Më 16 dhjetor 1998, për pesëdhjetë vjetorin e Deklaratës së Organizatës së Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Njeriut në sallën e Parlamentit Evropian në Strasburg, Presidenti Ibrahim Rugova u nderua me çmimin “Saharov”, shkruan KultPlus.
Ibrahim Rugova ishte Presidenti i parë i Republikës së Kosovës, duke shërbyer në vitet 1992–2000 dhe përsëri në vitet 2002–2006, ishte Intelektual, politikan, akademik dhe shkrimtar shqiptar. Rugova mbante titullin Doktor.
Presidenti Ibrahim Rugova ishte bashkëthemelues i Lidhjes Demokratike të Kosovës e cila ishte levizja e parë demokratike gjithë popullore ne Kosove qe udhehoqi popullin e Kosovës drejt rrugës për Liri, Pavaresi e Demokraci dhe qe më vonë do te transformohej ne Parti Politike dhe Rugova ishte kryetar i saj qe nga themelimi i saj më 23 dhjetor të vitit 1989 deri më 21 janar të vitit 2006 kur nderroi jetë.
Ai udhëhoqi një luftë popullore për pavarësi, që avokoi një rezistencë paqësore ndaj sundimin jugosllav dhe loboi për mbështetje nga SHBA-të dhe Evropa, veçanërisht gjatë Luftës së Kosovës[4][5]. Ai theksoi fort trashëgiminë e lashtë të Dardanisë, mbretëri e pavarur dhe më vonë provincë e Perandorisë Romake që përfshinte territorin e sotëm të Kosovës, për të forcuar identitetin e vendit dhe për të promovuar politikën e tij të marrëdhënieve të ngushta me Perëndimin.
Foto nga ceremonia më 23 shkurt 1999. / KultPlus.com
Mirë se t’gjeta qyteti jem, me pellgje përmbytun prej ngutit të biçikletave, strehë t’qindisuna me hej malli, gjethnaja t’bame zhubël si teshat e dashnorëve ndër oda hotelesh, hapa të stërpikun me sekrete rrugicash, çadra që flirtojnë me ritëm shtrëngatash, gështenja që gërsasin mbi ethe zgarash e frymë stërgjyshash t’ngujuem ndër korniza. Mirë se t’gjeta qyteti jem… M’gjegjet veç nji bubullimë që shkapetë dritaret e harrueme çilë, teksa zigzagu i vetimës arrnon retë e shkyeme. S’ka vransinë që ia shuen etjen qytetit tem, anipse shinat s’prajnë tue ia njomë buzët zhuritun mallit. Litarë shinash e përkundin prajshëm e qyteti miklohet si mica afër votrës… Por askush s’vëren avullin e mbas-shiut kur ngutet me rrokë gjokset e tjegullave ku përplasin krahët pëllumbat, që nisen saora me shpuplue dashni t’bame qullë, bashkë me mirazhe andrrash përqafun me tym oxhakësh vetmitarë.
Nata ka me shprazë prore shi e refreni i qytetit ka me nisë sparit… / KultPlus.com
Ismet Bogujevci (9 prill 1952 – 13 maj 2021) konsideohet një ndër figurat më të shquara të muzikës dhe folklorit kombëtar. Në nderim të jetës dhe veprës së tij, KultPlus ju sjell këngën “Një lulishte me trëndafila”:
Nji lulishte me trandafila Asht parajsa e vërtetë, ky asht ven, qi knojn’ bilbilat flak q’mu dogj ashiku i shkretë.
Vetë më the mëre xhanan n’at lulishte jetën ta çojm Mos më le në kët zindan Të gjithë jetën nuk do t’rrojmë.
Maraku asht nji shkendi Djeg si dielli në qeshor Kët’ sevda, kush ma din’ Shpirtin tem’ ja jap në dorë.
Të gjitha lulet jane lavdëru Trandafili asht me famë Ashiku ç’u përvëlu ç’u dogj flakë si përvan.
N’Elbasan asht një gur varri Të zest ashket si se panë Flakë u dogj Isuf Myzyri Si Mexhnuni për Lajlanë./KultPlus.com
Pamela Anderson është kthyer. Pas një jete të shpenzuar duke shlyer suksesin e arritur për linjat e saj marramendëse trupapore, të shfaqura në kopertinën e ”Playboy” apo me kostumin e kuq të Baywatch, për aktoren 57-vjeçare ka ardhur momenti i shpengimit.
“Asnjëherë nuk është vonë për të ëndërruar, për të filluar nga e para, për të qenë e hapur ndaj mundësive”, shkroi ajo në Instagram, pasi nominimi i saj në Golden Globe për aktoren më të mirë të vitit dhe rruga për në Oscar nuk duket aq e ngushtë në fund të fundit.
Pak ditë më parë, gjatë një dreke me kritikët për të prezantuar filmin me të cilin rikthehet në Hollywood pas dekadash mungesë, ”The Last showgirl”, ajo u pyet se si e trajton fushatën për statujat.
“Epo nuk e di, është hera e parë për mua,” u përgjigj ajo me zërin e një fëmije.
Pa grim, një vështrim i pjekur dhe e qetë, ajo shton se “m’u deshën dekada për të gjetur veten pas asaj eksperience, skandaleve, marrëdhënieve toksike dhe gjërave të këqija të shkruara dhe thëna për mua. Dekada për të qenë në gjendje të jem vetvetja. Gjithmonë kam qenë në pritje të një roli si ky”.
Roli erdhi nga një regjisore e turpshme dhe e imët e prejardhjes fisnike kinematografike: Gia Coppola, 37 vjeçe, mbesa e regjisorit të ”Apocalypse Now” në filmin e saj të tretë artistik.
“Doja të xhiroja në Las Vegas. Jam e magjepsur nga dritat. Për më tepër, po kërkoja një film që eksploronte marrëdhëniet midis një vajze dhe një nëne beqare”, thotë Coppola./ KultPlus.com
Kryebashkiaku Erion Veliaj përgëzoi skiatoren e Sport Klub Tiranës, Lara Colturi, për arritjen e saj të jashtëzakonshme, vendin e dytë në kampionatin botëror të skive, një sukses i madh për Shqipërinë.
Ai u shpreh krenar që flamuri shqiptar u ngrit në podium, duke e quajtur këtë një moment historik sportin shqiptar.
“Është kënaqësi e jashtëzakonshme të presim në bashkinë e Tiranës gocën tonë, Lara Colturi, sportiste e Sport Klub Tiranës, e skuadrës së Shqipërisë, e cila ka bërë një punë të jashtëzakonshme bashke me Elvis Toçin dhe gjithë skuadrën e Federatës së Skive, në një vend me logjistikë modeste për sportin e skive, por me një skuadër me super talente. Para se Lara të jetë kampione e botës është një super vajzë dhe ajo që kam parë nga garat është se rrethohet me shumë dashuri. Jemi shumë krenarë për ty”, tha Veliaj.
Duke vlerësuar rezultatet e arritura këtë vit, Veliaj premtoi se “Sport Klub Tirana” dhe bashkia do të japin më shumë mbështetje për sportistët e talentuar.
“Ne do të vijojmë të mbështesim sportistët e talentuar përmes drejtorisë sonë të Sportit dhe Sport Klub Tiranën. Ky vit ka qenë viti i rekordeve. Për herë të parë morëm medaljet olimpike dhe për herë të parë prekim një podium të skive. Është podiumi i parë, por shpresoj jo i fundit. Me shpresë nuk do i ndahemi podiumeve dhe me shpresë gjithashtu, që Lara do jetë një model edhe për vajzat e tjera në Shqipëri dhe do vazhdojë të na bëjë krenarë”, u shpreh kryebashkiaku.
