‘Mos më lër vetë, kam shumë frikë të rri pa ty, është botë e egër’ (VIDEO)

Redon Makashi është këngëtar dhe tekstshkrues i njohur, që gjatë karrierës së tij i ka sjell publikut mjaft këngë me tekste të bukura, të shoqëruara me zërin e tij unik, shkruan KultPlus.

Në vitin 1989, prezantohet për herë të parë në televizion në Radio Televizionin Shqiptar me këngën “Vitet më të bukura”. Kjo ndodh në spektaklin “Maratona e këngës popullore” e regjisores Vera dhe redaktor muzike Shaban Ibrahimi. Po në këtë vit krijon këngën “Rruga me fllade kujtimesh”.

Sonte po e risjellim këngën e tij “Dikur luaja me ndjenjën e saj” e cila është lansuar në vitin 1994 dhe shquhet për tekstin e bukur dhe të ndjeshëm, si dhe për performancën e Makashit. / KultPlus.com

Drita bëhet një element kryesor për barnat e ardhshme

Drita bëhet një element kryesor për barnat e ardhshme, falë rolit të rëndësishëm që ka treguar se ka në bërjen e molekulave të vogla më të qëndrueshme dhe rezistente, veçanërisht për prodhimin e barnave kundër tumoreve ose sëmundjeve gjenetike.

Rezultati, i publikuar në revistën Nature Catalysis, u koordinua nga Universiteti i Padovës dhe në të cilin morën pjesë Universitetet e Ferrarës dhe Parmës.

Për të ndërtuar molekula që do të përdoren në barna, përdoret një metodë e quajtur ‘lirimi i tensionit’, e cila lejon që përbërësit që kanë energji të lartë për shkak të tensionit të krijuar midis atomeve që i përbëjnë ato të reagojnë.

Është një situatë e ngjashme me atë që ndodh kur e shtrin një litar deri në fund dhe një teh e thyen atë. Në rastin e molekulave, një lidhje prishet për të formuar një të re. E përdorur për të marrë molekula të përbëra nga unaza me bazë karboni, kjo teknikë deri më tani nuk ka qenë aq efektive për marrjen e unazave me bazë azoti të quajtura azetidina dhe të cilat janë veçanërisht të dobishme për ilaçet kundër kancerit dhe për trajtimin e sëmundjeve gjenetike.

Rezultati i marrë tani na lejon të bëjmë një hap përpara në prodhimin e azetidinës. Në këtë studim ne paraqesim një strategji të re që përdor dritën e thjeshtë të diellit për të krijuar azetidina në një mënyrë të thjeshtë dhe të qëndrueshme”, vëren Luca Dell’Amico, i Departamentit të Shkencave Kimike të Universitetit të Padovës.

“Kjo metodë përdor një fotosensibilizues organik, i cili është një molekulë e aftë për të aktivizuar përbërësit e reaksionit kimik dhe për t’i bërë ata të reagojnë së bashku përmes kësaj qasjeje të çlirimit të tensionit”, shton ai.

Për të dhënë një shembull, është sikur drita të shërbejë për të shtrënguar një litar; në rastin tonë shërben për të tentuar për të sjellë atomet e molekulave në reaktivitetin e dëshiruar. Duke përdorur vetëm dritën, nuk krijohen produkte mbetjesh, për më tepër drita është një reagent i bollshëm dhe me kosto zero për ne”, shton ai. /atsh/ KultPlus.com

124 vjet nga vdekja e Niçes, filozofit, kritikut të artit dhe filologut të famshëm

Një shekull e gjysmë para fetishizmit ndaj dështimit tonë modern, një çështje thelbësore kjo dhe filozofike për vlerën që mbart.

Filozofi, poeti, kompozitori dhe shkrimtari Friedrich Nietzsche (15 tetor,1844-25 gusht,1900) është burri më i qëndrueshëm dhe me më shumë ndikim në shoqërinë njerëzore. Është mjaft e njohur konsiderata që ai ka për masën e filozofëve, ku ai ju referohet atyre si “kokë-lakra“ dhe një herë është qarë duke thënë:”Është fati im që të jem njeriu i parë i denjë. Kam një frikë të tmerrshme se ndoshta një ditë do të konsiderohem si i shenjtë.”

Në një letër, ai i konsideron brezat e ardhshëm të begatë, që i përkasin një niveli të lartë mirëqenieje meqë kanë mundësi të shijojnë punën e tij:“Mua më duket se të marësh një nga librat e mi në dorë, është nderi më i madh që mund t’i bësh vetes. „

Një shekull e gjysmë më vonë, egoja e shëndetshme e Nietzsche-s është vërtetuar bindshëm, me një arsyetim çuditërisht mjaft modern: siguria me të cilën ai pohon se shpërblimet më të mëdha të jetës vijnë nga dora e mjerimit.

Më shumë se një shekull para “dhuratës së dështimit” dhe fetishizmit ndaj dështimit si një kanal drejt paturpësisë, Nietzsche lavdëroi këto vlera në  mënyrë të barabartë,  si pjesë  të madhështisë dhe të qartësisë.

Në një nga shumë aforizmat tij emblematike, të shkruara më 1887 dhe të botuar në përzgjedhjen pas vdekjes nga fletoret e tij ”The Will to Power”,Nietzsche shkruan nën titullin kryesor: «Llojet e dishepujve të mi»:

“Për ato qenie njerëzorë që përbëjnë sadopak shqetësim për mua, dëshiroj dhe ju uroj vuajtje, shkatërrim, sëmundje, keqtrajtim, fyerje dhe ofendim. Dëshiroj të mos mbeten të panjohur me vetëpërbuzjen dhe torturën e dyshimit të personit të vet apo mjerimin e pasmposhtjes. Nuk kam as grimcën më të vogël të mëshirës për ta, sepse ju uroj të vetmen gjë që mund të provojë sot nëse dikush ka sado pak vlera apo jo, në qoftë se reziston.” / KultPlus.com

Presidentja Osmani në Forumin Alpbach flet për të ardhmen euroatlantike të Kosovës

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani edhe sivjet ka marrë pjesë në Forumin Evropian Alpbach në Austri, ku ka diskutuar me të rinj dhe të reja nga e gjithë bota.

