Etno Fest: tradita, folklori dhe trashëgimia që sjell edicioni i 13-të

Etno Fest-i në Prishtinë, vazhdon të tërheqë një numër të lartë dashamirësish të traditës, folklorit e trashëgimisë kulturore, në këtë edicion të 13-të të tij. Programi i pasur e i kuruar me shumë kujdes, që do të vijojë deri më 20 gusht, ofron për publikun ekspozita të shumta, performaca muzikore, shfaqje teatrale, punëtori e debate.

Ndër të tjera, ky edicion i Etno Fest prezantoi edhe ritet e veshjeve tradicionale e veçanërisht xhubletën.

Xhubletën në Etno Fest, e prezantoi Rita Kalaj nga Shkodra. Xhubleta është veshje tipike e grave në Shqipërinë veriore, në Malësinë e Madhe, Rugovë, Dukagjin dhe trevat shqipëtare në Malin e Zi. Xhubleta në shekullin e XVIII, bëhej me shumë ngjyra, por ngjyrat që kanë arritur në ditët e sotme janë: të zeza për gratë dhe bardh e zi për vajzat. Xhubleta është me prejardhje të lashtë, paraqet ngjashmëri me disa figura të gjetura në Bosnjë e vise të tjera të mesdheut. Që prej vitit 2022 xhubleta është pjesë e listes së trashëgimisë kulturore jomateriale të UNESCO në nevojë urgjente për mbrojtje. Gjithashtu u prezantuan edhe veshjet e grave të Hasit, edhe ato të pakrahasueshme për nga bukuria.

Festivali vazhdon të jetë shembull se si mund të shfrytëzojmë potencialin e hapësirave të trashëgimisë kulturore, duke harmonizuar traditën me inovacionin dhe duke u shndërruar në një pikë referimi për entuziastët e kulturës dhe vizitorët e turistët.

Në hapsirat e Etno Fest vazhdojnë ekspozitat e pikturave, skulpturave, mozaikë e punëtori e thurjeve me vek. Mbrëmjen e sotme njëri prej artistëve të shumëpritur që do të performojë në Etno Fest, është Mentor Haziri./KultPlus.com

Festivali EtnoFest vazhdon të shpalos vlerat e artit, kulturës dhe trashëgimisë shqiptare

Festivali për Art dhe Trashëgimi, EtnoFest, po e vazhdon rrugëtimin e tij duke bërë bashkë dashamirës të traditës, folklorit dhe trashëgimisë kulturore, shkruan KultPlus.

Edicioni i 13-të i Festivalit EtnoFest, i cili ka filluar më  datën 13 gusht dhe do të vazhdojë deri më 20 gusht, ka përgatitur për publikun ekspozita të shumta, performaca muzikore, shfaqje teatrale, punëtori e debate.

Në natën e katërt të këtij festivali, u prezantuan ritet e veshjeve tradicionale, me theks të veçantë Xhubleta dhe Veshja e Hasit.

Xhubletën në Etno Fest, natën e mbrëmshme e prezantoi Rita Kalaj nga Shkodra. Xhubleta është veshje tipike e grave në Shqipërinë veriore, në Malësinë e Madhe, Rugovë, Dukagjin dhe trevat shqipëtare në Malin e Zi. Xhubleta në shekullin e XVIII, bëhej me shumë ngjyra, por ngjyrat që kanë arritur në ditët e sotme janë: të zeza për gratë dhe bardh e zi për vajzat.

Që prej vitit 2022 xhubleta është pjesë e listes së trashëgimisë kulturore jomateriale të UNESCO në nevojë urgjente për mbrojtje.

Ndërsa në këtë mbrëmje, përgaditjen për veshjen e Hasit në Etno Fest e solli Arbnora Kolxheraj. Veshja e Hasit është identitet i yni. Kolxheraj tregoi për ndërrimin e veshjes nga vajzë e re, në vajzë e fejuar, e martuar e deri tek pleqëria e veshja e gjyshes. Veshjet e Hasit gjithashtu dallojnë edhe në raste të ndryshme si: në raste festive e mortore. Përmes veshjes dallohet edhe statusi social se a është grua e ve ose a e ka burrin në mërgim etj. Veshja e Hasit përbëhet kryesisht nga gjashtëmbëdhjetë deri në njëzet pjesë. Përmes përformancës së shkurtër, gratë prezente treguan edhe statusin social. Veshja e Hasit qëndron akoma prezente tek gratë e Hasit, si në qytete edhe në fshatra, mirëpo veshja ndër vite ka pësuar ndryshime si në përmasa edhe në disa pjesë të veshjes të cilat nuk përdoren më: si kanaci e xhamadani.

