“Aurora”, poezi nga Carl Spitteler

Përktheu: Skënder Buçpapaj

Aurora

E ka parë kush Aurorën, motërzën time, vallë?
Ajo është nusja ime, ndaj atë dua ta kem prapë.
Ne po kërcenin bashkë. Pastaj erdhi murlani
Dhe ma mori të ngratit.
E pra unë e di se ç’pati:
Ajo është e bukur tejet,
Dhe gjithë prej ajri!
Shtatin kaq latuar e flatrat kaq praruar
Dhe në skaje flatrat sipër
Plot me lajlelulexhingëlamingël! “”

Seç ia behu Aurora mu tek unë flakërimë,
Qull e lagur, krahët thyer, e pafrymë.
“Oh Zot!” thirri ngjethshëm, me ankth e drojë,
“Ç’kohë janë, vallë, këto që ne jetojmë!
Vetëm hidhërim dhe pikëllim miliona herë,
Dhe frikë, dhe zemërim dhe vuajtje paprerë!
Papritur në çast:
Rashë në lum sakaq.
Dhe po të mos ishte mrekullia vetë
Pra, më s’do kishe dëgjuar për mua në kët jetë;
Dhe unë nuk do të isha ulur më atje.
– Çfarë mendoni se ka ndodhur, de?

Dy njerëzushë shumë të bukur pak të bardhë, sa unë kurrë nuk kam parë të tillë kaq të bardhë,
U ngjitën deri në lum me mamanë e tyre krah për krahu bashkë.

Unë nuk e di si quheshin dhe kush ishin vallë.
Në kokë në vend të flokëve ata kishin ar,
Dhe gojë të vogël! – Gojë të vogël! Të thashë ty! Për gjiri!
Dhe në sytë e tyre ata manushaqe kishin.
– Papritmas, gruaja e bukur mua m’u vërvit zëçjerrë:
“Ah, pa shihni atje në ujë,” bërtiti ajo, “kafsha e mjerë!
Si përpëlitet dhe përplaset nëpër shtjellë
Dhe me brirëthit lutet e kërkon ndihmesë! ”

Dhe djemtë e mirë kishin një fletë në duar
E me të katra për tek unë u çapëluan
Gati me një frymë.
Ata mua më shtynë
Dhe në breg me butësi edhe kujdes më nxorrën mua.”

“Dhe të ndriçoi ideja
T’i falënderosh nga zemra?”

“Oh, nuk arrita dot ta shqiptoj falenderimin, do pranuar hapur:
Në frikë dhe përshtjellim e pashë veten të kapur! ”

” E pra, kjo shihet qartë me sy!
– Uluni për pak çaste
Tek këto manushaqe
Dhe thani kockat mirëfilli
Nën këto rreze dielli.
Më pas fluturojmë për në shtëpinë e njerëzve
Dhe iu trokasim shpëtimtarëve të jetës tënde.
Ty të pëlqen në gojët e tyre të vogla të shuash etjen.
Por kryesorja, ata sytë e saj të manushaqtë
I puth unë tashmë vetë, njëzet e katër herë pa ndarë.
Ajo e ka merituar atë. Mos jini ziliqarë! “./KultPlus.com

Më 13 dhjetor 1797 lindi Heinrich Heine, poet i madh romantik gjerman

Heinrich Heine u lind më 13 dhjetor 1797 në Dusseldorf nga një familje e respektuar e tregtarëve hebrenj dhe bankierëve. Babai është një tregtar stofrash shumë afër fabrikave angleze, ndërsa nëna i takon një familjeje të shquar holandeze. Bazat e para të kulturës i ka nga nëna e vet Betty, e cila më 1807 e regjistron në shkollën e mesme katolike në Dusseldorf drejtuar nga Jezuitët, ku ai qëndroi deri më 1815. Shkolla është një përvojë e hidhur për të. Për më tepër, lëndët mësohen jo vetëm në gjermanisht, por edhe në frëngjisht, çka i krijon atij edhe më shumë ankth, duke pasur parasysh mungesën e familjaritetit me gjuhët dhe të mësuarit e tyre (por peripecitë e sundimit francez në qytetet e tij zgjuan te ai prirjet e hershme frankofile dhe një antipati e thellë për Prusinë).

Në vitin 1816 vjen dashuria e parë: vajza bjonde e presidentit të gjykatës së apelit të Dusseldorfit që e njeh në akademinë letrare në fund të vitit.

Pas përfundimit të shkollës së mesme, Heinrich mbetet për një kohë të gjatë i pavendosur rreth zgjedhjes së fakultetit të universitetit. Babai pastaj e dërgon atë në Frankfurt, në mënyrë që të bëjë praktikë pranë bankierit Rindskopf, para se të lëvizin në Hamburg pranë vëllait të tij Salomon (kjo ndodh më ’17).

Një nga arsyet që shtyn Heinrichun e ri për të lëvizur dhe për të pranuar propozimin e ungjit të tij, është se në këtë mënyrë ai do të shohë Amalie, një kushërirë, e cila do të jetë Laura tij, frymëzimi hyjnor i poezive të tij më të mira. Për fat të keq, megjithatë, vajza e ëmbël nuk dëshiron të dijë për ndjenjat e tij, dhe po kështu edhe kushërira tjetër, Therese. Më 1817 Heine botoi poezitë e tij të para për revistën “Hamburgs Watcher”.

Salomon hap për të një dyqan pëlhure dhe një agjenci bankare për t’i dhënë atij një strehim të mirë. Por Heine ka vetëm Amalien në mendje, dhe falimentimi vjen shpejt. Kështu, pas pak kthehet në Dusseldorf. Më 11 dhjetor 1819 ai u regjistrua në Fakultetin Juridik në Universitetin e Bonit. Atje ai është në gjendje të krijojë miqësi që kanë zgjatur gjatë gjithë jetës së tij dhe gjithashtu ka mundësi të ndjekë mësimet e letërsisë së A. W. Schlegel. Është nga sugjerimi i këtij mësuesi të madh që shkroi esenë e tij të parë me titull “Die Romantik”.

Një vit më pas ai u largua nga Universiteti i Bonit dhe u regjistrua në Göttingen. Një vit më pas ai largohet nga andej dhe regjistrohet në Berlin. Këtu ai ndjek kurset filozofike të Hegelit dhe bëhet “poeti i preferuar” i inteligjencës gjermane. 1821 është një vit me të dyja anët për Heinen: nga njëra anë vdes e dashura e Napoleon Bonapartit, të cilën ai do ta lartësojë në “Buch Legrand”, por nga ana tjetër më në fund arrin të martohet me Amelien. Ndërkohë, në nivelin letrar, leximi i Shekspirit e shtyn atë drejt teatrit. Ai shkroi dy tragjedi dhe në të njëjtën periudhë ai gjithashtu lëshoi ​​një përmbledhje me 66 lirika.

Më 1824 ai largohet nga Berlini për në Gottingen, ku përfundon provimet dhe përgatit tezën në drejtësi (ai u diplomua më ’25 me rezultate të shkëlqyera). Ky është gjithashtu viti i konvertimit të tij nga judaizmi në protestantizëm. I sponsorizuar nga xhaxhai, ai kalon një festë në Norderney, që do t’ia diktojë ciklin e poezive “NORDSEE”, të cilin do ta publikojë vitin e ardhshëm. Në tetor 1827 ai fitoi suksesin e tij më të madh letrar me botimin e “Buch der Lieder” (i njohur si “Libri i Këngëve”). Më 1828 është në Itali.

