Luciano Pavarotti, tenori që magjepsi botën

Posted on by Kult Plus

Më 12 tetor të vitit 1935 ka lindur tenori me famë botërore, Luciano Pavarotti i cili la gjurmë të mëdha në muzikën klasike, duke u bërë ndër tenorët që mahnitën botën, shkruan KultPlus.

Ai ishte një zë i fuqishëm, një buzëqeshje shkëlqyese, një shpirt thellësisht lirik, një vullnet i epërm humanizmi, një tenor i rrallë, një emër i rëndësishëm që ka zënë vend të merituar në panteonin e vlerave të trashëgimisë botërore… Ai ishte, Luciano Pavarotti, një tokësor me zë qielli që i’u dorëzua vdekjes fillimshtatorin e vitit 2007, duke lënë pas brengë, dhimbje, por mbi të gjitha një zbrazësi. Por ai në këtë ikje la veprën, një monument të lartësuar në mirënjohje dhe vlerësim.

Rreth orës pesë të mëngjesit të 6 shtatorit 2007, një dekadë më parë, ka mbyllur sytë në shtëpinë e tij në Modena të Italisë, pas një beteje të gjatë me kancerin, legjenda e zërit operistik. Këngëtari i famshëm megjithëse i ishte nënshtruar trajtimeve të specializuara, asnjë deklaratë nuk ishte bërë publike për gjendjen e tij shëndetësore, deri kur vullneti i pamëshirshëm e ndali këtë uragan njerëzor për ta ndarë si nga skena ashtu edhe nga jeta. Asokohe sëmundja e rëndë e kishte detyroi këngëtarin të anulonte të gjitha koncertet që kishin mbetur nga turi i tij i lamtumirës nga opera, por jehona e atij vokali përplaset ende në kreshtat e kohës.

Djali i një bukëpjekësi në Modena, Itali, i cili ishte një këngëtar modest opere, Pavarott-i i ri u rrit duke ëndërruar në vend që të ndiqte një karrierë si futbollist.

Që shumë i vogël i kushtohet botës së lirikës duke studiuar me tenorin Arrigo Pola dhe maestron Etore Campogaliani. Debutoi më 39 prill të vitit 1961 në rolin e Rudolfit në operën “Bohema” në sallën e operës të Rexhio Emilias. Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës triumfon në shkurt të vitit 1965, me Xhon Suterlend, në veprën “Luçia” të Lamermurit.

Por shpërthimi i vërtetë mbërriti më 17 shkurt të vitit 1972, në skenën “Metropolitan” të Nju-Jorkut ku në një vepër të Donixetit lë me kuptimin e plotë të fjalës, me gojë hapur të gjithë të pranishmit falë nëntë do-ve të përsosura. I takon atij rekordi i 17 kthimeve për shkak të duartrokitjeve pas uljes së siparit. Që atëherë, emri i tij u bë i njohur edhe për publikun e gjerë falë televizionit.

Gjatë viteve ‘90 Pavaroti u kushton shumë rëndësi koncerteve në ambiente të hapura, të cilat do të transformohen në suksese madhështore. Në “Haid Park” të Londrës u grumbulluan falë tij më shumë se 150 mijë njerëz. Në qershor të vitit 1993, më shumë se 500 mijë admirues të tij u grumbulluan në parkun qendror të Nju- Jorkut, ndërsa ishin miliona ata që e ndiqnin përmes valëve të televizionit. Në shtator të po atij viti, nën hijen e kullës “Eifel”, këndon përpara rreth 300 mijë të pranishmëve. Mes më të famshmëve nuk mund të lihen pa përmendur koncertet e “tri tenorëve”, bashkë me kolegët e tij Plaçido Domingo e Hose Karreras. Po kaq i famshëm është edhe aktiviteti intensiv në rolin e organizuesit në serinë e koncerteve “Pavarotti and friends”, eveniment gjatë të cilit (për motive bamirësie), bashkëpunoi me yjet ndërkombëtare më në zë të muzikës pop.

I adhuruar për aftësinë e të bërit spektakël, Pavarotti ishte i adhuruar më së shumti për mrekullinë që ishte zëri i tij. Placido Domingo, partneri muzikor dhe miku i tij u shpreh pas lajmit të vdekjes së Pavarott-it: “E kam adhuruar gjithnjë madhështinë që Zoti i kishte dhuruar zërit të tij, atë timbër të veçantë e të pagabueshëm që kapte çdo notë që një tenor mund të kapë”.

Ai ishte njëkohësisht perfeksionit dhe “shoëman” i lindur dhe statusi i tij si ikonë kulturore është vulosur nga duetet e tij të padiskutueshme me këngëtarë të muzikës pop dhe rok nga Bono i U2 e deri te Sting e Celine Dion. Disa puritanë të operas nuk do ta falin asnjëherë tenorin për performancat e llojit “Pavarotti and Friends”.

