Margarita Xhepa sot feston 91 vjetorin e lindjes

Aktorja e madhe e popullit shqiptar, Margarita Xhepa, sot feston 91 vjetorin e lindjes, shkrun KultPlus.

Ajo ka lindur më 2 prill të vitit 1934, në qytetin e Lushnjës, prej nga edhe ka filluar të hedhë hapat e parë drejt karrierës së saj.

Talentin për aktrim, e kishte hetuar nëna e saj qysh kur Margarita Xhepa ishte në klasat fillore. Teksa nëna e saj ishte e sëmurë, i thoshe artistes Margarita që të recitonte vjershën të cilën e kishte mësuar në shkollë, pasi sipas saj, Margarita kishte diçka të veçantë në zërin dhe interpretimin e saj, që e bënte të dallojë nga fëmijët e tjerë të saj.

Dhe ajo parandjenjë e nënës së saj, doli të ishte e vërtetë pasi Margarita Xhepa konsiderohet një ndër ‘Zonjat e Mëdha’ të teatrit dhe filmit shqiptar duke lënë gjurmë në memorien e publikut shqiptarë me rolet e saj brilante.

Në vitin 1950, ajo u aktivizua si artiste probiste në Teatrin Popullor, që sot njihet si Teatri Kombëtarë dhe njëkohësisht studioi në Liceun Artistik, në degën e Dramës.

Ajo ka krijuar mbi 150 role në teatër, midis të cilëve janë: Majlinda tek filmi “Majlinda”, Dafina tek Lumi i Vdekur, Filja tek Cuca e Maleve, Zonja Mëmë tek Kush e solli Doruntinën, Nëna tek Përballë Vetes etj.

Ndërsa në rolet e dramaturgjisë botërore, ajo interpretoi role si Ofelia tek Hamleti, vajza e dytë tek Mbreti Lir, dado tek Romeo e Xhulieta, Mbretëresha Margaret tek Rikardi III, të Shekspirit.

Në rolet e tjera nga dramaturgjia botërore ajo luajti rolin si: Klea tek Dhelpra dhe rrushtë (Figereido), Lena tek Xhaxha Vanja (Çehov), Ledi Milford tek Luiza Miler (Shiler), Zonja Berling tek Vizita e inspektorit (Pristli), Zonja Lomen tek Vdekja e një komisioneri (A. Miller), Ana Andrejevna tek Revizori (Gogol), Marsela tek Qeni i kopshtarit (De Vega), Mashenka tek Mashenka (Afigenov), Shejla tek Morali i zonjës Dulska (Zapolska), apo Dado tek Elektra e Sofokliut, nën drejtimin e regjisorit grek Dhimitri Mavriqis, në Teatrin Kombëtar të Greqisë në Athinë.

Filma të tjerë shqiptarë në të cilët interpretoi Margarita Xhepa janë: Në kërkim të kujt, Tingulli i heshtjes, Kronikë provinciale, Ne dhe Lenini, I dashur armik, Mirupafshim, E diela e fundit, Një djalë edhe një vajzë, Vitet e pritjes, Kush e solli Doruntinën, Pesha e kohës, Pranvera s’erdhi vetëm, Misioni përtej detit, Rrethi i kujtesës, Fillim i vështirë, Gabimi, Gurët e shtëpisë sime, Militanti, Apasionata, Dora e ngrohtë, Shokët, Dita e parë e emërimit, Me hapin e shokëve, Dollia e dasmës sime, Gjeneral gramafoni, Koncert në vitin 1936, Dimri i fundit, Pylli i lirisë, Tokë e përgjakur, Gjurma, Vitet e para./KultPlus.com

Aleksandër Moisiu, aktori shqiptar që shkëlqeu në skenat e Evropës

Më 2 prill të vitit 1879 në Trieste lindi aktori me origjinë shqiptare Aleksandër Moisiu (Alexander Moissi).

Babai i tij Moisi Moisiu, nga Kavaja, ishte një tregtar i pasur shqiptar i naftës dhe grurit, kurse nëna, Amalia de Rada, ishte vajza e një mjeku arbëresh nga Firence.

Pas një fëmijërie në Trieste, Durrës dhe Grac, 20-vjeçari Aleksandër u vendos në Vjenë bashkë me nënën e motrat. Aty filloi mësimet për dramë dhe për vokalin, por u kritikua për theksin e fortë italian dhe iu desh që fillimisht të pranonte role të vegjël ku nuk do t’i duhej të fliste. Ishte interpretimi i tij tek “Tartufi” i Molierit që tërhoqi vëmendjen e kolegëve dhe publikut.

Në skenën gjermanishtfolëse, do të mishëronte mjeshtërisht role kryesore të një spektri të gjerë të veprave të letërsisë europiane, duke nisur që prej tragjedive antike greke e deri në bashkëkohësi.

U angazhua në teatrot e Pragës dhe të Berlinit, ku u shqua për zotësi aktoriale, veçanërisht në interpretimin e rolit të Edipit mbret dhe të Hamletit. Kjo mbarëvajtje e bujshme do ta shpinte për të shpalosur talentin e tij drejt skenave të tjera të Europës dhe të Amerikës Veriore.

Pjesë e repertorit të tij interpretues qenë edhe rolet kryesore në premierat e pjesëve teatrale të Hauptmann-it (“Der weiße Heiland”), të Wedekind-it (“Frühlings Erwachen”) dhe të Hofmannsthal-it (“Jedermann”). Moisiu do mund të depërtonte edhe në zhanrin e kinematografisë, ku përgjatë 1910-1935, mori pjesë në 10 produksione filmash, 8 prej të cilëve ishin pa zë.