Shkrimet e tij satirike dhe sidomos aderimi në sensimonizëm e nervozon “kazermën e madhe prusiane” deri në pikën që Heine, në vitin 1831, zgjodhi mërgimin vullnetar në Francë. Në Paris ai është përshëndetur me admirim dhe shpejt u bë një vizitor i shpeshtë i salloneve letrare të kryeqytetit, ku ai ndoqi bashkësinë gjermane të emigrantëve këtu, si Humboldt, Lasalle dhe Wagner; por edhe intelektualët francezë si Balzac, Hugo dhe George Sand.

Më 1834 udhëtoi për në Normandi, në tetor njeh nusen e tij Mathilde Mirat dhe ata martohen më 1841. Ndërkohë boton disa ese kritike dhe disa përmbledhje poezish. Në vitet e ardhshme ai udhëton shumë, por frymëzimi është shumë i munguar. Ai gjithashtu nganjëherë viziton xhaxhain e sëmurë Salomon në Gjermani.

Më 22 shkurt 1848, revolucioni shpërtheu në Paris dhe poeti përfshihet personalisht në luftimet e shumta që ndodhën në rrugë. Për fat të keq, pak pas këtyre ngjarjeve, fillojnë dhimbjet therëse në  shpinë, çka do ta çojë brenda tetë viteve të ardhshme në paralizë dhe vdekje. Ajo ishte në fakt një atrofi muskulare progresive, e cila e detyronte atë në mënyrë të pashmangshme të rrinte shtrirë shtrat. Kjo nuk e pengon atë për të publikuar, më ’51, “Romancero” (e cila e përshkruan agoninë e sëmundjes), dhe për të sjellë së bashku në ’54 nga volumi (më vonë e quajtur “Lutetia”), artikuj mbi politikën, artin dhe jetën , shkruar në Paris.

Il 22 febbraio 1848 scoppia a Parigi la rivoluzione e il poeta si trova coinvolto in prima persona nei numerosi combattimenti che si svolgevano nelle strade. Purtroppo, poco dopo questi fatti, iniziano le acutissime fitte che alla spina dorsale che segnano l’inizio del calvario che lo porterà nel giro di otto anni alla paralisi e alla morte. Si trattava in realtà di un’atrofia muscolare progressiva, che lo costringeva inesorabilmente a stare seduto su di un letto. Ciò non gli impedisce di pubblicare, nel ’51, “Romancero” (in cui sono descritte le atroci sofferenze della malattia), e di riunire nel ’54 in volume (poi intitolato “Lutetia”), gli articoli di politica, arte e vita, scritti a Parigi.

Poeti i lodhur është afër fundit. Në verën e 1855 shpirti i tij dhe fiziku i tij të marrë një ngushëllim të vlefshëm nga e reja gjermane Elise Krienitz (e quajtur me përkëdheli Mouche) së cilës do t’ia kushtojë poezitë e tij të fundit. Më 17 shkurt 1856 zemra e tij pushoi së rrahuri.

Padyshim një poet i madh dhe intensiv, kritika me të cilën u ndesh vepra e Heines pas vdekjes së tij është me luhatje. Ndërsa për disa ai ishte poeti më i madh gjerman i periudhës së tranzicionit midis romantizmit dhe realizmit, për të tjerët (dhe shikoni kritikat e mëdha të moderuar-borgjeze si Karl Kraus ose Benedetto Croce) gjykimi është negativ. Nietzsche në vend e njeh atë si një pararendës, ndërsa Brecht vlerësoi idetë e tij progresive. Megjithatë, “Libri i Këngëve” i tij posedon lehtësi të jashtëzakonshme dhe zbutje formale, është një nga veprat më të përhapura dhe të përkthyera të prodhimit gjerman. Por shenja më origjinale e vargut të Heines është përdorimi ironik i materialit romantik, në makinë drejt poezisë dhe, së bashku, në lëvizje të kundërt, duke u përpjekur për të mohuar të gjitha sentimentalizmat, duke e ditur se kohët e reja kërkojnë para së gjithash një racionaliteti të qartë dhe realist./VOAL /KultPlus.com

Artists After the Escape: Heinrich Heine — Finding the freedom to write in  France | Culture | Arts, music and lifestyle reporting from Germany | DW |  25.12.2017

Festivali treditor i Letërsisë Evropiane, autorët e huaj në takime me lexuesit shqiptarë

Festivali treditor i Letërsisë Evropiane u çel të enjten në mbrëmje në ambientet e Shtëpisë së Europisë.

Ky aktivitet sjell pranë lexuesit shqiptar autorë bashkëkohor europian, të përkthyer dhe botuar në gjuhën shqipe.

“Letërsia na frymëzon. Është një mundësi e mirë edhe për të promovuar të kuptuarit me mirë të traditave të vendeve të ndryshme europiane, që është e njëjta logjikë me atë që po ndodh në politikë. Procesi drejt anëtarësimit synon të sjellë Shqipërinë pranë Bashkimit Europian. Në këtë proces, nuk duhet të harrojmë aspektin njerëzor, komunikimi mes njerëzve është i rëndësishëm”, shprehet Silvio Gonzato.

Alesandro Ruggera thotë: “Ky festival synon të nderojë tradita të ndryshme letrare, të kultivojë një vlerësim të thellë për fuqinë e fjalës së shkruar që përcjell traditat letrare evropiane”.

Përgjatë ditëve të festivalit, autorë nga Kroacia, Franca, Greqia, Italia, Irlanda dhe Polonia, si dhe vepra letrare për fëmijë nga Holanda, do të takojnë lexuesit shqiptarë dhe do të vizitojnë nxënësit e shkollave të mesme.

“Po e shijoj këtë eksperiencë. Është hera ime e parë në Shqipëri, padyshim që do të vij sërish. Është interesante të flas me njerëzit këtu për historinë, kulturën dhe gjuhën shqipe”, tha Catherine Prasifka.

I konceptuar si një festival gjithëpërfshirës, përgjatë tri ditëve aktivitete me në fokus të drejtat e njeriut, çështjet mjedisore, ballafaqimi me të kaluarën, vetëdija në sfonde të ndryshme kulturore e më gjerë do të zhvillohen në Shtëpinë e Evropës, Bibliotekën Kombëtare dhe Qendrën e Artit “Agimi”./TopChannel/KultPlus.com

Gjenden dy faqe të botimit të parë të “Komedisë Hyjnore”

Dy faqe nga botimi i parë i “Komedisë Hyjnore” janë gjetur gjatë transferimit të Arkivit Shtetëror nga Spezia, në Italinë veriperëndimore.

Kryebashkiaku i Spezias, Pierluigi Peracini, e bëri të ditur lajmin për gjetjen në botimin lokal “Il Secolo XIX”, duke shpjeguar se këto janë dy faqe autentike nga pjesët Purgatori dhe Parajsa nga botimi i parë i Komedisë Hyjnore të Dante Alighieri dhe se është qartësisht një origjinal i shekullit të 14-të, shkruan Ansa.

