‘Daily Mail’: Zgjidhni Shqipërinë për pushimet e vitit 2024

Posted on by Kult Plus

Zgjidhni Shqipërinë, e ashtuquajtur “Maldivet e Evropës”, për pushimet e vitit 2024, të paktën kështu thonë profesionistët e udhëtimit, shkruan Sadie Whitelocks në të përditshmen britanike “Daily Mail”.

Një ekip ekspertësh kanë ofruar parashikimet e tyre për destinacionet më pak të njohura që ata besojnë se do të bëhen pikat më të nxehta turistike gjatë vitit të ardhshëm falë bukurisë së tyre natyrore, kulturës unike dhe çmimeve të përballueshme.

Shqipëria është renditur mes vendeve më pak të njohura që ekspertët mendojnë se do të bëhen “manitë” e pushimeve në vitin 2024, një frymëzim përpara se të planifikoni pushimet tuaja të ardhshme.

Ekspertët e agjencisë online të udhëtimeve Booking.com thanë se Shqipëria është një destinacion në trend për pushime në plazh për vitin 2024, për shkak të ujrave të kaltër, maleve mbresëlënëse dhe përballueshmërisë për të gjithë udhëtarët.

Turistët pasi e vizituan Shqipërinë thanë se vendi i vogël mund të krahasohej me “Maldivet evropiane”.

Ata rekomanduan të vizitojmë perlën e fshehur bregdetare të Vlorës në jugperëndim, për të cilën thanë se është pika e nisjes së Rivierës Shqiptare dhe një bazë e shkëlqyer për udhëtime për të eksploruar bregdetin me diell.

Përsa i përket aktiviteteve, ekspertët thanë se gjatë ditës, vizitorët mund të shëtisin përgjatë shëtitores me palma, në Lagunën e Nartës ose të shijojnë një udhëtim me varkë në gjirin e vogël por mahnitës të Gramës.

“Gjatë natës, ky qytet historik rikthehet në qytetin e vjetër të gjallë, plot me dyqane dhe restorante.

“Vlora po shfaqet gjithashtu si një destinacion kulinarie, pjatat do t’ju lejojnë të shijoni shijen e Italisë përtej Adriatikut, që bekon kuzhinën lokale me ushqime të freskëta deti.

“Për një udhëtim ditor, vizitoni Tiranën, dy orë larg me makinë, për një gatim shqiptar për të shijuar traditat vendase, tavë kosi (mish qengji i pjekur me oriz me salcë kosi me erëza), një pjatë emblematike dhe ushqim shpirtëror./atsh/KultPlus.com

Homazh ndaj jetës

Posted on by Kult Plus

Poezi e shkruar nga Jules Supervielle.

Është bukur të kesh zgjedhur
Një banesë të gjallë
Dhe ta strehosh kohën
Në një zemër të vazhduar,
Dhe t’ia kesh parë duart
Duke u shtrirë mbi botën
Si një mollë
Në një bashtinë të vogël,
Ta kesh dashur tokën,
Hënën dhe diellin,
Si njerëz të familjes
Që s’kanë një të dytë,
Dhe t’ia kesh besuar
Botës kujtesën tënde
Si një kavalier drite
Në shalën e zezë,
T’iu kesh dhënë fytyrë
Këtyre fjalëve : grua, fëmijë,
Dhe shërbyer si breg
Për kontinente endacakë,
Dhe ta kesh cekur shpirtin
Me lëvizje të vogla rremash
Për të mos e trembur
Me një qasje të beftë.
Është bukur të kesh njohur
Hijen nën gjethnajë
Dhe ta kesh ndjerë moshën
Që zvarritet mbi trupin e zhveshur,
Ta kesh shoqëruar mundimin
E gjakut të zi në dejet tona
Dhe praruar heshtjen
Me yllin Durim,
Dhe t’i kesh tërë këto fjalë
Që lëvizin në kokë,
E të zgjedhësh më pak të bukurat
Për t’iu bërë një festë të vogël,
Të kesh ndjerë jetën
Të ngutur e të pa dashur
E ta kesh mbyllur
Në këtë poezi./KultPlus.com

13-vjeçari bëhet personi i parë në botë që ‘mund’ Tetris-in

Posted on by Kult Plus

Një djalë 13-vjeçar amerikan është bërë personi i parë në botë që ‘mundi’ Tetris-in, një arritje e arritur deri më tani vetëm nga inteligjenca artificiale.

Willis Gibson, nga Stillwater, Oklahoma, u bë njeriu i parë që avancoi versionin origjinal të një prej videolojërave më të njohura në botë deri në atë pikë sa loja ”ngriu”.

“Kjo nuk është bërë kurrë nga një qenie njerëzore deri më tani,” vërtetoi arritjen nga Vince Clemente, president i Kampionatit Botëror Classic Tetris.

Djali, i cili filloi të luante vetëm dy vjet më parë pasi pa Tetris në YouTube, ia kushtoi këtë sukses babait të tij Adamit që vdiq një muaj më parë.

I shpikur nga inxhinieri i softuerit Alexey Pajitnov dhe i lëshuar në 1989 në Nintendo, Tetris sfidon lojtarët të lëvizin ‘tetramine’ (blloqe në ekran) me qëllim që të mos i lejojnë të grumbullohen dhe të mbyllin hapësira për të kaluar në nivelin tjetër.

Teorikisht loja mund të vazhdojë përgjithmonë nëse një lojtar është mjaftueshëm i mirë.

Për vite me radhë u mendua se kufiri ishte në nivelin 29, kur blloqet fillojnë të bien aq shpejt sa duket e pamundur që një qenie njerëzore të vazhdojë me to.

Për dekada, lojtarët ‘mundin’ Tetris duke hyrë në softuer. Willis, i cili muajt e fundit është bërë një nga lojtarët më të aftë në SHBA, është i pari që e ka bërë këtë në harduerin origjinal./KultPlus.com

12 filma pë t’u parë gjatë vitit 2024

Posted on by Kult Plus

Ndërsa në vitin 2023 aktorët dhe shkrimtarët panë goditje të mëdha që i detyruan të shtyjnë datat e prodhimit dhe publikimit për disa filma, ka shumë të tillë që do të shfaqen në vitin 2024. 

Vazhdimet, prequels dhe biografitë duket se dominojnë kalendarin e publikimeve, dhe shumë do të jenë të kënaqur të dëgjojnë Dune: Pjesa II më në fund pritet të dalë në ekran.

Këtu janë 12 filma për t’u parë gjatë gjithë vitit:

– Mean Girls – 12 janar

– Ngjyra e purpurt – 26 janar

– Argylle – 2 shkurt

– Bob Marley: One Love – 14 shkurt

– Madame Web – 16 shkurt

– Duna: Pjesa II – 1 Mars

– Mbretëria e planetit të majmunëve – 24 maj

– Brenda jashtë 2 – 14 qershor

– Joker: Folie A Deux – 4 tetor

– I ligu – 29 nëntor

– Mufasa: Mbreti Luan – 20 dhjetor./KultPlus.com

Anton Çetta: Me fal gjakun është burrni, me rujt gjakun e falun, asht’ ma zor se sa me fal

Posted on by Kult Plus

Pasi serbët kishin filluar të vrisnin shqiptarët në Kosovë në vitet e 90-ta, ata njëkohësisht nuk pranonin që vrasjet po i bënin vetë, madje filluan të fajësojnë shqiptarët që kinse po vrisnin njëri-tjetrin për hakmarrje, pasi sipas tyre në kulturën shqiptare, marrja e gjakut është traditë. Ata filluan me këtë lloj politike dhe i armiqësuan shqiptarët mes vete, duke i shtyrë të hakmerreshin ndaj njëri-tjetrit, pasi kjo u konvenonte serbëve që shqiptarët të vriteshin mes tyre, dhe të justifikonin vrasjet e tyre duke ua lënë fajin shqiptarëve.

