“Sapo fillova ta dua veten, e zbulova se ankthi dhe vuajtja emocionale janë vetëm shenja paralajmëruese që më tregonin se unë isha duke jetuar në kundërshtim me të vërtetën time. Sot e di, ky është “AUTENTICITETI”.
Sapo fillova ta dua veten e kuptova se sa ofenduese mund të jetë për një person nëse unë tentoj ta i’a imponoj dëshirat e mia, edhe pse e dija se nuk ishte koha e duhur dhe personi nuk ishte i gatshëm për atë. Sot unë këtë e quaj “RESPEKT”. Sapo fillova ta dua vetën unë nuk pata më dëshirë për një jetë më ndryshe, dhe mund ta shihja se çdo gjë që më rrethonte, me ftonte të rritesha. Sot këtë e quaj “PJEKURI”. Sapo fillova ta dua veten, unë e kuptova se në çfarëdo rrethana, unë jam në vendin e duhur dhe në kohën e duhur, dhe se çdo gjë ndodh saktësisht në momentin e duhur. Kështu që unë mund të jem i qetë. Sot këtë e quaj “VETË – BESIM”. Sapo fillova ta dua veten, unë ndalova së vjedhuri kohën time, dhe ndalova së krijuari projekte të mëdha për të ardhmen. Sot, unë e bëjë vetëm atë që më sjell kënaqësi dhe lumturi, i bëjë gjërat që i dua dhe që ma ngazëllejnë zemrën, dhe ato i bëjë në mënyrën dhe në ritmin tim. Sot këtë e quaj “THJESHTËSI”.
Sapo fillova ta dua veten, unë ndalova së tentuari për të pasur gjithmonë të drejtë, dhe kurrë s’kam qenë më pak herë gabim prej atij momenti. Sot unë e zbulova se kjo është “MODESTI”. Ne s’kemi më nevojë ti frikësohemi argumenteve, konfrontimeve ose cilitdo problem me veten tonë ose me të tjerët. Madje edhe yjet përplasen dhe nga përplasja e tyre lind një botë e re. Sot e di e “KJO ËSHTË JETA”./ KultPlus.com
Shkrimtari i njohur amerikan Egdar L. Doctorow shkruan diku për një emision në radio, me titull “Jeta me shkrimtarin”, ku në një bisedë me bashkëshortet e shkrimtarëve ishte edhe gruaja e tij. “Moderatorja e filloi emisionin me fjalët: Ne shpesh dëgjojmë se shkrimtarët janë egoistë, arrogantë, interesohen vetëm për kokën e tyre, ua vështirësojnë jetën njerëzve që kanë pranë – ah, sa të tmerrshëm janë. Dhe në këtë çast, gruaja ime, të cilën ajo ende nuk e kishte prezantuar, e ndërpret: Zonjë, nuk e dija që e njihnit burrin tim!”
M’u kujtua kjo bisedë kur mora vesh për lajmin e trishtuar të ikjes nga jeta të bashkëshortes së shkrimtarit Dritëro Agolli. Për një botues që merret me letërsinë shqipe, sidomos me majat e saj, kjo është situatë krejt e kuptueshme. Ndryshe nga publiku i gjerë, i cili komunikon me shkrimtarin nëpërmjet krijimeve të tij, gëzohet, lumturohet, trishtohet me personazhet e tij, shkrimtari i duket pak a shumë si një qenie që s’është e kësaj bote, sepse nuk ka rast ta shohë si fle, si zgjohet, si vishet, si ushqehet, si i pi ilaçet apo kur grindet, kur bërtet, kur është i padrejtë dhe ngulmon pamëshirshëm në të tijën. Dhe bëhet tjetër njeri, që kur bie celulari dhe fjala e parë, gjithë seriozitet, është: Alo. Një mobilizim i atypëratyshëm për njerëzit jashtë rrethit të tij.
E ndjeva këtë vuajtje të bukur të grave të shkrimtarëve te portreti dhe fjala e Sadijes në një rast kur po xhirohej një film nga TCH për Kadarenë. Ishte parashikuar që të dy shkrimtarët të takoheshin vetëm për vetëm, si dy miq të hershëm, te Bar Juvenilja. Ishte një ditë tetori, por ngaqë kishte rënë shi, bënte ca ftohtë. Po shfletonim shtypin e ditës, kur pamë të afrohej Dritëroi, i mbajtur për krahu nga Sadija. U ndjeva në siklet sepse duhej të ishte edhe Helena, nuk ishte menduar se do të vinin si çift. Dritëroi ende s’i kishte mbushur të tetëdhjetat dhe Sadija nuk i ndahej asnjëherë, në asnjë rast. Kur u afruan, vura re që të dy ishin të emocionuar dhe i ftohti sikur ua shtonte më shumë këtë ndjesi. Madje Kadareja, në vend të përshëndetjes, e pyeti Sadijen: “Pse je kaq e mallëngjyer?” Dhe përgjigjja e saj: “Ti më ke njohur me kët’ burrë. Jemi takuar në shtëpinë tande. Faleminers.” Dhe Kadareja që ia ktheu menjëherë: “Ohu sa gjëra kemi bërë ne me Dritëroin.
E kishte harruar vërtet Kadareja këtë fakt? Me siguri, po. Sepse për ata vetëm letërsia e tyre ekziston, vetëm ajo është më e rëndësishme dhe gjithçka tjetër, s’ka të bëjë me ta. Sepse shkrimtarët, qëkurse kanë lindur dhe janë në këtë botë, kanë vetëm një dashuri të padyshimtë, të përjetshme, pas së cilës vijnë dashuritë e tjera. Kjo është dashuria e shkrimtarit për letërsinë, një dashuri gati hyjnore. “Për veten dhe artin (që ish pjesë e vetes së tij) ai do të sakrifikonte, në fund të fundit, Emën”, – thotë Bardhyli te romani i parë i Kadaresë “Mjegullat e Tiranës”. Bardhyli është alter egoja e autorit dhe ky pohim duket tepër i sinqertë për moshën kur është shkruar. Por ata mbeten po të njëjtët, rreth tyre rrotullohet bota.
Po si e kanë përballuar gratë e shkrimtarëve gjithë jetën këtë rivalitet në dashuri, si e kanë përjetuar ato dashurinë që mijërat e lexuesve kanë pasur në faza të ndryshme të jetës për bashkëshortët e tyre? Sepse edhe ato janë shpërblyer me një lumturi, pothuaj hyjnore: kanë pasur fatin e bukur dhe të rrallë në botë, që të përjetojnë të parat gëzimin e leximit të krijimit të sapolindur!
Apartamentet e Kadaresë dhe Agollit, dy shkrim-tarëve që kanë sunduar gjysmën e shekullit XX në lehtësinë shqipe, tashmë janë destinuar të bëhen muze. Por asgjë nuk mund të krahasohet me bashkëshortet e tyre, të cilat ruajnë në kujtesën, mendjen dhe shpirtin e tyre gjithçka që ka të bëjë me jetën e shkrimtarit. Ndaj, ikja e Sadije Agollit është humbja e një ure që na lidhte me shpirtin e Dritëroit. Pjesa tjetër, kryesorja, sigurisht, sikundër thotë vetë poeti, me fjalët e tij: “Do të më gjeni në raftin e librave.” /BujarHudhri/ KultPlus.com
“Njerëzit nuk e kuptojnë aq sa duhet ose, thënë ndryshe, nuk janë të vetëdijshëm në masën e duhur që mërzia është vuajtje. Ai që gjëndet i mbyllur në një qeli izolimi, ose edhe ai që për një arsye të çfarëdoshme nuk di çfarë të bëjë me veten e tij, në rast se e ka në vetvete mundësinë të bëjë diçka të gjallë, të prodhojë diçka, të priret kah përsiatja, do ta ndjejë mërzinë si një peshë të rëndë, si një barrë, si një paralizë së cilës nuk ia gjen shkakun.
