Sot janë bërë 44 vite nga koha kur Nënë Terezës iu dha çmimi Nobel për Paqe.
Anjezë Gonxhe Bojaxhiu lindi në Shkup, më 26 gusht 1910, e njohur zakonisht si Nënë Tereza e Kalkutës, ishte një murgeshë dhe misionare katolike indiane me prejardhje shqiptare. Jetoi në vendlindje për tetëmbëdhjetë vjet, ajo u shpërngul në Irlandë dhe më pas në Indi, ku jetoi pjesën më të madhe të jetës së saj, duke dhënë kontributin e saj bëmirës.
Nënë Tereza është nderuar me çmimet dhe nderimet më të larta, duke përfshirë: më 1962 Çmimin e Paqes Ramon Magsaysay dhe 1979 Çmimin Nobel për Paqe. Më 19 tetor 2003, ajo u lumturua dhe u quajt “Tereza e Bekuar e Kalkutës”.
Për t’u kanonizuar në shenjtore, asaj duhej t’i njihej një mrekulli e dytë, në bazë të rregullave të kishës katolike. Një mrekulli e dytë i është njohur nga Papa Françesku, në dhjetor të vitit 2015, duke i hapur rrugën që ajo të shpallet e shenjt nga Kisha Katolike e Romës. Kanonizimi i saj është bërë më 4 shtator 2016, një ditë para 19-vjetorit të vdekjes së saj (5 Shtator), ku njihet edhe si dita e saj e festës.
Një figurë e diskutueshme si gjatë jetës dhe pas vdekjes së saj, Nënë Tereza u admirua gjerësisht nga shumë njerëz për veprat e saj bamirëse. Ajo u vlerësua dhe u kritikua për akuza të ndryshme, të tilla si për pikëpamjet e saj për abortin dhe kontracepsion. Ajo gjithashtu ka marrë kritika për kushtet në shtëpitë që ajo ofronte për ata që ishin buzë vdekjes. Biografia e saj e autorizuar u shkrua nga Navin Chawla dhe u botua në 1992, ajo ka qenë subjekt i filmave dhe librave të tjerë./KultPlus.com
Sot janë bërë 26 vite nga vdekja e Shën Nënë Terezës, shkruan KultPlus.
Anjezë Gonxhe Bojaxhiu ka lindur në Shkup më 26 gusht 1910. Ajo është e njohur zakonisht si Nënë Tereza e Kalkutës (dhe e nderuar në kishën katolike si Shën Tereza e Kalkutës), ishte një murgeshë dhe misionare me prejardhje shqiptare.
U lind në Shkup, asokohe qendra e Vilajetit të Kosovës në Perandorinë Osmane. Jetoi në vendlindje për tetëmbëdhjetë vjet, ajo u shpërngul në Irlandë dhe më pas në Indi, ku jetoi pjesën më të madhe të jetës së saj.
Nënë Tereza themeloi Misionarët e Bamirësisë, një kongregacion katolik, i cili në vitin 2012 kishte më shumë se 4,500 motra dhe ishte aktiv në 133 shtete. Ato ofrojnë shtëpi për njerëzit që janë duke vdekur nga HIV/AIDS, lebra dhe tuberkulozi; ato ofrojnë ushqime, klinika të lëvizshme, programe këshilluese për fëmijët dhe familjet, jetimore, dhe shkolla. Anëtarët duhet t’i përmbahen betimit të “dëlirësisë, varfërisë dhe bindjes”, si dhe një kusht të katërt, për të dhënë “shërbime falas e me gjithë zemër për më të varfërit e të varfërve”.
Nënë Tereza është nderuar me çmimet dhe nderimet më të larta, duke përfshirë: më 1962 Çmimin e Paqes Ramon Magsaysay dhe 1979 Çmimin Nobel për Paqe. Më 19 tetor 2003, ajo u lumturua dhe u quajt “Tereza e Bekuar e Kalkutës”.
Për t’u kanonizuar në shenjtore, asaj duhej t’i njiheshin dy mrekulli.
Dy mrekulli të njohura botërisht i hapën rrugën shenjtërimit të Shën Nënë Terezës:
Dëshmia e parë ishte ajo e Monika Besra nëna e 5 fëmijëve. Ajo është shprehur se lutja përpara ikonës në Nënë Terezës e shëroi nga sëmundja e tumorit në stomak. Kjo ngjarje kishte ndodhur një vit pas vdekjes së saj në vitin 1998. Ajo rrëfeu se ishte udhëzuar nga shoqërueset e saj në një kishë ku iu tha që të lutej para fotos së Nënë Terezës. Ato i kishin dhënë një medaljon të Nënës Terezës të cilin e vendosën mbi stomakun e saj. Kur u zgjua Besra tha se dhembja e sëmundja ishte zhdukur. Kjo mrekulli u njoh në vitin 2003 Papa Gjon Pali i Dytë.