Në vitin 1935, në fund të jetës së tij, aktori kërkoi shtetësinë italiane, që u mirëprit nga autoritetet përkatëse. Po ashtu, si bir i një shqiptari nga Kavaja dhe një arbëresheje, dëshiroi të merrte edhe shtetësinë e vendit të tij të origjinës, i cili refuzoi t’ia plotësonte vullnetin e tij të fundit./atsh/KultPlus.com

Dita Botërore e Ndërgjegjësimit për Autizmin

Sot është Dita Botërore e Ndërgjegjësimit për Autizmin. Që kur Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara caktoi 2 Prillin si Ditën Botërore të Ndërgjegjësimit për Autizmin (WAAD) në 2007, OKB-ja ka punuar për të promovuar realizimin e plotë të të drejtave të njeriut dhe lirive themelore për individët autikë, duke siguruar pjesëmarrjen e tyre të barabartë në shoqëri.

Rezoluta e vitit 2007 theksoi nevojën për të rritur ndërgjegjësimin e publikut për autizmin. Sot, më shumë se 17 vjet më vonë, lëvizja globale është zgjeruar përtej vetëdijes për të promovuar në mënyrë aktive pranimin, vlerësimin dhe përfshirjen, duke njohur kontributin që njerëzit autikë japin për komunitetet e tyre dhe botën në përgjithësi.

Gjatë kësaj dite promovohet kërkimi shkencor mbi këtë diagnozë, duke kundërshtuar diskriminimin dhe izolimin që përjetojnë ende shumë individë autikë si dhe familjet e tyre.

Tema e aktiviteteve për këtë vit është: “Përparimi i Neurodiversitetit dhe Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm të OKB-së”, duke bërë bashkë ekspertë globalë, politikëbërës dhe zëra autikë. Diskutimet fokusohen në kujdesin shëndetësor gjithëpërfshirës, ​​arsimin cilësor, aksesin në vendin e punës, reduktimin e pabarazive dhe projektimin e qyteteve dhe komuniteteve miqësore me autizmin./atsh/KultPlus.com

Dita Ndërkombëtare e Librit për Fëmijë

Që nga viti 1967, 2 prilli kremtohet si Dita Ndërkombëtare e Librit për Fëmijë, duke frymëzuar dashurinë për leximin dhe për të tërhequr vëmendjen te librat për fëmijë.

Kjo datë është zgjedhur në nder të shkrimtarit të mirënjohur danez, Hans Christian Andersen, përrallat e të cilit kanë edukuar e argëtuar breza të tërë fëmijësh.

Çdo vit caktohet një temë, përzgjidhet posteri përkatës i Ditës Ndërkombëtare të Librit për Fëmijë si dhe një shkrimtar i cili shkruan një mesazh drejtuar fëmijëve të botës.

Për vitin 2025, Dita Ndërkombëtare e Librit për Fëmijë sponsorizohet nga Holanda dhe posteri është bërë nga dy krijues holandezë të librave për fëmijë. Tema e kësaj dite për vitin 2025 është “Liria e imagjinatës”, dhe motoja është marrë nga fjalia e fundit e poezisë “Gjuha e figurave”:

“Imagjino mbi poezinë time dhe mos ngurro: këto fjalë të përkasin ty edhe pse vijnë nga unë”.

Librat cilësorë për fëmijë, nxisin dhe zhvillojnë imagjinatën e lexuesit të vogël. Këta libra i ndihmojnë fëmijët të eksplorojnë imagjinatën e tyre, të zhvillojnë krijimtarinë e tyre dhe ta shohin botën në një mënyrë të re. Librat e mirë i ftojnë lexuesit të interpretojnë fjalët, kështu në njëfarë mënyre mësojnë ta shkruajnë vetë historinë.

Autorja e këtij viti është Rian Visser, një shkrimtare dhe poete holandeze e librave për fëmijë. Ajo shkruan libra komike dhe emocionues që preferohen prej fëmijëve. Nga viti 2024-2026, ajo është emëruar zyrtarisht si Laureatja Holandeze e Librave per Fëmijë./atsh/KultPlus.com

Media gjermane “Merkur.de”: Pse ia vlen të udhëtosh në Shqipëri këtë vit?

Aktualisht Shqipëria është në rrugën e saj për t’u bërë një destinacion në trend, shkruan Silke Böttcher në të përditshmen gjermane “Merkur.de”.

Me plazhet e ëndrrave, natyrën e egër dhe kulturën emocionuese, ajo ka shumë për të ofruar. Dhe vazhdon të jetë destinacioni më i përballueshëm në Mesdhe!

Shqiptarët e quajnë atdheun e tyre “Vendi i Shqiponjave”. Vendi ballkanik, i vendosur midis Greqisë dhe Malit të Zi në detin Adriatik, tërheq vizitorët falë peizazheve spektakolare dhe plazheve mahnitëse.

Gjithashtu, ky vend i bukur mesdhetar ofron çmime të përballueshme.

Kjo mund të ndryshojë së shpejti, pasi Shqipëria po shndërrohet në një destinacion në trend – gjë që mund të rrisë edhe kostot.

Nëse Shqipëria është në listën tuaj të udhëtimeve –  nuk duhet të humbisni kohë!

Çmimet për paketat e pushimeve në verën e 2025

Check24.de krahasoi çmimet për paketat e pushimeve në verën e 2025 dhe zbuloi se Shqipëria mbetet destinacioni më i lirë mesdhetar evropian me 110 euro për person në ditë.

Apartamentet e pushimeve janë kryesisht të përballueshme

Për krahasim: Turqia kushton 122 euro, Spanja 125 euro, Italia 126 euro 128 euro dhe Greqia 133 euro për person në ditë.

Kroacia është gjithashtu dukshëm më e shtrenjtë me 130 euro.

Ndërsa fluturimet dhe makinat me qira kushtojnë njësoj si në Mesdheun Evropian, apartamentet e pushimeve në Shqipëri, mesatarisht 77 euro (apartamente për dy deri në gjashtë persona), janë dukshëm më të lira se në vendet e tjera të Mesdheut Evropian (160 euro).

Sipas Check24.de, Shqipëria është kryesisht e populluar me pushues të rinj midis 18 dhe 35 vjeç, si dhe familjet dhe çiftet.