Mërzia është një nga torturat më të rënda: shumë moderne e që përhapet përherë e më tepër. Individi që i është dorëzuar kësaj torture pa mundur të mbrohet, ndjehet thellësisht i depresuar. Me gjasë, në këtë pikë do të pyesni veten: po përse vallë pjesa më e madhe e njerëzve si ne nuk e kuptojnë se mërzia është një fatkeqësi, një ndëshkim?
Mendoj se përgjigja e kësaj pyetjeje është e thjeshtë: ne sot prodhojmë shumë gjëra që na mundësojnë t’i shmangemi mërzisë. Mund ta shmangim duke gëlltitur qetësues, duke pirë, duke kaluar nga një cocktail te tjetri, duke u grindur me bashkëshorten, duke e lënë veten të zhdaravitet nga mediat, duke u përkushtuar ndaj aktivitetit të dendur seksual, aktivitet i cili shpeshherë lindet si orvatje për të penguar që mërzia të na shfaqet në vetëdije.
Por nuk duhet harruar ndjesia e pakëndshme që përjetojmë shumë herë kur shikojmë një film koti ose kur e dëbojmë mërzinë me një mënyrë të çfarëdoshme: një farë dehjeje e dyfishtë që ndjehet atëherë kur kuptojmë se e gjithë ajo ishte një gjë e mërzitshme, se nuk kemi përdorur kohën, por thjesht e kemi vrarë.
Ky është përnjëmend një tipar i veçantë i kulturës sonë: ne bëjmë gjithçka për të shpëtuar, për të kursyer kohë dhe, kur e kemi shpëtuar apo kursyer këtë kohë, e vrasim sepse nuk dimë çfarë të bëjmë me të.”
Luçie Miloti lindi më 11 Maj 1930 në Shkodër, në një familje me tradita muzikore. Për herë të parë ka dalë në skenë në moshën 12-vjeçare dhe çuditi spektatorët shkodranë duke kënduar përkrah me Bik Ndojën, File Gjeloshin, Pjetër Gjergjin e shumë të tjerë.
Rruga e saj artistike do të niste në Radion e Shkodrës dhe më pas do të angazhohej në shtëpinë e Kulturës të qytetit të Shkodrës, nën dirigjimin e Prenkë Jakovës. Në 1946, në moshën 16- vjeçare vjen në Tiranë, ku fillon karriera e saj si në skenat kryesore të vendit, ashtu dhe në festivalet kombëtare dhe ndërkombëtare. Transferimi i familjes në vitin 1946 do ta afronte në jetën artistike kryeqytetase. Ai që krijoi figurën e saj të plotë si këngëtare është profesori i saj, Pavlin Pali.
Fillimisht emërohet si soliste në Radio Tirana nën drejtimin e Paulin Palit dhe një vit më vonë emërohet si soliste në filarmoninë shqiptare me krijimin e institucioneve të tjera kulturore artistike profesioniste të kryeqytetit, Luçia u aktivizua në Estradën e Tiranës dhe në 1957, emërohet soliste në Ansamblin Shtetëror të Këngëve dhe Valleve Popullore. Gjatë kësaj periudhe do të jenë të shumta këngët që do të kompozohen për zërin e saj. Do të vazhdojë si soliste në Ansamblin Popullor deri në moshën 45 vjeçare, kur del edhe në pension. Që nga kjo kohë u shkëputur nga skena. Në maj të vitit 2006 në Tiranë pas një sëmundje, Luçia ndërrojë jetë pak ditë pas ditëlindjes së 76-të të saj.
Disa kompozime e dedikuara kësaj artisteje të mrekullueshme janë kënga nga Pjetër Gaci, me titull: “Qytetit tim” , që e ka kënduar më vonë Sali Brari. Rud Gurashi, këngën me titull: “Shpend ma i parë i bukurisë”, Zef Leka, me këngën: “Synin tand larush moj çike”, të Xhevat Lishit, me tekstin e Lah Mema: “Zani yt, na sjell pranverë” dhe e këndon Meri Zefi. Në fund të 2004 nga kompozitori lezhjan, Agim Velaj: “Lauresha e Shkodrës”.
Në kujtimet e artistëve bashkëkohës me të, Luçie Miloti vjen si një këngëtare e veçantë. Skenën e pushtonte vetëm me zërin e saj, sepse asnjëherë nuk i përdorte gjestet shoqëruese. Në repertorin artistik numërohen 500 këngë të cilat këngëtarja i ka përcjellë edhe në botën e huaj. “Çila sytë, due me te pa”, “Për mue paska kane kysmet”, “Bishtalecat palë palë”, “Shpend ma i parë i bukurisë”, “Zanusha”, “Me zaman asaj furije?, “Çu çue Rushja”, etj do të ishin disa nga këngët që dëgjoheshin nëpërmjet Radio Tiranës. Në formimin profesional të mëtejshëm do të këndonte këngë si “Kaçurrelat e tu”, “Synin tënd larushe mij çike”, “Me t’shi hajtshamos” etj.
Luçie Miloti në karrierën e saj ka marrë pjesë në festivale kombëtare dhe ndërkombëtare, si në skenat e shume kryeqyteteve të Ballkanit dhe madje të botës. Në Varshavë është vlerësuar me titullin “Bilbili i Ballkanit”, ndërsa në Bullgari muzikologët e kanë cilësuar si “Bilbili me zë kristalor”. Për kontributin e saj muzikor, më 1961 ka marrë titullin “Artiste e Merituar” dhe urdhrin “Mjeshtër i madh” nga ish-Presidenti Rexhep Mejdani. Me vendimin e Bashkisë së Tiranës, një rrugë e Tiranës merr emrin e këngëtares së mirënjohur.
Luçie Miloti ndërroi jetë nga një sëmundje më 15 maj të vitit 2006, pak ditë pasi mbushi 76 vjeç./ KultPlus.com
Kangët qi t’i kndova, ka me i tretun era,/ Emni i yt në zêmer t’eme ka me u shlye,/ Ti duej ke të duesh tash qi ka dalë Prenvera,/ Së na lidhë mâ gjâ, u zgidh, u zgidh ky nye.
“Tingëllimë”, kështu titullohet soneta e dashurisë, e shkruar nga Ernest Koliqi në prill të vitit 1923. Ishte në moshën 20 vjeç kur e shkroi këtë poezi dhe kishte vetëm dy vite që ishte kthyer në Shqipëri. Pas katër vitesh studime në Itali, ku kishte botuar edhe krijimet e para poetike në italisht, Koliqi u kthye në Shkodër, ku Luigj Gurakuqi e shtyu të merrej seriozisht me krijimtari letrare. Dy vjet më vonë, së bashku me patër Anton Harapin themeloi gazetën “Ora e malevet” mjaft e sukseshme në fushën politike e letrare të kohës. 27.al publikon dorëshkrimin e kësaj tingëllimë dashurie të rinisë së hershme të Ernest Koliqit. Dorëshkrimi ruhet në Arkivin Qendror të Shtetit ka në fund datën e krijimit 29 prill 1923.
Një variant i këtij soneti është botuar nga Koliqi në vëllimin poetik “Gjurmat e stinëve” në vitin 1933, por ka shumë ndryshime. Rezulton, pra të jetë botuar plot 10 vjet, pasi është shkruar. Më poshtë botohet varianti original i tingëllimës së dashurisë së bashk u me variantin e ripunuar e i botuar bashkë me fotokopjen e dorëshkrimit original
Dorëshkrimit të vitit 1923
Tingllim
Hjek keq por së kthej te ti. Qe, lott i tera.
Mbas tashit nji pikë lodje së derdh për ty.
S’ke mbetë ti vetëm, ka edhe varza tjera
Por nuk më kan bâmun dritë der’ sot këta sy.