Presidentja Osmani ka shkruar në Facebook se në këtë diskutim u përqendrua në tema të rëndësishme që prekin Kosovën dhe Evropën, si dhe të ardhmen euroatlantike të vendit.

“Kënaqësi që edhe sivjet të jem e ftuar nga Forumi Evropian Alpbach në Austri. Sot, në një diskutim dinamik me të rinj dhe të reja nga e gjithë bota, u përqendruam në tema të rëndësishme që prekin Kosovën dhe Evropën, të ardhmen euroatlantike të vendit tonë, si dhe rëndësinë e mbrojtjes dhe promovimit të vlerave tona të përbashkëta demokratike”, ka thënë shkruar Presidentja Osmani në facebook.

Simon Calder, gazetari i famshëm i BBC dhe Independent: Shqipëria ‘ylli i këtij viti’ në turizëm

 Shqipëria sërish është vendosur në qendër të vëmendjes së mediave botërore si destinacion turistik.

Këtë herë është gazetari i famshëm i mediave britanike si BBC dhe Independent, Simon Calder, i cili së fundi është bërë “tifoz” i bregdetit shqiptar, duke ua këshilluar të gjithëve në Britaninë e Madhe.

Kryeministri Edi Rama publikoi këtë të diel intervistën e Calder, në të cilën theksohet se Shqipëria është “ylli i këtij viti” në turizëm.

“Nëse po kërkon diçka të përballueshme shkoni në Portugali. Ata kanë një ofertë të shkëlqyer ose në Lindje, në Bullgari, apo Maqedoninë e Veriut. Dhe “ylli” i këtij viti është Shqipëria”, thotë ai, teksa po jepte këshilla për zgjedhjen e vendeve për të pushuar.

“E çfarë vlerësimi më domethënës mund t’i bëhej Shqipërisë teksa sezoni i verës po mbyllet, se sa nga Simon Calder, gazetari i famshëm i mediave britanike si BBC dhe Independent, i cili zbulimin e vendit tonë e ka nisur dekada më parë, me vizitat e para si reporter kurioz përpara viteve ‘90 në Shqipërinë e një tjetër kohe, ndërsa së fundi është bërë “tifoz” i bregdetit shqiptar, duke ua këshilluar të gjithëve në Britaninë e Madhe si “yllin e këtij viti” në turizëm”, u shpreh Rama./atsh/ KultPlus.com

Mbi 2 milionë turistë vizituan zonat e mbrojtura të Shqipërisë nga janari

Jo vetëm për turizmin bregdetar, vizitorët shfaqin interes edhe për turizmin e natyrës, i cili po njeh rritje çdo vit e më shumë, dhe këtë e tregojnë shifrat.

Nga janari i 2024-ës, e deri në korrik, pati 2.5 milionë vizitorë në zonat e mbrojtura, ose 28 për qind më shumë se shtatë mujori i 2023, i cili regjistroi 1.9 milion, shkruan tvklan.al.

Qarku i Shkodrës mban vendin e parë sa i takon numrit të vizitorëve në zonat e mbrojtura me 609 mijë, ndjekur nga Korça me 573 mijë dhe Qarku i Fierit me 359 mijë.

Ndërsa sa i takon zonave të mbrojtura më të frekuentuara, ato që kryesojnë janë Alpet e Shqipërisë, me 91 mijë vizitorë, ndjekur nga Liqeni i Ohrit në Pogradec me 74 mijë dhe Parku Kombëtar Divjakë-Karavasta me 67 mijë. Nuk mbeten pas as Syri i Kaltër, Lugina e Shalës dhe Liqeni i Shkodrës. Më pak të frekuentuara janë Mali i Dajtit, Parku i Qafshtamës, Prespa dhe Parku Kombëtar i Vjosës.

Nepravishta, një thesar i fshehur që ju pret për ta zbuluar

Fshati Nepravishtë, në Libohovë, i ndodhur 20 kilometra nga Gjirokastra kohët e fundit ka zgjuar kuriozitetin e turistëve vendas e të huaj.

Kryeministri Edi Rama ndau sot në rrjetet sociale pamje nga Nepravishta duke ftuar turistët ta vizitojnë atë.

“Nepravishta në Libohovë, një thesar i fshehur që ju pret për ta zbuluar”, shkruan Rama.

Në këtë fshat ka disa monumente kulture, si Kalaja e Melanit, Ujësjellësi në Teqenë e Melanit, Kisha Paleokristiane e Manastareqit, Teqeja e Melanit që mendohet se është një zgjatim i qytetit antik ilir të Antigonesë ose i ngritur në gjurmët e një qyteti ende të panjohur ilir.

Zona e Mbrojtur e Kalasë së Melanit është monument kulture i vitit 1963 me një sipërfaqe prej 87 mijë m2 dhe gështenjave të Nepravishtës.

Gjithashtu pranë fshatit Nepravishtë ndodhet Burimi i Nepravishtës ose Vrizit, një burim karstik me ujë të pastër dhe të ftohtë që krijon një mjedis mjaft tërheqës për turistët. Ka vlera shkencore, gjeologjike, gjeomorfologjike, hidrologjike, kulturore, didaktike, turistike dhe është monument natyre.

