Poezi nga Ali Asllani
Ç’do të thotë patriot
sot për sot në Shqipëri?
Një tuf’ ah e një tuf lotë,
një njeri i pa njeri!
Jo, jo! Burri i bën ball’
do buçit si val’ mbi zall,
Sa më zi edhe më zi
sido qoftë pun’ e tij,
copë-cop’ i bënet buza
po aspak s’i falet shpuza.
Sikurse një gur stërrall,
në gji zjarrin e ka ngjall,
qoft në lum’ e qoft’ në det
zjarr’ i tija nuk humbet!/ KultPlus.com
Poezi nga Visar Zhiti
Ti, kalë i bardhë, Pegasi im,
si shkohet në Kosovë, tregomë!
Malli më ka marrë pa qenë kurrë.
Përtej varrit të atit tënd
varret e tjerë u rritën dhe u bënë male.
Pas maleve ka varre prapë si retë
nëpër luginë.
Shtegtojnë varret në qiejt e ulët
dhe ta ngatërrojnë udhën.
Avionët kthehen pas të hutuar
nëpër mjegull nate.
Karvanët e veturave janë kthyer në shkëmbinj
si kuajt e krushqve në mallkimin e lashtë.
O Zot! Dardhat dimërore dhe mëllenjat
janë bërë fushë me ofshama
të gjuhës time!
-Ti, yll blu i fatit mbi ballë të Atdheut,
si shkohet në Kosovë, tregomë!
-Kur të kesh një plagë tjetër të re në trup,
ndiq udhën e rrëkesë së gjakut,
që gjithmonë arrin para meje
dhe më pret atje – gurgullimë jete.
Marr dy pishtarë të shuar dardanë,
i ngjyej në gjakun tim
dhe ndriçoj udhën. Ndizen krahët,
flakët bëhen flatra,
unë bëhem shqiponjë prej dheu
dhe ndiej ciklonet e stepave
si duan të ma brejnë emrin prej guri.
Tiranë, 18.1.1995
Sot shënohet 17 vjetori i pavarësisë së Kosovës dhe KultPlus ju sjell disa fakte rreth ditës historike të 17 shkurtit të vitit 2008.
-Pavarësia e Kosovës është shpallur me datën 17 shkurt 2008, në orën 15:39 minuta
-Dizajnues i flamurit dhe i stemës së Kosovës: Muhamer Ibrahimi
-Të parët që nënshkruan deklaratën e pavarësisë së Kosovës, ishin: presidenti Fatmir Sejdiu, kryetari i kuvendit, Jakup Krasniqi, si dhe kryeministri i vendit, Hashim Thaçi.
-Shtetet e para që njohën Kosovën si shtet pas shpalljes së pavarësisë ishin: Kosta Rika, SHBA, Franca, Afganistani, Shqipëria, Turqia, Britania e Madhe etj.
-Pergamena e vjetër 200 vjeçare në të cilën është nënshkruar deklarata e pavarësisë së Kosovës, gjendet në zyrën e kryetarit të Kuvendit.
-Përveç pergamenës, aty gjenden edhe lapsi me të cilin vënë nënshkrimet, listat e nënshkrimeve të deputetëve pjesmarrës ë seancë, si dhe flamuri i vendosur në seancën e shpalljes së pavarësisë.
-Muzeu i Londrës ishte ai që ia fali Kosovës pergamenën për shpalljen e pavarësisë
-Flamujt e parë të Republikës së Kosovës ishin shtypur në Turqi.
-Himni i Kosovës, i kompozuar nga kompozitori Mendi Mengjiqi, për herë të parë ishte intonuar në seancën e shpalljes së pavarësisë së Kosovës.
-Yjet e bardhë në flamurin e Kosovës simbolizojnë komunitetet e ndryshme që jetojnë në Kosovë, harta e verdhë simbolizon pasurinë e Kosovës, ndërsa ngjyyra e kaltër simbolizon Evropën.
-Prezente gjatë seancës së shpalljes së pavarësisë të Kosovës, me transmetime direkte, kishin qenë edhe mediat më të njohura botërore si: CNN, BBC etj. /KultPlus.com
Shpërbërja e ish-Jugosllavisë vlerësohet se filloi në Kosovë dhe mbase me Kosovën edhe po përmbyllet. Vitet 1988-89 shënuan protesta masive të shqiptarëve kundër politikës represive të Serbisë ndaj Kosovës.
Shpallja e pavarësisë së Kosovës dhe njohja e saj ndërkombëtare, në Prishtinë konsiderohen si datat më të rëndësishme të historisë së deritashme të Kosovës. Përpjekjet e kosovarëve dhe popullatës shumicë për liri datojnë për një shekull, përderisa përpjekjet për krijimin e një shteti të pavarur datojnë për një kohë të gjatë, por ato kanë marrë forma më konkrete të organizimit nga fundi i viteve të 80-ta dhe fillimi i viteve të 90-ta. Atëherë, kur edhe filloi shpërbërja e ish-Jugosllavisë.
Madje, edhe vetë shpërbërja e ish-Jugosllavisë vlerësohet se filloi në Kosovë dhe mbase me Kosovën edhe po përmbyllet. Vitet 1988-89 shënuan protesta masive të shqiptarëve kundër politikës represive të Serbisë ndaj Kosovës, që kulmoi me suprimimin e autonomisë, që Kosova gëzonte në ish-Jugosllavi.
Muaji shkurt i vitit 1989 u karakterizua me grevën e minatorëve të kompleksit Trepça, në mbrojtje të pozitës kushtetuese të Kosovës. Greva e minatorëve besohet se lëkundi themelet e ish-Jugosllavisë.
Më 23 mars 1989, në Kuvendin e Kosovës, në kundërshtim me vullnetin e qytetarëve, ndryshohet Kushtetuta e vitit 1974, me çka suprimohet autonomia e Kosovës në Federatën Jugosllave, duke e lënë Kosovën si një pjesë përbërëse të Serbisë. Suprimimi i autonomisë pasoi pushtimin e Kosovës me mijëra policë e ushtarë serbë, duke e vënë popullatën shumicë nën masa represive dhe aparteidi.
Pavarësisht represionit, më 2 korrik të vitit 1990, Kuvendi i Kosovës shpalli deklaratën kushtetuese që e definonte Kosovën Republikë. Nënkryetari i Kuvendit të atëhershëm të Kosovës, Iljaz Ramajli, thotë se deklarata e pavarësisë u pasua edhe me nxjerrjen e Kushtetutës së Republikës së Kosovës, më 7 shtator të vitit 1990 në Kaçanik.
“Ne ishim të vetëdijshëm se do të ketë një kundër-reaksion të Serbisë, pasi që ajo nuk zgjedhte mjete për t’i realizuar qëllimet e veta. Shumë shpejt, më 5 korrik, Kuvendi i Serbisë, me një ligj anti-kushtetues dhe pa të drejtë, pa bazë kushtetuese, suspendoi Kuvendin dhe e ndali punën e Qeverisë së Kosovës”, tha Ramajli.
Me fillimin e shpërbërjes së Jugosllavisë, Kosova organizoi edhe referendumin për pavarësi e sovranitet, të mbajtur në shtatorin e vitit 1991. Nga ky moment, në Kosovë instalohet sistemi i organizimit paralel, që pasoi zgjedhjet e mbajtura jashtë sistemit juridik serb, në të cilat Rugova zgjidhet president i Republikës së Kosovës dhe formon qeverinë në ekzil, të udhëhequr nga kryeministri Bujar Bukoshi. Por, kjo Republikë dhe kjo qeveri nuk gëzuan njohje ndërkombëtare, sado që në Kosovë kishin një përkrahje masive.
Rugova udhëhoqi rezistencën paqësore të shqiptarëve të Kosovës kundër regjimit serb dhe punuan në sensibilizimin e opinionit botëror dhe qeverive më me ndikim në botë për problemin e Kosovës. Atë kohë, Rugova kishte konceptuar politikën e tij të rezistencës pasive e me mjete paqësore.
“Ne jemi parti politike dhe njëherë më shumë punojmë me fjalë, sepse ende nuk kemi pushtet. E natyrisht, po të ishim në pushtet, këto çështje do t’i zgjidhnim në mënyrën më pozitive, më të mirë, do të kishim mundësi edhe fizikisht t’i ndalim forcat e tjera, edhe presionin që bëhet këtu në Kosovë”, tha Ibrahim Rugova, në fillimvitet e 90-ta.
Politika paqësore e Rugovës dhe LDK-së filloi të kritikohet nga vitet 1995 e tutje. Sidomos, pas Konferencës së Dejtonit, në vitin 1995, kur u arrit marrëveshja për ndërprerjen e luftës në Bosnje dhe Hercegovinë dhe Kosova u la anash, në Kosovë filluan të formohen grupe ushtarake guerile, që në vitin 1997 do të rezultojnë me paraqitjen publike të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.
“Që nga themelimi i UÇK-së, kemi pasur si objektivë kryesore çlirimin e vendit dhe në kuadër të kësaj, përpos angazhimeve tona operative, mbi të gjitha ka qenë që ne të shënojmë një triumf politik, diplomatik dhe ushtarak ndaj Serbisë”, thotë kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, atëherë shef i Drejtorisë Politike të UÇK-së.
Ndonëse në raste, politika pacifiste e Rugovës dhe ajo militare e UÇK-së nuk kishin pika të përbashkëta bashkëpunimi, synimi ishte i njëjtë – çlirimi i Kosovës nga Serbia dhe ndërtimi i Kosovës – shtet të pavarur e sovran. Me intensifikimin e luftimeve në Kosovë, shtohet edhe numri i vrasjeve e masakrave, që forcat ushtarake dhe paraushtarake të Serbisë kryeninin mbi popullatën civile shqiptare.
Më 1 tetor të vitit 1997, Lëvizja Studentore organizon një protestë masive, e cila i dha një dimension të ri politik zhvillimeve në Kosovë.
