoi D-day, ditën e zbarkimit legjendar në bregun e Normandisë. Gjithçka dukej e vërtetë, imazhet, fytyrat, telegramet. Por në fakt, asgjë nuk ishte e vërtetë, gjithçka ishte rezultat i një rindërtimi fiktiv të situatave dhe materialeve.
Iluzionizëm i pastër, vepër e të shkruarit në smartphone, me mbështetjen e Inteligjencës Artificiale, ose më saktë punë prej prestigjatorësh digjitalë. Toledano thotë: Ideja e fotografisë si e vërtetë humbet përgjithmonë. Një risi absolute, apo rikthim në epokën para fotografisë kur historia, përfaqësimi mitik, piktural, dëshmia gojore e dhënë duhet të provonte një ngjarje, pa asnjë vërtetim të pakundërshtueshëm. Jemi në surrealizëm historik, thotë artisti.
Tani e tutje imazhet nuk do të dëshmojnë më realitetin e gjërave, ato janë të lakueshme. Nga ana tjetër, mjerisht janë të njohura manipulimet që ndodhin në Internet, në rrjetet sociale, me fytyra dhe trupa, shpesh të të miturve, të cilat përdoren në skena të rreme erotike.
Edhe detyra e vëzhgimit prej policisë bëhet e vështirë, pasi pamjet kalojnë dorë më dorë dhe mund të rimodifikohen, shtrembërohen gjatë rrugës, derisa të humbasin gjurmët e fillesës.
Por duke iu rikthyer fotove false historike: një tjetër goditje vdekjeprurëse për kujtesën historike, për vërtetësinë e fakteve. Siç ka ndodhur tashmë në regjimet totalitare – Stalini bëri që figurat e regjimit të diskredituara dhe të eliminuara fizikisht të zhdukeshin nga fotot – ose siç ndodh në manipulimet e sotme të shërbimeve sekrete dhe dezinformatat filmike apo televizive, sot çdokush mund të manipulojë realitetin historik dhe të përziejë ngjarjet aktuale me ato fallco.
Fotografi është i emocionuar nga kjo mundësi e fshirjes së realitetit ose modifikimit të tij sipas dëshirës. Mund ta kthesh realitetin, thotë Toledano, të hysh në vende të paarritshme, të shohësh gjëra që askush nuk i ka parë dhe nuk mund t’i kishte parë kurrë. “Inteligjenca artificiale është tepër fleksibël, mund të jetë si një ëndërr apo një poezi”. Po, e bukur, por nuk është realitet, as e vërteta. A duhet të gëzohemi sepse realiteti po fshihet?
Meqë jemi tek poezia, Inteligjenca Artificiale arrin të simulojë edhe frymëzimin lirik, gjenialitetin poetik. Revista Scientific Report ka botuar kërkime të kryera nga një ekip studiuesish nga Universiteti i Pitsburgut: një grupi prej 1600 personash iu dhanë të përziera, pesë poezi të shkruara nga poetë të mëdhenj, duke filluar nga Shekspiri, dhe pesë poezi të shkruara nga ChatGpt.
Qëllimi ishte të demonstrohej se lexuesit nuk e vërejnë ndryshimin, ata nuk dinë të dallojnë të vërtetën nga e rremja. Dhe sigurisht eksperimenti ishte i suksesshëm. Por mashtrimi është i dyfishtë. Jo vetëm ai i deklaruar nga vargjet e shkruara nga poeti dhe vargjet e shkruara nga Inteligjenca Artificiale.
Por mashtrimi i vërtetë është krijimtaria e rreme e makinës: ChatGpt gjeneron tekste përmes algoritmeve që mbledhin këngë nga një depo e madhe të dhënash. Ata peshkojnë për vargje në mare magnum-in e universit poetik, nuk ka fare frymëzim krijues.
Operacion matematik pa inteligjencë, montim i saktësisë së lartë teknologjike, por i pafrymëzuar nga një venë lirike dhe krijuese. Nuk ka asnjë poet të prekur pas atyre vargjeve, megjithëse nuk mund të përjashtohet që ato të prodhojnë emocione tek ata që i lexojnë.
Kemi treguar dy histori paralele ose ndoshta konverguese, në të cilat ndodh një gjë dhe ndodhin tre pasoja. Premisa është që kufijtë midis të vërtetës dhe të rremes, midis autentikes dhe falses, midis reales dhe të shpikurës kanë humbur.