Koha ideale për të udhëtuar në Shqipëri

Muajt ​​më të mirë për të udhëtuar në Shqipëri janë korriku deri në shtator.

Gjatë kësaj kohe, temperaturat rriten në 20 deri në 30 gradë Celsius, dhe temperaturat e ujit arrijnë rreth 23 gradë Celsius.

Maji dhe shtatori janë gjithashtu muajt idealë për të udhëtuar për alpinistët dhe pushuesit aktivë, pasi moti është disi më i butë.

Destinacionet kryesore për pushime në plazh

Shqipëria ka plazhe të bukura. Qyteti bregdetar më i vizituar është Saranda, me plazhe si Santa Quaranta “Premium Resort”, Pulëbardha dhe Plazhi i Pasqyrës.

Jo shume larg, ndodhet plazhi i ëndrrave, Ksamili me rërë të bardhë dhe ujëra bruz.

Gjithashtu, në Durrës dhe Golem do të gjeni disa plazhe magjepsëse.

Për ata që duan të ndërthurin notin me kulturën dhe jetën e natës, Dhërmiu është destinacioni ideal.

Shumë festivale muzikore zhvillohen këtu gjatë verës, dhe ka bare të panumërta në plazh.

Në jug të Dhërmiut shtrihet Plazhi i Gjipesë, i cili arrihet më së miri më këmbë. Disi më pak i njohur është Porto Palermo.

Me vendndodhjen e tij të mbrojtur, gjiret e bukura dhe një kala e vendosur mbi një shkëmb, qyteti është mahnitës.

Destinacionet kryesore për adhuruesit e kulturës

Sigurisht që ia vlen një vizitë në kryeqytetin Tiranë, me ndërtesat dhe atraksionet me ngjyra pastel si Sheshi Skënderbej dhe Muzeu Historik Kombëtar.

Kushdo që është i interesuar të mësojë më shumë për traditat shqiptare duhet të udhëtojë në qytetin e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s të Gjirokastrës.

Vizitoni shtëpinë e familjes Zekati, ku do të mësoni për historinë e saj kulturore.

Mos harroni të gjeni kohë për një udhëtim në fermën “Te Fuçitë”, ku prodhohet verë e shkëlqyer.

Lini ka reputacionin e fshatit më të qetë në Shqipëri. Ai ndodhet në liqenin e Ohrit.

Ka zona të mira lundrimi, vende arkeologjike dhe restorante që shërbejnë peshk liqeni.

Qyteti i Shkodrës ndodhet gjithashtu në një liqen. Një nga atraksionet e tij është Kalaja e Rozafës.

Berati ndryshe i quajtur “Qyteti i një mbi një dritareve” – është një vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s – si një qytet muze. Një tjetër atraksion përveç shtëpive të saj të bukura, është Kalaja mbi qytet.

Pazari i shekullit XIII – me shtëpitë e stilit osman – është një nga vendet më të veçanta të qytetit të Korçës.

Ka gjithashtu vila të bukura prej guri dhe ndërtesa fetare për t’u admiruar.

Ndërtesat e Butrintit janë edhe më të vjetra. Në qytet, i cili është gjithashtu një sit i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, mund të shihni rrënoja që nga periudha greke dhe romake. Qyteti ndodhet në zemër të parkut kombëtar me të njëjtin emër.

Destinacionet kryesore për adhuruesit e natyrës

Shqipëria krenohet me bukuritë natyrore spektakolare. Për shembull, Alpet Shqiptare (Prokletije), të vendosura rreth 200 kilometra në veri të Tiranës, malet më të larta të vendit – deri në 2600 metra.

Rajoni i Thethit, i cili ishte një zonë e pavarur e mbrojtur deri në vitin 2022, ndodhet gjithashtu në Alpet Shqiptare.

Qyteti me të njëjtin emër është një pikënisje e mirë për turne ecjeje.

Në shtegun e njohur Theth-Valbonë – rreth 16 kilometra – koha e ecjes zgjat rreth gjashtë deri në tetë orë.

Ecja nga Thethi në “Syrin e Kaltër” është rreth 20 kilometra.

Ajo kalon Ujëvarën mbresëlënëse të Grunasit dhe rrjedh përgjatë lumit të Shalës.

Syri i Kaltër është një burim karstik, uji i të cilit shkëlqen në shumë nuanca të gjelbërta.

Noti është i lejueshëm,  por duhet guxim pasi uji është 12 gradë Celcius.

Nëse vizitoni Shqipërinë, duhet të planifikoni me patjetër një udhëtim me traget në liqenin e Komanit.

Ai ndodhet pranë qytetit të Shkodrës dhe u krijua kur Lumi Drin u mbyll në vitet 1980. Kushdo që ka bërë udhëtimin prej dy orësh e gjysmë, do ta kuptojë pse rezervuari quhet “Fjordi Shqiptar”./atsh/KultPlus.com

Mozaiku i Tiranës, tjetër destinacion turistik dhe qendër edukative për kryeqytetin

 Mozaiku i Tiranës, një nga thesaret e arkeologjisë shqiptare, është rikonstruktuar dhe rilindur si një nga destinacionet më të rëndësishme turistike të kryeqytetit. Ky objekt unik, i cili ruan copëza të historisë sonë të antikitetit, është i konceptuar jo vetëm për t’u shërbyer si muze, por edhe si një qendër edukimi dhe inovacioni për fëmijët.

Kryeministri Rama së bashku me ministrin e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit Blendi Gonxhja, ishin në ambientet e Mozaikut të Tiranës për të parë nga afër formën përfundimtare të këtij projekti.

Kryeministri u informua mbi rëndësinë e përfundimit të kësaj strukture moderne, e cila kërkoi gati dy vite punë për t’u realizuar. “Kjo është struktura e re e mozaikut, që është krijuar sipas standardeve bashkëkohore, dhe është shumë më e avancuar në krahasim me strukturën e vjetër”,  u shpreh një nga drejtuesit e projektit.