Në këtë mënyrë, shqiptarët të paraqiteshin para botës me një formë sa më të keqe, kinse janë njerëz primitivë që ende vrasin njëri-tjetrin. Kultura e gjakmarrjes te shqiptarët thuhet se ka ardhur nga të huajt që ua kanë sjellë shqiptarëve kur i pushtuan. Edhe Kanuni i shkruar nga Lek Dukagjini flet për gjakmarrje dhe se ai i nxiste shqiptarët të merrnin gjak. Sipas ligjeve të shkruara në kanun, shqiptarët për një kohë kishin funksionar sipas atyre rregullave dhe kjo u kishte sjellë shumë dëme, si gjakmarrjen, shtypjen e grave e të tjera.

Shqiptarët filluan t’ia falnin gjakun njëri-tjetrit dhe të ndalonin gjakmarrjen, pasi Kosova ishte në kohë të vështira dhe ishte koha e duhur për t’u bashkuar dhe për t’i ndaluar serbët që të përfitonin nga këto konflikte për përfitimet e tyre. Prandaj, do të ishte në kohën e duhur dhe vendim i mirë që dikush të merrte iniciativën për të filluar misionin e pajtimit të gjaqeve, dhe pikërisht këtë e bëri Rinia e Kosovës, e cila filloi këtë mision, në të cilin iu bashkua Anton Çetta dhe Zekiria Cana. Fillimi i kësaj lëvizje të pajtimit të gjaqeve, u bë një lëvizje mbarëkombëtare. Filluan për herë të parë në shkurt të vitit 1990 në Lumbardhë të Deçanit me pajtimin e gjaqeve në emër të lirisë e demokracisë dhe në emër të popullit për të falur gjakun. Kjo, natyrisht, nuk ishte e lehtë, pasi në kulturën shqiptare bëhej si një lloj detyrimi ndaj familjes për të marrë hakun ndaj atij që ju kishte vrarë anëtarin e familjes, prandaj që dikush të falte dikë që i’a kishte vrarë dikë në familje ishte shumë e vështirë. Jo rastësisht, në mesin e shumë fjalëve madhështore që tha Anton Çetta në tubimet për faljen e gjakut ishte edhe kjo: Me fal gjakun është burrni, me rujt gjakun e falun, ashtë ma zor se sa me fal.

Numri i faljeve të gjakut gjatë kësaj kohe ishte mjaft i madh, pasi Anton Çetta së bashku me grupin e tij kishin filluar të shkonin derë më derë për të biseduar me familjarët që kishin ndonjë anëtarë të vrarë, për të falur gjakun dhe se në tubimet e mbajtura në shumë vende, numri i njerëzve që shkonin ishte shumë i madh. Në një nga tubimet e mbajtura në Bubavec të Malishevës kishin shkuar rreth 100.000 njerëz,  për të parë duke u falur gjaku. Ajo që ishte e rëndësishme ishte se ai mohoi propagandën serbe që u përhap, sepse ata thonin se shqiptarët janë ekstremistë islamikë dhe se nuk i duan as të krishterët shqiptarë dhe se vrasin njëri-tjetrin për arsye fetare. Anton Çetta dëshmonte të kundërtën te populli shqiptar. Ai i takonte fesë katolike, dhe se numri i shqiptarëve të besimit islam ishte më i madh, andaj ai shkonte te shqiptarët myslimanë dhe se kjo nuk përbënte kurrë problem për të, pasi për shqiptarët kombi ishte më i rëndësishëm sesa feja. Në të njëjtin mision për pajtimin e gjaqeve iu bashkuan edhe Hoxhallarët dhe Priftërinjtë, ku nuk kishte rëndësi feja në këtë aspekt, por misioni për të mirën e shqiptarëve. Kjo lëvizje e pajtimit të gjakut rezulton në mbi 1200 gjaqe të falura. / Përgatiti Eduard Sopaj / KultPlus.com

‘Sonte në natë të errët të kujtoj, i trazoj ëndrrat e këtij qyteti’ (VIDEO)

Posted on by Kult Plus

Një ndër këngët nga artisti i madh i muzikës shqipe, Agron Berisha është “Ëndërr”, shkruan KultPlus.

E interpretuar me zërin e fuqishëm të Berishës, ajo është një këngë dashurie, e gërshetuar me mallin ndaj gruas dhe atdheut.

KultPlus ua sjell tekstin dhe videoklipin e këngës “Ëndërr”

Sonte në natë të errët të kujtoj
i trazoj ëndrrat e këtij qyteti
të qytetit ku jam
a m’beson
unë i thërras në argëtim

Ëndërr, o ëndërr
dëshiren ti qoja asaj
dhe thuaj më të dashurës
se unë një ditë do të kthehem në atdhe

Sonte në natë të errët të kujtoj
i trazoj unë ëndrrat e këtij qyteti
të qytetit ku jam a m’beson
unë i thërras në argëtim

Ndonëse jam ndjerë i vetmuar
në atdhe kam dëshirë për të takuar
a m’beson a m’beson
unë të thrras në argëtim

Ref. 2

Ëndërr, o ëndërr
dëshirën ti qoja asaj
dhe thuaj më të dashurës
se unë një ditë do të kthehem në atdhe

E dashur këtu jam i vetmuar në qytet të huaj larg prej teje
larg prej dëshirës por zemrat bashkohen pres me mall që të kthehem në atdhe

Ref. 2

Ënderr, o ëndërr
dëshirën ti qoja asaj
dhe thuaj më të dashurës
se unë një ditë do të kthehem në atdhe / KultPlus.com

Kartolinat, një traditë që po zhduket

Posted on by Kult Plus

Kartolinat i përkasin një tradite të shkuar nga një kohë kur festat nuk kishin kuptim pa to në një tjetër kur urimet shkëmbehen virtualisht.

Ndryshimet në formën e urimit e kuptojmë nga Arkiva e Shtetit që ruan në fond qindra të tilla, edhe një vendim të qeverisë që udhëzon Ministrin e Kulturës atë kohë të realizojë për fundvit 500 kartolina.

“Kemi vitet ’20-’30 ku popullarizohet më pas dhe përdorimi i kartolinave. Në bazë të kontekstit politik të kohës ka kartolina që sekuestrohen. Kishte një prodhimtari goxha të madhe të kartolinave që vinin nga kancelaritë apo shtypshkronjat”, tha studiuesi Myrteza Sharra.

Rëndësia dhe përdorimi i tyre ishte aq i madh, saqë edhe urimet për festat fetare bëheshin me to, madje kartolinat përdoreshin herë-herë edhe si letërnjoftime për çështje të caktuara.

“Janë përdorur për shumë urime siç janë Krishtlindjet, Pashkët, Viti i Ri apo ditëlindjet. Janë përdorur edhe për falenderuar dhe përshëndetur miqtë”.

Studiuesi Myrteza Sharra, nuk i uron miqtë dhe të afërmit me kartolina, madje ka kohë pa marrë një të tillë.

“Kam hequr dorë para shumë kohësh nga kartolinat. Ato që kam mundur i kam ruajtur”.

Kartolinat më të vjetra në Arkiv janë mbi 100-vjeçare. Edhe pse është më e thjeshtë që t’i ruash urimet më mirë me to, prapë se prapë kjo është një traditë e zbehur tashmë./KultPlus.com

Media gjermane, reportazh për Piramidën e Tiranës: Është shndërruar në qendër të teknologjisë së lartë, përçon mesazhin e lirisë

Posted on by Kult Plus

Transformimi i Piramidës në qendrën më të madhe teknologjike në rajon ka qenë në qendër të MDR, transmetuesit publik gjerman.

Në një artikull për Tiranën, transmetuesi publik gjerman shkruan se “piramida” e ndërtuar në kujtim të diktatorit në qendër të kryeqytetit Tiranë, tani është një qendër e teknologjisë së lartë. MDR thotë më tej se Piramida shihet nga qytetarët e saj si simbol i Tiranës dhe se godina e ish-diktatorit tani synon të përçojë mesazhin e lirisë.