Turistët që zgjedhin të vizitojnë Gjirokastrën nuk duhet të humbasin as Nepravishtën, një destinacion i ri dhe mjaft premtues në jug të vendit./atsh/KultPlus.com

‘Xixëllojë, eshkë mitare e mendjes sime’

Poezi nga Enver Gjerqeku

Xixëlloja

Ti flutorake e pangushllueme n’errësi
Dhe pjesë e diellit të plasun
Ti yll i kallun e në shkamb i rrasun
Që lind mbas muzgut e bredh në stuhi
Xixëllojë, eshkë mitare e mendjes sime
Gurrë e ndezun e livadheve të mija;
Xixëllojë, komet që të pret gjithsija –
Frymë e vringllueme, xixë për premtime
Ti je flakë e fjalës – poezi e shkrueme-
Dalë nga afshi yne – votër e pikllimit
Ti je shpuzë pa plang e mall’ i prendimit
Ti i ndriçon netët – kangët e harrueme
E frymzimin e mban në flatrimin tand
Që n’qerpik’t e mij tashi digjet gand / KultPlus.com

NASA: Dy astronautët e ”Starliner” do të qëndrojnë në hapësirë deri në 2025

Dy astronautët që mbërritën në bord më 6 qershor me anijen kozmike ”Starliner” do të duhet të qëndrojnë në bordin e Stacionit Ndërkombëtar Hapësinor deri në shkurt 2025.

Vendimi i NASA u ndërmor për arsye sigurie, të njëjtat për të cilat anija do të bëjë udhëtimin e kthimit pa ekuipazh në fillim të shtatorit.

Kjo fazë përfundon fluturimin testues që duhet të kishte çuar në certifikimin e automjetit kozmetik të ri … i projektuar për t’u bërë taksia e re hapësinore e NASA-s së bashku me anijen Crew Dragon të SpaceX.

Pas shtyrjeve të shumta dhe një udhëtimi të jashtëm plot probleme, dy veteranët e ngarkuar me testimin e Starliner do të duhet të qëndrojnë në hapësirë ​​edhe për gjashtë muaj të tjerë, gjatë të cilëve do të bëhen pjesë e ekuipazhit të ISS, Ekspedita 71-72, dhe do të kontribuojë në aktivitetet e kërkimit dhe mirëmbajtjes.

Fluturimi i tyre i kthimit është planifikuar me një Crew Dragon, së bashku me dy kolegë të tjerë. Në përgjithësi, Butch Wilmore dhe Sunita Williams do të qëndrojnë në orbitë për rreth tetë muaj.

“Fluturimi në hapësirë ​​është i rrezikshëm, edhe në kushtet më të sigurta dhe rutinë, dhe për nga natyra e tij, një fluturim provë nuk është as i sigurt dhe as rutinë”, tha shefi i NASA-s, Bill Nelson.

“Vendimi për të mbajtur Butch dhe Suni në bordin e Stacionit Ndërkombëtar të Hapësirës dhe për të kthyer anijen pa ekuipazh është për shkak të angazhimit tonë për sigurinë,” shtoi ai.

“Ne duam të kuptojmë shkaqet kryesore dhe si të përmirësojmë dizajnin në mënyrë që Starliner të luajë një rol të rëndësishëm në sigurimin e aksesit në ISS. Vendimi i NASA-s merr parasysh gabimet e së kaluarës dhe tregon përkushtimin për të mos përsëritni ato/ Ne kemi humbur tashmë dy anije të Kolumbias”, shpjegon Nelson./KultPlus.com

Vdes Agron Sedllari, ish-gazetari i Radiotelevizionit të Prishtinës

Agron Sedllari, ish-gazetari i Radiotelevizioni i Prishtinës, ka vdekur në orët e hershmë të mëngjesit (25 gusht) në Lozanë të Zvicrës.

“Me dhimbje dhe pikëllim të thellë lajmërojmë familjarët, farefisin, miqtë, shokët e shoqet dhe ish koleget dhe kolegët e të ndjerit (RTP/RTK), se sot më 25 Gusht, në orët e hershme të mëngjesit ndërroi jetë në Lausannë të Zvicrës, më i dashuri ynë – vëllai, babai e gjyshi Agron Sedllari”, thuhet në njoftimin mortor të familjes Sedllari.

Ndër tjera, thuhet se ai i latë përlotur, por krenarë “që patëm një baba, vëlla e familjarë të dashur e bujar – i cili na fisnikëroi çdo ditë t`jetës – me kulturën dhe dijet e tij, duke mbjell ndër ne dashurinë e pakufishme për familje dhe atdhe”.

Poashtu, thuhet se: “Varrimi: Për ditën dhe orën e varrimit, sikurse edhe për të pamën, familja do t‘njoftojë me kohë, pasi t`jetë konfirmuar nga aviacioni, dita dhe koha e arritjes në Prishtinë”. /KultPlus.com

Misioni i UNESCO-s vlerëson pellgun ujëmbledhës të Vjosës

Misioni i UNESCO-s në Shqipëri zhvilloi një vizitë edhe në Peizazhin e Mbrojtur “Pishë Poro-Nartë”, veçanërisht në zonën e Lagunës së Nartës.

Grupi i punës vlerësoi pellgun ujëmbledhës të Vjosës me një sipërfaqe 4,540 km² në territorin shqiptar, për larmshmërinë e relievit, mozaikun e llojeve të ndryshme të habitateve të një shkalle unike në Evropë.

Agjencia Kombëtare e Zonave të Mbrojtura theksoi se “lugina e Vjosës është padyshim një thesar që meriton të përfshihet në Programit “Njeriu dhe Biosfera”, UNESCO”.

Gjithashtu ekspertët e misionit të UNESCO-s, së bashku me ekspertët e Agjencisë Kombëtare të Zonave të Mbrojtura, vijojnë punën mbi përgatitjen e dosjes për aplikimin në Programin “Njeriu dhe Biosfera”.

Ky aplikim do të përfshijë tre elementet kryesorë që një Biosferë duhet të përmbushë:

funksionin ruajtës, zhvillimin dhe mbështetjen logjistike.