Përdoruesi nuk di më të bëjë dallimin midis dy zonave, gjithçka është në mëshirën e Inteligjencës Artificiale. Pasojat që rezultojnë janë të tre llojeve. E para: realiteti, historia, faktet mund të zëvendësohen. E dyta: krijimtaria, frymëzimi poetik, gjenialiteti, mund të zëvendësohen. E treta: njeriu, si historia dhe si poezia, është i tepërt, ai mund të zëvendësohet. A duhet të gëzohemi apo të shqetësohemi për gjithë këtë, të festojmë apo të frikësohemi, të ekzaltohemi apo të dëshpërohemi? A është ky përparim për njerëzimin, apo një katastrofë?
Inteligjenca artificiale është e çmuar në shumë fusha, ndonjëherë na bën të jetojmë më mirë, zgjeron mundësitë tona të jetës dhe njohurive.
Megjithatë, me tre kushte. E para është se ne mund të dallojmë të vërtetën nga e gënjeshtërta, poezinë nga letrat tarot, poetin nga roboti; domethënë se ka ende mjete për të ndarë të parat nga të dytat.
E dyta është se fuqia e teknologjisë mund të balancohet me njohuri kritike, inteligjencë në shkallë njerëzore, një kulturë të aftë për të kompensuar rritjen e IA dhe njeriu mund të orientojë, filtrojë, kontrollojë dhe drejtojë Teknikën pa u drejtuar prej saj.
E treta është se zgjerimi i Inteligjencës artificiale mund të ndalet kur bëhet shqetësues dhe i rrezikshëm për njerëzimin dhe botën. Pra, njeriu të kalërojë tigrin dhe të mos tërhiqet zvarrë dhe në fund të dërrmohet. / bota.al/ KultPlus.com
Më 25 tetor 1881 lindi Pablo Pikaso, piktor dhe skulptor spanjoll (vdiq më 8 prill në vitin 1973).
Pikaso, Henri Matisse dhe Marcel Duchamp konsiderohen si tre artistët të cilët me mënyrat e tyre origjinale në artet plastike në dekadat e para të shekullit të 20-të, janë përgjegjës për zhvillime të rëndësishme në pikturë, skulpturë dhe artin e qeramikës.
Bashkë me Georges Braque e themeloi Kubizmin. Duke refuzuar të kthehet në Spanjë gjatë regjimit të Frankos, ai e kaloi pjesën më të madhe të jetës në Francë.
Veprat e tij më të shquara janë “Zonjushat e Avinjonit” dhe “Guernika”.
Shpesh herë punët e Pikasos kategorizohen në periudha. Në vitet e parë të shekullit të 20-të e ndante jetën mes Parisit dhe Barcelonës, kur nisi edhe një marrëdhënie me Fernande Olivier, me të cilën u bë objekt i shumë faqeve rozë në gazetat e kohës.
Pasi fitoi famë dhe pak pasuri, Pikaso e la Olivier për Marcelle Humbert, të cilën ai e thërriste Eva. Dashurinë për të ai e shprehu në shumë prej veprave të tij kubiste.
U martua dy herë dhe pati katër fëmijë me tre gra. Në 1918 u martua me balerinën Olga Kholhlova, e cila e integroi piktorin në shoqërinë e lartë. Por jeta e tyre ishte një luftë e vazhdueshme. Jeta e lartë që dëshironte Olga binte ndesh me jetën boheme të piktorit. Gjatë kësaj kohe pati edhe një lidhje të fshehtë me 17-vjeçaren Maria Therese Walter. Gjithsesi qëndruan ligjërisht të martuar deri në vdekjen e balerinës në vitin 1955.
Fotografja dhe piktorja Dora Maar ishte gjithashtu një shoqe dhe e dashur konstante e Pikasos. Pas çlirimit të Francës pati një tjetër lidhje me një studente të re arti Françoise Gillot, me të cilën pati dy fëmijë. Ajo u nda prej tij për tradhti. Më tej pati të tjera të dashura edhe pse në një moshë të thyer.
Gjatë luftërave ai mbajti një qëndrim neutral, duke refuzuar të luftojë në njërën, apo tjetrën anë. Edhe pse nuk e komentonte asnjëherë një gjë të tillë, e grishte ideja e të qenët pacifist.