Një aspekt i rëndësishëm i këtij projekti është zhvillimi i një itinerari të ri për vizitorët. Ky itinerar ka si synim ofrimin e mundësisë për të shijuar Mozaikun në një mënyrë më dinamike dhe të përshtatshme për të gjitha grupmoshat, veçanërisht fëmijët. Po ashtu, për të ofruar një eksperiencë më të avancuar dhe interaktive, Mozaiku do të përfshijë dhe ekspozita digjitale dhe instalacione interaktive, të cilat do të jenë të dedikuara për vizitorët e rinj. Këto instalacione do të mundësojnë që fëmijët të shohin dokumentarë të përkthyer në gjuhën shqipe dhe anglisht, duke krijuar një përvojë unike dhe tërheqëse për vizitorët.

Ministri Gonxhja nga ana e tij theksoi se instalimi i pajisjeve multimediale dhe digjitale do të jetë një hap i rëndësishëm për të modernizuar Mozaikun dhe për ta shndërruar atë në një destinacion turistik edhe më të vizituar. “Në verë, do të instalohen pajisje multimediale  duke mundësuar që jo vetëm mozaikët që ndodhen këtu, por edhe ato nga e gjithë Shqipëria, të mund të shihen virtualisht”,  tha Gonxhe.

Kryeministri Edi Rama, gjatë inspektimit të projektit, theksoi mundësinë e transformimit të këtij hapësire në një zonë tërheqëse edhe për komunitetin lokal.

“Ky kënd mund të bëhet më i bukur për komunitetin. Mund të shtojmë më shumë hapësirë për të ulur dhe të krijojmë një ambient edhe më të këndshëm për qytetarët dhe vizitorët,” tha Kryeministri.

Me përfundimin e këtij projekti, Mozaiku i Tiranës do të ofrojë një eksperiencë të pasur edukative dhe kulturore për të rinjtë, si dhe do të jetë një destinacion i rëndësishëm turistik për qytetin dhe vizitorët e huaj. /atsh/ KultPlus.com

Shkolla ‘Prenk Jakova’ nesër organizon koncert në mbështetje të fëmijëve me Autizëm

Shkolla e Mesme e Lartë e Muzikës “Prenk Jakova” do të organizojë koncert të veçantë me rastin e Ditës Botërore të Autizmit, shkruan KultPlus.

Në një njoftim për media, drejtoresha e shkollës “Prenk Jakova”, Jeta Dida- Bujari ka thënë se koncerti përçon mesazhe ndërgjegjësimi për përfshirjen dhe mbështetjen e fëmijëve me nevoja të veçanta.

“Ky koncert do të jetë një mundësi për të përçuar mesazhe ndërgjegjësimi dhe për të treguar fuqinë e
muzikës si një urë për përfshirjen dhe mbështetjen e fëmijeve me nevoja të veçanta”, thuhet në njoftim.

Koncerti mbahet më 2 prill, në  ora: 18:00, në Amfiteatrin e ri të Biblioketës Universitare./ KultPlus.com

Në kuadër të Ditës Ndërkombëtare të Romëve, Teatri ‘Nexhip Menekshe’ prezanton premierën ‘Ano Rodipe’

Teatri Rom “Nexhip Menekshe” në Prizren do të prezantojë premierën e dramës “Ano Rodipe “, të autorit Bertolt Brecht, e cila është adaptuar nën regjinë e Mahir Musliut, shkruan KultPlus.

Premiera do të jepet më 7 prill, në kuadër të Manifestimit të 8 Prillit – Ditës Ndërkombëtare të Romëve, në Shtëpinë e Kulturës “Xhemajli Berisha” në Prizren.

Shfaqja “Ano Rodipe” jepet më 7 prill, në ora 20:00./ KultPlus.com

Vdes Betty Webb, një nga deshifrueset e fundit të ‘Enigma’-s

Charlotte ”Betty” Webb, një nga heroinat e fundit të eposit të Bletchley Park, ka vdekur në moshën 101-vjeçare.

Ajo ishte pjesë e shërbimit sekret britanik ku gjatë Luftës së Dytë Botërore e cila, në bashkëpunim me kolegët, deshifroi mesazhet e koduara nga forcat e armatosura të Gjermanisë naziste, e emërtuar ”Enigma”.

Makineria që mundësoi diçka të tillë u udhëhoq nga matematikani britanik, Alan Turing.

Një operacion që sipas disa historianëve përgatiti fitoren e aleatëve kundër Gjermanisë naziste të Hitlerit.

E dekoruar shumë pas konfliktit, përfshirë titullin Anëtare e Urdhrit të Perandorisë Britanike (MBE), dhe me origjinë nga Wythall, në kontenë angleze të Worcestershire, Webb u caktua si një ndihmëse 18-vjeçare në bazën ”Bletchley” në Buckinghamshire në vitin 1942.

Më pas, ajo u transferua, së bashku me specialistë të tjerë britanikë në Pentagon, për të ndihmuar aleatët amerikanë në fund të luftës për të depërtuar në kodet japoneze.

Në vitin 2021, në moshën 97-vjeçare, ajo mori edhe Legjionin e Nderit nga Franca.

Lajmi për vdekjen e saj u konfirmua nga Korpusi i Ushtrisë Mbretërore të Grave, një shoqatë e veteranëve në Mbretërinë e Bashkuar, e cila theksoi se jeta e saj kishte qenë “një frymëzim për shumë gra gjatë dekadave”./ atsh/ KultPlus.com

Biblioteka ‘Hivzi Sulejmani’ nesër me varg ngjarjesh kulturore e letrare

Biblioteka “Hivzi Sulejmani”, e cila ndodhet në lagjen “Dardania” të Prishtinës, nesër do të zhvillojë një varg ngjarjesh kulturore dhe letrare me rastin e Ditës Ndërkombëtar e të Librit për Fëmijë dhe të Rinj. Po ashtu, mijëra nxënës të shkollave fillore të Prishtinës do të kenë mundësinë e anëtarësimit falas në bibliotekë.