Më 5 mars të vitit 1998, forcat serbe sulmojnë fshatin Prekaz i Ulët, ku vrasin Adem Jasharin, figurën që për shqiptarët nënkupton komandantin legjendar të UÇK-së.
Vrasjet dhe masakrat e shumta kulmojnë më 15 janar të vitit 1999, kur forcat serbe ekzekutojnë 45 civilë shqiptarë në Reçak. Ish-shefi i Misionit Mbikëqyrës të OSBE-së në Kosovë, Villiam Volker, doli botërisht dhe e tha se ajo ishte një masakër. Nga ky moment, Uashingtoni kërkoi nga NATO-ja dhe evropianët të përgatiten për organizimin e një konference paqësore për Kosovën. Dhe ajo ndodhi, në Rambuje, afër Parisit.
Për herë të parë, LDK dhe Rugova në njërën anë dhe UÇK-ja dhe udhëheqësit e saj në anën tjetër, bashkohen në një delegacion kosovar. Më 6 shkurt fillon Konferenca e Rambujesë dhe ajo mbaron më 23 shkurt pa rezultate përfundimtare. Kështu që thirret vazhdimi i saj për datën 15 mars në Paris. Ndërkohë, delegacioni politik e ushtarak i Kosovës nënshkruan Marrëveshjen e Rambujesë, pala serbe refuzon ta nënshkruajë. Me këtë veprim, hapet rruga për ndërhyrjen ushtarake të NATO-s në Kosovë.
Hashim Thaçi e vlerëson si kthesë Konferencën e Rambujesë.
“Ishte një konferencë shumë e rëndësishme, shumë vështirë për ata që morën pjesë në të dhe ata që zhvilluan kontakte me diplomatë gjatë kësaj konference”, rikujton Thaçi.
Nga 24 marsi deri më 10, përkatësisht 12 qershor të vitit 1999, fillon historia e re e Kosovës. NATO vihet në luftë duke bombarduar caqet ushtarake serbe deri në çlirimin e Kosovës. Por, gjatë kësaj kohe, popullata shqiptare përjetoi një prej etapave më të vështira, duke u përballur me një dhunë brutale të forcave serbe.
Sidoqoftë, më 10 qershor të vitit 1999, Millosheviqi nënshkruan kapitullimin dhe NATO fund në Kosovë. Ndërkohë që Këshilli i Sigurimit, në bazë të një kompromisi ndërmjet perëndimit e Rusisë, miraton Rezolutën 1244, me të cilën vendoset Misioni administrues i Kombeve të Bashkuara në Kosovë. Nga kjo periudhë, në Kosovë fillon të ndërtohet gjithçka nga fillimi.
Nën administrimin ndërkombëtar, në Kosovë mbahen tri palë zgjedhje në të dyja nivelet. Pas zgjedhjeve të 17 nëntorit të vitit 2001, më 4 mars të vitit 2002, Kosova formon qeverinë e parë dhe zgjedh presidentin dhe kryeministrin. Por, ndonëse shumë kush ka pritur që Kosova për 3 vjet të UNMIK-ut do të pavarësohet, kjo nuk ndodhi. Kosovës iu deshën afër nëntë vjet për të marrë mbështetjen e plotë ndërkombëtare, duke përjashtuar këtu Rusinë, që të kthehet dhe të formojë një shtet të pavarur, por të mbikëqyrur ndërkombëtarisht.
Më 28 shtator të vitit 2005, me kërkesën e ndërkombëtarëve dhe me miratimin e presidentit Rugova, Kuvendi i Kosovës formoi Ekipin Negociator për statusin. Ishte presidenti Rugova, ai i cili në vazhdimësi kërkonte që Kosova të njihet si shtet i pavarur nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe vendet tjera evropiane, duke besuar se Kosova dhe Serbia nuk mund të gjejnë kurrë marrëveshje mes vete.
Gjithsesi, një dëshirë që sa më shpejt Kosova të jetë një vend i pavarur dhe sa më shpejt të integrohet në Bashkimin Evropian dhe në strukturat euro-atlantike. Pra, sa më shpejt të bëhet njohja formale e pavarësisë së Kosovës”, ishte fraza aq shumë e përsëritur nga presidenti Rugova.
Pas një sëmundjeje të rëndë, presidenti Rugova ndërron jetë më 21 janar të vitit 2006.
Pasardhës i tij në këtë post, vjen Fatmir Sejdiu, po nga LDK-ja. Negociatat Prishtinë – Beograd, nën ndërmjetësimin e bashkësisë ndërkombëtare vazhdojnë, por ato nuk sjellin marrëveshje.
I dërguari i posaçëm i Kombeve të Bashkuara në bisedime, presidenti Martti Ahtisaari, propozon një plan gjithëpërfshirës për statusin e Kosovës, duke rekomanduar pavarësinë e mbikëqyrur për Kosovën, me prani civile e ushtarake ndërkombëtare. Prishtina e pranoi, ndërkaq Beogradi e refuzoi këtë plan. Si konsensus ndërkombëtar, procesi negociues fitoi edhe katër muaj kohë për një zgjidhje kompromisi, nën ndërmjetësimin e Treshes, SHBA-të, BE-ja dhe Rusia. Por, as kësaj radhe nuk u arrit marrëveshja.
Kosova kërkon pavarësi, kurse Serbia ofron autonomi. Përpjekjet ndërkombëtare nuk rezultojnë as me zëvendësimin e Rezolutës 1244 për t’i hapur rrugën pavarësisë së Kosovës përmes Kombeve të Bashkuara, për shkak se Rusia kërcënoi me veto në Këshillin e Sigurimit. Por, pas një interpretimi nga ekspertët evropianë, doli se Rezoluta 1244 ka bazë juridike për shpalljen e pavarësisë dhe largimin e misionit të Kombeve të Bashkuara dhe vendosjen e një misioni civil të Bashkimit Evropian.
I gjithë procesi u dakordua me Prishtinën dhe u miratua shpallja e koordinuar e pavarësisë ndërmjet Uashingtonit, Brukselit dhe Prishtinës, sipas planit të Ahtisaarit. Kështu, Bashkimi Evropian miraton dërgimin e misionit civil në Kosovë për të mbikëqyrur zbatimin e pakos së Ahtisaarit dhe për të siguruar sundimin e ligjit në shtetin më të ri të familjes evropiane.
Pas këtij hapi, Kosova shpall pavarësinë më 17 shkurt të vitit 2008. / KultPlus.com
Poezi nga Ali Podrimja
Unë, biri yt, Kosovë t’i njoh dëshirat e heshtura,
t’i njoh ëndrrat, erërat e fjetura me shekuj,
t’i njoh vuatjet, gëzimet, vdekjet,
t’i njoh lindjet e bardha, caqet e tuka të kulluara;
ta di gjakun që të vlon në gji,
dallgën kur të rrahë netëve t’pagjumta
e të shpërthej do si vullkan:-
më mirë se kushdo tjetër të njoh, Kosovë.
Unë biri yt./ KultPlus.com
Sopranoja Adelina Paloja ka performuar në koncertin solemn në nder të 17-vjetorit të Pavarësisë së Kosovës, organizuar nga Ambasada e Republikës së Kosovës në Tiranë.
“Në sallën e mbushur plot, nën praninë e presidentit të Republikës së Shqipërisë, z. Bajram Begaj, si dhe të ambasadorëve, diplomatëve, personaliteteve të kulturës dhe artit, rektor e profesor nga bota akademike, “Salla e madhe e Universitetit të Arteve”, në koncertin recital qe në një atmosferë të ngrohtë duke krijuar një përjetim që do të mbetet gjatë në kujtesen time”, ka shkruar Paloja.
Ajo u shpreh se ishte nder të interpretonte në këtë ngjarje të veçantë, duke sjellë vepra të kompozitorëve të njohur, të shoqëruara mjeshtërisht nga pianistja, Merita Rexha Tershana dhe Ansambli vokal i mrekullueshëm Okteti “Plus”.
“Publiku i pranishëm, me vëmendjen dhe emocionin e tij, e bëri këtë natë edhe më të paharrueshme, duke dëshmuar edhe një herë se arti dhe kultura janë shtylla themelore të identitetit tonë kombëtar. Merita kryesore për këtë realizim shembullor ishte e Ambasadorit tonë që na bënë krenar z.Skënder F. Durmishi, qe tash e sa vite plot dinjitet ngrit emrin Kosovës me vlerat me te larta njerezore dhe profesionale”, ka shkruar tutje sopranoja.
Kryeministri Edi Rama ka ururar Kosovën në 17-vjetorin e Shpalljes së Pavarësisë.
“Mirëmëngjes Kosovë. Gëzuar pavarësinë dhe mbarësi gjithmonë”, shprehet Rama në një postim në rrjetet sociale.
Më 17 shkurt të vitit 2008, Kuvendi i Kosovës shpalli njëzëri Kosovën shtet të pavarur, sovran dhe demokratik.
Shpallja e Pavarësisë së Kosovës, ishte kurorëzim i një rrugëtimi të gjatë e të vështirë për qytetarët e Kosovës. Për vite me radhë qytetarët e Kosovës vuajtën pasojat e spastrimit etnik nga regjimi serb i Sllobodan Millosheviçit, gjë e cila rezultoi më një Luftë Çlirimtare (1997-99). Pas përfundimit të Luftës Çlirimtare të Kosovës u bë edhe vendosja e trupave paqeruajtëse ndërkombëtare në Kosovë./atsh/KultPlus.com
Presidenti i Shqipërisë, Bajram Begaj ka uruar sot Kosovën në 17-vjetorin e shpalljes së Pavarësisë.
Në një mesazh urimi në rrjetet sociale, Begaj shprehu nderimin për mijëra burra dhe gra që sakrifikuan për lirinë e pavarësinë e Kosovës.
