Sot, shënohen 165 vite nga lindja e Anton Çehovit, shkrimtar dhe dramaturg i njohur rus i cili konsiderohet edhe si njëri prej shkrimtarëve më të mirë që ka njohur bota.
Anton Pavlloviç Çehovi lindi më 29 janar 1860 e vdiq me 15 korrik 1904.
Ishte fizikan, dramaturg dhe autor rus i cili konsiderohet ndër shkrimtarët më të mëdhenj i tregimeve të shkurtra. Karriera e tij si dramaturg përfshin katër klasike dhe tregimet e tij të shkurtra më të mirat janë mbajtur në vlerësim të lartë nga shkrimtarët dhe kritikët. Çehovi kreu praktikën për doktor medicinal jashtë karrierës së tijː “Mjekësia është gruaja ime e ligjshme”, ka thënë ai, “dhe letërsia është e dashura ime”.Bashkë me Henrik Ibsen dhe August Strindberg, Çehovi referohet si një nga tri figurat themelore në lindjen e hershme të modernizmit në teatër.
Çehovi hoqi dorë nga teatri pas çastit të marrjes së shkatërrimit të veprës “The Seagull” në vitin 1896, por vepra u gjallërua për të bërë bujë në vitin 1898 nga Teatri i Moskës “Constantin Stanislavski,” e cila më pas prodhoi edhe veprën tjetër të Çehovit “Uncle Vanya” dhe dha premierë dy dramat e tij të fundit “Three Sisters” dhe “The Cherry Orchard”. Këto katër vepra paraqesin një sfidë për aktorët ashtu edhe për audiencën, sepse në vend të veprimeve konvencionale Çehovi ofron një “teatër të humorit” dhe “një përmbytje të jetës në tekst”.
Çehovi e pati tregimin e tij të parë vetëm për përfitime financiare, por me rritjen e ambicies artistike, ai bëri inovacione formale të cilat kanë ndikuar në evolucionin e tregimeve të shkurtra moderne. Ai nuk kërkoi falje për vështirësitë që paraqiste për lexuesit, duke insistuar se roli i një artisti ishte të bënte pyetje, jo të jepte përgjigje! / KultPlus.com
1. Unë nuk jam dakord me atë që thua, por do ta mbroj deri në vdekje të drejtën tënde që ta thuash!
2. Triumfi i vërtetë i arsyes është se ne aftëson të vazhdojmë rrugën me ata që nuk e kanë!
3. Ka njerëz që nuk mendojnë më thellë se një fakt!
4. Gjithkush që ka pushtetin të të bëjë të besosh absurditete ka pushtetin të të bëjë të marrësh përsipër padrejtësi!
5. Çdo gjë shumë koti për t’u thënë këndohet!
6. Me anë të vlerësimit, e bëjmë përsosmërinë e të tjerëve pronën tonë!
7. Qeveritë duhet të kenë edhe barinj edhe kasapë!
8. Kur bëhet fjalë për paratë, të gjithë kanë të njëjtën fe!
9. Paragjykimet janë ato që budallenjtë përdorin për arsye!
10. Nëse Perëndia nuk do të ekzistonte, do të ishte e nevojshme ta shpiknim!
11. Çdo njeri është fajtor për të gjitha të mirat që s’ka bërë!
12. Filozofia, vetëm filozofia, kjo motër e fesë i ka hequr besëtytnisë armët nga duart e gjakosura prej kohësh dhe tani që ka dalë helmi, mendja e njeriut habitet me mynxyrat ku e kishte shpënë fanatizmi!
13. Toleranca nuk ka nxitur kurrë luftë civile, kurse mostoleranca e ka mbuluar tokën me gjak!
14. Gjykojeni një njeri më shumë nga pyetjet se sa nga përgjigjet e tij!
15. Zoti na e dha ne dhuratën e jetës; na takon ne t’ia japim vetes dhuratën e të jetuarit mirë!
16. Vlerësimi është një gjë e mrekullueshme: Kjo e bën atë që është e shkëlqyer tek të tjerët të na përkasë edhe neve!
17. Çdokush që ka fuqinë për të të bërë ty të besosh në absurditete, e ka fuqinë të të bëjë që ti të kryesh padrejtësi!
18. Në përgjithësi, arti i qeverisjes përbëhet nga marrja e sa më shumë parave që të jetë e mundur nga një klasë e qytetarëve për t’ia dhënë një tjetre!
19. Unë kurrë nuk kam bërë lutje për Zotin, përveç njërës shumë të shkurtër: “O Zot, bëji armiqtë e mi qesharakë.” Dhe Zoti ma dëgjoi!
20. Është e ndaluar për të vrarë; prandaj të gjithë vrasësit ndëshkohen, përveç nëse ata vrasin në numër të madh dhe nën tingujt e borive!
21. Jeta është e mbjellë dendur me gjemba, dhe unë nuk di asnjë mjet tjetër përveçse të kaloj shpejt nëpër to. Sa më gjatë të ndalemi në fatkeqësitë tona, aq më e madhe është fuqia e tyre për të na dëmtuar!
22. Zoti është një komedian, duke luajtur ndaj një audience që ka shumë të frikësuar për të qeshur!
23. Nga të gjitha fetë, e krishtera sigurisht duhet të frymëzojë tolerancën më të madhe, por deri tani të krishterët kanë qenë më intolerantët e të gjithë njerëzve!
24. Është e vështirë t’i çlirosh budallenjtë nga zinxhirët të cilët ata i adhurojnë!
25. Të gjitha arsyetimet e burrave nuk janë me vlerë sa një ndjenjë e grave!
26. Çfarë është toleranca? Është pasojë e njerëzimit. Ne jemi të formuar të gjithë nga dobësia dhe gabimi; le të falim të gjithë ne reciprokisht marrëzinë e njëri-tjetrit – ky është ligji i parë i natyrës!
27. Unë i urrej femrat, sepse ato gjithmonë i dinë gjërat se ku janë!
28. Burri i cili vendos të befasojë papritur gruan e tij shumë shpesh e ka befasuar veten!
29. Është e rrezikshme të kesh të drejtë në çështjet në të cilat autoritetet e kohës janë gabim!