Sipas njoftimit të bibliotekës “Hivzi Sulejmani”, ngjarja kryesore fillon në orën 14:00, ku do të ketë promovim libri, deklamime krijimesh nga poetët e njohur të “Karvanit të poetëve për fëmijë”, lexime nga nxënës, mirënjohje për institucione dhe individë si dhe një koktej rasti.

“Gjatë ditës së nesërme do të ketë anëtarësim falas për nxënës të shkollave fillore të Prishtinës, nga ora 9:00 deri në orën 16:00, në Bibliotekën ‘Hivzi Sulejmani’, Dardani dhe degën ‘Përkujtimore’ në Taukbashçe”, thuhet në njoftim./rtk/ KultPlus.com

Presidentja Osmani kujton masakrën e Lybeniqit: Dëshmi e egërsisë së një regjimi kriminal

Presidentja e vendit, Vjosa Osmani, ka kujtuar 26-vjetorin e masakrës në Lybeniq të Pejës.

E para e shtetit tha se 26 vjet më parë, forcat e regjimit gjenocidal të Serbisë kryen një nga masakrat më mizore ndaj popullit të Kosovës, duke vrarë barbarisht 80 civilë në Lybeniq.

“Në mesin e tyre ishin fëmijë nga 18-muajsh deri në 17-vjeçar, gra të moshuara, si dhe një grua shtatzënë”.

“Kjo masakër mbetet një dëshmi e dhimbshme e egërsisë së një regjimi kriminal dhe një plagë e pashëruar në historinë tonë”, shkroi Osmani.

Më tej, ajo u shpreh se sot e përherë do t’i kujtojnë me nderim e pikëllim viktimat, ndërsa kërkojnë drejtësi për ta.

Teatri Kombëtar publikon orarin e shfaqjeve për muajin prill

Teatri Kombëtar i Kosovës ka publikuar orarin e shfaqjeve për muajin prill 2025, shkruan KultPlus.

Shfaqja “Martesa” e regjisorit Norbert Rakowski do të jepet më: 3, 4, 8 dhe 9 prill, ndërsa shfaqja mysafire “Streha e Nemun” nga regjisori Ilir Bokshi jepet më datën 10 prill.

Kurse, shfaqja mysafire “Të turpëruarit” e regjisorit Altin Basha jepet më 11 prill. Orari për shfaqjet tjera është si në vijim:

Orkestra e Filharmonisë sjell koncert dedikuar muzikës së kompozitorit Philip Glass

Orkestra e Filharmonisë së Kosovës vjen me një mbrëmje të jashtëzakonshme dedikuar muzikës së kompozitorit ikonik Philip Glass, nën drejtimin e dirigjentit Gregory Charette, shkruan KultPlus.

Në këtë koncert të veçantë Orkestra do t’ju shpie në një udhëtim përmes veprave më ikonike të Glass-it, duke filluar me Koncert për Violinë Nr. 2 – “American Four Seasons”, me violinistin e shkëlqyer Maximilian Haft. Derisa mbrëmja do të vazhdoj me Simfoninë Nr. 1 – “Low”, të frymëzuar nga albumi legjendar “Low” i David Bowie-t, i vitit 1977.

Ky koncert dedikuar muzikës së së kompozitorit Philip Glass vjen si gërshetim unik i minimalizmit dhe tingujve orkestralë frymëzuar nga rock-u.

Koncerti mbahet në Atelienë e Pallatit të Rinisë dhe Sporteve – Prishtinë, më 5 prill, në ora 19:30./ KultPlus.com

Rama në kantierin e qendrës Kombëtare të Kulturës për Fëmijët: Konsiderohet më e madhja në Ballkan

Në kuadër të zhvillimit të projekteve infrastrukturore për avancimin e kulturës dhe artit në Shqipëri, ka nisur puna për kantierin e Qendrës së re Kombëtare të Kulturës për Fëmijë, e cila do të ngrihet pranë Parkut të Madh të Liqenit në Tiranë. Ky projekt është një nga më të mëdhenjtë në Ballkan dhe do të ofrojë kushte moderne për aktivitete social-kulturore, me fokus te zhvillimi i talenteve të rinj dhe edukimi i artit për fëmijët.

Kryeministri Rama i shoqëruar nga Blendi Gonxhe, ministër i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit panë nga afër ecurinë e punimeve në këtë kantier.

“Ky projekt ka nëntë kate dhe do të ofrojë 7 mijë metra katrorë funksionalë, ku do të zhvillohen aktivitete artistike dhe edukative për fëmijët e të gjitha grupeve moshore. Është një sipërfaqe e jashtëzakonshme, shumë multifunksionale dhe e ndarë në shumë hapësira, ku mund të zhvillohen aktivitete të ndryshme në mënyrë simultane, si në katet e brendshme ashtu edhe në tarracë”, shpjegoi ministri Gonxhe.

Një nga elementët më të rëndësishëm të këtij projekti është krijimi i një skene të dyfishtë, që do të mund të përdoret si brenda godinës dhe jashtë saj, në formën e një amfiteatri të hapur në natyrë. Ministri Gonxhe theksoi gjithashtu se kjo është një nga ndërtimet më të vështira dhe komplekse, veçanërisht për sa i përket aspektit teknologjik të skenës.

“Skena ka dy funksione të ndryshme dhe mund të përdoret për shfaqje si brenda ashtu edhe jashtë, me një portë të madhe që hapet për nga parku”, shtoi ai.

Kryeministri Edi Rama nënvizoi rëndësinë e krijimit të një stafi të kualifikuar për menaxhimin dhe funksionimin e qendrës.