“Është një fakt i jashtëzakonshëm, zbulimi i një thesari me vlerë të paçmueshme”, tha Perakini.

Ai tha se tani synojnë që së shpejti të merren vesh me Ministrinë e Kulturës për organizimin e ekspozitës.

“Ashtu si mbetjet e Komedisë Hyjnore. Është një fakt i jashtëzakonshëm dhe me rëndësi absolute për qytetin dhe kulturën tonë”, shtoi Perakini./KultPlus.com

‘Jo s’i harroj unë ata sy, që më ndiqnin në çdo çast e çdo moment’ (VIDEO)

Aleksandër Gjoka është një këngëtar dhe autor këngësh shumë i njohur.

 Është këngëtar i mirënjohur shqiptar dhe deri më tani ai ka të incizuara disa këngë por më e njohura ndër to është “Kuturu” një këngë shumë e bukur e cila dëgjohet edhe sot.

Poashtu ai është pjesëmarrës i disa edicioneve të festivalit “Kënga Magjike”.

Sot, KultPlus ua risjell tekstin dhe videon e këngës ‘Dashurisë së shkuar’:

Sytë e tu i ndesha këtë natë,
Tek eci vetëm në mërzi,
Vallë a do më flisje prapë,
E me veten time ndjej çudi
.

Koha pa ne mbeti e ngratë,
Une i pafat në dashuri,
Sa kujtime kthehen pas,
A më sjell në mendje ti tani.

Jo s’i harroj unë ata sy,
Që më ndiqnin në çdo çast,
E çdo moment,
Skam harruar puthjet mjaltë,
Dhe pse fshehur ne i lamë diku atje.

Hej të thërras e të mendoj,
Ndaj të lutem,
Sot afrohu të takoj,
Ndonëse vitet ikin shpejt,
Përse na ndanë
.

Sytë e tu i ndesha këtë natë,
Tek eci vetëm në mërzi,
Vallë a do më flisje prapë,
E me veten time ndjej çudi
.

Koha pa ne mbeti e ngratë,
Une i pafat në dashuri,
Sa kujtime kthehen pas,
A më sjell në mendje ti tani.

Jo s’i harroj unë ata sy,
Që më ndiqnin në çdo çast,
E çdo moment,
Skam harruar puthjet mjaltë,
Dhe pse fshehur ne i lamë diku atje
.

Hej të thërras e të mendoj,
Ndaj të lutem,
Sot afrohu të takoj,
Ndonëse vitet ikin shpejt,
Përse na ndanë
.

Hej të thërras e të mendoj,
Ndaj të lutem,
Sot afrohu të takoj,
Ndonëse vitet ikin shpejt.

Përse na ndanë,
Përse na ndanë
./KultPlus.com

Elon Musk shpallet njeriu më i pasur në botë

Elon Musk është personi i parë që ka arritur një pasuri prej më shumë se 400 miliardë dollarë, sipas “Forbes” dhe “Bloomberg”.

Pasuria e tij përbëhet kryesisht nga aksionet në kompaninë e prodhimit të automjeteve elektrike “Tesla” dhe kompaninë e hapësirës ajrore “SpaceX”.

Revista amerikane “Forbes” vlerësoi pasurinë e Musk në 431,2 miliardë dollarë – dhe kompania e shërbimeve financiare “Bloomberg” tha se ishte afërsisht 447 miliardë dollarë.

Që nga zgjedhjet presidenciale në SHBA në fillim të nëntorit, rritja e çmimit të aksioneve të “Tesla-s”, në veçanti e ka bërë 53-vjeçarin dukshëm më të pasur.

Investitorët po spekulojnë se “Tesla” do të përfitojë nga afërsia aktuale e Musk me presidentin e sapozgjedhur të SHBA-së, Donald Trump.

Musk me origjinë nga Afrika e Jugut, tani një qytetar amerikan, e mbështeti Trumpin me miliona donacione gjatë fushatës zgjedhore – dhe do të jetë pjesë e qeverisë së tij, ndërsa ai kërkon të gjejë kursime në efikasitet.

Kompanitë e Musk përfshijnë gjithashtu platformën online X, zhvilluesin e inteligjencës artificiale “xAI” dhe kompaninë “Neuralink”, e cila punon në implantet e trurit.

Në vendin e dytë në renditje është themeluesi i “Amazon”, Jeff Bezos me një pasuri të vlerësuar prej më shumë se 240 miliardë dollarë./KultPlus.com

“Kështu gjithmonë ardhja jote është tërë ikje dhe unë ndiej mbi gjoks sikur më kalon një tren”

“Kujtimi yt” nga Frederik Rreshpja

Hëna po shuhet në pëllëmbën e gjetheve
dhe trëndafilat vdesin në muzg.
Fusha ul supin te era
por mua vetmia më pret te porta, egërsuar.

Ulërin vetmia te porta, ulërin
dhe ikën nëpër dhembje, trembur, ti.

Kështu gjithmonë ardhja jote është tërë ikje
dhe unë ndiej mbi gjoks sikur më kalon një tren.

Hëna e shqyer në dhëmbët e vetmisë
çirret si egërsirë te porta.
Ylli i fatit tim lotoi në dritare,
ku shkon, ku shkon, çfarë të thirri kështu? / KultPlus.com

Hapet Teatri i Kukullave, shfaqje të reja së shpejti

Së shpejti, Teatri i Kukullave do të hapë dyert për të gjithë vogëlushët.

Lajmin e dha Kryeministri Edi Rama, i cili ndau pamje nga Teatri i rinovuar i Kukullave.

“Së shpejti, Teatri i Kukullave do të hapë dyert për të gjithë vogëlushët, në zemër të sheshit “Skënderbej” me shfaqje të reja dhe emocionuese”, theksoi Rama.Recently Spotted Asteroid Set for Near Miss With

Teatri Kombëtar i Kukullave është rinovuar plotësisht, në përputhje me standardet bashkëkohore të shfaqjeve audio-vizuale, me një skenë dhe auditor multifunksional.

Ndërtesa e Teatrit Kombëtar të Kukullave u ndërtua në vitet ’20  të shekullit XX dhe aty fillimisht u vendos parlamenti i parë shqiptar.

Në vitet ’50 u zgjerua dhe u bë Teatër Kukullash. Përveç dëmeve ndër vite prej amortizimit kohor, ndërtesa pësoi dëme strukturore edhe prej tërmetit të vitit 2019./tema/KultPlus.com

Të dy duheshin

Poezi nga Heinrich Heine

Të dy duheshin, por asnjëri
s’donte tjetrit t’ia rrefejë vërtet;
Ata kaq armiqësisht këqyreshin
Dhe nga dashuria sa s’vdisnin krejt.

Në fund u ndanë dhe njeri-tjetrin
Vec në ëndrra herë pas here shihnin;
Ata qëmoti kishin vdekur
Dhe zor të ngjajë që këtë e dinin.

Shqipëroi: Synim SelimiKultPlus.com

Konferenca e Londrës, 112 vite nga ndarja e trojeve shqiptare

112 vjet më parë ka filluar punimet Konferenca e Londrës, në të cilën pas disa muajve u vendos përgjysmimi i trojeve shqiptare dhe fati i saj.