Në disa intervista, para se të operohej Pavarotti u shpreh në disa intervista se ndihej një njeri me fat. “Unë jam dhe kam qenë një njeri me fat. Do të jem optimist deri në vdekje”. Në vitet e fundit, sidomos në Itali, Pavarotti është përfolur më shumë për jetën e tij personale se atë profesionale. Fillimisht ai u përfshi në një skandal taksash në Itali e më pas u kritikua pasi la bashkëshorten e tij prej 30-vitesh për t’u martuar me asistenten e tij të re. Pavarësisht të gjithave, Pavarotti, ka qenë sa ishte gjallë e do të mbetet dhe pas vdekjes, një prej ikonave më të shquara të skenës operistike.

Luciano Pavarotti përbën rekordin më të madh në historinë e muzikës së koncerteve live, plot 1200 duke e klasifikuar atë si një fenomen. /albertvataj/ KultPlus.com

Pagova time bijë 100 dollarë, për të lexuar një libër

Posted on by Kult Plus

Mireille Silcoff

Këtë verë, i dhashë vajzës sime 12-vjeçare 100 dollarë për të lexuar një libër. Sigurisht, ishte një përpjekje e fundit sa i përket manovrave prej mamaje dhe pagesa ishte e tepruar.  Nuk mund të them se jam krenare – por jam jashtëzakonisht e kënaqur. Sepse plani funksionoi. Funksionoi aq mirë, sa do t’u sugjeroja prindërve të tjerë të lexuesve ngurrues, që të hapin portofolin dhe t’u japin ryshfet fëmijëve për të lexuar, shkruan The New York Times.

Vajza ime është një fëmijë i zgjuar, padyshim më e zgjuar se unë kur isha 12-vjeç. Por deri kur përdora “ryshfetin”, ajo kurrë nuk kishte lexuar një libër të plotë, thjesht për kënaqësi. Lexonte libra për shkollën, por ta shtyje që ta bënte atë detyrë, ishte si t’i shkulje dhëmbët, dhe vetë ajo kishte lexuar disa romane me grafika, apo kishte dëgjuar me audio librat e serisë së “Harry Potter”-it. Asnjë prej këtyre nuk i hapi dyert drejt atij zakoni, që unë mund ta quaj lexim i thelluar klasik – me dy sy të ngulur përpara fletës, dhe injorim të gjithçkaje rretherrotull.

Kur u përballa me këtë të vërtetë disa muaj më parë, u ndjeva si një dështim si prind. Edhe pse ne kishim lexuar shumë libra me tregime kur ajo ishte më e vogël, dhe jetojmë në një shtëpi të mbushur me libra, nuk arrita t’i rrënjos fëmijës tim, një nga kënaqësitë themelore të jetës.

Pak kohë para pandemisë, një studim dëshpërues zbuloi se sa shumë kishte rënë leximi për kënaqësi tek fëmijët. Pothuajse 30 përqind e 13-vjeçarëve thoshin se “kurrë apo pothuajse kurrë” nuk lexonin për qejf, një rritje e konsiderueshme nga 8 për qind që thoshin të njëjtën gjë, afërsisht 35 vjet më parë. Duke qenë se koha e fëmijëve para ekranit u rrit gjithashtu ndjeshëm gjatë pandemisë, është e drejtë të konkludohet se leximi në kohën e lirë për fëmijët është një aktivitet, gjithnjë e më i rrezikuar të zhduket.

Për ne që kemi lexuar gjithë jetën – që i vlerësojmë netët e kaluara në dhoma të mbushura me kulla librash; ne që mbajmë ne mendje, sikur t’i kishim miq, idetë dhe personazhet që kemi koleksionuar ndër vite nga faqet e shtypura – përcjellja e rëndësisë së leximit tek fëmijët, nuk duhet të jetë e vështirë. Ne të gjithë jemi të vetëdijshëm se leximi forcon strukturën e mënyrës si e përjetojmë jetën, çdo ditë. Megjithatë, unë e pata çuditërisht të vështirë t’ia komunikoja këto vajzës sime, e cila ngurronte të lexonte. Ajo më pohoi se nuk i pëlqente leximi. Për më tepër, as nuk i interesonte që t’i pëlqente. Dhe nuk e shihte asnjë prej këtyre, si problem. Shumë prej shoqeve të saj, më shpjegoi, thjesht “nuk ua ndjente” për leximin. Kuptova që nëse doja t’ia komunikoja fëmijës tim gëzimin e leximit, duhej të sqaroja se çfarë gëzimi ishte ky, për veten time.