“Për të siguruar suksesin e këtij projekti, ne kemi nevojë për mësues të artit të bukur, mësues të skenës, aktorë, regjisorë dhe profesionistë të tjerë të dedikuar dhe të paguar mirë. Kjo do të jetë një qendër europiane, që do të ofrojë mundësi bashkëpunimi me institucione ndërkombëtare. Ballkani nuk ka një projekt si ky, dhe duhet të fillojmë menjëherë kontakte me qendrat ndërkombëtare, si ato suedeze dhe spanjolle, për të krijuar një program të pasur ndërkombëtar”, theksoi Rama.

Drejtoresha e Qendrës Kombëtare të Kulturës për Fëmijë Melsi Qirici, shpjegoi disa aspekte teknike të Qendrës.

“Për herë të parë, skena do të jetë me rotativ, duke ofruar mundësinë që ajo të lëvizë gjatë gjithë kohës, brenda dhe jashtë. Ky dizajn i avancuar teknologjik do të lejojë që Qendra të organizojë aktivitete për fëmijë dhe të rinj, duke ofruar mundësi për një gamë të gjerë shfaqjesh dhe ngjarjesh”, tha ajo.

Ajo shtoi gjithashtu se një element tjetër i ri për këtë projekt do të jetë ndërtimi i një punishteje të madhe, ku do të prodhohen kukulla dhe rekuzita për shfaqje, si dhe do të mund të shfrytëzohet nga të rinjtë dhe studentët e Akademisë së Arteve.

“Për herë të parë, do të kemi një punishte që do të shërbejë për të gjithë të rinjtë, jo vetëm për teatrin, por edhe për zhvillimin e aktiviteteve të tjera krijuese dhe edukative”, u shpreh Qirici.

Kjo qendër do të ofrojë mundësi për zhvillimin e kurseve të ndryshme për artet skenike, përfshirë aktrim, balet, muzikë dhe shumë aktivitete të tjera, duke i mundësuar të rinjve të shfaqin dhe zhvillojnë talentet e tyre.

Me këtë projekt, Tirana do të fitojë një hapësirë unike, që do të stimulojë kreativitetin e fëmijëve dhe rinisë së qytetit. /atsh/ KultPlus.com

‘Të gjashtët kundër Turqisë’ jepet sonte në teatrin Oda

Shfaqja “Të gjashtët kundër Turqisë” nga Jeton Neziraj dhe me regji të Blerta Neziraj, shfaqet sonte në teatrin Oda.

Kjo shfaqje paraqet vitin 2018, ku gjashtë mësues turq u arrestuan në Kosovë dhe u deportuan në Turqi. Lejeqëndrimet e tyre të lëshuara nga shteti i Kosovës u revokuan mbi argumentin e supozuar se përbënin rrezik për sigurinë kombëtare. Gjashtë burrat kërkoheshin në Turqi për shkak të gjoja lidhjeve të tyre me klerikun në ekzil Fetullah Gulen, lëvizja e të cilit fajësohej nga shteti turk për grusht shtetin e dështuar të vitit 2016. Dhjetra e mijëra mbështetës të dyshuar të Gulenit janë arrestuar apo kanë humbur vendet e tyre të punës në Turqi që nga grusht shteti i dështuar. Shumica janë deklaruar të pafajshëm. Guleni e ka mohuar se ai dhe mbështetësit e tij janë prapa përpjekjes për rrëzimin e qeverisë së Erdoganit.

Kur televizionet në Kosovë dhanë pamjet e shtetasve turq të arrestuar, njerëzit pyesnin me të drejtë; si ishte e mundur që në një shtet demokratik, siç proklamonte se ishte Kosova, të ndodhte një rrëmbim i këtillë, mafioz, që sigurisht po kryhej me dijeninë dhe autorizimin e krerëve të shtetit. Rrëmbimi dëshmoi brishtësinë e institucioneve të shtetit në Kosovë, të cilat janë rob i hegjemonive politike e ekonomike të shteteve të fuqishme. Por incidenti është edhe një mësim për të gjithë ne: që autoritarizmi nuk është një ‘ishull i izoluar’, ai ka tendencë të kopjohet e importohet, mu siç ndodhte dikur me fashizmin.

E frymëzuar nga “Të shtatët kundër Tebës”, shfaqja përmban një shikim të nuancuar në Turqinë e Erdoganit dhe shtron pyetje se pse shoqëritë e themeluara mbi parimin e pluralizmit dështojnë të mbajnë premtimet e veta? Pse shumë politikanë sot po shkojnë gjithnjë e më shumë kah ideologjitë shtypëse?

Në këtë shfaqje luajnë aktorët: Adrian Morina, Ernest Malazogu, Shpëtim Selmani, Verona Koxha, Albina Krasniqi, Don Shala.

Shfaqja “Të gjashtët kundër turqisë” jepet sonte, në ora 20:00, në Teatrin ODA./ KultPlus.com

Konjufca bën homazhe në Lybeniq: Na mundon fakti që 26 vjet pas, s’ka proces ndërkombëtar të drejtësisë

Kryetari i kuvendit, Glauk Konjufca, ka bërë homazhe në Lybeniq të Pejës, ku forcat serbe vranë dhe masakruan mbi 800 civilë shqiptarë.

Konjufca tha se këto janë pjesë e shumë masakrave që kanë ndodhur gjatë viteve 1998-1999 në Kosovë, të cilat sipas tij, e shprehin qëllimin gjeonocidal të Serbisë për shfarosjen e popullit, largimin e tij dhe spastrimin e Kosovës nga shqiptarët.

“Ne nuk do të lodhemi asnjëherë duke bërë thirrje për drejtësi nga ana e bashkësisë ndërkombëtare, por edhe për drejtësinë vendore, sepse tash janë të mundshme të gjitha kushtet për hetime më profesionale dhe gjykime në mungesë, për të gjithë kriminelët serbë, për të gjithë ata mijëra ushtarë, oficerë të ushtrisë, policisë e paramilitarë, të cilët kanë marrë pjesë në këtë fushatë gjenocidale kundër popullit të Kosovës në vitet 1998-1999”, tha Konjufca, transmeton Klankosova.tv.