30. Arti i qeverisjes është për të bërë dy të tretat e një kombi të paguajnë gjithçka që ata mund të paguajnë, për të mirën e një të tretës tjetër!
31. Nuk është e mjaftueshme të shohim dhe të njohim bukurinë e një vepre. Ne duhet ta ndjejmë dhe të prekemi prej saj!
32. Për të patur sukses në botë nuk është e mjaftueshme të jesh budalla, duhet gjithashtu të jesh i sjellshëm!
33. Është më mirë të rrezikosh shpëtimin e një njeriu fajtor sesa të dënosh një njeri të pafajshëm!
34. Tiranët gjithmonë kanë disa hije të lehtë virtyti; ata i mbështesin ligjet para se t’i shkatërrojnë ato!
35. Supersticioni është për fenë çka Astrologjia është për astronominë, vajzë e çmendur e një nëne të mençur. Këto bija shumë kohë kanë dominuar tokën!
36. Dyshimi nuk është një gjendje e këndshme, por siguria është absurde!
37. Rastësia është një fjalë e zbrazur nga kuptimi, asgjë nuk mund të ekzistojë pa një shkak!
38. Asnjëherë mos debato në tryezën e darkës, sepse ai që nuk është i uritur gjithmonë gjen argumentin më të mirë!
39. Origjinaliteti nuk është asgjë veçse imitim i mençur. Shkrimtarët më origjinalë kanë huazuar nga njëri-tjetri!
40. Për të gjallët e kemi borxh respektin, por për të vdekurit e kemi borxh vetëm të vërtetën!
41. Ne kurrë nuk jetojmë, ne jemi gjithmonë në pritje të jetesës!
42. Divorci është ndoshta i së të njëjtës datë si martesa. Unë besoj, megjithatë, se martesa është disa javë më e vjetër!
43. Është një njeri i vështirë ai që është vetëm i drejtë, dhe i trishtuar ai që është vetëm i mençur!
44. Historia është vetëm regjistri i krimeve dhe fatkeqësive!
45. Historia duhet të shkruhet si filozofi!
46. Unë di shumë libra të cilat i kanë mërzitur lexuesit e tyre, por unë nuk di asnjë libër që ka bërë vërtet ndonjë të keqe!
47. Ka të vërteta të cilat nuk janë për të gjithë njerëzit, as për të gjitha kohërat!
48. Të besosh në Zotin është e pamundur, të mos besosh në Atë është absurde!
49. Unë kam jetuar tetëdhjetë vjet të jetës dhe nuk di asgjë për këtë, veçse të dorëzohem dhe të them se fluturat kanë lindur për t’u ngrënë nga merimangat dhe njeriu për t’u gllabëruar nga trishtimi!
50. Është e rrezikshme të kesh të drejtë, atëherë kur qeveria e ka gabim!/ KultPlus.com
Mona Lisa do të ekspozohet në një dhomë të re të Muzeut të Luvrit, me akses të pavarur nga pjesa tjetër e Muzeut: këtë e bëri të ditur presidenti francez, Emmanuel Macron përballë kryeveprës së Leonardo Da Vinçit.
Dhoma e re do të jetë e aksesueshme në mënyrë të pavarur nga pjesa tjetër e muzeut dhe do të ketë “leje më vete” me një pjesëmarrje ndryshe dhe më paqësore dhe një ekspozitë që do të përshtatet me atë që meriton Mona Lisa”, shpjegoi Macron.
Rinovimi i fundit i madh i Luvrit daton në vitet 1980, kur u inaugurua piramida e famshme e xhamit. Sot, muzeu nuk i plotëson më standardet ndërkombëtare. Gjysma e buxhetit të Luvrit financohet nga shteti francez, duke përfshirë pagat e 2 200 punonjësve të tij.
Gjysma tjetër vjen nga fondet private, duke përfshirë të ardhurat nga shitjet e biletave, restorantet, shitjet me pakicë dhe të ardhurat e rezervimit të ngjarjeve speciale, si dhe nga sponsorët dhe partnerët e tjerë, duke përfshirë financimin nga Emiratet e Bashkuara Arabe për përdorimin e markës Louvre Abu Dhabi.
Vitin e kaluar, Luvri priti 8.7 milionë vizitorë, më shumë se tre të katërtat e të cilëve ishin të huaj, kryesisht nga Shtetet e Bashkuara, Kina dhe Italia fqinje, Mbretëria e Bashkuar, Gjermania dhe Spanja. /atsh/ KultPlus.com
Në ditën e lindjes të shkrimtarit të madh Ismail Kadare, në shtëpinë e tij, tashmë të transformuar në muze, ka patur vizitorë të shumtë.
Drejtoresha e Shtëpive-Studio Kadare-Agolli, Anisa Ymeri, tha për ATSH-në se dita e sotme ishte planifikuar të ishte një ditë e hapur për vizita nxënësish nga shkollat e të gjithë vendit.
Vizitat kanë nisur që në orën 9 të mëngjesit dhe përveç nxënësve të shkollave, interes kanë treguar edhe klube libri apo fëmijë të vegjël të sistemit parashkollor të cilët kanë parë ekspozitën e rrallë me dorëshkrime dhe letërkëmbime të Kadaresë në shtëpinë e tij.
Deri në mesditë, ekspozita e hapur këtë fillim janari ishte vizituar prej 1115 personash, ndërkohë drejtoresha Anisa Ymeri tha se ka ende vizita të planifikuara për ditën e sotme.
Për efekt organizimi, vizitat në grup janë kryesisht me prenotim. Gjatë ditës së sotme në Shtëpinë-Studio Kadare ishin grupe nga gjimnazi “Partizani”, klubi i librit të Bibliotekës së Rrogozhinës, gjimnazi “Çajupi”, nga shkolla “E kuqe”, shkolla “14 Nëntori”, Durrës etj.
Vetëm për ditëlindjen e gjeniut të letrave shqipe, shtëpia e tij në Tiranë u vizitua prej më shumë se 120 persona./atsh/ KultPlus.com
Këngëtarja shqiptare me famë botërore, Dua Lipa, po merr pjesë në Javën e Modës në Paris.
