Pesë artiste të talentuara ndanë magjinë e traditave të Bregut të Bokës dhe Malit të Zi përmes këngëve popullore dhe autoktone.
Performanca e veçantë solli një atmosferë të bukur, duke lidhur muzikën tradicionale me nuanca të muzikës pop. Aktiviteti u zhvillua në pedonalen e kryeqytetit dhe tërhoqi vëmendjen e të gjithë të pranishmëve aty.
Më herët, një tjetër aktivitet në kuadër të Javëve Kulturore, u zhvillua në Qendrën Kombëtare të Librit e Leximit, ku u fol mbi letërsinë dhe autorët malazezë.
Ndërkohë, në dy ditët e fundit të Javës Kulturore Malezeze, në Tiranë do të qëndrojë e hapur një ekspozitë e veçantë që eksploron pamjet kartografike të Boka Kotorska dhe zonës përreth saj nga fundi i shekullit IV deri në fillimin e shekullit XX.
Materiali kartografik nga Muzeu Detar në Kotor sjell së bashku burime të dixhitalizuara nga arkivat dhe bibliotekat kombëtare në të gjithë Evropën dhe SHBA.
Do të ekspozohen 185 hartë gjeografike, detare, topografike, ushtarake, historike, politike, etnografike dhe shumë të tjera, të cilat ilustrojnë bukurinë e Gjirit të Kotorit./atsh/KultPlus.com
Fjodor Dostojevski kishte lindur më 11 nëntor 1821, për të lënë të pavdekshme veprën e tij, shkruan KultPlus.
Ai vuri themelet e prozës së gjatë për fuqinë përshkruese, depërtimin e thellë psikologjik dhe peshën e madhe që i dha letërsisë në komunikim me lexuesin. Trazirat e mëdha që kishte kaluar, e bën që këto kthesa të mëdha jetësore t’i ketë përvojë edhe në shkrimet e tij, të cilat mbesin unike dhe madhore.
Një nënë e vdekur nga tuberkulozi, një baba alkoolist dhe dënimi me vdekje, ishin përvojat e tij më të rënda. Fatmirësisht cari e anuloi vendimin për pushkatimin e rrethit radikal politiko-letrar ‘’Petrashevski’’, në të cilën bënte pjesë edhe Fjodori.
Mirëpo, ai vazhdoj me burgosje dhe punë të rënda për 4 vite me radhë. Ndërkaq ato që e ngritën emrin e tij krahas klasikëve letrarë dhe që edhe sot e bëjnë të lexohen anë e kënd botës ishin veprat e tij. ‘’Krim dhe Ndëshkim’’, ‘’Një zemër e thyer’’, ‘’Të poshtëruar e të fyer’’ e ‘’Njerëz të varfër”, të cilat janë vetëm disa nga veprat që i dhanë vulë letërsisë ruse dhe botërore.
Sot, KultPlus ju sjell thënie nga Fjodor Dostojevski:
Duhet ta duash jetën, më shumë se sa vetë kuptimin e jetës.
Kur ndaloni së lexuari libra, ju pushoni së menduari.
Liria nuk gjendet në kufizimin, por në kontrollin e vetvetes.
Në një zemër që dashuron vërtet, ose xhelozia vret dashurinë, ose dashuria vret xhelozinë.
Heshtja është gjithmonë e bukur, dhe një person i heshtur është gjithmonë më i bukur se një që flet.
Kurrë nuk do të mbërrini në destinacionin tuaj, në qoftë se ndaleni dhe qëlloni me gur çdo qen që leh.
Unë dua të flas për çdo gjë me të paktën një person, ashtu si unë flas për gjërat, me veten time.
Çfarë është Ferri? Unë mendoj se është vuajtja e të qenit të paaftë për të dashuruar.
Asgjë në këtë botë nuk është më e vështirë se sa thënia e të vërtetës, dhe asgjë më e lehtë se lajka.
Misteri i ekzistencës njerëzore, nuk qëndron vetëm tek të qenit gjallë, por në gjetjen e një qëllimi për të jetuar. / KultPlus.com
Sitet tona kulturore kanë mirëpritur plot 1,229,195 vizitorë gjatë periudhës janar-tetor 2024. Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, ndau statistikat sa i përket këtij 10-mujori që krahasuar me një vit më parë ka një rritje prej 34%, ku 61% e vizitorëve janë turistë të huaj.
5 destinacionet më të preferuara prej vizitorëve janë:
Kalaja Gjirokastër – 248,890 vizitorë
Parku Arkeologjik Butrint – 195,216 vizitorë
Muzeu “Gjergj Kastrioti” Krujë – 160,402 vizitorë
Parku Arkeologjik Shkodër – 146,541 vizitorë
Parku Arkeologjik Apolloni – 117,325 vizitorë
Numri i vizitorëve në muzetë kombëtarë arriti në 422, 020, ndërsa në parqet arkeologjike 478,769 persona. Të gjitha këto vizita gjeneruan të ardhura të cilat llogariten në 443,906,770 lekë, 40% më shumë se të ardhurat e vitit 2023.
“Shpirti i Shqipërisë është i gjallë në këto monumente, ku historia takohet me të tashmen dhe përcillet ndër vizitorët dhe brezat e të ardhmes”, shkroi ministri Gonxhja./atsh/KultPlus.com
Kjo është Java Ndërkombëtare e Shkencës dhe Paqes. Për herë të pare u festua më 1986, si pjesë e kremtimeve të Vitit Ndërkombëtar të Paqes.
Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara vendosi që Java Ndërkombëtare e Shkencës dhe Paqes të mbahet çdo vit gjatë javës në të cilën bie 11 nëntori. Asambleja u kërkoi shteteve anëtare dhe organizatave ndërqeveritare dhe joqeveritare që të inkurajojnë institucionet, shoqatat dhe individët përkatës të sponsorizojnë ngjarje dhe aktivitete që lidhen me studimin dhe shpërndarjen e informacionit mbi përparimet në shkencë dhe teknologji dhe ruajtjen e paqes dhe sigurisë. Gjithashtu u kërkoi shteteve anëtare të OKB-së të nxisin bashkëpunimin ndërkombëtar midis shkencëtarëve dhe kërkoi që Sekretari i Përgjithshëm të raportonte mbi aktivitetet dhe iniciativat e shteteve anëtare dhe organizatave të interesuara në lidhje me javën.
Respektimi vjetor i Javës Ndërkombëtare të Shkencës dhe Paqes po jep një kontribut të rëndësishëm në promovimin e paqes. Java inkurajon shkëmbime më të mëdha akademike mbi një temë me rëndësi universale, duke gjeneruar gjithashtu një ndërgjegjësim më të madh për marrëdhëniet e shkencës dhe paqes midis publikut të gjerë.
Bazuar në pjesëmarrjen e deritanishme, pritet që ajo të rritet nga viti në vit, duke kontribuar në mirëkuptimin më të madh ndërkombëtar dhe mundësitë për bashkëpunim në aplikimet e shkencës për promovimin e paqes gjatë gjithë vitit./atsh/KultPlus.com
Fjodor Dostojevski ka lindur më 11 nëntor 1821, Moskë, Rusi.
Jeta e autorit rus Fjodor Dostojevski, ndër figurat më të shquara të literaturës botërore, ishte dëshmi e kësaj lloj vuajtjeje. Në moshën 15 vjeçare nëna i vdes nga tuberkulozi; dy vjet më pas vdes gjithashtu edhe i ati, një alkoolist i dhunshëm, për të cilin besohet se u vra nga shërbëtorët e tij.
Në vitin 1849 Dostojevski dhe kolegët e tij në rrethin radikal politiko – letrar “Petrashevski’ arrestohen dhe burgosen. Më pas dënohen me vdekje më 16 nëntor 1849. I gjithë grupi u detyrua që të qëndronte në të ftohtin e acartë në pritje të skuadrës së pushkatimit. Në minutën e fundit vendimi u anulua.
Cai Nikolaj, duke i konsideruar grupe të tilla si subversive dhe dëmtuese për pushtetin e tij, i vendoste të burgosurit përpara një ekzekutimi ritual simbolik, më pas e anullonte vendimin në momentin e fundit si shenjë e mëshirës së tij për të dënuarit. Si rezultat, Dostojevski u burgos dhe u dënua me punë të rëndë për 4 vjet në një burg në Siberi dhe 4 vite të tjera me shërbim të detyruar në ushtrinë ruse. Vetëm pas 10 vjesh kthehet në Shën Peterburg.
Fjodor Dostojevski është autori rus i shekullit të 19-të që ka shkruar novelat klasike si: “Krim dhe Ndëshkim”(1866) dhe “Vëllezërit Karamazov”(1880). Dostojevski iu kthye jetes së shkrimtarit si profesion pas një karriere të shkurtër ushtarake, ku në vitin 1846 publikoi novelën e tij të parë “Njerëz të varfër”.
Ai u bë i famshëm për krijimin e “heroit të rrugës’ një protagonist i mohuar nga shoqëria dhe në kërkim të shpengimit. Në novelat e tij ai eksploron temat e mëkatit, moralitetit dhe shpengimit të njeriut modern./KultPlus.com
Nga maja e Çipinit, mali përmbi fshatin Bolenë, eksploruesit e vjeshtës mund të shohin Çikën përballë, Bogonicën, Valin e Bufit, majën e Qorres, Paliskën, malin e Bratit, qafën e Shën Gjergjit, Kuçin e Tartarin.
Turizmi i ngjyrave të arta po tërheq njëlloj turistë, sepse Vlora është e gjitha, në çdo stinë, për t’u zbuluar.
Kryeministri Edi Rama ndau sot pamje nga Maja e Çipinit në Bolenë të Vlorës.
“Nga maja e Çipinit në Bolenë të Vlorës, me emocionet e atyre që natyrën e kanë lajtmotiv të sfidave të bukura ekoturistike duke na prezantuar në një tjetër formë perlat e Shqipërisë”, shkruan Rama.
