Muaj: Janar 2018

Revista franceze promovon potencialet turistike të Shqipërisë

Posted on by Kult Plus

Shqipëria ka thithur një numër rekord turistësh në 10 mujorin e parë të vitit 2017.

Vlera turistike të vendit tonë janë promovuar nga revista franceze, “InfoMagazinë”, e cila vë theksin tek plazhet e bukura, jeta e natës, natyra e mrekullueshme..etj.

Po ashtu revista në fjalë ka theksuar se tashmë në vendin tonë ekziston dhe turizmi dentar.

Drejtori i Agjencisë Kombëtare të Turizmit, pranë Ministrisë së Zhvillimit Ekonomik, Turizmit, Tregtisë dhe Sipërmarrjes, Ardit Çollaku, ka shpërndarë në facebook artikullin në fjalë, ku nënvizohet dhe produkti më i ri i turizmit, ai dentari; Sorridere e Viagiare.

“Në një artikull të saj, revista Franceze “InfoMagazinë”, ngre lart vlerat e Turizmit shqiptar për sitet historike, plazhet e bukura, natyrën e mrekullueshme dhe jetën e natës ne kryeqytet, duke përmendur gjithashtu arritjet dhe numrin rekord të turistëve në vend për 10 mujorin e parë të vitit 2017. Një vlerësim të veçantë ka marrë një tjetër produkt i ri turistik që ofron Shqipëria, siç është ai i Turizmit dentar ku një shembull konkret dhe shumë pozitiv është ofruar nëpërmjet Agjencisë shqiptare që mbulon këtë sektor ”Viaggiare e Sorridere”.

Çollaku deklaron se duke filluar nga ky vit i ri 2018, ky produkt i ri turistik do të jetë gjithashtu pjesë e paketës promocionale të Agjencisë Kombëtare të Turizmit në bashkëpunim me shoqatën e Dentistëve shqiptare dhe shoqatat e Operatore të fushës së Turizmit./ KultPlus.com

“Tax shelter”, projekti që kthen Shqipërinë në një shesh xhirimi për Hollywood-in

Posted on by Kult Plus

Industria e filmit shqiptar po nis të lulëzojë dhe të konsiderohet plotësisht e tillë, në kushtet e formësimit të tregut, rritjes së prodhimit dhe skemave të ndryshme të financimit. Aktorët kryesorë tregojnë se projekti më i afërt është ai i “Tax shelter”, për të nxitur xhirimet e filmave më të mëdhenj botërore në vendin tonë, lëvizje e cila do të sillte përfitime në fushën ekonomike, turistike dhe sociale…

Të pasionuarve pas serialit të njohur “Games Of Thrones” nuk iu desh shumë për të zbuluar se bukuritë natyrore ku zhvillohen ngjarjet i përkasin Kroacisë. Në ato momente vërshuan turistët dhe nga ana tjetër, Kroacia u shndërrua në një pikë tërheqëse edhe për kineastë të tjerë, të cilët do të preferonin të shpenzonin aty buxhetin e planifikuar për filmin e tyre të radhës. Shqipëria nuk ka traditë në këtë skemë. Faji, sipas njohësve të fushës, gjendet te taksa aktuale që rëndon mbi prodhuesit e huaj.

Ilir Butka, kreu i Qendrës Kombëtare të Kinematografisë, tregon për “Monitor” se, fillimisht u punua për rishikimin e ligjit, i cili nuk linte hapësirë juridike për financimin e produkteve me regjisor të huaj. Lindi kështu skema e “minority co-production”, që të nxiste bashkëpunime me shqiptarët e të huajt, falë edhe disponibilitetit të qeverisë shqiptare dhe Ministrisë së Kulturës.

“Me ndryshimet e bëra në ligj, kjo skemë na afron me vendet europiane, sikurse e kishin implementuar edhe vendet e tjera të Ballkanit. Kjo ofron mundësi të mëdha për të qenë pjesë e projekteve të suksesshme botërore. Sa u përket vend-xhirimeve, ne po punojmë për implementimin e skemës së ‘tax credit’. Kur vijnë grupe të huaja për të xhiruar në vendin tonë, falë vendndodhjes së favorshme gjeografike, bukurive natyrore, kulturore etj., ata bëjnë shpenzimet e tyre, nuk marrin asnjë financim nga Shqipëria, por hezitojnë të vijnë për shkak të taksave. Të gjitha vendet e rajonit ndjekin një tjetër skemë, për të cilën edhe ne jemi në bisedime me Ministrinë e Financave për ta zbatuar”, tregoi Butka.

Si funksionon kjo skemë: Krijohet një “tax credit” ose “shelter”, të cilat rëndojnë 20 ose 30%, në varësi të shteteve. Më pas, verifikohet buxheti i shpenzuar për filmin, pasi të xhirohet dhe rikthehet taksa e paguar në momentin fillestar (pra 20 – 30% e buxhetit). “Ne synojmë që ta kthejmë mbrapsht këtë taksë që e kemi 30%, pra rikthim mbrapsht nga një taksë e paguar nga vetë ata, shteti shqiptar nuk paguan asgjë, veçse fiton. Nga pikëpamja ekonomike, këto projekte janë investime të mirëfillta financiare prej miliona eurosh (në total), të cilat investohen në Shqipëri.

Përfshirja e QKK në këto bashkëprodhime është vendimtare për thithjen e tyre, duke iu përgjigjur edhe politikave të qeverisë, për tërheqjen e investimeve të huaja në vendin tonë. Nga pikëpamja sociale përfitohet punësim, pasi në këto projekte janë përfshirë produksione shqiptare, gjithashtu, aktorët e stafit që kontribuojnë në film, në pjesën më të madhe, janë shqiptarë. Nuk mund të lëmë pa përmendur përfitimin e madh nga pikëpamja e promovimit të Shqipërisë, në fushën e artit, kulturës dhe turizmit”, përfundon Butka.

Kjo nismë do ta vendoste Shqipërinë në hartën e vendeve që ndjekin politikën e ekonomisë kreative. Nga të gjithë llojet e investimeve që mund të realizohen në një vend, ky do të ishte ndër më interesantët, pohon kreu i QKK, sepse zhvillohet në një kohë të shkurtër, kohëzgjatja mund të jetë rreth 25 ditë, ndërkohë koha e shfaqjes në rastin konkret të filmit, është e gjatë, ka më shumë avantazhe se sa një spot televiziv.

Nga ana tjetër, edhe kineasti Robert Budina tregon se zbritja e taksave për filma të huaj që vijnë të xhirohen në Shqipëri do të rriste punësimin në fushën e kinematografisë, do ta bënte Shqipërinë më të njohur për të huajt, do të nxiste turizmin. “Në projektet tona të mëparshme, kjo gjë ka ndodhur dhe rezultatet janë shumë konkrete, kemi punësuar profesionistë të fushës në projekte që shteti shqiptar nuk është investuar, si rasti i filmit ‘Burrnesha’, i cili ishte pjesëmarrës dy vjet më parë në Festivalin e Berlinit. Gjatë xhirimeve të filmit tim të fundit në Valbonë, më ka rastisur të takoj dy turistë gjermanë që kishin ardhur në Shqipëri, pasi kishin parë këtë film dhe ishin kureshtarë të njihnin nga afër traditat dhe gjeografinë shqiptare. Sado që kjo rastësi nuk mund të përbëjë një statistikë, nëse bashkëprodhimet e filmave do të ishin më të shpeshta, raste të tilla me siguri do të shtoheshin”, thotë Budina.

Treg i përbashkët rajonal

Andamion Murataj, drejtori i “Balkan Film Market”, tregon se nisma erdhi si nevojë ndër vite e vendosjes së urës së komunikimit dhe bashkëpunimit mes vendeve ballkanike dhe atyre europiane si Italia. “Në 4 vitet e fundit, QKK ka realizuar një nismë të mirë, mundësimi i autorëve shqiptarë të ndjekin tregjet botërore si Kana, Berlini etj.

Kjo i ka dhënë vizibilitet për të kuptuar se çfarë ndodh përreth nesh. Duke aksesuar këto tregje, ti ballafaqohesh me qendrat analoge në vendet e tjera, ndaj arritëm në konkluzionin që suksese ka kudo në Ballkan, por janë sporadike.