Pikaso ishte jashtëzakonisht pjellor në artin e tij. Numri i përgjithshëm i veprave që ai ka prodhuar arrijnë në rreth 50 mijë.
Punimet e Pablo Pikasos janë ekspozuar prej kohësh në shumë vende nëpër botë, por kurrë në Shqipëri, para vitit 2010, kur pikturat e tij u bënë pjesë e një ekspozite në Galerinë Kombëtare të Arteve në Tiranë.
Koleksioni prej 71 veprash, (me vlerë prej 26 milionë dollarësh), përveç Pikasos, kishte punime në kanvas nga artistë të tillë si; Paul Klee, Renee Magritte, Marc Chagall, Piet Mondrian, Francis Bacon, Anthony van Dyck, dhe Guido Reni, Andy Warhol etj. Këto piktura, pronë e koleksionistit italian Francesko Martani, u ekspozuan në Shqipëri, më 2010, në kuadër të veprimtarive kulturore gjatë muajit të miqësisë italo–shqiptare.
Pikaso është pagëzuar Pablo Diego Jose Francisco de Paula Juan Nepomuceon Maria de los Remedios Cipriano de la Santisima Trinidad Martyr Patricio Clito Ruíz y Picasso, sipas disa të afërmve të tij. Emri Pikaso i vjen nga e ëma, Maria Pikaso y Lopez. Babai quhet Jose Ruiz Blasco.
2- Ai lindi më herët
Pikaso pati një lindje kaq të vështirë dhe ishte një bebe kaq e dobët kur lindi, sa mamia mendoi se mos kishte lindur para kohe. Ajo e la në tavolinë që të kujdesej nëna e tij. Ishte xhaxhai i tij që i vuri emrin Don Salvador, që e shpëtoi. Ai thotë: “Doktorët në atë kohë i thanë se nuk do të mbijetonte, por ai ia doli shumë mirë. I fryva duhan në fytyrë dhe menjëherë ai reagoi”.
3- Fjala e parë: laps
Pikaso duket se ka lindur artist. Fjala e parë ishte laps, “piz”, shkurtimi në spanjisht. Babai i tij, Ruiz, një profesor arti dhe artist, e arsimoi në këtë fushë duke filluar nga mosha 7 vjeçare. Ruiz u zotua se do të hiqte dorë nga piktura, pasi në moshën 13-vjeçare, Pikaso ia kishte kaluar për mjeshtëri.
4- Vizatimi i parë i Pablos
Në moshën 9-vjeçare, Pikaso përfundoi pikturën e parë, “Le Picador”, një burrë që kalëronte një dem. Piktura e parë në moshë madhore quhet “First Communion, ku portretizohet babai, nëna dhe motra e vogël, të gjunjëzuar në altar. Pikaso ishte 15 vjeç kur e përfundoi.
5- Pikaso ishte nxënës i tmerrshëm
Për këtë nuk ka dyshim, Pikaso ishte brilant, nga ana artistike. Ai ishte shumë vite më para se shokët e klasës, edhe pse ishin katër ose pesë vite më të vjetër se ai. Por Pikaso shpesh sillej keq dhe dënohej. Atë e nxirrnin nga klasa dhe e linin të ulur në stol në fund të klasës.
6- Puna e parë e Pikasos
Pikaso e nënshkroi kontratën e parë në Paris me një shitës arti, Pere Menach, i cili ra dakord ta paguante 150 franka në muaj (750 dollarë sot).
7- A e grabiti Pikaso Mona Lizën?
Në të vërtetë, jo, por në vitin 1911, kur Mona Liza u grabit nga muzeu i Luvrit, policia mori shokun e Pikasos, poetin Guillaume Apollinare, në polici. Apollinaire i vuri gishtin Pikasos si të dyshuar, kështu policia e mori në pyetje edhe atë. Të dy më vonë u liruan.
8-Kubizmi: Plot me kuba të vegjël
Në vitin 1009, Pikaso dhe artisti francez, Georges Braque, themeluan lëvizjen e artit, kubizmin. Në të vërtetë, ishte kritiku francez i artit, Louis Vauxcelles, që fillimisht e quajti “kuba të çuditshëm”, pasi vuri re se Pikaso dhe Braque pikturonin piktura “plot me kube të vegjël.