“Urime Ditën e Pavarësisë, Kosovë! Nderim përjetë mijëra burrave dhe grave që sakrifikuan për lirinë e pavarësinë! Faleminderit të gjithë miqve e aleatëve tanë që janë krah teje! Gëzuar!”, shkruan Presidenti Begaj në mesazhin e tij./KultPlus.com
Deklarata e Pavarësisë së Kosovës
Të mbledhur në mbledhje të jashtëzakonshme më 17 shkurt 2008, në kryeqytetin e Kosovës, në Prishtinë,
Duke iu përgjigjur thirrjes së popullit për të ndërtuar një shoqëri që respekton dinjitetin njerëzor dhe afirmon krenarinë dhe synimet e qytetarëve të saj,
Të zotuar për t’u përballur më trashëgiminë e dhembshme të së kaluarës së afërt në frymë të pajtimit dhe faljes,
Të përkushtuar ndaj mbrojtjes, promovimit dhe respektimit të diversitetit të popullit tonë,
Duke riafirmuar dëshirën tonë për t’u integruar plotësisht në familjen euroatlantike të demokracive,
Duke vërejtur se Kosova është një rast special që del nga shpërbërja jokonsensuale e Jugosllavisë dhe nuk është presedan për cilëndo situatë tjetër,
Duke rikujtuar vitet e konfliktit dhe dhunës në Kosovë që shqetësuan ndërgjegjen e të gjithë popujve të civilizuar,
Mirënjohës që bota intervenoi më 1999 duke hequr në këtë mënyrë qeverisjen e Beogradit mbi Kosovën, dhe vendosur Kosovën nën administrimin e përkohshëm të Kombeve të Bashkuara,
Krenarë që Kosova që atëherë ka zhvilluar institucione funksionale, multietnike të demokracisë që shprehin lirisht vullnetin e qytetarëve tanë,
Duke rikujtuar vitet e negociatave të sponsorizuara ndërkombëtarisht ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës mbi çështjen e statusit tonë të ardhshëm politik,
Duke shprehur keqardhje që nuk u arrit asnjë rezultat i pranueshëm për të dyja palët përkundër angazhimit të mirëfilltë të udhëheqësve tanë,
Duke konfirmuar se rekomandimet e të Dërguarit Special të Kombeve të Bashkuara, Martti Ahtisaari, i ofrojnë Kosovës një kornizë gjithëpërfshirëse për zhvillimin e saj të ardhshëm, dhe janë në vijë me standardet më të larta europiane për të drejtat të njeriut dhe qeverisjen e mirë,
Të vendosur që ta shohim statusin tonë të zgjidhur në mënyrë që t’i jipet popullit tonë qartësi mbi të ardhmen e vet, të shkohet përtej konflikteve të së kaluarës dhe të realizohet potenciali i plotë demokratik i shoqërisë sonë,
Duke nderuar të gjithë burrat dhe gratë që bënë sakrifica të mëdha për të ndërtuar një të ardhme më të mirë për Kosovën,
Ne, udhëheqësit e popullit tonë, të zgjedhur në mënyrë demokratike, nëpërmjet kësaj Deklarate shpallim Kosovën shtet të pavarur dhe sovran. Kjo shpallje pasqyron vullnetin e popullit tonë dhe është në pajtueshmëri të plotë me rekomandimet e të Dërguarit Special të Kombeve të Bashkuara, Martti Ahtisaari, dhe Propozimin e tij Gjithëpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës.
Ne shpallim Kosovën një republikë demokratike, laike dhe multietnike, të udhëhequr nga parimet e jodiskriminimit dhe mbrojtes së barabartë sipas ligjit. Ne do të mbrojmë dhe promovojmë të drejtat e të gjitha komuniteteve në Kosovë dhe krijojmë kushtet e nevojshme për pjesëmarrjen e tyre efektive në proceset politike dhe vendimmarrëse.
Ne pranojmë plotësisht obligimet për Kosovën të përmbajtura në Planin e Ahtisarit, dhe mirëpresim kornizën që ai propozon për të udhëhequr Kosovën në vitet në vijim. Ne do të zbatojmë plotësisht ato obligime, përfshirë miratimin prioritar të legjislacionit të përfshirë në Aneksin XII të tij, veçanërisht atë që mbron dhe promovon të drejtat e komuniteteve dhe pjesëtarëve të tyre.
Ne do të miratojmë sa më shpejt që të jetë e mundshme një kushtetutë që mishëron zotimin tonë për të respektuar të drejtat e njeriut dhe liritë themelore të të gjithë qytetarëve tanë, posaçërisht ashtu siç definohen me Konventën Europiane për të Drejtat e Njeriut. Kushtetuta do të inkorporojë të gjitha parimet relevante të Planit të Ahtisaarit dhe do të miratohet nëpërmjet një procesi demokratik dhe të kujdesshëm.
Ne mirëpresim mbështetjen e vazhdueshme të bashkësisë ndërkombëtare për zhvillimin tonë demokratik nëpërmjet të pranive ndërkombëtare të themeluara në Kosovë në bazë të Rezolutës 1244 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara (1999). Ne ftojmë dhe mirëpresim një prani ndërkombëtare civile për të mbikëqyrur zbatimin e Planit të Ahtisaarit dhe një mision të sundimit të ligjit të udhëhequr nga Bashkimi Europian. Ne, po ashtu, ftojmë dhe mirëpresim NATO-n që të mbajë rolin udhëheqës në praninë ndërkombëtare ushtarake dhe të zbatojë përgjegjësitë që i janë dhënë sipas Rezolutës 1244 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara (1999) dhe Planit të Ahtisaarit, deri në atë kohë kur institucionet e Kosovës do të jenë në gjendje të marrin këto përgjegjësi. Ne do të bashkëpunojmë plotësisht më këto prani në Kosovë për të siguruar paqen, prosperitetin dhe stabilitetin në të ardhmen në Kosovë.
Për arsye të kulturës, gjeografisë dhe historisë, ne besojmë se e ardhmja jonë është në familjen europiane. Për këtë arsye, ne shpallim synimin tonë për të marrë të gjitha hapat e nevojshëm për të siguruar anëtarësim të plotë në Bashkimin Europian sapo që të jetë e mundshme dhe për të zbatuar reformat e kërkuara për integrim europian dhe euroatlantik.
Ne i shprehim mirënjohje Organizatës së Kombeve të Bashkuara për punën që ka bërë për të na ndihmuar në rimëkëmbjen dhe rindërtimin pas lufte dhe ndërtimin e institucioneve të demokracisë. Ne jemi të përkushtuar të punojmë në mënyrë konstruktive me Organizatën e Kombeve të Bashkuara gjersa ajo vazhdon punën e saj në periudhën në vijim.
Me pavarësinë vie detyra e anëtarësisë së përgjegjshme në bashkësinë ndërkombëtare. Ne e pranojmë plotësisht këtë detyrë dhe do t’i përmbahemi parimeve të Kartës së Kombeve të Bashkuara, Aktin Final të Helsinkit, akteve tjera të Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Europë, obligimeve ligjore ndërkombëtare dhe parimeve të marrëdhënieve të mira ndërkombëtare që shënojnë marrëdhëniet ndërmjet shteteve. Kosova do të ketë kufijtë e saj ndërkombëtarë ashtu siç janë paraparë në Aneksin VIII të Planit të Ahtisaarit, dhe do të respektojë plotësisht sovranitetin dhe integritetin territorial të të gjithë fqinjve tanë. Kosova, po ashtu, do të përmbahet nga kërcënimi apo përdorimi i forcës në cilëndo mënyrë që është jokonsistente me qëllimet e Kombeve të Bashkuara.
Ne, nëpërmjet kësaj Deklarate, marrim obligimet ndërkombëtare të Kosovës, përfshirë ato të arritura në emrin tonë nga Misioni i Administratës së Përkohshme të Kombeve të Bashkuara në Kosovë (UNMIK), si dhe obligimet e traktateve dhe obligimet tjera të ish-Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë ndaj të cilave obligohemi si ish-pjesë konstituive, përfshirë konventat e Vjenës për marrëdhëniet diplomatike dhe konsullore. Ne do të bashkëpunojmë plotësisht me Tribunalin Penal Ndërkombëtar për ish-Jugosllavinë. Ne synojmë të kërkojmë anëtarësim në organizatat ndërkombëtare, në të cilat Kosova do të synojë të kontribuojë për qëllime të paqes dhe stabilitetit ndërkombëtar.
Kosova shpall zotimin e saj ndaj paqes dhe stabilitetit në rajonin tonë të Europës Juglindore. Pavarësia jonë e sjell në fund procesin e shpërbërjes së dhunshme të Jugosllavisë. Gjersa ky proces ka qenë i dhembshëm, ne do të punojmë pa pushim për t’i kontribuar një pajtimi që do të lejonte Europën Juglindore të shkojë përtej konflikteve të së kaluarës dhe të farkojë lidhje të reja rajonale të bashkëpunimit. Për këtë arsye, do të punojmë së bashku me fqinjtë tanë për të avansuar të ardhmen tonë të përbashkët europiane.
Ne shprehim, në veçanti, dëshirën tonë për të vendosur marrëdhënie të mira me të gjithë fqinjtë tanë, përfshirë Republikën e Serbisë, me të cilën kemi marrëdhënie historike, tregtare dhe shoqërore, të cilat synojmë t’i zhvillojmë më tej në të ardhmen e afërt. Ne do të vazhdojmë përpjekjet tona për t’i kontribuar marrëdhënieve të fqinjësisë dhe bashkëpunimit me Republikën e Serbisë duke promovuar pajtimin ndërmjet popujve tanë.
Ne, nëpërmjet kësaj, afirmojmë në mënyrë të qartë, specifike dhe të parevokueshme se Kosova do të jetë ligjërisht e obliguar të plotësojë dispozitatat e përmbajtura në këtë Deklaratë, përshirë këtu veçanërisht obligimet e saj nga Plani i Ahtisaarit. Në të gjitha këto çështje, ne do të veprojmë në pajtueshmëri në parimet e së drejtës ndërkombëtare dhe rezolutat e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, përfshirë Rezolutën 1244 (1999). Ne shpallim publikisht se të gjitha shtetet kanë të drejtën të mbështeten në këtë Deklaratë, dhe i bëjmë apel të na ofrojnë përkrahjen dhe mbështetjen e tyre. / KultPlus.com
Ideatori i monumentit “Newborn”, Fisnik Ismaili, ka publikuar fotografi të obeliskut në mëngjesin e 17 vjetorit të shpalljes së pavarësisë së Kosovë.