Tani ishte momenti më i përshtatshëm për ne, që të gjitha këto suksese të kanalizohen dhe menduam se gjëja më e mirë është që ta shndërrojmë Shqipërinë, për hir edhe të pozitës së saj të favorshme sociale dhe gjeografike, në një pikë takimi të kulturës së filmit perëndimor, me atë ballkanas. ‘Balkan Film Market’ mbledh bashkë kontributin e të gjithë qendrave kinematografike të Ballkanit, nismë që u përshkallëzua nga disa të tilla të mëparshme, si ‘Albascript’, Festivali i Venecias ku u diskutua Ballkani”, thotë Murataj. Ai shton se tregje të tilla ka kudo, mirëpo lidhen të gjitha me një festival.

“Ajo çfarë ne planifikuam ishte që ta bënim të shkëputur nga një festival dhe Market-i të ishte primar. Nga ana tjetër, ne reflektuam se Italia do të ishte partneri kryesor, për shkak të historisë dhe ngjashmërive, por ishte një sipërmarrje e vështirë që, nga njëra anë të kishim Italinë, ndërsa nga ana tjetër me vendet ballkanike. Suksesi i kësaj ndërthurje, ku ne bëhemi këmba qendrore e një ure, ishte ajo që do të dëshmonte nëse do t’ia arrinim ose jo. Fakti që pati interes, i tejkaloi pritshmëritë”,- thotë ai.

Vlera e mirëfilltë e marketit, sipas tij, është, jo vetëm të konkurrosh për financim, por edhe lidhja me një producent, gjë që shumëfishon mundësitë për fonde. Përzgjedhja në këtë market u bë sipas kriterit të suksesit në 5 vitet e fundit të tyre, në fushën ku operojnë. “Nuk patëm sasi të madhe, por cilësi. Menjëherë pas marketit, na erdhën ftesa për të qenë të pranishëm në shumë organizime të ngjashme”, thotë Murataj.

Vështirësitë e sektorit

Vështirësitë më të mëdha janë buxhetet e ulëta krahasuar me vendet e rajonit. Kështu pohon regjisori Robert Budina. “Për këtë arsye, ne kemi shumë pak teknikë profesionistë që punojnë në fushën e kinemasë krahasuar me vendet e tjera të rajonit. Për rrjedhojë na bën më pak tërheqës për projektet e huaja të aplikuara në Shqipëri siç mund të ndodhë me vendet e tjera, Maqedoni, Serbi, Kroaci, për të mos shkuar më tej në Bullgari e Rumani ku të ardhurat që vijnë si rezultat i xhirimit të filmave të huaj me buxhete të mëdha, rrisin ndjeshëm punësimin dhe industrinë e kinemasë në këto vende.

Për shembull, në Rumani, ku aktualisht po përfundoj post-produksionin e filmit tim të ardhshëm, xhiro vjetore e industrisë audio-vizive është rreth 100 milionë euro. Një shtëpi prodhimi shqiptare e ka të pamundur të mbijetojë gjatë gjithë vitit vetëm duke u marrë me kinema. Kjo sigurisht, për rrjedhojë ul edhe cilësinë dhe aftësinë e shtëpisë së prodhimit për të qenë një partnere e denjë për bashkëprodhime ndërkombëtare, ku siç përmenda më sipër duhet një punë me cilësi të lartë për të siguruar financime ndërkombëtare”, tregon për “Monitor”, Budina.

Në anën tjetër të medaljes, argumenton ai, shtimi i buxhetit për kinema do të rriste në mënyrë automatike cilësinë e projekteve, do të punësonte më shumë profesionistë të fushës në këtë sektor, gjë që do të zgjeronte bashkëprodhimet me vendet e tjera. Ky hap do ta çonte filmin shqiptar në një stad më të lartë, do ta bënte atë më të pranishëm në festivale ndërkombëtare dhe pa diskutim që shumë shpejt do të vinin edhe sukseset, në festivalet më prestigjioze botërore si Kanë, Berlin, Venecia, Toronto etj. Shpesh rritja e buxheteve për kinematografinë për njerëzit që janë jashtë kësaj fushe perceptohet thjesht si disa financime për filma që nuk shkojnë asgjëkundi dhe nuk i sheh njeri.

Ndërkohë që është e vërtetuar tashmë që një film me standarde europiane duhet të gjejë patjetër bashkëprodhim me vende të tjera për t’u përfunduar, siç po ndodh aktualisht me filmin shqiptar. Një lek i investuar nga shteti shqiptar kthen mbrapsht gjashtë lekë të tjera që duhen për të përfunduar atë film, të cilat investohen nga bashkëprodhuesit europianë. Asnjë fushë tjetër prodhuese në Shqipëri nuk i sjell mbrapsht të ardhura të tilla shtetit shqiptar dhe për më tepër shpërndan kulturën shqiptare në të gjithë botën”, pohon regjisori.

Nga ana tjetër, prodhuesit dhe kineastët shqiptarë kanë përgjegjësinë që të rrisin nivelin e projekteve të tyre, për të arritur jo vetëm suksese artistike, por edhe financiare, tregon Budina.

Teknologjia dixhitale ka ulur kostot

Futja e teknologjisë dixhitale në lojë, e cila ka ulur kostot e prodhimit të filmave. Me teknologjinë e vjetër pelikulë, kostoja rritej artificialisht, që përfshinte koston e stokut të filmit, të kamerës, ndriçimit, laboratorit, stampimit së të gjithë procesit të prodhimit të filmit. Falë teknologjisë dixhitale, kostoja e realizimit të filmit vjen duke rënë ndjeshëm.

Skemat e financimit të filmave

QKK ka financuar thuajse gjysmën e projekteve që kanë ardhur, tregon kreu i Qendrës, Ilir Butka. “Kemi 35-40 filma në vit të financuar, një pjesë e tyre të shkurtër, dokumentarë dhe animacion, por për t’u përmendur është që kemi financuar rreth 12 filma të gjatë në vit”, pohon ai.

Butka shton se janë rritur ndjeshëm skemat e financimit, sidomos te filmi i pavarur, i cili realizohet me kosto shumë të ulët. “Ekziston një frymë sot në Shqipëri, te kineastët e rinj, për realizimin e filmave të tillë, me vetëfinancim duke qenë se zotërojnë mjetet kryesore të punës: kamera, montazhi, e kanë të mbyllur si cikël. Ne jemi përpjekur ta mbështesim këtë trend, duke e financuar me një shifër shumë modeste, e cila u jep mundësinë atyre ta përfundojnë projektin”, tregon Butka.
Nga ana tjetër, ai pohon se është rritur ndjeshëm mundësia e aplikimit nëpër fonde të ndryshme rajonale dhe europiane. “Shqipëria prej tre vitesh bën pjesë në ‘Creative Europe Programme’, me ‘Media Desk’, që jep mundësi të mëdha për aplikim, duke nisur nga faza e zhvillimit e projektit deri te shpërndarja. Trendi në rritje i përfitimit të këtyre fondeve lidhet me rritjen e aftësisë sonë për të aplikuar, sepse në këtë fazë ka vështirësi për shkak të mungesës së përvojës. ‘Media Desk’ në Shqipëri e ka lehtësuar këtë proces, me promovim dhe shpjegim. ‘Euroimage’ është një tjetër mundësi, financon vetëm bashkëprodhime. ‘Euroimage’, nga ana tjetër, veç fondeve, funksionon si një filtër që jep vlerësim kualitativ për filmin, na mundëson që të prezantohemi në kinematografinë botërore, nëpërmjet bashkëprodhimit”, përfundon kreu i QKK-së.

Ja pse Europa Lindore është tërheqëse për xhirimin e filmave

Stimuj për ulje taksash, vendndodhje gjeografike të gjithanshme dhe ekipe me përvojë – kurrë nuk ka pasur një kohë më të mirë për të xhiruar filma në Europën Lindore. Përvoja dhe lehtësitë për taksa i bëjnë këto shtete shumë tërheqëse për industrinë e filmit botëror

Republika Çeke

Ka një sistem arkëtimi parash prej 20% në dispozicion për kualifikimin e shpenzimeve të Çekisë dhe 10% për shpenzimet ndërkombëtare që vlejnë për film dhe TV, duke përfshirë të gjitha punët post-produktive. Prodhimet duhet të plotësojnë shpenzimet minimale dhe testet kulturore. Stimujt për lehtësim taksash po aplikohen prej pesë vitesh dhe këtë vit janë në dispozicion 32 milionë dollarë. “Ne kemi llojin e ekspertizës që kërkojnë prodhuesit e huaj”, thotë Ludmila Claussova, komisionere e filmit e Republikës Çeke. “Ju mund të gjeni gjithçka këtu – ekipe, ndërtues dhe dizajnerë, ekipe që flasin anglisht, studio të mëdha dhe vende. Ne ofrojmë vlera për para – kursi i këmbimit është pozitiv për prodhimet e dollarit – dhe ne jemi ende më të lirë se Berlin, Londër dhe vende të tjera europiane”.