9- Pikaso ishte Don Zhuan
Duke qenë se ishte artist i njohur, Pikaso kishte shumë sukses me vajzat. Në të vërtetë pati shumë të dashura. Ja një liste e shkurtër e më të njohurave. Fernande Olivier, Marcelle Humbert, Marie-Thérèse Walter, Dora Maar, Françoise Gilot.
10- Makina e Pikasos
Kjo nuk është me saktësi makina e tij, por e ka një histori. Para tre vitesh, mekaniku Andy Saunders nga Dorset, Angli, e konvertoi makinën e tij “Citroen 2CV” në një vepër arti të frymëzuar nga Pablo Pikaso. Saunders e quajti makinën “Picasso’s Citroen”, sepse dukej më e bukur nga sa ishte fillimisht. / KultPlus.com
Shqipëria dhe Kosova do të organizojnë një mbledhje të përbashkët të dy Kuvendeve më datë 20 dhjetor në Prishtinë.
Në total do të mblidhen 130 deputetët, nga Kosova 70 ligjvënës dhe 60 të tjerë nga Shqipëria. I pranishëm në këtë takim do të jetë edhe kryeministri Rama./ KultPlus.com
Abigeila Voshtina është liruar nga detyra si drejtoreshë e Përgjithshme e Teatrit Kombëtar të Operës, Baletit dhe Ansamblit Popullor.
Vendimi është marrë sot në mbledhjen e Këshillit të Ministrave dhe ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit ngarkohet për zbatimin e këtij vendimi.
Abigeila Voshtina u emërua drejtoreshë e Përgjitshme e TKOBAP në qershor të vitit 2022, ku zëvendësoi në detyrën e drejtueses, Zana Çelën./KultPlus.com
E ka parë kush Aurorën, motërzën time, vallë? Ajo është nusja ime, ndaj atë dua ta kem prapë. Ne po kërcenin bashkë. Pastaj erdhi murlani Dhe ma mori të ngratit. E pra unë e di se ç’pati: Ajo është e bukur tejet, Dhe gjithë prej ajri! Shtatin kaq latuar e flatrat kaq praruar Dhe në skaje flatrat sipër Plot me lajlelulexhingëlamingël! “”
Seç ia behu Aurora mu tek unë flakërimë, Qull e lagur, krahët thyer, e pafrymë. “Oh Zot!” thirri ngjethshëm, me ankth e drojë, “Ç’kohë janë, vallë, këto që ne jetojmë! Vetëm hidhërim dhe pikëllim miliona herë, Dhe frikë, dhe zemërim dhe vuajtje paprerë! Papritur në çast: Rashë në lum sakaq. Dhe po të mos ishte mrekullia vetë Pra, më s’do kishe dëgjuar për mua në kët jetë; Dhe unë nuk do të isha ulur më atje. – Çfarë mendoni se ka ndodhur, de?
Dy njerëzushë shumë të bukur pak të bardhë, sa unë kurrë nuk kam parë të tillë kaq të bardhë, U ngjitën deri në lum me mamanë e tyre krah për krahu bashkë.
Unë nuk e di si quheshin dhe kush ishin vallë. Në kokë në vend të flokëve ata kishin ar, Dhe gojë të vogël! – Gojë të vogël! Të thashë ty! Për gjiri! Dhe në sytë e tyre ata manushaqe kishin. – Papritmas, gruaja e bukur mua m’u vërvit zëçjerrë: “Ah, pa shihni atje në ujë,” bërtiti ajo, “kafsha e mjerë! Si përpëlitet dhe përplaset nëpër shtjellë Dhe me brirëthit lutet e kërkon ndihmesë! ”
Dhe djemtë e mirë kishin një fletë në duar E me të katra për tek unë u çapëluan Gati me një frymë. Ata mua më shtynë Dhe në breg me butësi edhe kujdes më nxorrën mua.”
“Dhe të ndriçoi ideja T’i falënderosh nga zemra?”