Këtë vit, ky monument i është dedikuar inteligjencës artificiale.
“E pëlqeve apo e urreve, e deshe apo ia pate frikën, Inteligjenca Artificiale është këtu, edhe çdo ditë e më shumë po bëhet pjesë e pashmangshme e jetëve tona”, ishte shprehur Ismaili.
Çdo vit, pa përjashtim, NEWBORN ka dhënë një mesazh të fortë, duke shënuar çdo vit zhvillimin e Kosovës në rrugën e saj drejt shndërrimit në një vend që çdo kosovar e ëndërron./KultPlus.com
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani dhe kryeministri Albin Kurti kanë bërë homazhe tek varri i ish-Presidentit Ibrahim Rugova me rastin e 17 vjetorit të pavarësisë.
Krerët e shtetit po ashtu ngritën flamurin e Kosovës, si dhe bënë homazhe te Memoriali i të Zhdukurve.
Ata pritet të bëjnë homazhe edhe te varri i veprimtarit Adem Demaçi./KultPlus.com
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, gjatë mbledhjes solemne të qeverisë në nder të 17-vjetorit të pavarësisë së Kosovës, është shprehur se ky vit e zë Kosovën me arritje dhe suksese që janë punuar mbi amanetin e dëshmorëve.
Kurti për nder të përvjetorit të pavarësisë u ka uruar gjithë qytetarëve të Kosovës 17-vjetorin e shtetësisë.
“Liria për të cilën kemi sakrifikuar kaq shumë kërkon demokraci e cila mundëson që të dëgjohet zëri i popullit dhe të drejtat e tyre”, tha Kurti.
Ai tha se tani kemi institucione që garantojnë të drejtat e njeriut dhe pakicat.
“Republika jonë është më e fortë se kurrë. Ekonomia po rritet shpejt dhe qëndrueshëm, kemi ndërtuar shtet solidar për qytetarë. Po lëvizim në 38 shtete pa viza. Kurse jemi indeksuar më lartë për rend dhe ligj”, tha Kurti duke theksuar se prinë Kosova sot prinë dhe për të drejtat politike dhe civile./KultPlus.com
Si sot, më 17 shkurt 2008 është shpallur Pavarësia e Kosovës. Ky ishte kurorëzimi i një rrugëtimi të dhimbshëm lotësh e gjaku për popullin kosovar.
Për vite me radhë, deri në qershor të vitit 1999, shqiptarët vuajtën pasojat e spastrimit etnik nga ushtria e Millosheviçit. Pas përfundimit të luftës dhe vendosjes së trupave ndërkombëtare në Kosovë, në nëntor 2005 nisi zyrtarisht procesi për statusin përfundimtar.
Prej 13 qershorit të vitit 1999, kur forcat serbe u detyruan të largoheshin nga Kosova, ky vend administrohej nga misioni i Organizatës së Kombeve të Bashkuara UNMIK dhe institucionet demokratike të Kosovës: Kuvendi, Presidenti dhe qeveria. Edhe pse Serbia nuk kishte kontroll mbi Kosovën, në rezolutën 12 44 të Këshillit të Sigurimit, disa herë përmendej se Kosova është protektorat i OKB-së, por juridikisht pjesë e Republikës Federale të Jugosllavisë.
Më 2 shkurt 2007 i dërguari special për statusin e Kosovës, Martti Ahtisaari, dorëzoi propozimin e tij në Prishtinë dhe Beograd, për pavarësinë e kushtëzuar të Kosovës, hap që çoi drejt krijimit të shtetit të pavarur. Pasi u mbajtën disa raunde bisedimesh, Kosova shpalli pavarësinë më 17 shkurt 2008./ KultPlus.com
“Conclave” fitoi titullin e filmit më të mirë në Çmimet e Filmit të Akademisë Britanike EE në Royal Festival Hall në Londër të dielën – duke shtuar kthesën më të fundit në një sezon kaotik çmimesh në të cilin asnjë film nuk ka dominuar ceremonitë kryesore.
Filmi, në të cili luan Ralph Fiennes dhe i drejtuar nga Edward Berger është një thriller rreth zgjedhjes së një Pape të ri.
U morën katër çmime të dielën në ekuivalentin britanik të Oscars, të njohur zakonisht si BAFTA, megjithëse, përveç filmit më të mirë, të gjitha ishin në kategori të vogla: montimi më i mirë, skenari më i mirë i përshtatur dhe filmi i jashtëzakonshëm britanik. /the new york times/ KultPlus.com
Flonja Haxhaj
Në kuadër të festivalit të poezisë ‘Republika’, fotografi Fahredin Spahija ka hapur ekspozitën e tij personale të titulluar “Homazh”. Kjo ekspozitë u mbajt në ambientet e Shtëpisë së Evropës në Prishtinë dhe iu dedikua 17 personaliteteve të shquara, të cilët edhe pse nuk jetojnë më, lanë gjurmë të pashlyeshme në kulturën shqiptare, shkruan KultPlus.
Përmes fotografisë, Spahija ka sjellë një reflektim të thellë mbi trashëgiminë artistike dhe kulturore të këtyre personaliteteve, duke ofruar një nderim të veçantë për kontributin e tyre të jashtëzakonshëm.
Publiku, i cili i kishte zënë çdo cep të kësaj galerie, patën mundësinë të përjetojnë një përmbledhje vizuale të jetës dhe veprës së figurave të rëndësishme të kulturës shqiptare si një homazh për veprimtarinë e tyre.
Në mesin e personaliteteve të përfshira në këtë ekspozitë ishin figura të shquara si kompozitori dhe instrumentalisti popullor Shaqir Hoti, shkrimtari dhe poeti Musa Ramadani, piktorët Omer Kaleshi, Sali Shijaku, Nusret SalihaMixhiqi, Ymer Shaqiri dhe Ibrahim Kodra, si dhe fotografi dhe historiani i fotografisë Piro Naçe. Po ashtu, u përkujtuan edhe këngëtarja dhe gazetarja Violeta Rexhepagiqi, aktori i teatrit dhe filmit Mirush Kabashi, regjisori, aktori dhe këngëtari Muharrem Qena, aktori Rikard Ljarja dhe etnomuzikologu, kompozitori dhe shkrimtari, Ramadan Sokoli.
Me rastin e hapjes së ekspozitës ‘Homazh’, për KultPlus foli vetë fotografi Fahredin Spahija, i cili u shpreh se kjo ekspozitë vjen më shumë si një falënderim për veprimtarinë e këtyre figurave të rëndësishme të artit shqiptar.
“Ekspozita është pjesë e festivalit ‘Republika’. Me organizatoren e festivalit, Vlora Ademi, u pajtuam që të hapim një ekspozitë si pjesë e këtij festivali. Më pas, u dakorduam edhe për numrin e fotografive dhe vendosëm të jetë pikërisht 17 sepse lidhet me 17-vjetorin e Pavarësisë së Kosovës dhe numrin 17 si datë e kësaj feste. Këtë ekspozitë doja ta realizoja edhe si një falënderim për kontributin e tyre”, u shpreh Spahija.
Edhe pse numrin i personaliteteve që i ka Spahija në fototekën e tij, është i madh, ai shpjegon se ndonëse përzgjedhja ishte e vështirë, ai zgjodhi pikërisht ata që kishte lidhje më të veçantë me ta.
“Në këtë rast ne e kishim numrin e kufizuar të fotografive që do t’i ekspozonim, pra unë duhet të zgjidhja 17 prej tyre. E në një situatë të tillë, njeriu lufton me vetveten sa i përket përzgjedhjes dhe në fund fiton emocioni që të ka ofruar ai person”, përfundoi Spahija
I pranishëm në këtë ekspozitë ishte edhe shkrimtari Primo Shllaku, i cili u shpreh se këto figura vijnë përpara syve të publikut si një përqendrim vlere që vetëm një ekspozitë mund t’i bëjë të gjithë bashkë.
“Ky album me fotografi personalitetesh të shkrepura prej fotografit të mirënjohur, Fahredin Spahija na vjen si një surprizë e re. Të gjithë pothuajse burra, të gjithë të moshuar, të gjithë në kapërcyell të të 70-tave, të gjithë artistë, të gjithë të kaluar në amshim. Së bashku me këto premisa, ata na kalojnë para syve në një intervistë ‘sloë-motion’ me ngarkesën e tyre të konsumimit jetësor, pothuajse gati si enë të zbrazëta, nëpër të cilat kanë kaluar, janë shtruar, janë konsumuar gjellë të çmueshme që tashti janë diku tjetër. Ndërsa tani ato, këto enë pra, qëndrojnë të fiksara brenda një solemniteti tashmë të shkrepura prej syrit të fotografit”, tha shkrimtari Shllaku./KultPlus.com
Me rastin e 17-vjetorit të Pavarësisë së Kosovës, Presidenti i Italisë, Sergio Mattarella, i ka dërguar një mesazh urimi presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani Sadriu, duke shprehur përkushtimin e Italisë për marrëdhëniet ndërmjet dy vendeve dhe mbështetjen për stabilitetin dhe integrimin evropian të Kosovës.
Në komunikatën për media thuhet se në mesazhin e tij, Mattarella ka theksuar se të dy shtetet kanë fuqizuar miqësinë vazhdimisht gjatë viteve, falë edhe kontributit të palëkundur të Italisë për stabilitetin dhe sigurinë e Kosovës.
“Republika e Italisë mbetet një partner i përkushtuar i Kosovës, duke mbështetur përparimin e saj drejt integrimit euroatlantik dhe fuqizimin e demokracisë dhe stabilitetit në rajon”, thuhet në urimin e presidentit Mattarella.