Qeveria po vijon investimet në të gjthë vendin me synim zhvillimin e një turizmi gjithëvjetor./atsh/KultPlus.com
Dëgjomë siç dëgjohet shiu as vëmendshëm as shkujdesur, hapa të lehtë, rigon, uji që është ajër, ajri që është kohë, dita që s’ka të perënduar, nata që ende s’troket, shëmbëllesa të mjegullës, me të marrë kthesën, shëmbëllesa të kohës, në hark të kësaj prehjeje, dëgjomë siç dëgjohet shiu, pa dëgjuar, mbaj vesh ç’them, duke fjetur por me të pesë shqisat zgjuar, me sytë hapur thellë brenda teje, bie shi, hapa të lehtë, shushurimë rrokjesh, ajri dhe uji, fjalë që s’rënden:
ajo që ishim dhe jemi, ditët dhe vitet, ky çast, kohë e pavlerë, pikëllim i pamatë, dëgjomë siç dëgjohet shiu, llamburin asfalti i lagësht, avulli ngjitet lart, arratinë merr, nata shpaloset dhe më kundron, je ti dhe trupi yt i avullt, ti dhe shëmbëlltyra jote e natës, ti dhe flokët e tu, rrufe e ngadaltë, rrugën përshkon dhe në ballë më vërshon, hapa të njomë mbi qepallat e mia,
dëgjomë siç dëgjohet shiu, llamburin asfalti, ti rrugën përshkon, është mjegulla endacake nëpër natë, është nata e përgjumur në shtratin tend, është fëshfërima e hukamës tënde, gishtat e tu të lagësht njomin ballin tim, gishtat e tu të zjarrtë djegin sytë e mi, gishtërinjtë e tu të ajërt hapin qepallat e kohës, burim vizionesh e ringjalljesh, dëgjomë siç dëgjohet shiu, vitet ikin, çastet kthehen,
a i dëgjon hapat e tu në dhomën ngjitur? jo këtu as atje: i dëgjon, në një kohë tjetër që e tashmja është, dëgjo hapat e kohës, trillues hapësirash pa vlerë të askundit, dëgjo shiun që rrjedh mbi tarracë tash nata më pus është nën korije, mes gjethesh rrufeja ka gjetur strehë, kopsht i mugët që rravgon, – hyr, hija jote mërtis këtë faqe. / KultPlus.com
Sonte në mbrëmje në Teatrin “Bylis” në Fier, ka startuar Festivali i Aktrimit Apollon, i cili është në edicionin e 15-të të tij.
Në vigjilie të kësaj ngjarjeje të rëndësishme kulturore për Fierin, ku për 8 ditë e 7 net, arti skenik do të flasë nëpërmjet emrave më të spikatur të teatrit Kombëtar, kryebashkiaku Armando Subashi në konferencën për shtyp, ka pohuar se Festivali i Aktrimit Apollon, është finalizim i projektit “Për Teatrin” i nisur që në muajin shkurt dhe që përfundon në fund të Nëntorit ku përmes një thirrje publike, iu bë ftesë produksioneve më të mira teatrore në vend të cilat u përzgjodhën nga një juri prestigjoze.
Në këtë festival vijnë 5 shfaqje rivënie të teatrove të Durrësit, Tiranës, Prishtinës, teatro private dhe dy premiera, produksione të teatrit “ Bylis” ndërkohë për 7 net në skenë do të interpretojnë 30 artistë, si Yllka Mujo, Luiza Xhuvani, Zamira Kita, Gaz Paja etj. Po sipas kryebashkiakut, ky festival i dedikohet aktorit dhe për këtë vit janë shtuar edhe çmimet, ndërsa risi do të jenë çmimet” In Memorium” për dy artistët simbol të teatrit Fatos Sela dhe Hajrie Rondo si dhe dy çmimet e karrierës.
Teatri “Bylis” vjen në këtë festival me dy produksione, një shfaqje rivënie “ Pacienti i Doktor Froid” dhe premierë “ Klinika në breg të detit”. Ndërkohë për Subashin sfidë mbetet gjetja e aktorëve të rinj, mungesa e të cilëve, po pengon rikthimin në identitet të trupës së teatrit “Bylis”./balkanweb/ KultPlus.com
Gati gjysmë shekulli më parë, më 26 gusht 1963, mbylli sytë përgjithmonë një nga albanologët e famshëm austriakë, Maximilian Lambertzi. Por emri i tij lidhet dhe me kujtesën historike të shqiptarëve, pasi Lambertzi, dha një kontribut të madh në studimet e hershme të gjuhës shqipe.
Në 54 vjetorin e ndarjes së tij nga jeta, profesoreshë Mimoza Kore, shprehet se, “Maximilian Lambertzi, ishte specializuar në gjuhësinë e krahasuar indoeuropiane të Paul Kretschmer-i, një nga indoeuropianistët më në zë të kohës, dhe në filologji të lashtë (Altphilologie) te profesorët e njohur E. Hauler dhe L. von Schröder. Megjithatë njohja me shqiptarët, qysh në kontaktet me arbëreshët dhe më vonë ardhja në Shqipëri më 1916, në një ekspeditë të organizuar nga Komisioni Ballkanik i Akademisë së Shkencave të Austrisë, bëri që studimi i gjuhës shqipe, t’i kthehej në pasion shkencor deri në fund të jetës”.
Sipas saj “Lambertz-i e filloi studimin e gjuhës shqipe fillimisht si dialektolog dhe e zgjeroi më tej si studiues i gramatikës (diakronike dhe sinkronike), sintaksës së gjuhës shqipe, si folklorist, studiues i historisë së letërsisë dhe etnolog”. “Ky hulumtim i gjerë bëri që ai të hynte thellë në mendimin dhe trashëgiminë gojore e letrare të shqiptarëve, ta vështronte kulturën shqiptare si një tërësi, si një trashëgimi të vyer e organike në të gjitha trojet e ngulimet e mëdha ku jetonin shqiptarë”, thotë Kore. Maksimiliani ka lënë diku rreth 60 dorëshkrime në të cilat paraqet të dhëna mbi folklorin e folkloristikën, mitologjinë, etnologjinë, gjuhësinë, letërsinë, historinë etj. Publikimi i tij i parë në fushën e studimeve shqipe ishte një libër gjuhe dhe leximi shqip më 1913; pastaj shkoi në Italinë e Jugut për të shqyrtuar të folmet shqip atje; në veçanti iu kushtua dialektit verior arbëresh në Abruzzo dhe Molise, sidomos dialektit në Badhesas (Villa Badessa). Që nga viti 1906 kur dëgjoi gjuhën shqipe në Atikë të Greqisë, e deri kur mbylli sytë, nuk iu nda punës për t’i çuar përpara studimet albanologjike në fushë të folkloristikës, e sidomos të epikologjisë e të poetikës së përrallës, të mitologjisë, e në veçanti të demonologjisë, të së drejtës zakonore, sidomos të Kanunit të Lekë Dukagjinit, të morfologjisë, të sintaksës, të dialektologjisë, të leksikologjisë, të drejtshkrimit, të historisë së gjuhës, të letërsisë, të historisë së letërsisë, të dramës, të përkthimit, sidomos të Gjergj Fishtës, etj. Sipas Astrit Lulushit nga maji në qershor 1916, Lamberc shkoi në Shqipërinë veriore dhe qendrore duke regjistruar për herë të parë mbi baza shkencore gjuhën dhe folklorin shqiptar.
Në këtë udhëtim ai vizitoi Grudën, Shkodrën, Lezhën, Krujën, Tiranën, Durrësin, Luginën Kir, Shoshin, Shalën, luginat e Drinit dhe të Valbonës dhe sidomos Mirditën. Në dhjetor 1916 ai u kthye në Shqipëri, këtë herë me trupat perandorake austriake që kishin pushtuar Shqipërinë veriore dhe qendrore në kuadër të Luftës Botërore. Ai ishte ngarkuar për krijimin e sistemit arsimor shqiptar dhe ishte anëtari i vetëm i huaj i Komisisë Letrare Shqipe që autoritetet austriake kishin formuar per krijimin e një sistemi shkollor të njësuar për mbarë Shqipërinë. Në Shkodër, Lamberc ishte me Gjergj Fishtën botues i gazetës Posta e Shypnisë në të cilën botoi edhe disa studime të vetat. Pas Luftes I Boterore Lambertz u kthye në Austri, dhe shkroi disa libra dhe artikuj mbi aspekte të ndryshme të kulturës shqiptare, veçanërisht folklorit. Fundi i Luftës II botërore e gjeti Lambercin në Gjermaninë Lindore nën kontrollin sovjetik. Në qershor të vitit 1945, ai u emërua drejtor i shkollës së gjuhëve të huaja në Lajpcig dhe në tetor 1946, bëhet profesor i Gjuhësisë Krahasuese. Deri sa doli në pension, më 1957, Maksimilian Lambertz drejtoi edhe Institutin e gjuhëve indo – evropiane. M. Lambertz-i e nisi studimin e shqipes si dialektolog, duke mbledhur materiale gjuhësore në terren më 1913–1914 gjatë një udhëtim studimor në Itali. Qëndroi katër muaj në fshatrat arbëreshe Munxhufun (Montecilfone), Këmarin (Campomarino), Portkanun (Portocannone) e Ruri (Ururi) të provincës së Kampobasos (krahina e Molizes) dhe në fshatrat Qefti (Chieuti) e Kazallveq (Casalvecchio di Puglia) të provincë së Foxhas (krahina e Puljes).
Aty regjistroi një lëndë të pasur dialektologjike e folklorike. Fryt i parë i kësaj pune është skica e tij “Albanische Mundarten in Italien”, e shoqëruar me një hartë që tregon shpërndarjen e ngulimeve arbëreshe. Në këtë skicë sintetike të bie në sy puna e thelluar që ka bërë M. Lamberci për të njohur dhe përdorur gjithë botimet e Arbëreshëve dhe për Arbëreshët. Ai bën një paraqitje të përmbledhur të historisë së formimit të ngulimeve arbëreshe të Italisë, tregon me hollësi ç’ishte bërë deri atëherë për mbledhjen dhe studimin të folmeve të tyre dhe thekson rëndësinë e studimit të këtyre të folmeve për historinë e gjuhës shqipe, sepse ato paraqesin mbeturinën e fundit të shqipes mesjetare.