“Oh, nuk arrita dot ta shqiptoj falenderimin, do pranuar hapur: Në frikë dhe përshtjellim e pashë veten të kapur! ”
” E pra, kjo shihet qartë me sy! – Uluni për pak çaste Tek këto manushaqe Dhe thani kockat mirëfilli Nën këto rreze dielli. Më pas fluturojmë për në shtëpinë e njerëzve Dhe iu trokasim shpëtimtarëve të jetës tënde. Ty të pëlqen në gojët e tyre të vogla të shuash etjen. Por kryesorja, ata sytë e saj të manushaqtë I puth unë tashmë vetë, njëzet e katër herë pa ndarë. Ajo e ka merituar atë. Mos jini ziliqarë! “./KultPlus.com
Heinrich Heine u lind më 13 dhjetor 1797 në Dusseldorf nga një familje e respektuar e tregtarëve hebrenj dhe bankierëve. Babai është një tregtar stofrash shumë afër fabrikave angleze, ndërsa nëna i takon një familjeje të shquar holandeze. Bazat e para të kulturës i ka nga nëna e vet Betty, e cila më 1807 e regjistron në shkollën e mesme katolike në Dusseldorf drejtuar nga Jezuitët, ku ai qëndroi deri më 1815. Shkolla është një përvojë e hidhur për të. Për më tepër, lëndët mësohen jo vetëm në gjermanisht, por edhe në frëngjisht, çka i krijon atij edhe më shumë ankth, duke pasur parasysh mungesën e familjaritetit me gjuhët dhe të mësuarit e tyre (por peripecitë e sundimit francez në qytetet e tij zgjuan te ai prirjet e hershme frankofile dhe një antipati e thellë për Prusinë).
Në vitin 1816 vjen dashuria e parë: vajza bjonde e presidentit të gjykatës së apelit të Dusseldorfit që e njeh në akademinë letrare në fund të vitit.
Pas përfundimit të shkollës së mesme, Heinrich mbetet për një kohë të gjatë i pavendosur rreth zgjedhjes së fakultetit të universitetit. Babai pastaj e dërgon atë në Frankfurt, në mënyrë që të bëjë praktikë pranë bankierit Rindskopf, para se të lëvizin në Hamburg pranë vëllait të tij Salomon (kjo ndodh më ’17).
Një nga arsyet që shtyn Heinrichun e ri për të lëvizur dhe për të pranuar propozimin e ungjit të tij, është se në këtë mënyrë ai do të shohë Amalie, një kushërirë, e cila do të jetë Laura tij, frymëzimi hyjnor i poezive të tij më të mira. Për fat të keq, megjithatë, vajza e ëmbël nuk dëshiron të dijë për ndjenjat e tij, dhe po kështu edhe kushërira tjetër, Therese. Më 1817 Heine botoi poezitë e tij të para për revistën “Hamburgs Watcher”.
Salomon hap për të një dyqan pëlhure dhe një agjenci bankare për t’i dhënë atij një strehim të mirë. Por Heine ka vetëm Amalien në mendje, dhe falimentimi vjen shpejt. Kështu, pas pak kthehet në Dusseldorf. Më 11 dhjetor 1819 ai u regjistrua në Fakultetin Juridik në Universitetin e Bonit. Atje ai është në gjendje të krijojë miqësi që kanë zgjatur gjatë gjithë jetës së tij dhe gjithashtu ka mundësi të ndjekë mësimet e letërsisë së A. W. Schlegel. Është nga sugjerimi i këtij mësuesi të madh që shkroi esenë e tij të parë me titull “Die Romantik”.
Një vit më pas ai u largua nga Universiteti i Bonit dhe u regjistrua në Göttingen. Një vit më pas ai largohet nga andej dhe regjistrohet në Berlin. Këtu ai ndjek kurset filozofike të Hegelit dhe bëhet “poeti i preferuar” i inteligjencës gjermane. 1821 është një vit me të dyja anët për Heinen: nga njëra anë vdes e dashura e Napoleon Bonapartit, të cilën ai do ta lartësojë në “Buch Legrand”, por nga ana tjetër më në fund arrin të martohet me Amelien. Ndërkohë, në nivelin letrar, leximi i Shekspirit e shtyn atë drejt teatrit. Ai shkroi dy tragjedi dhe në të njëjtën periudhë ai gjithashtu lëshoi një përmbledhje me 66 lirika.