Pas riteve të veshjeve tradicionale, festivali vëmendjen e kaloi te shfaqja.

Monodrama “Adrien” e autorit Albin Kushnini nën regjinë e regjisorit Skender Podvorica u shfaq para një publiku të gjerë. Anipse e punuar në stilin e ‘Teatrit të dhomës’, hapsira u mbush me publikë të interesuar për shfaqje. Me temën kryesore që trajton shfaqja – vrasjen e grave – aktorja Donikë Zeqiri në rolin e Gjaninës, përcolli emocionin dhe mesazhin tek audienca.

Gjaninë është një grua që jeta e përplasi me dhimbjet, një grua që u rrit në një sistem patriarkal dhe që ra pre e këtij sistemi. E lumtur në fillim, jeta e saj papritmas mer kahje tjetër duke e privuar atë nga liria, dashuria, lumturia e madje edhe amësia.

E motivuar nga poezia, me të njejtin titull, nga autori Jacques Prevert, “Adrien” erdhi si zë, dhimbje, thirrje dhe revoltë për të parandaluar vrasjet e grave.

Monodrama në zhanrin tragjedi, mbushi në lotë sytë e publikut, të cilët bashkëndjenë me aktorën, e cila shumë besueshëm e përcolli fabulën dhe mesazhin në skenë. Energjia e pashterrur e Donikës nuk lejoi që asnjëherë të humbas vëmendja e audiencës, por të thellohet shumë e mëshumë në fabulën e veprës.

Pas shfaqjes, Etno Fest vazhdoi me Etno nejën ku të ftuar për argëtimin e të pranishmëve ishin Nezafete Shala me grupin Melodia e vjetër, me muzikë të vjetër qytetare. Ky grup rezident për cdo vit mbledhë një audiencë mjaftë të madhe dhe shumë përsona shprehin interesim për ta ndjekur këtë melodi. Muzika e vjetër qytetare e argëtoi çdo të pranishëm që e shijuan mjaft shumë, dhe që vazhdoi deri në orët e vona pas mesnate.

Etno Fest vazhdon programin edhe për disa ditë të tjera, duke ngritur tema që synojnë lirinë e lavdishme./KultPlus.com

EtnoFest po vjen me edicionin e 13-të, shpalos programin zyrtar

Etno Fest’ po sjell edicionin e 13-të me radhë. Në fshatin Kukaj edhe këtë vit ju pret një program i mbushur me shfaqje teatrale, poezi, muzikë, etnoperformanca kontemporane dhe baleti, vepra arti e shumëçka.

I gjithë programi do të shpaloset për publikun duke filluar nga data 13 deri më 20 gusht.

Etno Fest në faqen e tyre zyrtare tashmë kanë shpalosur programin zyrtar të edicionit të 13-të.

Linku: https://www.etno-fest.com/Programi.html

Rreth Festivalit:

Çdo gjë fillon në vitin 2009 kur në fshatin Kukaj (një fshat me vetëm tre shtëpi banimi) xhirohej filmi “Gomarët e Kufirit” ku pas përfundimit të xhirimeve, aktori Bislim Muçaj, i mrekulluar nga pamjet magjike të fshatit të braktisur e blen një shtëpi, rrënojë dhe e fton shokun e tij, profesorin e artit skenik, Fadil Hysaj që ta vizitojë këtë fshat. I magjepsur me bukurinë e këtij fshati Fadil Hysaj e blen një tokë me shtëpi të cilat janë me gurë, ndërsa shtëpia e vjetër që përdoret si ahur për vitin 2010 do të kthejë në Etno Teatrin e parë në Kosovë, ku me 26 maj 2010 do të jepet premiera e shfaqjeve “Dardha pas bunarit” e Arta Arifit, në regji të Iliriana Arifit. Rregullimi i oborrit, duke e respektuar reliefin kodrinor, imponuan krijimin e kaskadave të cilat i dhanë dhe idenë e ndërtimit të një amfiteatri të ardhshëm në të cilin në shtator të vitit 2011 do ta mbushë ngjarja më e madhe kulturore Etno Fest, festivali i Arteve dhe Kulturës Tradicionale. / KultPlus.com