Shkrimi i plotë:

Për dekada në Shqipëri u hoq gjithçka që të kujtonte të kaluarën komuniste. Nga të gjitha ka mbijetuar “piramida” e ndërtuar në kujtim të diktatorit në qendër të kryeqytetit Tiranë. Tani po bëhet një qendër e teknologjisë së lartë. Një ndryshim, edhe në përballjen me të kaluarën e dhimbshme?

shtë një mbrëmje e hënë vjeshte në qendër të kryeqytetit Tiranë. Dielli tashmë kishte perënduar kur kryebashkiaku Erion Veliaj doli pranë mikrofonit. Pas tij ngrihet një ndërtesë në formë koni prej betoni dhe xhami. Vizitorët kuriozë grumbullojnë shkallët që të çojnë në majë. Piramida ishte fshehur pas një gardhi ndërtimi për një kohë të gjatë, por tani qendra e re kulturore dhe e teknologjisë së lartë po inaugurohet me ceremoni.

Ndërtesa monumentale në fakt kishte për qëllim të përkujtonte përgjithmonë ish-diktatorin e Shqipërisë. Në vitin 1988 u hap muzeu për jetën e Enver Hoxhës, i cili më pas do të etiketohej si “mauzoleum”. Për katër dekada, deri në vdekjen e tij në 1985, ai sundoi vendin pa mëshirë dhe e izoloi atë nga bota e jashtme. Shqipëria konsiderohej si regjimi më kufizues midis ish-diktaturave komuniste të Evropës.

Nga jashtë, ndërtesa tashmë të kujtonte piramidën e xhamit në oborrin e brendshëm të Luvrit. Nuk dihet nëse arkitektët janë frymëzuar nga kjo. Në çdo rast, diktatori kishte një marrëdhënie ambivalente me Francën. Gjatë studimeve atje ra në kontakt me idetë komuniste. Më vonë ai e shpalli vendin armik të imperializmit, por vazhdoi të kishte kostume të furnizuara nga një rrobaqepës parizian, ndërsa popullit shqiptar i ndaloi veshjet “dekadente” nga perëndimi.

Tani, tridhjetë e tre vjet pas ribashkimit, rinovimi u përurua si pjesë e samitit të Procesit të Berlinit, i cili synon të sjellë vendet e Ballkanit Perëndimor më afër BE-së. Kancelari Olaf Scholz dhe presidentja e Komisionit të BE-së Ursula von der Leyen gjithashtu mbërritën. Flamujt e shteteve të përfshira në proces dekoruan hyrjen e piramidës. Shqipëria është kandidate zyrtare për anëtarësim që nga viti 2014 dhe BE-ja e hapi procesin në korrik 2022. “Enver Hoxha do të kthehej në varrin e tij”, tha kryebashkiaku i Tiranës, duke komentuar afrimin e Shqipërisë me Europën politike.

“Në atë kohë kishte shumë ndërprerje të energjisë. Gjithçka ishte e errët. Vetëm piramida shkëlqente, mermeri i bardhë reflektonte dritën”.

Historiania Gentiana Kera mbi kujtimet e epokës socialiste

Pas përfundimit të diktaturës, piramida u përdor për qëllime të ndryshme, si një qendër konventash, një park argëtimi dhe një klub nate. Gjatë Luftës së Kosovës në vitin 1999 ajo shërbeu edhe si bazë e NATO-s.
Është e jashtëzakonshme që piramida ka mbijetuar. Gjatë viteve të vështira të transformimit, pothuajse gjithçka që të kujtonte të kaluarën socialiste u eliminua. Statujat u rrëzuan nga piedestalet e tyre dhe simbolet politike u hoqën nga peizazhi i qytetit. Në vitin 2012, partia në pushtet në atë kohë donte të vuloste triumfin e saj mbi diktaturën duke prishur piramidën. Banorët protestuan dhe që atëherë monumenti ka mbetur i paprekur por edhe i papërdorur.

Rinovimi është një sukses, sepse ndalon piramidën nga prishja dhe i dha jetë të re asaj. Në të ardhmen, ndërtesa do të strehojë studio dhe restorante, si dhe zyra pune, ku të rinjtë mund të mësojnë programim dhe robotikë. Përdorimet e reja janë të vendosura në 34 kuti shumëngjyrëshe që janë grumbulluar brenda dhe rreth ndërtesës si blloqe Lego.

Monumenti i ish-tiranit tani synon të përçojë mesazhin e lirisë. Ajo pretendon të distancohet nga ideologjia e regjimit të mëparshëm. Gjatë ridizajnimit, të gjitha simbolet që lavdëronin të kaluarën socialiste u hoqën, shpjegoi Winy Maas, partner në firmën arkitekturore të Roterdamit MVRDV, e cila projektoi rinovimin.

Piramida e re është kthyer në një “monument për njerëzit dhe aftësinë për të kapërcyer diktatorët”. Mendoni vetëm për shkallët e jashtme. Projekti ka tërhequr gjithashtu vëmendjen ndërkombëtare. Në shtypin gjerman, për shembull, trarët e lëmuar prej betoni midis disa shkallëve provokuan një interpretim krijues: qytetarët tani mund të “rrëshqisnin nga gunga e diktaturës”.

Të rinjtë nga Tirana: “Kemi luajtur shpesh këtu si fëmijë”

Në një ditë vjeshte me erë, katër studentë kalojnë pushimin e drekës në majë të piramidës. “Ne na pëlqen arkitektura dhe pamja”, thonë Martin Taka dhe Rexhina Papa. E pyetur se çfarë i kujtoi piramida, studenti ngriti supet. Dhe Rexhina shton: “Nëse nuk gabohem, ndërtesa daton në kohën e komunizmit. Por sot është shumë më e bukur!”

Në rrëzë të monumentit, një grua e re kërkon një foto. Ajo pozon në shkallë, duke kthyer kokën në profil para se të shikojë drejtpërdrejt në kamerë. Më pas 33-vjeçarja Anxhela Malko kujton: “Kur isha fëmijë luanim shpesh këtu, ngjiteshim dhe rrëshqisnim piramidën kur nuk kishte shkallë”.

Edhe studentët, edhe Anxhela kanë lindur të gjithë pas rënies së komunizmit dhe nuk e njohin diktaturën. Dhe nuk duket se e lidhin piramidën me Enver Hoxhën apo me të shkuarën socialiste. Një sondazh i vitit 2015 zbuloi gjithashtu se piramida nuk njihet as si një peizazh përkujtimor. Të rinjtë i shohin si simbol të Tiranës.

Historiani: “Rivlerësimi dështon për shkak të vullnetit politik”

Diktatura komuniste në Shqipëri pothuajse nuk është trajtuar – deri tani përparimi ka qenë i ngadalshëm. Për krimet e diktaturës deri më sot askush nuk ka marrë përgjegjësi dhe mijëra viktima janë ende të zhdukur. “Dështon për shkak të vullnetit politik”, shpjegon historiania Gentiana Kera. Shumë nga ata që përfituan nga regjimi socialist do të mbanin poste politike sot. “Sigurisht që nuk është e lehtë të përballesh me të kaluarën tënde”. Deri tani është vërejtur më shumë përpunim artistik sesa historik. Ish-streha bërthamore e elitës partiake në periferi të Tiranës përdoret tani si një hapësirë ekspozite. Dhe artistë nga e gjithë bota së shpejti do të mund të banojnë në ish-vilën e diktatorit.

Kur kryetari i bashkisë zbret nga podiumi në inaugurim, piramida errësohet për herë të fundit para se të shkëlqejë në një shkëlqim të ri. Ngjyra të ndritshme rrjedhin përgjatë mureve të jashtme. Lazerët bëjnë që vija të gjelbra të ndezura të rrethohen nëpër hapa. Dridhet dhe shkëlqen, fillimisht në mënyrë hipnotike, pastaj në ekstazë. Shfaqja e dritës shoqërohet me muzikë që do ta prisnit në një techno club të Berlinit. Qeveria e paraqet veten si kozmopolite dhe të orientuar drejt së ardhmes.