Me të njëjtat emocione si në ditën garës, skiatorja kuqezi rrëfeu përjetimet e këtij suksesi të jashtëzakonshëm. “Ishte e mrekullueshme! Pas raundit të parë isha e katërta, vetëm një hap larg podiumit. Në fund, mendova thjesht për t’u argëtuar dhe kur pashë se ia dola ishte një emocion i veçantë. Nuk po e besoja dhe ndoshta edhe tani nuk më besohet”, tha Colturi.
Presidenti i Federatës së Skive në Shqipëri, Elvis Toçi, vlerësoi mbështetjen e Bashkisë së Tiranës dhe kryetarit Veliaj, për arritjen e këtij suksesi në ski, që deri më tani është më i madhi në Shqipëri./ KultPlus.com
Ukraina ka kërkuar falje publike nga organi qeverisës botëror i futbollit, FIFA për përcaktimin e Krimesë në një hartë të përdorur në shortin për kualifikueset e Kupës së Botës 2026.
Gjatë një video para shortit të premten, u shfaq një hartë që tregonte se Krimeja ishte pjesë e Rusisë, jo e Ukrainës.
Rusia aneksoi gadishullin në vitin 2014, por komuniteti ndërkombëtar nuk e njeh këtë.
“Ju jo vetëm që keni vepruar kundër ligjit ndërkombëtar, por gjithashtu keni mbështetur propagandën ruse, krimet e luftës dhe agresionin kriminal kundër Ukrainës”, i tha FIFA-s Heorhii Tykhyi, zëdhënës i Ministrisë së Jashtme të Ukrainës, përmes një postimi X vonë të shtunën.
Një zëdhënës i FIFA-s tha se grafika ishte hequr që atëherë nga videoja dhe situata ishte diskutuar me ukrainasit.
Rusia ka zhvilluar një luftë agresioni kundër Ukrainës fqinje për gati tre vjet.
Ukraina ka shpallur vazhdimisht synimin e saj për të çliruar Krimenë nga pushtimi rus./ KultPlus.com
Në Gjermani ka edhe më shumë të varfër, nëse merren parasysh kostot e banimit. Sipas një përllogaritjeje të re del një pamje alarmuese e varfërisë në Gjermani.
Rritja e vazhdueshme e çmimit të qirave në vitet e fundit e ka rënduar gjithnjë e më shumë kuletën e gjermanëve. Por qirasë i shtohen edhe shpenzimet për ngrohjen dhe rrymën elektrike. Kjo gjendje bën që sidomos personat me të ardhura të ulta të arrijnë në limitet e tyre financiare. Sipas të dhënave të Shoqatës së Përgjithshme të Barazisë, (Paritätischer Gesamtverband) shumë njerëz në Gjermani shpenzojnë më shumë se një të tretën e të ardhurave të tyre vetëm për qiranë, disa madje më shumë se gjysmën.
Shoqata publikoi së fundmi një studim, në të cilin bëhet një përllogaritjeje e re të dhënave të Zyrës Federale të Statistikave për të vlerësuar varfërinë në Gjermani. Për herë të parë aty merren parasysh e ardhura që u mbetet qytetarëve pas heqjes së kostove të apartamentit, ngrohjes dhe rrymës elektrike.
Konkluzioni: Nga varfëria për shkak të kostove të banimit janë të prekur 21,2% e popullsisë në Gjermani, që do të thotë 17,5 milionë vetë. “Po të merren në konsideratë kostot e banimit, do të dilte në pah një grup shtesë deri më tani i pa konsideruar prej 5,4 milionë vetësh që jetojnë nën kufirin e varfërisë”, theksohet në studim.
Cilat janë grupet më të prekura?
Në studim janë analizuar edhe grupet më të prekura nga ky fenomen: 21,7 e qytetarëve me vështirësi sociale për shkak të kostove të banimit janë nga mosha 65 vjeç e lart. Por edhe të rinjtë, sidomos ata nga mosha 18 deri në 25 vjeç janë në kufijtë e varfërisë. Kuota e varfërisë tek ky grup është në masën 31%. E lartë është kuota e varfërisë për shkak të kostove të banimit edhe tek familjet me një prind, 36%. Beqarët, sidomos ata në moshën e pensionit po ashtu janë mjaft të rrezikuar, kuota këtu është 41,7%.
Banimi po kthehet gjithnjë e më shumë në katalizator varfërie në Gjermani. Joachim Rock, drejtor i Shoqatës i shikon me sy kritik zhvillimet në tregun e imobiljeve në Gjermani. “Hendeku po bëhet gjithnjë e më i madh për shkak të rritjes së kostove të strehimit.” Shoqata e Përgjithshme e Barazisë në Gjermani bën thirrje për ndërtimin e gjithnjë e më shumë apartamenteve me bazë sociale. “Duhet një politikë me fokus shmangjen e varfërisë në Gjermani, paga të mira, sigurime sociale më të mira dhe një politikë strehimi që i mban qiratë të përballueshme,” u shpreh Joachim Rock.
Në BE si i varfër apo “i rrezikuar nga përjashtimi social” konsiderohet një person që ka më pak se 60% të të ardhurave ekuivalente mesatare. Në Gjermani sipas Zyrës Federale të Statistikave të prekur nga varfëria janë rreth 12 milionë gjermanë, konkretisht çdo i shtati (14,3%). /DW/ KultPlus.com
Një mision i Oganizatës Botërore të Monumenteve, UNESCO, i ndërmarrë nga 25 -29 Mars të këtij viti i rekomandon Komitetit të Trashëgimisë Botërore që mblidhet vitin e ardhshëm përfshirjen e Liqenit të Ohrit në Listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik.
“Prona përmbush kriteret për regjistrim në Listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik, siç përshkruhet në nenin 11.4 të Konventës së Trashëgimisë Botërore dhe në paragrafët 179 dhe 180 të Udhëzimeve Operacionale për Zbatimin e Konventës së Trashëgimisë Botërore”, thuhet në raportin e misionit publikuar së fundi në faqen e UNESCO-s.
Si nga autoritetet shqiptare edhe ato maqedonase nuk ka ende asnjë reagim zyrtar mbi këtë qëndrim.
Misioni i UNESCO-s thotë në raport se pas monitorimit, si në anën shqiptare edhe atë maqedonase të Liqenit të Ohrit, “arrin në përfundimin se progresi është shumë i ngadalshëm dhe shumë i dobët”.
Sipas raportit të UNESCO-s “prona mbetet shumë e cënueshme për shkak të zbatimit të dobët të kuadrit ligjor për mbrojtjen dhe planifikimin, si dhe problemet e rëndësishme të menaxhimit në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar”.
Misioni thotë më tej se ” përkeqësimi serioz i vlerave kryesore universale të pronës (Ohrit) dhe i peizazheve urbane, rurale dhe natyrore po shkakton degradim të pakthyeshëm nëse nuk ndërmerren veprime vendimtare”.
Në kërcënimet e identifikuara misioni përmend “ndërhyrjet e papërshtatshme, ndikimet negative të zhvillimit urban dhe planifikimin e papërshtatshëm hapësinor, eutrofikimin e liqenit, infrastrukturën në shkallë të gjerë dhe propozime të tjera projektesh ”.
Misioni thotë se “kjo mund të rezultojë që Ohri të humbasë vlerën e jashtëzakonshme universale në periudhën afatshkurtër dhe afatmesme”.
