Me të mbushur 18 vjeç dhe pasi mbaronin fakultetin, të gjithë djemtë kërkonin nga prindërit një makinë të re ose veshje të modës së fundit. Ai jo: ai donte nga babai ynë veprat e plota të Niçes». Siç u ka hije heronjve të përjetshëm dhe perëndive të rëna, Jim Morrison, më shumë se pesëdhjetë vjet pas vdekjes së tij, duket se është përgjithmonë 27 vjeç. Por lideri i The Doors ishte gjithashtu një fëmijë i klasës së mesme amerikane, djali i një admirali, një adoleshent i shqetësuar, sepse ishte gjithmonë në lëvizje prej punës së babait, përpara se të bëhej djaloshi përfundimisht rebel që të gjithë njohim. Portreti i gjallë i mësipërm vjen në fakt nga Anne Morrison Cheuning, motra dhe e vetmja në jetë që kishte ruajtur marrëdhëniet me vëllanë, pasi ai u bë i famshëm: Jimit i pëlqente të thoshte, në intervista të ndryshme, se prindërit kishin vdekur.

28 Fletoret

Dhe është vetë Anne, tashmë mësuese 75-vjeçare në pension, e cila së bashku me mikun e përjetshëm të këngëtarit, fotografin Frank Lisciandro, redaktuan serinë monumentale: Të gjitha shkrimet e Jim Morrison, poezitë, ditarët, shënimet dhe tekstet.

Janë 582 faqe të nxjerra nga 28 fletoret dhe materiale të tjera të ndryshme që i përkisnin Jimit, të shkruara, gjatë ekzistencës së tij të shkurtër, kudo që mundi, fletë gazetash, shënime hoteli, shami e peceta. Në synimin e pangopur për të demonstruar gjithmonë një supozim: Mbreti Hardhucë me pantallona lëkure të ngushta, seks-simboli i dëshiruar nga mijëra adoleshentë, në fakt nuk e konsideronte veten këngëtar, një yll rocku, por shkrimtar.

Kënaqësia e tij më e madhe, në katër vitet e trazuara, nga 1967 deri në 1971, që do ta çonin nga lavditë planetare të Light My Fire drejt vdekjes në një vaskë pariziane, ishte në fakt botimi, me emrin e tij të plotë, James Douglas Morrison, i dy libërthave me poezi, midis 100 dhe 500 kopje, “Krijesat e reja” dhe “Një lutje amerikane”. “Të gjitha këto shënime i gjetëm me shënimin ‘projekte për një libër’. Tani ia plotësuam dëshirën”, thotë sërish motra. Dhe, duke bërë një hap prapa në vitet e kolegjit, ajo kujton: “Vëllai im lexonte gjithmonë dhe çdo mundësi ishte e mirë për të blerë një libër ose për të lënë mësimet dhe për t’u futur në një bibliotekë, për t’u zhytur në autorët e tij të preferuar”. Dhe është një panteon shumë i saktë, ai i Jimit: Rimbaudi, Bodleri, Molieri, Balzaku dhe Floberi, klasikët grekë, nga Sofokliu te Plutarku por edhe bashkëkohësit amerikanë, mjeshtrit e beat-it Jack Kerouac, Allen Ginsberg, Gregory Corso dhe Laërence Ferlinghetti. Një panteon që më pas do të linte shenjë në tekstet e pavdekshme të The Doors (një emër i krijuar gjithashtu prej tij, nga Aldous Huxley dhe dyert e tij të perceptimit).

“Kur, për shembull, tek kënga “The End”, Jim thotë se dëshiron të vrasë të atin dhe të bëjë dashuri me nënën e tij, ai i referohet Edipit Mbret të Sofokliut, sigurisht jo prindërve tanë të vërtetë”, thekson sërish Anne. Po, Jim nuk donte të vriste babanë e tij admiral (i cili shfaqet në shumë foto të papublikuara në vëllim, foto nga borgjezia e vogël amerikane, mbrëmje mature, formalizmat me kostum dhe kravatë), por përplasja me të është epike. Përplasje mes brezave të Shteteve të Bashkuara të viteve ’60: ushtria drejton manovrat në Tonkin, Vietnam, ndërsa djali këndon një nga himnet më të mira antimilitariste të krijuara ndonjëherë, “Ushtari i Panjohur”.