Edhe pse historiania Kera në përgjithësi mirëpret një rinovim, ajo do të kishte dashur një muze për të burgosurit politikë ose për historinë e përditshme. “Një muze i tillë për diktaturën do të sillet në një ndërtesë që është ndërtuar për diktatorin. Kjo do të pajtohej me të kaluarën.“ Top Channel /KultPlus.com

Ti qan e loti vetëtin qerpikëve të tu

Posted on by Kult Plus

Poezi nga Lord Byron

Ti qan e loti vetëtin
Qerpikëve të tu;
Elmazi i vesës në agim
Prej vjollcës shket ashtu.
Ti buzëqesh,ç’i ëmbël gaz
shkëndrit në sytë e tu;
Sarifi zbehet n’atë çast
nga flakë e tyre blu.

Purpurn e reve ruan ti,
kur Dielli perëndon
dhe errësira pa kufi
Nis botën e mbulon
Kështu dhe vështrimi yt
Djeg retë e shpirtin tim;
Le t’erret!Brenda meje ndrit
I zjarrti perëndim! / KultPlus.com

Del në ankand koleksioni i rrallë i librave të bateristit të Rolling Stone

Posted on by Kult Plus

Ai ishte i njohur si bateristi i Rolling Stones, por larg skenës Charlie Watts ishte një i apasionuar pas letërsisë.

Biblioteka e tij e pasur përmbante dhjetëra botime të para të rralla, duke përfshirë botimet e para të nënshkruara të The Great Gatsby të F Scott Fitzgerald dhe The Hound Of The Baskervilles të Arthur Conan Doyle.

Dy vite pas vdekjes së tij, disa nga këto libra po dalin në ankand.

“Mendoj se është befasuese sepse gjithçka që kemi ditur për Charlie Watts është vetëm pasioni i tij për skenën, dhe të shohësh edhe një anë tjetër të panjohur të tij pra që ai ishte  i apasionuar pas libtave por dhe koleksionist, mendoj se është një surprizë. Ai ishte një njeri i qetë por edhe i turpshëm. Por nga ana tjetër ai ishte gjithashtu tepër kurioz për më të mirën e xhazit dhe të letërsisë në veçanti dhe koleksioni i tij e dëshmon më së miri këtë”.

Mes librave që janë nxjerrë në ankand përfshijnë edhe vepra të tjera si ato të shkrimtarëve të njohur si George Orëell, James Joyce, Arthur Conan Doyle dhe Agatha Christie.

“Perla e këtij  koleksioni, ndoshta janë edhe dy kopjet e librit të parë të “Gatsbi i madh”. Ky libër që është pas meje këtu është një kopje e librit  të parë të “Gatsbit të  madh”, kopja e parë shumë e rrallë e këtij libri që ëshë pjesë e letërsisë së shekullit të XX”.

Librat janë shfaqur në shtëpinë e ankandeve Christie në qytetin e Nju Jorkut.

“Ai gjithmonë merrte botimet më të rralla të mundshme, kopjet më të mira, libra me autografe të shkrimtarëve. Dhe kështu, kur shikojmë librat që shfaqen këtu për shembull, ne kemi kopje të librave të Arthur Conan Doyle si ‘Sherlock Holmes’ të cilat janë  nënshkruar në mënyrën më të mrekullueshme nga vetë ai”.

Librat nuk ishin pasioni i vetëm i bateristit të grupit të njohur muzikor Rolling Stone.

Ai gjithashtu mblodhi kujtime nga Lufta Civile Amerikane, sende antike, makina të vjetra, dhe madje edhe një gardërobë me kostume të Mbretit Edward VIII. Por obsesioni më i madh i jetës së tij ishte xhazi.

“Dashuria e tij e vërtetë, pasioni i tij i parë ishte xhazi dhe unë mendoj se koleksioni që ai ndërtoi është dëshmi e një ane më personale të Charlie i cili nuk  kënaqej vetëm me muzikën rock and roll, por duhej të kultivonte edhe pasionet e tij të tjera”.

Duke u rritur në Wembley, ai dhe shoku i tij i përjetshëm Dave Green kursyen të gjitha paratë e tyre për të blerë disqe nga Jelly Roll Morton, Johnny Dodds, Charlie Parker etj.

Bateristi, i cili u bashkua me Rolling  Stones në vitin 1963, ishte i përkushtuar ndaj xhazit dhe letërsisë që nga fëmijëria. Në një deklaratë vetë grupi muzikor shprehet se bateristi ishte zemra e grupit për 60 vite radhazi.

Watts u rrit në veri të Londrës dhe punoi për 26 albumet e grupit.

Bateristi i cili studio edhe për dizajn grafik, kontribuoi  gjithashtu në marketingun dhe prezantimin e Stones.

Kontributi i tij u u duk kur performancat e tyre u bënë gjithnjë e më spektakolare.

Ai ndërroi jetë në një spital në Londër më 24 Gusht 2021, në moshën 80-vjeçare.

Megjithëse shkaku i vdekjes nuk u deklarua kurrë zyrtarisht, disa media të huaja shkruajtën se bateristi legjendar vuante nga sëmundja e kancerit.

Librat do të ekspozohen në Los Anxhelos dhe Nju Jork përpara se të dalin në ankand në Londër këtë Shtator.

Ankandi do të zhvillohet në dy pjesë. E para do të mbahet më 28 Shtator në Londër, ndërsa e dyta do të zhvillohet online, nga 15 Shtatori deri më 29./KultPlus.com

Cilët janë romanet më të shitura në histori?

Posted on by Kult Plus

Romane fantazi, edukative dhe thrillers, romanet më të shitur ndonjëherë janë vepra shumë të famshme që shpesh janë kthyer në filma. Duke përjashtuar tekstet e shenjta dhe ato letrare, veprat e botuara fillimisht në disa vëllime të veçanta janë romanet më të shitur ndonjëherë.

Gruaja e Përjetshme (Ajo: Një histori e aventurës), 1887 – H. Rider Haggard: 83 milionë kopje të shitura

Ky roman i hapi rrugën zhanrit letrar historik të njohur si bota e humbur, që konsiston në zbulimin e një vendi të largët dhe të paeksploruar të lënë jashtë modernitetit. Nga ky libër u realizuan 10 filma i pari në 1899, i fundit në 2001.

Luani, Shtriga dhe dollapi (Il Leone, la Strega e l’Armadio), 1950 – CS Lewis: 85 milionë kopje të shitura

Ky është libri i parë i bazuar në sagën “The Chronicles of Narnia” dhe është më i njohuri, edhe falë filmit të vitit 2005, i cili pati një sukses mbarëbotëror. Lewis e shkroi këtë libër frymëzuar mbi të gjitha nga alegoritë e krishtera, por edhe nga mitologjia e grekëve dhe romakëve të lashtë apo nga mitologjia skandinave.

Kodi i Da Vinçit, 2003 – Dan Brown: 90 milionë kopje të shitura

“Kodi i Da Vinçit” është romani i katërt thriller i shkruar nga Dan Brown. Kjo vepër është plot simbolika dhe legjenda, të cilat kanë kontribuar në bërjen e librit shumë të famshëm dhe gjithashtu të kritikuar.

Ëndrra e dhomës së kuqe (Hónglóu Mèng), 1791 – Cao Xueqin: 100 milion kopje të shitura

Kjo vepër letrare u shkrua në Kinë gjatë sundimit të perandorit Qianlong. Libri përmban 120 kapituj në të cilët ka shumë personazhe dhe histori që ndërthuren me njëri-tjetrin. Romani është i rëndësishëm jo vetëm për personazhet dhe vlerën psikologjike, por edhe për përshkrimin e detajuar të shoqërisë aristokratike kineze të shekullit të tetëmbëdhjetë.