Tutje, ai tha se i mundon fakti që edhe 26 vjet pas masakrës së Lybeniqit, nuk ka asnjë proces të drëndësishëm ndërkombëtar të gjyqësisë e të drejtësisë.

“Na mundon shumë fakti që edhe 26 vjet pas kësaj masakre, shtoi kryetari Konjufca, nuk kishte asnjë proces të rëndësishëm ndërkombëtar të gjyqësisë e të drejtësisë, i cili u nevojitet familjeve dhe gjithë popullit tonë, sepse, siç tha kryetari i Kuvendit, pa drejtësi këto janë gjithmonë plagë të hapura në trupin e popullit tonë”.

Presidentja Osmani zbulon datën për seancën konstituive të Legjislaturës së nëntë të Kuvendit

Presidentja Osmani thërret seancën konstituive të Legjislaturës së nëntë të Kuvendit të Republikës së Kosovës për datën 15 prill.

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, pas certifikimit të rezultatit përfundimtar të zgjedhjeve për Kuvendin e Republikës së Kosovës, të mbajtura më 9 shkurt 2025 dhe në përputhje me autorizimet kushtetuese dhe afatet ligjore, ka thirrur mbledhjen e parë të Legjislaturës së nëntë të Kuvendit të Kosovës për datën 15 prill 2025./ KultPlus.com

“Gjysmë komandanti, humb ushtria”

Nga Fan S. Noli.

Gjysmë mjeku – vdes njerëzia!
Gjysmë avokati – mbushet qelia!
Gjysmë komandanti – humb ushtria!
Gjysmë arkitekti – shembet shtëpia!
Gjysmë ekonomisti – vjen varfëria!
Gjysmë kleriku – nuk kuptohet Perëndia!
Gjysmë historiani – përsëritet historia!
Gjysmë idealisti – nuk bëhet Shqipëria!/ KultPlus.com

Kumbaro: “Wanderlust in Albania”, pjesëmarrje rekord nga 32 shtete

Pak ditë para përfundimit të afatit të regjistrimit në konkursin ndërkombëtar “Wanderlust in Albania”, ministrja e Turizmit dhe Mjedisit, Mirela Kumbaro dha lajmin se pjesëmarrësit po tejkalojnë pritshmëritë.

“Konkursi ndërkombëtar “Wanderlust in Albania” ka arritur një pjesëmarrje rekord nga 32 shtete. Nga Shqipëria dhe Kosova e deri në Australi, nga Brazili në Indonezi, dashamirësit e natyrës dhe aventurës po tregojnë me foto dhe video magjinë e Shqipërisë”, shkroi ministrja Kumbaro në rrjetet sociale.

Fotografitë dhe videot mund të ngarkohen deri më datën 4 prill 2025, për t’u bërë pjesë e kësaj gare unike.

Ky është edicioni i dytë i “Wanderlust in Albania”, konkurs i bazuar në foto dhe video reels, të cilat përbëjnë një mundësi të shkëlqyer promovimi të bukurive të vendit tonë.

Në garë mund të marrin pjesë si fotografët profesionistë, ashtu edhe ata amatorë që kanë fiksuar imazhe të bukura të vendit tonë, gjatë dy viteve të fundit./atsh/KultPlus.com

Art Explora sjell pranverë aktivitetesh kulturore në Shqipëri

Fondacioni Art Explora zbulon një program të larmishëm dhe ambicioz aktivitetesh ku do të marrin pjesë artistë të njohur shqiptarë dhe ndërkombëtarë.

Momentet më të rëndësishme përfshijnë performancat dhe koncertet nga artistë të mirënjohur si Mykki Blanco (në Vila 31), Elsa Lila (Art Explora Festival) dhe Selma Selman (Art Explora Festival), si edhe artistë që kanë marrë pjesë në Programin e Rezidencave të Fondacionit Art Explora, si Samir Laghouati Rashwan, Astrit Ismaili, Zeineb Henchiri, Erdiola Kanda, Mikołaj Sobczak dhe Amie Barouh.

Nga 9-13 prill, në Vila 31 artistët e sesionit të parë rezidentë do të hapin studiot e tyre për publikun. Do të organizohen performanca, diskutime, punëtori, lexime dhe shfaqje filmash, duke e bërë këtë fundjavë përuruese një mundësi ideale takimi dhe ndërveprimi mes publikut dhe artistëve. Ky program është i bashkëfinancuar nga Komisioni Europian.

Gjithashtu te Vila 31 do të organizohet një simpozium rreth çështjeve së kujtesës, arkitekturës dhe përcjelljes së trashëgimisë, ndërsa Kinemateka Shqiptare do të propozojë një përzgjedhje filmash dhe aktivitetesh kushtuar kinemasë së Evropës Lindore.

Përgjatë Fundjavës së Oqeanit (9-21 prill) performanca, shfaqje filmash dhe diskutime do të përqendrohen në urgjencën për veprime klimaterike.

Një skenografi e kuruar nxjerr në pah më të mirën e ambienteve, duke i shndërruar Vilën 31 dhe Art Explora Festival, në hapësira të vërteta për t’u jetuar. Studiot e hapura, performancat, tezgat e ushqimit, Bar Tore, qendra sociale, punëtori krijuese dhe radio transmetim i Radios Palestineze Alhara ndihmojnë në krijimin e një përvoje kolektive të jashtëzakonshme të mundësuar nga fuqia e artit./atsh/KultPlus.com

44 vite nga demostratat e vitit 1981

Pas demonstratave të 11 marsit dhe 26 mars, më 1 e 2 prill 1981, në Prishtinë u organizua demonstrata më e madhe politike nga rinia e organizuar e asaj kohe, që ishte edhe fillimi i shkatërrimit të Federatës Jugosllave.