Estoni

I quajtur “Filmi Estonez”, sistemi i ri i arkëtimeve të parave, i prezantuar në vitin 2016, është projektuar “për të inkurajuar bashkëpunim më të mirë midis prodhuesve të filmave vendas dhe të huaj për të xhiruar në Estoni”. Zbritjet me vlerë deri në 30% të kostove të prodhimit në vend, si dhe stimuj të tjerë, janë ndër tiparet më bujare dhe mbuluese të Europës për filma televizivë, dokumentarë dhe animacione.

Hungaria

Hungaria është një lojtar me përvojë në lojën e incentivave të filmit të Europës. Një nga vendet e para të Bllokut Lindor (në vitin 2004) që filloi zbatimin e stimujve bujarë të taksave, ka rritur në mënyrë progresive shumën e disponueshme deri në 30%. Zyrtarisht i njohur nga Observatori Audiovizual Europian për të nxitur stimujt e saj për prodhimin e filmit – ndërmjet 2010 dhe 2013, shpenzimet e filmave në Hungari përbënin mesatarisht 0.15% të PBB-së, dyfishi i asaj të Britanisë së Madhe dhe Francës. Një angazhim i ri ligjor nga qeveria për të mbajtur një llogari depozitimi prej 14 miliardë dollarësh, për të siguruar që ka para të mjaftueshëm për t’u paguar produksioneve si zbritje taksash kur xhirohen filmat në Hungari, është hapi më i fundit për të qenë tërheqës për prodhimet ndërkombëtare.

Lituania

Sipas një plani të prezantuar në janar të vitit 2014, prodhimet që shpenzojnë deri në një të pestën e buxhetit të tyre në Lituani mund të kenë një zbritje prej 20% të taksave nëpërmjet një partneri lokal të prodhimit, i cili mund të përdorë zbritjen për të zvogëluar detyrimin lokal të tatimit mbi të ardhurat. Nxitja është në dispozicion për të shfaqur filma, telefilma, dokumentarë dhe filma të animuar. Filmat e brendshëm, filmat e bashkëprodhuar ose të porositur mund të përfitojnë nga nxitja, e cila menaxhohet nga Qendra e Filmit në Lituani. Ruokyte-Jonsson thotë se në mjedisin e tanishëm europian, duhet të merren masa më të forta për të qenë tërheqës.
“Është një garë shumë e vështirë për të tërhequr prodhimet e huaja kur është fjala për stimujt e taksave”, thotë ajo. “Njëzet për qind sot ndoshta nuk është një përfitim shumë i lartë, por duke e kombinuar këtë me një ekuipazh shumëgjuhësor vendas dhe profesional, e bën të gjithë paketën atraktive dhe të vlefshme.

Polonia

Sistemi i mbështetjes së filmit ndryshon nga pjesa tjetër e rajonit. Instituti i Filmit Polak përdor një sistem të granteve rrotulluese ciklike, në vend të stimujve tatimorë. Kryesisht i dizajnuar për të mbështetur prodhimet vendase, në një nga të paktat tregje të Europës Lindore me nivel ekspozimi të mjaftueshëm për të ofruar potencial tregtar për prodhuesit vendor, gjithashtu është në dispozicion për bashkëprodhime. Polonia subvencionon deri në 40 filma në vit, si dhe 160 projekte dokumentare dhe të animuara.

Industria botërore e prodhimit të filmave

Industria globale e filmit tregon parashikime të shëndetshme për vitet e ardhshme, pasi të ardhurat e zyrave botërore të biletave parashikohet të rriten nga rreth 38 miliardë dollarë në vitin 2016 në gati 50 miliardë dollarë amerikanë në vitin 2020. SHBA është tregu i tretë më i madh i filmave në botë në lidhje me biletat e shitura në vit, pas Kinës dhe Indisë. Vetëm në vitin 2016, në SHBA u shitën 1,2 miliardë bileta filmash. Ka rreth 5,800 kinema në SHBA që nga viti 2016. Sipas një studimi të kohëve të fundit, 14% e amerikanëve shkojnë në kinema rreth një herë në muaj, ndërsa 31% shkojnë disa herë në vit. Kjo është një pjesë e konsiderueshme duke marrë parasysh se 52% e të rriturve amerikanë preferojnë të shikojnë filma në shtëpi./ KultPlus.com

Udhëtimi i parë rreth botës me biçikletë para 131 viteve

Posted on by Kult Plus

Thomas Stevens më 7 janar të vitit 1887, përfundon udhëtimin e parë rreth botës me biçikletë.

Thomas e filloi udhëtimin në prill 1884. Ai u nis me biçikletë nga San Francisko në Boston; me anije shkoi në Angli; përsëri me biçikletë; me anije e përsëri me biçikletë nëpër Francë, Gjermani, Austri, Hungari dhe Ballkan, ku aty çlodhet mes njerëzve të cilët kishin dëgjuar për Amerikën.

Aty priti pastaj derisa të arrinin njoftimet se rrugët ishin të lira nga banditët dhe me biçikletë kalon nëpër Anadoll, Armeni, Kurdistan, Irak, dhe Iran, ku e zë dimri dhe qëndron mysafir i Shahut.

Kur moti u ngroh, Thomas mori një avullore në Konstandinopojë dhe prej andej në Indi; një tjetër avullore e çoi atë nga Kalkuta në Hong Kong dhe Kinën jugore; kalon me biçikletë në Kinën lindore, dhe merr anijen për në Japoni.

Pjesa me biçikletë e udhëtimit të tij nëpër botë përfundon më 17 dhjetor 1886 në Yokohama. Thomas Stevens u kthye me anije në San Francisko në janar 1887.

Gjatë gjithë udhëtimit ai dërgonte letra e raporte të hollësishme për revistën Harper; këto shkrime më pas u përmblodhën në një libër dy-vëllimesh prej rreth 1 mijë faqesh “Around the Wirld with a bicycle”. Një kopje e botimit të pare të këtij libri sot kushton rreth 400 dollarë./ KultPlus.com

Rama për Nolin: E pamundur të mos ulim gju për të pavdekshmin

Posted on by Kult Plus

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, dje ka përkujtuar Fan Nolin në 136 vjetorin e lindjes së tij.

“Sot, më 6 janar, është e pamundur të mos ulim gju, siç thuhej dikur, në përnderim të 136 vjetorit të lindjes së të pavdekshmit Imzot Nolit, prelat dhe poet, themelues, 110 vjet më parë, i Kishës ortodokse të shqiptarëve në Amerikë, historiograf ekzigjent sot e gjithë ditën i vlerësuar, i jetës dhe gjesteve të Gjergj Kastriotit Skënderbeut”, thotë Rama.

“Viti Mbarëkombëtar 2018, në frymën e trashëgimisë së heroit kombëtar, është i të gjithë bashkatdhetarëve, por, edhe ca më shumë borxhli i veprës noliane”, shprehet më tej ai në Facebook, duke e përfunduar postimin me “Për shumë vjet o Kryezot!”./ KultPlus.com

Adriano Çelentano feston 80-vjetorin e lindjes

Posted on by KultPlus

Adriano Çelentano një nga protagonistët e padiskutueshëm të kulturës italiane, këngëtar, aktor dhe showman, ka festuar ditën e sotme 80-vjetorin e lindjes.

Këngëtari italian, me famë botërore, ka lindur në 6 janar të 1937 në Milano dhe ka plot 50 vite në skenë, ku ka arritur suksese të mëdha jo vetëm në muzikë. Falë këtyre sukseseve të padiskutueshmë, i madhi Çelentano është quajtur edhe Elvis Presley italian. Që prej vitit 1964 këngëtari ka në krah bashkëshorten e tij Claudia Mori.