Alkimisti (O Alquimista), 1988 – Paulo Coelho: 100 milionë kopje të shitura

Paulo Coelho fitoi çmimin prestigjioz Grinzane Cavour me “Alkimistin”. Libri fillimisht u prit në mënyrë të vakët nga publiku, përpara se të bëhej një sukses tregtar në vitet 1990.

Dhe atëherë nuk kishte asnjë, 1939 – Agatha Christie: 110 milionë kopje të shitura

Me 110 milionë kopje të shitura në mbarë botën. Ky roman i suksesshëm është përshtatur në shumë versione nga kinemaja tek filmat vizatimorë, videolojërat dhe komedi. 

Harry Potter and the Philosopher’s Stone 1997 – JK Rowling: 120 milionë kopje të shitura

Libri i parë në sagën e Harry Potter është libri më i shitur ndonjëherë, por gjashtë librat e tjerë kanë pasur gjithashtu sukses global, duke e vendosur veten në Top 20.

Hobbit (The Hobbit), 1937 – JRR Tolkien: 140 milion kopje të shitura

“Libri i Zotit të unazave” (1955) duhej të botohej në një vëllim të madh, por kriza ekonomike pas Luftës së Dytë Botërore e pengoi atë dhe më pas u botua me tre vëllime. “The Hobbit” u botua në 1937 dhe sot ka një rritje të shitjeve falë adaptimeve filmike të sagës.

Princi i Vogël (Le Petit Prince), 1943 – Antoine de Saint-Exupéry: 150 milion kopje të shitura

“Princi i Vogël” nuk konsiderohet realisht një roman i plotë, por gjithsesi është një histori e moshës madhore për djemtë që trajton shumë tema si kuptimi i jetës, dashuria dhe miqësia. Që nga botimi i parë e deri më sot, ky libër ka magjepsur brezat dhe është përkthyer në më shumë se 500 gjuhë dhe dialekte.

A Tale of Two Cities, 1859 – Charles Dickens: 200 milionë kopje të shitura

I vendosur në Paris dhe Londër, ky është një nga dy romanet historike të shkruara nga Charles Dickens me Barnaby Rudge. Pavarësisht se është libri më i shitur i të gjitha kohërave, sipas një sondazhi të kryer nga BBC ai është vetëm i 63-ti ndër librat më të dashur të të gjitha kohërave./KultPlus.com

85 vjet nga lindja e poetit Rexhep Elmazi

Posted on by Kult Plus

Shkrimtari shqiptar, Rexhep Elmazi, lindi më 3 janar të 1938 në Malishevë të Gjilanit, shkruan KultPlus.com

I njohur për punën e tij si shkrimtar, Elmazi njihet edhe si një patriot i madh, pasi konsiderohej si personalitet i rrrezikshëm për regjimin pushtues.

Rexhep Elmazi është detyruar të punojë si përkthyes në Këshillin Popullor të Rrethit të Gjilanit. Në vitet ’60, i’u bashkua një grup ilegal të atyre viteve që i printe Adem Demaçi ku ka demaskuar politikën rankoviqiste shpërndarë parulla dhe afishe kundër regjimit serbo-jugosllav. Më 1964 zgjedhet udhëheqës i Komitetit për Gjilan në Lëvizjen për Bashkimin e Shqiptarëve, organizatë ilegale patriotike, në krye të së cilës ishte atdhetari Adem Demaçi.

Pasiqë zbulohet nga shërbimi i fshehtë serb UDB-ja dhe, poeti, Rexhep Elmazi arrestohet me 8 qershor të vitit 1964, ku dënohet me nëntë vjet burg. Pas vuajtjes së dënimit, ai lirohet nga burgu i Pozharecit, më 8 nëntor të vitit 1968.

Gjatë punës si përkthyes në Entin e Sigurimit Social në Gjilan, vazhdoi krijimtarinë poetike dhe librin e parë me poezi “Frymëmarrje” që e botoi, më (1972), ai botoi edhe veprën e dytë “Fryma”, më (1994).

Një shkollë në Gjilan nderon figurën e Elmazit duke lënë emrin e tij. /KultPlus.com

Kjo është kënga më e mirë për vitin 2023, sipas Variety

Posted on by Kult Plus

“Fast Car” e Tracy Chapman mund të jetë shpallur kënga e vitit në 57th Country Music Awards, por Variety ka një pikëpamje të ndryshme. Sipas revistës së njohur amerikane, kënga më e mirë për vitin 2023 i përket Billie Eilish dhe është e lidhur pazgjidhshmërisht me filmin më viral të vitit, “Barbie”.

Është kënga e titulluar ” Për çfarë u bëra?” “, e cila u shkrua për kolonën zanore të filmit popullor.

Eilish, 22 vjeç, kryesoi listën e revistës, me “Not Strong Enough” të Boygenius dhe “First Person Shooter” të Drake që zënë vendin e dytë dhe të tretë respektivisht. Variety e përshkroi baladën, të krijuar nga Eilish dhe vëllai i saj Phineas, si kolona zanore më e mirë e filmit që nga “No Time to Die” për filmin e James Bond të vitit 2021./abcnews.al

Hapet ekspozita ‘Përtej Errërsirës’ nga artisti Gent Smani

Posted on by Kult Plus

Më 29 dhjetor, në qendrën për kulturë ‘Shtëpia e Shani Efendiut’ në Prizren është hapur ekspozita ‘Përtej Errësirës’ nga artisti Gent Smani, përcjell KultPlus.

Ekspozita me kurator Fatmir Jukën do të qëndrojë e hapur deri më 12 janar 2024.

 Në vijim gjeni tekstin kuratorial rreth ekspozitës:

“PËRTEJ ERRËSIRËS” / Teksti kuratorial

Rri zgjuar natën, atëherë  kur errësira ka mbuluar çdo gjë dhe kur qetësia mbretëron me heshtjen e vet qytetin tim, atëherë kur gjumi ka kapluar çdo send, atëbotë, unë filloj dhe jetoj dhe shoh përtej errësirës gjëra që dita nuk mi jep. Unë jam Gent Smani dhe mendoj se përtej natës, përtej errësirës, ekziston një shteg ku të errtën e kam si mbështetje, siç do shprehej Alain Badiou: Për të zezën (errtën), si jo-ngjyrë e pikturës, duhet të themi, se nuk është e kundërta e dritës, por mbështetja për një dritë tjetër, më tepër sesa për vetë dritën.

Pier Soulage është një piktor që gjithë kohën e tij e shpenzoi në kërkimin e dritës në errësirë.

Sipas tij, ai pohonte sa e sa herë se; ekziston vetëm një trekëndësh piktural, i përbërë nga “gjëja”, që është vepra, ai që e ka përfituar (piktori) dhe atij që e shikon (spektatori). Në këtë trekëndësh, “gjëja-vepra”, është një ndërmjetësim midis kërkimit pjesërisht të verbër të artistit, kërkimit pjesërisht të ndriçuar të spektatorëve dhe se ky raport midis verbërisë dhe ndriçimit, i cili hamendëson tre terma (dy subjekte dhe një gjë), e shpjegon në fund “gjënë-veprën”, atëherë kur vepra flet dhe artisti i dëfton spektatorit shkëlqimin e pafundëm, shkëlqimin e ri, të fshehur në errësirë.