Grupi i Punës ka vizituar edhe monumentin e natyrës “Ujërat Termale të Bënjës”, si një nga pikat më të rëndësishme ku njeriu, kultura dhe natyra ndërveprojnë./atsh/KultPlus.com

Friedrich Nietzsche: Politikani e ndan njerëzimin në dy klasa: në vegla dhe në armiq

Harry S. Truman: “Brenda pak muajve të parë të presidencës unë zbulova se të jesh president është si të shkosh kaluar mbi një tigër. Njeriu që e nget duhet ta vazhdojë ta ngasë, ose ndryshe gëlltitet”!

Nikita Khrushchev: “Politikanët janë kudo të njëjtë. Ata premtojnë të ndërtojnë një urë edhe aty ku s’ka lumë”!

Vaclav Havel: “Nuk ka më komunist se ish-komunisti që e lufton komunizmin”!

Voltaire: “O Zot! Më shpëto nga miqtë e mi, se nga armiqtë mbrohem vetë”!

John F. Kennedy: “Nëse jemi të fortë, forca jonë flet vet. Nëse jemi të dobët, fjalët s’na ndihmojnë”!

Robert Frost: “Liberali është ai që është aq tolerant sa që mund të mos mbajë as anën e tij në një grindje”!

Friedrich Nietzsche: “Politikani e ndan njerëzimin në dy klasa: në vegla dhe në armiq”!

Charles de Gaulle: “Përderisa një politikan nuk e beson kurrë atë që e thotë, befasohet kur të tjerët e besojnë”!

Margaret Thatcher: “Çdo grua që i kupton problemet e drejtimit të një shtëpie, do ta ketë më të lehtë të kuptojë problemet e drejtimit të një shteti”!

Ronald Reagan: “Supozohet se politika është profesioni i dytë më i vjetër. Unë kam kuptuar që ai ka shumë ngjashmëri me profesionin e parë më të vjetër”!

Stanley Kubrick: “Shtetet e mëdha kanë vepruar gjithnjë si gangsterë, ndërsa shtetet e vogla si prostituta”!

Mason Cooley: “Tre njerëz të braktisur në një ishull të izoluar, do të shpiknin shumë shpejt politikën”!

James Clark: “Një politikan mendon për zgjedhje të ardhshme, kurse një burrështetas mendon për brezin e ardhshëm”!

Ely Culbertson: “Politika, një emër diplomatik për ligjin e xhunglës”!

Will Rogers: “Sa më shumë lexoni për politikën, aq më shumë arrini të kuptoni se çdo parti është më e keqe se tjetra”!

Pierre Trudeau: “Në pikëpamje akademike përpiqeni ta pohoni të vërtetën absolute; në politikë kërkoni që të vërtetën t’ia përshtatni fakteve përreth jush”!

Alexis de Tocqueville: “Në politikë, një bashkësi e njerëzve që urrehen është pothuaj gjithnjë baza e miqësisë”!

Jesse M. Unruh: “Paraja është për politikën si nëna që ushqen me qumështin e saj”!

Georges Pompidou: “Një burrështetas është një politikan që e vë veten në shërbim të kombit, ndërsa një politikan është një shtetar që e vë kombin në shërbim të vetes!

Bernard Baruch: “Votoni për njeriun që premton më pak, se ai do të jetë më pak zhgënjyes”!

Winston Churchill: “Politika është më e rrezikshme se lufta, sepse në luftë ju vriteni veç një herë”!

Soren Kierkegaard: “Tirani vdes dhe sundimi i tij merr fund; martiri vdes dhe sundimi i tij fillon”!

Harold Wilson: “Në politikë një javë është kohë shumë e gjatë”!

Boris Mashalov: “Kongresi është i çuditshëm. Dikush ngrihet të flasë e nuk thotë asgjë. Askush s’dëgjon, pastaj të gjithë bien dakord”!

Johann Wolfgang von Goethe: “Nacionalisti më i mirë është ai që i dallon të metat e popullit të vet”!

Marie Ebner: “Ne botë do të kishte më pak çaste të kobshme, nëse të këqijat s’do të bëheshin në emër të ndonjë të mire”!

Adolf Hitler: “Sa fat për sundimtarët që njerëzit nuk mendojnë!”

Faik Konica: “Ati ynë që je në Qiell, na ndihmo ta mbajmë gojën mbyllur kur s’kemi asgjë për të thënë”!

Sydney J. Harris: “Tri detyrat më të rënda të kësaj bote janë: Ta shpërblesh urrejtjen me dashuri, pranimi i të pamundshmes dhe thënia – unë isha gabim”!

Konrad Adenauer: “Jetojmë të gjithë nën një qiell, por askush s’ka të njëjtin horizont”!

Argjiroja e para për turistët, kalaja e Gjirokastrës priti 161 mijë vizitorë nga janari

Kalaja e Gjirokastrës u listua sipas statistikave zyrtare si monumenti kulturor më i vizituar në Shqipëri për vitin 2024.

Me një numër rekord vizitorësh prej rreth 160000 vetë kalaja më e madhe në vend vijon të mbetet një prej destinacioneve më të rëndësishme të turizmit historik dhe kulturor duke favorizuar turizmin në tërësi në Jug. E vendosur mbi një kodër në lartësinë rreth 360m kalaja pjesë integrale e qytetit të mbrojtur nga UNESCO ka një hapësirë të vizueshme me një gjatësi gati 500 m. Brenda saj janë vendosur disa muzeume si ai i armëve, burgu i kalasë, një muze historik, disa monumente kulti, kulla e sahatit, rrënojat mesjetare të popullimit, skena e Festivalit Folklorik Kombëtar, si dhe komplekse shumë interesante ndërhyrjesh arkitekturore të lidhura me periudhën e Ali Pashës. Përgjatë 2024 një zonë e izoluar në Jug të kështjellës u pastrua dhe u vu gjithashtu në dispozicion të vizitorëve.