Një ndër hit-et muzikore më të dëgjuara të Adriano Çelentanos në mbarë botën, përfshirë edhe në Shqipëri, është padiskutim “Azzuro”. Kjo këngë për mallin e të dashuruarve pushtoi jo vetëm Hitparade në Itali, por mbarë botën.

Adriano Çelentano numëron në karrierën e tij të gjatë muzikore 50 albume dhe 150 milionë disqe të shitura. Ai gjithashtu ka qënë protagonist në rreth 40 filma dhe në vitin 1987 nisi edhe karrierën si moderator në televizion. Suksesin më të madh Adriano Çelentano e arriti në Gjermani me filmin “Jepu majmunëve sheqer”, një histori dashurie mes një shoferi autobusi dhe një princeshe, të luajtuar nga Ornella Muti.

Si shqiptarë, gjendemi në një gënjeshtër gjigante!

Posted on by KultPlus

“Të gënjesh, të bësh dashuri, të vdesësh. Sapo u ndalua të bëhej tjetër gjë. Gënjenin me tërbim përtej imagjinares, përtej qesharakes dhe absurdes, në gazeta, në afishe, në këmbë, në kalë, në makinë. Të gjithë ishin pjesë e saj. Po shtyheshin se kush do gënjente më shumë se tjetri. Shpejt, në qytet s’kishte më ‘të vërtetë’.”
– Louis Ferdinand Céline

Si shqiptarë, gjendemi në një gënjeshtër gjigante dhe po mësohemi me të.
Asgjë e vërtetë. Kohën e kalojmë pa e shenjuar qoftë edhe simbolikisht. Më në rrezik jemi tash kur jemi të lirë, në rrezik nga vetvetja. Popujt që nuk mendojnë dhe që nuk lëjnë gjurmë nuk meritojnë as liri as ekzistencë. Sepse nuk ua dinë vlerën.
Urgjentisht duhet ta dëshmojmë ekzistencën tonë! Deri tash kemi qenë të padukshëm.

Nejse…
Nezir Kraki / Facebook

Filatelia shqiptare, Ambasada amerikane publikon një pullë postare të vitit 1922

Posted on by KultPlus

Si në të gjitha shtetet e tjera edhe në Shqipëri filatelia është pjesë e kulturës dhe e lidhur ngushtësisht me historinë.

Për të gjithë të interesuarit për pullat postare, Ambasada amerikane në Tiranë postoi sot foton e një pulle postare e nxjerrë në Shqipëri, rreth vitit 1922.

“Keni interes për pullat? E dini që Shtetet e Bashkuara kanë një Muze Kombëtar Postar? Është një nga 19 muzetë e Institutit Smithsonian dhe galeritë e artit në Uashington dhe Nju Jork”, thuhet në postimin e ambasadës amerikane.

Në 5 maj 2017 pulla postare shqiptare mbushi plot 104-vjet, një rrugëtim i gjatë që nga momentet e para të emetimit të pullës së parë postare shqiptare.

Aktualisht katalogu i pullave postare shqiptare numëron mbi 3640 pamje të ndryshme pullash. / KultPlus.com

Hasan Prishtinën apo Getoar Selimin, cilin e njohin më shumë studentët e UP-së?

Posted on by KultPlus

Shumica e studentëve të Universitetit të Prishtinës s’kanë njohuri për veprimtarinë e Hasan Prishtinës megjithëse deklarohen se kanë dëgjuar emrin e tij. Ky konstatim ka dalë nga sondazhi i realizuar me 675 studentë të nëntë fakulteteve të UP-së. Të njëjtit janë pyetur edhe për Getoar Selimin. Shumica prej tyre, përveç se kanë pasur njohuri për këngëtarin, kanë ditur edhe këngët e tij.

“Hasan Prishtinën e njoh veç si emër”, kjo është njëra prej përgjigjeve që kanë dhënë disa prej 675 studentëve të Universitetit të Prishtinës “Hasan Prishtina”, në një sondazh të realizuar nga studentët e Departamentit të Gazetarisë në UP.

Studentët e nëntë fakulteteve janë pyetur edhe për Getoar Selimin. Shumica prej tyre kanë njohur këngëtarin dhe këngët e tij.

Janë intervistuar 675 studentë nga nëntë fakultetet e UP’së.

Mostra e hulumtimit është bërë qëllimshëm në fakultetet e UP’së, në të cilat studiohen shkencat natyrore, ekonomia, tekniku, edukata fizike, arti e mjekësia.

Krejt rezultate tjera kanë dalë në Fakultetin e Arteve për Getoar Selimin.

89 për qind e studentëve të anketuar në Arte kanë thënë se njohin shumë mirë Selimin. 65 për qind kanë treguar edhe këngët e preferuara të këngëtarit.

“Është marrë me çështje kombëtare” ishte përgjigjja që dominoi në Fakultetin e Bujqësisë dhe Veterinarisë, kur 75 studentët e këtij fakulteti u pyetën se me çka është marrë Hasan Prishtina.

Në Fakultetin e Edukimit 97 për qind e studentëve janë deklaruar se e njohin këngëtarin Getoar Selimi dhe përmendin disa nga këngët e tij. Në anën tjetër, 95 për qind e studentëve janë përgjigjur me ‘Po’ kur janë pyetur se a njohin Hasan Prishtinën.

Të gjithë të anketuarit në Fakultetin Ekonomik kanë thënë se kanë njohuri për Hasan Prishtinën. Por, kur janë pyetur konkretisht se me çka është marrë Prishtina, 20 për qind prej tyre kanë thënë se ai është figurë historike; 23 për qind luftëtar; atdhetar, politikan, deputet etj. 8 për qind kanë thënë se nuk kanë njohuri.

Mjekët e ardhshëm të Kosovës kanë thënë se kanë njohuri për Hasan Prishtinën si emër.

Në Fakultetin Teknik, prej 75 studentëve të anketuar, 97 për qind e tyre kanë thënë se e njohin Hasan Prishtinën. Kur janë pyetur “Çka dini për Hasan Prishtinën” 73 për qind kanë dhënë përgjigje të përgjithshme, duke thënë se ka qenë njeri i fortë, me mustaqe, me flokë të thinjura etj.

Ky sondazh është realizuar nga studentët e vitit të dytë, të nivelit Master, drejtimi “Gazetari dhe kontakte me publikun” në Universitetin e Prishtinës “Hasan Prishtina”, në kuadër të lëndës “Teoritë e komunikimit masiv”, ligjëruar nga prof. Lindita Tahiri, ka nxjerrë rezultate se sa informohen te rinjtë në epokën e informacionit.

Hulumtimi është publikuar në blogun e profesoreshës Tahiri, i emëruar “dil prej Ku je ti”.

Po ashtu, një hulumtim tjetër, me 1044 respodentë, në katër komunat që patën shkuar në balotazh, ka dalë se qytetarët votojnë ende për inati dhe për të keqen më të vogël. / KultPlus.com

Forcë madhore

Posted on by KultPlus

Poezi e shkruar nga Ferit Lamaj

Një Gomar u bë Ministër:
lidh kravatë, zgjidh kapistër.

Bleta bletës te kosherja:
-Vendin tim do ta zërë Grega
Ndonëse s`është hiç punëtore
Me ç’po thonë
për forcë madhore.

– Ka dhënë urdhër vetë Zoti?
Jo, një tjetër më i zoti.
sot, moj mike, flas së mbari
Forcë madhore është Gomari.

Dështojnë konkurset e brendshme për drejtorë të QKK-së dhe të “Shotës”

Posted on by KultPlus

Ministria e Kulturës ka anuluar konkursin e brendshëm për drejtor të Qendrës Kinematografike të Kosovës. Këtë e ka arsyetuar me mungesë të kandidatëve. Kësisoj institucioni më i lartë kulturor në vend i ka hapur rrugë shpalljes së konkursit publik, siç e përcakton Ligji për kinematografi dhe ashtu siç ka kërkuar një pjesë e komunitetit të kienastëve.

“Ministria e kulturës, Rinisë dhe Sportit mbështetur në procedurat e rekrutimit, njofton për anulimin e konkursit (rekrutim i brendshëm)… për pozitën drejtor në Qendrën Kinematografike të Kosovës, për shkak të mosplotësimit të numrit të kandidatëve të nevojshëm për kryerjen e procedurës së rregullt të rekrutimit”, shkruhet në njoftimin e publikuar nga MKRS-ja të premten. Në të njëjtën ditë dhe me të njëjtin arsyetim është anuluar edhe konkursi i brendshëm për drejtor në ansamblin kombëtar të këngëve dhe valleve “Shota”, shkruan sot Koha Ditore.