Nga studimi i këtyre të folmeve ai arrin në përfundimin se djepi i Arbëreshëve të Molizes ka qenë Shqipëria e Mesme dhe e Jugut dhe se ata, të ardhur prej krahinash të ndryshme, formuan aty gjatë shumë brezave një ligjërim të ri të përbashkët, prandaj të folmet e fshatrave arbëreshe janë mjaft të ngjashme. Kjo tezë është rimarrë edhe më pas për të folmet e ngulimeve arbëreshe në vise të tjera të Italisë. Duke gjykuar nga këto të folme, M. Lambertz-i shpreh këtu mendimin se disa tipare dialektore të shqipes (veçanërisht fazat e ndryshme të zhvillimit të diftongjeve) nuk kanë pasur në Mesjetë shtrirjen e tyre të sotme, d.m.th. kufijtë e disa dukurive dialektore të shqipes kanë lëvizur në shekujt pas Skënderbeut. Pas botimit të kësaj skice, M. Lambertz-i iu rikthye materialeve të mbledhura dhe hartoi një monografi të gjerë “Italoalbanische Dialektstudien.
Die albanische Mundarten in den italienischen Provinz Campobasso und Foggia (Molise)”, që u botua në vitet 1923–1925. Në këtë punim autori trajton me hollësi veçoritë fonetike të të folmeve arbëreshe të Molizes, u kushton kujdes të veçantë veçorive fonetike, sidomos ndërrimeve të zanoreve e diftongjeve, duke dalluar dukuritë e trashëguara nga atdheu mëmë nga ato që janë përftuar në atdheun e ri si zhvillim i brendshëm a si ndikim i mjedisit dialektor italian. Në pjesën për morfologjinë trajtohen kryesisht format e sistemit emëror e foljor. Krahas përshkrimit të saktë të tyre, autori ka bërë edhe një varg vërejtjesh me karakter historik (për mënyrën lidhore, për format e së pakryerës etj.). Në pjesën e sintaksës ka vëzhgime për përdorimin e kategorive gramatikore si dhe për disa tipa fjalish, si fjalia qëllimore, kushtore, lejore, pyetëse dëftore e urdhërore. Pjesa e tretë e punimit përmban tekste popullore të mbledhura drejt nga goja e popullit, ndërsa pjesa e katërt një glosar të pasur, ku M. Lambertz-i nuk kufizohet të japë vetëm kuptimet e fjalëve në ato të folme, por bën edhe një varg krahasimesh me të folmet e tjera arbëreshe, me fjalorët e shqipes të botuar deri në atë kohë, jep mendime për etimologjinë e një vargu fjalësh dhe për zhvillimet fonetike e morfologjike të tyre.
Pas shumë vjetësh M. Lambertz-i u kthye edhe një herë te studimi i të folmeve arbëreshe në punimin për Jul Varibobën dhe veprën e tij. Nga ana gjuhësore ka rëndësi të veçantë fjalori i këtij autori arbëresh me shënimet e shpjegimet e shumta për kuptimet e përdorimet e fjalëve, me të cilat e ka pajisur M. Lambertz-i. Ashtu si edhe në raste të tjera, bien në sy njohuritë e thella që ka ai edhe për gjuhën e autorëve arbëreshë. M. Lambertz-i pati treguar interes të veçantë për dialektet e folura në Shqipëri që para Luftës I Botërore. Ai kishte filluar atëherë të mblidhte materiale për të folmen e Mirditës nga një Mirditas që banonte në Vjenë. Në maj–gusht 1916 u dërguan Shqipëri për një hulumtim shkencor nga Akademia Mbretërore e Shkencave në Vjenë. Fryt i parë i hulumtimeve të tij nëpër atë pjesë të Shqipërisë që administrohej nga trupat austrohungareze, qe parashtresa “Vorläufiger Bericht des Dr. Max Lambertz über seine linguistische Studien in Albanien von Mitte Mai bis Ende August 1916”. Në këtë kumtim për herë të parë bëhet një ndarje shkencore e trevës së gegërishtes në krahina dialektore, duke treguar se si kalohet shkallë-shkallë nga një e folme te tjetra. Ai dallon grupin e të folmeve të Kosovës (ku përfshin edhe të folmen e Gjakovës) nga të folmet e Malësisë së Madhe; në jugperëndim të tyre dallon të folmen e qytetit të Shkodrës me rrethina; një grup më vete përbëjnë me trajtat e tyre fonetike të folmet e Mirditës, Kthellës, Lurës dhe Matit, ndërsa më në jug dallon grupin e të folmeve të Krujës, të qytetit të Tiranës e të Malësisë së Tiranës.
Këto të folme e grupe të folmesh përkojnë pak a shumë edhe me ndarjen etnografike të trevës gege. Temës së ndarjes dialektore të shqipes M. Lambertz-i i është rikthyer disa herë në artikujt dhe punimet e veta. Përfundimisht dialektin gegë e ndan në katër grupe të folmesh: gegërishtja veriore (d.m.th. veriperëndimore), gegërishtja verilindore, gegërishtja e mesme dhe gegërishtja jugore, duke dhënë një paraqitje të saktë të shtrirjes së të folmeve shqipe deri në kufijtë më veriorë e lindorë të tyre. Në dialektin toskë, duke zbritur nga veriu në jug, dallon dialektin e Manastirit e të Pogradecit, të Korçës, të Kolonjës, të Myzeqesë, të Beratit, të Mallakastrës, të Kurveleshit, të Himarës, të Tepelenës, të Gjirokastrës, të Zagorisë e të Çamërisë. Edhe të folmet e Arbëreshëve të Italisë e të Greqisë i përfshin në toskërishte. Bigëzimin dialektor të shqipes, d.m.th. ndarjen në dy kryedialekte: gegërishte në Veri e toskërishte në Jug, M. Lambertz-i e sheh të kushtëzuar historikisht nga tri arsye kryesore: a) orientimi kishtar i ndryshëm i Veriut e i Jugut (i pari i lidhur me katolicizmin, i dyti me ortodoksinë), b) fatet jo të njëjta historike të këtyre trevave (Veriu dhe Shqipëria e Mesme ka shkuar më shumë me shtetet fqinje serbe e bullgare, ndërsa Jugu sidomos që prej themelimit të Despotatit të Epirit në shek. XII, ka shkuar me Bizantin dhe Greqinë, ndërsa me pushtimin osman në shek. XV feudalët shqiptarë të Jugut morën fenë islame dhe zunë poste të larta në administratën e Perandorisë), c) organizimi i ndryshëm shoqëror (rendi fisnor në Veri, sistemi feudal në Jug) dhe niveli i ndryshëm kulturor i tyre.
Këto rrethana, sipas tij, kanë ndihmuar në krijimin dhe veçimin e dy grupeve të mëdha dialektore në të majtë e në të djathtë të Shkumbinit, por dallimet ndërmjet tyre, – thekson ai, – nuk janë aspak aq të thella sa ç’është pohuar disa herë, për arsye joshkencore, nga pala e joalbanofilëve. Duke e shprehur këtë në mënyrë të figurshme, M. Lambertz-i pohon se ndërtimi i dy grupeve dialektore (gegërisht e toskërisht) nga pikëpamja fonetike, morfologjike e sintaksore është kaq homogjen, sa në të vërtetë vetëm suvaja e dy pjesëve të kësaj ndërtese është e ndryshme; dallimet ndërmjet dialektit më verior, të Grudës, dhe atij më jugor, të Çamërisë, janë më të vogla se ato ndërmjet dialektit të Torinos e të Palermos ose dialektit të Meklenburgut dhe atij të Tirolit. Gramatikë
Fushë tjetër e rëndësishme në veprimtarinë shkencore të M. Lambertz-it është gramatika shqipe, më fort e gjuhës së sotme dhe më rrallë historikja. Ai na ka dhënë të parën monografi për sintaksën shqipe me studimin e tij të gjerë “Periudha hipotetike në gjuhën shqipe” prej 164 faqesh shtypi, botuar që më 1914. Në këtë monografi, e para e këtij lloji për gjuhën shqipe, duke shqyrtuar një lëndë të pasur, të nxjerrë nga tekstet e vjetra e të rejat dhe nga folklori, autori trajton, së pari, lidhëzat me të cilat ndërtohet fjalia kushtore, përdorimin e kohëve e të mënyrave të foljes te protaza e apodoza, më tej fjalitë kushtore asindetike, zëvendësimin e fjalisë kushtore me ndërtime të tjera,përdorimin e fjalive kushtore me funksione të tjera, më në fund jep një vështrim të përgjithshëm për fjalitë kushtore irreale. Në këtë punim shihet se M. Lambertz-i kishte arritur që atëherë ta njihte shumë mirë shqipen.
Kjo e ka lejuar të zbulojë e të vërë në dukje edhe vlerat e ngjyrimet stilistike të fjalive kushtore. Krahasimet me gjuhët romane, veçanërisht me rumanishten, si edhe me greqishten e vjetër e të renë, i japin këtij punimi një vlerë të veçantë për sintaksën e krahasuar të gjuhëve ballkanike. M. Lambertz-in e ka tërhequr vazhdimisht sintaksa e gjuhës së folur dhe e ligjërimit popullor të përditshëm. Ai është ndër të parët që i ka kushtuar vëmendje të veçantë studimit të saj, së pari, në punimin për Këngët e Kreshnikëve e më pas në një punim të posaçëm për ligjërimin popullor të qytetit të Gjirokastrës. M. Lambertz-i ka theksuar se njohja shkencore e shqipes nuk mund të jetë e plotë vetëm me studimin e gjuhës letrare dhe të dialekteve. Rëndësi të veçantë shkencore ka studimi i gjuhës së folklorit dhe i ligjërimit të përditshëm. M. Lambertz-i i ka bërë një analizë mjeshtërore sintaksës poetike të Këngëve të Kreshnikëve, duke nxjerrë në pah pasurinë e madhe e të larmishme të mjeteve shprehëse të epikës sonë legjendare…. / KultPlus.com
Zgjidhja e dilemës shekullore sugjerohet nga një organizëm i lashtë njëqelizor që u shfaq në Tokë mbi një miliard vjet më parë, pra shumë përpara kafshëve, të cilat në kodin e tij gjenetik kishin tashmë udhëzimet e nevojshme për të formuar një organizëm shumëqelizor shumë të ngjashëm me të parën, fazat e embrionit.