“Kalaja e Gjirokastrës në periudhën që po flasim Janar-Gusht 2024 ka rreth 161 mijë vizitorë ose rreth 30% më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Karahasur me dy vite më parë kalaja duke ju nënshtruar një restaurimi ka shtuar edhe një zonë në pjesën jugore të saj e cila mund të vizitohet lirisht. Në publikimin e shifrave zyrtare të vizitave të të gjitha siteve kulturore në Shqipëri nga ana e Ministrisë së Ekonomisë, kalaja e Argjirosë ngelet objekti më i vizituar kulturor në vendin tonë”, tha Ardis Duka, kreu i Drejtorisë së Kulturës Kombëtare në Gjirokastër.

Turistët janë nga e gjithë bota por 2024 kulmoi me italianët e spanjollët si dhe me një prani të shtuar të vizitorëve nga Veriu i Europës.

“10% e numrit të vizitorëve i përkasin biletarisë online, kryesisht janë grupe ose agjensi që përdorin këtë metodë për shkak se ka edhe një reduktim të çmimit. Nisur edhe nga trendi i këtyre muajve ne parashikojmë që numri i vizitorëve të qëndrojë konstant dhe të shënojë një rritje me 30-40% deri në fund të vitit 2024”,tha Duka.

Gati 80% e vizitorëve që mbërrijnë në Gjirokastër vizitojnë të paktën 2 muzeume dhe kalaja është destinacioni kryesor. Vizitat po guidohen këtë vit në të paktën 5 gjuhë ndërsa edhe vizitorët e diasporës kanë rritur interesin që prej 2023. Ajo çka penalizon një pjesë të turistëve për ta arritur këtë destinacion është nevoja për të ecur në këmbë për rreth 15-20 minuta në ngjitje nga qendra historike. E gjithë zona përreth kalasë është një hapësirë me qarkullim të kufizuar për mjetet dhe me vështirësi të lartë parkimi./TopChannel/KultPlus.com

12 vjet nga vdekja e Neil Amstrong, njeriut të parë që zbarkoi në hënë

Sot, janë shënuar 12 vite nga vdekja e astronautit amerikan Neil Amstrong, shkruan KultPlus. Ai ishte njeriu i parë i cili zbarkoi në planetin e hënës.

Neil Alden Armstrong ka lindur më 5 gusht në Wapakoneta të Ohios. Më 16 korrik 1969 zbarkoi në Hënë me anë të anijes kozmike Apollo 11. Me të shkelur në sipërfaqen e Hënës, fjalët e para të Neil’it ishin: “ky është një hap i vogel për mua, por një hap i madh për njerëzimin” (That’s one small step for a man, one giant leap for mankind).

Ka bërë fluturim 78 orë mbi Korenë, si pilot i Forcave Detare. Në vitin 1971 u largua nga NASA dhe filloi të punojë në Universitetin e Cincinnati’t. Deri në vitin 1979 vazhdoi në këtë Universitet si Profesor i Inxhinierisë së Hapësirës Ajrore.

Prej vitit 1985 deri në 1986 ka qenë në shërbim të Komisionit Ndërkombëtar të hapësirës Ajrore. Në vitin 1986 ishte nënkryetar i komisionit të krijuar për hulumtimet e aksidentit Challenger. Ishte i martuar dhe kishte dy fëmijë. Vdiq me 25 gusht 2012 kur ishte 82 vjeç./KultPlus.com

‘Për ju bukë e krypë prore do të ndaj’

Poezi nga Enver Gjerqeku 

Kodrat e Dukagjinit

Po digjen flakë n’zjarr t’blerimit
Kësulat e fushave t’arta gjiplote.
Lumejt’ – udhëtarë t’palodhun n’mote
Vrapojnë me i zanë rrezet e agimit.

Si plis me nji sy në cikolet e veta
E vejnë borën për lindje e për dekë,
E s’guxon kush veç puhisë m’i prekë,
Kur nata zbret n’to me krahë t’le’ta.

O ujdhesa t’kohës mbi liqej t’grunit,
Që dënesni nën ortiqe, breshën e shi
E trupin e çlodhni nën hije t’drunit,

Në shputat e mia barin tuej e báj,
Nën gishtat e mi damar’t tuej i ndi’,
Për ju bukë e krypë prore do të ndaj. / KultPlus.com

“Tre metamorfozat” e Friedrich Nietzsche, nga “Kështu fol Zarathustra”

“NGA TRI metamorfozat e shpirtit po ju them: Si shpirti bëhet deve, deveja luan dhe luani më në fund fëmijë. Shumë gjëra të rënda janë atje për shpirtin, shpirtin e fortë nderues që do të duronte shumë: sepse e rënda dhe më e rënda dëshiron forcën e saj.

Çfarë është e rëndë? kështu pyet shpirti që do të duronte shumë, dhe pastaj ulet në gjunjë si deveja dhe dëshiron të jetë i ngarkuar mirë.

Cila është gjëja më e rëndë, heronj? pyet shpirti që do të duronte shumë, që të mund ta marr mbi vete dhe të gëzohem me forcën time.

A nuk është kjo: Të poshtërosh veten për të mpirë krenarinë e dikujt? Të shfaqësh marrëzinë e dikujt në mënyrë që të tallesh me mençurinë e tij?

Apo është kjo: Të braktisim kauzën tonë kur ajo triumfon? Të ngjitesh në male të larta për të tunduar tunduesin?

Apo është kjo: Të ushqehesh me lisat dhe barin e diturisë dhe për hir të së vërtetës të vuash urinë në shpirt?

Apo është kjo: të jesh i sëmurë dhe të largosh ngushëlluesit dhe të bësh miq i të shurdhërve, të cilët nuk i dëgjojnë kurrë kërkesat e tua?

Apo është kjo: të hysh në ujë të ndyrë kur është uji i së vërtetës dhe të mos shmangësh bretkosat e ftohta dhe kalamajtë e nxehtë?

Apo është kjo: të duam ata që na përbuzin dhe t’i japim dorën fantazmës që përpiqet të na trembë?

Të gjitha këto gjëra më të rënda, shpirti që do të mbante shumë i merr përsipër: si deveja, e cila, kur ngarkohet, nxiton në shkretëtirë, kështu e shpejton shpirtin në shkretëtirën e saj.