Ujërat e kristalta dhe plazhet e arta të Shqipërisë i kanë dhënë asaj titullin “Maldivet e Evropës”, shkruan Esther Marshall në të përditshmen britanike “MailOnline”.
“Vendi i bukur mesdhetar po shndërrohet shpejt në një nga destinacionet kryesore turistike të Evropës – pasi numri i vizitorëve ndërkombëtarë është rritur me 56% midis 2019 dhe 2023″, sipas Organizatës Botërore të Turizmit e Kombeve të Bashkuara.
Por për disa, vendi ballkanik apelon për një qëndrim më të gjatë sesa vetëm për pushime.
Kostoja e ulët e jetesës po e bën atë një opsion gjithnjë e më tërheqës për pensionistët britanikë.
“Shqipëria nuk është ende në radarin kryesor për shumë njerëz, por duhet të jetë. Është një vend i bukur – me një vijë bregdetare që rivalizon vendpushimet e Italisë ose Kroacisë. Dhe kur bëhet fjalë për koston e jetesës është e jashtëzakonshme”, tha për “MailOnline” Jennifer Stevens, redaktore ekzekutive në “International Living”.
Revista “International Living” ofron informacione rreth udhëtimit global, jetesës, daljes në pension, investimit dhe pasurive të paluajtshme.
“Ajo që shumë qytetarë të huaj mund të gjejnë këtu – është se ndërthurja e përballueshmërisë, motit të mirë dhe cilësisë së jetës në përgjithësi, dhe normave jashtëzakonisht të ulëta të taksave. Kjo tërheq me shumë emigrantët në përgjithësi”, tha Sara Alimehmeti, redaktore në “Magic Towns”, revista e këshillave të ekspertëve dhe njohurive lokale.
“Dhe muajt e fundit, kryesisht për qytetarët britanikë – frika e tyre lidhet me rritjen e taksave në BM”, shtoi ajo.
Për pensionistët britanikë të tunduar për t’iu bashkuar vendit, në udhëzuesin tonë renditen vendet më të mira për të jetuar në Shqipëri, si të merrni një vizë, kostot e strehimit dhe se si funksionon sistemi i kujdesit shëndetësor…
Vizat dhe përfitimet tatimore
“Pensionistët britanikë mund të aplikojnë për ‘opsionin e dedikuar të vizave të daljes në pension të Shqipërisë për qytetarët jo anetarë të BE/ZEE”, tha William Cooper, drejtor marketingu në kompaninë britanike të Sigurimeve Shëndetësore “William Russell”.
“Hapat fillestarë të aplikimit përfshijnë marrjen e një vize ‘D’, e cila lejon një qëndrim të zgjatur ndërkohë që aplikimi juaj për qëndrim është duke u përpunuar”, tha ai.
“Më pas, ju mund të aplikoni për leje qëndrimi përmes portalit e-Albania. Për ta bërë këtë, zakonisht duhet të përfshini vërtetimin e akomodimit, dëshminë e mjeteve tuaja të mjaftueshme financiare dhe mbulimin e sigurimit shëndetësor”, tha ai.
“Për të siguruar vizën, pensionistët do të duhet të tregojnë se kanë të ardhura të rregullta mujore nga pensioni prej të paktën 120,000 lekësh shqiptare (1,011 £/1,271 dollarë)”, tha William.
Për sa i përket përfitimeve tatimore, ekspertët e “Magic Towns” shpjegojnë se për pensionistët e huaj në Shqipëri, të ardhurat nga pensionet, përfshirë pensionet shtetërore, private dhe të huaja, janë zakonisht pa taksa.
Politika dhe kultura
Shqipëria ishte nën sundimin e një diktature komuniste nga viti 1946 deri në fillim të viteve 1990. Në atë kohë ajo ishte e mbyllur dhe e njohur si “Koreja e Veriut e Evropës”.
Gjërat kanë ndryshuar shumë që atëherë – dhe Shqipëria tani është një demokraci parlamentare – me një president si kreu i shtetit dhe një kryeministër në krye të qeverisë.
Kryeministër aktual është Edi Rama, i cili është në këtë rol që nga viti 2013.
Shqipëria është një vend laik pa fe zyrtare, por në regjistrimin e vitit 2023 të kryer nga Instituti i Statistikave, 53% e popullsisë identifikohen si myslimanë, 16% si të krishterë, 17% si jofetarë dhe 16% si të padeklaruar.
“Shqipëria vuan nga keqperceptimet e vjetruara. Njerëzit dëgjojnë “Shqipëri” dhe mendojnë – “A nuk ishte një vend komunist – a është akoma?”, tha Jennifer nga “International Living”.
“Megjithatë, Shqipëria ka qenë një shtet demokratik që nga fillimi i viteve ’90. Është një vend miqësor për të vizituar – ku mund të shijoni një cilësi të lartë jetese për një çmim relativisht të ulët”, tha ajo.
“Vendi ka numrin më të lartë të kafeneve për frymë në botë”, tha Sara nga “Magic Towns”.
Aeroporti i Tiranës ofron fluturime direkte për/nga aeroportet e Londrës, Luton dhe Stansted, si dhe drejt Birminghamit dhe Mançesterit.
Strehimi dhe ku të jetoni
Ekspertët në “Magic Towns” thonë se tregu i pronave në Shqipëri ofron një gamë të larmishme opsionesh – nga komplekset e apartamenteve luksoze deri te shtëpitë e stilit otoman italian.
Ata thonë se Tirana – kryeqyteti – dhe dy pika bregdetare – Vlora dhe Saranda – janë opsione të shkëlqyera për pensionistët.
Tirana
“Si kryeqytet, Tirana ka infrastrukturën më të mirë, shumë investime dhe mundësitë më të shumta të kujdesit shëndetësor dhe arsimit. Do të thosha se është një zgjedhje e shkëlqyer për pensionistët që gëzojnë një mënyrë jetese aktive – me shumë kafene, restorante, bare dhe ngjarje kulturore”, tha Sara nga “Magic Tows”.
Kostoja: Një apartament me një dhomë gjumi kushton rreth 400-700 euro në muaj në qendër të qytetit, ndërsa jashtë qendrës është afërsisht 250-500 euro.
Çmimet e pronave variojnë nga 1500-3000 euro për metër katror.
Vlora
“Vlora është një qytet bregdetar përgjatë Rivierës së famshme Shqiptare dhe destinacioni i përsosur për pensionistët që duan të jetojnë buzë detit. Ka një komunitet emigrantësh në rritje, një lungomare (shëtitore bregdetare) dhe akses të lehtë në disa nga plazhet më të bukura të Shqipërisë”, tha Sara nga “Magic Towns”.
“Është më e qetë se Tirana, ka gjithçka që ju nevojitet, duke përfshirë një qendër urbane. Në verë bëhet më e gjallë pasi mbushet me turistë të huaj dhe vendas”, shtoi ajo.
Kostoja: Çmimet ndryshojnë në bazë të afërsisë me detin, por pronat buzë detit mund të arrijnë 1200-2500 euro për metër katror. Qiraja është përgjithësisht 20-30% më e ulët se Tirana.
Saranda
“Saranda është më e ngrohta nga të treja këto qytete dhe prej kohësh është e preferuara e pensionistëve”, shpjegon Sara.
“Ekziston një ndjesi e ngjashme me Vlorën, me pamje të mrekullueshme bregdetare dhe atmosferë të këndshme të një qyteti bregdetar”, shtoi ajo.
Kostoja: Çmimet ndryshojnë në bazë të afërsisë me detin, por pronat buzë detit mund të arrijnë 1200-2500 euro për metër katror. Qiraja është zakonisht 20-30% më e ulët se Tirana.
Kostoja e jetesës
Sipas “Numbeo”, kostoja mesatare e jetesës në Shqipëri është 50% më e ulët se në BM, ndërsa qiraja është rreth 70% më e ulët.
Kostoja e jetesës është gjithashtu 11% më e ulët në Spanjë, një destinacion popullor për pensionistët britanikë.
Sara shpjegon se një vakt në një restorant të nivelit të mesëm mund të kushtojë 8-15 euro për person, ndërsa kafeja zakonisht është rreth 1 euro.
Ajo shtoi se një çift mund të shpenzojë lehtësisht 250-400 euro në muaj – për produkte ushqimore, në varësi të stilit të jetesës, ndërsa energjia elektrike, uji dhe interneti zakonisht kushtojnë rreth 100 euro në muaj.
Kujdesi shëndetësor
“Shqipëria operon një sistem shëndetësor universal të financuar nga kontributet e detyrueshme dhe vullnetare, të plotësuara nga buxheti i shtetit”, tha William nga kompania “William Russell”.
“Kujdesi privat shëndetësor ka pasur rritje të konsiderueshme dhe objektet zakonisht sigurojnë një standard më të lartë kujdesi”, tha ai.
“Ne ramë në dashuri me njerëzit dhe bukurinë e vendit”
Banorët miqësorë dhe të përzemërt të Shqipërisë janë një nga arsyet që Deborah dhe James Riley, të dy në të 70-at, po shijojnë pensionin në një fshat jashtë qytetit port të Durrësit.
Ata u zhvendosën në Shqipëri nga Bloomington, Indiana, në vitin 2020.
“Sapo erdhëm këtu, gjetëm një ngrohtësi, dashuri dhe miqësi. Ne thjesht ramë në dashuri me njerëzit dhe bukurinë e vendit”, tha Deborah.
“Njerëzit këtu janë shumë mikpritës krahasuar me vende të tjera”, tha James.
Çifti shpjegoi se ata shpenzonin deri në 6,67 euro në ditë për ushqim, i cili përfshin ushqim për katër kafshët e tyre shtëpiake dhe kafshët e tjera në lagje.
“Të gjithë kanë shumë fruta dhe perime që rriten në oborret e tyre, dhe kështu çdo gjë është e freskët në dyqanet e vogla ku ne shkojmë të blejmë”, tha Deborah.