Zbulimi është publikuar në revistën ”Nature” nga grupi kërkimor në Universitetin e Gjenevës, i udhëhequr nga biologia Omaya Dudin.
Organizmi njëqelizor primordial në qendër të studimit, i quajtur Chromosphaera perkinsii, u zbulua në vitin 2017 në sedimentet detare të Havait dhe u konsiderua menjëherë një model i paçmuar për hetimin e mekanizmave që çuan në kalimin nga organizmat njëqelizorë në organizmat shumëqelizorë në Tokë.
Duke studiuar Chorosfera perkinsii në laborator, studiuesit zbuluan se kur organizmi njëqelizor arrin madhësinë e tij maksimale, ai ndalon së rrituri dhe fillon të ndahet, duke formuar një koloni shumëqelizore që përfshin të paktën dy lloje të ndryshme qelizash.
Ky grup qelizash ka një ngjashmëri të jashtëzakonshme me fazat e hershme të embrioneve të kafshëve, si në strukturën 3D ashtu edhe në aktivitetin e gjeneve.
Bazuar në këto dëshmi, studiuesit arrijnë në përfundimin se programet gjenetike që rregullojnë diferencimin qelizor dhe zhvillimin e organizmave shumëqelizorë ishin ndoshta tashmë të pranishëm mbi një miliard vjet më parë, shumë përpara se kafshët të shfaqeshin në Tokë./atsh/ KultPlus.com
Bota e miksologjisë mirëpret një shqiptar si zëvendëspresident të ri të saj.
Kleantino Goga është tashmë numri dy i International Bartenders Association (IBA), Shoqata Ndërkombëtare e Bartenderve.
Kjo arritje shënon një moment historik jo vetëm për industrinë ndërkombëtare të pijeve, por edhe për Shqipërinë, duke e bërë Gogën shqiptarin e parë në këtë pozicion të lartë brenda organizatës prestigjioze globale.
Goga, i njohur për talentin e tij si “alkimist” i shijeve dhe për dedikimin e tij në promovimin e traditës shqiptare në miksologji, premton se do ta çojë më tej misionin e IBA-së, duke promovuar diversitetin, përfshirjen dhe cilësinë në miksologji.
Fitorja e tij nuk është vetëm një sukses personal, por një nxitje për të gjithë komunitetin shqiptar, duke dëshmuar se talenti dhe profesionalizmi shqiptar mund të shkëlqejnë kudo në botë.
Me pasionin për krijime unike që pasqyrojnë elemente të kulturës shqiptare dhe njohuritë e thella në artin e miksimit, ai synon të kontribuojë në avancimin e artit të koktejleve në nivel global./atsh/ KultPlus.com
Saimir Pirgu rikthehet pas 13 vitesh në Teatrin Kombëtar të Operës dhe Baletit duke pëmbyllur vitin Puçinian me operën premierë “Tosca”.
Ministri i Ekonomisë Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja ndau foto nga premiera.
“Tenori i mirënjohur, ka dhuruar për publikun artdashës shqiptar emocion dhe interpretim të jashtëzakonshëm të operas “Tosca”, midis intrigave dhe romancave, në një udhëtim mes pasionit, xhelozisë dhe sakrificës”, tha ai./atsh/ KultPlus.com
Në hollin e Pallatit të Kulturës “Sadi Halili” të Librazhdit është çelur të këtë shtunë ekspozita e piktorit të mirënjohur Arben Kurti ku të pranishëm ishin me qindra qytetarë të grupmoshave të ndryshme, piktorë , artistë si edhe Ministri i Shtetit për Pushtetin Vendor ,Arbjan Mazniku , Ministri i Shtetit për Marrëdhëniet me Parlamentin, njëherësh edhe drejtues Politik i Partisë Socialiste për Diasporën ,Taulant Balla, Ministrja e Shtetit për Rininë dhe Fëmijët ,Bora Muzhaqi ,Kryetari i Bashkisë Librazhd ,Mariglen Disha. si edhe personalitete të tjera të shquara vendase e të huaja.
Vizitorët e shumtë dhe ministrat i vlerësuan pikturat e ekspozuara dhe i cilësuan ato jashtëzakonisht të bukura .Pejsazhet e mrekullueshme të natyrës të sjella në piktura në këtë ekspozitë ishin mjaft mbresëlënëse për vizitorët .Vetë piktori Arben Kurti e cilësoi hapjen e ekspozitës në hollin e Pallatit të Kukturës , “Sadi Halili” si një moment të rëndësishëm për karrierën e tij në këtë fushë të cilës ai i është përkushtur që kur ishte 5 vjeç.Rregullisht kam filluar të pikturoj që nga mosha 10 vjeç tregon piktori Arben Kurti.
Në klasën e 5 -të në vitin 1980 u regjistrova në kursin e pikturës pranë Shtepisë së Pionierit në Librazhd .Aty hodha hapat e para dhe mjaft të sigurta drejt të ardhmes dhe merita është e profesorit të pikturës ,Sami Roçi.Që nga ajo kohë nuk i jam ndarë pikturës , por edhe piktura nuk më është ndarë më kurrë mua. E them
me shumë sinqeritet që nuk mund të rri dot pa pikturën. Prindërit e mi ,sidomos nëna ime ,Lytfie Kurti më ka mbështetur fuqishëm dhe ka sakrifikuar shumë që unë ta ndiqja ëndrrën time .
Konkurova në vitin 1984 për në shkollën artistike por nuk fitova edhe pse isha cilësuar ndër më të mirët mes konkuruesve .I trishtuar dhe i lënduar shpirtërisht që nuk arrita të siguroja mundësinë e shkollimit në degën e pikturës ,qëndrova edhe një vit në shtëpi dhe vijova përgatitjet për të qenë i suksesshëm vitin tjetër dhe konkurova në Liceun Artistik të Tiranës por edhe atje nuk fitova për dy pikë. I zhgënjyer nga mungesa e seriozitetit të jurisë në vlerësimin real të konkuruesve hoqa dorë nga përpjekjet për të studiuar për pikturë dhe u rregjistrova në Gjimnazin ” Ibrahim
Muça” të qytetit të Librazhdit , një gjimnaz i cili ka nxjerrë personalitete të shumta në çdo fushë ndër vite .Gjatë kohës së Gjimnazit kisha vështirësi në gjetjen e bazës materiale por gjithmonë më ka qëndruat pranë dhe më ka ndihmuar shumë profesori im i nderuar ,piktori Sami Roci. Me ndryshimin e sistemit , pas vitit 1990 sigurimi i bazës materiale nuk ishte më problem dhe puna ime me pikturën ka ecur shumë mirë .Gjatë periudhës pas përmbysjes së sistemit komunist krahas ushtrimit të aktivitetit privat , diplomimit në Ekonomi ,natyrisht i jam përkushtuar edhe pikturës çdo ditë në kohën e lirë. Shpesh herë punoj edhe natën , madje jo rrallë edhe deri në orë 5 – 6 të mëngjesit kur gjatë ditës nuk gjeja kohë.
Vitet e fundit i jam bashkuar Kolonisë së Piktorëve me të cilët kemi qenë në aktivitetet e zhvilluara disa herë në Pogradec ,në Maliq, në Korçë ,”Ditet e Mios” dhe kudo në Shqipëri dhe jashtë saj . Ndërkohë që rrjetet sociale na kanë mundësuar që të prezantohem me disa Portale Arti nga të cilët kam marrë vleresime pozitive nga qindra piktorë , koleksionistë pikturash dhe dashamirës arti nga Shqiperia dhe jashtë saj.Kam qene i ftuar nga mjaft koloni piktorësh që janë organizuar në Shqipëri dhe jashtë saj.Jam ndjerë mjaft mirë me pikturën dhe kam
hapur dhjetra ekspozita jo vetëm në Librazhd ku jetoj, por edhe në Kryeqytet dhe qytete të tjera.Piktori Arben Kurti gjatë gjithë karrierës së tij ka preferuar më së shumti ti përkushtohet hedhjes në telajo të natyrës piktoreske e të mrekullueshme të fshatrave të Librazhdit dhe jo vetëm .Në dukje pikturat e tij janë shumë të thjeshta por janë edhe shumë origjinale.
Shumica e tyre janë një abstragim i ëmbël i natyrës dhe i shumëllojshmërisë së bukurisë së trevës së Librazhdit ku fshatrat Dardhë, Steblevë, Xhyrë e Lugina e Shkumbinit janë dashuria e tij më e madhe .Piktori Arben Kurti është padyshim piktori i peisazheve natyrore më të bukura të Shqipërisë. Natyra e bukur e ka “përndjekur” artin e tij gjatë gjithë karrierës si piktor.Stilet e pikturimit janë të ndryshme , por piktori librazhdas Arben Kurti krahas pejsazhit, preferon edhe portretin dhe gjini të tjera të artit.
Por në më të shumtat e ekspozitave ai ka zgjedhur të paraqitet para publikut, kryesisht me peisazhe. Gjithsesi, ky lloj kufizimi në këtë gjini, kompensohet nga larmia e teknikave të përdorura prej tij në punime në vaj, akuarele, grafikë ku motivet dhe ngjyrat duken gjithmonë origjinale.Punimet e tij në pikturë janë kryesisht të përmasave mesatare por nuk mungojnë edhe ato me përmasa të vogla e të mëdha.Ndërsa stilet e pikturimit janë në raste të veçanta edhe të ndryshme dhe piktori librazhdas krahas pejsazhit ,preferon edhe portetin dhe gjini të tjera të artit.