Konferenca e Ambasadorëve i filloi punimet në dhjetor të 1912-s, duke vazhduar deri më 29 korrik 1913.

Ajo mund të ketë qenë përcaktuese e të ardhmes së Shqipërisë mbi pavarësinë e vendit, por siç dihet nga ajo konferencë Shqipëria doli e përgjysmuar në kufijtë e saj. Konferencë u diktua prej shpërthimit të luftës së parë ballkanike.

Morën pjesë fuqitë e mëdha të Evropës, përfaqësuesi i perandorisë osmane dhe përfaqësues të fuqive ballkanike, me përjashtim të Shqipërisë (që nuk njihej) dhe të Greqisë (që nuk e kishte nënshkruar armëpushimin).

Nga kjo konferencë doli Traktati i Londrës, mbi ndarjen e territoreve që dolën jashtë perandorisë osmane prej fuqive të mëdha dhe aleatëve të tyre.

Ky Traktat mbeti i fshehtë deri në Konferencën e Versajës (1918). Të gjitha fuqitë e mëdha paraqitën versionin e tyre të hartës së Shqipërisë.

Harta më e favorshme për shqiptarët ishte ajo e propozuar nga Austro-Hungaria. Në këtë konferencë Shqipëria u njoh si principatë, që do të thoshte se forma e qeverisjes do të ishte monarkike, pushteti i trashëgueshëm, ndërsa pavarësia e kushtëzuar, sepse principata nuk arrin deri tek e drejta e shtetësisë. /KultPlus.com

Konferenca e Londrës, 107 vite nga ndarja e trojeve shqiptare

Ku shtrohet vala

Poezi nga Lasgush Poradeci

Ku shtrohet vala përmi zall
E fryn një këng’ e pakuptuar,
Të pashë, motër, plot me mall,
më pe me shpirt të llaftaruar.

Q’aherë silleshim me nge
Gjith vet-i dytë, vet’e dytë…
Dh’i shtinja sytë gjith përdhe-
Gjithë përdhe m’i shtinje sytë…

Po me t’u ndarë vet e vet,
Më s’kishim turp që s’kishte fjalë…
Na ritej malli posi det,
Posi një det që vjen me valë:

E prapë silleshim me nge
Gjith vet-i dytë, vet-e dytë;
E prapë sytë gjith përdhe,
Gjithë përdhe pikonin sytë.

Q’aherë qamë plot me mall
Atë vështrimin e kaluar,
Ku shtrohet vala përmi zall
E fryn një këng’ e pakuptuar.

Se kish kuptim që s’kish kuptim,
Kuptim’i fellë-i mallit t’onë;
Se malli jon’ish zotërim,
Që robëron përgjithëmonë;

Se s’dashuronja-as un’ as ti,
Po dashuronte dashurija:
Një dashuri – një fshehtësi
M’e fshehur sesa fshehtësija./ KultPlus.com

“Shkodra në shekuj”, studiuesi Bushati: Teatri “Migjeni” ka sfidë bashkëkohësinë, jo vetëm traditën

“Shkodra në shekuj” në ditën e dytë të konferencës vijoi me një forum të hapur diskutimi mbi rolin e teatrit “Migjeni” jo vetëm në jetën artistike, por edhe në formësimin shpirtëror të brezave.

Shkrimtari dhe studiuesi i teatrit, Xhahid Bushati, në referimin e tij kërkoi që teatri “Migjeni” të mos jetojë vetëm përmes kujtimeve, duke theksuar se sfida kryesore është bashkëkohësia dhe jo vetëm tradita.

Ndërkohë, Alma Puka u shpreh në këtë panel si një artdashëse e qytetit, duke treguar interes të veçantë për jetën kulturore.

Forumi, i organizuar nga Universiteti “Luigj Gurakuqi”, Qendra e Studimeve Albanologjike dhe me bashkëpunimin e Bashkisë së Shkodrës, synon të jetë një tribunë e hapur diskutimi mes artistëve, shkrimtarëve dhe intelektualëve të qytetit. Ky forum tenton të trajtojë problematikat, të ndajë mendimet dhe të ofrojë alternativa për pasurimin e veprimtarisë kulturore dhe artistike në qytetin e Shkodrës./atsh/KultPlus.com

Demo: Konsolidohet piktura murale në katin e sipërm në Muzeun “Onufri”

Mirëmbajtja dhe kujdesi ndaj trashëgimisë kulturore është pjesë e përditshme e punës në Muzeun Kombëtar të Ikonografisë “Onufri”.

Restauratori i Muzeut “Onufri”, Erion Lezi ka kryer procesin e konsolidimit të pikturës murale në hapësirën e katit të sipërm në Muzeun “Onufri”.

Kryetari i bashkisë së Beratit, Ervin Demo ndau në rrjetet sociale momente nga puna për konsolidimin e pikturës.

“Në pikturë paraqitej plasaritje jo kritike të murit mbi të cilin është realizuar piktura e shek. XIX-XX. Injektimi i konsolidantit nëpër plasaritje dhe mbushja e xhepave bosh parandalojnë dëmtimin nga faktorë të ndryshëm dhe e bëjnë jetëgjatë këtë pasuri kulturore”, tha Demo.

Koleksioni i Muzeut Kombëtar “Onufri” përbëhet nga 200 objekte të përzgjedhura nga fondet e kishave dhe manastireve të rrethit të Beratit. Ai përbëhet kryesisht nga ikona dhe një grup objektesh liturgjike.

Veprat e këtij muzeu datojnë nga më të vjetrat të shekullit XIV deri në fillim të shekullit XX. Ikonat janë realizuar nga piktorët ikonografë si: Onufri, Nikolla i biri i Onufrit, Onufër Qiprioti, David Selenica, Kostandin Shpataraku, Adam Kristo si dhe piktorët me mbiemër Çetiri (Gjergji, Joani, Nikolla, Naumi, Gjergji i riu dhe Ndini), si dhe nga shumë piktorë të tjerë anonimë./atsh/KultPlus.com

Presidentja Osmani takoi Kongresistin republikan Mike Lawler

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, e cila po qëndron në Washington D.C, është takuar me Kongresistin republikan Mike Lawler.

Presidentja Osmani ka shkruar:

Pas një bisedë në New York disa muaj më parë, me Kongresistin republikan Mike Lawler u takuam këtë herë në Washington, D.C., për të parë mundësitë e konkretizimit të bashkëpunimit në fusha të ndryshme të interesit të përbashkët.

E përgëzova për rizgjedhjen e tij dhe shpreha mirënjohje për përkushtimin dhe mbështetjen e tij në avancimin e synimeve tona strategjike të përbashkëta./KultPlus.com

227 vite nga lindja e poetit të njohur gjerman, Heinrich Heine

Heinrich Heine u lind më 13 dhjetor 1797 në Dusseldorf nga një familje e respektuar e tregtarëve hebrenj dhe bankierëve. Babai është një tregtar stofrash shumë afër fabrikave angleze, ndërsa nëna i takon një familjeje të shquar holandeze. Bazat e para të kulturës i ka nga nëna e vet Betty, e cila më 1807 e regjistron në shkollën e mesme katolike në Dusseldorf drejtuar nga Jezuitët, ku ai qëndroi deri më 1815. Shkolla është një përvojë e hidhur për të. Për më tepër, lëndët mësohen jo vetëm në gjermanisht, por edhe në frëngjisht, çka i krijon atij edhe më shumë ankth, duke pasur parasysh mungesën e familjaritetit me gjuhët dhe të mësuarit e tyre (por peripecitë e sundimit francez në qytetet e tij zgjuan te ai prirjet e hershme frankofile dhe një antipati e thellë për Prusinë).