Një mrekulli e dytë i është njohur nga Papa Françesku, në dhjetor të vitit 2015, duke i hapur rrugën që ajo të shpallet e shenjt nga Kisha Katolike e Romës. Kanonizimi i saj është bërë më 4 shtator 2016, një ditë para 19-vjetorit të vdekjes së saj (5 Shtator), ku njihet edhe si dita e saj e festës.
Një figurë e diskutueshme si gjatë jetës dhe pas vdekjes së saj, Nënë Tereza u admirua gjerësisht nga shumë njerëz për veprat e saj bamirëse.
Biografia e saj e autorizuar u shkrua nga Navin Chawla dhe u botua në 1992.
Ajo vdiq më 5 shtator 1997 në Kalkutë të Indisë./KultPlus.com
Diku u shfaqë në formë skulpture. Në disa punime tjera, figura e Nënës Terezë, u pikturuaa.
Ani se zhanret e artit në këto 32 vepra janë të ndryshme, ato u ekspozuan të dielën në katedralen e kryeqytetit me një qëllim – me paratë e mbledhura nga shitja e tyre do t’u ndihmohet grave të margjinalizuara, në ditët që i takojnë humanistes.
Vlera e këtyre punimeve nis nga 200 euro e shkon deri në 18 mijë, njofton Klan Kosova./KultPlus.com
Në kuadër të aktiviteteve të “Ditëve të Nënë Terezës” u hapën dy ekspozita në Prishtinë, kushtuar jetës dhe veprës së Shën Nënë Terezës.
Në qendrën “BogdaniPolis” në Katedralen Shën Nënë Tereza u mbajt ekspozita “E kam në zemër popullin tem shqiptar”, ku u paraqitën fotografi ekskuzive të Nënë Terezës. Për detajet e ekspozitës dhe fotografitë e saj foli Imzot Don Lush Gjergji, duke shpalosur kujtimet që nga vitet e 80-ta ndërsa foli për rëndësinë, jetën dhe veprën e Nënës Terezë, zemërgjerësinë dhe fisnikërinë që pati ajo.
Ndërsa fotografi shumë të veçanta të Nënë Terezës u paraqitën edhe në ekspozitën që u hap në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës. Ekspozita kishte fotografi që nga fëmijëria e Nënës Terezë, nga shkollimi e deri tek mësimi qe u jepte të tjerëve, nga veshja tradicionale e Prizrenit e deri tek humanizmi i saj në Kalkutë, fotografi këto që pasqyronin shenjtërinë dhe dashurinë e saj.
Në hapjen e ekspozitave mori pjesë ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, Imzot Don Lush Gjergji, përfaqësues të Ipeshkvisë së Kosovës si dhe personalitete tjera nga jeta politike e kulturore. / KultPlus.com
Me rastin e 25 vjetorit të vdekjes së Shën Nënë Terezës, presidentja e Republikës së Kosovës Vjosa Osmani, ka vizituar Muzeun në themelim “Nëna Terezë” në Prizren, përcjell KultPlus.
Më poshtë gjeni fjalimin e Presidentes Osmani në përurimin e Shtëpisë Muze të Nënë Terezës në Prizren:
I nderuar kryeministër, z. Kurti,
E nderuar zëvendëskryeministre,
Të nderuar anëtarë të kabinetit qeveritarë,
I nderuar kryetar i komunës, z. Totaj,
Të nderuar shkëlqesi ambasadorë nga vendet e ndryshme,
Të nderuar përfaqësues të Ipeshkvisë,
Të nderuar pjesëmarrës,
Është nder i madh për mua sot, që në 25-vjetorin e kalimit në amshim të nënës sonë, Shën Terezës, të marr pjesë në përurimin e ekspozitës kushtuar Nënë Terezës në muzeun e saj këtu në Prizren dhe të kujtoj së bashkë me ju veprën e madhe jetësore e shembullin e përkryer moral të cilin ajo ia fali njerëzimit.