Duke iu referuar pjesës së Liqenit të Ohrit në Shqipëri, UNESCO thotë se “përqendrimi i tepërt në përfitimet ekonomike që mund të nxirren nga ekzistenca e vendeve me vlera natyrore dhe kulturore errësojnë vlerësimin e plotë dhe të sinqertë të cenueshmërisë ekstreme të vlerave universale të pronës dhe integritetit të saj”.
“Vështirësia në njohjen e situatës jashtëzakonisht të cenueshme të pronës nga vendimmarrësit kryesorë nuk lejon që tendencat negative të korrigjohen dhe ka të ngjarë të zgjasë dhe shtojë cenueshmërinë e vlerave universal të Trashëgimisë Natyrore dhe Kulturore të Rajonit të Ohrit dhe integritetin dhe autenticitetin e tyre”, thotë raporti.
Misioni mbështet një Plan Strategjik të Rimëkëmbjes të ndërmarrë si nga autoritet shqiptare edhe ato maqedonase por procesi i ngritur, sipas misionit , “duket tepër i brishtë, i pa pajisur me burimet e nevojshme njerëzore dhe financiare për zbatimin e tij dhe nuk ka mbështetjen e nevojshme të përbashkët ndërkufitare”.
“Është thelbësore, thotë UNESCO në raport, që Planit Strategjik të Rimëkëmbjes t’i jepet e gjithë mbështetja e nevojshme institucionale, profesionale, njerëzore, financiare dhe organizative për të siguruar zbatimin e tij të qëndrueshëm për të ndihmuar pronën të rikuperohet nga rreziqet e konstatuara dhe të mundshme me të cilat është përballur, të paktën që nga viti 2020.”
Misioni vë në dukje se “gjendja e ruajtjes nuk është përmirësuar plotësisht që nga Misioni i Monitorimit Reaktiv i vitit 2020 dhe faktorët negativë që ndikojnë në vlerën e jashtëzakonshme universale të pronës janë ende aktive dhe kryesisht nuk njihen apo kontrollohen plotësisht”.
“Pavarësisht hapave në drejtimin e duhur dhe disa përmirësimeve lokale në zbatimin e masave të nevojshme për ruajtjen e vlerave të Trashëgimisë Natyrore dhe Kulturore të Rajonit të Ohrit, prona vazhdon të përballet me disa kërcënime, të cilat janë në rritje”, thotë raporti.
Raporti i UNESCO-s përmend konkretisht disa nga kërcënimet për ekosistemet ujore dhe vijën bregdetare e Liqenit të Ohrit
“Eutrofikimi, kryesisht nga kontaminimi i ujërave të zeza, qëndron si një faktor kritik që kontribuon në rënien e popullatave endemike të peshqve, thuhet në raport.
“Për më tepër, marrja e lëndëve ushqyese nga bregu ekosistemi e përkeqëson eutrofikimin për shkak të disa faktorëve: sistemet e ujërave të zeza me defekt, mungesa e ligatinave për të zbutur hyrjen e lëndëve ushqyese, rënia e funksionalitetit të zonës bregdetare dhe aktivitetet bujqësore në zonat përreth, thuhet në raport.
UNESCO vëren se “rënia alarmante e popullatave të peshqve dhe shpendëve, si dhe humbja e diversitetit të specieve të varura nga ligatinat, nënvizojnë pamjaftueshmërinë e masave aktuale të menaxhimit.
Sipas raportit “masat urgjente të ruajtjes janë të domosdoshme për të trajtuar popullsinë në rënie të peshqve dhe shpendëve, ndërkohë që zhvillimi i vazhdueshëm i një plani menaxhimi, duke përfshirë zonimin, është ende në progres”.
Aspekte të tjera që shtojnë shqetësime sipas UNESCO-s vijnë nga zgjerimi i rrjeteve rrugore, gërryerjet e kodrave, rritja e rreziqeve nga zjarri.
Një aspekt tjetër i shqetësimeve të UNESCO-s lidhet me zhvillimin e ndërtimeve që cënojnë zonën.
“Zhvillimi në shkallë të gjerë rreth liqenit, veçanërisht pranë qendrave kryesore urbane si Ohri dhe Struga, në Maqedoninë e Veriut dhe Pogradeci (në zonën tampon), në Shqipëri, thuhet në raport ka gërryer cilësitë e “ansamblit jashtëzakonisht harmonik” që është një nga karakteristikat kryesore që e bëjnë këtë rajon vërtet unik”.
UNESCO thotë se “urbanizimi i papërshtatshëm dhe i paqëndrueshëm dhe zhvillimi i infrastrukturës turistike kanë reduktuar të kuptuarit dhe vlerësimin e cilësive që mbështetën zhvillimin afatgjatë të jetës kishtare përgjatë brigjeve të liqenit”.
“Entiteti unik urban i lashtë i qendrës së vjetër të qytetit të Ohrit, vijon më tej raporti është ndikuar negativisht nga ndërhyrjet e panumërta që kumulativisht kanë gërryer ruajtjen dhe autenticitetin e tij”.
UNESCO vlerëson se edhe “koordinimi midis menaxhimit të pjesëve të Liqenit të Ohrit në Maqedoninë e Veriut dhe Shqipëri është i pamjaftueshëm, duke penguar përpjekjet efektive të ruajtjes”.
UNESCO thotë se “masat e kërkuara nga Komiteti i Trashëgimisë Botërore që nga viti 2014 dhe nga Misionet Monitoruese Reaktive të 2017 dhe 2020 janë përmbushur vetëm në mënyrë shumë të kufizuar, ndërkohë që disa janë zbatuar shumë ngadalë dhe disa nuk janë adresuar fare, duke penguar përmirësimin e gjendjes së ruajtjes së pronës “
Misioni vëren se “i vetmi aktivitet ndërkufitar i raportuar ka të bëjë me një projekt të drejtuar nga turizmi – COOLTOUR – në vend që të fokusohet në krijimin e mekanizmave për bashkëpunim efektiv operacional në zbatimin e përpjekjeve të përbashkëta të ruajtjes”.
“Bashkëpunimi ndërkufitar mes Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut, sipas UNESCO-s , duket ende në fillimet e tij dhe drejtimet strategjike të nivelit të lartë për bashkëpunimin ndërkufitar duhet të përcaktohen në nivel politik në të dy Shtetet Palë, bazuar në përparësinë e pronës për ruajtje”.
“Është urgjentisht i nevojshëm një mobilizim i gjerë për të ruajtur vlerën e jashtëzakonshme universale të rajonit të Ohrit dhe vendosja në listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik mbetet një opsion nëse nuk merren masat e nevojshme”, thotë UNESCO.
Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut deri më 1 shkurt 2025, si do të duhet të paraqesin një raport të përbashkët për progresin dhe masat e ndërmarra në zbatim të rekomandimeve të UNESCOS.
Liqeni i Ohrit, është një nga liqenet më të mëdha në Gadishullin Ballkanik dhe llogaritet si një nga liqenet më të vjetra në botë. Pjesa më e madhe e liqenit i përket Maqedonisë së Veriut, kurse pjesa tjetër i përket Shqipërisë. Në bregun e liqenit shtrihen tre qytete të mëdha: Ohri dhe Struga në Maqedoni dhe Pogradeci në Shqipëri.
Pjesa maqedonase e Liqenit të Ohrit u pranua në Listën e Trashëgimisë Botërore të në vitin 1979, fillimisht si pasuri natyrore, dhe një vit më vonë si pasuri natyrore dhe kulturore ndërsa pjesa shqiptare u pranua në vitin 2019. /VOA/ KultPlus.com
Këshilli i Bashkimit Evropian do të mund të deklarojë javën që vjen se do t’i heqë gradualisht masat ndëshkuese ndaj Kosovës, por paralelisht me hapat tjerë që duhet të ndërmarrë Kosova për t’i ulur tensionet në veri.