Me Jimin, të cilin kur ishte gjallë madje e bëri lanet, do të pajtohej vetëm pas vdekjes, kur ndër të tjera, pasi heroina mori edhe shoqen e tij, Pamela Courson, do të bëhej për ironi të fatit, së bashku me prindërit e saj, trashëgimtari i vetëm i pasurisë së këngëtarit. “Kishte një moral të tijin, ndoqi rrugën e tij deri në pasoja ekstreme, do të kisha dashur ta njihja më mirë”, do të thoshte më vonë admirali plak, duke mos u fshehur lotët në një prej intervistave të fundit para se të vdiste, në vitin 2008 në moshën 90  vjeç.

Një marsian

Por për atë Jim që ai nuk e njihte, momenti i sfidës më të madhe ndaj establishmentit (dhe për rrjedhojë ndaj babait të tij) ndodh kur, më 1 mars 1969, ul pantallonat para një publiku në Miami, tregon organet e tij gjenitale dhe i fyen ata: “Grusht idiotësh të ndyrë, tufë skllevërsh”. Është fillimi i fundit dhe asgjë nuk do të jetë më njësoj për këngëtarin: ai merret nga policia dhe akuzohet për akte të turpshme. Më 10 gusht 1970 hapet procesi, përsëri në Miami: Jim mban shënim gjithçka që ndodh, duke kthyer portrete të gjalla të jurisë, ekzaktësisht në të kundërtën, “Z. A. veteriner, ish trajner i kuajve të garës” ose “Zonja D, shtëpiake, fustan blu i ndezur”. Duket si një marsian, Jimi, në ato sallat e gjyqit, duket qartë nga shënimet, të pranishme në vëllim: do të dënohej me gjashtë muaj dhe vetëm një garanci prej 50,000 dollarësh do të shmangte burgun.

Një marsian që bën autostop. Në libër është edhe skenari i albumit ku ai shfaqet si një nomad nëpër rrugët ë Los Angeles. Skenari është pak i çuditshëm, vrasje misterioze, vizione ëndërrimtare, dhe fundi në vendin e tij të preferuar, barin “Whiskey a Go Go” në Sunset Strip. “Një lloj ushtrimi për mua, një nxemje për diçka më të madhe”, do të thoshte ai vetë në një prej intervistave të fundit. Ajo gjëja më e madhe nuk do të ndodhte, por një prej poezive që la pas, duket se shpreh gjithçka:

“Më vjen keq për netët dhe vitet e hedhura tutje / pas katër vitesh ndihem si një çekan i rraskapitur”. Për ta mbyllur në fund: “Gëzimi për t’u shfaqur më ka mbaruar / Gëzimi është kënaqësia për të shkruar”. Po, gara ka mbaruar. Jim është tani një shkrimtar i vërtetë. / Sette – Bota.al / KultPlus.com

Nga: Jim Morrison

Shqipëroi: Bujar Meholli

Kur për herë të parë vezulloi Kopshti i Edenit
ne u dyndëm poshtë në det.

Kemi qëndruar atje në atë bregdet të lirisë
gjithçka kemi bërë është pritja e diellit
po, kemi qëndruar duke pritur diellin

A nuk mund ta ndjesh tani
që pranvera iku e shkoi?

E sheh, tani është koha të jetojmë
nën këto rreze dielli
që kudo po shpërndahen

Të qëndrosh duke pritur diellin
kjo është jeta më e çuditshme që e kam njohur
a mund ta ndjesh këtë? /KultPlus.com

https://youtube.com/watch?v=yj5WvpkYHz0%3Ffeature%3Doembed

James Douglas Morrison, i cili njihet si kantautor, poet, shkrimtar dhe prodhues filmash amerikan, vdiq më 3 korrik të vitit 1971.

Ai njihet kryesisht si figura kryesore e grupit të muzikës The Doors dhe është konsideruar gjerësisht si një nga personalitetet më tërheqëse të historisë së muzikës rock.

Ai ishte gjithashtu autori i një sërë librash me poezi si dhe regjisor i një dokumentari dhe i një filmi me metrazh të shkurtër. Morrison është i njohur për zërin e tij bariton.

KultPlus ju sjell disa thënie për jetën, vdekjen dhe dashurinë nga Jim Morrison

“Kam lindur duke qarë kur të gjithë qeshnin. Do të vdes duke qeshur, kur të gjithë do të qajnë!”