Lipa ka rrëmbyer vëmendjen e të gjithëve në këtë ngjarje me rëndësi botërore përmes një fustani të zi elegant të markës Chanel, të kombinuar bukur me një fjongo të zezë klasike të vendosur në flokët e saj të gjatë.
Me këtë paraqitje përmes veshjeve të markës ikonike, Dua Lipa dëshmoi edhe njëherë që është një nga yjet më të shëndritshme të skenës artistike botërore/ KultPlus.com
Franz Kafka në “Letra Felices”, në një qasje për të arsyetuar insistimin e njerëzve për të shndërruar dike në atë çfarë ata duan, dhe nga ana tjetër të vetë individëve për të treguar mbi pamundësinë për t’iu bindur kësaj dhune që kërkon atyre të jenë çfarë nuk mund të jenë, shkruan se “Duhet t’i marrësh njerëzit ashtu siç janë ose t’i lesh ashtu siç janë. Nuk është e mundur t’i ndryshosh, vetëm mund të prishësh ekuilibrin e tyre”, tha Kafka, çka lë të nënkuptohet se kjo prirje është me pasoja kërcënuese për integritetin fizik dhe psikologjik të individit.
Duke vijuar Kafka shkruan se “Një qenie njerëzore, në fund të fundit, nuk përbëhet nga pjesë unike, nga të cilat një e vetme copë mund të hiqet dhe të zëvendësohet me diçka tjetër. Përkundrazi ajo është një e tërë dhe nëse e tërheq njërin skaj të saj, tjetrën, ju pëlqen apo jo, fillon të tkurret… jo tamam në një përpjekje për të bërë qëndresë në mbrojtje të vetvetes, se sa në dëshmimin e të vërtetës, se ata nuk mund edhe nëse duan të jenë sipas një domosdoshmërie për të qenë çfarë dikush priret të kërkojë te dikush që ai të jetë./ KultPlus.com
Kryeministri Albin Kurti në një intervistë për gazetën spanjolle “El Mundo”, ka theksuar se është paradoksale që Spanja nuk e njeh ende pavarësinë e Kosovës, derisa bëri të qartë se Kosova është e angazhuar për një integrim të plotë në Bashkimin Evropian dhe se kjo rrugë, sipas tij, nuk duhet të kushtëzohet nga marrëdhëniet me Serbinë.
“Është paradoksale që Spanja, një demokraci e konsoliduar, nuk e njeh Kosovën, një vend pro-evropian që kundërshton ndikimin rus, duke mbajtur një pozicion afër Serbisë. Mendoj se ka ardhur koha që Spanja të njohë pavarësinë e Kosovës”, ka theksuar Kurti.
Ai më pas ka kujtuar dy momente kyçe të historisë së Kosovës që dëshmojnë angazhimin ndërkombëtar për pavarësinë e saj: “Krahas shpalljes së pavarësisë, historia jonë e re përfshin dy momente vendimtare. E para ishte çlirimi në vitin 1999, i mundësuar falë ndërhyrjes së NATO-s nën udhëheqjen e Sekretarit të Përgjithshëm të atëhershëm, spanjollit Javier Solana. Komuniteti ndërkombëtar paralajmëroi se Millosheviçi donte të kryente një gjenocid të dytë, këtë herë në Kosovë, të ngjashëm me atë që ndodhi në Srebrenicë. Kthesa e dytë erdhi në shtator 2012, kur u hoq gjendja e mbikëqyrjes ndërkombëtare”, ka shtuar Kurti.
Tutje kryeministri ka thënë se vendet e tjera, brenda dhe jashtë Bashkimit Evropian, që kanë lidhje edhe më të forta me Serbinë sesa Spanja, megjithatë e kanë njohur Kosovën.
“Ky precedent tregon se njohja e Kosovës nuk kushtëzohet domosdoshmërisht nga lidhjet ekonomike me Serbinë , por nga një vendim sovran i bazuar në parimet e drejtësisë dhe stabilitetit ndërkombëtar. Nëse Spanja njeh Kosovën, do të ishte një hap i nënkuptuar drejt stabilitetit brenda Ballkanit. Zgjerimi i Bashkimit Evropian është në tryezën e negociatave në Bruksel dhe kjo do të ishte një përgjigje perfekte për ata që kërkojnë të dobësojnë integritetin dhe bashkimin e Evropës”, ka nënvizuar Kurti.
Në pyetjen nëse kundërshtimi i Spanjës ndaj pavarësisë së Kosovës lidhet problemet e saj të brendshme, siç janë çështjet katalane apo baske, i pari i ekzekutivit kosovar ka thënë se çështja e Kosovës nuk ka asnjë lidhje me situatën e brendshme politike në Spanjë.
“Republika e Kosovës dhe Spanja nuk kanë asnjë problem bilateral. Prandaj, nuk ka asnjë problem midis dy vendeve që mund të çojë në një bllokim të njohjes. Mendojmë se do të ishte mirë që Spanja t’i bashkohet shumicës së shteteve evropiane që e njohin Kosovën. Ka vende të tjera që, si Spanja, përballen me probleme secesioniste dhe megjithatë e kanë njohur Kosovën”, është shprehur Kurti.
Kryeministri ka thënë se Kosova e dëshiron integrimin e plotë në Bashkimin Evropian dhe rruga drejt kësaj nuk duhet të kushtëzohet nga pajtimi me Serbinë.
“Vullneti ynë për integrime evropiane është i padiskutueshëm dhe nuk duhet të mbetemi peng i qëndrimit të Serbisë. Ne duam marrëdhënie normale dhe rrjedhëse me Serbinë, padyshim. Edhe pse nuk jemi të njohur nga të gjitha vendet, ne jemi plotësisht të integruar në Procesin e Berlinit, si dhe në planin e zgjerimit të udhëhequr nga presidentja e Komisionit Evropian , Ursula von der Leyen. Në këtë drejtim, jemi të sigurt se Komisioni i ri Evropian do t’i kushtojë më shumë kohë zgjerimit sesa ai që sapo ka përfunduar mandatin. Ata po e kuptojnë se me Ballkanin, Bashkimi Evropian bëhet Evropë”, ka thënë Kurti.