Por në shkretëtirën më të vetmuar ndodh metamorfoza e dytë: këtu shpirti bëhet luan; ai do të kapë lirinë e tij dhe do të jetë zot në shkretëtirën e tij. Këtu ai kërkon zotërinë e tij të fundit: ai dëshiron të luftojë atë dhe Zotin e tij të fundit; për fitore do të luftojë me dragoin e madh. Kush është dragoi i madh që shpirti nuk dëshiron ta quajë më Zot?

“Ti do”, quhet dragoi i madh. Por shpirti i luanit thotë: “Unë do”.

“Ti do,” shtrihet në shtegun e tij, që shkëlqen me ar – një bishë e mbuluar me luspa; dhe në çdo peshore shkëlqen një “Ti do të jesh!” Vlerat e një mijë viteve shkëlqejnë në ato peshore dhe kështu flet më i fuqishmi nga të gjithë dragonjtë: “Të gjitha vlerat e të gjitha gjërave shkëlqejnë mbi mua. Çdo vlerë është krijuar prej kohësh dhe unë jam i gjithë vlera e krijuar. Vërtet, nuk do të ketë asnjë më shumë ‘do’”.

Kështu flet dragoi.

Vëllezërit e mi, pse shpirti ka nevojë për luanin? Pse nuk mjafton bisha e barrës, e cila heq dorë dhe nderon?

Të krijosh vlera të reja – që as luani nuk mund t’i realizojë: por të krijosh për vete lirinë për krijimin e ri – atë liri mund ta kapë fuqia e luanit. Për të krijuar lirinë për veten dhe për t’i dhënë një Jo të shenjtë edhe detyrës: për këtë, vëllezërit e mi, duhet luani.

Të marrësh të drejtën për vlera të reja – ky është supozimi më i frikshëm për një shpirt bartës dhe nderues. Për një frymë të tillë është pre dhe vepër e një bishe grabitqare. Ai dikur e donte “Ti do” si më të shenjtën: tani është i detyruar të gjejë iluzionin dhe arbitraritetin edhe në gjërat më të shenjta, që liria nga dashuria e tij të jetë pre e tij: luani duhet për një pre të tillë.

Por më thoni, vëllezërit e mi, çfarë mund të bëjë fëmija, që as luani nuk mundi ta bëjë? Pse luani grabitqar duhet të bëhet ende fëmijë?

Fëmija është pafajësia dhe harresa, një fillim i ri, një lojë, një rrotë vetërrotulluese, një lëvizje e parë, një Po e shenjtë. Për lojën e krijimit, vëllezërit e mi, nevojitet një Po e shenjtë: shpirti tani do vullnetin e tij; i dëbuari i botës tani pushton botën e tij.

Nga tre metamorfozat e shpirtit ju kam treguar: si shpirti u bë deve, deveja luan dhe luani më në fund fëmijë.

“Kështu foli Zarathustra.”

Përgatiti: Albert Vataj. / KultPlus.com

Përkujtohet Hasan Ceka, intelektuali që vuri themelet e arkeologjisë shqiptare

Si sot, më 25 gusht 1900, lindi Prof. Hasan Ceka, njeriu që vuri themelet e arkeologjisë shqiptare.

“Nëntoka jonë mban kushedi edhe sa e sa dëshmi të tjera për paraardhësit tanë, e ajo që është zbuluar deri më tani është falë punës së palodhur e plot përkushtim të arkeologëve tanë. Andaj në ditën e tij të lindjes, kujtojmë njeriun që për më shumë se gjysmë shekulli ju kushtua tërësisht kërkimeve e studimeve për arkeologjinë shqiptare”, ka theksuar sot Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave, transmeton KultPlus.

Hasan Ceka studioi në Vjenë ku u dallua si student i shkëlqyer. Pas kthimit në Shqipëri, në vitin 1930, punoi në Bibliotekën Kombëtare, krijoi një koleksion arkeologjik, të cilin edhe sot e trashëgon Biblioteka e Institutit të Arkeologjisë, ndërsa ka përfaqësuar Shqipërinë pranë misioneve të huaja arkeologjike në Apolloni e Butrint.

Në vitin 1947 drejtoi ekspeditën e parë arkeologjike në Apolloni si dhe punën për krijimin e Muzeut Arkeologjik Etnografik në Tiranë. Në 1956-të kthehet në Apolloni për t’ia kushtuar qytetit antik tërë veprimtarinë e tij kërkimore e studimore. Cekës i takon merita e zbulimit të një kompleksi arkitektonik në afërsi të ndërtesës së Agonoteteve, e nimfeut të qytetit dhe e shumë veprave të tjera.

Prof. Ceka u nda nga jeta më 2 nëntor 1998.

DPA ka publikuar edhe një fotografi nga Prof. Hasan Ceka si dhe promemoria mbi ndërtimin dhe formimin e Muzeut Kombëtar nga arkeologu, Hasan Ceka, e cila ruhet në AQSH. / KultPlus.com

Pendim

Jorge Luis Borges  

E kam bâ nji prej mëkateve ma t’mëdha
që nji njeri mundet me bâ: s’kam qenë
i lumtun. Akullnajat e harresës m’gjejnë,
m’zvarrisin e pamëshirshëm m’lânë me ra.

Prindët m’lindën që ta lu’j
nji lojë t’rrezikshme e t’bukur në kët’ botë,
për tokë, ajër, zjarm e ujë.
I mashtrova. S’qeshë i lumtun. Qe e kotë

dëshira e tyne e rinisë. Trunin tim
ia fala me vullnet e kâmbëngulje
simetrive t’artit gjithë lajlelule.