‘Babai dhe Babai’ fiton katër çmime kryesore në “Etno Fest”

Shfaqja ‘Babai dhe Babai’ ka arritur të fitojë katër çmime kryesore në festivalin “Etno Fest”, shkruan KultPlus

Katër çmimet kryesore janë:

– Shfaqja më e mirë
– Regjia më e mirë, Kushtrim Koliqi
– Aktorja më e mirë, Ilire Vinca
– Aktori më i mirë, Bujar Ahmeti

Me tekstin “Babai dhe Babai” nga Jeton Neziraj, nën regjinë e Kushtrim Koliqit dhe me aktorët Ilire Vinca, Bujar Ahmeti dhe Kosovare Krasniqi, Integra ka realizuar një tjetër projekt teatror i cili në një mënyrë të jashtëzakonshme e trajton çështjen e personave të pagjetur nga lufta e fundit në Kosovë.

Me një ndërthurje mahnitëse mes trajtimit të kësaj çështjeje nga aspekti i “të pagjeturve” dhe nga aspekti i atyre që ata lanë pas, kjo shfaqje na sjell jetën dhe sfidat e një familje normale e të zakonshme, të paktën në dukje. /KultPlus.com

Sot nis edicioni i 12-të i festivalit “Etno Fest”

Sot hapet edicioni i 12-të i Festivalit të Arteve dhe Kulturës tradicionale Etno Fest i cili do të zgjasë gjashtë ditë: nga data 3-9 shtator, përcjell KultPlus.

Si gjithmonë në etnokompleksin e veçantë edhe më të pasuruar këtë vit, në fshatin Kukaj ju mirëpret një edicion i mbushur me aktivitete.

KultPlus ua sjell programin e plotë për ditën e parë:

18:30 – 19:30

Hapja solemne e festivalit

Performancë skeniko-muzikore e hapjes së festivalit (Program festiv me aktorë, piktorë, skulptorë, instrumentistë, valltarë dhe balerinë, të përcjellur me flaute nga Blenda Konxheli, çello nga Arberëshe Ademi me performancë akrobacie dhe gjimnastikë ritmike nga Fiona Konxheli.)

Koncert solistik (Anila Hoxha-Gjermeni, soprano e Operës së Milanos në përcjellje nga Synjona Poplekaj; Kori i fëmijëve dhe grave “Okarina”.)

Teatër (“Dasma e nanes” nga “Tana Production” nga Arta Arifi në regji të Iliriana Arifit me aktoren Sheqerie Buqaj, balerinët: Vjollca Llugiqi dhe Fisnik Smani, me sopranon Urta Haziraj, Leufat Buçuku violinist dhe defatoret “Shamikuqet”.)

Ekspozita (Ekspozita të pikturave, skulpturave, grafikëve, mozaikëve dhe instalacioneve të cilat do të jenë të hapura nga 3 deri më 9 shtator.

Suad Rama – ekspozitë e pikturave

Muslim Mulliqi – ekspozitë e vizatimeve

Fatmir Krypa – ekspozitë e grafikëve

Butrint Morina – ekspozitë e skulpturave

Fatos Kabashi dhe Erëmira Deqani  – ekspozitë e mozaikut

Nagip Tashi – ekspozitë e mozaikut me dru

Drenusha Zajmi – ekspozitë e pikturave

Artistët për artistët (Ekspozitë kolektive dhe atelie të hapura të 30 artistëve figurativ me kurator Veton Gusia:

Musë Prelvukaj, Skënder Idrizi, Hajrush Fazliu, Merita Mundrizi-Maloku, Bardha Buza, Vjosa Bujari, Amire Demolli, Agron Mulliqi, Anton Krasniqi, Naim Spahiu, Haki Xhakli, Amarilo Ruqi. Albulena Bilalli, Edmond Dhrami, Sabri Behramaj, Bardhyl Bejtullahu, Flamur Miftari, Haxhi Gjoni, Veton Gusia, Fitore Rama, Eli Gashi, Rina Kumanova, Valera Konxheli, Magbule Xhemaili, Zana Ramadani, Donjeta Haziri, Valera Konxheli, Doruntinë Berisha, Sadije Maliqi.