Kangët qi t’i kndova, ka me i tretun era,
Emni i yt në zêmer t’eme ka me u shlye,
Ti duej ke të duesh tash qi ka dalë Prenvera,
Së na lidhë mâ gjâ, u zgidh, u zgidh ky nye.
Pertrihet në ket stinë të bukur marë natyra,
Dhe shpirti i em në kto dit ka m’u pertri,
E krejt jets’ s’eme do t’i ndrrojë, po, ftyra.
Mbas tashit ti në dash më duej e në dash mos më duej,
Por lulet qi shperthejnë sivjet në ket shtëpi
Nuk çilin ma per ty. Janë të tjeterkuej.
29 prill 1923
Varianti i botuar në vitin 1933 në vëllimin poetik “Gjurmat e stinëve”
***
Vuej por spajtohem mâ. Qe, lott I tera:
Pikën e lotit s’e qes mâ për tye.
Kâng’t qi t’i knova le t’i humbi era
Si emnin qi prej zêmret due me shlye.
Mallet e mija si ndër stina tjera
Pran’ teje mâ për t’gjall’ nuk kam me i shfrye:
Ti duej kê t’duesh tashti qi u çel prendvera
Pse kurgjâ mâ s’na lidhë: u zgjidh ky nye.
Si përtrihet kso stine mbar’ natyra
Ashtu edhe shpirti i im ka m’u përtri:
ty n’andrra t’mija mâ s’do t’ndrisi ftyra.
Kujtimin t’and me rrâjë un due m’e zhbi.
Flakën hyjnore, dashunis qi t’fala,
t’ia shuej heshtueshëm e harresës vala. / KultPlus.com
“Dasma shkodrane” 1924, vaj mbi kanavacë, 94,5×133,5 cm
“Dasma shkodrane” është jo vetëm një emblemë e galerisë së piktorit, Kolë Idromeno, kjo tablo është ajo puhizë e tamëlt e këndimit të vlerave përfaqësuese të Shkodrës. Përmes kësaj tabloje Idromeno piktor, por po kaq i famshëm edhe si fotograf, skenograf, arkitekt, skulptor dhe muzikant, i gjithëshkëlqyeshmi i spovave arriti të përcjellë përmes kësaj pikture një etapë sa gazmimi aq dhe përfaqësimi të kryeqendrës shqiptare, në ç’farë më vezullimshmëm se sa në atë të dasmës, këtij solemniteti, të cilit ju dha gjithë ajo madhështi, gjithë ai ceremonialitet, gjithë ai sharm dhe finesë që Shkodra e mëkoi ndër qindravjeçarë për ta trashëguar në vitet që do të vinin si një kreshtë e lartë e qytetërimit.
Për veprën e artit antropologjisti amerikan Clifford James Geertz (1926-2006) shkruan se është një mekanizëm i zhvilluar për të përcaktuar marrëdhëniet shoqërore, për të mbështetur rregullat dhe për të forcuar vlerat shoqërore. Sipas tij, kur studiojmë një formë të artit, ne eksplorojmë një ndjeshmëri, e cila në thelb është një formacion kolektiv, pasi themelet e një formacioni të tillë janë aq të gjëra e aq të thella sa është qënësia shoqërore.
Ndjeshmërinë jo vetëm të piktorit, po të një bashkësie të tërë ne mund ta eksplorojmë duke admiruar tablonë ‘Dasma shkodrane’. Nga ajo tablo mësojmë si vepronin rregullat në bashkësinë katolike të qytetit të Shkodrës, marrëdhëniet ekonomike e shoqërore midis fiseve, familjeve, gjinive, shtresave të popullsisë së asaj kohe. Sot ne nuk shohim në tablo atë që shihnin bashkëkohësit e Idromenos, as atë që vetë Idromeno paraqiste në tablonë e tij. Kur admironin një ceremoni dasme, e cila ishte e lidhur me mënyrën e tyre të jetesës, me marrëdhëniet gjinore, me formën e komunikimit midis fiseve, me qëndrimin ndaj vajzës, ndaj djalit, ndaj familjes, ndaj veshjes, emocionet e asaj kohe ishin të ndryshme nga ato që provojmë ne sot. / Nga Albert Vataj / KultPlus.com
Një figurë si ajo e Nexhmijes kurrë nuk është tepër të kujtohet, të dëgjohet e të përjetohet, shkruan KultPlus.
KultPlus ju sjell serenatën korçare ”Perëndeshë e bukurisë”, nën interpretimin e dy zërave të fuqishëm të muzikës shqiptare, Nexhmije Pagarusha dhe Liliana Çavolli.
Bashkangjitur gjeni videon dhe tekstin e këngës:
Perëndeshë e bukurisë je un për tynë do t’pëlcas dashurinë që kam shtënë për ty u bu bu si do t’ia bëj
Se në ëndërr të shikoj … e kurr stë’harroj mos me mundo o yll o xhan o zemër o
Jak o xhan e jak o shpirt jak o zemra ime eja të rrojmë që të dy në këtë botë
Jak o ylli me shkëlqim Fytyrë e dashurisë me zënë e ëmbël ti që ke më bëre të vdes
Ilaçet nuk më bëjnë gjë s’më shërojnë plagëtë përveçse syri yt i zi që më dogji zemrënë
Dhe në ëndërr të shikoj … e kurr stë’harroj mos me mundo o yll o xhan o zemër o
Jak o xhan e jak o shpirt mjaft o zemra ime eja të rrojmë që të dy në këtë botë
Jak o ylli me shkëlqim Fytyrë e dashurisë me zënë e ëmbël ti që ke më bërë të vdes. / KultPlus.com
Një ecje nëpër sheshin e bukur të Shkodrës, të mbetet gjatë në mendje. Ajo që të tërheqë më shumë këtu është pamja e bukur e sheshit e rrethuar nga katër anët me malet e bukura shqiptare, me pikë vrojtimi nga kalaja e Rozafës.
Ndërsa një thënie që e gjen pothuajse pranë çdo dyqani, dhe e dëgjon shpesh nga vendasit është “Me ken shkodran të tana i ban”.
Flamuri i përkufizimit “Me ken shkodran, të tana i ban”, më shumë se një valvitës mburrjeje mbetet një detyrë për t’i bërë të gjitha, si shkodran, me sa më shumë modesti.
Shkodra ishte qendër e madhe dhe plot jetë. Një nga qytetet më të lashta në krejt gadishullin, bashkëkohëse e Romës antike. Shkodra me gjithë furtunat që i kishtin kaluar përsipër e ruante peshën dhe hijen e saj. Hijen e pushtetit të dikurshëm të padronëve të saj, derës së famshme të Bushatllinjve, shpatëndëshkuese e krejt sulltanëve në Gadishullin e Ballkanit, madje më larg, gjer në Hungari e në Kretë, hijen e fesë katolike, kuvendet e kishat e së cilës nuk ishin më pak të fuqishme, dhe së fundi hijen e maleve, atë hije të rëndë tragjike që me mijëra kanale e udhë misterioze zbriste nga Malësia e Madhe, nga Bjeshkët e Nemuna, nga krejt Rrafshi verior i Shqipërisë, për të plotësuar, për të zëvendësuar apo për të korrigjuar diçka në statusin shpirtëror të këtij qyteti. Por nuk ishin vetëm këto.
Përveç kështjellës dhe kishave, kullave, kambanoreve dhe minareve, Shkodra kishte jetë kulturore, biblioteka, arkiva mesjetare, zyra konsujsh, revista letrare që shpërndaheshin në të gjithë vendin.