Anëtarësimi në Bashkimin Evropian, sipas Kurtit, do të kontribuonte ndjeshëm në përmirësimin e marrëdhënieve fqinjësore, normalizimin e lidhjeve dhe nxitjen e demokracisë brenda Serbisë.
“Ky proces do të forconte institucionet demokratike. Unë besoj se rregullat e brendshme të vendeve të BE-së do të çonin në demokratizim më të madh të qeverive të të dy vendeve. Problemi është se integrimi evropian po pengohet nga Rusia, e cila dëshiron ta mbajë Serbinë sa më larg NATO-s dhe Bashkimit Evropian. Prandaj, integrimi i Ballkanit në Bashkimin Evropian është një përgjigje dhe rezistencë më e mirë ndaj ndikimit të Rusisë, pasi Kremlini po përpiqet të ndajë vendet evropiane dhe interesi ynë i përbashkët është të jemi të bashkuar”, tha ai.
Ndërkohë, në pyetjen se si e percepton Kosova presidencën e Donald Trump dhe a mund të ndikojë në mbështetjen e SHBA ndaj Kosovës, Kurti është përgjigjur: ”Kosova mban një marrëdhënie të fortë bilaterale me Shtetet e Bashkuara, bazuar në përkushtimin e saj të vazhdueshëm për sovranitetin tonë dhe integrimin tonë në BE dhe NATO. Gjatë mandatit të Trump, marrëveshjet ekonomike ndërmjet Kosovës dhe Serbisë ishin prioritet për të promovuar stabilitetin, ndërsa administrata e Biden forcoi institucionet demokratike në Ballkan. Edhe pse këto dallime reflektojnë ndryshime në qasje, nuk besoj se Shtetet e Bashkuara do të ndryshojnë qëndrimin e tyre ndaj Kosovës; Ne punojmë ngushtë me Uashingtonin”.
Më pas është një dhomë tjetër, më e vogël, me dy shtretër të tjerë të vetmuar. Në murin e dhomës së dytë janë figura të yjeve të filmit dhe postkartela me ngjyra.
Ka gjithashtu një tavolinë me një ditar të mbyllur me “check” të kuqe mbi të. Pas saj, ka një lavaman, një dhomë pritjeje që shërben gjithashtu si një dhomë tjetër gjumi, dhe një dhomë gjumi e fundit me një biçikletë të varur në mur, me një shkallë që ngjitet në një hapësirë papafingoje.
Instalimi qendror në “Anne Frank: The Exhibition”, e cila u hap të hënën, në Ditën Ndërkombëtare të Kujtesës së Holokaustit, në Qendrën e Historisë Hebraike në New York, është një riprodhim i kujdesshëm i aneksit sekret ku Anne Frank dhe familja e saj jetuan në Amsterdam midis viteve 1942 dhe 1944, para se ata dhe ata që jetonin me ta të dërgoheshin në kampet e përqendrimit.
Në këtë hapësirë të kufizuar me dritare të errësuara jetonin Anne, motra e saj Margot, prindërit e tyre, Otto dhe Edith, si dhe partneri i biznesit të Otto-s, Hermann van Pels, gruaja e tij, Auguste, dhe djali i tyre Peter. Fritz Pfeffer, ishte pjesë e rrethit social të Frankëve. Ai ndante një dhomë gjumi me Anne.
Anne vdiq, në moshën 15 vjeçare, në Bergen-Belsen në shkurt ose mars 1945, pak para se kampi të hapej. Vetëm Otto Frank mbijetoi burgosjen e tij në Auschwitz, dhe ishte ai që siguroi që shkrimi i vajzës së tij të bëhej i njohur në mbarë botën.
Ekspozita hapet me valixhen e hapur të Otto-s, dhe ka dokumente të ndryshme të familjes Frank, enë, valixhe dhe pasuri personale.
“Nuk kemi hapësirë për të shfaqur të gjitha artefaktet në Amsterdam, kështu që kjo është një mundësi e mirë për ta bërë këtë”, tha Tom Brink, kreu i koleksioneve dhe prezantimeve në Shtëpinë Anne Frank në Amsterdam dhe kuratori i “premierës botërore” të ekspozitës në New York, për The Times. Ditari në tavolinë është një kopje; origjinali mbetet në Amsterdam.
Brink hedh poshtë akuzat që riprodhimi i vendit të fshehjes është një “pornografi traumatike” shfrytëzuese, duke thënë se ekspozita është një komponent i një projekti më të madh që fokusohet në historinë e familjes Frank. Ne ndjekim historinë e tyre para, gjatë dhe duke shënuar jetën e Otto-s pas luftës, dhe se si historia e familjes Frank u ndërthur me ngjitjen e dhunshme dhe represive të Nazizmit.
Ekspozita ilustron grafikisht se si hebrenjtë në Holandë, si Frankët, u detyruan të fshiheshin pasi u morën të drejtat dhe liritë e tyre, dhe mundësia e tyre për të shpëtuar u shkatërrua.
“E kuptoj që shumë njerëz përqendrohen tek kopja e saktë e vendit të fshehjes”, pranoi Brink.
“Por unë kurrë nuk do ta riprodhoja aneksin dhe ta vendosja të qëndronte vetëm në një muze apo jashtë në një treg. E bëra këtë si pjesë të një historie të gjatë familjare që fillon në fillim të shekullit të 20-të dhe mbyllet në vitet 1970. Riprodhimi i aneksit është vetëm një kapitull në një histori më të madhe”, tha ai.
Ai tha: Ajo ishte jashtëzakonisht vëzhguese për jetën e të gjithëve. Ajo filloi ta rishkruante atë dy muaj para se të arrestohej. Mendoj se do të kishte dëshiruar që ditari të publikohej, edhe pse nuk e dinte se kjo do të ndodhte. Ajo ishte 13 vjeç kur filloi ta shkruante dhe ishte kaq e talentuar dhe pastaj duhej të vuante këtë gjë të tmerrshme vetëm sepse ishte hebreje. Unë kam fëmijë, dhe është e pamundur të kuptohet, e tmerrshme, të mendosh që diçka e tillë mund të ndodhte me ta.