“Shqipëria është një nga vendet më të bukura që mund të keni parë ndonjëherë”, shtoi James. /atsh/ KultPlus.com
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani ka pranuar një urim për 17 vjetorin e Pavarësisë së Kosovës nga Presidenti i Republikës Federale të Gjermanisë, Frank-Walter Steinmeier.
Në urim, Presidenti Steinmeier ka riafirmuar mbështetjen e Gjermanisë për pavarësinë dhe rrugën evropiane të Kosovës, duke rikujtuar se shteti i tij në shkurt 2008, ishte ndër vendet e para që njohu shtetin e Kosovës.
“Gjatë këtyre viteve, kemi thelluar vazhdimisht bashkëpunimin tonë, qoftë në politikat e sigurisë, në reformat për përafrimin me BE-në apo në fushën e politikave të klimës dhe energjisë”, thuhet në urimin e Presidentit Steinmeier.
Më tej, Steinmeier ka potencuar se në çështjet e politikës së jashtme, Kosova është pozicionuar qartësisht në përputhje me politikën e jashtme dhe të sigurisë së Bashkimit Evropian, veçanërisht në mbështetjen e Ukrainës kundër agresionit të Rusisë, në shkelje të të drejtës ndërkombëtare.
“Gjermania mbështet në mënyrë të pandryshuar njohjen ndërkombëtare të Kosovës dhe dëshiron që ajo të bëhet anëtare e Bashkimit Evropian..”, thuhet në urim.
Në fund të urimit të tij, Presidenti Steinmeier ka theksuar se Gjermania mbetet një mbështetëse e fuqishme e Kosovës, duke përkrahur stabilitetin, zhvillimin dhe integrimin evropian./ KultPlus.com
Andrey Arsen’evič Tarkovsky (1932 – 1986) ka qenë regjisor, skenarist dhe shkrimtar rus. Filmat e tij më të famshëm janë ‘Stalker’, ‘Solaris’, ‘Pasqyra’ dhe ‘Andrey Rublev’ dhe konsiderohen si disa nga kryeveprat e historisë së kinemasë.
7 shtator
Si do të jenë fëmijët tonë? Bukur fort varet nga ne. Por edhe nga ata vetë po aq. Ajo që duhet të jetë e gjallë te ta është rropatja për liri. Kjo varet nga ne. Njerëzit që janë lindur në skllavëri e kanë të vështirë ta humbasin zakonin.
Nga njëra anë do të ishte mirë nëse gjenerata e ardhshme do të mund të shijonte një masë të caktuar të paqes; nga ana tjetër paqja mund të jetë diçka e rrezikshme. Filistinzmi dhe e gjithë ajo që është borgjezi e vogël te ne anon fuqishëm kah paqja. Çkado që të ndodhë, nuk duhet të rrëshqasin në një letargji shpirtërore.
Gjërat më të rëndësishme që duhet të përçohen te fëmijët janë virtyti dhe ndjenja e nderit.
Çkado që të ndodhë, duhet ta marrë me vete The Bright Day. Kjo është pjesë e së njëjtës punë. Detyrë.
Sa e tmerrshme dhe e pështirë është të ndihesh të mos i detyrohesh askujt për asgjë. Ngase ky s’mund të jetë kurrë rasti. Është një pikëpamje që mund të adoptohet vetëm pas një përpjekjeje të madhe; duke i mbyllur sytë.
Ka një mori njerëzish të tillë këtyre ditëve. Mendoj se kam parë përmes Arturo M.; një njeri njëmend i lig. Deri aty sa në të vërtetë ia nxjerr vetes të fshehtat; përulja e mbrame.
Lenya Kozlov dhe unë po punojmë me juxtapozicionet. Po shkon ngadalë. Duam të flasim për gjithçka dhe të flasim përnjëmend. Por ca çështje janë tabu dhe në një mënyrë ose tjetër do të largohen. Thjesht duhet të shkojmë pas teorisë.
Mendoj vazhdimisht rreth The Bright Day. Mund të bëj një film të mirë. Në të vërtetë do të jetë një rasti i filmit të bërë në tërësinë e tij sipas përvojës personale. Për këtë arsye, jam i bindur, do të jetë i rëndësishëm për ata që do ta shohin.
Veç sikur ta kisha përfunduar Solarisin, dhe ende as që ka filluar. Edhe një vit deri të nisim; po çfarë viti i shkretë… as që kam me kë të punoj.
E kam larguar nga puna menaxherin e produksionit. Edhe zonjën e gardërobës po ashtu. Dh e kush do ta marrë vendin e saj? S’kam askënd të tillë në studio.
Sapo ka mbërritur një telegram nga Banionis: ‘Udhëtimi amerikan shtyrë për pranverë’. Pikërisht atëherë kur kishim nevojë për të. Çdo ditë e re është më alarmuese se ajo e mëparshmja. Nëse nuk është këtu Banionisi, atëherë kush do të jetë? Mbase Kesha Smotkunovsky?
Më duhet të bëj diçka për Bibin menjëherë.
Po nga cili kënd? Si duhet të filloj? Teynishvili veç po hungëron dhe nuk është i bindur.
Krejt rastësisht kalova pranë Universiteteve të Kazanit të Evtushenkos në Novy Mir. Ç’gjë e pështirë. Marramendësisht keq. Avangardë e pashije. Siberiani ishte pafundësisht më i talentuar se kaq përpara. E çka ka mbetur prej tij? ‘Ananas në shampanjë’ dhe buzëqeshje përçmuese.
Është patetike se si Zhenya flirton që të arrijë të adhurohet.
Njëherë erdhi tek unë në Unionin e Filmave Sovjetikë, i dehur dhe tha, ‘Pse je kaq i pashpirt, Andrej?’. Nuk i ktheva gjegje.
‘Shiko, ti ma kujton një të Bardhë gjak-kaltër që kishte marrë pjesë në tërheqjen e Kolçakut mbi akull. Vetëm gjyshi ose babai im me gjasë ishin të dergjur në borë në atë moment, teksa partizanët po pozicionoheshin aty me pushkët e tyre të vjetra. Të gjithë ata oficerë ishin të ngrirë në akull, ti e di, nuk mund të lëviznin vendit’.
Goxha njëfarë humanisti, ky farë Zhenya.
Filma të mundshëm:
Kagol (Gjyqi i Bormanit)
Mjek-Diktator (versione të ndryshme)
Shtëpia me kullë
Jehonat
Dezertorët
Jozefi dhe vëllezërit e tij
Shtëpia e Matrionës e Solzhenicinit
Dostojevski
Dita e ndritshme – sa më shpejt që të jetë e mundshme!
Adoleshentin e Dostojevskit
Zhanë D’Arkun, 1970
Murtajën e Kamysë
Dy veta e panë dhelprën
Skenarë:
Gjahu i fundit, ose Përplasja
Katastrofa
Njeriu fluturues (bazuar te Belyaevi).
Në një periudhë të mirë do të isha bërë milioner. Dy filma në vit prej vitit 1960, do të kisha arritur në njëzet fila… Fat i majmë me idiotët tonë.
‘Në këtë botë ka ca budallenj, por kjo ca është budallallëk i fortë’.
‘Budalla. Akysoni është budalla, duke e valëvitur kapelën e tij tri herë. Në pritje të diçkaje më të mirë’ – kuvendime katundare.
Dramaturgët shpesh e teprojnë me vargun e fundit ose e kapërcejnë në momentin që është duke rënë perdja. Tregon mungesë shijeje. S’e gjen në drama të mira.
Gjëja e çuditshme është se kur njerëzit bashkohen në një komunitet me qëllimin, thjesht, e produksionit, ose për arsye gjeografike, fillojnë ta urrejnë dhe ta hedhin poshtë njëri-tjetrin. Sepse secili prej tyre e do vetëm veten e vet. Komuniteti është iluzion, si një rezultat i të cilit herët a vonë do të ngrihen mbi kontinent re kërpudhash të këqija vdekjeprurëse.
Një aglomerat njerëzish që synojnë një gjë – i ndiejnë stomakët e tyre – është e dënuar të sjellë shkatërrim, prishje, armiqësi.
‘Jo vetëm me bukë’.
Njeriu është gatuar prej tiparesh të kundërta. Historia e demonstron gjallërisht faktin se lëvizim gjithherë në drejtimin më të keq të mundshëm. Për më tepër njeriu nuk është i zoti ta drejtojë historinë, ose përndryshe ai e drejton atë, por vetëm duke e shtyrë teposhtë shtegut më të gabuar dhe të tmerrshëm.
S’ka asnjë shembull të vetëm që ta dëshmojë të kundërtën. Njerëzit nuk janë në gjendje t’i qeverisin të tjerët. Ata janë në gjendje vetëm të shkatërrojnë. Dhe materializmi – lakuriq dhe cinik – do ta kompletojë shkatërrimin.
Pavarësisht faktit se zoti jeton në çdo shpirt, se çdo shpirt e ka zotësinë të akumulojë atë që është e përjetshme dhe e mirë, ashtu siç një masë njerëzish s’mund të bëjë tjetër veçse të shkatërrojë. Se ata janë bëtë bashkë jo në emër të një ideali, por thjesht për hir të nocioni material.
Njerëzimi ka ngarendur ta mbrojë trupin (mbase i detyruar nga ai gjest i pavetëdijshëm dhe natyror që na ka shërbyer si fillim i asaj që e quajmë progres) dhe s’e ka vrarë mendjen për mbrojtjen e shpirtit.
Kisha (si e kundërt e religjionit) nuk ka qenë në gjendje ta bëjë këtë. Gjatë historisë së qytetërimit gjysma shpirtërore e njeriut është ndarë gjithnjë e më shumë nga kafshërorja, materialja, dhe tani në një zgjerim të pafundmë të errësirës ne thjesht vetëm mund të shquajmë, si dritat e një treni në largim, pjesën tjetër të qenies sonë teksa ngarend tutje, pakthyeshmërisht dhe përgjithmonë.