Ajo kishte intelektualë, sallone ku fliteshin e diskutoheshin gjithfarë problemesh, gra të bukura dhe histori të ndërlikuara dashurie, dyqane ku shiteshin libra, disqe e parfume të Parisit, aventurierë, skandale, maniakë nga ato që pjell qytetërimi etj. /KultPlus.com
Letra që shkrimtari kontravers amerikan Henry Miller i shkruan të dashurës Anais:
“…Pa mundur që ju ta vinit re, unë jetoja vazhdimisht me ju. Por kisha frikë ta pohoja – druhesha se mos trembeshit. Sot kisha ndërmend t’ju çoja gjer te dhoma për t’ju treguar akuarelët e mi. Por m’u duk diçka aq e fëlliqur t’ju çoja në atë dhomë mjerane hoteli. Jo, nuk mund ta bëjë këtë gjë. Ju do të më çoni ndokund – në koliben tuaj, siç e quani. Çomëni atje, që të mund t’ju marrë në krahët e mi.
Dhe gënjej, Anais, kur them që nuk dua t’ju adhuroj. A e prisnit që t’jua thosha këtë gjë? Kur pash filmin e Pagnol-it, Mariusin, ëndërroja për ju – ju jeni si ajo anija që niset në det, e vela i keni plotësit të shpaluar, ndërsa drita e diellit ju lazdrohet në trup…
…Anais, nuk di se si ta përshkruaj atë çka përjetoj. Jetoj në pritje të përhershme. Ti vjen dhe koha rrjedh si në ëndërr. Pikërisht kur ikën, bëhem përnjëmend i vetëdijshëm për praninë tënde. Por atëherë është tepër vonë. Ti më topit…” / KultPlus.com
Honore de Balzac u lind në Turs (Francë) më 20 maj 1799. Balzacu është një nga themeluesit e realizmit në letërsinë evropiane.
Ka qenë gazetar, industrialist i munguar, krijues i afërsisht njëqind romaneve në 20 vjet, figurë brilante e një shoqërie, së cilës ai përfundon duke iu imponuar. Për bashkëkohësit ishte thuajse një mit: burrë aventurash dhe dëshirash në të njëjtën kohë, ëndërrimtar, i plagosur nga kontradiktat e jetës moderne.
Kryevepra e tij është Komedia Hyjnore, që përshkruan jetën e shoqërisë franceze pas rënies së Napoleonit. Kjo vepër përbëhet nga 90 romane dhe novela dhe përfshinte më shumë se 2000 karaktere, personazhe nga të gjitha klasat dhe profesionet. Romanet kryesore të tij janë: “Luis Lambert”, “Evgjeni Grande”, “Në kërkim të absolutes”, “Xha Gorio”, “Iluzionet e Humbura”, “Kushërira Betë” dhe “Kushëriri Pons”.
Më poshtë kemi përmbledhur disa nga thëniet e tij më të mençura:
“Femrat, kur nuk dashurojnë, e kanë gjakun e ftohtë si atë të një avokati të vjetër.”
“Shpirtrat e mëdhenj mezi besojnë se ka në botë ligësi dhe mosmirënjohje.”
“I pasur bëhesh, elegant lind.”
“Zgjuarsia është leva me të cilën mund të lëvizësh lëmshin e tokës.”
“Mos vallë dashuria hap në zemër shtigje ku të pëlqen të rikthehesh?”
“Kush di të lajkatojë, di edhe të shpifë.”
“Zakonet që ka njeriu në rini, shfaqen me më shumë forcë në pleqëri.”
“Vullneti i dashnorëve mposht çdo pengesë.”
“Veshja është të shprehurit e shoqërisë.”
“Zemra juaj është një thesar, por po e shpenzuat në një herë të vetme, morët fund.”
“Njerëzit shpirtmëdhenj janë zakonisht tregtarë të pazot.”
“Shpotia vyshk zemrën dhe tret çdo ndjenjë.”
“Mospërfillja është si i ftohti i poleve; ngrin gjithçka.”
“Të pakuptueshmit ndahen në dy kategori: femrat dhe shkrimtarët.”
“Njeriu superior nuk ndjek hapat e askujt.”
“Çelësi i të gjitha shkencave është pyetja.”
“Zemra e një nëne është një abis në fundin e të cilit gjendet gjithmonë një falje.”
“Policia trillon më shumë nga ç’zbulon.”
Qeveria që kupton interesat e të gjithëve është gjë e zakonshme. Qeveria që i parashikon është qeveri e madhe.
Besoni çdo gjë që dëgjoni mbi botën, asgjë s’është aq e keqe sa për të qenë e pamundur.
“Secila orë e humbur gjatë rinisë është një rrezik palumturie për të ardhmen.”
“Opinioni publik është më e llastuara e prostitutave.”
“Sovrani duhet t’i falë gabimet, jo t’i harrojë.”
“Vetëm dashuria e fundit e një femre mund të kënaqë dashurinë e parë të një mashkulli.”
“Të varfrit apo të pasurit, kurrë nuk kanë para për nevojat e jetës, por për kapriçot e tyre i gjejnë përherë.”
“Një natë dashurie është një libër i palexuar.”
“Koha është tërë kapitali i njerëzve që s’kanë tjetër pasuri përveç mençurisë së tyre.”
“Femrat do të ishin për t’u qarë hallin, po të dilnin fajtore për çdo dëshirë që na ngjallin.”
“Privilegji i të qëndruarit, kudo, si në shtëpi të vet, u përket vetëm mbretërve, kurvave dhe hajdutëve.”
“Gjeniu u ngjason të gjithëve, kurse atij askush.”
“Popullit i duhen dhënë festa të zhurmshme. Budallenjtë i duan festat e zhurmshme dhe turmat përbëhen nga budallenjtë.”
“Fama është helm që duhet marrë me doza të vogla.”
“Nëse drita është dashuria e parë e jetës, a nuk është dashuria drita e zemrës?”
“Koprracia fillon aty ku varfëria mbaron.”
“Ka një jetë të tërë në një orë dashurie.”
“Dashuria është poezia e shqisave.”
“Burokracia është një mekanizëm gjigant i vënë në lëvizje nga pigmei.”
“Nuk është skandaloze që disa bankier kanë përfunduar në burg, skandaloze është se gjithë të tjerët janë të lirë.”
“Një bashkëshorte është një skllav që duhet ditur si të vihet në fron.”
“Një shoqëri ateistësh do të shpiknin menjëherë një fe”.
Personaliteti i parë artistik nga Kosova, që erdhi në Shqipëri në vitet ‘70, ishte Nexhmije Pagarusha, zëri brilant i së cilës dhe emri i saj i madh qarkullonin gojë më gojë.
Ishte prilli i vitit 1971
Ardhjen e saj në Shkodër e pritëm si një ngjarje me rëndësi. Jo vetëm thjeshtë se emri dhe kënga e saj ishin kthyer në simbol, por edhe pse vinte nga Kosova jonë. Në repertorin e saj të pasur, një vend të rëndësishëm zinin këngët që ishin krijuar ose krijoheshin e këndoheshin në Shqipëri.
Ylli i këngës shqiptare, Nexhmije Pagarusha (Nexhmije domethënë yll),është lindur në vitin 1933, në Pagarushë të Malishevës. Që në fëmijëri dhe më vonë u vu re një talent i jashtëzakonshëm dhe tërhoqi vëmendjen e të gjithëve, nga zëri i bukur i saj.
“A thua lindi një yll i këngës” pëshpëritnin njerëzit kur e dëgjonin duke kënduar. Dhe i admironin bukurinë e pamjes, të shpirtit dhe të zërit. E lindur artiste, në fillim u mor edhe me teatër dhe është ndër femrat e para në Kosovë në këtë gjini të artit,
krahas Meribane Shalës dhe Katerina Josipit, të dyja aktore të shquara kosovare. Por ndryshe prej tyre, ajo kishte edhe një aftësi tjetër: kishte zërin e mrekullueshëm. Kishte lindur për t’u bërë këngëtare dhe iu kushtua këngës, që ta këndonte e ta interpretonte atë me mjeshtri. Vetëm 15 vjeçe, me ndrojtje dhe e pasigurt në vetvete, ajo u fut në studion e Radio-Prishtinës.