Ekspozitë e eksponateve të vjetra (Stolisje e nuses ilire nga Aziza Shefitagoq; Ekspozitë e fotografive nga Muzeu Etnografik i Kosovës; Ekspozitë e eksponateve nga Muzeu etnografik Kukaj; Punëtori te zejeve tradicionale në zhdukje.)

Etno Party (“Nata e jareve shqiptare” me Anila Hoxha-Gjermeni, soprano e Operës së Milanos në përcjellje me piano nga Synjona Paplekaj.)

Frederik Ndoci – deri në orët e vona. / KultPlus.com

“Etno Fest” shtyhet për një kohë të pacaktuar

Edicioni i 12-të i Festivalit të Arteve dhe Kulturës Tradicionale, Etno Fest, do të shtyhet për një kohë të pacaktuar dhe nuk do të mbahet më 20-27 gusht, siç ishte planifikuar më parë, shkruan KultPlus.

Lajmin e ka konfirmuar vetë festivali përmes një postimi në llogarinë zyrtare në “Facebook”

Postimi i plotë:

“Të nderuar dashamirë pjesëmarrës dhe mysafirë të Etnofest-it Me keqardhje ju njoftojmë që për shkak të informatave që kemi për kushtet meteorologjike (shi dhe mundësi vërshimesh gjatë vikendit dhe fillimit të javës tjetër), detyrohemi të shtyejmë Edicionin 12 të Etnofest deri në përmirësimin e kushteve meteorologjike. Shumë shpejt do t’ju njoftojmë rreth datave të reja. Etnofest”, thuhet në postimin e tyre. /KultPlus.com

Ndahen çmimet e edicionit të 11-të të ‘EtnoFest’

Festivali i Arteve dhe Kulturës Tradicionale pavarësisht gjendjes pandemike ka përmbushur edicionin e 11-të të organizimit. Ndërkaq, në përfundimin e këtij festivali juria profesionale (Melihate Qena, Primo Shllaku, Jahja Dranqolli), ka ndarë edhe çmimet kryesore të Festivalit, shkruan KultPlus.

KultPlus ju sjell të plotë çmimet e këtij viti:

Performancë:

• Këngëtarja më e mirë – Zana Ramadani
• Valltarja më e mirë – Vjollca Llugiqi
• Valltari më i mirë – Fisnik Smani
• Instrumentistja më e mirë – Lumturie Nonaj
• Kostumografia më e mirë – Etnoansambli ” Fortesa” – Kërçovë
• Etnoansambli më i mirë – “Deqani” nga Deqani
• Etnoperformanca më e mirë – Feim Leka

Teatër:

• Skenografia më e mirë – Mentor Berisha (shfaqja “Pa mua”)
• Etnokoreografia – Robert Nuha (Flox life)
• Aktorja më e mirë – Donika Ahmeti (Shfaqja “Pa mua”)
• Aktori më i mirë – Shpëtim Selmani (Shfaqja “Audienca e V. Havellit)
• Shfaqja më e mirë – “N’dry” nga Arta Arifi
• Regjia më e mirë – Iliriana Arifi (Shfaqja “N’dry”)
• Çmimi special i EtnoFest – Noa Dance Theatre Co.
• Çmimi i karrierës – Skender Latifi

EtnoFest për herë të parë ka nisur rrugëtimin e tij në shtator të vitit 2011 dhe tashmë është shndërruar në një festival tradicional. / KultPlus.com

Ndahen çmimet e edicionit jubilar të ‘EtnoFest’

Festivali i Arteve dhe Kulturës Tradicionale pavarësisht gjendjes pandemike ka përmbushur edicionin jubilar të organizimit. Ndërkaq, në përfundimin e këtij festivali juria profesionale ka ndarë edhe çmimet kryesore të Festivalit, shkruan KultPlus.