Në të ardhmen e afërt ai ka planifikuar hapjen e ekspozitave të tjera me piktura të reja me pejsazhe nga destinacionet më të bukura turistike të Shqipërisë. Për ekspozitën e rradhës ai ka kohë që e ka filluar punën dhe dëshiron që ajo të jetë një ekspozitë speciale ku do të ftohen edhe mjaft miq e kolegë piktorë vendas e të huaj .Është për tu vlerësuar fakti që pikturat e pejsazhit të artistit librazhdas Arben Kurti janë vlerësuar në shumë vende dhe janë bërë pjesë e koleksioneve të artit nga dashamirësit e pejsazhit .Dhe me të drejtë të gjithë piktorin Arben Kurti e identifikojnë me nofkën e këndshme “Piktori i Pejsazhit”./balkanweb/ KultPlus.com
Emma Lilian Todd (1865–1937) ishte një pioniere amerikane në fushën e inxhinierisë dhe aviacionit, e njohur për kontributet e saj si shpikëse e aeroplanëve. Ajo është vlerësuar si një nga femrat e para që dizajnoi dhe ndërtoi një aeroplan.
Todd ishte gruaja e parë në botë që ndërtoi një makinë më të rëndë se ajri, (1906), gruaja e parë që aplikoi për licencë për të fluturuar dhe themeluesja e Klubit të parë Aero Junior në Amerikë në 1908. Ajo ishte gjithashtu i pari person për të nxitur shtetin e Nju Jorkut të pranonte një aeroplan si dhuratë, dhe Korpusi i Sinjalit të këtij shteti, ishte trupa e parë shtetërore që u pajis kështu. Aeroplani i saj, i ndërtuar nga Vëllezërit Wittemann, u ekspozua në shfaqjen ajrore të vitit 1906 në Madison Square Garden. Në vitin 1909, Komisioneri i Punëve Publike të Richmond Borough e mohoi kërkesën e saj për të bërë një provë fluturimi në Bulevardin Southfield pasi “karta në formën e saj aktuale nuk parashikon ndonjë përdorim të tillë të rrugës publike”. Fluturimi ishte i suksesshëm. Një fragment nga New York Herald i pranishëm në koleksion, i datës 8 nëntor 1910, konfirmon këtë fakt.
E lindur në Uashington DC, Emma Lilian Todd (1865-1937) ishte një shpikëse autodidakte që i pëlqente t’i ndante gjërat, të tilla si orët, dhe t’i bashkonte përsëri për të parë se si funksiononin.
Një avokate dhe një nëpunëse në Zyrën e Patentave në SHBA, ajo shkruante aplikimet për patentë dhe mësoi se çfarë funksiononte dhe çfarë jo. Ajo filloi e vogël, duke punuar për të shpikur një mbajtëse kopjesh për makinë shkrimi dhe lodra mekanike.
E frymëzuar nga aeroplanët që pa në një udhëtim në Londër, Todd filloi të krijonte dizajne rreth vitit 1903 dhe të provonte dhe eliminonte veçori dhe modifikime të ndryshme, duke vazhduar derisa ajo projektoi me sukses një avion pune që përmirësoi modelin e vëllezërve Wright. Në lidhje me procesin, ajo tha: “Nuk ka punë kaq dekurajuese, kaq irrituese, kaq të lezetshme, kaq të keqe, kaq të vështirë, kaq emocionuese sa ndërtimi i aeroplanëve.”
Puna e Todit në aviacion u vu re nga filantropistja, Olivia Sage, kur ajo ekspozoi dizajnin e saj të parë në një shfaqje ajrore të Madison Square Garden. Sage u bë mbrojtësi i Emës, duke i dhënë asaj 7,000 dollarë për të projektuar dhe ndërtuar një avion. në vitin 1910, një nga modelet e saj të aeroplanëve u ngrit me sukses në ajër në Mineola, Nju Jork, gjatë një testimi. Todd donte të fluturonte vetë me aeroplanin, por iu refuzua licenca e pilotit për shkak të gjinisë së saj, kështu që avioni i saj u fluturua me sukses nga piloti testues Didier Masson.
Emma Lilian Todd ka një vend të rëndësishëm në histori për kontributet e saj në aviacion dhe për të qenë një ndër gratë e para që kontribuoi në këtë fushë sfiduese, e cila deri në atë kohë ishte dominuar pothuajse ekskluzivisht nga burrat. Përkushtimi i saj ka frymëzuar breza të rinj inxhinierësh dhe shpikësesh për të ndjekur interesat e tyre në teknologji dhe aviacion.
Publicisti i njohur Ben Blushi, shkrimtar dhe autor i romaneve të suksesshme, ka shpallur sot publikimin e njërit prej më të rinjve, të titulluar ”Parajsa Artificiale”.
Siç shton ai, ky roman është një eksperiment letrar, shkruar gjatë muajve të parë të vitit 2024, transmeton klankosova.tv.
Ndër tjera, ai zbulon se romani ka kaluar nëpër një proces të gjatë dhe të ndërlikuar të ndryshimeve të titullit dhe përmbajtjes.
Derisa njofton se do të publikohet më 13 nëntor në Panairin e Librit të Tiranës dhe do të jetë i disponueshëm në të gjitha libraritë e Shqipërisë dhe Kosovës.
”Parajsa Artificiale është romani im i ri, i cili u shkrua në janar të këtij viti.
Ai ndryshoi disa herë titullin gjatë kohës që u shkrua, pastaj gjatë kohës kur u redaktua, pastaj gjatë kohës kur u korrektua dhe deri ditën e fundit kur shkoi u shtyp.
Në asnjë rast tjetër nuk kam negociuar kaq shumë për titullin e një libri me ata që e lexuan.
Çuditërisht të gjithë nuk e donin titullin që unë kisha zgjedhur, kështuqë Parajsa Artificiale, mbeti një variant kompromisi, sepse ky është roli i parajsave: t’i kënaqin të gjithë nga pak.
Ky roman është pothuajse një eksperiment letrar të cilin nuk besoja se do ta provoja ndonjëherë, sepse eksperimentet nuk më japin më kënaqësinë që më jepnin dikur. Parajsa Artificiale nuk ka përshkrime por ka vetëm dialogje. Romani nuk tregon pothuajse asnjëherë çfarë mendojnë personazhet, çfarë kanë veshur, ku kanë shkuar, si është koha, a fryn erë, sa është ora, a është e martë apo e djelë, por tregon vetëm çfarë i thonë ata njëri-tjetrit. Prandaj Parajsa Artificiale është një dialog mes dy njerëzve.
Një bisedë që zgjat nga mëngjesi deri në mbrëmje, kur ata ndahen. Dy personazhet janë një burrë në moshë të mesme dhe një vajzë sa gjysma e moshës së tij, të cilët kanë një marrëdhënie dashurie. Kur ia tregova këtë detaj botueses sime, ajo e mori si një lajm të mirë sepse si shumë njerëz që më kanë lexuar edhe ajo beson se unë nuk kam aftësinë, arsyen dhe frymëzimin për të shkruar romane dashurie.
Deri diku ka të drejtë.
Parajsa Artificiale edhe është edhe nuk është një roman dashurie.
Nuk është sepse nuk tregon një dashuri të zgjatur në kohë, e cila lind në një stol dhe përfundon në një stol tjetër apo në një park që i bijen gjethet. Por nga ana tjetër, Parajsa Artificiale është një roman dashurie, sepse në emër të dashurisë personazhi kryesor Simon Shuter, sajon një luftë imagjinare për të qetësuar dramën familjare të vajzës së re.
Çfarë mund të bëjë më shumë një burrë, sesa të sajojë një luftë për një grua?
Gjatë kohës që zhvillohet kjo luftë në një një dhomë gjumi ndodh çdo gjë. Aty kalojnë profetët, Jezu Krishti dhe Muhamedi, fetë e tyre, krishtërimi dhe islami, ushtritë, shtetet e mëdha, pushtimet, tragjeditë, tradhëtitë, Zoti, lumturia dhe dashuria. Për shkak të lojërave të mendjes që bën Simon Shuter, vajza qan, vuan, mërzitet pastaj qetësohet, qesh, qan prapë nga gëzimi dhe në fund mbetet e lumtur.
Kjo është pjesa e parë që quhet Ferri.
Në pjesën e dytë që quhet Parajsa, Simon Shuter tregon si do jetë bota në kohën e Inteligjencës Artificiale. Për lumturinë e vajzës ai shpjegon si në një përrallë, sesi Inteligjenca Artificiale do të zhdukë gënjeshtrën, tradhëtinë, dëshpërimin dhe shumë nga veset e njeriut. Simon Shuter parashikon sesi do jetë bota në kohën kur Inteligjenca Artificiale do zëvendësojë njeriun duke zhdukur tre armiqtë e tij kryesorë : punën fizike, paranë dhe Zotin.
Në parajsën që Simon Shuter e krijon përmes Inteligjencës Artificiale nuk do ketë më as të varfër dhe as të pasur, nuk do ketë më shtet dhe as demokraci, njerëzit nuk do kenë arsye të votojnë dhe do jenë të gjithë të barabartë dhe të lumtur. Pa punuar.
Por vetëm duke bërë dashuri dhe art.
Kjo është bota ideale e Simon Shuterit. Është utopia e tij e plotësuar nga Inteligjenca Artificiale.
Sikur Inteligjenca Artificiale të mos tingëllonte si një term shkencor, ndoshta ky libër do ta meritonte këtë titull, por kur shkenca dhe arti kombinohen gjithmonë humb arti. Kështu që Parajsa Artificiale është titulli i merituar sepse personazhet krijojnë parajsën duke imagjinuar sikur jetojnë dhe vetë aty.
Parajsa Artificiale do dalë në Panairin e Librit që nis këtë javë në 13 nëntor, në Tiranë dhe natyrisht do jetë në të gjitha libraritë e Shqipërisë dhe Kosovës.