Hyri në atë sallë të mbyllur e të vogël për t’u bërë e madhe, për të mbetur përjetësisht besnike e këngës. Me zërin e saj të ëmbël, të çiltër dhe kumbues, shpejt i bëri për vete të gjithë admiruesit e këngës shqiptare.
-Nuk kam parë shkëlqim më të bukur që del nga shpirti i njeriut, se sa tek ajo.
-Ka zë të artë e të kristaltë…
-Kur këndon Nexhmija, heshtin edhe zogjtë këngëtarë.
Kjo jehonë e zërit të saj të veçantë bëri që të quhet me meritë “Bilbili i Kosovës”
Kënga e saj
Kënga e saj jehoi nëpër botë, në Izrael, SHBA, Gjermani, Austri, Itali, Bullgari, Tunizi, Francë, Çekosllovaki dhe, vonë, shumë vonë edhe në Shqipëri. U bë shpejt ambasadore e miqësisë midis popujve, ambasadore e këngës shqipe. Kudo sillte mallin e vendlindjes. Shqiptarët e Kosovës i përtërinte, i mallëngjente, i mbushte me jetë.
…Në hollin e Shtëpisë së Kulturës dhe të Krijimtarisë Popullore të Shkodrës, atë mbasdreke të prillit 1971, ishin mbledhur shumë artistë, për të pritur këngëtaren e madhe.
Nexhmije Pagarusha hyri qetë – qetë në tempullin e kulturës shkodrane, në atë institucion ku prej dekadash kishte ushtuar zëri i qindra artistëve të talentuar, aty ku ishin përgatitur dhe kishin ecur në hapat e tyre të para shumë nga artistët më të shquar të artit tonë kombëtar.
Gjatë përshëndetjes shihej në fytyrën e saj një buzëqeshje e ngrohtë, e çiltër, me lëvizje plot finesë, që shoqërohej me një zë të ëmbël. Edhe kur fliste, sikur këndonte. Ndoshta na dukej ne kështu, nga që e shikonim me adhurim dhe me kënaqësi të veçantë.
Ajo u ndal te secili në veçanti, duke i thënë nga ndonjë fjalë të ngrohtë e të ëmbël. Kaluan vetëm pak çaste dhe ajo na u bë më e afërt, sikur të kishte qenë prej kohësh mes nesh.
Atë natë të ardhjes së Nexhmije Pagarushës në Shkodër të gjithë përjetonim një gjendje të veçantë kënaqësie. Ajo fliste qetë, bukur, këndshëm, hareshëm. Dhe buzëqeshte. Ndiente kënaqësi edhe ajo se ndodhej mes artistëve shkodranë. Na foli, na tregoi shumë gjëra, për veten, por edhe për të tjerët.
– Mbeta jetime nga nëna që në moshën katër vjeçe. Babai im ishte ndër mësuesit e parë të zonës. Kishte dëshirë që edhe unë të bëhesha shembulli i femrës së shkolluar shqiptare…
Kënga e bukur kosovare, shqiptare dhe, në këtë vështrim edhe ajo shkodrane, vulosi fatin tim…. Në vitin 1950 shkova në Beograd, ku këndova këngën “Dashnor t’u bana”, këngën e bukur shkodrane. Kalova me sukses konkursin dhe hyra në rrugën e afirmimit.
Këndoja vetëm shqip, vetëm këngë shqiptare, ashtu si: Marije Kraja e Tefta Tashko Koço, ashtu si Vaçe Zela, Luçije Miloti, Naile Hoxha e Drita Papajani e sa e sa të tjera, ashtu si Bik Ndoja e Xhevdet Hafizi, që i dëgjonim me ëndje e me kënaqësi të veçantë.
Bëri një pauzë, hodhi një vështrim drejt nesh, me sa dukej për të verifikuar në se kishte tërhequr si duhej vëmendjen tonë. Në fakt ne ishim përqendruar aq shumë në fjalët e saj, sa që i përpinim ato me një ndjenjë ngazëllimi. Ajo vazhdoi:
– Dëgjoja këngën e bilbilit. Dëshiroja të bëhesha bilbil… Dëgjoja gurgullimën e përroit, zemrën dëshiroja ta gdhend për atë shushurimë, që vetëm natyra di të na dhurojë…Kur dëgjova zërin tim, nxënëse e gjimnazit, u befasova, u frikësova, këndova edhe një herë, edhe dhjetë herë.
Frika më pështillte, mos vallë është një burim i rastit, do të shteret shpejt? Dhe nisa të këndoj para shoqeve e shokëve, në shkollë e jashtë saj. Njerëzit pas këngës sime duartrokisnin dhe kërkonin të këndoja edhe më!…
Jam munduar ndonjëherë ta fikë atë zjarr vetë, në momente të vështira, që t’i ikë këngës, por thonë se kur e mëson bilbili këngën e tij, të vetmen, nuk i ndahet gjer në vde.kje, e njeriu di aq shumë këngë, të dashura, secila si kënga e bilbilit, si mund të ndahet prej këngëve, si?!… Këndoja sikur kisha në fyt dhjetë, një mijë bilbila…
Fjalë zemre
Ishin fjalë zemre, prandaj ne duartrokitëm fort, gjatë. Ishte një krahasim shumë i gjetur, që na pëlqeu e na bëri përshtypje të madhe.
– Kënga ime është e imja, deri sa gjendet në mua, në zemrën time. Kur niset në udhëtim, ajo është e secilit njeri. Unë humbas e ata fitojnë…Jam e kënaqur kur më falin një lule të vogël dhe një buzëqeshje të madhe. Jam e kënaqur kur dy e tri herë rresht sillet disku me këngën time.
Më pëlqen kur dëgjoj atë fjalën magjike: “Bis, bis, bis” dhe këndoj edhe aq sa nuk mundem. Kënga edhe më lodh edhe është pushim për mua. Kur është e bukur kënga, kur pështillet në zëmrën time, kur ma ndez fytin, dua një minutë e më parë ta hedh prej kraharorit, si një flakë që s’fiket dot, si zjarr e llavë vullkani.
E t’i ndez zemrat e njerëzve, sepse melhem është kënga.( Shih për më gjatë intervistën e bërë nga Maksut Shehu, botuar në Prishtinë në gazetën “RILINDJA”, 14.6.1970) Fliste me emocion, por bukur, qartë dhe kuptueshëm. Fjala e saj e këndshme dhe e ngrohtë të bindte se talenti nuk mësohet, ai është i lindur.
– Kështu ecëm ne, kështu u rritëm, me ju në zemër e në shpirt dhe u bëmë këta që jemi, së bashku me krijuesit tanë që sapo filluan të kompozonin. Ju keni mundësi të shprehni kënaqësinë tuaj, unë…jo, – dhe një lëmsh emocioni e pushtoi në grykë, kurse në sytë e saj të bukur u duken lot. Pastaj, duke e marrë disi veten, shtoi: – Bilbili duhet të këndojë i lirë, s’e duron kafazin…
Nënkuptimi ishte i qartë. Por ende nuk e njihte sa duhet mirë realitetin tonë.
– E ëndërroja ardhjen në Shqipëri. Dhe ja, erdha, së bashku me mikun tim Zef Tupeci. Jam e nderuar që më shoqëron në Shkodër artisti i madh Avni Mula, tek i cili edhe ne, shqiptarët e Kosovës kemi pjesën tonë…
Dhe qeshi, Ne duartrokitëm me entuziazëm.
-Kur isha në Tiranë, më ftuan në koncertin e Ansamblit Shtetëror të Këngëve dhe Valleve Popullore, në një koncert të mrekullueshëm, ku e ndjeva veten të lumturuar. Këndova “Bareshën” time të preferuar për mua dhe dëgjuesit e shumtë të saj.