Në vitin 1816 vjen dashuria e parë: vajza bjonde e presidentit të gjykatës së apelit të Dusseldorfit që e njeh në akademinë letrare në fund të vitit.

Pas përfundimit të shkollës së mesme, Heinrich mbetet për një kohë të gjatë i pavendosur rreth zgjedhjes së fakultetit të universitetit. Babai pastaj e dërgon atë në Frankfurt, në mënyrë që të bëjë praktikë pranë bankierit Rindskopf, para se të lëvizin në Hamburg pranë vëllait të tij Salomon (kjo ndodh më ’17).

Një nga arsyet që shtyn Heinrichun e ri për të lëvizur dhe për të pranuar propozimin e ungjit të tij, është se në këtë mënyrë ai do të shohë Amalie, një kushërirë, e cila do të jetë Laura tij, frymëzimi hyjnor i poezive të tij më të mira. Për fat të keq, megjithatë, vajza e ëmbël nuk dëshiron të dijë për ndjenjat e tij, dhe po kështu edhe kushërira tjetër, Therese. Më 1817 Heine botoi poezitë e tij të para për revistën “Hamburgs Watcher”.

Salomon hap për të një dyqan pëlhure dhe një agjenci bankare për t’i dhënë atij një strehim të mirë. Por Heine ka vetëm Amalien në mendje, dhe falimentimi vjen shpejt. Kështu, pas pak kthehet në Dusseldorf. Më 11 dhjetor 1819 ai u regjistrua në Fakultetin Juridik në Universitetin e Bonit. Atje ai është në gjendje të krijojë miqësi që kanë zgjatur gjatë gjithë jetës së tij dhe gjithashtu ka mundësi të ndjekë mësimet e letërsisë së A. W. Schlegel. Është nga sugjerimi i këtij mësuesi të madh që shkroi esenë e tij të parë me titull “Die Romantik”.

Një vit më pas ai u largua nga Universiteti i Bonit dhe u regjistrua në Göttingen. Një vit më pas ai largohet nga andej dhe regjistrohet në Berlin. Këtu ai ndjek kurset filozofike të Hegelit dhe bëhet “poeti i preferuar” i inteligjencës gjermane. 1821 është një vit me të dyja anët për Heinen: nga njëra anë vdes e dashura e Napoleon Bonapartit, të cilën ai do ta lartësojë në “Buch Legrand”, por nga ana tjetër më në fund arrin të martohet me Amelien. Ndërkohë, në nivelin letrar, leximi i Shekspirit e shtyn atë drejt teatrit. Ai shkroi dy tragjedi dhe në të njëjtën periudhë ai gjithashtu lëshoi ​​një përmbledhje me 66 lirika.

Më 1824 ai largohet nga Berlini për në Gottingen, ku përfundon provimet dhe përgatit tezën në drejtësi (ai u diplomua më ’25 me rezultate të shkëlqyera). Ky është gjithashtu viti i konvertimit të tij nga judaizmi në protestantizëm. I sponsorizuar nga xhaxhai, ai kalon një festë në Norderney, që do t’ia diktojë ciklin e poezive “NORDSEE”, të cilin do ta publikojë vitin e ardhshëm. Në tetor 1827 ai fitoi suksesin e tij më të madh letrar me botimin e “Buch der Lieder” (i njohur si “Libri i Këngëve”). Më 1828 është në Itali.

Shkrimet e tij satirike dhe sidomos aderimi në sensimonizëm e nervozon “kazermën e madhe prusiane” deri në pikën që Heine, në vitin 1831, zgjodhi mërgimin vullnetar në Francë. Në Paris ai është përshëndetur me admirim dhe shpejt u bë një vizitor i shpeshtë i salloneve letrare të kryeqytetit, ku ai ndoqi bashkësinë gjermane të emigrantëve këtu, si Humboldt, Lasalle dhe Wagner; por edhe intelektualët francezë si Balzac, Hugo dhe George Sand.

Më 1834 udhëtoi për në Normandi, në tetor njeh nusen e tij Mathilde Mirat dhe ata martohen më 1841. Ndërkohë boton disa ese kritike dhe disa përmbledhje poezish. Në vitet e ardhshme ai udhëton shumë, por frymëzimi është shumë i munguar. Ai gjithashtu nganjëherë viziton xhaxhain e sëmurë Salomon në Gjermani.

Më 22 shkurt 1848, revolucioni shpërtheu në Paris dhe poeti përfshihet personalisht në luftimet e shumta që ndodhën në rrugë. Për fat të keq, pak pas këtyre ngjarjeve, fillojnë dhimbjet therëse në  shpinë, çka do ta çojë brenda tetë viteve të ardhshme në paralizë dhe vdekje. Ajo ishte në fakt një atrofi muskulare progresive, e cila e detyronte atë në mënyrë të pashmangshme të rrinte shtrirë shtrat.

Kjo nuk e pengon atë për të publikuar, më ’51, “Romancero” (e cila e përshkruan agoninë e sëmundjes), dhe për të sjellë së bashku në ’54 nga volumi (më vonë e quajtur “Lutetia”), artikuj mbi politikën, artin dhe jetën , shkruar në Paris:

Il 22 febbraio 1848 scoppia a Parigi la rivoluzione e il poeta si trova coinvolto in prima persona nei numerosi combattimenti che si svolgevano nelle strade. Purtroppo, poco dopo questi fatti, iniziano le acutissime fitte che alla spina dorsale che segnano l’inizio del calvario che lo porterà nel giro di otto anni alla paralisi e alla morte. Si trattava in realtà di un’atrofia muscolare progressiva, che lo costringeva inesorabilmente a stare seduto su di un letto. Ciò non gli impedisce di pubblicare, nel ’51, “Romancero” (in cui sono descritte le atroci sofferenze della malattia), e di riunire nel ’54 in volume (poi intitolato “Lutetia”), gli articoli di politica, arte e vita, scritti a Parigi.

Poeti i lodhur është afër fundit. Në verën e 1855 shpirti i tij dhe fiziku i tij të marrë një ngushëllim të vlefshëm nga e reja gjermane Elise Krienitz (e quajtur me përkëdheli Mouche) së cilës do t’ia kushtojë poezitë e tij të fundit. Më 17 shkurt 1856 zemra e tij pushoi së rrahuri.