Pra sipas Soulage, në të errtën qëndron forca e kërkimit e njëkohësisht zbulimit… Sa e sa pasione e kanë shtyrë njeriun në historinë vet që t’u turrej errësirave të verbëra dhe t’i shfaqë botës dritë… Kjo është misionare, fisnike dhe e natyrës njerëzore e në fund ajo që shfaqet është magjike dhe të habit. Pra, në këtë përpjekje ka më shumë se një personazh, së pari është dikush që e nis këtë aventurë në errësirë dhe ky është artisti disi i verbër,  pastaj vjen spektatori  gjysëm i ndriçuar të cilit i tregohet vepra e cila merr kuptim kur shfaqet, atëherë kur nata nuk është më natë, por një pëlhurë a qëndismë e pazbuluar deri në fund. Në këtë kuptim, përtej së zezës së Soulages-it gjendet njëmend pohimi i kulluar piktural i asaj çka është e aftë të bëjë piktura, e pse jo netëve piktorike të Gentit që na zbulohen… hapësira e krijuar për atë që vështron është e tillë që lëvizjet, ecjet, vëzhgimet, bëjnë të mundur ndryshimin në çdo çast se, e errëta vetmitare dhe e ngjeshur e çdo tabloje të Gentit tregon se ajo do mund të vazhdojë, se kufizimi i pikturës e madje, pamatshmëria e saj, është veçse një çast i pafundësisë së vet. Ja sesi e errëta-nata, bëhet mbështetje e përtej së zezës. Edhe ngjyrat “rrëzohen” para kësaj errësire… jo se “bien” por faktojnë pikëmbështetjen e tyre pikërisht mbi këto errësira dritëmbajtëse… e forma po ashtu.

Pikërisht tek forma si armatura mbajtëse e kësaj gjëje-vepre ekziston, një problem. Në art, në pikturë, sikurse në muzikë, nuk bëhet fjalë që të riprodhohen apo të shpiken ca forma, por të kapen ca forca. Madje pikërisht për këtë shkak asnjë art nuk është figurativ por shfaqet si abstrakt. Formula e famshme e Paul Klee-së, “jo të jepet ajo çka është e dukshme, por të bëhet e dukshme diçka’, automatikisht çan errësirën dhe piktura e Gentit fillon e ndërton një gjuhë, aty gjen forcë dhe merr zë… Forca është sipas Gilles Deleuze në raport të ngushtë me ndjesinë: lipset që mbi një trup të ushtrohet njëfarë force që të mund të ekzistojë ndjesia. Bash kjo i kërkohet edhe muzikës, ti bëjë të tingëllojnë ca forca jotingullore, dhe pikturës, ti bëjë të dukshme ca forca të padukshme. Genti e ushtron forcën e tij pikërisht mbi masën e madhe të trupit të natës… Genti ka forcë imagjinative të madhe dhe i nxjerr xhevahiret natës një e nga një e ne ndihemi të pasur e të pafrikësuar nga nata… biles i ndjejmë dhe melodinë…/KultPlus.com

‘Elle España’ artikull për Shqipërinë, Rama: 93% më shumë spanjollë vitin e kaluar krahasuar me 2022

Posted on by Kult Plus

Revista e njohur “Elle España” ka publikuar një artikull për Shqipërinë, konkretisht Vlorën, duke e cilësuar si destinacionin kryesor për 2024.

Kryeministri Edi Rama ndau në rrjetet sociale shkrimin e publikuar në “Elle España”.

“Edicioni në spanjisht i revistës së njohur “Elle”i kushton këtë artikull Shqipërisë si një ndër destinacionet më të rëndësishme europiane për spanjollët gjatë 2024-ës, duke u ndalur në Vlorë, mes plazheve e maleve, lagunës së Nartës e ishullit të Zvërnecit, turizmit kulturor e atij kulinar duke vlerësuar me 5 yje tavën tonë të kosit”.

Rama bëri të ditur se “93% më shumë spanjollë krahasuar me një vit më parë, kanë vizituar vendin tonë gjatë periudhës janar-nëntor 2023”.

“Ky qytet bregdetar është shpallur si “Maldivet e Evropës” dhe është një nga destinacionet kryesore për të vizituar në vitin 2024. Vlora është vendi perfekt për të shkuar me pushime në plazh, pasi është pagëzuar nga platforma e lartpërmendur si “Maldivet e Evropës”  dhe udhëtimi zgjat vetëm pak orë. Vlora, një qytet i vogël i vendosur në jugperëndim të Shqipërisë dhe 135 km larg nga kryeqyteti, Tirana, i cili mund të jetë një udhëtim i mirë ditor nëse doni të ndryshoni rutinën e plazhit, është pika e nisjes së Rivierës Shqiptare e ndodhur midis Adriatikut dhe Jonit”, thuhet në artikullin e Begona Alonso në revistën “Elle España”.

Në artikull shkruhet gjithashtu se “disa nga destinacionet më të bukura të Vlorës, thesaret e Rivierës Shqiptare janë, Gadishulli i Karaburunit, më i madhi në Shqipëri, Ishulli i Sazanit, Parku Arkeologjik antik i Orikumit, Parku Arkeologjik i Amantias, si dhe fshatrat e bukur bregdetar dhe shpellat e paeksploruara në detin Jon, Kalaja e Porto Palermos në Himarë”.atsh/KultPlus.com

Rama: Shqipëria turistike gati për t’u zbuluar gjatë 2024-ës

Posted on by Kult Plus

Kryeministri Edi Rama ftoi sot të vizitorët vendas e të huaj të vizitojnë Shqipërinë turistike në 2024.

Rama ndau në rrjetet sociale një video promovuese, nga zonat turistike të Shqipërisë nga jugu në veri.

“Ditë të mbarë me Shqipërinë turistike që është gati për t’u zbuluar gjatë gjithë 2024-ës me të gjitha hiret e saj: nga malet e thepisura që shohin ujërat e bruzta të deteve, qytetet e lashta, e më në thellësi akoma, traditat sa të vjetra aq të gjalla që janë shpirti i vërtetë i saj dhe përvojat e bukura të gjithë udhëtarëve që një vendi dinë t’i rrokin shpirtin”, shkruan Rama.

Ndërsa në videon e publikuar theksohet se “në zemrën e Mesdheut ku malet e lashta takohen me valët e kaltra ndodhet Shqipëria. Në vitin që lamë pas 10 milionë njerëz zbuluan thesarin tonë të fshehur. Tani në 2025, magjia vazhdon. Udhëto nëpër qytete të lashta,, zbulo Alpet e pasura dhe zhytu në shumëllojshmërinë e traditave lokale. Pushime të lumtura në Shqipëri ku çdo agim është një premtim dhe çdo perëndim dielli, një festë. Bashkohu me ne në 2024. ku çdo moment është një ftesë për të krijuar kujtime. Deri atëherë lejo erën të çojë ëndrrat tuaja në brigjet tona”.

Videoja promovuese u shpërnda edhe nga ministrja e Turizmit dhe Mjedisit, Mirela Kumbaro.

10 011 500 turistë të huaj kanë hyrë në vendin tonë deri mbrëmjen e 25 dhjetorit.

Për shkak të vijës së gjatë bregdetare Shqipëria ofron disa plazhe, nga veriu deri në jug, si në Velipojë të Shkodrës, në Shëngjin të Lezhës, në Durrës, Vlorë, Himarë, Sarandë, etj., plazhe këto që frekuentohen përveç shqiptarëve, edhe nga shtetas të huaj, që zgjedhin Shqipërinë si një destinacion turistik gjatë muajve të verës. Gjithashtu, Gjirokastra, Berati, Butrinti, Kruja, Tirana, Shkodra, etj., janë destinacione të kërkuara për turizëm historik dhe kulturor.

Po ashtu, vendi ynë ka kushte për turizëm gjithëvjetor, për shkak të relievit, që ofron mundësi për turizëm nga jugu, në veri. Fshatrat turistikë të veriut të vendit njohin së fundmi numër të lartë turistësh, ndërsa po zhvillohet edhe infrastruktura për turizmin e aventurës.

Shqipëria po ashtu ka lumenj të shumtë, laguna dhe parqe kombëtare, të cilat thithin turistë nga e gjithë bota./atsh/KultPlus.com

Perëndia e bollëkut, objekti i lashtë i ekspozuar në Muzeu Arkeologjik Apoloni

Posted on by Kult Plus

Muzeu Arkeologjik Apoloni ndau online objektin e parë për këtë vit: një perëndi dhe shoqëruesen e saj.