Kur këndova këngën “Unë ty, moj, të kam dashtë”, këngë e mirëfilltë dashurie, më dukej sikur shprehja dashurinë e madhe që kam për Shqipërinë tonë amë, të cilën e kemi të gjithë në mendje e në zemër. /KultPlus.com
Kur e pyetën për sekretin e bukurisë, Audrey Hepburn dha këtë intervistë, teksti i së cilës u lexua dhe gjatë funeralit të saj:
“Për buzë atraktive, flisni me mirësi.
Për sy të bukur, gjeni atë që është e mirë te njerëzit.
Për një linjë të mirë, ndani ushqimin me të varfërit.
Për flokë të bukura, lejoni fëmijët që me gishtat e tyre ti përshkojnë së paku një herë në ditë.
Për qëndrim të mirë, ecni me mendimin se kurrë nuk jeni vetëm.
Njerëzve, më shumë se gjërave, u duhet rinovim, rigjallërim, verifikim, gjykim dhe mbani mend: Kurrë mos e refuzoni askënd.
Mbani mend se po patët nevojë për ndihmë, do e gjeni në skajet e secilës dorë. Duke u rritur, do të zbuloni se keni dy duar: njërën për të ndihmuar veten, kurse tjetrën për të ndihmuar të tjerët.
Bukuria e gruas nuk qëndron në rrobat që ajo mban veshur, figurën e saj apo modelin e flokëve.
Bukuria e saj qëndron tek sytë, sepse ata janë dera e zemrës së saj, vendi ku dashuria buron dhe pushon.”/ KultPlus.com
Në intervistën e mëhershme të dhënë për KultPlus, Inva Mula tregonte për takimin e parë me Nexhmije Pagarushën, dhe aura e kësaj gruaje e ka përcjellë pothuajse gjatë gjithë jetës.
“Isha e vogël, në vitet e 70-ta kishte ardhur Nexhmije Pagarusha në Shqipëri, dhe ajo në atë kohë u shoqërua nga dy prindërit e mi”, tregon Inva Mula, e cila këtë takim e shpjegon sikur të ishte një përrallë, pasi që, përpos që e shijoi performancën e saj në skenë, po në atë kohë qëndroi afër asaj gruaje që ishte plot bukuri dhe elegancë.
Bukurinë, elegancën, interpretimin dhe aurën e Zonjës Pagarusha i shpjegon me shumë emocion, që sipas saj, atë emocion nuk e ka përjetuar nga asnjë grua tjetër.
“Erdhi në vitet e 70-ta në Shqipëri, dhe e shoqëruar edhe nga prindërit e mi shkuam në një shfaqje baleti, mbaj në mend se Nexhmije Pagarusha u ul në të njëjtin rresht ku isha unë, nuk e harroj kurrë atë emocion, u ul afër meje një grua e bukur, një grua elegante, dhe më befasoi shumë në atë Shqipëri të zymtë të viteve të 70-ta, ne jo që kishim parë një grua të tillë, por një elegancë si të Nexhmijes e kishim parë vetëm nga ekrani”, tregon Inva Mula për praninë e Nexhmije Pagarushës.
“Kjo ishte Nexhmija, gruaja që më dha goditjen me elegancën e saj, që nuk më ka ndodhur me asnjë grua tjetër”, tregon Inva Mula.
Por eleganca dhe bukuria e Nexhmije Pagarushës do të forcohej një mbrëmje më vonë, pas asaj të shfaqjes së baletit. Kishte ardhur koha që në mbrëmjen e radhës, Nexhmije Pagarusha të ngjitej në skenë dhe të paraqitej me një koncert recital.
“E mbaj në mend atë koncert, jo zëri, jo interpretimi, po aura, aura e saj më mbërtheu. Unë shoh Nexhmijen të dubluar nga një rreze që kishte përgjatë gjithë koncertit, unë i shikoja gjithë rrezet që i lëshonte, pra trupi i saj, qenia e saj ishte e mbushur dhe e rrethuar me këtë aurë, që e kanë shumë pak artistë, dhe kjo është një ndër kujtimet më të bukura që kam për Nexhmijen”, ka kujtuar Inva Mula.
Artistja shqiptare Inva Mula, Nexhmije Pagarushën e vlerëson figurë artistike që do të mbetet në histori, njësoj si figurat historike. “Nexhmija do të jetë në piedestal të këtyre figurave, sepse tek ajo u grumbulluan elemente, të cilat vështirë mblidhen tok së bashku vetëm në një personalitet të fortë.
Duke e vlerësuar edhe vokalin dhe shtrirjen e saj, Inva Mula ka vlerësuar këngën “Baresha”, dhe duke iu referuar potencialit të saj artistik, Mula ka thënë se Nexhmije Pagarusha për kohën dhe rrethanat që veproi u bë ikonë.
“Ishte një figurë e kompletuar, me gjithë kompleksitetin që kishte, duhet kohë dhe studim për figurën e Nexhmije Pagarushës”, ka thënë Inva Mula./ KultPlus.com
Data 7 shkurt e vitit 2020 mori “Bilbilin” e muzikës shqipe, Nexhmije Pagarushën.
Vdekja e Pagarushës, ishte një ndër humbjet më të mëdha që ka përjetuar arti shqiptarë, por pasurinë artistike që ajo la pas do të jetojnë e ta mbajnë gjallë përgjithmonë.
Veprimtaria e saj muzikore 40-vjeçare është aq e gjerë, sa që është vështirë të thuhet se cilit zhanër i takon. Është e njohur për interpretimet e saj të shkëlqyera në muzikën popullore dhe opera.
Nexhmije Pagarusha ishte edhe aktore e suksesshme, si në film ashtu edhe në teatër.
Në Beograd vijoi shkollën e muzikës për solo kanto, të cilën ajo e la në vitin e tretë dhe nuk e vazhdoi më. Po ashtu atje kishte paraqitjen e parë muzikore në skenë. Në vitin 1948 kur është pranuar soliste në Radio Prishtinë.
Bashkëpunoi edhe me këngëtarët nga Shqipëria dhe u paraqit edhe në Shqipëri me ansamblin “Shota” me rastin e një turneu.
”Baresha” është një ndër kryeveprat e interpretimit të saj. Kjo këngë u kompozua nga bashkëshorti i saj Rexhep Mulliqi me tekstin e poetit Rifat Kukaj.
Nexhmije Pagarusha interpretoi në një koncert të muzikës klasike veprat e përkthyera shqip të Betovenit, Puçinit, Verdit, etj. Ky koncert ka qenë i pari i këtij lloji. Fatkeqësisht, asnjërit nga organizatorët teknikë nuk iu kishte kujtuar që të regjistronte këtë koncert! Për fat të keq, nuk janë evidentuar as të gjitha koncertet dhe repertori i këngëve të kënduara nga ajo, ngaqë, siç ka thënë ajo një herë, për të vetëm muzika ishte me rëndësi; ajo dhe muzika ishin një. Mendohet se ajo ka interpretuar mbi 150 këngë.
Nexhmije Pagarusha ikona e muzikës shqipe, ishte e njohur si një grua e cila gjatë gjithë karrierës së saj i ka shërbyer me nder dhe dashuri atdheut të saj përmes artit.
Disa nga këngët që Nexhmija ju dha jetë përmes zërit të saj e shpirtit artistik janë: “Baresha”, ”Ani mori nuse”, ”Mora testin”, “Kur më shkon si zog n’hava”, “Kur më del në derë”, ”Ke selvitë”, “Ç’u ngrit lulja në mëngjes”, “Çil njat zemër plot kujtime”, “Dallëndyshe”, “Një lule”, “Zambaku i Prizrenit” e shumë të tjera.
Më 2018 Pagarusha u vlerësua me “Medaljen e Mirënjohjes” nga presidenti amerikan, Donald Trump.