Shpirti dhe mishi, ndjenja dhe arsyeja nuk mund të bëhen më kurrë një. Është tepër vonë. Për momentin jemi të gjymtuar nga sëmundja e tmerrshme e mangësisë shpirtërore; dhe sëmundja është fatale. Njerëzimi ka bërë gjithçka të mundshme të asgjësojë vetveten, duke filluar me asgjësimin e vet moral – vdekja fizike është kryesisht rezultat i tij.
Sa të brishtë, të shkretë dhe të pakuptimtë janë njerëzit kur mendojnë rreth ‘bukës’ dhe vetëm rreth ‘bukës’ dhe nuk e kuptojnë se të menduarit në atë mënyrë mund të çojë vetëm në vdekje. Një e arritur e arsyes njerëzore është njohja e parimit dialektik. Sikur njeriu të ishte konsistent dhe jo vetëvrasës, atëherë do të mund të kuptonte shumë gjëra duke e lënë veten të udhëhiqet nga ky parim.
Çdonjëri mund të shpëtohet vetëm nëse secili e shpëton vetveten.
Ka ardhur koha e shkathtësive individuale. Banket në kohën e murtajës. Mund të shpëtosh çdonjërin vetëm duke e shpëtuar vetveten: në një kuptim spiritual, natyrisht. Përpjekjet e bashkërenduara janë të padobishme. Si njerëz na mungon instinkti i ruajtjes së species që e posedojnë milingonat dhe bletët. Nga ana tjetër, kemi shpirtra të pavdekshëm, mbi të cilët njerëzimi ka pështyrë me kënaqësi të egër. Instinktet nuk mund të na shpëtojnë; kjo mungesë do të jetë rrënimi ynë. Dhe ne nuk e japim një qindarkë për themelet tona morale dhe shpirtërore. Pra, ku është shpëtimi? Asnjë e mirë t’u drejtohemi liderëve tonë, kjo është e sigurt.
Tash vetëm ndonjë gjeni mund ta shpëtojë njerëzimin – jo ndonjë profet, jo! – ndonjë gjeni që do të formulonte një ideal të ri moral. Por ku është ai, Mesia? S’na ka mbetur asgjë tjetër veçse të mësojmë të vdesim me dinjitet. Cinizmi ende s’e ka shpëtuar askënd deri më sot; është llokma e frikacakut.
Historia njerëzore duket si disa eksperimente monstruoze me njerëz, të kryera nga një qenie mizore e paaftë të ndiejë mëshirë. Një lloj eksperimenti me kafshë. A do të shpjegohet ndonjëherë? Sigurisht fati njerëzor nuk mund të jetë thjesht një cikël i një procesi të pafundmë, një çështje që njerëzit nuk janë në gjendje ta kuptojnë? Mendimi është i tmerrshëm. Pas së gjithash, pavarësisht të gjithave, pavarësisht cinizmit dhe materializmit, njeriu beson te Pafundësia, te Pavdekësia. Nëse do t’i thuash se më s’do të lindë asnjë person në këtë botë, ai do t’ia fusë vetes një plumb në ballë.
Njeriut i është ngulitur në mendje se është i vdekshëm, por nëse përballet me diçka që e kërcënon t’ia heqë të drejtën e tij të Pavdekësisë, atëherë ai do të rezistojë sikur të ishte në rrezik të vritet.
Njeriu thjesht është korruptuar. Ose për më tepër, pak e nga pak njerëzit e kanë korruptuar njëri-tjetrin. Dhe me shekuj, deri në ditët e sotme, ata që kishin menduar për shpirtin janë – dhe ende po ndodh kështu – eliminuar fizikisht.
Një gjë që mund të na shpëtojë është një herezi e re që do të mund t’i përmbyste të gjitha institucionet ideologjike të botës sonë barbare të mjerë.
Madhështia e njeriut modern qëndron te protesta.
Faleminderit Zotit për njerëzit që djegin veten për së gjalli para turmës së pafjalë, të palëvizshme, ose që ecin nëpër sheshe me pllakate dhe slogane për të cilat pastaj do të përndiqen dhe gjithë atyre që u thonë ‘Jo’ ambiciozëve dhe të pafeve.
Të ngrihesh mbi oportunitetin e të jetuarit, të njohësh praktikisht vdekshmërinë e mishit tonë në emër të së ardhmes, në emër të Pavdekshmërisë…
Nëse njerëzimi është ende në gjendje të bëjë këtë, atëherë ende ka shpresë. Ende kemi një shans.
Njerëzimi ka vuajtur tepër dhe ndjenja e vuajtjes e njeriut është atrofizuar. Kjo është e rrezikshme; ngase do të thotë se nuk është më e mundshme tash të shpëtohet njerëzimi nëpërmjet gjakut dhe vuajtjes. Zot, çfarë kohe të jesh gjallë!
10 shtator
Andriushka tashmë po buzëqesh, po qesh, po bën ‘gu’, më ndjek me sy, madje edhe e kthen kokën dhe po më njeh. Po mundohet të rrotullohet në bark. Askush nuk na beson kur u tregojmë për këtë. Dhe është zor të besohet, pas së gjithash ai ishte vetëm një muajsh më datën 7. Kur ngërdheshet duket si Dopey në Borën e bardhë të Disney-t.
11 shtator
Dje Zavattini i çoi Larisës trëndafila dhe një shënim ku shkruhej, ‘Jetë të gjatë Tarkowskit të ri, Zavattini/ (Valery Sirovsky na e përktheu dhe na përgëzoi ngrohtësisht). Duhet t’i shkruajmë dhe ta falënderojmë. Duket se Sasha Mishurin është zhdukur nga faqja e dheut. Më duhet të bëj diçka për të. Dje pati një ndejë për ta kremtuar doktoratën e Lenya Kozlov-it, në Shtëpinë e Arkitektëve. U ktheva prej atje me Frehlich-in. Mendoj se është njeri i mirë, por më zuri në befasi duke më sugjeruar krejt papritur se mund të bëja një film me skenarin e tij. Veç këtë kisha mangut! Oh bre, jaran! Në momentin që çdonjëri ma ofron skenarin e tij unë ia mbath tutje. Dhe për ndonjë arsye ai njeri përherë humb vlerësimin tim, megjithëse nuk ka bërë ndonjë gjë çnderuese. Por, sigurisht Frehlich, i cili ma merr mendja di diçka rreth meje, a duhet ta dijë se unë bëj filma vetëm nga skenarët e mi? Për çdo rast, nuk jam i sigurt se ai është i zoti ta shkruajë ndonjë skenar. Pastaj më tha se Otar Teynishvili kishte thënë se Rublyovi do të shkarkohej së shpejti. Po atëherë pse Otari s’ma ka thënë asgjë rreth kësaj? Diçka e çuditshme po zihet…
Andriushka mund ta ndjekë rrapëllimën me sy dhe ta kthejë kokën të shohë. Është përnjëmend shumë herët.
/Marrë nga Andrey Tarkowsky, Time Within Time, The Diaries 1970 – 1986, faber and faber, 1994
/Përkthimi: Gazeta Express/ KultPlus.com
Vjollca Duraku
Foto: Ferdi Limani
Mbrëmë, në ambientet e Kino Armatës është mbajtur nata e dytë e Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Republika”, në të cilin edicion po marrin pjesë 17 poetë nga Kosova, rajoni dhe bota. Edhe këtë vit festivali “Republika” ka shpalosur magjinë e vargjeve dhe të poezisë përmes një natyre jokonkurruese, të dominuar nga një atmosferë miqësie dhe arti letrar.
Mbrëmja e dytë e edicionit të shtatë filloi me shfaqjen e baletit “T’paanët” të kombinuar në sfond me poezi, premierë kjo e cila qysh në fillim i dha ngjarjes shumë shije përmes lëvizjeve dhe vallëzimit artistik të balerinëve të Baletit Kombëtar të Kosovës, Leonora Rexhepi dhe Muhamet Bikliqi.
Në vazhdim të pranishmit patën mundësi të lundronin në magjinë e mbrëmjes poetike nga vargu në varg. Poetëve iu paraprinte një deklamim fantastik i poezive nga aktori Xhevdet Doda, i cili e shijonte çdo shkronjë të poezive dhe më pas iu linte radhën vet autorëve për të interpretuar nga një poezi tjetër të tyre.
Poetët të cilët interpretuan në këtë mbrëmje plotë emocion ishin: Ilire Zajmi, Emin Z. Emini, Vlora Konushevci, Aziz Mustafa, Bruna Gjoni Përvathi, Shqiptar Oseku, Ardita Jatru, Ndue Ukaj, Marsela Neni Haxhimusai, Xhevat Latifi dhe Gabriela Mujaj. Kurse poezia e Enkeleda Ristani u interpretua nga Vlora Ademi dhe Xhevdet Doda.
Pas pjesës artistike në një prononcim për KultPlus aktori Xhevdet Doda tha se ndihej i lumtur për faktin që interpretimet e tij ishin pëlqyer nga autorët e poezive.
“Për mua si aktor është një përvojë e jashtëzakonshme për të njohur prodhimtarinë e artistëve shqiptar, dhe për t’u rifreskuar me atë që është shkruar brenda vitit dhe brenda një festivali të poezisë. Është përvojë e jashtëzakonshme për t’i njohur vlerat e mëdha artistike që ka poezia shqipe. Roli im në këtë rast ishte interpretimi i poezive, për të cilat jam munduar t’i jap kuptim sipas një biografie të brendshme të cilën e ndërtoj për secilën poezi si aktor”, ka thënë aktori Doda, duke e potencuar edhe rëndësinë e mbajtjes së një festivali të tillë.
“Mendoj që këto lloj të festivaleve duhet të organizohen shumë më tepër. Edhe këto që aktualisht organizohen janë mjaftueshëm. Mendoj që njerëzit duhet të lexojnë më tepër, dhe të njihen me poezinë, për faktin se ne kemi shkrimtarë dhe poetë të jashtëzakonshëm. Përndryshe pa i lexuar nuk mund edhe t’i njohim”, është shprehur Doda.
Ndërkaq, për poeten Vlora Konushevci poezia është gjithmonë festë, posaqërisht kur festivali përkon edhe me 17-të vjetorin e Pavarësisë së Kosovës.