Me kërkesat e demonstruesve: “Kosova Republikë”, ‘Duam liri, barazi, drejtësi”, “Duam bashkim”, “Të lirohen të burgosurit politikë”, e shumë kërkesa të tjera, u solidarizua i gjithë populli shqiptar i Kosovës e më gjerë, duke u organizuar më pas demonstrata nga rinia edhe në qytetet e tjera të Kosovës.

Këto demonstrata po ashtu konsiderohen një frymë nacionaliste për krijimin e shteteve të pavarura kombëtare.

Demonstratat e vitit 1981, më 11 mars, mandej më 24 mars, si dhe më 1 e 2 prill, ndodhën me tërë masivitetin, duke inkuadruar më në fund në mesin e studentëve edhe klasën punëtore atë kohë.

Inkuadrimi nisi së pari individualisht me studentët, e u bë masovikisht me punëtorët e Kombinatit Ndërtimor “Ramiz Sadiku” në Prishtinë.

Në ato ngjarje të rënda por të lavdishme në historinë e popullit tonë, pushteti vrau 9 demonstrues, plagosi 15, e me qindra arrestoi e burgosi, ndëshkoi e dënoi me vite e vite burg të rëndë politik.

Forcat e regjimit jugosllav patën dy të vrarë dhe 17 të plagosur./KultPlus.com

‘Vdiq Naimi, po kush mbeti? Si Naimi s’ka të tjerë’

Poezi nga Andon Zako Çajupi

Vdiq Naimi, vdiq Naimi,

moj e mjera Shqiperi!

Mendjelarti, zemërtrimi,

vjershëtori si ai!

Vdiq Naimi, po vajtoni

shqipetarka, shqipetare!

Naimne kur ta kujtoni,

mos pushoni duke qare!

…………………………….

Vdiq Naimi, gjithè thone,

qani turq, qani kaure!

Bilbil’ i gjuhese tone

s’do te degjohet me kurre!

Vdiq Naimi, qe këndoi

trimërinë, Skënderbenë,

vdiq Naimi, qe lëvdoi

dhe nderoi mëmedhënë!

Vdiq Naimi, po ç’të gjeti,

o moj Shqipëri e mjerë!

Vdiq Naimi, po kush mbeti?

Si Naimi s’ka të tjeve.

Vdiq Naimi! Vdekj’ e shkrete,

pse more të tillë burrë?

I ndritë shpirti për jetë,

mos i vdektë nami kurrë! / KultPlus.com

152 vjet më parë lindi Sergei Rachmaninoff, kompozitori dhe pianisti më i madh i të gjitha kohërave

Sergei Rachmaninoff, një nga pianistët më të mëdhenj të të gjitha kohërave dhe një nga melodistët më të shquar ndër kompozitorë, lindi në afër Novgorodit, më 1 prill 1873 në një familje me tradita në muzikë.

Kur Sergei ishte nëntë vjeç, vështirësitë financiare e detyruan familjen të transferohej në Shën Petërsburg, ku ai mori mësime pianoje në konservator si dhe me Nikolai Zverev për tre vjet. Në 1888 Rachmaninoff filloi të studionte piano me Silotin dhe më pas edhe me Çajkovskin.

Edhe para diplomimit të tij si pianist në 1891, Rachmaninoff kishte kompozuar atë që do të bëhej vepra e tij më e njohur, Prelud në DO diesis minor. Diplomimi i tij si kompozitor erdhi në 1892: atij iu dha medalje ari për operën e tij “Aleko”, me një libret të përshtatur nga një vepër e Aleksandër Pushkin.

Ai njihej ndërkombëtarisht që në vitin 1899, kur drejtoi një koncert me veprat e tij orkestrale në Londër.

Rachmaninoff filloi në vitin 1900, Koncertin e tij të Dytë për Piano, një nga veprat më të shpeshta të interpretuara nga të gjitha veprat e këtij zhanër, duke e përfunduar vitin e ardhshëm, kur u kompozua edhe Sonata e tij për Cello.

Në vitin 1904 Rachmaninoff mori postin e dirigjentit në Opera Bolshoi në Moskë, duke përshpejtuar përfundimin e dy operave të tjera, “Francesca da Rimini” dhe “The Miserly Knight”, në vitin 1906.

Pas Revolucionit të Tetorit në 1917, Rachmaninoff vendosi se ai dhe familja e tij do të duhej të largoheshin nga vendi dhe ai shfrytezoi një ftesë për të performuar në Stokholm dhe Kopenhagë, e me pas u vendos në Amerikë në nëntor 1918.

Vdiq më 28 mars të vitit 1943, në Beverley Hills./atsh/KultPlus.com

“E kuqja e Onufrit”, projekti që lidh të rinjtë me artin bizantin

Në mjediset e Muzeut Kombëtar të Artit Mesjetar në Korçë u zhvillua faza e dytë e projektit “E kuqja e Onufrit”, aktivitet i cili realizohet në bashkëpunim me Qendrën për Hapje e Dialog (COD).

Në këtë fazë të dytë, aktiviteti kaloi në trajtën praktike, ku u përfshinë nxënësit e talentuar të liceut artistik “Tefta Tashko Koço”. Ata skicuan dhe dizenjuan ikonat e realizuara nga mjeshtrat Onufri dhe Shpataraku. Më pas, të asistuar nga specialistët restauratorë të Laboratorit të Restaurimit dhe Konsolidimit në MKAM, të rinjtë mësuan metodën e aplikimit të fletëve të arit mbi vepër.

Në përfundim, u krye kalimi në fazën e studios, ku zuri fill procesi i realizimit të pikturave.

Faza e parë e projektit “E kuqja e Onufrit” u krye në muajin shkurt, kur liceistët vizituan Muzeun Kombëtar të Artit Mesjetar dhe morën pjesë në një orë të hapur, duke zbuluar bukurinë e artit bizantin dhe mjeshtrat shqiptarë të tij./atsh/KultPlus.com