Kjo porosi do të duhej të ishte pjesë edhe e konkluzioneve të ministrave të vendeve anëtare, që do të takohen të martën, më 17 dhjetor, në Bruksel në të ashtuquajturin Këshill i Çështjeve të Përgjithshme të Bashkimit Evropian.
Por, edhe në këtë pikë ka dallime në qëndrime mes vendeve anëtare, prandaj për këto konkluzione do të ketë sërish diskutime të dielën mes ambasadorëve të vendeve anëtare.
Radio Evropa e Lirë ka pasur qasje në draftin e këtyre konkluzioneve ku përmenden edhe çështjet tjera lidhur me procesin e zgjerimit të BE-së.
“Në përputhje me deklaratën e Përfaqësuesit të Lartë, në emër të BE-së, BE-ja i ka zbatuar masat ndaj Kosovës. Këshilli do t’i heqë gradualisht këto masa, paralelisht me hapat tjerë të Kosovës për shtensionim në veri. Këshilli do të merret me ketë çështje”, thuhet në versionin e fundit të draftit të konkluzioneve që do të duhej të miratoheshin të martën në takimin e Këshillit të Çështjeve të Përgjithshme.
Versioni i mëhershëm nuk përmendi fare heqjen e masave dhe ishte pothuajse i njëjtë sikurse ai i vitit të kaluar, duke injoruar faktin se Përfaqësuesi i Lartë kishte dhënë ndërkohë rekomandime që masat të hiqeshin.
Përderisa versioni i mëhershëm i draftit të konkluzioneve dukej “shumë negativ” sa u përket masave ndaj Kosovës, versioni i ri, disa vendeve u duket “tepër pozitiv”.
Prandaj është e paqartë se si do t’iu referohen vendet anëtare këtyre konkluzioneve.
Në disa takime të ambasadorëve të vendeve anëtare të BE-së janë shfaqur dallime sa u përket masave ndaj Kosovës. Shumica e vendeve anëtare kanë kërkuar që ato të hiqen menjëherë dhe në tërësi. Por disa vende tjera, të udhëhequra nga Franca dhe Italia, duan që masat të hiqen gradualisht.
Vazhdimi i mospajtimeve rreth mënyrës së heqjes së masave ndaj Kosovës ka bërë që ato të mos hiqen fare as tërësisht as gradualisht.
Sipas burimeve diplomatike të Radios Evropa e Lirë brenda BE-së, ato mund të mos hiqen para zgjedhjeve në Kosovë që janë caktuar për 9 shkurt të vitit që vjen.
Blloku evropian pati vendosur masa ndëshkuese ndaj Kosovës më 2023, pas rritjes së tensioneve në veri të vendit. BE-ja pati vlerësuar se Qeveria e Kosovës nuk ka bërë mjaftueshëm për shtensionim.
Dy palët më pas janë pajtuar për marrjen e disa masave ndaj Kosovës, në këmbim të heqjes së masave.
Autoritetet e Kosovës deklarojnë se i kanë plotësuar të gjitha kërkesat dhe masat e BE-së i konsiderojnë të padrejta. /REL/ KultPlus.com
William Shakespeare ishte një nga autorët më të njohur botëror. Ai e ngriti artin poetik në majat më të larta, përcjellë KultPlus.
Kur flitet për të shumë pak autor i qëndrojnë përkrah dhe asnjë sipër. Studimet, analizat dhe komentet rreth tij janë të panumërta por përfundimi është i njëjtë: vepra shekspiriane është e admirueshme si tërësi dhe në të tërë përbërësit e veçantë.
Gjatë krijimtarisë së tij, Shekspiri realizoi 37 vepra për teatrin, nga të cilat 13 tragjedi, 10 drama historike dhe 14 komedi. Pjesa tjetër e krijimtarisë përfshinë 154 sonete që mbahen si realizimi poetik më i çmueshëm i gjithë kësaj periudhe dhe 2 poema të gjata.
KultPlus sot ju sjellë një thënie të këtij autori të madh:
“Duaj, duaj marrëzisht, duaj më shumë se që mundesh dhe nëse të thonë që dashuria është mëkat, duaje mëkatin dhe do jesh i pafajshëm”./KultPlus.com
Dihet se asnjëherë nuk kam për t’ia shpërblyer time mëje atë që bëri për mua, ashtu siç nuk do të jem kurrë në gjendje të shkruaj diçka të ngjashme në Letër si ajo që Miguel Torga shkroi në Coimbra, më 3 shtator të 1941.
– “Bir“…
dhe kjo që paskëtaj lexohet
është kaq e pastër dhe kaq e ndritshme
sa hyn thellë në errësirën time.”
Nëna ime ishte mjelëse. Ajo e bartte qumështin me një karrocëz në dy gjyma të mëdhenj prej zinku. Qumështi që shpërndahej ishte ai i lopëve të gjysh Manuelit nga Corpo Santo, nja njëzet kilometra larg qytetit. Ky gjyshi im, kur ishte i ri, mori një ditë në dorë pendëpuplën e shkrimit të famulltarit dhe tha: “sa e bukur do të më dukej letra po të dija shkrim!”. Dhe e mësoi me një shkronjë të hijshme si përdredhka bimësh. Për nevojat e familjes, shkroi qindra letra për emigrantët. Në shkrimoren e tij erdhi për herë të parë, me postë, Statuja e Lirisë, Kataraktet e Iguazus dhe një kalorës guanç i Pampës. Ne jetonim në lagjen Monte Alto të Corunjës në një përdheckë të rrugës Santo Tomas, aq e ulët ishte sa përshkohej nga furrtaret që iknin përmes rrasave të lëvizshme. Nganjëherë luaja me to, duke i përngjarë me ushtri armike. Unë e njihja frikën, por jo tmerrin. Tani po ju rrëfej se si u njoha me të. Nëna ime mjelëse u nis me karrocën dhe gjymat prej zinku. Jam duke luajtur me motrën time, Marie. Befas, dëgjuam shpërthime dhe një poterë të madhe në rrugë. Nxorëm kokën në dritaren e poshtme për të parë ç’po ndodhte. Ngjeshur pas qelqit, zbuluam tmerrin. Tmerri vinte drejt nesh. Nëna na gjeti të përqafuar e duke qarë në banjo. Tmerri ishte Mbreti Kabezudo.
Më 1960 jam 3 vjeç. Pasdite, dëgjoj këngën e të burgosurve në oborrin e burgut. Natën, shkëndijat nga Kulla e Herkulit rrotullohen si qerthuj kozmikë mbi kokën e shtratit. Drita e farit është një detaj i rëndësishëm për mua: im atë është në anën tjetër të detit, në një vend që quhet La Guaira.
Jam tre vjeç. Gjithçka më kujtohet shumë mirë. Më mirë se kjo që ka ndodhur sot para se të filloja këtë rrëfim. Për më tepër, kujtoj atë që të tjerët sigurojnë se nuk ka ngjarë. Për shembull: njerku im, nuk e di se si, ka arritur të sjellë një gjel deti për festën e krishtlindjeve. Mbrëmja e festës, kafsha iku deri te maja e Kullës së Herkulit. Gjithë komshinjtë e ndoqën. Kur, sapo po e kapnin, gjeli nis të fluturojë në një mënyrë të habitshme dhe humbet në det si një patok i egër. Kjo ishte njëra nga gjërat që pashë dhe nuk ndodhën.