Konkursi i brendshëm për kreun e QKK-së ishte bërë shkas që të reagonin dy shoqata të kineastëve, duke thënë se kësisoj Ministria e Kulturës po përgatiste terrenin për të rizgjedhur Arben Zharkun në krye të QKK-së. Përderisa Shoqata e Autorëve dhe Producentëve të Filmit dhe Unioni i Artistëve të Filmit të Kosovës u kishin dërguar ministrit të Kulturës dhe kryeministrit të Republikës së Kosovës një reagim, ku mes tjerash shkruhej se konkursi me “intencë të manipulimit dhe tendencë për të rizgjedhur në mënyrë të kundërligjshme ish-drejtorin Arben Zharku në krye të QKK-së është tepër transparente”, MKRS-ja jepte të tjera sqarime. Sipas këtij institucioni, konkursi intern ishte hapur me rekomandimin e Këshillit të Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil dhe me lejen e Ministrisë së Administratës Publike. Drejtori aktual i QKK-së, Arben Zharku, të cilit i skadon mandati katërvjeçar më 31 janar nuk kishte të drejtë të konkurronte pasi megjithëse llogaritet si shërbyes civil ai është i zgjedhur me mandat. Në orët e mbrëmjes gazeta ka provuar të komunikojë me sekretarin e përgjithshëm të MKRS-së, Veton Firzin, por një gjë e tillë ishte e pamundur.

Regjisori Luan Kryeziu, i cili është sekretar i Unionit të Artistëve të Filmit të Kosovës, ka thënë se anulimi i konkursit të brendshëm është një dëshmi se mund te respektohen ligjet. “Edhe pse konkursi është anuluar me një pretekst tjetër, gjithsesi duhej të anulohej sepse ishte vërtet skandaloz. Duhet ta kuptojë edhe Këshilli i Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil se drejtori i QKK-së nuk është shërbyes civil, por funksionar publik dhe emërohet nga ministri. Ne besojmë që Zyra është manipuluar nga dikush i brendshëm, i cili do me çdo kusht ta ruajë gjendjen e mëparshme”, ka thënë ai për konkursin, që e hap Divizioni i Burimeve Njerëzore i MKRS-së. Sipas tij, meqenëse reagimet nuk kanë shkuar në vesh të shurdhër, besojnë që stafi i ri udhëheqës i Ministrisë nuk do të mbështetë keqpërdorimet.

“Ne besojmë shumë që të fillojnë seriozisht edhe prokuroria edhe institucionet hetimet për rastet që kemi dërguar dëshmi”, ka thënë Kryeziu. / KultPlus.com

Katër arsye pse duhet lexuar patjetër Çehovin

Posted on by KultPlus

Çehovin duhet lexuar patjetër, madje shumë shpesh. Një prej shkrimtarëve më të mirë të Rusisë, i cili gjatë gjithë jetës ishte edhe mjek, ka tregime të shkurtra të cilat nuk duhet humbur, për ta njohur mirë Rusinë e vjetër dhe shpirtin rus.

Një shkrimtar që e bëri Rusinë më të njohur në botën letrare, Çehovi përfundoi Universitetin e Moskës ndërsa më pas udhëtoi edhe për në Azi. Shkrimtari ndërroi jetë në Gjermani, në vitin 1904, verën e këtij viti.

Këto janë katër arsye pse duhet lexuar Çehovi, e ndoshta edhe për ta nisur këtë vit duke lexuar dicka nga ai.

1. Shkaku i librave të tij, rusët nisën të lexonin letërsinë e vërtetë. Shembull, tregimin “Kashtanka” e mësojnë edhe sot fëmijët në shkollat fillore në Rusi. Tregimi bën fjalë për një qenush që, i humbur, përfundon në shtëpinë e një palaçoje. Bashkë me palaçon, në cirk qenushi fillon lojën por gjatë performancës e sheh në publik pronarin e tij.

2. Shkrimi i tij e inspiron Stanisllavskin dhe sistemin e tij të aktrimit. Three sisters, The Cherry Orchard, Uncle Vanya dhe The Seagull janë katër drama që u kthyen në shfaqje, të gjitha të luajtura nga Olga Knipper – aktorja që më pas u bë gruaja e shkrimtarit të madh.

3. Çehovi e rrezikoi edhe jetën e vet për shkrimin. Kur ishte diagnostifikuar me tuberkuloz, ai udhëtoi nga Siberia e deri në ishullin Sakhalin. Ishulli ishte vend i largët ku dërgoheshin të burgosurit, por Çehov shkoi dhe e dokumentoi jetën e banorëve të ishullit. Kësisoj, jeta e banorëve erdhi më pas e njohur për të gjithë Rusinë, dhe botën.

4. Në tregimin “Darling”, një grua ruse tregon instinktin e saj të fortë prej nëne dhe gruaje. Njëjtë si ajo, Çehov në plot shkrime e tregime sjellë shpirtin e vërtetë të Rusisë, të “njerëzve të vegjël”, njerëzve të rëndomtë. Çehov asnjëherë nuk ka provuar të tregojë idenë pas ekzistencës, por të dokumentojë problemet e rusëve. Në personazhet e tij gjithmonë ka thjeshtësi të dashurisë dhe aftësisë për të dashuruar. / KultPlus.com

Elvana Gjata sjellë versionin acoustic të “Forever is over” (VIDEO)

Posted on by KultPlus

“Forever is over” nga Elvana Gjata sot vjen edhe në versionin acoustic.

Vetë këngëtarja ka treguar se si dhuratë po e sjellë një version tjetër të këngës e cila për të është shumë e dashur. “Forever is over” është një tentim i Elvanës për tregun ndërkombëtar dhe një këngë e cila dëgjohet shumë.

Elvana e ka uruar edhe Vitin e Ri 2018 duke sjellë veten të freskët në videoklipin e realizuar për versionin e qetë të këngës “Forever is over”.

Fan Noli flet në shirit për shqiptarët dhe për shqipen

Posted on by KultPlus

​Këta shirita të vjetër manjetikë, të regjistruar mbi gjysmë shekulli më parë në Boston, na sjellin me gojën e vetë Fan Nolit një dëshmi të pazakontë – rrugën e tij për t’u bërë shkrimtar. Është një ligjëratë e mbajtur prej tij në Boston në vitin 1961.

Fan Noli erdhi në Shtetet e Bashkuara në fillim të shekullit të 20, pasi kishte punuar si sufler në teatrot shëtitëse greke. Në vitin 1908 ai u shugurua prift në Boston dhe kjo e lidhi ngushtë me shqiptarët e Amerikës.

“Gjatë gjithë këtyre viteve, mu desh të predikoja përpara shqiptarëve. Ata vinin nga fshati, shumë pak prej tyre kishin bërë ndonjë shkollë dhe unë përpiqesha shumë të afrohesha me ta. Mënyra e vetme për t’u lidhur ishte t’u flisje atyre në një shqipe shumë, shumë të thjeshtë. Ata ishin mësuesit e mi më të mirë, sepse më mësuan se si t’u flisja dhe të kuptohesha prej tyre.”

Noli tregon se duke filluar nga viti 1908, iu desh të përkthente libra kishtarë nga greqishtja në shqip. Me ardhjen e Faik Konicës në Amerikë në vitin 1909, ata të dy hartuan një listë librash që duheshin përkthyer në shqip, me dëshirën për t’u dhënë shqiptarëve vepra të letërsisë botërore.

“Metoda ime ishte kjo: për shembull, kur fillova të përkthej Hamletin, unë përktheja pjesët më të bukura të tij, siç ishte monologu i famshëm “Të jesh a të mos jesh”, po kështu me Makbethin dhe Otellon. Më vonë plotësoja pjesët që mungonin. Ngurroja t’i botoja këto përkthime sepse nuk më pëlqenin aq shumë, por gjithmonë përpiqesha t’i korrigjoja.”

Më vonë Noli botoi Jul Qezarin, Makbethin, Hamletin dhe Armiku i Popullit nga Henrik Ibsen, Zonja Inger, përsëri nga Ibsen, Don Kishotin e Servantesit dhe Rubairat e Omar Khajamit.