Përurimi i kësaj ekspozite, sikurse edhe vetë themelimi i muzeut, është vetëm një hap i vogël në krijimin e kujtesës kolektive për nënën tonë të madhe, e cila përkushtimin ndaj njeriut e lidhi me përkushtimin ndaj hyjit, duke krijuar simbiozën e dashurisë së përhershme, të cilën pastaj ia dhuroi tërë njerëzimit si shembull të përkryer personal.
Përurimi i kësaj ekspozite, këtu, në tokën e familjes së Nënës sonë Terezë, është shenjë e kujdesit që ne, bashkëkombësit e saj, e tregojmë ndaj së shenjtës Agnesë, por edhe ndaj një familjeje, e cila ishte simbol i bujarisë, mikpritjes e ofrimit të dashurisë ndaj secilit, posaçërisht ndaj më të varfërve. Prandaj, më lejoni që të falënderoj Ministrinë e Kulturës dhe të gjithë ata që u kujdesën që sot ne të mund ta përurojmë këtë ekspozitë.
Kujdesi ndaj trashëgimisë së Nënës Terezës nuk është kujtesë e cila ndërlidhet vetëm me përkatësinë e saj etnike, ose me madhështinë e veprës së saj, por është kujdes para së gjithash ndaj shembullit të cilin ajo ia dhuroi njerëzimit. Nëpërmjet këtij shembulli personal ajo u shndërrua në simbol universal, duke e dëshmuar karakterin e popullit të saj, sipas të cilit nderi, bujaria e ndihma për të vobektin janë parime morale e zakonore.
Si pjesë e këtij kujdesi, institucionet e vendit tonë, së bashku me Ipeshkvinë e Kosovës, nga 26 gushti, që shënon ditën e lindjes së shenjtëreshës shqiptare, e deri më 5 shtator, kur po shënojmë çerekshekullin e kalimit të saj në amshim, me një varg aktivitetesh po shënojmë jetën dhe veprën e humanistes sonë të madhe. Këtë kujdes do ta ruajmë e thellojmë çdo vit, madje në vazhdimësi, sepse kujdesi ndaj të shenjtës sonë nuk mund të ndërlidhet vetëm me data të caktuara. Ajo duhet të na bashkojë e të na frymëzojë çdo ditë, sikur që ajo vetë e niste çdo ditë të ishte e para dhe e fundit njëkohshëm: përplot jetë e dashuri për njeriun.
Prandaj, përurimi i kësaj ekspozite, në muzeun që do ta bartë vulën e veprës së saj, ka peshë të veçantë kulturore e humane. Ne si bashkëqytetarë e bashkëkombës të shenjtës sonë e shumë vizitues të huaj do të kthehen këtu për t’i gjetur të dëshmuara rrënjët e familjes së Nënë Terezës e vatrën e cila rriti breza të tërë familjarësh të saj. Ai do të shërbejë këtu e tutje edhe si një qendër pelegrinazhi për të gjithë ata të cilët duke kërkuar mirësinë në jetë e shembujt e mëdhenj të altruizmit e të dashurisë ndaj njeriut, do të vijnë këtu të mësojnë se si një vatër e vogël në një vend të vogël, në të cilin jeton një popull me zemër të madhe, ia dhuroi botës shembullin universal të përvujtnisë e të sakrificës së pamatshme për njeriun.
Në këtë muze do të gjendet jo vetëm historia e familjes Bojaxhiu, por edhe modeli në të cilin do të mbështetet secili i ri ose e re, ëndrra e të cilëve do të jetë që një ditë të ndjekë shembullin e Nënë Terezës për t’u shërbyer njerëzimit, për t’ua gëzuar zemrat atyre.
Kërkesa e Nënë Terezës drejtuar motrave të saj që duhet të bëjnë gjithçka që të varfërve, e sidomos më të varfërve mes tyre “t’ua dhurojnë lumturinë, të cilën mbase të pasurit siç thoshte ajo mund ta sigurojnë me para”, është shembull se si njeriu mund të jetojë në lumturi, duke ua siguruar atë atyre që nuk mund ta gëzojnë vetë, duke u ofruar përkrahje, mbështetje e dashurinë, atyre të cilët kujtojnë se nuk mund ta arrijnë atë asnjëherë.