Më 1824 ai largohet nga Berlini për në Gottingen, ku përfundon provimet dhe përgatit tezën në drejtësi (ai u diplomua më ’25 me rezultate të shkëlqyera). Ky është gjithashtu viti i konvertimit të tij nga judaizmi në protestantizëm. I sponsorizuar nga xhaxhai, ai kalon një festë në Norderney, që do t’ia diktojë ciklin e poezive “NORDSEE”, të cilin do ta publikojë vitin e ardhshëm. Në tetor 1827 ai fitoi suksesin e tij më të madh letrar me botimin e “Buch der Lieder” (i njohur si “Libri i Këngëve”). Më 1828 është në Itali.
Shkrimet e tij satirike dhe sidomos aderimi në sensimonizëm e nervozon “kazermën e madhe prusiane” deri në pikën që Heine, në vitin 1831, zgjodhi mërgimin vullnetar në Francë. Në Paris ai është përshëndetur me admirim dhe shpejt u bë një vizitor i shpeshtë i salloneve letrare të kryeqytetit, ku ai ndoqi bashkësinë gjermane të emigrantëve këtu, si Humboldt, Lasalle dhe Wagner; por edhe intelektualët francezë si Balzac, Hugo dhe George Sand.
Më 1834 udhëtoi për në Normandi, në tetor njeh nusen e tij Mathilde Mirat dhe ata martohen më 1841. Ndërkohë boton disa ese kritike dhe disa përmbledhje poezish. Në vitet e ardhshme ai udhëton shumë, por frymëzimi është shumë i munguar. Ai gjithashtu nganjëherë viziton xhaxhain e sëmurë Salomon në Gjermani.
Më 22 shkurt 1848, revolucioni shpërtheu në Paris dhe poeti përfshihet personalisht në luftimet e shumta që ndodhën në rrugë. Për fat të keq, pak pas këtyre ngjarjeve, fillojnë dhimbjet therëse në shpinë, çka do ta çojë brenda tetë viteve të ardhshme në paralizë dhe vdekje. Ajo ishte në fakt një atrofi muskulare progresive, e cila e detyronte atë në mënyrë të pashmangshme të rrinte shtrirë shtrat. Kjo nuk e pengon atë për të publikuar, më ’51, “Romancero” (e cila e përshkruan agoninë e sëmundjes), dhe për të sjellë së bashku në ’54 nga volumi (më vonë e quajtur “Lutetia”), artikuj mbi politikën, artin dhe jetën , shkruar në Paris.
Il 22 febbraio 1848 scoppia a Parigi la rivoluzione e il poeta si trova coinvolto in prima persona nei numerosi combattimenti che si svolgevano nelle strade. Purtroppo, poco dopo questi fatti, iniziano le acutissime fitte che alla spina dorsale che segnano l’inizio del calvario che lo porterà nel giro di otto anni alla paralisi e alla morte. Si trattava in realtà di un’atrofia muscolare progressiva, che lo costringeva inesorabilmente a stare seduto su di un letto. Ciò non gli impedisce di pubblicare, nel ’51, “Romancero” (in cui sono descritte le atroci sofferenze della malattia), e di riunire nel ’54 in volume (poi intitolato “Lutetia”), gli articoli di politica, arte e vita, scritti a Parigi.
Poeti i lodhur është afër fundit. Në verën e 1855 shpirti i tij dhe fiziku i tij të marrë një ngushëllim të vlefshëm nga e reja gjermane Elise Krienitz (e quajtur me përkëdheli Mouche) së cilës do t’ia kushtojë poezitë e tij të fundit. Më 17 shkurt 1856 zemra e tij pushoi së rrahuri.
Padyshim një poet i madh dhe intensiv, kritika me të cilën u ndesh vepra e Heines pas vdekjes së tij është me luhatje. Ndërsa për disa ai ishte poeti më i madh gjerman i periudhës së tranzicionit midis romantizmit dhe realizmit, për të tjerët (dhe shikoni kritikat e mëdha të moderuar-borgjeze si Karl Kraus ose Benedetto Croce) gjykimi është negativ. Nietzsche në vend e njeh atë si një pararendës, ndërsa Brecht vlerësoi idetë e tij progresive. Megjithatë, “Libri i Këngëve” i tij posedon lehtësi të jashtëzakonshme dhe zbutje formale, është një nga veprat më të përhapura dhe të përkthyera të prodhimit gjerman. Por shenja më origjinale e vargut të Heines është përdorimi ironik i materialit romantik, në makinë drejt poezisë dhe, së bashku, në lëvizje të kundërt, duke u përpjekur për të mohuar të gjitha sentimentalizmat, duke e ditur se kohët e reja kërkojnë para së gjithash një racionaliteti të qartë dhe realist./VOAL /KultPlus.com
Festivali treditor i Letërsisë Evropiane u çel të enjten në mbrëmje në ambientet e Shtëpisë së Europisë.