Fan Noli erdhi në Shtetet e Bashkuara me një shqipe të thjeshtë, të mësuar në komunitetin shqiptar të Ibrik Tepesë, në Trakën lindore, për t’u bërë më pas njëri ndër lëvruesit më të mëdhenj të gjuhës së tij amtare.

“Mësuesit e mi ishin shkrimtarët e mëdhenj, veprat e të cilëve kisha përkthyer: Shekspiri, Edgar Alan Poe, Servantesi, Ibseni, Omar Khajami dhe nuk duhet të harroj Faik Konicën, një shkrimtar i klasit të parë.”

Sikur s’jetoj në vendin tim

Posted on by KultPlus

Poezi e Dritëro Agollit

Më ndodh sikur s’jetoj në vendin tim,
po në një vend të huaj dhe të largët.
Në një qytet me buba dhe me minj,
mes mureve të rrjepur dhe të lagët.

Çuditem pse kështu më duket shpesh
kur s’ka njeri shtëpia, kur jam vetëm.
Kur shiu në dimër flluska ngre në shesh
Dhe mua flluska flluska ma bën jetën
më ngjan sikur dhe strehët derdhin helm.

Helmohemi ato çaste me njëri-tjetrin,
s’e di nga vjen ky helm se s’kam ç’të them
Veç shoh se rrobat tona helm na rrjedhin.

Ky vend më duket do helmohet krejt
Nga helmi rrjedhur vrimash në themelet,
Pastaj do tundet toka në tërmet
Dhe Djalli i Madh do qesh e do zgërdheshet.
I huaj jam në vendin tim, mjerisht
dhe kur rreth meje ka me dhjetra njerëz

Kjo më lëndon dhe shpirtin ma gërvish
më bën të qaj si nxënës prapa derës.

Ta shpallim televizionin kosovar si të vdekur!

Posted on by KultPlus

Shkruan: Luan Morina

Mendoj që tash edhe përfundimisht ta shpallim televizionin kosovar si të vdekur!

Zakonisht shkruaja për ‘bërllogun’ e vitit të ri, por sikur një i pastrehë që gjen diçka të mirë nëpër kontejnerë, edhe unë ia dilja të gjeja diçka të mirë nëpër televizionet tona. Këtë vitrezultati është i kobshëm.

Patjetër që ka pasur gjëra të mira, por, për 72-96 orë pushimi sa mund të llogarisim se kanë pasur televizionet në dispozicion, të ndajmë vetëm 3 orë është dëshpërim total. Vetëm le të shpresojmë se emancipimi i popullit të lëviz në të kundërtën me ‘zhvillimin’ e televizioneve dhe kuptohet udhëheqësve të shtetit.

E udhëheqësit e shtetit sikur nuk po na mjaftojnë tërë vitin me ‘modestinë’ dhe ‘dashurinë’ e tyre të sinqertë ndaj këtij populli, Klan Kosova vendos të na i shërbej edhe për Vitin e Ri duke provuar të jap një ide kinse argëtuese. Asgjë s’ka qenë ideja e programi sa ka qenë reklamat që i janë bërë këtij ‘mini-revolucioni’ televiziv. Mirëpo, ndoshta ka qenë mënyra më e mirë për ti kujtuar shikuesit se kush po udhëheqë këtë vend!

Derisa i miri analizon në thellësi bërjen e një pune të mirë, i keqi vetëm shumohet tri herë. Dhe në këtë aspekt ka ndodhur edhe tek televizionet tona. Derisa zakonisht ishte së paku Kohavisioni për tu lavdëruar, disi kishte edhe motiv për tu marr me shkrime për televizionin.

Pas transferimit të Labit, Kohavisionit i nevojiten vetëm edhe dy transferime për të dominuar shikueshmërinë – kasti i Përallë me tupanë, dhe ‘i madhi, shumë i madhi, madhështori Naim Abaziiii’ me kolegë. Është ironike, sa është edhe zhgënjyese, që nga tituj vërtetë madhështor me përkthime senzacionale si ‘Allo, Allo’ e ‘Only Fools and Horses’ të bien në një kanal që programin e vetëm të shikueshëm e ka në ora 11 të natës, pa përjashtuar ndonjë edicion të Rubikonit e Pulsit! E për këtë vit uroj që Flaka Surroi të shoh më shumë programet e KTV-së e më pak raportet financiare!

RTV21 e ka riciklim çdo festë. E vetmja gjë që ndryshon aty janë botoksi dhe fustanat. Nuk kanë humbur shumë pas ‘Unë jam top-model’! Akoma kanë ‘sfilata’, vetëm se tashti janë kryesisht reklamime të rrobaqepësve, kirurgëve plastik, dhe makijazhit. Ngjashëm si programet tjera, edhe këto të vitit të ri në RTV21 nuk kanë thelb të dobishëm për shoqërinë tonë.

E kanceri më i rrezikshëm i shoqërisë sonë është televizioni që pretendon se është i Kosovës. Një makinë propaganduese të cilës do ti lakmonte edhe Adolfi, vazhdon të përgjumë popullin duke ju shitur ‘fakte’ që i shkojnë për shtati idesë dhe qëllimit të tyre, edhe gjatë festave. Është e pamundur të gjeni një grimë programi në RTK që nuk përçon mesazhin politik, qoftë edhe kur shitet si ‘argëtues’, për të cilin ne paguajmë miliona eurosh çdo vit!

Më e keqja e krejt kësaj është që opsionet tjera janë ngjashëm të tmerrshme. Është një trajektore të cilën duhet ta zgjedhin në këtë ekonomi tregu shumë media. Kanë zgjedhur të synojnë një popullsi më pak të emancipuar dhe këtë vit mund të kalojmë në atë trendin që ‘televizionin e shohin veç të prapambeturit’.

Dhe nuk janë të ‘prapambeturit’ shikues të televizionit. Por, programet që ofrohen në TV janë denigruese dhe ofenduese për shoqërinë, sidomos ato që pretendojnë se janë të ‘paanshme’, sa që të bëjnë të humbësh respektin për krejt ata që shikojnë televizion.

Seriale të dobëta turke, indiane, riciklim filmash, komentime banale sportive, pseudo-emisione kulturore e artistike me ‘artistë,’ dhe ajka e televizionit – debatet politike. Me rritjen e opsioneve teknologjike për televizion për çudi ka rënë cilësia. Ose ndoshta tashti që i shohim gjërat më qartë, po i shohim sa njëmend janë ‘bërllog’. / KultPlus.com

6 janari, ditëlindja e Fan Stilian Nolit

Posted on by KultPlus

6 janari shënon ditën kur lindi Theofan Stilian Noli, në vitin 1882.

Diplomat, shkrimtar, politikan, përkthyes, dikur edhe kryeministër i Shqipërisë, Fan Noli lindi në İbriktepe të Turqisë.

Shkollën fillore dhe të mesme i kreu në gjuhën greke në Heybeliada, Stamboll. Gjithsesi, tek ai ndikoi më shumë krenaria e fshatit shqiptar për të kaluarën historike dhe dashuria për shkrimin shqip kundrejt ndikimit të mbrapshtë politik që donte të kishte Patriarkana Ortodokse tek ortodoksët e kombësive të ndryshme, veçanërisht shqiptarët.

I ati i tij, Stiliani, ndonëse trashëgoi tokë si pronë, nuk u mor me bujqësi, por shërbeu si psalt në kishën e fshatit. E ëma, Maria, ishte shtëpiake. Familja u shtua shumë dhe erdhi një kohë që jetesa u bë e vështirë për të. Sa qe i mitur, Noli hoqi sëmundje të rënda, prandaj shkollën e nisi me vonesë.

Noli përktheu mjaft autorë amerikanë dhe evropianë të shek. XIX, duke vënë në punë veshin muzikor, mundi të pasqyronte stilin dhe ngjyrat e ritmit të origjinalit.

Ndonëse vetë nuk shkroi shumë në lëmë të letërsisë, ngelet një letrar i madh.