“Bëj që jeta jote të jetë një ëndërr, por mos lejo që ëndrra të bëhet jeta jote!”

“Jeta më dhuroi tri zgjidhje: seks, drogë dhe vdekje. Unë zgjodha dy të parat; e treta më zgjodhi mua!”

“Dielli që perëndon të prek në shpirt, vetëm për të të kujtuar se të vodhi dhe një ditë!”

“Mos jeto me frikën e vdekjes, por vdis me gëzimin se ke jetuar!”

“Më mirë të humbasësh një çast të jetës, sesa jetën në një çast!”

“Ne nuk jemi ata që jemi, por vetëm ajo që të tjerët shohin tek ne!”

“Derisa ngjyra e lëkurës do të jetë më rëndësishme sesa ngjyra e syve, do të ketë luftë!”

“Më mirë një fund i dëshpëruar sesa një dëshpërim pa fund!”

“Të lindësh e pastaj të vdesësh. Ky është absurditeti i jetës!”

“Prapa çdo loje ekziston ideali i vdekjes!”

“Të gjithë kërkojnë një mik, por asnjë nuk provon të bëhet i tillë!”

“Po u zgjove në mëngjes dhe nuk e pe diellin ose dielli je ti, ose ke vdekur!”

“Përse nuk na lejojnë të dashurojmë… X vjeç kur mund të vdesim në çdo moshë?!”

“Nuk ju kërkova unë të më lindni, ndaj më lini të jetoj!”

“Dikush pret shiun për të mos qarë vetëm!”

“Jeta është veç një ëndërr në rrugën e vdekjes!”

“Uroj që kur të vdes të shkoj në Parajsë, sepse Ferrin e jetova këtu!”

“Dashuria është gëzimi i qenies dy, tmerri që mbetesh një, frika se bëhesh tre!”

“Nëse juve ju mungon dikush në botë, për mua jeni ju që i mungoni botës!”

“Mos qaj! Sepse në botë ekziston gjithnjë një person që jeton për buzëqeshjen tënde!”

“Kam provuar të eci këmbëzbathur rrugës shtruar plot kujtime, aty ku këmba shkelte dhimbje aty, ku dhimbja shkelte dhimbje…!”

“Sikur të na jepej gjithë fuqia magjike që të lexonim mendimet e njëri-tjetrit, supozoj që efekti i parë do të ishte shkatërrimi i të gjitha miqësive…!”

“Merr pak dhimbje nga e imja, shpirti im po të thërret,  kjo jetë po s’pati dhimbje kurrë s’mund të quhet jetë…!”

“Sado të këqija qofshin ditët, pa to s’dua të mbetem, qaj vetëm ditët e bukura se të këqijat qajnë vetveten…!”

“Çdo gjë lind e vogël dhe pastaj rritet, vetëm fatkeqësia lind e madhe, pastaj zvogëlohet…!”

“Ka kaq kohë që çdo ditë të shoh e më duket se të shoh për herë të parë…!”

“Hero nuk është ai qe bie në betejë, është ai që kur rrëzohet gjen forcën për t’u çuar e lufton përsëri…!”

“Pasqyra është miku im më i mirë sepse sa herë qaj nuk qesh me mua…!”

“Më pëlqejnë adoleshentët se çdo gjë që bëjnë e bëjnë për herë të parë…!”

“Të vrasësh është kurajo e momentit…të lësh të jetojnë është kurajo e përjetshme…!”

“Do jepja dhe jetën për të jetuar përjetësisht…!”

“Ndonjëherë mjafton një çast për të harruar një jetë e ndonjëherë nuk mjafton e tërë jeta për të harruar një çast…!”

“Pas gjakut, gjëja më e mirë që një burrë mund të japë, janë lotët e tij…!”

“Dhashë gjithçka që munda. Jam një poet që tregon historitë e tij e një këngëtar që këndon poezitë e tij…!”

“Midis të mirës dhe të keqes ka një porte… dhe unë ta hap!”

“Mos u kënaq me horizontin… kërko pafundësinë!”

“Unë jam kështu, sepse shpreh atë që kam brenda…!”

“Jeta është si një pasqyrë, të qesh në qofte se e shikon duke qeshur…”

“Nuk do plakem kurrë, sepse jam një yll që bie…!” / KultPlus.com

Disa thënie për jetën, vdekjen dhe dashurinë nga Jim Morrison

“Kam lindur duke qarë kur të gjithë qeshnin. Do të vdes duke qeshur, kur të gjithë do të qajnë!”