Më 1992 isha në Amsterdam për herë të parë. Ai udhëtim aq i dëshiruar ishte për mua një lloj pelegrinazhi. Mezi prisja të shihja Ngrënësit e patateve. Përpara asaj tabloje të një zjarri misterioz – thellësisht më fetarja nga ato që kam parë, shembulli i vërtetë i “La Sagrada Familia” të Gaudit – ndrydhja shtytjen e gjunjëzimit. Pata frikë të tërhiqja vëmendjen si ndonjë turist eksentrik, nga ata që baresin përmes katedrales me syze dielli e pantallona të shkurtra. Në kastijane ka dy fjalë “hervor” e “fervor”. Në gajego kemi vetëm një “fervor” (zjarr, afsh). Drita e zjarrit të burimit të patateve zbret përtej rrezatimit të hollë e përndrit fytyrat e familjes fshatare që vështron me afsh ushqimin e shenjtë, frutin e përunjur të tokës. Po kështu isha në Rijksmuzeum dhe aty u përballa me Mjelësen e Vermerit.
Magjia e mjelëses, pikturuar më 1660, rrezëllin në dritë. Ekspertë e kritikë kanë shkruar tekste shume shpjegues mbi natyrshmërinë e këtij ndriçimi, megjithëse e fundit mbetet gjithmonë një pikëpyetje. Është ajo që e quajnë ‘misteri i Vermeerit’. Para se të përfundonte në Rijksmuzeum, pati pronarë të ndryshëm. Më 1798 një farë Jan Jakobi ia pat shitur një farë J. Spoon me një çmim prej 1500 fjorintash. Në inventar ka informacionin që vijon: “Drita, duke hyrë nga dritarja në anë, jep një përshtypje mrekullisht të natyrshme”
Para kësaj pikture, unë jam tre vjeç. E njoh atë grua. E di përgjigjen për enigmën e dritës.
Ka shekuj, nënë, në Delft, të kujtohet?
Ti dërgoje gjyma zinku në shtëpinë e Johannes
Vermeer, piktorit, burrit të Katherina Balnes,
Bija e zonjës Maria Thins, ajo e shtrira,
Që kishte një bir tjetër gjysëm të marrë,
Vilhemin, në mos u gabofsha,
Ai që shnderoi të shkretën Meri Gerrits,
Shërbëtorja që tani e hap portën
Me qëllim që të hysh ti, nënë
E të ofron për te tryeza në qoshk
Dhe me kanë derdh flutura lulesh
Nga bagëtia e kullotave të tua
Në tapetet e gjelbër e të errët të Delftit.
E njëjta që unë ëndërrova në Rijksmuzeum,
Johannes Vermeer i zbardhi me qumësht
Ato mure, tunxhin, koshin, bukën, krahët tuaj
Kudo në trillin e tablosë.
Burimi ndriçues është dritarja
Drita e Vermeerit, kjo enigmë e shekujve,
Kjo qartësi e pashprehshme, prekur nga duart e Zotit,
Qumësht për ty, porositur në stallën e errët,
Në kohën e lakuriqëve.
Kur ia dhashë ta lexonte poemën nënës sime, as iu drodh qerpiku. U ndjeva i pasigurt. Sado që fliste për dritë, kushedi, ishte fort e errët. Shkova të merrja një libër që fliste për Vermeerin, atë të John Michael Montias, në të cilin vinte edhe një riprodhim i Mjelëses. Këtë herë ime më m’u duk e prekur. Vështroi figurën gjatë pa folur. Pastaj, edhe poemën, e iku.
Ditë më vonë, ime më erdhi për vizitë në shtëpinë tonë. Sillte, siç ishte mësuar, vezë nga pulat e saj dhe patate, qepë e sallata nga kopshti i saj. Ajo gjithmonë thotë: “kudo që të shkosh, ço diçka ”. Para se të përshëndetej, tha: “kam sjellë edhe diçka për ty”. Hapi çantën dhe nxori një letër të bardhë, palosur si një shami me dantella. Letra mbështillte një fotografi. Ime më më shpjegoi se kishte shkuar derë më derë në motra për ta rigjetur.
Ishte një fotografi e beqarisë. Përpara 1960-ës, megjithatë, natyrisht, shumë më vonë se 1660. Ime më nuk kujton kush qe fotografi. I kujtohet shtëpia, zonja zemërshtrigë, biri gjysmë i marrë dhe shërbëtorja që hap portën.
Ishte një vajzë shumë e bukur nga Kujedo (Culledo)
“Një ditë shkova dhe ma hapi tjetra. Atë e kishin pushuar nga puna, veç asnjëherë s’e mora vesh psenë” Në vështrimin e saj lexoja një pyetje: “…dhe ti, si e dije për të shkretën Mari?” Aty për aty shtoi: “…drapri gjithmonë bie mbi të varfrin”
Përkundrazi, ime më nuk i jepte asnjë rëndësi asaj që gruaja e tablosë dhe ajo e fotos ngjanin si dy gota qumështi.
Përktheu nga spanjishtja: Brikena Smajli
Manuel Rivas (1957)
Gazetar, romancier, eseist dhe poet galician, i lindur në La Coruña, kryeqytet i Galicias, më 1957, Rivas është vetëm 15 vjeç kur fillon të merret me gazetari, por do të jetë diplomimi i tij në Shkencat e komunikimit dhe informimit në Madrid që do ta lidhë përfundimisht me gazetat dhe revistat gajege dhe spanjolle: “El País”, “El Ideal Gallego”, “Diario de Galicia” dhe “La Voz de Galicia”. Shkrimet e tij dallojnë për përkushtimin ndaj problemeve sociale dhe ekologjike, prandaj jo rastësisht do të jetë bashkëthemelues i Greenpeace, ku do të ketë rëndësi të madhe aktiviteti i tij gjatë katastrofës ekologjike të shkaktuar nga fundosja e Prestige-s.
Si shkrimtar Rivas konsiderohet sot një nga prozatorët më në zë bashkëkohorë spanjollë, dhe jo vetëm për çmimet e vlerësimet kombëtare dhe ndërkombëtare. Ai ka revolucionarizuar letërsinë gajege dhe ka bërë emër jo vetëm në Galicia e Spanjë, por edhe më gjerë në Europë e Amerikë. Manuel Rivas përbën një përjashtim të rrallë në panoramën e letërsisë botërore, ai nuk është vetëm i rrënjosur në gjuhën e vendit, atë gajege, por në vërtetësinë e thellë të kësaj gjuhe, ku dallohet gjuha bisedore e përditshme, e rrugës, e shtëpisë së tij në Galicia, një prozë kjo sa e përimtuar në lokalen, aq edhe universale dhe nga ana tjetër edhe ndërkufitare mes gjinive, ku përzihet eseja, rrëfimi dhe poezia, loja mjeshtërore me këndvështrimet dhe kohët. Për Rivas-in, letërsia i jep zë kujtesës së plagëve të pësuara nga trupi, toka dhe gjuha.
Disa nga veprat e Rivasit janë përshtatur me shumë sukses në kinematografi, si e mirënjohura Gjuha e fluturave, ekranizim i një tregimi të përfshirë në librin Çfarë më kërkon, dashuri?, nga José Luis Cuerda apo Lapsi i marangozit, me regjisor Antón Reixa, që u përzgjodh në çmimet Goya të Akademisë spanjolle të filmit.
Edhe ekranizimi i Gjithçka heshtje është (Todo é silencio) më 2010, e gjen finalist për çmimin Hammett. Në vitin 2012 boton Voices Baixas (Zërat e Ulët), ku zhytet në fëmijërinë e tij dhe të motrës, Marías, që bëhen dëshmitarë të mbijetesës familjare gjatë regjimit të Frankos dhe të “zërave të ndërhistorisë”.