Ju pres në Panair, natyrisht te stenda e Botimeve Pegi”, shkruan Blushi mes tjerash.
Më 10 nëntor 1895, u lind në Drenicë Shote Galica.
Galica qe gruaja që nuk e hoqi pushkën nga dora dhe u bë krahu i djathtë i bashkëshortit të saj, Azem Bejtës, ndërsa e vazhdoi luftën edhe pas vdekjes së tij.
Emri i saj i vërtetë është Qerime Radisheva. E njohur për rezistencën me sukses ndaj autoriteteve ushtarake serbe nga fillimi i viteve ’20, deri kur u tërhoq në Shqipëri. Kundërshtoi me armë dhunën dhe shpërnguljet e shqiptarëve nga autoritetet serbe në Kosovë.
Vdiq në Fushë-Krujë më 1 korrik 1927.
Shote Galica mbahet mend për thënien “Jeta pa dije është si një luftë pa armë”. Ka mirënjohjen më të madhe si “Hero i Popullit”. / KultPlus.com
Në fshatin Marec të Prishtinës, u përurua kompleksi memorial i dëshmorëve dhe martirëve. Me dhimbje e krenari u përkujtuan të rënët, ndërsa pati kritika për zvarritjen e këtij kompleksi ndër vite. Kryetari i komës së Prishtinës, Përparim Rama, tha se ndihet krenar për finalizim të kompleksit memorial në nderim të dëshmorëve me vepra.
Ish ushtar i UÇK-së dhe familjar është i lumtur që të rënët kanë një kompleks memorial në fshatin Marec të komunës së Prishtinës.
“Përkundër dhimbjes që ndjejmë dhe mungesës që kemi për të afërmit tonë dita e sotme shënon një gëzim të madh si familjar të dëshmorëve sepse pas gati 25 vitesh është arritur që ky projekt të finalizohet duke e falënderua komunën e Prishtinës”, tha Sevadim Vitia, vëlla i dëshmorit Sefedin Vitia.
Përurimin e këtij kompleksi memorial të dëshmorëve e martirëve e bënë ish-komandantë të zonës, kryetari i Prishtinës, Përparim Rama, e familjarë të të rënëve.
Kritika pati për zvarritjen e ndërtimit të këtij kompleksi në qeverisjet lokale të kaluara.
“Gjokset e këtyre trimave mbrojtën mbi 40 mijë banorë të përndjekur nga vatrat e tyre. Armiku brenda territorit të Marecit vrau dhe masakroj mbi 14 civil të pafajshëm 9 prej tyre pleq të paralizuar, 2 me të meta psikofizike dhe 3 mysafir të ardhur në Marec”, tha Behxhet Vitia, ish komandant.
Kryetari i Prishtinës Përparim Rama tha se heronjtë duhet nderuar me vepra teksa tha se ndihet krenar që me përkushtim është arritur finalizimi i kompleksit merorial
“Sot jemi këtu për të përuruar finalizimin e tij si një simbol të vendosmërisë tonë. Fal bashkëpunimit të palodhshëm të sektorit për kategoritë e dala nga lufta që kemi në institucionin tonë. Sot ky projekt u bë realitet është një bashkëpunim që i kalon kufijtë e politikës dhe burokracisë duke na bashkuar me respekt për historinë dhe trashëgimin tonë të përbashkët”, tha Rama.
Në ato ditë të përballjes të madhe të UÇK-së me forcat paramilitare, zhvilluan një luftë titanike duke ndaluar depërtimin e forcave serbe në drejtim të popullatës civile e cila ishte e strehuar në të gjitha fshatrat e Gollakut.
“Emocion për mua është fakti se sot në këtë përurim të këtij kompleksi shumë prind të dëshmorëve e martirëve nuk janë në mesin tonë, që të shohin se eshtrat e bijëve të tyre po prehen në një vend ashtu siç ata e meritojnë”, tha Sylë Vitia, sektori për kategoritë e dala nga lufta UÇK-së.
Me program artistikë u përmbyllë ceremonia e përurimit të kompleksit memorial të martirëve dhe dëshmorëve në fshatin Marec të Prishtinës./rtk/ KultPlus.com
Produktet “Made in Albania” po prezantohen në panairin e 30-të ndërkombëtar të Bujqësisë dhe Ushqimit, që është hapur në Tiranë.
Kryeministri Edi Rama ndau sot në rrjetet sociale historitë e Flora Salit, e cila prodhon mjaltë nga fshati Gosivishtë i Përmetit dhe Jetmira Kaloshit, themeluese dhe drejtuese e “Natyra Ime”, që prodhon sapunë artizanalë.
“Nga Toka në Tryezë” produktet Made in Albania prezantohen në Panairin e 30-të ndërkombëtar i Bujqësisë dhe Ushqimit”, shkruan Rama.
“Falë edhe Ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural ne marrim subvencionet për bletët dhe ne kemi shkuar në 150 koshere. Para dy vitesh e kemi certifikuar mjaltin e Bedunicës, si mjaltë specialitet, tradicional dhe i garantuar”, tha Flora Sali.
Ndërsa, Jetmira Kaloshi, nga Shkodra sjell historinë e sipërmarrjes së saj që prodhon sapunë tradicionalë.
“Ne prodhojmë sapunë natyralë, artizanalë, me vaj ulliri dhe bimë mjekësore të zonës sonë nga Shtoj i Ri në Shkodër. E veçanta e këtyre produkteve është se janë 100% natyrale, pa kimikate, pa dhjam shtazor, vetëm me bimë mjekësore dhe vajin e ullirit”, tha Kaloshi.
Panairi i kushtohet promovimit të shërbimeve dhe produkteve autoktone, për të nxitur konsumatorët drejt prodhimeve vendase.
Objektiv kryesor i panairit është nxitja e bashkëpunimeve të reja në bujqësi, rrjetëzimi i fermerëve dhe ekspertëve të sektorit me marka ndërkombëtare dhe me aktorët kryesorë të cilët ndikojnë zhvillimin e sektorit./ KultPlus.com
Rrezet e para të diellit nisën të përkëdhelin faqen e malit përballë. Vesa rëndonte mbi kryet e barit, që ngjante si një qilim i gjelbër, të cilin të vinte keq ta shkelje. Nga dritarja shquanim vizitorët e parë të mëngjesit në restorantin e bujtinës nga ku oxhaku kishte nisur të lëshonte tymin e bardhë. Në largësi, një qen dëgjohej duke lehur, po kryente detyrën e tij, largimin e çdo rreziku të mundshëm që mund t’i kanosej “mikeshave” të tij leshatore, që kishin nisur të kullotnin. Një mace qëndronte tek dritarja e dhomës sonë. Ishte lozonjare, kërkonte vëmendjen tonë, ose të ndonjë vizitori tjetër bujar për ta përkëdhelur gëzofin e saj, por pse jo dhe krenarinë që macet e kanë me tepri.
Në restorant zjarri i oxhakut dhuronte spektakël. Flakët kërcisnin lehtas, ndërsa nuanca e të kuqes, të verdhës apo të kuqerremtës ia linin vendin njëra-tjetrës.
“Mirëmëngjesi! Si fjetët? Uroj të keni kaluar mirë! -shqiptoi vajza që do të na shërbente, ndërsa linte menunë në tavolinën përpara nesh.
“Mirmëngjesi! Gjithçka shumë mirë. Në shqisat tona ende e kemi shijen e mirë të gostisë së një nate më parë”, – u përgjigjëm, teksa porositëm një “mëngjes tradicional shqiptar”, siç e kishin cilësuar në menu drejtuesit e bujtinës.
Mëngjes tradicional shqiptar, pranë zjarrit nga njëra anë dhe malit tej dritares nga krahu tjetër, lezetonte edhe më shumë.
Nisëm udhëtimin drejt Thethit, 50 minuta larg bujtinës në Bogë. Rruga gjarpërushe ishte kësaj radhe edhe me më shumë kthesa. Pjerrësia ishte e madhe. Pamja që na shfaqej përpara ishte sa madhështore, aq edhe magjepëse. Disa re të bardha shfaqeshin herë si ujëvarë, që ishte gati të rrëshkiste trupit të malit dhe herë si thinja të një vigani shekullor, që brenda tij mban sekretet e malësisë shqiptare dhe që ruan tingullin e çiftelisë dhe mbron me fanatizëm lahutën. Kullat, kisha dhe ndërtesat karakteristike të shtrira përbri lumit, ishin si një djep mes viganëve.
Mbërritëm në qendër të Thethit. Kisha karakteristike ishte e mbushur me turistë. Disa kishin zgjedhur adrenalinën e zip line, disa motorë off road, ndërsa të tjerë hiking për të soditur zonën. Ne i besuam metodës tradicionale dhe më të sigurt të të udhëtuarit, “këmbëve”, dhe ecëm drejt ujëvarës. Dy kilometra nga kisha, një kilometër nga “Kulla e Ngujimit”. Shtegu ishte një aventurë më vete, anash lumit që kalon mes përmes Thethit dhe vijon drejt “syrit të kaltër”, të cilin do ta shijojmë një ditë tjetër.
Gjatë rrugës drejt ujëvarës kaluam përmes një ure të vogël me dërrasa, me mbrojtëse të lyera me të kuqe. Shtegu ishte i shënjuar dhe nuk kishe vështirësi për ta arritur, ndërkohë në udhëtimin tonë njohëm turistë vendas e të huaj. Një çift suedez, që kishin zgjedhur të përdornin biçikletën për të përshkuar shtegun, arritën shpejt në përfundimin se duhej ti kthehen mënyrës “tradicionale” të të lëvizurit, me këmbë, pasi shtegu nuk ishte më rrugë fushore, por një shteg ku mund të gjeje ndonjë dhi që kulloste.