Padyshim një poet i madh dhe intensiv, kritika me të cilën u ndesh vepra e Heines pas vdekjes së tij është me luhatje. Ndërsa për disa ai ishte poeti më i madh gjerman i periudhës së tranzicionit midis romantizmit dhe realizmit, për të tjerët (dhe shikoni kritikat e mëdha të moderuar-borgjeze si Karl Kraus ose Benedetto Croce) gjykimi është negativ. Nietzsche në vend e njeh atë si një pararendës, ndërsa Brecht vlerësoi idetë e tij progresive. Megjithatë, “Libri i Këngëve” i tij posedon lehtësi të jashtëzakonshme dhe zbutje formale, është një nga veprat më të përhapura dhe të përkthyera të prodhimit gjerman.

Por shenja më origjinale e vargut të Heines është përdorimi ironik i materialit romantik, në makinë drejt poezisë dhe, së bashku, në lëvizje të kundërt, duke u përpjekur për të mohuar të gjitha sentimentalizmat, duke e ditur se kohët e reja kërkojnë para së gjithash një racionaliteti të qartë dhe realist. / KultPlus.com

“Lucia di Lammermoor” korr duartrokitjet e premierës në TKOB

Opera e famshme e Donizetti-t, “Lucia di Lammermoor”, mori duatrokitje të gjata mbrëmë në Teatrin Kombëtar të Operës dhe Baletit.

Vepra e kompozitorit italian Gaetano Donizetti, është një dramë që ndërthur dashurinë e ndaluar, tradhtinë dhe çmendurinë dhe u rikthye në TKOB pas 16 vitesh.

Produksioni i ri i veprës operistike pati në rolin kryesor sopranon e mirënjohur në skenat ndërkombëtare, Jessicca Pratt, ndërkohë që 16 vjet më parë roli i Lucia-s interpretohej nga Marjana Leka dhe Oriana Kurteshi.

“Lucia di Lammermoor” është një nga veprat më të rëndësishme që vihen në skenën e TKOB këtë fundviti. Vepra erdhi me regji nga Ada Gurra dhe nën dirigjimin e maestros Jacopo Sipari di Pescasseroli dhe drejtuesit të korit, Dritan Lumshit.

Opera e Donizetti-t rrëfen fatin e një vajze që lufton për dashurinë, e që nuk pranon të bëj kompromis.

Vepra do të vijojë edhe mbrëmjen e sotme (13 dhjetor) si dhe në 15 dhe 16 dhjetor, në TKOB./atsh/KultPlus.com

Kumbaro: Valbona, perlë e turizmit dimëror

Ministrja e Turizmit dhe Mjedisit, Mirela Kumbaro, ndau sot në rrjetet sociale peizazhe mahnitëse të Valbonës, një perlë e turizmit dimëror, ku bashkë me mikpritjen dhe shërbimin fantastik të guidave lokale, ofrohet një turizëm i sigurt.

Dëbora e rënë ditët e fundit ia ka shtuar bukurinë kësaj pjese të Alpeve shqiptare. Mes bardhësisë dallon ngjyra e kaltër e lumit që gjarpëron nëpër luginë.

Lugina e Valbonës është një nga mrekullitë e papërsëritshme të natyrës alpine shqiptare. Ajo ndodhet në pjesën më veriore të vendit në lindje të masivit malor të Alpeve, pranë Tropojës. Lugina e Valbonës nis nga Qafa e Valbonës në perëndim dhe përfundon në luginën e Drinit në jugperëndim, shumë pranë digës së hidrocentralit të Fierzës. Gjatësia e saj nga Qafa e Valbonës deri në lumin Drin është 50,6 kilometra. Lugina e Valbonës është zona turistike më e vizituar e Tropojës, madje nga më të vizituarat në Alpet shqiptare, pas luginës së Thethit.

Kjo zonë me bukuri të rralla është e preferuar jo vetëm nga turistët vendas, por edhe nga turistët e huaj, të cilët parapëlqejnë të njihen edhe me zakonet apo traditat e fshatrave më veriorë të vendit./atsh/KultPlus.com

Kur Charlie Chaplin e bënte simbolin e shqiponjës në filmat e tij

Charles Spencer Chaplin ishte një aktor komik, regjisor dhe një njeri shumë i famshëm i epokës së filmave të heshtur.

Ai konsiderohet si një nga figurat më të rëndësishme në historinë e industrisë së filmave.

Karriera e tij zgjati më shumë se 75 vjet, prej fëmijërisë në epokën viktoriane e deri një vit para vdekjes së tij më 1977.

Në njërën nga skeçet e tij, Chaplin kishte bërë edhe simbolin e shqiponjës me duar.

Andaj, këtyre ditëve kur po diskutohet më shumë se kurrë për shqiponjën – simbolin shqiptar të pranishëm edhe në flamurin kombëtar dhe faktin se si Granit Xhaka e Xherdan Shaqiri me festimin e tyre shkaktuan debat në Evropë, ka filluar të qarkullojë në internet një video e vjetër e aktorit të mirënjohur botëror, Charlie Chaplin duke bërë shqiponjën.

Në disa faqe, videoja është publikuar me mbishkrimin “Ja pse serbët nuk e pëlqenin Chaplinin”. / KultPlus.com

Dita Ndërkombëtare e Violinës

13 dhjetori njihet ndryshe si Dita Ndërkombëtare e Violinës. Organizatat artistike anembanë globit, në këtë ditë, bëjnë thirrje për të luajtur, dëgjuar ose mësuar muzikë për violinë; shikimi i filmave të famshëm si “Violina e Kuqe”, “Violinisti i Djallit” dhe “Solisti”; ose ndjekja ose shikimi i koncerteve.

Si pionier i artit të violinës në Shqipëri njihet Ludovig Naraçi i cili në dhjetor të vitit 1926 mbajti koncertin e tij të parë për violinë. Virtuozi Naraçi ishte edukuar në qendrat evropiane të kulturës si Vjenë e Pragë. Naraçi dha konktribut edhe në mësimdhënie ku mësoi disa breza violinistësh shqiptarë.

Instrumenti i violinës nuk është dukur gjithmonë njësoj që nga lulëzimi i tyre gjatë shekullit të 16-të. Sipas muzikologut dhe violinistit amerikan, David D. Boyden, lloji më i hershëm i violinës u shfaq jo më vonë se 1530 dhe pjesa më e madhe e evolucionit të saj mund të gjurmohet përmes ikonografisë së kohës.

Disa nga instrumentet më të vlerësuara janë shitur për miliona dollarë në ankande. Disa nga violinat më të çmuara deri më sot janë punuar nga shtëpitë Amati, Guarneri dhe Stradivarius. Violina e parë moderne është bërë nga Andrea Amati nga Kremona, Itali, rreth 1955.

Shumica e violinave të prodhuara sot janë kopje të Stradivarius ose Amati.

Sot, violina jo vetëm që mbetet një tipar i domosdoshëm i muzikës klasike perëndimore, por ka gjetur rrugën e saj në forma të ndryshme të muzikës klasike dhe popullore në mbarë botën, si dhe në zhanre të tjera./atsh/KultPlus.com

Një vit nga vdekja e aktorit Andre Brower

Sot një vit është ndarë nga jeta aktori Andre Brower, i cili ndër të tjera luajti kapitenin Raymond Holt në serialin ‘Brooklyn Nine-Nine’ dhe detektivin Frank Pembleton në ‘Vrasje: Jeta në Rrugë’. Ai ka vdekur në moshën 61-vjeçare

I njohur nga zëri i tij bas, Brower u bë i famshëm me serialin NBC ‘Vrasje: Jeta në Rrugë’ nga viti 1992 deri në 1998 për të cilin ai fitoi një Emmy në ’98 për rolin e tij si Detektivi Frank Pembleton.