Ndër veprat mund të përmendim: Balada e lutjes së perëndimit (1985) Mohikania (1987) Asnjë mjellmë (1989); Zhdukja e dëborës (2009), Guindillasomiedo (2013); Gjithçka mirë (1985), Një milion lopë (1989), ( çmimi i kritikës); Ngrënësit e patateve (1991), Çfarë më kërkon, dashuri?(1996), çmimi kombëtar i prozës; Fshati i natës (1997), Lapësi i marangozit(1998), Ajo, shpirt i mallkuar (1999) dhe Në dorë dy petritë (2000), Librat digjen keq (2006), Përrallat e një dimri (2006), Gjithçka heshtjeështë (2010), Gjëja më e çuditshme (2011)
Tregimi është shkëputur nga përmbledhja “Çfarë më kërkon, dashuri?” (1996)/palimpsest/KultPlus.com
Mbrëmë përfundoi me sukses edicioni i katërt i festivalit “Uskana Fest”, për pesë net me radhë publiku kërçovar pati mundësi të shoqërohet me programin e pasur të festivalit “Uskana Fest” e cila solli poezi, teatër e shumë emocione te publiku, njofton Portalb.mk.
Drejtori i festivalit Rrahim Ramadani tha se edhe këtë edicion e përcollën shumë të lumtur dhe kënaqur.
“Numri i madh i publikut na jep ende më shumë entuziazëm për të punuar ende më fuqishëm për edicionin e ardhshëm. Pas maratonës pesë ditore të shfaqjeve që u shfaqën në skenën e Qendrës për kulturë në Kërçovë”, tha Ramadani.
Juria në përbërje të tre anëtarëve Merita Çoçoli, Arsim Fazlia dhe Zamira Kita vendosën që çmimin “Shfaqja më e mirë” t’ia ndajnë Teatrit Shqiptar në Shkup me shfaqjen “ Vdekja dhe Virgjëresha” nën regji të Afërdita Nuhijut.
Vdekja dhe Virgjëresha, e Teatrit Shqiptar të Shkupit mahniti dhe la pa frymë publikun artdashës të Kërçovës
Ideja origjinale dhe tematika e qëlluar me temë latinoamerikane dhe që refleksioni i saj ka të bëjë edhe me hapësirat pasleniniste-komuniste, ku diktatorët e mëdhenj me lehtësi zëvendësohen nga më të vegjlit dhe kanë shtruar rrënjët gjithandej.
Kronologjia e shfaqjes përmes lojës së shkëlqyer të aktorëve mbajti mbërthyer publikun përgjatë gjithë kohës sa u zhvillua shfaqja, duke ngulitur mesazhin se sakrificat për të dalë nga kthetrat e diktaturave të kalbura nuk është pa pasoja!…
Ky festival u mbështet nga Komuna e Kërçovës, Ministria e Kulturës dhe Turizmit të RMV, por edhe nga disa sponsor privat që ndihmuan shumë në realizimin e festivalit të vetëm të teatrove në Kërçovë./ KultPlus.com
Në kuadër të projektit për restaurimin dhe muzealizimin e ish-banesës së Toptanasve/Libohovitëve, e njohur si “Muzeu Besa”, është zhvilluar një dëgjesë publike ku specialistët dhe grupe interesi diskutuan ide të reja për këtë monument kulture.
Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, thekson se diskutimet u përqendruan në restaurimin, ruajtjen e peizazheve kulturore dhe pasurimin e narrativave që lidhen me këtë trashëgimi të veçantë.
“Në dëgjesën publike për Projektin e Restaurimit dhe Muzealizimit të ish-banesës së Toptanasve/Libohovitëve “Muzeu Besa”, patëm mundësinë të diskutojmë ide të reja me specialistë të fushës dhe grupe interesi, duke u përqendruar në restaurimin, ruajtjen e peizazheve kulturore dhe pasurimin e narrativave që lidhen me këtë trashëgimi të veçantë”, shkruan Gonxhja.
Ky projekt, sipas ministrit, synon të ndërtojë një hapësirë që përçon mesazhin e unitetit dhe të traditës kulturore shqiptare.
“Ky projekt lindi nga konkursi i zhvilluar në vitin 2023, me synimin për ta shndërruar këtë monument kulture në një muze që pasqyron një nga vlerat themelore të identitetit shqiptar: Besën. Përmes këtij projekti, synohet të ndërtohet një hapësirë që përçon mesazhin e unitetit dhe të traditës kulturore shqiptare”, shkruan ministri.
Gonxhja shtoi se përfshirja e komunitetit, konsultimi me ekspertët dhe bashkëpunimi ndërinstitucional janë elemente kyçe për realizimin e suksesit të këtij projekti.
“Përfshirja e komunitetit, konsultimi me ekspertët dhe bashkëpunimi ndërinstitucional mbeten gurë themelorë për suksesin e këtij projekti”, shkruan Gonxhja. /atsh/ KultPlus.com
Kori i Filharmonisë së Kosovës ka mbajtur provën gjenerale për koncertin e sotëm, i cili do të mbahet në sallën “Marjan Kozina” të Filharmonisë së Sllovenisë.
“Nën drejtimin e dirigjentit Baki Jashari, do të interpretohen vepra nga kompozitorë të njohur nga Kosova dhe Shqipëria, si Rafet Rudi, Mendi Mengjiqi, Baki Jashari, Vasil S. Tole dhe Hajrullah Syla”, thuhet në njoftimin e Filharmonisë.
Përpara publikut do të prezantohen gjithashtu edhe vepra nga kompozitorë ndërkombëtarë, si Eric Whitacre, Ambrož Čopi, Laura Jēkabsone dhe Jake Runestad./ KultPlus.com
Bashkëpunimi kulturor ndërshtetëror Shqipëri – Kosovë, sjell, në Tiranë, artin e regjisorit Bekim Lumi. Në saje të bashkërendimit të punëve në mes të Universitetit të arteve të Tiranës, MKRS-së dhe të MPJD-së të Qeverisë së Kosovës, të martën më 17 dhjetor 2024 mbahet takimi përkujtimor në nderim të Bekim Lumit, i cili ishte student në Fakultetin e arteve skenike, në Tiranë në vitet e 90-ta, për të krijuar më pas, në Prishtinë, shfaqje teatrore, të cilat vlerësohen emblemë e Teatrit shqiptar. Këto shfaqje kanë përfaqësuar kulturën shqiptare në teatrot evropiane duke u vlerësuar me çmime të mëdha.
Manifestimi me moton “Arti i Lumit në Tiranë” do të ketë këtë rrjedhë gjatë ditës:
17.30 -18,30 Salla Lektorium – Universiteti i arteve
– Fjalë nderi, shqyrtime kritike, promovimi i tri librave të Bekim Lumit; “Shakespeare-i dhe Kanuni i Lekë” Dukagjinit, “Engjëlli blu”, “Loja e Bekim Lumit” si dhe 5 numrat e Revistës teatrore “Loja”, kryeredaktor i së cilës ishte ai.. Do të flasin studiues dhe do të recitojnë aktorë nga Tirana dhe Prishtina.
– 18 30-19,30 Galeria FAB e Fakultetit të arteve skenike,
Hapja e Ekspozitës “U artësofshi”, kurator Mentor Berisha, me fotografi, dokumente dhe rekuizita të shfaqjeve të Lumit.
Libra, revista dhe fletëpalosja të shfaqjeve do të dhurohen për Bibliotekën dhe për studentët e Fakultetit të arteve skenike.