Ky aktivitet sjell pranë lexuesit shqiptar autorë bashkëkohor europian, të përkthyer dhe botuar në gjuhën shqipe.
“Letërsia na frymëzon. Është një mundësi e mirë edhe për të promovuar të kuptuarit me mirë të traditave të vendeve të ndryshme europiane, që është e njëjta logjikë me atë që po ndodh në politikë. Procesi drejt anëtarësimit synon të sjellë Shqipërinë pranë Bashkimit Europian. Në këtë proces, nuk duhet të harrojmë aspektin njerëzor, komunikimi mes njerëzve është i rëndësishëm”, shprehet Silvio Gonzato.
Alesandro Ruggera thotë: “Ky festival synon të nderojë tradita të ndryshme letrare, të kultivojë një vlerësim të thellë për fuqinë e fjalës së shkruar që përcjell traditat letrare evropiane”.
Përgjatë ditëve të festivalit, autorë nga Kroacia, Franca, Greqia, Italia, Irlanda dhe Polonia, si dhe vepra letrare për fëmijë nga Holanda, do të takojnë lexuesit shqiptarë dhe do të vizitojnë nxënësit e shkollave të mesme.
“Po e shijoj këtë eksperiencë. Është hera ime e parë në Shqipëri, padyshim që do të vij sërish. Është interesante të flas me njerëzit këtu për historinë, kulturën dhe gjuhën shqipe”, tha Catherine Prasifka.
I konceptuar si një festival gjithëpërfshirës, përgjatë tri ditëve aktivitete me në fokus të drejtat e njeriut, çështjet mjedisore, ballafaqimi me të kaluarën, vetëdija në sfonde të ndryshme kulturore e më gjerë do të zhvillohen në Shtëpinë e Evropës, Bibliotekën Kombëtare dhe Qendrën e Artit “Agimi”./TopChannel/KultPlus.com
Dy faqe nga botimi i parë i “Komedisë Hyjnore” janë gjetur gjatë transferimit të Arkivit Shtetëror nga Spezia, në Italinë veriperëndimore.
Kryebashkiaku i Spezias, Pierluigi Peracini, e bëri të ditur lajmin për gjetjen në botimin lokal “Il Secolo XIX”, duke shpjeguar se këto janë dy faqe autentike nga pjesët Purgatori dhe Parajsa nga botimi i parë i Komedisë Hyjnore të Dante Alighieri dhe se është qartësisht një origjinal i shekullit të 14-të, shkruan Ansa.
“Është një fakt i jashtëzakonshëm, zbulimi i një thesari me vlerë të paçmueshme”, tha Perakini.
Ai tha se tani synojnë që së shpejti të merren vesh me Ministrinë e Kulturës për organizimin e ekspozitës.
“Ashtu si mbetjet e Komedisë Hyjnore. Është një fakt i jashtëzakonshëm dhe me rëndësi absolute për qytetin dhe kulturën tonë”, shtoi Perakini./KultPlus.com
Aleksandër Gjoka është një këngëtar dhe autor këngësh shumë i njohur.
Është këngëtar i mirënjohur shqiptar dhe deri më tani ai ka të incizuara disa këngë por më e njohura ndër to është “Kuturu” një këngë shumë e bukur e cila dëgjohet edhe sot.
Poashtu ai është pjesëmarrës i disa edicioneve të festivalit “Kënga Magjike”.
Sot, KultPlus ua risjell tekstin dhe videon e këngës ‘Dashurisë së shkuar’:
Sytë e tu i ndesha këtë natë, Tek eci vetëm në mërzi, Vallë a do më flisje prapë, E me veten time ndjej çudi.
Koha pa ne mbeti e ngratë, Une i pafat në dashuri, Sa kujtime kthehen pas, A më sjell në mendje ti tani.
Jo s’i harroj unë ata sy, Që më ndiqnin në çdo çast, E çdo moment, Skam harruar puthjet mjaltë, Dhe pse fshehur ne i lamë diku atje.