Suksesi i tij më i madh, megjithatë, konsiderohet të jetë roli i tij si kapiten Raymond Holt në serialin ‘Brooklyn Nine-Nine’, një rol për të cilin ai fitoi dy çmime Critics Choice për aktorin më të mirë dytësor dhe katër nominime për Emmy.

I lindur në Çikago në vitin 1962, Brower, i cili ishte më i vogli nga katër fëmijët, studioi teatër me një bursë në Stanford dhe mori klasa aktrimi në Shkollën Juilliard për dramë.

Roli i tij i parë në film ishte në filmin ‘Glory’ të vitit 1989, në të cilin ai luajti një ushtar në regjimentet e para afrikano-amerikane të Luftës Civile Amerikane.

Në total, Brower, i cili shpesh luante role ushtarake ose policore, u nominua 11 herë për një Emmy në karrierën e tij më shumë se tridhjetëvjeçare./KultPlus.com

Presidentja Osmani takoi Senatorin republikan, Ted Cruz

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, e cila po qëndron në Washington D.C, është takuar me Senatorin republikan, Ted Cruz.

Presidentja Osmani ka shkruar:

Forcimi i partneritetit ndërmjet Kosovës dhe SHBA-së, adresimi i sfidave të përbashkëta dhe shkëmbimi i ideve për bashkëpunim në fusha të interesit të dyanshëm ishin në fokus të takimit me Senatorin republikan Ted Cruz.

Shtetet e Bashkuara mbeten një aleat jetik për Kosovën dhe jemi mirënjohës për mbështetjen dhe përkushtimin e Senatorit Cruz ndaj vlerave dhe vizionit tonë të përbashkët./KultPlus.com

“Metro”: Pushime në Shqipëri, destinacioni “parajsë” i Mesdheut

 Ne udhëtuam përgjatë bregdetit gjarpërues shqiptar, nëpër kodra të pyllëzuara – pothuajse të eklipsuara nga qendrat tregtare të shndritshme dhe blloqet e apartamenteve – për pesë orë me makinë deri në Sarandë, një qytet turistik – i cili në videot e TikTok është konsideruar si ‘Maldivet e Evropës’, shkruan Alice Murphy në një artikull të botuar në të përditshmen britanike “Metro”.

Por – ndërsa i afrohemi kësaj copëze të famshme të parajsës, ndërtesat bëhen më të shpeshta – duke u formuar si kërpudha – në një grup hotelesh shumëkatëshe në bregun e gjirit në formë patkoi të Sarandës.

Pasi vizitova së fundmi Maldivet, mund të konfirmoj se bregdeti jugor i Shqipërisë krenohet me pamjen e ngjashme të oqeanit blu të ndritshëm.

Por, çfarë do të thotë një rritje e papritur e popullaritetit për Shqipërinë dhe vizitorët e saj?

Si mund të mbrohet bukuria e saj natyrore nga plaga e turizmit masiv?

Koha më e mirë për të vizituar Shqipërinë për të shmangur turmat

Ashtu si shumë destinacione të Evropës Jugore, ekspertët e udhëtimeve thonë se koha më e mirë për të vizituar Shqipërinë është në fund të pranverës (prill dhe maj) dhe në fillim të vjeshtës (shtator dhe tetor).

Moti është i ngrohtë dhe i këndshëm, por pa turma vizitorësh krahasuar me pikun e sezonit të verës.

Dhe ndërsa jeni atje, ia vlen një udhëtim në këto vende më pak të njohura:

Kepi ​​i Rodonit: Një gadishull shkëmbor pak më shumë se një orë larg me makinë nga Tirana – ku mund të shikoni detin dhe të shijoni natyrën e pacënuar të Shqipërisë.

Lini: Thuhet se është fshati më i vjetër i banuar i Evropës. Ju do ta gjeni këtë vendbanim historik në liqenin e Ohrit.

Plazhi i Ranës së Hedhun: Një shtrirje mahnitëse në veri të Shqipërisë që e zbulova vetëm pasi u ktheva. Turistët që mbërritën në këtë plazh të qetë thonë se ka rërë të pastër dhe duna spektakolare.

Gjirokastra: Një qytet i vjetër i gurtë – që tashmë është cilësuar si një vend i trashëgimisë botërore të UNESCO-s. Mendoni për rrugicat e pjerrëta, gjarpëruese dhe një kala përrallore.

Liqeni i Bovillës: Kjo perlë e fshehur furnizon pjesën më të madhe të ujit të pijshëm të Tiranës, si dhe ofron pamje spektakolare të ujërave bruz.

Një thikë me dy presa 

Eksperti i udhëtimeve, Nausheen Farishta tha se bumi i turizmit në Shqipëri është një thikë me dy presa.

“Nga njëra anë, ai sjell mundësi të nevojshme për komunitetet lokale. Por – ne nuk mund të mbyllim një sy ndaj sfidave që vijnë me këtë rritje të shpejtë”, tha themeluesi i “Globe Gazers”.

Është një pikë kthese e jashtëzakonshme për një vend që dikur ishte një nga vendet më të izoluara të Evropës; një vend që hapi dyert për vizitorët e huaj – kur komunizmi ra pas katër dekadash diktaturë – në 1991.

Një parajsë e përballueshme

Ishim në një udhëtim vajzash, të joshura nga historia magjepsëse dhe videot virale të ujërave bruz dhe rërës së bardhë të pacenuar.

Një mori faqesh në internet për udhëtime na dhanë arsye të mjaftueshme për të rezervuar pushimet në vendin e Evropës Jugore që kufizohet me Malin e Zi, Kosovën, Maqedoninë e Veriut dhe Greqinë; me një vijë bregdetare prej rreth 400 kilometrash të mbushur me plazhe të bukura; vende të trashëgimisë botërore të UNESCO-s, mikpritje të ngrohtë dhe mot me diell.

Si shumë vizitorë të tjerë, ne u tërhoqëm nga çmimi. Apartamentet buzë plazhit në qytetet turistike të njohura mund të merren me qira për më pak se 25 euro për një natë – dhe nuk është e pazakontë të gjesh një vakt të plotë me pije (oktapod dhe mohito) për rreth 20 euro.

Fluturimet janë gjithashtu jashtëzakonisht të përballueshme, me Wizz Air që ofron tarifa nga Londra në Tiranë duke nisur nga 68 euro vetëm vajtje.

Shqipëria ka atraksione të shumta turistike. Ishte emocionuese të eksploroje muzetë dhe baret e modës të Tiranës, dhe padyshim e këndshme të qëndroje në shtretër kabane përgjatë Rivierës Shqiptare.

Çuditërisht e populluar 

Jenoa Matthes, një eksperte e udhëtimeve tha se ishte befasuese se sa të mbushura ishin bërë plazhet në qytetin bregdetar të Durrësit.

Nuk patëm kohë për të shkuar në Durrës, destinacioni më i njohur i plazhit në Shqipëri rreth një orë larg në perëndim të Tiranës.