Pavarësisht shumë spekulimeve, nuk është zbuluar përfundimisht kush, nëse ka qenë dikush, i informoi nazistët për banorët e aneksit, ose nëse ishte thjesht fat i keq që ata u gjetën.
“Ne ende nuk e dimë, dhe për të qenë të sinqertë, nuk mendoj se do ta dimë kurrë”, tha Brink./oranews/ KultPlus.com
Java Kulturore Zvicerane 2025 filloi dje, duke ofruar një program nëntëditor që shfaq krijimtarinë artistike të komunitetit të pavarur kulturor të Shqipërisë dhe nxit dialogun mbi çështjet sociale.
Java Kulturore Zvicerane nisi me një aktivitet tek Piramida e Tiranës me organizim nga Ambasada zvicerane dhe Fondi Kulturor Zviceran (SCF).
Eventi hapës mblodhi bashkë aktorë të kulturës, artistë të mbështetur nga SCF, partnerë ndërkombëtarë dhe përfaqësues të medias.
Ambasadorja zvicerane në Shqipëri, Ruth Huber theksoi rëndësinë e kësaj nisme, duke thënë se, “kultura dhe artet kanë fuqinë për të nxitur ndryshimin. Zvicra njeh faktin që kultura kontribuon për zhvillimin, demokracinë dhe paqen. Ne jemi të privilegjuar që mbështesim skenën e pavarur kulturore të Shqipërisë përmes Fondit Kulturor Zviceran, duke ushqyer krijimtarinë e saj, duke përforcuar zërat e saj dhe përfundimisht, duke forcuar rolin e saj si një katalizator për ndryshim”.
Ndryshe nga javët tipike kulturore të organizuara nga ambasadat, ky aktivitet paraqet veprat e artistëve shqiptarë të mbështetur nga SCF. Është një partneritet me artistët, duke u fokusuar në tema si mësimet nga e kaluara, barazia gjinore dhe qëndrueshmëria mjedisore.
Java e Kulturës Zvicerane e këtij viti përmban një sërë ngjarjesh të pasura duke përfshirë shfaqje në muzikë, teatër dhe kërcim, të cilat prekin dinamikat sociale dhe kulturore të Shqipërisë.
Ekspozita që eksplorojnë ndikimin në mjedis të konsumerizmit (nxitjes për të konsumuar – shën. i red), si dhe një rindërtim të Pazarit të Vjetër të Tiranës.
Panele dhe diskutime që trajtojnë tema urgjente si vlera e ujit, përfaqësimi gjinor në industritë krijuese dhe trashëgimia e propagandës komuniste në Shqipëri.
Më 28 janar mbahet koncerti “Muzikë për Njerëz të Thyer” – një eksplorim simfonik i historisë komuniste të Shqipërisë.
Më 29 janar jepet shfaqja “Mbi Peizazhe Ujore” – një shfaqje kërcimi dhe diskutim mbi vlerën e ujit.
Më 1 shkurt shfaqet premiera e “Midis nesh” – një dramë që eksploron marrëdhëniet nënë-bijë.
Më 7 shkurt çelet “Horizonte të Ndotura” – një ekspozitë e artit digjital që trajton qëndrueshmërinë mjedisore.
Që nga fillimi në 2017 SCF ka luajtur një rol kyç në mbështetjen e artistëve të pavarur dhe praktikuesve të kulturës në të gjithë Shqipërinë. Aktualisht, SCF fokusohet në shfrytëzimin e arteve dhe kulturës për të ndezur një dialog kuptimplotë mbi çështjet e zhvillimit, duke shfaqur aftësinë unike të artit për të frymëzuar reflektimin dhe lidhjen.
SCF është projekt i Agjencisë Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim (SDC)./ atsh/ KultPlus.com
Në kuadër të 89-vjetorit të lindjes së shkrimtarit të njohur Ismail Kadare, Muzeu “Kadare” në Gjirokastër ka hapur dyert për vizitorët vendas dhe të huaj.
Ky muze, që mbart pasuri të madhe letrare, është një kujtim i vazhdueshëm i veprës së Kadare, ku qyteti i Gjirokastrës është shpesh i pranishëm si motiv i shkrimeve të tij.
Bruno Pjetri, një nga ciceronët e muzeut, theksoi se ky vit është ndryshe, pasi shkrimtari nuk është më mes nesh, por ka lënë një trashëgimi të pasur për brezat që vijnë.
Ai shtoi se për gjirokastritët është një detyrim të lexojnë veprat e Kadaresë, si dhe për ta promovuar më tej në botë.
“Ky 28 janar është ndryshe nga të tjerët sepse shkrimtari nuk është më mes nesh, por ai ka lënë pas një trashëgimi të madhe letrare ku ne të gjithë duhet ta ndjejmë si obligim, sidomos ne gjirokastritët, si detyrim të lexojmë veprën e Ismail Kadaresë,” shprehet Pjetri.
Ndërkohë, turistët që vizitojnë qytetin shpesh e njohin Gjirokastrën përmes veprave të Kadaresë, të cilat përshkruajnë me detaje historinë dhe traditat e kësaj zone.
“Këtu vijnë turistë që thonë e kemi njohur Gjirokastrën nëpërmjet Ismail Kadaresë sepse ai i ka dhënë shumë këtij qyteti ku në pjesën më të madhe të veprave përmendet Gjirokastra. Vepra të tilla si “Kronikë në gur”, “Princesha Argjiro” dhe “Darka e gabuar” janë udhërrëfyes të mrekullueshëm për ata që duan të zbulojnë thellësinë e historisë dhe kulturës gjirokastrite”, thotë Pjetri.