Parimi i saj jetësor që, nëse dëshiron të njëjtësohesh me të varfrit, nuk mjafton vetëm t’i përkrahësh ata, por duhet të provosh që të bëhesh njëri nga ta, të ndiesh me ta e për ta, është parimi më i thellë universal, shembullin e të cilit Nënë Tereza ia fali njerëzimit. “Vokacioni në vokacion”, sikurse e quante ajo këtë lloj përkushtimi, e që përkon me thirrjen e dytë të saj , e cila iu shfaq asaj gjatë një udhëtimi me tren nëpër fushat e Indisë, pas atij të parit, të cilin ajo e mori në Letnicë të Kosovës është shembulli i papërsëritshëm në historinë e njerëzimit, kur njëjtësimi në dashuri, sprova për t’i ngjarë atij të cilit i shërben, është model i pakapërcyeshëm nga i cili mund të mësojmë vazhdimisht e të cilin duhet ta provojmë ta ndjekim përjetësisht.
Prandaj, sot, kur po e kujtojmë 25-vjetorin e kalimit të saj në amshim, themi me krenari se Nënë Tereza paraqet jo vetëm simbolin e dashurisë, të paqes e humanizmit, por edhe një fat të madh historik, të cilin ne, pasardhësit e saj, duhet ta kujtojmë çdo ditë e ta themi me zë të lartë se ajo u shndërrua në fytyrën morale të njerëzimit, duke e shfaqur traditën morale të saj e të familjes, dhe traditën e popullit të vet shqiptar.
Historike, edhe ngaqë, në kohën e represionit etnik serb kundër Kosovës e të vetizolimit komunist në Shqipëri, ajo u shndërrua në simbolin tonë përfaqësues. Duke e theksuar përkatësinë e saj etnike kudo që shkonte, vlerat e familjes e traditën e popullit të saj, e duke e nënvizuar atdheun e saj, sikurse e quante ajo, “atdheun e vogël, po të quajtur Shqipni”, ajo e ktheu vëmendjen e botës kah një popull i vogël, por zemërgjerë e paqedashës.
Prandaj, në ditët sikurse kjo, por edhe në secilën ditë të jetës sonë, ne duhet të mos reshtim së theksuari emrin e saj, mësimet e saj, personalitetin e saj të jashtëzakonshëm. Si institucione dhe si njerëz të politikës ne duhet ta përbrendësojmë dashurinë e saj për njerëzit dhe t’i theksojmë pa pra porositë e saj paqedashëse e humane, sikur bënte presidenti ynë historik, dr. Ibrahim Rugova, në vitet ’90, duke e humanizuar të bërit politikë, sipas modelit human të Shën Terezës.
Pra jemi krenar që botës ia kemi ofruar shembullin e gruas shqiptare të quajtur, Agnesë Gonxhe Bojaxhiu – Nënë Tereza, modelin e gruas së butë por të vendosur, e përkushtuar skajshmërisht ndaj njerëzve dhe e dashur për të gjithë, e gatshme që çdo herë të sakrifikojë për të tjerët; njeri që e njeh dhimbjen dhe provon që t’ua shërojë atë të tjerëve, me fjalë të ëmbla e me vepra, sikurse thoshte edhe vet ajo, “vepra të vogla, por me dashuri të madhe”.
Zoti e bekoftë Shën Terezën!
Zoti e bekoftë edhe këtë muze që po e përurojmë sot!
Në shënim të 25 vjetorit të shkuarjes në amshim të Shën Nënë Terezës, si pjesë e agjendës shtetërore të “Ditëve të Nënë Terezës”, ftoheni të përcillni tryezën ku do të diskutohet mbi figurën e Shën Nënë Terezës, përcjell KultPlus.
Ngjarja organizohet sot duke filluar nga ora 14:00 në Muzeun Kombëtar të Kosovës, në Prishtinë. / KultPlus.com
O Zot, Kur kam uri, më jep dikë që ka nevojë për bukë. Kur kam etje, më dërgo dikë që ka nevojë për ujë. Kur kam të ftoftë, më dërgo dikë ta ngroh. Kur ndjehem e pakënaqur, më dërgo dikë ta ngushëlloj.
Kur kryqi im peshon rëndë, më bëjë ta bashkëndajë kryqin e tjetrit. Kur jam e varfër, më dërgo te ata që kanë nevojë. Kur nuk kam kohë, ma jep dikë që ta ndihmoj për një çast. Kur jam e nënçmuar, bëjë të kam dikë që ta lavdëroj.
Kur jam e ligështuar, më dërgo dikë ta forcoj. Kur kam nevojë të më kuptojnë, më dërgo dikë që ta dëgjoj e ta kuptoj. Kur kam nevojë të kujdesen për mua, më dërgo dikë të kujdesem për të. Kur mendoj vetëm për vetveten, tërhiqe vëmendjen time tek të tjerët. / KultPlus.com