Dedikuar grave dhe diellit, në edicionin e tij të 10-të, EtnoFest ka sjellur në fshatin Kukaj ekspozita, muzikë live, shfaqje teatrore, diskutime në panel dhe kuzhinë tradicionale mendjehapur (liberale). Ndërkaq këtë edicion nuk kanë munguar as ndarjet e çmimeve.

KultPlus ju sjell të plotë çmimet e këtij viti:

  1. Shfaqja më e mirë: “Gjuetarët e Artemides” – Art Polis, Prishtinë
    2. Perfomanca më e mirë: “Gjuetarët e Artemides” – Art Polis, Prishtinë
    3. Regjia më e mirë : Naser Shatrolli për shdaqjen “Frigoriferi”
    4. Aktori më i mirë : Florent Salihu ne shfaqjen “Frigoriferi”
    5. Aktorja më e mirë: Ajshe Useini në monokomedinë ” Ballkanibalizëm” – Oda -Tetovë
    6. Etno Ansambli më i mirë: “Bresana” -Opojë
    7. Valltari më i mirë – Enver Osmani
    8. Kostumografia më e mirë : Etno ansambli “Katarina Josipi” – Zym i Hasit
    9. Etnoperfomanca më e mirë : dyshja e vallëtarëve Feim Leka dhe Patriot Osmani
    10. Instrumentisti më i mirë: Naser Zeqiri – Bresanë, Opojë
    11. Çmimi i karrierës: Haqif Mulliqi

EtnoFest për herë të parë ka nisur rrugëtimin e tij në shtator të vitit 2011 dhe tashmë është shndërruar në një festival tradicional. /KultPlus.com

Sot nis edicioni jubilar i ‘Etno Fest’

Sot hapet edicioni jubilar i Festivalit të Arteve dhe Kulturës tradicionale Etno Fest i cili do të zgjasë tri ditë: nga data 25-27 shtator, përcjellë KultPlus.

Meqenëse ky edicion po mbahet në kushte pandemie, organizatorët kanë ftuar publikun që të respektojnë të gjitha masat mbrojtëse tashmë të njohura.

Si gjithmonë në etnokompleksin e veçantë edhe më të pasuruar këtë vit, në fshatin Kukaj ju mirëpret një edicion i mbushur me aktivitete.

Ky është programi për ditën e parë:

DITA E PARË
E PREMTE, 25 SHTATOR
17:00
SKENA E MADHE
Hapja solemne e Etno Fest 2020

Mysafirë:
Vlora Dumoshi – Ministre e Kulturës Rinisë dhe Sportit
Vjosa Osmani – Kryetare e Parlamentit të Republikës së Kosovës
17:30 – 19:30

HAPJA E EKSPOZITAVE
Ekspozitë e pikturave të Esat Vallës
Ekspozitë atelje e piktorit Besnik Xhemaili
Ekspozitë e përbashkët e Shqipe Kamberit, Mjellma Gorancit dhe Blerta Surroit
“Quo Vadis” – Ekspozitë e pikturave të Adriana Marku – Sedaj.
“Balerinat” – Ekspozitë e pikturave dhe skulpturave të Sabri Behramajt
“Centenarian” – ekspozitë e fotografive të Samir Karahodës.
“Gratë e një kohe tjetër” – ekspozitë e fotografive të Muhamet Sadriut
“Artefakte” – ekspozitë nga Shemsi Krasniqi
Ekspozitë e etno eksponateve e koleksionit të Muzeut Etnografik në Kukaj
“Gruaja e Hasit” – ekspozitë etnografike e Lajde Kolxherajt. Shpjegime për veshjen hasjane nga etnografi Nexhat Çoçaj.
Rite e valle nga Etno ansambli “Katarina Josipi” nga Zymi i Hasit
18:00 – 19:15
FemArt në Etno Fest
“Hollocaust” – ekspozitë e pikturave të Mirjeta Çehajës
“GJUETARËT E ARTEMIDES” performancë skenike nga Zana Hoxha – Premierë që do të mbahet në pikën më të lartë të fshatit, te Lisi Trenjak, e cila përfundon me perëndimin e diellit.
Tereza Hajdaraj: Gruaja që pjekë raki në kazana tradicional.
-GRUAJA E THEMELEVE – performancë skenike me balerinën Vjollca Llugiqi me përcjellje vokale të Elikonë Hysajt
19:30 – 20:00