Muzeu “Kadare” ka tërhequr gjithsej rreth 10 mijë turistë në vitin 2024, duke konfirmuar se vepra e Kadaresë vazhdon të mbetet një pikë kyçe e vizitave dhe promovimit të Gjirokastrës, një qytet i njohur për arkitekturën e tij të veçantë dhe lidhjet me letërsinë botërore./euronews/ KultPluscom
Letërsia është një gënjeshtër që fsheh një të vërtetë të thellë: është jeta ashtu siç nuk ka qenë, jeta siç donin ta jetonin burrat dhe gratë e një epoke të caktuar, por që nuk e jetuan dot, kështu që u është dashur ta shpikin nga mendja. Ajo nuk është fytyra e Historisë, përkundrazi, është ana e kundërt ose ana tjetër e saj: është ajo që nuk ka ndodhur dhe, si pasojë, duhej të fabrikohej me mendje dhe fjalë, për të realizuar ambiciet që jeta e vërtetë nuk mundi t’i plotësonte, për të mbushur boshllëqet që gratë dhe burrat shihnin përreth tyre, të cilat ata u përpoqën t’i mbushnin me fantazma të vetëkrijuara.
Natyrisht, ky rebelim është relativ. Shumë shkrimtarë nuk janë aspak të vetëdijshëm për këtë dhe, në rast se do të ndërgjegjësoheshin për rrënjët kryengritëse të thirrjes së tyre të brendshme për të shkruar, ka të ngjarë të habiteshin dhe të frikësoheshin, pasi në jetën e tyre publike, sigurisht, nuk u ka shkuar ndonjëherë ndër mend se po komplotojnë fshehurazi për të hedhur në erë botën ku jetojnë. Nga ana tjetër, rebelimi i tyre është mjaft paqësor. Fundja, ç’të keqe ka t’i kundërvësh jetën imagjinare jetës reale? Ku qëndron rreziku në një garë të tillë? Në vështrim të parë, nuk ka asnjë rrezik. Është thjesht një lojë, apo jo? Dhe lojërat nuk mendohen se janë të rrezikshme për sa kohë që nuk kanë të ngjarë t’i kapërcejnë kufijtë për t’u përzier me jetën e vërtetë.
Natyrisht, kur dikush, Don Kishoti apo Zonja Bovari, këmbëngul të përziejë letërsinë me jetën dhe rreket ta bëjë jetën të ngjashme me letërsinë, pasojat mund të jenë shkatërrimtare. Kësisoj, loja e letërsisë nuk është e pafajshme. Fryt i pakënaqësisë së thellë me jetën e vërtetë, letërsia është vetë burim pakënaqësish dhe shqetësimesh. Ata që me anë të leximit jetojnë një histori të madhe – si dy historitë që përmenda më sipër, të shkruara nga Cervantes-i dhe Flaubert-i – vijnë në jetën e vërtetë me një ndjeshmëri më të madhe ndaj kufizimeve dhe papërsosmërive të saj, të ndërgjegjësuar prej krijimeve të mrekullueshme të fantazisë së tyre për faktin se bota e vërtetë dhe jeta siç e jetojmë, janë mjaft më mediokre se jeta e shpikur prej romancierëve. Kur lexuesi përballet me jetën e vërtetë, turbullimi i ngjizur nga një letërsi e mirë, në rrethana të caktuar, mund të kthehet në akte rebelimi kundër autoriteteve, institucioneve apo bindjeve të rrënjosura./Hejza/ KultPlus.com
Premiera e shfaqjes Lenorë “Emotional Exhibition” është shfaqja e radhës e cila do të jepet në Teatrin Dodona, shkruan KultPlus.
Shfaqja Lenorë “Emotional Exhibition” është një simfoni emocionesh, ku dashuria e sfiduar nga lufta eksplorohet përmes një gjuhe poetike dhe simbolike, duke lënë një jehonë të përjetshme mes kujtimeve, dhimbjes dhe ëndrrave të thyera.
Në këtë valle mes shpresës dhe humbjes, flakët e pasionit ndriçojnë errësirën, duke dëshmuar se edhe në kohë të errëta, shpirti njerëzor kërkon dritën.
Përmes gjuhës poetike, simbolikës së thellë dhe imazheve, shfaqja zhbiron plagët dhe fuqinë e shpirtit njerëzor, duke ofruar një përjetim të paharrueshëm të dashurisë, kujtimit dhe dhimbjes që lufta lë pas.
Shfaqja është e bazuar në poezi, monologje dhe fragmente nga: J. Prévert, Ch. Bukowski, O.Wilde, N. Simon, G.G. Márquez, T. Williams, P. Neruda, R. Frost, K. Kavafis, N. Hikmet, W.H. Auden, A. Pushkin, S. Beckett.
Aktorët të cilët luajnë në këtë shfaqje janë: Luajnë: Valmira Hoti, Rifat Smani, Armend Zeqiri
Dramatizimi dhe Regjia: Bashkim Ramadani
Skenografia: Burim Arifi; Kostumografia: Blendina Xhema; Dizajni i dritave: Skender Latifi; Lustrimi dhe dizajni: Dardan Luta, Fotografitë: Sovran Nrecaj, Video: Genc Berisha, Teknikë të skenës: Albert Gashi, Bedri Maloku, Fadil Bekteshi; Producent: Bashkim Ramadani.
Premiera jepet në Teatrin Dodona më 29.01.2025, në ora: 19:30. Ndërkaq, repriza jepet më: 30.01.2025, ora: 19:30./ KultPlus.com
Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Kulturore Korçë risolli në vëmendje afresket e mrekullueshme të Kishës së Shën Marisë në ishullin e Maligradit.
Kjo kishë konsiderohet një gur i çmuar i Prespës por dhe gjithë Shqipërisë. Ajo gjendet në liqenin e Prespës, në ishullin e Maligradit, që prej shekullit të 14-të dhe është një nga monumentet më me vlerë të trashëgimisë kulturore.
Së fundmi, kisha është restauruar falë iniciativës ndërkufitare SMARTFORYOU2, në bashkëpunim të ngushtë me Republikën e Maqedonisë së Veriut. Projekti për revitalizimin e kishës përfshiu restaurimin dhe konservimin e saj brenda dhe jashtë, rehabilitimin e shtegut që të çon drejt saj, dhe ruajtjen e afreskeve të mrekullueshme murale që i japin jetë mureve të shenjtë.