Në korrik 1913 Fan Noli shkoi për herë të parë në Shqipëri ku mbajti shërbesën e parë kishtare ortodokse në gjuhën shqipe në vend, më 10 mars 1914, në prani të princit Vilhelm zu Vid, i cili kishte mbërritur në Durrës vetëm tri ditë më parë me një anije austro-hungareze. / KultPlus.com

Dy muzikantët nga Kroacia sjellin me videoklip ‘My Heart Will Go On’ (VIDEO)

Posted on by KultPlus

Dy çelistët kroatë, Luka Suliq dhe Stjepan Hauser kanë sjellë me videoklip këngën e njohur “My Heart Will Go On”.

“My Heart Will Go On”, që në origjinal e këndon Celine Dion, interpretohet nga 2Cellos vetëm me violonçelë.

“Video e re për një nga këngët më të mëdha prej një prej filmave më të mëdhenj të të gjitha kohërave, kënaquni”, ka shkruar grupi në Facebook. / KultPlus.com

Si erdhi interneti në Tiranë dhe cili ishte portali i parë?

Posted on by KultPlus

Ishte viti 1989. Në Universitetin Politeknik i Tiranës (UPT) ndodhi një ngjarje historike: lidhja e parë e Shqipërisë me internetin. Katedra e informatikës në UPT realizoi një lidhje internet me Universitetin e Pizës në Itali. Ky ishte i pari hap eksperimental që e prezantoi Shqipërinë me revolucionin e internetit.

Megjithatë, interneti komercial në Shqipëri do ta niste rrugëtimin vetëm në vitin 1995, falë një serveri të instaluar nga shoqëria “Infosoft”, por që përfaqësonte një formë elementare të lidhjes. Mesazhet drejt rrjetit grumbulloheshin të gjitha dhe dërgoheshin me intervale të caktuara drejt Italisë, prej nga më pas bëhej shpërndarja përfundimtare.
Në vitin 1996, UNDP mundësoi një server interneti për organizatat jo-fitimprurëse. Por, shpërndarja masive e shërbimit nisi vetëm pas vitit 1997. Fillimisht disa operatorë privatë e më pas “Albtelecom”, përmes shërbimit dial up, ofronin shërbim interneti nëpër banesa dhe zyra.

Internet-kafeja e parë në Shqipëri është hapur në vitin 1999 dhe tarifat ishin mjaft të larta, deri në 500 lekë/ora.

Gjatë viteve në vazhdim internet-kafetë do të ishin ndër bizneset më në modë. Numri i tyre u rrit ndjeshëm dhe tarifat gradualisht ranë deri në 100 lekë/ora. Por, deri në vitin 2005 përhapja e internetit ishte shumë modeste. Për shkak të investimeve të pakta, deri në vitin 2005 internetin vlerësohet se e përdornin më pak se 5% e shqiptarëve, shumica në internet-kafe.

Vitet në vijim sollën një rritje me ritme shumë më të larta të përdorimit të internetit. Mbështetur në të dhënat më të fundit, Autoriteti i Komunikimeve Elektronike dhe Postare vlerëson se janë gati 2.2 milionë shqiptarë që përdorin internetin me brez të gjerë nga rrjetet e lëvizshme, ndërsa numërohen rreth 280 mijë abonentë me linja fikse.

Domaini i parë, www.upt.al

Shqipëria u pajis me një zonë të vetën domainesh në vitin 1992, me zonën “.al”.

Po atë vit, u regjistrua edhe domaini i parë në këtë zonë. Domaini i takonte Universitetit Politeknik të Tiranës dhe adresa ishte “upt.al”. / SCAN Magazine / KultPlus.com

Po, po…

Posted on by KultPlus

Poezi e Charles Bukowski / Përktheu Agron Tufa

kur Hyji krijoi dashninë, ai nuk u ndihu të shumtëve
kur Hyji krijoi qenin, ai nuk u ndihu qenve
kur Hyji krijoi bimësinë, kjo nuk qe keq
kur Hyji krijoi urrejtjen, ne patëm dobi shoqnore
kur Hyji më krijoi mue, ai më krijoi mue
kur Hyji krijoi majmunin, unë po flija
kur Hyji krijoi xhirafën, unë isha i pimë
kur Hyji krijoi narkotikët, unë kisha kcye sipri
kur Hyji krijoi vetëvrasjen, unë dergjesha poshtë
kur Ai të krijoi ty, të shtrime në çarçafë,
Ai e dinte, se ç’po bënte,
Ai ishte i pimë, dhe Ai kishte kcye sipri,
dhe Ai krijoi malet, detet dhe zjarrmin
njëkohësisht
Ai nganjëherë gabonte,
por kur Ai të krijoi ty, të shtrime në çarçafë,
Ai tejkaloi gjithë Gjithësinë e tij të bekueme.

Si është e mundur që të mos ruhet historia e Akordeve të Kosovës?

Posted on by KultPlus

Kompozitori Florent Boshnjaku është gjithmonë një kritik i jetës kulturore në Kosovë.

E pasi të jesh i zëshëm dhe i hapur për debat nuk është diçka e keqe, Boshnjaku kësaj radhe ka folur në rrjetin e tij social Facebook për Akordet e Kosovës, një festival që gjeneratat e reja ndoshta nuk do ta kujtojnë për shkak se nuk ka asgjë të ruajtur nga ky festival.

Ky është statusi i kompozitorit Boshnjaku:

Festivali ‘Akordet e Kosoves’ mbetet si njeri nder festivalet me te rendesishme ne Kosove , filloi ne vitin 1969 dhe vazhdoi diku deri ne vitin 1995 . i kishte 3 mbremje,muzike zbavitese-moderne, popullore dhe nata per femije .Sipas nje parallogarie ne festival ishin diku rreth 60 kenge qe i bie per vitet qe eshte mbajte jane publikuar perafersisht 1500 kenge !!
Si eshte e mundur e gjithe kjo histroi mos te ruhet dhe kenget te mblidhen,te shkruhet libri te konzervohen kenget si pasuri kombetare (te ekziston se paku nje faqe interneti me permbledhje te historise muzikore moderne ne Kosove ) !!! Edhe pse librat pas festivalit jane publikuar me autore interpret etj. ato mbeten te shprendara ose ekzistojne vetem disa prej tyre ! por jo te mbledhura dhe te konzervuara ne menyre institucionale .
SI me kriju histori dhe identitet kure ne vet jemi duke e zhduke ate, me injorancen tone dhe mos kujdesin per çkado qe kultura jone ka perfaqesuar me dekada !! Mesiguri per shume kend ne institucione per fat te keq kultura mbetet si ‘ luks’ ne kete vend ,por eshte ajo cka neve na ka mbajte gjalle me shekuj (jo dicka tjeter por gjuha dhe kultura jone ),ne shekullin 21 po tregohemi me te prapambetur se kurre !”

Akordet e Kosovës dikur ishte festivali më i rëndësishëm në Kosovë, nga ku dolën këngë dhe emra të fuqishëm të muzikës shqipe.

Për herë të fundit Akordet janë mbajtur në vitin 1995. / KultPlus.com

Logoja e 10 vjetorit të Pavarësisë së Kosovës nuk është kopjuar (VIDEO)

Posted on by KultPlus

Arbër Racaj dhe Egzon Çaka dy krijuesit e logos për 10 vjetorin e pavarësisë i kanë dalë në mbrojtje punës së tyre, duke thënë se logoja e tyre është origjinale e nuk është e kopjuar.

“Ne, krijuesit e logos së 10 vjetorit të pavarësisë së Kosovës, Arbër Racaj dhe Egzon Çaka, fitues të konkursit publik për hartimin e logos së 10 vjetorit të pavarësisë së Kosovës, sot padrejtësisht jemi sulmuar nga konkurrentë tanë gjoja logoja e krijuar nga ne ishte plagjiaturë”, kanë shkruar në Facebook.

Me tej ata kanë dhënë disa dëshmi duke thënë se logo e krijuar nga ta dhe se nuk është kopjuar.

“Forma e hapjes së duarve, ngjashmëria e vetme rastësore, e cila në rastin tonë ndërlidhet me 10 gishtat – 10 vjetorin e shtetësisë, nuk është shpikur as në Kosovë, as në Gjermani dhe as nuk është e patentuar nga askush dhe vetë forma abstrakte e gishtave shpjegon që ne kemi dashur që të përçojmë sa më shumë mesazhin festiv të këtij viti jubilar”, thuhet në reagimin e tyre.

https://www.youtube.com/watch?v=CUnPgSLugss

Më tutje përmes një video të shkurtër dhe një fotografie kanë ofruar dëshmi duke thënë se logoja është krijuar nga ta.