Me ndihmën e banorëve të zonës, çifti siguroi biçikletat dhe na u bashkua në ecje. Michael Young na rrëfeu se bashkë me zonjushën e tij kishin mbërritur në Theth me camper, ndërsa kishte kaluar mespërmes Europës nga Suedia, në Zvicër, Slloveni, Kroaci, Mal të Zi dhe Shkodër. “Mrekulli! – tha Young. – Këtu është nëntor dhe dielli shkëlqen sikur të ishte verë. Është ngrohtë, por dhe fresk kur je në hije, fiks koha e duhur për të shijuar natyrën. Ne erdhën para dy ditësh dhe ndaluam këtu, pasi kemi dëgjuar se është një vend për t’u vizituar. Do qëndrojmë rreth 3 netë këtu dhe pastaj do të vazhdojmë për në Tiranë dhe më tej drejt jugut, për të vijuar në Greqi. Po bëjmë një tur ballkanik.”
Ai shtoi se për Shqipërinë kishte dëgjuar në media. “Flitet shumë në rrjete, media, blogje turizmi. Është një destinacion i rëndësishëm në Evropë. Erdhëm ta shohim dhe mund të themi që ato që kemi dëgjuar janë të vërteta”, – vijoi djali.
Ndërsa ecnim, Young na rrëfeu se objektivi ishte kalimi Theth-Valbonë, i cili zgjat rreth 8-9 orë në ecje. “Ndoshta do ta bëjmë deri tek pika më e lartë dhe kthehemi, ose ndoshta do dalim në Valbonë për t’u kthyer një ditë më vonë. Do e shohim si do na këshillojnë banorët e zonës”, – u shpreh suedezi.
Mbërritëm tek ujëvara. Radha për foto nuk ishte e vogël, ndërsa suedezët nuk humbën kohë, u zhveshën, e me rroba banje u hodhën në ujë. “Unë jam larë dhe në ujë me akull. Këtu është tetë gradë uji”, – tha ai duke parë orën e tij smart. “Është vërtet kënaqësi të shijosh këtë ujë, këtë ujëvarë dhe këtë pamje që të rrethon”, – u shpreh Young.
E në fakt, pamja ishte e papërshkrueshme. Uji vërshonte nga lartësia e Alpeve në brendësi të saj. Ngjyra blu e errët në qendër zbehej drejt anës. Kristal i pastër. Fshihej poshtë gurëve, disa të thepisur e disa jo për të gjetur rrugëtimin dhe për të vijuar poshtë shpatit, drejt luginës. E ndërsa shquaje ujëvarën dhe më pas ktheje lehtas kokën, përpara të shfaqej një varg i “pafundëm” malesh, që i linin vendin njëri-tjetrit.
Kthimi ishte për “gjunjë të fortë”, e përqendrim të madh, tatëpjeta nuk ishte e vogël për t’u kapërdirë, por ia dolëm të kthehemi në qendër të Thethit, ku kishim lënë makinën dhe vijuam rrugën për Tiranë.
KultPlus ju sjell njërën nga poezitë më të njohura të Beqir Musliut, ”Mbretëria e rrënuar e Kosovës”.
Zemra kemi mundur t’i nxjerrim në secilin trëndafil Derisa bozhuret të ligjërojnë mbi atë mbretëri Që është rrënuar deri në gurin e fundit të themelit Përse nuk arritën ka krijojnë as pamjen e mykur
Këtu asgjë nuk është në atë vend siç ka qenë As beteja që ka vallëzuar me koka dhe shpata Zllapohet tash gjaku e bozhuret hanë vetveten Në mungesë të bukës që e sosi mbretëria e marrë
Luftëtarët i varëm për degët e historisë Kemi mundur t’i kërkojmë fëmijët tanë nëpër luftëra Të cilët na i mësuan emrat si të stërgjyshërve Apo i ndrydhën në këtë ditë që është jatagan
Nëse prapë zë fill beteja atëherë ku jemi ne Do të ktheheshim në zanafillë apo do të mbylleshim Në zemrat e bozhureve si në zemrat tona robër Të ëndërrojmë parajsën e kuqe si vuajtjen tonë
Por këtu gjithçka tjetër është rrënuar përveç nesh. / KultPlus.com
Presidenti i zgjedhur i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, nuk është i huaj për Ballkanin Perëndimor, e as rajoni nuk është i panjohur për të. Historitë e tyre janë të ndërthurura dhe kanë krijuar tashmë terren për një marrëdhënie të paparashikueshme përpara.
Trump, republikan, i cili ka shërbyer si president edhe nga viti 2017 deri më 2021, ka fituar zgjedhjet e 5 nëntorit kundër kandidates demokrate, Kamala Harris.
“Sinqerisht, kjo ishte lëvizja më e madhe politike e të gjitha kohërave. Nuk ka pasur kurrë diçka të tillë në këtë vend, e ndoshta edhe më gjerë”, ka thënë Trump natën e zgjedhjeve.
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, dhe kryeministri Albin Kurti e kanë uruar atë për fitoren.
Kurti ka thënë se “SHBA-ja është një aleate, mike dhe partnere e rëndësishme e Kosovës” dhe se “ne mezi presim të punojmë së bashku për përparim dhe paqe”.
Për “fitoren e jashtëzakoshme” e ka uruar edhe kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, dhe udhëheqës të tjerë të vendeve të Ballkanit Perëndimor, përfshirë presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiq, i cili ka shprehur besimin se zëri i Serbisë “tani do të dëgjohet më mirë”.
“Me [njerëzit e Trumpit] kemi ruajtur marrëdhënie miqësore edhe kur e kanë humbur mandatin dhe kjo tani është një situatë më e përshtatshme për ne”, ka thënë Vuçiq.
Entuziast për fitoren e Trumpit është shprehur edhe kryeministri i Malit të Zi, Millojko Spajiq, i cili në një postim në X ka shkruar se “ditë më të mira” do të vijnë si për Amerikën, ashtu edhe për Malin e Zi.
Ndërsa, presidenti i Republikës Sërpska, Millorad Dodik, i cili favorizon shkëputjen e këtij entiteti nga pjesa tjetër e Bosnjës, ka thënë se fitorja e Trumpit “është edhe fitorja jonë”.
Administrata e mëparshme “ishte e padrejtë me ne”; nën udhëheqjen e Trumpit, presim që ajo të jetë më objektive, ka thënë Dodik – i sanksionuar nga SHBA-ja për rrezikimin e Marrëveshjes së Dejtonit për Paqe.
Reagimet e tilla për Vesko Garçeviqin, profesor i Praktikës së Marrëdhënieve Ndërkombëtare në Universitetin e Bostonit, ishin të pritshme. Për më tepër, thotë ai, ekziston prej kohësh një qasje proaktive e disa liderëve ballkanikë për të forcuar pozitat e tyre dhe për të luajtur rol në formësimin e politikës amerikane ndaj Ballkanit.
“Dy shtete të rajonit, Serbia dhe Shqipëria, i kanë ofruar hapësirat e tyre për investime nga rrethi i ngushtë i Trumpit, duke shpresuar se një gjë e tillë do t’u ndihmojë të merren me administratën Trump në të ardhmen”.
“Kur bëhet fjalë për Serbinë, ajo beson se kjo administratë do t’i ndihmojë ta adresojë çështjen e Kosovës. Shqipëria, ndërkaq, përpiqet ta pozicionojë veten si një nga shtyllat – së bashku me Serbinë – e qasjes së ardhshme amerikane ndaj Ballkanit”, thotë Garçeviq për programin Expose të Radios Evropa e Lirë.
Dhëndri i Trumpit, Jared Kushner, i cili ka shërbyer edhe si këshilltar në administratën e tij, planifikon të ndërtojë hotele luksoze në Shqipëri dhe Serbi.
Edhe djali i madh i Trumpit, Donald Jr., ka darkuar këtë vjeshtë me biznesmenë në Beograd, për të diskutuar mundësitë për investime.
Për Garçeviqin, janë të njohura tendencat e Trumpit për të prioritetizuar interesat amerikane përmes marrëdhënieve dypalëshe.
“Trump nuk do ta harmonizojë qasjen e Amerikës me Bashkimin Evropian, nëse beson se qasja individuale, qasja dypalëshe i sjell përfitime më të mira. Ai do t’i shtyjë gjërat përpara, pavarësisht se çka mendon BE-ja”, thotë ai.
David Kanin, profesor i Studimeve Evropiane në Universitetin Johns Hopkins në Uashington, thotë për Exposenë se administrata e parë e Trumpit ka qenë proserbe dhe se zyrtarët serbë janë ndier të respektuar prej tij.
Ndonëse thekson se presidenti i zgjedhur është i paparashikueshëm, ai pret që kjo marrëdhënie të vazhdojë.
Thotë se investimet në Shqipëri për të do të jenë të rëndësishme, ndërsa forcat populiste në Maqedoni të Veriut dhe në Mal të Zi do të përshtaten me kërkesat e tij, për t’i maksimizuar përfitimet e tyre.
“Humbësit, si gjithmonë, janë klientët e Amerikës: boshnjakët dhe kosovarët. Por, për këtë nuk duhet të fajësohet vetëm Trumpi. Ne kemi 30 vjet që i detyrojmë boshnjakët dhe kosovarët të bëjnë lëshime ndaj kundërshtarëve të tyre – qysh nga Marrëveshja e Dejtonit”, thotë Kanin.
Kanin shton se boshnjakët janë tani të humbur dhe pa mbrojtës, duke supozuar se Trump do të vazhdojë të mbetet, siç thotë, proserb.
Ai vë në dukje se kroatët e Bosnjës mund t’i rinovojnë përpjekjet për një entitet të tretë dhe boshnjakët të dobësohen prej kësaj. Për Kosovën thotë se, prej kohësh, nuk po i shkonte mirë në aspektin ndërkombëtar.
“Albin Kurti mund t’i fitojë zgjedhjet në Kosovë, por jashtë vendit është shumë jopopullor. Tani ai do të përballet me Shtetet e Bashkuara, të cilat mund të jenë edhe më të prira për ta ndihmuar Vuçiqin me politikat e tij ndaj Kosovës”, thotë Kanin.