FILMA DOKUMENTAR
“Rrëfim për lahutarët e fundit” nga Donika Dabishevci, regjisor Arber Murturi
20:30
ETNO NEJA
“Melodia e vjetër” me Nezafete Shalën. / KultPlus.com

EtnoFest shpalos programin e edicionit të tij të nëntë

Festivali i arteve dhe i kulturës ETNOFEST, rikthehet edhe këtë vit me edicionin e tij të nëntë, ku si çdoherë zë vend në etnokompleksin e fshatit Kukaj, nga datat 20 deri më 25 gusht, shkruan KultPlus.

Edhe në këtë edicion, pritet të mblidhet një numër i madh i njerëzve në ambientin ku përherë merr frymë ky festival kulturor, duke shpalosur kështu para tyre gjërat më të bukura që janë të përgatitura për pjesëmarrësin.

Ky festival ka nisur në një mënyrë mjaft interesante. Në vitin 2009, në fshatin Kukaj (një fshat me vetëm tre shtëpi banimi) xhirohej filmi “Gomarët e kufirit” ku pas përfundimit të xhirimeve, aktori Bislim Muçaj, i mrekulluar nga pamjet magjike të këtij fshati të braktisur e bleu një shtëpi rrënojë dhe e ftoi shokun e tij, profesorin e artit skenik, Fadil Hysaj që ta vizitojë këtë fshat. I magjepsur me bukurinë e këtij fshati, Fadil Hysaj e blen një tokë me shtëpi të cilën e veshë me gurë, ndërsa një shtëpi e vjetër që atëkohë përdorej si ahur për kafshë, në vitin 2010 do ta kthehej në Etno Teatrin e parë në Kosovë. Duke e bërë kështu Etnofestin një ngjarje të përvitshme, ku kultura dhe tradita shqiptare bashkëveprojnë në mënyrën më të mirë të mundshme.

Ky festival që për shumë njerëz është shndërruar në të preferuarin e tyre, tashmë ka shpalosur edhe programin e plotë për këtë edicion. KultPlus ju sjell më poshtë oraret e plota. / KultPlus.com

Etnofest sonte me vikendin e fundit për këtë edicion

Vendi nikoqir i festivalit Etnofest, fshati Kukaj ka qenë i rrethuar për disa javë rresht me aktivitete nga më të ndryshmet kulturore e artistike, shkruan KultPlus.

Vepra arti, valle tradicionale, këngë folklorike e gjithçka tjetër ka mirëpritur adhuruesit e këtij festivali në secilin vikend.

Ky edicion i shtatë i Etnofest, mblodhi një numër të madh të njerëzve në ambientin ku përherë merr frymë ky festival kulturor, duke shpalosur kështu para tyre gjërat më të bukura që ishin përgatitur për ta.

Por, Etnofest këtë javë po përmbyllet duke sjellë vikendin e katërt dhe të fundit për këtë edicion.
Sonte dhe nesër ju do të mund të shijoni gjëra tradicionale në natyrën e bukur të fshatit Kukaj.

Zona e debatit më temë: “Kaosi urban dhe mungesa e arkitekturës autoktone” do të filloj mbrëmjen sonte nga ora 17:00 – 18:00, për t’i lënë tutje vend debatit etnologjik më temë: “Vallet përfaqësuese të Kosovës si trashëgimi kulturore shpirtërore”, nga ora 18:00 – 19:00.

Tutje programi vazhdon me “Melodi ilire”, koncert në piano nga Dita Hysaj, e për t’i lënë vend më vonë Grupit të frymoreve nga Filharmonia e Kosovës – “Prishtina Brass”, koncert ky me motive muzikore tradicionale.

Krejt për fund, për të përmbyllur këtë mbrëmje do të jetë edhe Etno Neja që fillon nga ora 21:00 me Jehona Lumin.

Ndërsa nata përmbyllëse e këtij festivali kulturore, ju mirëpret më datë 3 shtator, ku përveç aktiviteteve të shumta do të bëhet edhe shpallja e fituesve të festivalit. / KultPlus.com