“Ka disa vite që festivali i tërheq edhe poetët e huaj. Personalisht, kam qenë vazhdimisht pjesë e “Republika”-s për shtatë vite me radhë. Secilën herë përjetoj emocione edhe më të fuqishme, kjo ndoshta për faktin sepse festivali secilin vit është duke u plotësuar me ndonjë element të ri artistik, siç ishin këtë vit baleti dhe aktrimi. Aktivitetet e festivalit janë jashtëzakonisht të rëndësishme pasi përmes tyre komuniteti i poetëve të Kosovës bëhen bashkë dhe njihen me ata të rajonit dhe diasporës. Poezia gjithmonë është festë, në veçanti tash që përkon me 17-të vjetorin e Pavarësisë së Kosovës. Është bukur t’i kesh gjithë këta miq këtu dhe të festojmë së bashku në këtë formë, përmes vargjeve”, është shprehur poetja Konushevci.
Kurse, nikoqirja e Festivalit Vlora Ademi është shprehur të jetë e kënaqur me rrjedhën e festivalit në përgjithësi.
“Energjia, vullneti, dashuria dhe përkushtimi me të cilin punohet në këtë edicion padyshim që festivalit i japin tjetër nivel. Kur rrjedha shkon ashtu siç është planifikuar padyshim që edhe suksesi nuk mungon”, ka thënë ajo.
Si risi të festivalit “Republika” Ademi i ka përmendur shfaqjet premierë të një dokumentari dhe një shfaqjeje baleti.
“Secila pikë e programit ka qenë e veçantë në vete, megjithatë festivali ka pasur disa veçanti që e kanë karakterizuar këtë edicion. Këtë vit ka qenë risi shfaqja premierë e dokumentarit “Kufiri i kuq- T’hueaj mes t’vetve” dhe premiera e baletit “T’paanët”. Sigurisht edhe interpretimet dhe pjesëmarrja e poetëve, disa prej të cilëve morën pjesë për herë të parë në festival e po ashtu edhe në Kosovë e bën të veçantë këtë pjesë”, ka përfunduar nikoqirja Ademi.
Sonte mbahet nata e tretë dhe e fundit e edicionit të shtatë të Festivalit “Republika”./ KultPlus.com
Me rastin e 17-vjetorit të Pavarësisë së Kosovës, Presidenti i Republikës së Francës, Emmanuel Macron, ka uruar Presidenten e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, duke rikonfirmuar mbështetjen e Francës për pavarësinë dhe integrimin evropian të Kosovës.
“Përballë çrregullimeve dhe fragmentimit të botës, perspektiva evropiane e Kosovës, si e të gjitha vendeve të Ballkanit Perëndimor, duhet të rikonfirmohet. Ju siguroj për përkrahjen e Francës për të mbështetur vendin tuaj në këtë rrugë”, thuhet në urimin e Presidentit Macron. Mëtej, në urim shfaqi shpresën që të dy shtetet të mund të vazhdojnë të bashkëpunojnë, veçanërisht lidhur me organizimin e Lojërave Mesdhetare në vitin 2030 në Kosovë.
“Franca është e gatshme t’ju ndihmojë që kjo ngjarje madhore të ketë një sukses të plotë”, thuhet në urim.
Në këtë urim, Presidenti Macron ka falënderuar Presidenten Osmani për pjesëmarrjen në ceremoninë e rihapjes së Katedrales Notre-Dame.
“Franca mbetet një aleate e përkushtuar e Kosovës dhe do të vazhdojë ta mbështesë stabilitetin, zhvillimin dhe perspektivën evropiane të saj”, ka shkruar ndër të tjera në urimin e tij, Presidenti Macron./ KultPlus.com
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani e ka uruar presidentin e Lituanisë, Gitanas Nauseda, me rastin e Ditës së Pavarësisë së këtij shtetit (Dita e Rivendosjes së Shtetit).
Përmes një postimi në “X”, ajo ka thënë se vlerëson thellësisht mbështetjen e palëkundur të Lituanisë në forcimin e pozitës së Kosovës.
“Ne vlerësojmë thellësisht mbështetjen e palëkundur të Lituanisë në forcimin e pozitës sonë ndërkombëtare dhe avancimin e idealeve tona të përbashkëta të demokracisë, sigurisë dhe bashkëpunimit. E rrënjosur në respektin dhe besimin reciprok, miqësia mes kombeve tona vazhdon të rritet, e nxitur nga angazhimi ynë i përbashkët për një të ardhme më të ndritshme dhe më të begatë”, ka shkruar e shefja e shtetit.
Këto ditë fotografi Fahredin Saphija ka hapur ekspozitën personale të titulluar “Homazh”, në Shtëpinë e Evropës në Prishtinë, e cila iu dedikua 17 personaliteteve të njohura të kulturës shqiptare, të cilët nuk jetojnë më.
Ekspozitën “Homazh” sot e ka vizituar Drejtoresha e Kulturës në Komunën e Prishtinës, Sibel Halimi, për të cilën tha se nuk është thjeshtë një ekspozitë fotografike, por një reflektim i thellë mbi rolin e artistëve në ndërtimin e identitetit shqiptar.
“Nëpërmjet portreteve të tij, Fahredin Spahija nuk e dokumenton vetëm fizionominë e personaliteteve të artit, por depërton përtej sipërfaqes, duke na dhënë një kujtesë vizuale mbi esencën e krijimtarisë së tyre”, ka thënë Drejtoresha Halimi.
Tutje, ajo u shpreh se Fahredin Spahija nuk është vetëm fotograf, por një intelektual i angazhuar, një filozof i imazhit, i cili fton për të kujtuar dhe të ripohuar të vërtetën historike përmes fuqisë së kujtesës vizuale.
“Kjo ekspozitë është dëshmi se arti dhe historia janë të ndërthurura në një dialog të vazhdueshëm: përmes artit të tyre, këta krijues e artikuluan qenësinë tonë, e zgjeruan hapësirën e mendimit dhe na drejtuan kah një vetëdije më e lartë.
Më poshtë gjeni shkrimin e plotë të Drejtoreshës Sibel Halimi në rrjetin social “Facebook”:
Një histori arti nën optikën e filozofisë dhe fotografisë së Fahredin Spahija
Ekspozita “Homazh”, e organizuar në vigjilje të festës së Pavarësisë së Republikës, nuk është thjesht një ekspozitë fotografike, por një reflektim i thellë mbi rolin e artistëve në ndërtimin e identitetit tonë. Nëpërmjet portreteve të tij, Fahredin Spahija nuk e dokumenton vetëm fizionominë e personaliteteve të artit, por depërton përtej sipërfaqes, duke na dhënë një kujtesë vizuale mbi esencën e krijimtarisë së tyre.
Arti nuk është vetëm një pasqyrë e realitetit, por një medium për të njohur vetveten dhe për të orientuar rrugëtimin tonë shpirtëror. Kjo ekspozitë është dëshmi se arti dhe historia janë të ndërthurura në një dialog të vazhdueshëm: përmes artit të tyre, këta krijues e artikuluan qenësinë tonë, e zgjeruan hapësirën e mendimit dhe na drejtuan kah një vetëdije më e lartë.
Portretet e Spahisë janë të veçanta sepse nuk janë vetëm imazhe—ato janë reflektime të thellësisë së brendshme të artistëve, momente të ngrira të një introspeksioni të përjetshëm. Një figurë që spikat në këtë cikël është Violeta Rexhepagiqi, gruaja e vetme në ekspozitë, e cila shndërrohet në një simbol të një arti që shpërthen kufijtë e kanonit dhe klisheve të përcaktuara. Subjekti i saj nuk është thjesht një individ, por një koncept: emancipimi si akt i çlirimit nga normat e ngurta dhe si hapësirë e lirisë krijuese.
Kjo ekspozitë na kujton një të vërtetë të thellë: krijimi i një shteti nuk është vetëm një akt politik, por edhe një proces shpirtëror dhe kulturor.
Arti ka qenë dhe mbetet pjesë e pandashme e kësaj ndërtese historike. Prandaj, Fahredin Spahija nuk është vetëm fotograf—ai është një intelektual i angazhuar, një filozof i imazhit, i cili, përmes artit të tij, përmbush një mision: të kujtojë dhe të ripohojë të vërtetën tonë historike përmes fuqisë së kujtesës vizuale./ KultPlus.com
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani ka pranuar letër urimi nga Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald J. Trump, me rastin e 17-vjetorit të shpalljes së Pavarësisë së Kosovës.
Në mesazhin e tij, Presidenti Trump ka përgëzuar popullin e Kosovës për rrugëtimin drejt pavarësisë, duke vënë në pah qëndrueshmërinë dhe vendosmërinë që e kanë shoqëruar këtë proces. Ai ka theksuar mbështetjen e fuqishme të Shteteve të Bashkuara për Kosovën dhe angazhimin e saj për ndërtimin e një shoqërie demokratike për të gjithë qytetarët, pa dallim.
“Lidhjet midis popujve tanë janë të forta dhe ne presim me padurim t’i zgjerojmë ato, veçanërisht përmes rritjes së mundësive për investime, me qëllim që të sjellim më shumë prosperitet për të dyja vendet tona. Shtetet e Bashkuara do të vazhdojnë të punojnë me Kosovën në forcimin e institucioneve demokratike dhe promovimin e rritjes ekonomike përmes një mjedisi të qëndrueshëm dhe të drejtë biznesi”, thuhet në mesazhin e tij.
Presidenti Trump ka nënvizuar gjithashtu rëndësinë e integrimit të mëtejshëm të Kosovës në komunitetin euroatlantik dhe ka vlerësuar mbështetjen e palëkundur të Kosovës ndaj Ukrainës përballë agresionit rus.
Në fund të urimit, Presidenti Trump ka theksuar se Dita e Pavarësisë së Kosovës është një moment për të reflektuar mbi arritjet e deritanishme dhe për të parë drejt një të ardhmeje edhe më të ndritur.