Bëhet fjalë për objektin e njohur edhe si “Gjeniu i mirë me kornokopia”, ose perëndia e bollëkut, e gjetur në Apoloni. Objekti është i materialit gur gëlqeror, me përmasa: lartësia 55 cm, gjerësia 35 cm, trashësia 15 cm, dalja e relievit 5.5 cm te gjunjët, 7 cm te koka.

Në të majtë paraqitet një perëndi i ulur, i zhveshur, me një bark të fryrë, me kokë të madhe dhe me përmasa jo të rregullta. Në dorën e majtë mban një bri bollëku, ndërsa në të djathtë shoqëruesja e tij qëndron në këmbë dhe mban veshur një Hiton dhe Himationi.

Disa studiues i paraqesin si perëndi ilire të pjellorisë, Vidasus, Thana, të cilët shfaqen nga shek. III p. Kr deri në shek VI m. Kr. Të tjerë studiues e përmendin si “Gjeniu i mirë me Kornokopia” ( briri i bollëkut).

Vepra daton në periudhën perandorake romake dhe është e ekspozuar në MAA/atsh/KultPlus.com

Kryeministri Kurti takon ambasadorin e Turqisë, flasin për sigurinë dhe fushën e mbrojtjes

Posted on by Kult Plus

Gjatë paradites, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, priti në takim ambasadorin e Turqisë në Kosovë, Sabri Tunç Angılı.

Me urimet e dyanshme për Vitin e Ri 2024, takimin e parë për këtë vit, kryeministri Kurti dhe ambasadori Angılı e filluan duke reflektuar mbi bashkëpunimin përgjatë vitit 2023, sidomos në fushën e mbrojtjes, sigurisë dhe ekonomisë, dhe e vazhduan me planet dhe synimet e partneritetit ndërmjet dy shteteve, transmeton klankosova.tv.

Ambasadori Angılı e uroi kryeministrin dhe popullin e Kosovës për liberalizimin e vizave që hyri në fuqi me 1 janar. 

Kryeministri Kurti e falënderoi për urimin dhe shprehu mirënjohjen e tij për mbështetjen e vazhdueshme të Turqisë ndaj shtetit dhe popullit të Kosovës, dhe gatishmërinë e vullnetin për thellim dhe zgjerim të mëtejmë të marrëdhënieve dypalëshe Kosovë-Turqi./klankosova/KultPlus.com

Dalëngadalë.. poezia e fundit e Dritëro Agollit

Posted on by Kult Plus

Poezi nga Dritëro Agolli

Mbaruan të gjitha gjërat që kishte shtëpia:
Në oborr u tha në fillim një dardhë,
U shterr dhe pusi i madh tek avllia
Ku kishte koliben qeni i bardhë.
Dhe vdiqën njëri pas tjetrit

Im atë, vëllezërit e tij, së fundi dhe nëna;
Tani kam mbetur veç unë këtu nga të vjetrit
Tek bulevardi zvarris këpucët e ngrëna.
Kështu, më i vjetri nga fisi jam unë
Gëzohem që rroj me miqtë e mi të hershëm të rrallë,
Por ka edhe të tjerë, madje edhe shumë,
Që thonë: “Ende ky gjallë”

Këta që vdekjen ma ndjellin janë poetët,
Poetët me njëri-tjetrin nuk duhen kurrë!
Kur gripi më zë i ngrenë veshët
Dhë bëjnë sikur u vjen keq: “Vërtet i sëmurë”?/KultPlus.com

Galeria e Arteve Digjitale, Margariti: Mos u largoni nga Korça pa e vizituar

Posted on by Kult Plus

Atmosfera e festave mbetet ende e pranishme në një qytet si Korça ku ka shumë për të parë e shijuar.

Ministrja e Kulturës, Elva Margariti, bëri thirrje përmes rrjeteve sociale që vizitorët të mos e lënë pa parë ekspozitën e çelur në Galerinë e Arteve Digitale. “Mos u largoni nga Korça pa vizituar ekspozitën imersive me imazhe të Muzeut të Artit Mesjetar, “Ikonografia shqiptare”, në Galerinë e Arteve Digjitale. Një eksperiencë e magjishme në një botë engjëjsh e shenjtorësh”, shkroi online ministrja Margariti.

Ekspozita u çel më 23 duke ofruar për vizitorët e Korçës një eksperiencë unike, pothuaj si një udhëtim nëpër kohë. Kjo është ekspozita e parë imersive e artit digjital në vend, e titulluar “Ikonografia Shqiptare: Mjeshtrat e mëdhenj”. Kjo ekspozitë është mundësuar falë mbështetjes dhe fondit të Muzeut Kombëtar të Artit Mesjetar./atsh/KultPlus.com

Rreth ekspozitës personale të piktores Luljeta Rama Muçaj

Posted on by Kult Plus

Ballsor Hoxha

Në pikturën e abstraksionit objekti më është ide dhe ideja është ngjyrë dhe ekstazë e manifestim i vëzhgimit dhe përcjelljes së udhës së kësaj ideje. Në abstraksionin e Luljeta Rama Muçaj po kjo është edhe një histori në vete. Në të vërtetë, abstraksioni i saj, mund të shihet në dy mënyra: si abstraksion i ekstazës dhe ndjeshmërisë, poezisë dhe muzikës së ekstazës së amalgamimit të shiut me dheun; dhe në një pikëpamje më analitike si ekstazë amalgamomi dashurie. Dashuri mes dheut e shiut, apo ndoshta edhe e përbrendshmja e dashurisë së njeriut me njeriun.

Maurice Blanchot kur flet për dy versionet e imagjinares sonë, ai merr shembull piktoren e cila e dorëzon objektin në krijimin e saj dhe me këtë në një mënyrë e vjedhë dhe e çanë realitetin përgjysmë, duke krijuar një realitet të ri përmes krijimit të piktores. Po të marrim, vetëm këtë parafrazim të Blanchot, do të kishim një realitet krejtësisht të ndjeshëm, të afërt nën lëkurë tonën, dhe një përjetim aq të thellë dhe të madh, gjigant, të ekstazës së takimit të energjive, sidomos atyre nën tërheqje.

Dhe prej këtu vëzhgimit, apo siç thotë Blanchot vjedhjen e objektit/idesë në një realitet të ri. A jemi në një realitet krejtësisht personal dhe në të njëjtën kohë universal në pikturat e Luljetës. Është e vërtetë, kjo pikturë arrin të krijojë një përjetim krejtësisht unik të të bukurës së ekstazës së tërheqjes, shtrëngatës dhe gurgullimit të energjive nën përqafimin e tjetrës.

Piktura e Luljetës është e mbrujtur prej gjakimeve të mbajtjes, ruajtjes dhe vëzhgimit të aromave, të vrundujve të energjisë së natës, të verës, të acarit, e të dheut pas shiut.

Më tutje në këtë pikturë dheu është sikur loja e fëmijëve me brumë, i manovruar dhe zotëruar artistikisht në të gjitha shpërbërjet e tij pas këtyre vrundujve të dheut pas shiut.

Në pikturën e Luljetës ka një durim prej artisteje të arrirë të pjekur dhe shumë të aftë teknikisht dhe në motivet e saj. Ka një kompozicion jo vetëm teknik, por edhe të ndjeshmërisë që të bën të ndjesh aromën e gjërave pas shiut, shpërndarjen dhe shpërbërjen e tyre, kështu duke kaluar nëpër të gjitha kalimet dhe simboizat e gjërave nën ekstazën e këtij çlirimi të shiut, por duke e marrë p[r objekt vëzhgimi dheun.

Motivet e pikturës së Luljetës janë tejet tejet të thella, dhe aq më shumë të pazbuluara në tërësinë e tyre kështu duke krijuar kureshtjen tek shijuesi që të vëzhgojë këto fenomene të kapura nga Luljeta dhe të hyjë thellë e më thellë në magjinë e saj, që në të vërtetë është magjia e tokës dhe ekstazës së saj.

Do të kishim veçuar disa piktura, megjithëse i tërë koleksioni është i mbamendshëm dhe një prej kulminacioneve të artit në figurativ në Kosovë.