-20.00 – 21,15 Teatri kombëtar- ART TURBINA
Shfaqja e Teatrit Laborator “Loja”;
“John Cage’s Hamlet”, në regji të Bekim Lumit
Këtë ngjarje kulturore ndërshqiptare e kanë ideuar dhe mbështetur dy Ambasadat e vendeve tona me angazhimin e ambasadorëve Petrit Malaj dhe Skënder Durmishi, nën përkujdesjen e Dekanit të Fakultetit të arteve në Tiranë, Miltiadh Kutali dhe Këshillit organizativ për ruajtjen dhe kultivimin e trashëgimisë krijuese të Bekim Lumit, në Prishtinë
Ejani të martën në Tiranë, më 17 dhjetor, dhe shijoni shumëçka nga vlerat e artit bekimian! Ftoni edhe të dashurit dhe të afërmit tuaj! Arti nuk e don dhe nuk e duron harresën!/ KultPlus.com
Gjatë qëndrimit në Slloveni, kryeministri Albin Kurti takoi zëvendëskryeministrin e Sllovenisë, njëkohësisht ministrin e Punës, Familjes, Çështjeve Sociale dhe Mundësive të Barabarta të Sllovenisë, Luka Mesec.
Sipas një komunikate për media, Kurti dhe Mesec diskutuan për marrëdhëniet bilaterale Kosovë – Slloveni, mundësitë për thellimin e mëtejmë të bashkëpunimit dhe për rolin e mërgatës në forcimin e urave ndërmjet dy popujve dhe vendeve.
Gjithashtu bashkëbiseduan edhe për situatën gjeopolitike në botë me theks në ndikimet e mundshme në rajonin e Ballkanit Perëndimor, transmeton Klankosova.tv.
“Kryeministri Kurti shprehu mirënjohjen e tij për mbështetjen e vazhdueshme të Sllovenisë ndaj Kosovës, si në rrafshin evropian e ndërkombëtar ashtu edhe në fushën e sigurisë, ku trupat sllovene në Kosovë shërbejnë në kuadër të misionit të NATO-s, KFOR”, thuhet në komunikatën për media.
Të mërkurën, me rastin e vizitës së Mesec në Kosovë ku u mirëprit nga ministri i Financave, Punës dhe Trasfereve, Hekuran Murati, u iniciua marrëveshja për sigurime shoqërore me Slloveninë.
Festivali i Letërsisë Evropiane në Tiranë u mbyll mbrëmjen e djeshme pas aktiviteteve intensive si biseda frymëzuese me autorë evropianë, shfaqje nga aktorë shqiptarë dhe një koncert i mrekullueshëm me muzikantë të rinj.
Autori kroat Miro Gavran, i cili vizitoi Tiranën falë mbështetjes së Ambasadës Kroate, hapi aktivitetet e ditës së tretë në bisedë me regjisorin Andi Begolli, me reflektime mbi rrugëtimin e tij nga shkrimtari për fëmijë te dramaturgu dhe romancieri i mirënjohur.
Duke trajtuar temat e vetmisë dhe ndërveprimin e dramës dhe komedisë, ai eksploroi emocione që rezonojnë universalisht. Me mbi 50 vepra, Gavran tregoi se si shkrimi i tij ndërthur përvojat personale me imagjinatën, duke i ftuar lexuesit në hapësira thellësisht intime.
Gjatë bisedës u shijua dhe shfaqja e veprës së tij nga aktorët shqiptarë Luiza Xhuvani dhe Ilirda Bejleri, duke ofruar një eksperiencë unike për publikun.
Ndërkaq, autori italian Paolo Giordano u bë pjesë e FELT falë mbështetjes së Ambasadës Italiane, me sesionin e tij të moderuar nga autori shqiptar Enkel Demi dhe botuesja e tij në shqip Arlinda Dudaj. Duke diskutuar për veprën e tij të fundit “Tazmania”, tashmë e përkthyer në shqip, ai zbuloi se si romani lindi gjatë pandemisë si një përgjigje ndaj trazirave globale – një reflektim mbi shpresën e rreme për të shpëtuar nga vështirësitë e jetës. E përshkruar si një metaforë për të ikur nga e zakonshmja, por duke mos pasur kurrë sukses, Tazmania i fton lexuesit të përballen me realitetin, duke ndezur biseda që provokojnë mendime.
FELT 2024 u mbyll me koncertin e Musica Nova, organizuar në bashkëpunim me Institutin Italian të Kulturës. Performanca kremtoi bashkëpunimin dhe pasurinë kulturore të festivalit, duke ofruar një mbyllje të përsosur të tre ditëve të përsosmërisë letrare dhe artistike evropiane.
Në mbyllje të festivalit, delegacioni i Bashkimit Evropian në Tiranë falënderoi të gjithë autorët, moderatorët, ambasadat dhe të pranishmit që si u shpreh në një postim në rrjetet sociale, e bënë FELT një festë të vërtetë të kulturës evropiane./atsh/ KultPlus.com
Kryeministri i vendit, Albin Kurti, në muzeun rajonal të Koprit, dje ka vizituar ekspozitën mbi shtëpinë e familjes Bruti, kuruar nga Meliha Fajić, e që përmban piktura, libra, dokumente e objekte të kësaj familje.
Kurti në një postim në Facebook, ka shkruar se në zemër të sheshit Brolo të qytetit Kopër të Sllovenisë, qëndron e ngritur shtëpia e familjes Bruti që nga viti 1714. Kjo familje e njohur shqiptare me lidhje familjare në Durrës, Lezhë e Ulqin, ndër të tjera e lidhur edhe me familjen e Gjergj Kastrioti Skënderbeu, u vendosën përfundimisht në Kopër.
“Përballë muzeut, Katedralja madhështore e Koprit, mban në piedestal altarin e restauruar nga artisti i famshëm i renesancës veneciane, Vittore Carpaccio, me titullin “Maria në fron me fëmijën dhe shenjtorët”. Këtë vepër madhështore nga viti 1516, e soditëm nga afër. E vizita përfundoi në shtëpinë e Brutëve e cila që nga viti 1951 shërben si bibliotekë publike, për promovimin e librit “Shqiptarët e lashtë dhe krijimi i Istrias” me autor Peter Štoka dhe me përkthim nga doktor Pëllumb Qazimi”, shkruan Kurti në Facebook.
Bëhet e ditur se promovimi i këtij publikimi që u mundësua nga Shoqata Kulturore Shqiptare “Iliria” në Kopër në krye me Heset Ametin dhe nga ambasada e Kosovës në Slloveni, mblodhi përfaqësues të shumtë të komunitetit dhe shoqatave shqiptare nga Sllovenia, Kroacia dhe nga Italia.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti gjatë qëndrimit të tij në Lubjanë të Sllovenisë, është takuar edhe me mërgatën.
Nëpërmjet një postimi në Instagram, Kurti thotë se atje u njoh me historitë e suksesit të diasporës sonë të zellshme dhe punëtore.
“Pranë mërgatës, kudo dhe kurdoherë. Edhe në Lubjanë të Sllovenisë bashkëbiseduam dhe u njohëm me historitë e suksesit të diasporës sonë të zellshme dhe punëtore. Vetëm bashkë e forcojmë shtetin dhe përshpejtojmë zhvillimin. Ekonomia, arsimi, mbrojtja e siguria, sundimi i ligjit, luftimi i krimit dhe korrupsionit e shumë fusha të tjera kanë përparuar gjatë qeverisjes sonë dhe e kemi obligim të vazhdojmë trajektoren e progresit dhe zhvillimit”, ka shkruar kryeministri.