KultPlus, kujton sot mbretëreshën e muzikës shqiptare, përmes këngës “Baresha”, një këngë e pavdekshme që qëndron stoike përkundër prurjeve të reja. / KultPlus.com
Gjashtë muaj para se të ikte nga kjo botë pushoi së foluri. Heshti përgjithmonë Ai që tërë jetën kishte këlthitur herë si Makbeth, herë si Hamlet mbi dërrasat që quhen jetë. Ra në komë të thellë e s’foli dot. E përse të fliste? Me kë të fliste? Ç’të thoshte, vallë? Qe një heshtje që fliste më shumë se çdo llomotitje. Qe monologu më i gjatë i jetës së tij. Jo në skenë, po në shtrat. Gjashtë muaj heshtje. Vetmi. Gjashtë muaj varg… Pastaj, ashtu i madh e shpërfillës si një mag U ngjit pa bëzajtur lart në Dragodan Si të luante të mbramin rol shenjtori a djalli Për të na dhënë edhe një kumt Para se të binte sipari.
Në Institutin e Arteve në Chicago të SHBA-së, u organizua një aktivitet dedikuar poetit kosovar Xhevdet Bajraj.
Për këtë mbrëmje poetike ka shkruar edhe
Shkrimgtari Gazmend Kapllani, i cili këtë mbrëmje e ka vlerësuar këtë mbrëmje poetike me dedikim për Bajraj, i cili ka spikatë se poezitë janë lexuar në gjuhën shqipe dhe spanjishte.
KultPlus ju sjell të plotë njoftimin e Kapllanit.
Mbremje e mrekullushme dje ne te famshin Institut i Arteve ne Chicago dedikuar poetit Kosovar Xhevdet Bajraj dhe poezise shqipe.
Studente te Klubit te Leximit te Studimeve Shqiptare ne Universitetin DePaul dhe te Programit te Spanjishtes lexuan poezi te Bajraj ne shqip dhe spanjisht (gjuhet qe Xhevdet Bajraj shkroi) para nje publiku shume kureshtar dhe te mrekullueshem.
Faleminderit bashkeshortes se Xhevdet Bajraj, Vjollca Bajraj, qe udhetoi nga Mexico City per te qene e pranishme dhe per te folur per jeten dhe vepren e Xhevdet Bajraj.
Faleminderit Camilla Nameti, Nazo Islamaj, Sonia Kapllani, Alejandra Delgadillo, Evelyn Nieto, Raquel Martínez, Elizabeth Wallace per leximet e mrekullueshme ne shqip, spanjisht dhe anglisht (perkthyer nga Ani Gjika (shqip) dhe Alice Whitmore (spanjisht).
Eventi u organizua nga Katedra e Studimeve Shqiptare ne Universitetin DePaul ne bashkepunim me Programin e Spanjishtes. Ne historine e qytetit te Chicagos dhe te komunitetit Shqiptaro-Amerikan kjo eshte hera e pare qe ne Institutin e Arteve lexohet dhe flitet per poezine dhe letersine shqipe.
Libri “Ditari i gazetarit shqiptar në Beograd (Janar-qershor 1999)” i gazetarit Fahri Musliu, u promovua në Prizren. Libri është vlerësuar lart, shkruan “PrizrenPress”.
Prof.dr. Festim Rizanaj tha se gazetari Musliu, në libër nxjerr në pah shumë ngjarje e fakte historike të periudhës së bombardimeve të NATO-s mbi Serbinë (Janar-qershor1999). “Fahriu në këtë libër paraqitet një kronist i vërtetë dhe profesional, duke raportuar për zhvillimet gjatë bombardimeve të NATO-s”, tha Rizanaj. Sipas tij, gazetari Musliu, duke qenë dëshmitar i ngjarjeve, në këtë libër, paraqet fakte historike.
Profesori Hajdar Mallaku tha se kompozicioni i librit është bërë në stilin gazetaresk, pa figura.“Autori në këtë libër ofron fakte dhe paanësi”, tha Mallaku.Sipas tij, Musliu ka bërë një punë të mirë dhe profesionale.Libri “Ditari i gazetarit shqiptar në Beograd” është vlerësuar lartë edhe nga profesori Skënder Berisha.
Ai tha se gazetari Fahri Musliu ishte njohës i thellë i zhvillimeve politike të asaj kohe. “Kjo vërehet edhe në libër”, tha Berisha. Libri “Ditari i gazetarit shqiptar në Beograd (Janar-qershor 1999)”, përbëhet nga tri pjesë.
Në pjesën e parë, të titulluar “Baticat dhe zbaticat e jetës”, autori përshkruan përjetimet e tij në Beograd, gjatë periudhës së luftës në Kosovë dhe fushatës së bombardimeve të NATO-s kundër Serbisë. Pjesa e dytë përbehet nga një përmbledhje e raporteve ditore që gazetari Musliu ka bërë për “Zërin e Amerikës”.
Ndërkaq, në pjesën e tretë të librit, autori përfshinë dokumente të rëndësishme politike të kohës.Gazetari Fahri Musliu, tregoi se, ditarin filloi ta shkruajë nga bezdia dhe ankthi.“Në ditar nuk ka urrejtje”, tregoi Musliu.Libri u promovua në librarin “Altera” në Prizren /PrizrenPress.com/
Koha është të duhemi, të kesh besim në mua kur të them: Trime, të kem besim në ty kur më thua: Trim. Për kokën time kryeneçe shumë kurthe ngrite, shumë e pushkët mbushi babai yt, fisi yt, një mijë e një të zeza kurdise ku do t’ma zije pritën. E nën një kulm banonim, nga frëngjia me ditë më peshove, me ditë lexoja Shekspirin në hijen e Kullës, se mos do të takoj te kroni i shpresave. Ma ruaj syrin, dashuria ime, ma ruaj shpinën nga dielli, nga acari! Kam frikë se ma therin syrin cubat e territ, kam frikë se më vrasin pas shpine të pabesët. Dashuria ime, ma zgjat dorën ta kapërcejmë këtë ujë të madh, i huaj s’jam as vij nga tokë e vdekshme. Në fund të livadhit të kositur a po sheh: ai kali i bardhë është yni tash e përgjithmonë. Më shikon drejt në sy, lëri zënkat, fjalët, sharjet. Unë do të sjell Lulen nga zemra e Bjeshkës, do ta ndez llambën në Kullë, do ta hedh farën në tokën e re. Kur të desha, çoje dashuri pas shtatë katundeve e të rënat të forta i kishe. Kur më deshe, çoja dashuri me një grua të marrë e mëhalla jehonte nga shpifjet. Na iku jeta, trime, si s’menduam pak edhe për vete. Koha është të duhemi. / KultPlus.com
Henry Miller është shkrimtar amerikan i shekullit të XX që shkroi një lloj të ri të novelës, e karakterizuar më vonë si një autobiografi e fiksionit.
Veprat tij janë “Tropic of Cancer” (1934), “Tropic of Capricorn” e cila u publikua në vitin 1939. Novela “Black Spring” u botua në vitin 1936 dhe më pas libri i udhëtimeve “The Colossus of Maroussi” (1941).
KultPlus ju sjell thëniet më të famshme të Henry Miller:
Ne vrasim sepse frikohemi nga hija jonë, frikohemi se nëse shfrytëzojmë pakë mendjen do të duhej të pranonim se principet tona të famshme janë gabim.
E vetmja gjë që nuk e marrim mjaftueshëm është dashuria. Dhe e vetmja gjë që nuk e japim mjaftueshëm është dashuria.
Rrëmujë është fjala e shpikur për të treguar një rregull që nuk kuptojmë.
Njeriu që merakoset vazhdimisht për hallet e njerëzimit ose nuk ka halle të vetat ose refuzon të përballet me to.
Qëllimi është në të shndërruarit e jetës në art.