Ata m’lanë trashëgim vlerat. Unë s’kam qenë trim.
Nuk më braktis kurrë, gjithmonë më rri pran’
hija e të qenit nji mjeran. / KultPlus.com

​Bitcoin rritet në afro 65,000 dollarë

Çmimi i Bitcoin u ngjit në afro 65,000 dollarë të shtunën pasi kryetari i Rezervës Federale të SHBA, Jerome Powell sinjalizoi një ulje të normës së interesit në mbledhjen e ardhshme të bankës qendrore në shtator.

Bitcoin pa çmimin e tij duke u ngjitur deri në 64,845 dollarë të premten pas fjalimit të shumëpritur të Powell në simpoziumin vjetor Jackson Hole në shtetin amerikan të Wyoming.

Kriptomonedha më e madhe në botë po tregtohej rreth 64,653 dollarë në orën 18:30 të premten për një fitim ditor prej 6.8%.

Ethereum tregtohej me 2,788 dollarë për një rritje ditore prej 6.2%.

Vlera e tregut të kriptomonedhave qëndroi në 2.27 trilion dollarë, duke u rritur 5.79% gjatë ditës, sipas CoinMarketCap, një uebsajt dixhital për përcjelljen e çmimeve të aseteve.

Kryetari i Fed Powell tha se besimi i tij është rritur se inflacioni është në një rrugë të qëndrueshme kthimi në 2%, duke thënë se “ka ardhur koha” për një rregullim në politikën monetare.

“Drejtimi i udhëtimit është i qartë, dhe koha dhe ritmi i uljes së normave do të varet nga të dhënat hyrëse, perspektiva në zhvillim dhe balanca e rreziqeve,” i tha ai simpoziumit vjetor Jackson Hole.

Kriptomonedhat panë një rënie të madhe në fillim të gushtit, kur frika e recesionit çoi tregjet globale në një rënie të lirë, pasi Bitcoin ra në 49,551 dollarë më 5 gusht./alsatm/ KultPlus.com

Femrat në sytë e meshkujve sipas Paulo Coelhos

Femrat në sytë e një mashkulli? Nuk ka rëndësi se sa peshojnë. Është e mahnitshme të prekësh, të përqafosh dhe të përkëdhelësh trupin e një femre. Ta dimë se sa peshon, nuk na provokon asnjë emocion. Nuk e kemi idenë se sa është masa jote, ose nëse je në formë.

Interesi ynë përqendrohet në një lloj tjetër forme. Nuk na intereson se sa e gjatë je në centimetra. Është çështje proporcionesh, jo masash. Neve na pëlqen një femër e rrumbullakosur dhe “me mish”. Na pëlqen ai lloj trupi që, pa asnjë dyshim, vihet re në fraksionin e sekondës.

Femrat e dobëta që sfilojnë në pasarela, ndjekin tendencën e dëshiruar nga stilistët që, e thënë me realizëm, duket sikur i urrejnë femrat dhe konkurojnë me to. Modelet e tyre janë dëshpërimisht të dobëta, të thata.

Makiazhi është shpikur sepse femrat e përdorin, por mos e përdorni. Lajeni fytyrën thjesht me ujë dhe sapun dhe aq mjaftojnë për ne.

Atletat janë shpikut për të mbajtur këmbët tuaja fantastike. Nëse natyra ju ka dhënë format që keni, atëherë ka një arsye dhe, e përsëris, neve na pëlqeni të tilla. T’i fshihni të tilla forma është si të mbani të në magazinë divanin tuaj më të mirë.

Është ligj natyror që të gjithë ata që martohen me një modele të dobët, anoreksike, bulimike dhe nervoze, më pas kërkojnë një të dashur me forma, simpatike dhe që të mos vuajë nga shëndeti. Të rejat janë të bukura, por ato mbi të dyzetat janë vërtet pjata e fortë. Për to ne jemi të gatshëm të kalojmë me not oqeanin Atlantik.

Trupi ndryshon, moshohet. Mos u dëshpëro nëse nuk të bën më ajo masë fustani që të bënte në moshën 18 vjeçare. Një femër 45 vjeçare, të cilës i bën fustani që vishte në moshën 18 vjeçare, ose vuan nga problemet e zhvillimit, ose po vetëshkatërrohet.

Neve na pëlqejnë femrat që dinë të jetojnë një jetë të ekuilibruar dhe dinë t’i kontrollojnë ndjesitë e tyre të fajit. Na pëlqejnë edhe ato që kur hanë, e shijojnë atë që hanë. Ato që kur duhet të mbajnë dietë, e bëjnë me kënaqësi (pa vuajtje dhe dëshpërim).

Disa rrudha në fytyrë, disa thinja, disa shenja moshimi në trup nuk e fshehin bukurinë. Ato janë dëshmi se ju keni bërë diçka në jetën tuaj, se nuk keni mbetur tek makiazhi dhe nuk e keni kaluar jetën tuaj nëpër qendra estetike. Keni jetuar!

Ndaj, kujdesuni për veten dhe duajeni veten!

Kjo është gjithë bukuria.”

– Paulo Coelho

Pazari i Vjetër i Shkodrës, ‘hipermarketi’ më i madh mesjetar i Ballkanit

Pazari i vjetër në Shkodër në kohën e lulëzimit të tij, u bë vërtetë një qytet i madh tregtar midis pjesës së vjetër dhe asaj të re të qytetit, i shtrirë në 1.8 km. gjatësi, ku vlonte tregtia dhe ku madhësia e tij lejonte të punonin dhe të blinin aty mbi 10000 njerëz.

Ndërsa në ditët e pazarit, ditët e diela apo të mërkura, aty mund të ishin prezentë më shumë se 30 mijë vetë, çka e tregonte edhe fakti se shkodranët e kanë pasur traditë dhe janë vlerësuar si “mjeshtërit” më të shkëlqyer në tregti.

Aso kohe në breg të Liqenit dhe lumit Buna ankoroheshin dhjetëra anije të vogla e të mëdha deri te avulloret 1000 tonelata, si dhe kishte edhe një pazar anijesh që ishte në “garë” me “Pazarin e Madh” por që ishte edhe si vazhdim i tij. Aty ishin ngritur magazina të mëdha për hyrje – dalje mallrash, kishte zyra të mëdha doganore si edhe banka dhe afër 1500 dyqane të pa përsëritshme, sot e kësaj dite.