Një koncert me kryeveprat e dy kompozitorëve të mëdhenj botëror Robert Schumann & Rchard Strauss vjen nëpërmjet sopranos së njohur Besa Llugiqi dhe pianistit Misbah Kaçamaku në koncertin “Side by side- Schumann & Strauss”, i cili pas Tiranës do të interpretohet edhe në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës në Prishtinë.
Të gjithë adhuruesit e muzikës klasike mund të marrin pjesë në këtë koncert duke i rezervuar ulëset përmes platformës online.
Koncerti do të mbahet më 20 & 22 dhjetor, në ora 20:00, Bibliotekën Kombëtare të Kosovës./ KultPlus.com
Kryeqytetit do t’i shtohen dy muze të rinj përgjatë vitit 2025. Lajmin e dha kryebashkiaku Erion Veliaj gjatë një dëgjese për buxhetin e vitit të ardhshëm në shkollën “Sami Frashëri”.
Ai theksoi se në kuadër të vitit kur Tirana do jetë Kryeqyteti Mesdhetar i Kulturës, do të investohet në dy muze lokalë.
“Një muze tashmë e kemi blerë, është në pronë të bashkisë, janë Sarajet. Fillimisht, na u desh ta mbronim që të mos digjej, pastaj e bleu bashkia e Tiranës për ta kthyer në një muze të qytetit, një shtëpi që është vërtet monument kulture. Shtëpia tjetër është garnizoni, ndërtesa kryesore te Garda. Edhe aty duam të kemi një muze të trashëgimisë tonë lokale. Vitin tjetër kur Tirana do të jetë Kryeqyteti Mesdhetar i Kulturës do të investojmë në dy muze lokalë. Ndërkohë, për teatrin, le të më padisin ditë e natë, ai do të bëhet më i fortë, më i bukur, më i madh për 100 vitet e tjera”, tha ai.
Veliaj ftoi të gjithë nxënësit e shkollave që të bëhen pjesë e aktiviteteve që do të mbahen vitin e ardhshëm, kur Tirana do të jetë Kryeqyteti Mesdhetar i Kulturës. Duke cekur zhvillimet në dekadën e fundit në kryeqytet, kryebashkiaku deklaroi se sot Tirana numëron rreth 11 milionë turistë, falë punës së bërë gjatë këtyre viteve, duke e shndërruar atë në një destinacion të preferuar nga të huajt për të kaluar pushimet e tyre.
“Kam një pyetje për të gjithë dyshuesit: Pse mendoni se vijnë gjithë këta turistë në Tiranë? Sot qendra është e rrethuar nga njerëz që po festojnë festat e fundivitit. Dikush nga jashtë nuk vjen në një vend të huaj të shikojë një rrethrrotullim të madh me 170 mijë makina, por vjen ku ka një hapësirë ku 10 mijë vetë janë duke festuar festat e fundvitit dhe ka aktivitete për fëmijët e për të rritur. Nëse nuk do e kishim as Muzeun e Gjetheve, as Muzeun Kadare, as Muzeun Dritëro Agolli, për çfarë do vinin në Tiranë? Brezi i ri nuk e mban mend fare se mendojnë që Tirana ka qenë gjithmonë kështu, por ne të tjerët po. Kur ti ke një koncert të Dua Lipës, të Rita Orës, të Ricky Martin, të Iglesias, të DJ të ndryshëm, vijnë dhe turistë nga vende të tjera”, nënvizoi Veliaj.
Kryebashkiaku Velija tha se “sot Tirana ka pritur mbi 11 milionë turistë deri në nëntor. Deri në fund të dhjetorit o do i afrohemi o do i kalojmë 12 milionë, pra praktikisht mesatarisht 1 milionë turistë në muaj”./atsh/ KultPlus.com
Sot përkujtohet 82 vjetori i vdekjes së Faik Konicës, shkrimtar, kritik letrar, publicist, eseist, përkthyes, një nga personalitet më të shquara të kulturës, letërsisë, e jetës politike shqiptare, një intelektual i dimensioneve evropiane.
Faik Konica lindi më 15 mars 1875 në Konicë. Pasi mori mësimet e para në vendlindje, ndoqi Kolegjin Jezuit Saverian të Shkodrës e më pas studimet e liceut perandorak francez të Stambollit. Pasi kreu shkollën e mesme në Francë, vazhdoi studimet në Dizhon për filologji romane dhe më pas u diplomua në universitetin e Harvardit të SHBA-së, ku mori gradën “Master of Arts”.
Më 1897, në Bruksel botoi numrin e parë të revistës politike kulturore e letrare “Albania”. Pas vajtjes së tij në Boston, së bashku me Fan Nolin, themelojnë gazetën Dielli, një organ i rëndësishëm i Federatës Panshqiptare “Vatra”.
Më 1912 në emër të Federatës Vatra, shkon në Londër për të mbrojtur interesat kombëtare shqiptare në Konferencën e Ambasadorëve në Londër. Më 1921, Konica zgjidhet kryetar i Federatës Vatra dhe me rimarrjen e drejtimit të gazetës Dielli, ai shkruante në një rubrikë të tijën “Shtylla e Konitzës”.
Më vitin 1926, Faik Konica emërohet Ministër Fuqiplotë i Shqipërisë në Shtetet e Bashkuara. Vdiq në Uashington më 15 Dhjetor 1942. Në vitin 1995, pas rënies së diktaturës komuniste, eshtrat e tij u sollën në Tiranë.
Me veprën e tij letrare e me shkrimet kritike, Konica pasqyron një njohje të thellë të mendësisë shqiptare, e jetës politike shqiptare. Gjatë veprimtarisë së tij është përpjekur për një gjuhë letrare të përbashkët dhe ndihmoi në pasurimin e zhvillimit të stilit letrar dhe publicistik të shqipes së shkruar. Krijimtaria e tij ka mbetur në pjesën më të madhe e botuar në shkrime të shtypit të kohës dhe në dorëshkrime.
Faik Konica mbetet një figurë qendrore dhe një pikë referimi në ecurinë e kulturës sonë moderne. / KultPlus.com
Lugina e Valbonës, pjesë e Parkut Kombëtar Alpet e Shqipërisë është mbuluar këtë mes dhjetori nga petku i bardhë i dëborës.
Kryeministri Edi Rama ndau në rrjetet sociale pamje nga kjo luginë, duke ftuar turistët edhe të pasionuarit pas alpinizmit ta vizitojnë atë.
“Dëbora e Valbonës, ogur i mirë i nisjes së një sezoni fantastik për të gjithë pasionantët e turizmit dimëror”, shkruan Rama.
Lugina e Valbonës e konsideruar një mrekulli më vete me peizazhe pyjore e ujore, male e lugina mbresëlënëse është një ndër më të frekuentuarat nga turistët vendas e të huaj.
Ajo është shpallur Park Kombëtar në janar të 1996 dhe ka një sipërfaqe prej 8000 hektarësh. E konsideruar si mrekullia e Alpeve ndodhet 25-30 km në veri – perëndim të qytetit Bajram Curri. Kufizohet me Parkun Kombëtar të Thethit dhe zonën natyrore të mbrojtur Lumi i Gashit. Territori i tij përshkohet nga rruga automobilistike Bajram Curri-Dragobi-Valbonë e Çerem.
Ka maja të larta e të thepisura dhe për çdo stinë ndërron koloritin e ngjyrave, duke paraqitur një dinamikë të jashtëzakonshme imazhesh në kushtet e një lugine plot të papritura e me shumë labirinthe.