“Si krijues të kësaj logoje, ne e ndjejmë obligim moral dhe profesional, që t’ua dëshmojmë të gjithë qytetarëve autenticitetin e punës sonë. Prandaj, duke shpresuar në mirëkuptim tuaj, dëshmitë e punës sonë përmes së cilës kemi ardhur deri te versioni final i logos, po ua dërgojmë edhe juve”, thuhej në reagimin e tyre. / KultPlus.com

Papa i madh shqiptar përballë turqve

Posted on by KultPlus

Në kohën kur turqit ishin afruar shumë pranë dyereve të Evropës dhe synonin drejt Vatikanit, Papa Klementi besonte se mund të shfrytëzonte çastin politik e fetar, për t’i rikthyer Selisë së Shenjtë rolin kryesor në përpjekjet për t’i kapërcyer përçarjet ndërmjet fuqive katolike.

Por veprimtaria e tij e dendur diplomatike nuk i arriti rezultatet e dëshiruara, gjë që përfundoi me thellimin e mëtejshëm të krizës: vendet katolike të Evropës e përdorën mbrojtjen kundër turkut, si mjet për të thelluar pretendimet e tyre e për ta konsoliduar politikën antikuriale.

Pasi sulltani i shpalli luftë Venedikut (dhjetor 1714), i dërguari papnor Marcolini dhe nunci Spinola, u pritën ftohtë nga perandori, i cili nuk tregoi kurrfarë interesi derisa, pas rënies së Moresë, Papa i dha lejën të mblidhte të dhjetat për tre vjet në trojet perandorake të përtejalpeve, rreth 200.000 fiorina. Vetëm atëhere u zotua t’i mbronte pronat italiane nga çdo kërcënim. Këto masa kontribuan që, në vitin 1716, të lidhej aleanca për mbrojtjen me Republikën e Shën Markut dhe të arriheshin fitoret e princit Eugjen në Petervaradino e Temesvar e, një vit më pas, edhe fitorja e Beogradit.

Sipas Programit Shqip të Radio Vatikanit, po më 1716, flota e krijuar nga Papa ia doli mbanë të çlironte Korfuzin nga pushtimi turk e, nën ndikimin e këtij suksesi të pjesshëm, të formonte një këshill të posaçëm, që u kujdes t’i thellonte përpjekjet për mbrojtjen e brigjeve adriatike. U bënë edhe përpjekje të reja financiare: u dorëzuan në Venedik 100 000 fiorina ari e perandori u autorizua t’i vinte klerit në Milano, Napoli e Mantova një taksë të jashtëzakonshme prej 500.000 skudash.

Në vitet 1715-1720 marrëdhëniet sponjollo-papnore e vunë edhe më tepër në pah mungesën e largpamësisë të politikës së Klementit XI. U krijuan çaste të reja tensioni, pasojë e të cilave qe pasiguria e Romës dhe paaftësia për të siguruar informacionin e mjaftueshëm për situatën.

*****

Klementi XI, i shqetësuar nga kritikat e pashmangshme dhe akuzat për marrëveshje të fshehta nga ana e Vjenës, i kërkoi më kot Filipit V evakuimin e menjëhershëm të Ishullit dhe bëri çmos ta qetësonte diplomacinë perandorake, që kërkonte ndërprerjen e marrëdhënieve diplomatike me Madridin dhe zgjedhjen e Czackit kardinal.

Më 26 gusht 1717 Papa deshi ta ratifikonte konkordatin me Spanjën, duke kërkuar të gjitha të drejtat e mohuara të Kishës e duke i caktuar Alberonit kryeipeshkvinë e Seviljes, ndonëse i kishte konfirmuar atë të Malagës. Mbreti, pa i ndërprerë planet e luftës kundër Sicilisë, reagoi duke e mbyllur gjykatën e nunciaturës e duke sekuestruar disa nga pasuritë e Kishës.

Në këto çaste fuqitë e mëdha rinisën konfliktet e ashpra, të cilat Papa bëri çmos t’i sheshonte. Vjena u qetësua vetëm pas emërimit të kardinalit Spinelli në krye të nunciaturës. Prelati i lartë shikohej me sy të mirë nga perandori, gjë që krijoi mundësitë për rihapjen e selisë diplomatike të Vatikanit. E hyrja e Filipit V në aleancën katërpalëshe (20 janar 1720), i fashiti në një farë mase edhe konfliktet ndërmjet fuqive katolike evropiane. Ndërkaq Kongregacioni kardinalor nisi një proces gjyqësor kundër Alberonit.

Nëse në këndvështrimin e ushtrimit të autoritetit tokësor Papnia e Klementit ishte plot paqartësi e dështime, në sferën fetare e dogmatike qe krejt ndryshme. Ulja e këtij Pape në fronin e Shën Pjetrit, i dha fund grindjeve doktrinore tridhjetëvjeçare, duke i siguruar Kishës një periudhë të plotë paqeje e duke thelluar qëndrimin e ashpër të Kuries Romake kundër zhansenistëve.

Drejtpërdrejtë nga koncerti i Rita Orës në Hamburg (LIVE)

Posted on by KultPlus

Këngëtarja e famshme Rita Ora shumë shpejt do të ngjitët në skenën e koncertit që do të mbahet në Hamburg, shkruan KultPlus.

Ky koncert do të mbahet me Elbphilharmonie të Hamburgut, ku ylli kryesor i mbrëmjes është Rita Ora, sikurse edhe yje të tjera.
Këtë koncert është duke e përcjellë nga afër edhe disenjatorja shqiptare Flora Suldashi e cila tashmë ka realizuar edhe një fotografi me Rita Orën./KultPlus.com


Ahmet Zogu nuk ia dhuroi Shën Naumin Jugosllavisë

Posted on by KultPlus

Nga Kastriot Dervishi

1 – Ahmet Zogu i dhuroi Shën Naumin Jugosllavisë”!

Përcaktim jo i saktë. Jugosllavia e kishte marrë Shën Naumin qysh në vitin 1912 ushtarakisht dhe nuk ia dhuroi kush. Pra, nuk e kishte shteti shqiptar që “t’ia dhuronte”.

Shteti shqiptar ose duhet të luftonte për një kishë si kjo, ose nuk duhej të mbyllte çështjen e kufijve. Shkëmbimi me vise të tjera si Vermoshi, Peshkëpia, etj, ishin përfitues për shtetin shqiptar. Një gjë është shumë e rëndësishme. Asnjë veprim nuk bëhej në atë kohë pa miratimin e fuqive të mëdha. Kështu ka ndodhur. Askush prej shqiptarëve nuk kishte kompetenca të dilte mbi vendimet e ndërkombëtarëve.

Kufiri i Shqipërisë ka qenë vullnet i ndërkombëtarëve, ndërsa nga pala shqiptare kërkohej mirëkuptim dhe mosshfaqje pengesash. Në vitin 1925 me meritën e padiskutueshme të Ahmet Zogut, u nënshkrua në Firence me miratimin e fuqive të mëdha, protokolli i kufijve me Jugosllavinë e Greqinë.

Asnjëherë nuk ka pasur çështje të veçuar të Shën – Naumit, por çështje të vijës kufitare nga Buna deri në Liqenin e Ohrit. E vetmja periudhë që shteti shqiptar e pati në zotërim Shën Naumin ka qenë ajo e viteve 1941 – 1944. Qeveria komuniste e Enver Hoxhës është e vetmja qeveri që e ka dorëzuar Shën Naumin në dhjetor 1944 shtetit jugosllav. Kur Enver Hoxha kishte deklaruar se nuk njihte marrëveshjet e mëparshme të regjimit të Zogut, pse e dorëzoi Shën Naumin në dhjetor 1944?

2 – Çështja e dytë për sqarim.

29 nëntori nuk është dita e çlirimit të Jugosllavisë, por mbledhja e dytë e AVNOJ-it në Jajce të Bosnjës më 29 nëntor 1943 (kopjimi i trashë i kongresit të Përmetit të Shqipërisë).

29 nëntori i Shqipëri është dëshirë jugosllave për festë të përbashkët.

Unë personalisht nuk ndjej detyrimin si qytetar se duhet të festoj me jugosllavët. Kush ta ndjejë le ta bëjë.

Mua më mjafton 28 nëntori 1912. / 27.al / KultPlus.com