Hej të thërras e të mendoj, Ndaj të lutem, Sot afrohu të takoj, Ndonëse vitet ikin shpejt, Përse na ndanë.
Sytë e tu i ndesha këtë natë, Tek eci vetëm në mërzi, Vallë a do më flisje prapë, E me veten time ndjej çudi.
Koha pa ne mbeti e ngratë, Une i pafat në dashuri, Sa kujtime kthehen pas, A më sjell në mendje ti tani.
Jo s’i harroj unë ata sy, Që më ndiqnin në çdo çast, E çdo moment, Skam harruar puthjet mjaltë, Dhe pse fshehur ne i lamë diku atje.
Hej të thërras e të mendoj, Ndaj të lutem, Sot afrohu të takoj, Ndonëse vitet ikin shpejt, Përse na ndanë.
Hej të thërras e të mendoj, Ndaj të lutem, Sot afrohu të takoj, Ndonëse vitet ikin shpejt.
Elon Musk është personi i parë që ka arritur një pasuri prej më shumë se 400 miliardë dollarë, sipas “Forbes” dhe “Bloomberg”.
Pasuria e tij përbëhet kryesisht nga aksionet në kompaninë e prodhimit të automjeteve elektrike “Tesla” dhe kompaninë e hapësirës ajrore “SpaceX”.
Revista amerikane “Forbes” vlerësoi pasurinë e Musk në 431,2 miliardë dollarë – dhe kompania e shërbimeve financiare “Bloomberg” tha se ishte afërsisht 447 miliardë dollarë.
Që nga zgjedhjet presidenciale në SHBA në fillim të nëntorit, rritja e çmimit të aksioneve të “Tesla-s”, në veçanti e ka bërë 53-vjeçarin dukshëm më të pasur.
Investitorët po spekulojnë se “Tesla” do të përfitojë nga afërsia aktuale e Musk me presidentin e sapozgjedhur të SHBA-së, Donald Trump.
Musk me origjinë nga Afrika e Jugut, tani një qytetar amerikan, e mbështeti Trumpin me miliona donacione gjatë fushatës zgjedhore – dhe do të jetë pjesë e qeverisë së tij, ndërsa ai kërkon të gjejë kursime në efikasitet.
Kompanitë e Musk përfshijnë gjithashtu platformën online X, zhvilluesin e inteligjencës artificiale “xAI” dhe kompaninë “Neuralink”, e cila punon në implantet e trurit.
Në vendin e dytë në renditje është themeluesi i “Amazon”, Jeff Bezos me një pasuri të vlerësuar prej më shumë se 240 miliardë dollarë./KultPlus.com
Hëna po shuhet në pëllëmbën e gjetheve dhe trëndafilat vdesin në muzg. Fusha ul supin te era por mua vetmia më pret te porta, egërsuar.
Ulërin vetmia te porta, ulërin dhe ikën nëpër dhembje, trembur, ti.
Kështu gjithmonë ardhja jote është tërë ikje dhe unë ndiej mbi gjoks sikur më kalon një tren.
Hëna e shqyer në dhëmbët e vetmisë çirret si egërsirë te porta. Ylli i fatit tim lotoi në dritare, ku shkon, ku shkon, çfarë të thirri kështu? / KultPlus.com
Së shpejti, Teatri i Kukullave do të hapë dyert për të gjithë vogëlushët.
Lajmin e dha Kryeministri Edi Rama, i cili ndau pamje nga Teatri i rinovuar i Kukullave.
“Së shpejti, Teatri i Kukullave do të hapë dyert për të gjithë vogëlushët, në zemër të sheshit “Skënderbej” me shfaqje të reja dhe emocionuese”, theksoi Rama.Recently Spotted Asteroid Set for Near Miss With
Teatri Kombëtar i Kukullave është rinovuar plotësisht, në përputhje me standardet bashkëkohore të shfaqjeve audio-vizuale, me një skenë dhe auditor multifunksional.
Ndërtesa e Teatrit Kombëtar të Kukullave u ndërtua në vitet ’20 të shekullit XX dhe aty fillimisht u vendos parlamenti i parë shqiptar.
Në vitet ’50 u zgjerua dhe u bë Teatër Kukullash. Përveç dëmeve ndër vite prej amortizimit kohor, ndërtesa pësoi dëme strukturore edhe prej tërmetit të vitit 2019./tema/KultPlus.com