“Bëj që jeta jote të jetë një ëndërr, por mos lejo që ëndrra të bëhet jeta jote!”

“Jeta më dhuroi tri zgjidhje: seks, drogë dhe vdekje. Unë zgjodha dy të parat; e treta më zgjodhi mua!”

“Dielli që perëndon të prek në shpirt, vetëm për të të kujtuar se të vodhi dhe një ditë!”

“Mos jeto me frikën e vdekjes, por vdis me gëzimin se ke jetuar!”

“Më mirë të humbasësh një çast të jetës, sesa jetën në një çast!”

“Ne nuk jemi ata që jemi, por vetëm ajo që të tjerët shohin tek ne!”

“Derisa ngjyra e lëkurës do të jetë më rëndësishme sesa ngjyra e syve, do të ketë luftë!”

“Më mirë një fund i dëshpëruar sesa një dëshpërim pa fund!”

“Të lindësh e pastaj të vdesësh. Ky është absurditeti i jetës!”

“Prapa çdo loje ekziston ideali i vdekjes!”

“Të gjithë kërkojnë një mik, por asnjë nuk provon të bëhet i tillë!”

“Po u zgjove në mëngjes dhe nuk e pe diellin ose dielli je ti, ose ke vdekur!”

“Përse nuk na lejojnë të dashurojmë… X vjeç kur mund të vdesim në çdo moshë?!”

“Nuk ju kërkova unë të më lindni, ndaj më lini të jetoj!”

“Dikush pret shiun për të mos qarë vetëm!”

“Jeta është veç një ëndërr në rrugën e vdekjes!”

“Uroj që kur të vdes të shkoj në Parajsë, sepse Ferrin e jetova këtu!”

“Dashuria është gëzimi i qenies dy, tmerri që mbetesh një, frika se bëhesh tre!”

“Nëse juve ju mungon dikush në botë, për mua jeni ju që i mungoni botës!”

“Mos qaj! Sepse në botë ekziston gjithnjë një person që jeton për buzëqeshjen tënde!”

“Kam provuar të eci këmbëzbathur rrugës shtruar plot kujtime, aty ku këmba shkelte dhimbje aty, ku dhimbja shkelte dhimbje…!”

“Sikur të na jepej gjithë fuqia magjike që të lexonim mendimet e njëri-tjetrit, supozoj që efekti i parë do të ishte shkatërrimi i të gjitha miqësive…!”

“Merr pak dhimbje nga e imja, shpirti im po të thërret,  kjo jetë po s’pati dhimbje kurrë s’mund të quhet jetë…!”

“Sado të këqija qofshin ditët, pa to s’dua të mbetem, qaj vetëm ditët e bukura se të këqijat qajnë vetveten…!”

“Çdo gjë lind e vogël dhe pastaj rritet, vetëm fatkeqësia lind e madhe, pastaj zvogëlohet…!”

“Ka kaq kohë që çdo ditë të shoh e më duket se të shoh për herë të parë…!”

“Hero nuk është ai qe bie në betejë, është ai që kur rrëzohet gjen forcën për t’u çuar e lufton përsëri…!”

“Pasqyra është miku im më i mirë sepse sa herë qaj nuk qesh me mua…!”

“Më pëlqejnë adoleshentët se çdo gjë që bëjnë e bëjnë për herë të parë…!”

“Të vrasësh është kurajo e momentit…të lësh të jetojnë është kurajo e përjetshme…!”

“Do jepja dhe jetën për të jetuar përjetësisht…!”

“Ndonjëherë mjafton një çast për të harruar një jetë e ndonjëherë nuk mjafton e tërë jeta për të harruar një çast…!”

“Pas gjakut, gjëja më e mirë që një burrë mund të japë, janë lotët e tij…!”

“Dhashë gjithçka që munda. Jam një poet që tregon historitë e tij e një këngëtar që këndon poezitë e tij…!”

“Midis të mirës dhe të keqes ka një porte… dhe unë ta hap!”

“Mos u kënaq me horizontin… kërko pafundësinë!”

“Unë jam kështu, sepse shpreh atë që kam brenda…!”

“Jeta është si një pasqyrë, të qesh në qofte se e shikon duke qeshur…”

“Nuk do plakem kurrë, sepse jam një yll që bie…!”