Ndriçimi i ri i kishës dhe shtegut krijon një atmosferë magjike që përforcon bukurinë e këtij vendi të shenjtë.
Mbishkrimet që gjenden në këtë kishë i përkasin periudhave të ndryshme të lidhura me historinë e këtij monumenti. Një mbishkrim në faqen jugore, më i hershmi në këtë kishë i përket vitit 1345 dhe fazës së parë të zbukurimit të kësaj kishe me afreske. /atsh/ KultPlus.com
Fjodor Dostojevski kishte lindur më 11 nëntor 1821, për të lënë të pavdekshme veprën e tij, shkruan KultPlus.
Ai vuri themelet e prozës së gjatë për fuqinë përshkruese, depërtimin e thellë psikologjik dhe peshën e madhe që i dha letërsisë në komunikim me lexuesin. Trazirat e mëdha që kishte kaluar, e bën që këto kthesa të mëdha jetësore t’i ketë përvojë edhe në shkrimet e tij, të cilat mbesin unike dhe madhore.
Një nënë e vdekur nga tuberkulozi, një baba alkoolist dhe dënimi me vdekje, ishin përvojat e tij më të rënda. Fatmirësisht cari e anuloi vendimin për pushkatimin e rrethit radikal politiko-letrar ‘’Petrashevski’’, në të cilën bënte pjesë edhe Fjodori.
Mirëpo, ai vazhdoj me burgosje dhe punë të rënda për 4 vite me radhë. Ndërkaq ato që e ngritën emrin e tij krahas klasikëve letrarë dhe që edhe sot e bëjnë të lexohen anë e kënd botës ishin veprat e tij. ‘’Krim dhe Ndëshkim’’, ‘’Një zemër e thyer’’, ‘’Të poshtëruar e të fyer’’ e ‘’Njerëz të varfër”, të cilat janë vetëm disa nga veprat që i dhanë vulë letërsisë ruse dhe botërore.
Sot, KultPlus ju sjell thënie nga Fjodor Dostojevski:
Duhet ta duash jetën, më shumë se sa vetë kuptimin e jetës.
Kur ndaloni së lexuari libra, ju pushoni së menduari.
Liria nuk gjendet në kufizimin, por në kontrollin e vetvetes.
Në një zemër që dashuron vërtet, ose xhelozia vret dashurinë, ose dashuria vret xhelozinë.
Heshtja është gjithmonë e bukur, dhe një person i heshtur është gjithmonë më i bukur se një që flet.
Kurrë nuk do të mbërrini në destinacionin tuaj, në qoftë se ndaleni dhe qëlloni me gur çdo qen që leh.
Unë dua të flas për çdo gjë me të paktën një person, ashtu si unë flas për gjërat, me veten time.
Çfarë është Ferri? Unë mendoj se është vuajtja e të qenit të paaftë për të dashuruar.
Asgjë në këtë botë nuk është më e vështirë se sa thënia e të vërtetës, dhe asgjë më e lehtë se lajka.
Misteri i ekzistencës njerëzore, nuk qëndron vetëm tek të qenit gjallë, por në gjetjen e një qëllimi për të jetuar. / KultPlus.com
“Shkodra Elektronike” me këngën e tyre “Zjerm”, do të jenë të kenë numrin tetë në radhë në gjysmëfinalen e parë të Eurovision 2025.
Eurovision 2025 do të zhvillohet në Bazel të Zvicrës. Vendi ynë, pas hedhjes së shortit, është përcaktuar se do të jetë i 8-ti në radhë, të martën e 13 majit 2025.
Me triumfin e tyre, në Festivali e Këngës në Radiotelevizion, artistët e grupit “Shkodra Elektronike” fituan të drejtën të përfaqësonin Shqipërinë në Eurovision, një aktivitet artistik që merr vëmendjen maksimale mediatike në Evropë dhe më gjerë.
Përzgjedhja e radhës së interpretimit bëhet në mënyrë rastësore përmes një shorti, ndërsa Franca, Gjermania, Italia, Spanja dhe Mbretëria e Bashkuar, të konsideruar si vendet “big”, nuk garojnë në gjysmëfinale. Po ashtu edhe Zvicra, si fituese e edicionit të kaluar të Eurovizion, nuk garon në gjysmëfinale.
Finalja madhe e Eurovizion 2025 do të zhvillohet më 17 maj./atsh/KultPlus.com
Teatri Kombëtar i Operas dhe Baletit po përgatitet të vërë në skenë një nga operat më të fuqishme të repertorit operistik botëror, “Aidën” e Verdit.
“Aida” do të vijë me një produksion madhështor të të mirënjohurit Franco Zeffirelli. Burime nga TKOB bënë të ditur se, së shpejti do të bëhet publik kasti i artistëve që do të interpretojnë, ku vendin kryesor e zënë artistët shqiptarë por do të ketë edhe emra të huaj.
Kryevepra e Xhuzepe Verdit është drama e një dashurie të ndaluar. Në sfondin e Egjiptit të lashtë do të zhvillohet një trekëndësh dashurie pasionante dhe të ndaluar mes princeshës etiopiane Aida, komandantit egjiptian Radamès dhe Amneris, vajzës së Faraonit.
Tradhtia, sakrifica dhe lufta mes ndjenjave personale dhe detyrës të mbajnë pezull deri në notën e fundit. Muzika e Verdit, e pasur me emocione të thella dhe pasione shpërthyese, shoqërohet nga një skenografi madhështore dhe kostume magjepsëse që sjellin në jetë atmosferën unike të kësaj opere të pavdekshme, vendosur në Egjiptin e lashtë.
“Aida” do ta ketë premierën më 6 shkurt./atsh/KultPlus.com
Arritjet e Astrid Lindgren janë unike dhe të rëndësishme. Ajo ishte një humaniste e përkushtuar që luftoi për të drejtat e fëmijëve, për barazi, ekologji dhe mirëqenie të kafshëve, si dhe kundër dhunës dhe shtypjes. Ajo i mbajti besimet e saj me guxim dhe seriozitet, si dhe me humor dhe dashuri, transmeton KultPlus.