Por, shumica e plazheve që vizituam në Sarandë dhe Ksamil ishin më të ngarkuara se plazhet e tjera.

Plazhi i Podës në Ksamil, i shfaqur në dhjetëra video virale në TikTok ishte një  ‘parajsë’.

“Kudo që shkuam kishte plazhe idilike, bare verërash në majë të kodrave, restorante që shërbenin ushqim deti të klasit botëror”, shkruan Jenoa Matthes, një eksperte e udhëtimeve.

“Mendojmë se jemi plotësues në këtë hartë të turizmit mes Kroacisë, Italisë dhe Greqisë”, tha në një intervistë për “The Independent” në fillim të këtij viti, ministrja e Turizmit, Mirela Kumbaro.

“Pra, ne nuk do të shohim shumë hotele duke u ndërtuar”, shtoi ajo.

“Por, kjo është pikërisht ajo që pashë. Dhe rrezikon të shkatërrojë atraksionet natyrore që e bëjnë Shqipërinë të veçantë”, tha Matthes.

Turizmi masiv trondit Evropën

Pasojat e viteve të turizmit masiv tronditën Evropën këtë verë – pasi protestat antituriste mbushën rrugët e qyteteve kryesore spanjolle dhe demonstratat i detyruan anijet turistike të ndryshonin kursin.

Në Barcelonë, vendasit i lagën turistët me pistoleta uji. Në fillim të vitit, protestuesit në Ishujt Kanarie organizuan një grevë urie – në shenjë proteste ndaj rritjes së numrit të pushuesve.

Qytetet duke përfshirë Vjenën, Berlinin dhe Barcelonën kanë vendosur kufizime në qiratë, që do të thotë se pronarët mund të japin me qira ambientet e tyre për turistët – vetëm për një periudhë të kufizuar, çdo vit.

Por, ndërsa shumë destinacione po tërhiqen nga turizmi, Shqipëria po ecën drejt një zhvillimi turistik me shpejtësi.

Është e qartë se bumi i fundit i turizmit i ka dhënë Shqipërisë mundësi të jashtëzakonshme dhe sfida shqetësuese.

Por, mënyra se si zyrtarët e do drejtojnë trendin turistik – do të ketë implikime të thella për të ardhmen e ketij destinacioni – që dikur ishte vendi më i varfër dhe më i izoluar i Evropës.

Shqipëria ofron diçka vërtet unike. Do të ishte një turp i madh për ta shkatërruar atë për hir të urisë turistike – që mund t’i çonte turistët e saj diku tjetër aq shpejt sa edhe mbërritën!/atsh/KultPlus.com

Taylor Swift përfundon turneun muzikor ‘Eras’ me një fitim prej 2 miliardë dollarësh

Zyrtarisht ka ardhur fundi i turneut të Taylor Swift. Këngëtarja 14-herë fituese e çmimit Grammy përfundoi turneun e saj ‘ Eras’ Tour ‘ të dielën, më 8 dhjetor në Vankuver, duke mbyllur një seri rekord koncertesh që ndryshuan përgjithmonë peizazhin kulturor.

Teksa doli në skenë, Swift falënderoi fansat e saj që e bënë ‘Eras’ Tour’ kaq të pabesueshëm.

“Dua të falënderoj secilin prej jush që keni qenë pjesë e kapitullit më emocionues të gjithë jetës sime deri më sot – Eras Tour tim të dashur”, tha ajo në një video të shpërndarë në X (ish-Twitter) përpara se të këndonte këngën “Karma”.

Ylli më parë tha:‘Ne kemi bërë një turne në të gjithë botën… kemi pasur kaq shumë aventura. Ishte gjëja më emocionuese, më e fuqishme, elektrizuese, intensive, sfiduese që kam bërë ndonjëherë në gjithë jetën time.”

“Ne arritëm të performojmë për mbi 10 milionë njerëz në këtë turne”, shtoi Swift. Sipas New York Times, “Eras Tour” shiti gjithsej 2,077,618,725 dollarë në bileta.

Kompania konfirmoi se 10,168,008 njerëz morën pjesë në koncerte, thuhet në raport. Sipas NY Times, Coldplay ndjek Swift-in pasi thuhet se ka grumbulluar 1 miliard dollarë në shitjet e biletave për turneun e tyre “Music of the Spheres World Tour” me datë 156, i cili filloi në mars 2022 dhe zgjat deri në shtator 2025./KultPlus.com

Akademia e Shkencave, konferencë për mbrojtjen dhe digjitalizimin e trashëgimisë kulturore

Institucioni i Antropologjisë pranë Akademisë së Shkencave ka zhvilluar sot një konferencë shkencore me temë “E kaluara në të tashme, ruajtja, digjitalizimi dhe rëndësia e fondeve etnografike dhe arkivave të trashëgimisë kulturore në bashkëkohësi”.

Në këtë konferencë të pranishëm ishin kryetari i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë Skënder Gjinushi; prof. asoc. Olsi Lelaj, drejtor i Institutit të Antropologjisë; prof.asoc. dr. Ardit Bido, drejtor i Drejtorisë së Përgjithshme të Arkivave; dr. Gentiana Sula (Autoriteti mbi Informimin e Sigurimit të Shtetit); Devis Xhaja, drejtor i Drejtorisë së Arkivave në RTSH, si dhe studiues, arkivistë, kuratorë e përfaqësues të komuniteteve të ndryshme kulturore.

Akademiku Skënder Gjinushi foli për rëndësinë e ruajtjes së koleksioneve arkivore të fondeve të trashëgimisë kulturore dhe arkivave në tërësi në shoqërinë e sotme dhe rëndësinë e digjitalizimit për të zgjeruar aksesin e publikut dhe për të siguruar jetëgjatësinë e koleksioneve etnografike, trashëgimisë kulturore apo dokumenteve.

Gjatë zhvillimit të kësaj konference, u mbajtën referate mbi politikat e ruajtjes së dokumentit arkivor, për punën që është bërë për kalimin nga dokumenti fizik tek ai digjital, konservimin dhe zbardhjen e së vërtetës historike, si dhe për politikat e digjitalizimit në RTSH.

U diskutua për rëndësinë e restaurimit të trashëgimisë filmike shqiptare përkundrejt stigmatizimit që karakterizon artin e krijuar nën diktaturë, dokumentimin dhe regjistrimin e objekteve ne muze. U trajtuan, gjithashtu, disa çështje themelore të arkivave të Institutit të Antropologjisë, e ardhmja e fondeve etnografike, muzeu digjital midis sfidave dhe mundësive, sfidat e ruajtjes dhe digjitalizimit të trashëgimisë kombëtare filmike, etj.

Një çështje me interes ishte rijetëzimi i koleksioneve etnografike në bashkëkohësi. Pjesëmarrësit diskutuan strategjitë dhe metodologjitë për ruajtjen e materialeve etnografike, trashëgimisë kulturore apo dokumenteve. Më tej u fol dhe u diskutua për digjitalizimin dhe ‘open açess’, si dhe për ekzaminimin e iniciativave të digjitalizimit. Në fund, u diskutua për rolin e koleksioneve etnografike, fondeve të trashëgimisë kulturore dhe arkivave në tërësi në shoqërinë e sotme./KultPlus.com