Gjatë administratës së parë Trump, Kosova dhe Serbia kanë arritur një marrëveshje për normalizimin e marrëdhënieve ekonomike, por shumica e pikave të saj kanë mbetur pa u zbatuar.
Në atë administratë ka pasur edhe zyrtarë që kanë folur për shkëmbimin e territoreve mes Kosovës dhe Serbisë – si mundësi për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve mes tyre – por edhe për tërheqjen e trupave amerikane nga Kosova.
Kanin thotë se gjasat për t’u rikthyer si ide i ka më shumë kjo e fundit.
“Shkëmbimi i territoreve nuk do të rikthehet në të njëjtën mënyrë si përpara, sepse aktorët kanë ndryshuar – së paku njëri prej tyre. Marrëveshja është folur në kuadër të një pajtimi mes [ish-presidentit të Kosovës, Hashim] Thaçi, dhe Vuçiqit, të cilët i kanë besuar njëri-tjetrit. Problemi tani është se mes Kurtit dhe Vuçiqit nuk ka bashkëpunim. Ndaj, besoj se marrëveshja mes tyre nuk ka gjasa”, thotë Kanin.
Por, ndryshe nga ai mendon Garçeviq. Sipas tij, ideja e shkëmbimit të territoreve mund të rishfaqet shpejt në agjendën e SHBA-së.
“Mendoj se SHBA-ja nuk do të dojë një krizë tjetër në Ballkan. Ajo do të përpiqet ta mbyllë edhe krizën në Ukrainë, për t’u përqendruar te Kina dhe kriza e saj potenciale me Tajvanin. Nëse i marrim parasysh të gjitha ato që Trump i ka thënë gjatë fushatës presidenciale, mendoj se Kina do ta marrë pjesën më të madhe të kohës, kur bëhet fjalë për agjendën e politikës së jashtme”, thotë Garçeviq.
Të dy bashkëbiseduesit e REL-it thonë se sfidat për Kosovën do të jenë më të theksuara sidomos nëse Richard Grenell merr pozitën e sekretarit amerikan të Shtetit apo ndonjë pozitë tjetër të lartë në administratën e re Trump – gjë që tashmë është përfolur.
Në vitin 2020, kryeministri i Kosovës, Kurti, e ka akuzuar Grenellin, i cili atëkohë ka qenë përfaqësues i Shteteve të Bashkuara në dialogun Kosovë-Serbi, për “përfshirje të drejtpërdrejtë” në rrëzimin e Qeverisë së tij.
Përballë sfidave të brendshme, luftës në Ukrainë, konflikteve në Lindjen e Mesme e të tjera, ka edhe analistë që argumentojnë se administrata e re e Trumpit mund t’i injorojë zhvillimet në Ballkan dhe kështu t’i mundësojë Rusisë ta zgjerojë ndikimin e saj.
Një prej tyre është Cody McClain Brown, profesor në Universitetin e Zagrebit.
“Nëse Rusia përpiqet të ndikojë më shumë në Serbi dhe në Mal të Zi, situata në Bosnje dhe Hercegovinë mund të bëhet më e paqëndrueshme. Kur bëhet fjalë për Kosovën, qëndrimi i Trumpit do të vazhdojë të rrijë pezull. Ai mund ta mbështesë Serbinë për ta rimarrë Kosovën, por është vështirë të dihet, pasi nuk shpreh opinione të fuqishme për këtë çështje”, thotë Brown.
Bashkimi Evropian, ku mëtojnë anëtarësimin të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor, po shtrëngohet gjithashtu për kthimin e Trumpit. Zyrtarët e tij e kanë uruar atë, por në të kaluarën kanë shprehur jo rrallë shqetësime për politikën e tij të jashtme.
Analistët thonë se në muajt e parë të vitit të ardhshëm e andej, do të bëhet e qartë nëse taktikat e Trumpit do të çojnë në zhvillime pozitive në Ballkanin Perëndimor, do t’i shtojnë armiqësitë apo do ta lënë atë, thjesht, në një gjendje amullie. /REL/ KultPlus.com
Nuk i lexoj reklamat, sepse po t’i lexoja do të shpenzoja gjithë kohën time duke dëshiruar të zotëroj gjëra.
Një libër do të duhej të ishte një sëpatë që e thyen detin e ngrirë brenda nesh.
Në luftën midis vetes dhe botës, përkrahe botën.
Kushdo që ruan aftësinë për ta parë bukurinë, nuk ka për t’u plakur kurrë.
Duke besuar në mënyrë pasionante në diçka që ende nuk ekziston, ne e krijojmë atë. Ajo që ende nuk ekziston është thjesht diçka që nuk e kemi dëshiruar mjaftueshëm”.
Zoti t’i jep arrat, mirëpo ai nuk i thyen ato për ty.
Kam frikë nga nata. Kam frikë nga jo-nata.
Je i lirë, prandaj dhe je i humbur.
Librat që na duhen janë ato që na vijnë si fatkeqësi, që na bëjnë të vuajmë si vdekja e një personi që e duam më shumë se veten, që na bëjnë të ndihemi sikur jemi në prag të vetëvrasjes, ose të humbur në një pyll ku nuk frymon asnjë njeri.
Mos e ndrysho, mos e ujit, mos u mundo ta bësh logjik. Mos e ndrysho shpirtin tënd sipas kërkesave të të tjerëve. Përkundrazi, ndiqi fiksimet e tua më të forta, në mënyrë të pamëshirshme.
Ka një pafundësi shpresash në këtë univers… por ato nuk janë për ne.
Njeriu i veprimit i detyruar të mendojë, është i palumtur deri në çastin që ia arrin të dalë nga kjo situatë.
Kushdo që nuk arrin të gjejë kuptimin e jetës së tij, ndërkohë që ai është gjallë, ka nevojë që një dorë ta ruajë paksa nga dëshpërimi ndaj fatit të tij… por me dorën tjetër ai nuk mund të zhdavaritë çfarë shikon në mes të rrënojave.
Shoqërimi me qenie njerëzore çon në vetëvëzhgim.
Të besosh në progresin nuk do të thotë të besosh se është bërë ndonjë progres.
Duke besuar me pasion në diçka që ende nuk ekziston, ne e krijojmë atë. Joekzistuesja është çfarëdo gjëje që ne nuk e kemi dëshiruar mjaftueshëm.
Fatkeqësia e Don Kishotit nuk është përfytyrimi i tij, por Sanço Pançoja.
E ligë është çdo gjë dëfryese.
Si mund të gjesh kënaqësi në botë nëse nuk e ke atë për strehë?
Unë kam ndjesinë e vërtetë të vetes sime vetëm kur jam tej mase i palumtur.
Nëse unë do të jetoj përjetësisht, si do të ekzistoj nesër?
Në njëfarë kuptimi e Mira është e parehatshme.
Sa tmerrshëm e pakët është njohja e vetes sime, krahasuar me njohjen e dhomës sime.
Nuk është e nevojshme të largohesh nga shtëpia jote. Rri në tryezë dhe dëgjo. Madje mos dëgjo, vetëm prit. Madje as mos prit, vetëm rri qetësisht dhe vetmitar. Bota do të paraqitet tek ti pa masë, nuk ka rrugë tjetër, vetëm do të bjerë në gjunjë para teje.
Parimi im kryesor është ky: Faji nuk duhet dyshuar kurrë.
Vuajtja është elementi pozitiv i kësaj bote, në të vërtetë është e vetmja lidhje midis kësaj botes dhe pozitives.
Dashuria sensuale është mashtruese si dhe dashuria hyjnore; ajo nuk mund të bëhet vetë, por gjersa e ka pavetëdijshëm elementin e dashurisë hyjnore brenda vetes, mund të bëhet edhe kështu.
Historia e njerëzimit është çasti midis dy hapave të udhëtarit.
Ka vetëm dy gjëra. E vërteta dhe gënjeshtrat. E vërteta është e pandashme, gjersa ajo nuk e njeh veten; të gjithë ata që duan ta njohin, vetëm sa gënjejnë. / KultPlus.com
Jo shumë larg nga Vlora ndodhet një prej objekteve më të rëndësishme të kultit, Manastiri i Zvërnecit. Ky territor dikur ishte një zonë e pabanuar. Ata që e populluan këtë vend, sipas historianëve, erdhën nga ishulli i Sazanit.
Manastiri dhe kisha janë të vendosura në një prej zonave më piktoreske të qytetit të Vlorës.
Për arkitekturën, vlerësohet si një nga objektet e rralla në vendin tonë.
E pikërisht për bukurinë e zonës, por edhe të vetë objektit është një prej destinacioneve më të zgjedhura turistike.
Këtu gjen turistë në çdo stinë të vitit. Nuk preferohet vetëm gjatë sezonit turistik, por edhe më tej. Manastiri, por edhe kisha e Shën Mërisë zgjidhen edhe në stinën e vjeshtës. Turistët janë nga shtete të ndryshme të Europës, por edhe nga kontinente të largëta.
Interesimi i lartë nga turistët theksohet edhe nga Jani Tereziu i cili prej 25 vitesh menaxhon këtë vend të shenjtë.
Vizitorët nuk vijnë këtu vetëm për të bërë foto të bukura, por edhe për të mësuar më shumë për historinë e këtij objekti.
Interes nuk ka vetëm për pjesën e jashtme të manastirit.
Brenda ndërtesës ka objekte mjaft interesante që tërheqin vëmendjen e vizitorëve. Ato janë ruajtur për të shërbyer edhe si provë e historisë së këtij objekti. Banorët e kësaj zone dinë dhe flasin për mrekulli që kanë ndodhur në këtë manastir.
Në kohën e mbretërisë, por edhe gjatë periudhës së diktaturës ku vend u kthye në zonë strehimi për të përndjekurit politikë. Një prej objekteve aty pranë ka qenë spital psikiatrik ndërsa një tjetër shërbente si vend takimi mes të përndjekurve politikë të kohës dhe familjarëve të tyre.
Në vendin tonë ka një sërë objektesh kulti me mjaft rëndësi./Klan News/ KultPlus.com