Piktura Rjedhë

Në këtë pikturë, ka një mister të thellimit të vëzhgimit dhe pikturimit dhe artit të Luljetëls e cila krijon një masë të papërmbajteshme, gati se të papërballueshme të të zezës së dheut/thellësisë së tij, kështu duke e shpërfaqur guximin e saj artistik por edhe të eksplorimit në këto vepra të saj. Në të vërtetë e paikshmja, kontrasti përmes nuancës së ngjyrës kontrastuese e hollon dhe e realizon në thellësitë e saj pikturën e saj. Me të vërtetë pikturë e guximshme, që kapë në tërësinë e saj atë kureshtjen e njeriut: si është nëntoka, dheu, nata, e zeza, etj.

Piktura Në Pritje

Është sigurisht ndër pikturat më të arritura të Luljetës që në të vërtetë ka inspirim pikturën Rilindjes të Romës, atë që sot e quajmë klasike, me ngjyra dhe harmoninë e ndriçimin brenda saj. Mirëpo në të vërtetë këtu do të ndaleshim, më shumë në atë që asocon apo që thekson në ne titulli i kësaj pikture me kompozicionin e saj, e që është esktaza e trupit të dheut që në “pritje” vlon dhe derdhet i shpërthyer nga ekstaza. Ka një shtrëngatë, një luftë, një ballafaqim, një ushtimë uturimë dhe një shpërthim të të bukurës nga tërheqja e fenomeneve nën influencën e ekstazës.

Piktura Mos

Është pikturë e cila në ndërlidhje me pikturën Rrjedhë si diptik krijojnë thellësinë më të madhe të brendësisë së ndjesisë së dheut, natëls e të zezës, në abstraksion, dhe në këtë arrijnë diku në thellësitë e vdekjes dhe asaj që përfytyrojmë në vdekjen, si humbje dhe përhumbje, pezullim në mungesën.

Piktura Natën

Natën në këtë pikturë Luljeta e sheh si një udhëzim, kalim i shtrëngatës dhe me këtë qetësi, kthjelltësi dhe prehje e shtrëngatës.

Piktura Dirdhje

Sigurisht një prej bukurive më të rralla në artin Kosovar së paku, një kryevepër e penetrimit në asocimin e shkarkimit të eskstazës së shiut në tokën dhe me këtë përhapjen e një ndjesie aq të hollë të të bukurës dhe të kalimit të shtrëngatës së takimit të shiut me tokën. Por edhe vlen të ceket teknika e saj e pikturës japoneze aq mirë të asimiluar në këtë./KultPlus.com

Muzeu Ikonografik ‘Onufri’ në Berat, mbi 76 mijë vizitorë në 2023

Posted on by Kult Plus

Muzeu Ikonografik “Onufri” në Berat ka shënuar një fluks të lartë vizitorësh gjatë vitit 2023.

Qendra Kombëtare e Muzeumeve Berat bën të ditur se “viti 2023 shënoi një rritje të jashtëzakonshme të numrit të vizitorëve në muzeun. Nga janari deri në dhjetor ky muze u vizitua nga 76 052 vizitorë vendas e të huaj, ndërsa në 2022 ky muze u vizitua nga 39 052 vizitorë, pra 95% më shumë”.

Sipas Qendrës Kombëtare të Muzeumeve Berat, kjo rritje ridimensionon gjithë punën në promovimin e trashëgimisë artistike, por dhe ruajtjen e saj nga efektet që vijnë nga kjo rritje e vizitueshmërisë.

Qendra Kombëtare e Muzeumeve u shpreh se “falënderojmë të gjithë personelin për punën e palodhur e me ndjenjë përgjegjësie që çdo vizitor të ketë më të mirën në muze, por dhe për kujdesin shkencor e konservues ndaj koleksionit artistik që ai ruan”.

Muzeu Ikonografik “Onufri”, që mban emrin e njërit prej kryemjeshtrave të pikturës shqiptare të shekullit XVI, është ndërtuar mbi rrënojat e një kishe të rindërtuar në vitin 1797 në lagjen “Kala”, e cila ka qenë katedralja e qytetit, që është monumenti më përfaqësues i arkitekturës pasbizantine në qytetin e Beratit.

Koleksioni i muzeut përbëhet nga 173 objekte të përzgjedhura nga një fond prej më se 1 500 objektesh që i takojnë fondeve të kishave dhe manastireve të Shqipërisë./atsh/KultPlus.com

Nis puna për restaurimin e kalasë së Pogradecit, Rama: Shumë shpejt, destinacion i së ardhmes

Posted on by Kult Plus

Kryeministri Edi Rama ka publikuar në rrjetet sociale foto nga puna që ka nisur për të restaurimin e Kalasë panoramike të Pogradecit.

Rama shprehet se kjo Kala daton si vendbanim që në shek V-IV para Krishtit, e që shumë shpejt do të duket si një destinacion i së ardhmes.

Me rrjetëzimin e plotë të Kalasë, bashkë me Muzeun e Palafiteve dhe lagjet historike do të jenë  qendrat më të vizituara nga vendasit dhe të huajt.

Një muze me objektet arkeologjike të gjetura do të ekspozohen për turistët si dhe një shtëpi etnografike dhe kështu vizitorët do të kenë një mundësi më shumë për të parë dhe njohur historinë e një qyteti kaq të lashtë.

Projekti i cili financohet me fondet e BE ka në vetvete ngritjen  e një muzeu arkeologjik, zbulimin e mureve të kalasë dhe rehabilitimin e rrugës drejt këtij destinacioni të ri turistik e arkeologjik./atsh/KultPlus.com

Sot datëlindja e Anton Çettës

Posted on by Kult Plus

Anton Çeta lindi në Gjakovë më 3 janar 1920 dhe vdiq në vitin 1995 në Prishtinë. Çetta ishte shkrimtar, profesor letërsie e patriot shqiptar, i njohur edhe për pajtimin e gjaqeve në Kosovë.

Ai mbaroi shkollën fillore në vendlindje, ndërsa të mesmen në Tiranë dhe Korçë.

Studimet i mbaroi në Universitetin e Beogradit, ku diplomoi në gjuhë dhe kulturë romane. Për një kohë punoi si asistent në degën e gjuhës shqipe.

Nga viti 1960 deri më 1968 ai ligjëroi lëndët: Letërsia e vjetër shqiptare, Histori e letërsisë dhe Gjuhë latine në Universitetin e Prishtinës. Libri i parë iu botua më 1953 dhe deri në vitin 1987, Çetta botoi 16 libra me përmbledhje folklori nga të gjitha viset shqiptare të Kosovës, Malit të Zi dhe Maqedonisë.

Nga viti 1968 Anton Çetta ka qenë udhëheqës i Departamentit të Folklorit në Institutin Albanologjik të Prishtinës. Në vitin 1990, profesor Çetta është zgjedhur kryetar i Këshillit Qendror të Lëvizjes Kombëtare për Pajtimin e Gjaqeve. Duke qenë se gjatë mbledhjes së folklorit kishte vizituar të gjitha viset shqiptare, ai kishte fituar respektin dhe dashurinë e popullit.

“Plaku i urtë”, siç i kishte dhënë epitetin populli, kishte arritur të pajtonte me mijëra familje të hasmuara dhe dukuria e keqe e gjakmarrjes pothuajse ishte zhdukur krejtësisht deri kah mesi i viteve ’90.

Ndërsa, më 26 nëntor 2020, në 100 vjetorin e lindjes së Anton Çettës, dhe në 25 vjetorin e vdekjes së tij, në ambientet e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës, në organizim të Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit, në bashkëpunim me Institutin Albanologjik të Kosovës, është promovuar botimi i kompletit të veprave të veprimtarit, shkrimtarit, mbledhësit të folklorit shqiptar, profesor Anton Çettës.

Muaji nëntor me vendim të qeverisë ishte shpallur muaji i Anton Çettës.