Astrid Anna Emilia Lindgren lindi më 14 nëntor 1907 në fermën Näs jashtë Vimmerby, në qarkun e Småland, dhe vdiq më 28 janar 2002 në shtëpinë e saj në Dalagatan 46 në Stokholm.
Ajo shkroi 34 libra kapitujsh dhe 41 libra me figura, që të gjithë së bashku kanë shitur 170 milionë kopje dhe janë përkthyer në më shumë se 100 gjuhë.
Ndikimi global i Astrid Lindgren është i paprecedentë. Asnjë autore suedeze nuk është përkthyer në aq gjuhë sa Astrid Lindgren dhe shitja totale e librave të saj llogaritet aktualisht në rreth 170 milionë kopje.
Çdo vit botohen botime të reja të huaja të librave të saj, pavarësisht se janë bërë më shumë se 20 vjet që kur ajo u nda nga jeta dhe mbi 40 vjet që nga botimi i historisë së saj të fundit madhështore, Ronja, vajza e grabitësit.
Çmimi Përkujtimor Astrid Lindgren është një çmim ndërkombëtar letrar për fëmijë i krijuar nga qeveria suedeze në vitin 2002 për të nderuar autoren suedeze për fëmijë Astrid Lindgren. /KultPlus.com
Galeria e Arteve Pamore “Nikolet Vasia” në Durrës është drejt fazës përfundimtare të rikonstruksionit tërësor të saj.
Kryetarja e bashkisë së këtij qyteti, Emiriana Sako përmes një galerie fotosh të shpërndarë në rrjetet sociale, thekson se ky investim ka përmirësuar cilësinë e kësaj galerie si nga ana teknike e funksionale ashtu edhe nga ana estetike e vizuale.
Sako thotë se “kjo galeri do të hapë dyert për eventet e shumta artistike që zhvillohen aty”.
Galeria e arteve pamore në Durrës që nga viti 2011 mban emrin e piktorit Nikolet Vasia, duke përjetësuar kështu një nga artistët me emër të Durrësit.
Nikolet Vasia la pas një sërë veprash kryesisht në pikturë, një cikël me disa mijëra skica të objekteve arkeologjike të Durrësit, si dhe disa punime mozaikësh në Durrës dhe në Krujë./atsh/KultPlus.com
Jashar Rexhepagiqi lindi në Plavë më 16 janar 1929. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, ndërsa gjimnazin në Beran dhe në Pejë. Grupin e lëndëve pedagogjike e studioi në Fakultetin Filozofik të Zagrebit, ku diplomoi në vitin 1953.
Gradën doktor shkence e mori në vitin 1965 në Fakultetin Filozofik të Zagrebit, ku mbrojti me sukses tezën “Zhvillimi i shkollave dhe i arsimit të shqiptarëve në territorin e Jugosllavisë së sotme deri në vitin 1918”.
Ushtroi detyra të ndryshme në shkolla dhe në arsim: profesor i Shkollës Normale dhe Gjimnazit në Prizren, profesor e drejtor i Shkollës Normale të Prishtinës, këshilltar pedagogjik për shkolla të mesme i Pleqësisë së Arsimit të KAKM, ligjërues dhe profesor i Shkollës së Lartë Pedagogjike të Prishtinës, kurse nga viti 1962 punoi në Fakultetin Filozofik të Prishtinës.
Në këtë institucion, profesor i rregullt, veproi deri më 1990, kur u pensionua.
Që nga themelimi i Shoqatës së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, gjegjësisht të ASHAK është anëtar i rregullt i këtij institucioni të lartë shkencor të Kosovës. Pos detyrës së sekretarit të Seksionit të Shkencave Shoqërore, dy herë qe sekretar i Përgjithshëm i Akademisë dhe në dy mandate nënkryetar i ASHAK. Rexhepagiqi ka marrë pjesë në kongrese, në simpoziume, në tryeza të rrumbullakta dhe në tubime të tjera shkencore e profesionale të pedagogëve në vend dhe jashtë. Në konferenca ndërkombëtare shkencore ka mbajtur referate ose kumtesa: në Pragë, Moskë, Jenë, Ankara, Mahaçkalla, Tiranë, Teheran (dy herë), Prishtinë, Sarajevë, Novi-Sad. Ka bashkëpunon në afro njëzet revista e fletore pedagogjike e të tjera. Ai ka qenë redaktor i Buletinit të Fakultetit Filozofik të Prishitnës, redaktor i revistës shkencor Studime të Seksionit të Shkencave Shoqërore të ASHAK dhe redaktor i Vjetarit të ASHAK, anëtar i Këshillit redaktues të bibliotekës “Pedagogë bashkëkohor”, anëtar i Këshillit redaktues të Enciklopedisë pedagogjike I, II, kryetar i Këshillit botues të revistës shkencore Përparimi e të tjera.
Ai u morr me historinë e përgjithshme të pedagogjisë, me historinë nacionale të pedagogjisë, veçanërisht me historinë e shkollave e të arsimit në Kosovë, pastaj me pedagogjinë teorike e komparative, me didaktikën, me pedagogjinë shkollore e familjare dhe me metodologjinë e gjurmimeve pedagogjike dhe albanistike. Është përqendruar në gjurmime iranologjike në këto treva të Ballkanit. Është marrë edhe me poezi (5 libra të poezisë) dhe me kritikën shkencore e letrare. Është autor i mbi njëzet librave dhe i më se 360 punimeve shkencore e profesionale. Gjatë hulumtimit botoi disa vepra monografike, një numër të konsiderueshëm të studimeve, disa tekste shkollore, shqyrtime të shumta, artikuj, ese kritikë dhe kontribute të tjera. Është bashkautor i një varg projektesh shkencore dhe udhëheqës i disa prej tyre. Laureat për punën shkencore, pedagogjike e shoqërore, pos të tjerash, i Shpërblimit të Dhjetorit të KSA të Kosovës për punë shkencore dhe për rezultate në pedagogji (1972). Është bartës i Urdhrit të Punës me Kurorë të Artë (1980) dhe i Urdhrit të Republikës me Kurorë të Argjendtë (1988).