Janë vetëm tre gjëra për të bërë me një grua. Ta duash atë, të vuash për të ose ta kthesh në letërsi. / KultPlus.com
Vitet kur shqiptarët në Greqi anatemoheshin duket se kanë kaluar. Këtë e tregon fakti se ata janë bërë faktor i rëndësishëm në ekonominë vendase, shtetformim, por edhe politikë.
Antilian Koxhaj, kandidati për deputet i partisë Syriza në zonën e Pireut, për A2 CNN, u shpreh se ka nisur karrierën politike për të luftuar racizmin.
“Kam ardhur në Greqi në vitin 2000, kur isha shumë i vogël. Në politikë u angazhova me të rinjtë e Syriza. Kam 10 vite në politikë, kam hyrë me qëllim për të luftuar racizmin dhe përjashtimin social”, deklaroi 31-vjeçari.
“Dua që të gjithë të kenë shanse të barabarta. Emigrantët kanë 30 vite në Greqi dhe kanë qenë korrektë me detyrimet ndaj shtetit. Janë pjesë vitale e shoqërisë greke dhe duhet të kenë zë publik”, shtoi Koxhaj.
Drejtori i Muzeut Historik Kombëtar, Dorian Koçi ka dhënë dorëheqjen.
Mësohet se ai ka lënë detyrën në këtë institucion për të filluar një tjetër rrugëtim pranë Akademisë së Shkencave.
Lajmi është bërë me dije nga ministrja e Kulturës, Elva Margariti, e cila ka vlerësuar punën e Koçit dhe i uron suksese në detyrën e re.
“Bashkëpunëtori ynë prej vitesh mbyll një kapitull profesional, për të nisur një të ri. Drejtori i Muzeut Histotik Kombëtar, Dorian Koçi lë detyrën në krye të këtij institucioni, për të filluar një tjetër rrugëtim pranë Akademisë së Shkencave.
Falenderime për punën e përkushtuar gjatë viteve të vështira, që nga tërmeti, te pandemia e rikonstruksioni i MHK dhe suksese në detyrën e re”, shkruan Margariti.
“Çdo heroi në histori i është dashur të kalojë përmes tri fazave të glorifikimit, të asgjësimit dhe të rivlerësimit.” – Ky gjykim i Fan S. Nolit i shkruar si fjali e parë në hyrje të monografisë së tij për Skënderbeun dhe e botuar më 1947 nga Universiteti i New York-ut, ka ruajtur vërtetësinë e tij deri sot. Ndryshe nga data e vdekjes së tij (17 janar 1468) që është regjistruar nga kronistët e kohës, data e lindjes së Skënderbeut asnjëherë nuk është fiksuar me siguri.
Megjithatë, nisur nga emri i tij, Gjergj, historianët kanë ngritur hipotezën që dita e shenjtorit Gjergj, 6 maji, mund të jetë ditëlindja e Gjergj Kastriotit – Skënderbeut. Sido që të jetë, qoftë dhe vetëm për këtë arsye, data 6 maj është një shkas tjetër për ta kujtuar Skënderbeun, Kryezotin e Arbërisë.
Bibliografia e titujve të veprave të shkruara për Skënderbeun tejkalon shifrën 1000, duke e bërë atë një nga figurat historike për të cilin botërisht është shkruar më së shumti. Biografi, poema, drama, opera dhe studime historike, politike, diplomatike dhe ikonografike, si dhe gjini të tjera, janë zgjedhur nga autorë shqiptarë dhe botërorë për ta trajtuar Skënderbeun dhe atë çfarë ai përfaqëson. Që nga Marin Barleti dhe Frang Bardhi, jeta dhe vepra e Skënderbeut ka tërhequr vëmendjen dhe ka nxitur interesimin e shumë autorëve dhe studiuesve shqiptarë dhe nga gjithë bota.
Veçanërisht një korpus veprash dhe punimesh të shkruara gjatë njëqind viteve të fundit nga autorë si Fan S. Noli, Athanas Gegaj, Marin Sirdani, Giussepe Valentini, Injac Zamputti, Aleks Buda, Dhimitër Shuteriqi, Kasem Biçoku, Kristo Frashëri, Moikom Zeqo, Oliver Jens Schmitt, Aurel Plasari, Pëllumb Xhufi etj., e mbajnë ende shumë të gjallë historinë e Skënderbeut edhe për kohët tona.
Luftëtar i guximshëm e patriot i madh, prijës i shquar dhe strateg ushtarak, politikan vizionar dhe diplomat i shkathët, Gjergj Kastrioti – Skënderbeu është personaliteti më i rëndësishëm në historinë e shqiptarëve, kurse figura e tij prej heroi, nga koha e tij te rimarrja prej rilindasve dhe deri te ne sot, ka mbetur qendror në identitetin shqiptar.
Lavdi heroit të kombit Gjergj Kastriotit – Skënderbeut për jetë e mot!/ KultPlus.com
Shumë prej mërgimtarëve shqiptarë në Zvicër po depërtojnë edhe në fushën juridike në Zvicër duke kandiduar nëpër kantonet ku ata jetojnë. Së fundmi edhe Vjollca Gashi ka shpallur kandidaturën e saj në zgjedhjet për Gjykatën e Qarkut Bülach, shkruan albinfo.ch.
Vjollca ka në fokus të drejtën familjare dhe drejtën penale.
“Për shkak të karrierës sime të veçantë, nga specialiste shëndetësore te juriste, kam ndjeshmërinë dhe qëndrueshmërinë e nevojshme për njerëzit në situata të vështira.
Po ashtu, vlen të theksohet edhe përvoja profesionale e gjithanshme dhe e bazuar mirë nga gjyqësori dhe sektori privat më siguron mua – një gjyqtare e specializuar në të drejtën familjare – mjetet e nevojshme për të mundësuar zgjidhjen optimale të konflikteve ndërmjet palëve individuale. Kjo nga ana tjetër çon në vendime që mund të zbatohen realisht në jetën e përditshme familjare të të prekurve” është shprehur Gashi për kandidaturën e saj duke ftuar mbështetësit ta votojnë deri më 18 qershor.
Gashi ka lindur në Dielsdorf (Cyrih), në një familje shqiptare me origjinë nga Bujanoci. Ajo i ka dy profesione është juriste dhe infermiere. Vjollca ka një bagazh të madh si juriste në sektorin publik, (gjykatës dhe prokurorit – Staatsanwaltschaft) dhe në sektorin privat (Advokatur edhe sekretariati i përgjithshëm në sigurime). Vjollca dëshiron ta vërë në shërbim përvojën dhe sensibilitetin e saj për njerëzit në situata të vështira./ KultPlus.com
113 vite më parë Fan Noli themeloi katedralen historike të Shën Gjergjit në Boston, katedrale e cila sot është shndërruar në një pikë takimi për komunitetin e ortodoksëve shqiptaro-amerikanë të zonës së Bostonit, por edhe si një urë lidhëse mes themeluesve të saj dhe emigrantëve të rinj.
Në arkivën e pasur të Katedrales ndër shumë materiale interesante gjendet edhe kjo foto e viti 1935 e Fan Nolit së bashku me këngëtaret shqiptarë të korit.
Sipas përshkrimit që shoqëron fton në rreshtine parë ndodhen 1.Annette Kondi (Fortinallis) 2.Tefta Tromara 3.Gloia Tromara 4.Fan Noli 5.Florence Kondi (Mazza) 6. Anna Andon (Gibbs) dhe 7.Louise Pambuku(McCann)
Në rreshtin e mesit: 7.Peter Chani 8.Esther Peterson 9. Margaret Peterson 10. Ellen Chani-Kondel dhe 11. Charles Stavro
Dhe në rreshtin e fundit 13. John Paul Pano, 14. Spiro Metro 15. D. Theodore 16. Leo Joseph dhe 17. Teddy Joseph. / KultPlus.com