Në të djathtë të Urës së Bunës ka qenë Zyra Doganore, ku kryheshin të gjitha veprimet financiare për import eksportet e mallrave në Shkodër, shkruan “Faktor.al”.

Dyqanet ishin vendosur në mbi 30 sokakët (rrugët) e pazarit, të cilat ishin ndarë sipas zanateve (zejeve) e ku punonin disa qindra zanatçinj e çirakë që mësonin e punonin çdo ditë. Brenda Pazarit të Vjetër kishte rregull dhe disiplinë të veçantë si edhe kryheshin shërbime kafeje, berberhaneje, hekurosje etj.

Gjatë kohës së punës, tregtarët për nevojat e tyre komunikonin njëri me tjetrin me anë dritaresh të vogla dhe në fund të ditës së punës, dyqanet mbylleshin me taraba, qepena, si dhe siguroheshin me roje dhe elemente të tjerë sigurie.

Vlen të informojmë lexuesit se Pazari i Vjetër përveç anës ndërtimore, ka qenë i sistemuar edhe në pjesën nëntokësore, e konkretisht ka pasur 5 kanale të tillë, të cilët largonin ujin nga pazari dhe ishin afër 1.8 metër të thellë. Kanali i parë mblidhte ujin e kodrave, i dyti përshkonte “sokakun e pemëshitësve”, një i tretë kalonte “skelën e peshkut”, i katërti përshkonte “sokakun e kasapëve” dhe i pesti kalonte përmes “Pazarit të madh”, por që të pesë këto kanale ujin e mbledhur e derdhnin në Bunë. Sigurisht që kanalet pastroheshin çdo vit nga punëtorë të veçantë. Pra, që në atë kohë sistemimit të pazarit i është dhënë një rëndësi e madhe si në anën ndërtimore ashtu edhe në relacion me funksionimin e plotë të tij për zhvillimin e tregtisë e të zejtarisë.

Kështu shumë shpejt Pazari i Vjetër u bë qendra më e madhe tregtare e trevave Shqiptare e më gjerë në eksport – importin e mallrave nga Kosova, Mali i Zi, Serbia, Manastiri, Bullgaria dhe anasjelltas, pra në gjithë Rumelinë e asaj kohe. Në planin tregtar dhe financiar, Pazari i Madh në Shkodër është vlerësuar nga të tjerët si “Hipermarketi” më i madh i asaj kohe në Ballkan, si dhe ka qenë i pakonkurrueshëm për nga madhësia, pasuritë që kishte brenda dhe kapacitetet përpunuese të mallrave, i krahasuar me pazaret e tjerë të fqinjëve tanë, çka vërteton se Shkodra ka qenë Metropoli i Arbërisë. / KultPlus.com

Dukagjinçe

Poezi nga Azem Shkreli:

Po vinë argatët
Të heshtur. Të muzgët. Po vinë
Po vini. Err e terr
Brodhi arave të tyre dita
Po vinë. E poqën
Diellin e bakërt të bukës
Po vini. Po vinë
Me bimët mugullore ndër muskuj
Po vinë. Ditë argëtare
Grua që do t’ua mbash mend farën / KultPlus.com

‘Sekreti i jetës, megjithatë, është të biesh shtatë herë dhe të ngrihesh tetë herë‘

KultPlus ju sjell sot 15 citate të Paulo Coelho mbi dashurinë, jetën dhe miqësinë:

“Ka vetëm një gjë që e bën të pamundur arritjen e një ëndrre: frika nga dështimi.”

“Mos e humbni kohën tuaj me shpjegime: njerëzit dëgjojnë vetëm atë që duan të dëgjojnë.”

“Dhe, kur ju dëshironi diçka, i gjithë universi punon për t’ju ndihmuar ta arrini atë.”

“Sekreti i jetës, megjithatë, është të biesh shtatë herë dhe të ngrihesh tetë herë.”

“Cila është gënjeshtra më e madhe në botë?… Është kjo: që në një moment të caktuar të jetës sonë, ne humbasim kontrollin e asaj që po na ndodh dhe jetët tona kontrollohen nga fati.”

“Dy provat më të vështira në rrugën shpirtërore janë durimi për të pritur momentin e duhur dhe guximi për të mos u zhgënjyer me atë që hasim.”

 “Çdo gjë që ndodh një herë nuk mund të ndodhë më kurrë. Por gjithçka që ndodh dy herë do të ndodhë me siguri për herë të tretë.”

“Nëse e doni dikë, duhet të jeni të përgatitur për ta lënë te lirë.”

“Një fëmijë mund t’i mësojë një të rrituri tre gjëra: të jetë i lumtur pa arsye, të jetë gjithmonë i zënë me diçka dhe të dijë të kërkojë me gjithë fuqinë e tij atë që dëshiron.”

 “Gjërat e thjeshta janë gjithashtu gjërat më të jashtëzakonshme, dhe vetëm të mençurit mund t’i shohin ato.”

“Nëse filloni duke premtuar atë që nuk e keni ende, do të humbisni dëshirën tuaj për të punuar për ta arritur atë.”

“Disa gjëra në jetë thjesht duhen përjetuar – dhe nuk shpjegohen kurrë. Dashuria është një gjë e tillë.”

“Kur dashurojmë, ne gjithmonë përpiqemi të bëhemi më të mirë se sa jemi. Kur ne përpiqemi të bëhemi më të mirë se sa jemi, gjithçka rreth nesh bëhet gjithashtu më e mirë.”

“Është mundësia për të realizuar një ëndërr që e bën jetën interesante.”

“Një është i dashur sepse dikush është i dashur. Nuk nevojitet asnjë arsye për të dashuruar./ KultPlus.com