Sigurisht, fakti që i bleva një telefon inteligjent vitin e kaluar – një iPhone i dorës së dytë me një milion kontrolle prindërore dhe kufizime kohore – është pjesë e problemit. Përpara telefonit, kisha një fëmijë që ishte shumë e shoqërueshme, që klithte me kënaqësi edhe për gjëra shumë të thjeshta, si fjala vjen, një ëmbëlsirë e sapobërë që ftohej në frigorifer. Pasi i dhashë telefonin, kisha tashmë një vajzë që komunikonte vetëm me fjalë njërrokëshe, e cila donte vetëm të rrinte në dhomën e saj me perdet e ulura, me derën mbyllur, nën jorgan, duke e mbajtur fort në pëllëmbë atë pajisje të vogël drejtkëndëshe, a thua po ta lëshonte, do i zhdukte krejt jetën e vet sociale. Po të mos ishte duke u marrë me shoqet, ose me telefonin, për çdo gjë tjetër kishte veç një fjalë: “Boring!” (e mërzitshme).

A keni provuar ndonjëherë t’i kërkoni një 13-vjeçari, që ndodhet nën regjim disa orësh ndalimi përdorimi të celularit, që të nxjerrë setin e vjetër të lapëstilave? Apo që të merret me origami? Nëse nuk doni që t’ju bien flokët prej vështrimit gjithë inat, që del si rreze lazer nga sytë e adoleshentëve, mos e bëni!

Por mbajta një farë shprese tek leximi. Sepse mund të shihja që ajo çfarë vajza ime kërkonte, si shumë bashkëmoshatarë të tjerë, ishte “arratisja”. Dhe kjo më dukej e përshtatshme nga ana zhvillimore. Problemi ishte se mënyra më e kollajtë për të për të gjetur shpëtimin ishte të zhytej në kaosin e varësisë prej telefonit.

Kështu që, bëra fushatë. I thashë se duhej të lexonte sepse romanet janë mënyra më e mirë për të mësuar se si funksionon brendia e njeriut. Ajo më tha se mund të mësonte më shumë nga shikimi i njerëzve që ndiqte në mediat sociale, të cilët sipas saj flisnin aty gjithçka që ndjenin së brendshmi.

I thashë se librat të ofrojnë RRËFIMIN. Ajo më tha: “Po Netflix”-i?

I thashë se librat të mësojnë historinë. Ajo më tha: “Po Interneti”?

I thashë se leximi do ta ndihmonte të kuptonte veten, dhe ajo ma ktheu: “Hmmm, jo ​​faleminderit. Thjesht do jetoj.”

I premtova, në mënyrë ekstravagante, se do t’i blija të gjitha librat që donte dhe do të ndërtoja rafte librash në dhomën e saj, në mënyrë që ajo të mund të shihte kolonat e të gjithë librave që donte nga shtrati i vet. Ajo ma ktheu: “Mami, mirë se erdhe në ëndrrën tënde!”

Kuptova se nuk mund t’i fitoja debatet me të, sepse vetëm pak prej argumenteve të vajzës sime kundër leximit, më dukeshin të gabuara. Po, leximi është një mënyrë për të zgjeruar universin dhe për të zbuluar botë të reja – por kështu është i gjithë interneti. Kështu që këto debate, të cilat na bezdisnin të dyjave, do të reduktoheshin pashmangshmërisht në dërdëllitjet e mia për aftësitë njohëse dhe se si “leximi është i mirë për ty”.

Kjo nuk është arsyeja pse doja që ime bijë të kapte një libër. Nuk kishte të bënte me optimizimin e funksionit të trurit të saj, por se doja t’i bëja të qartë se ishte duke humbur përjetimin e një magjie. E keni parasysh atë momentin, kur një shkrimtar përmbledh një ndjenjë që ti as nuk e dije që e kishe dhe, menjëherë të ndizen 100 llamba që të ndriçojnë brenda kokës, si në një lloj epifanie? Doja që ajo të kishte një shans për ta përjetuar këtë. Siç shkruante Neil Postman në vitin 1982 tek “Zhdukja e fëmijërisë”, një medium i bazuar në ekran, siç është TV apo video nuk mund të krijojë këtë lloj marrëdhënieje sepse, për nga vetë natyra e tij, mediumi duhet të plotësojë të gjitha boshllëqet tuaja. Librat lënë hapësirë ​​për boshllëqe – dhe për krijimet e brendshme që ata mund të frymëzojnë.

Kështu që vendosa të ndërpres të gjitha arsyetimet me një praktikë të ftohtë dhe të vështirë: paratë! I thashë 12-vjeçares sime se do t’i paguaja 100 dollarë nëse do të lexonte një roman.

Ajo tha: “Çfarë? Vërtet?”

Pastaj, sigurisht, që tha po.

Diskutova me miq që kanë fëmijë adoleshentë, se cili libër do të funksiononte për të ndezur dëshirën e saj për të lexuar. Ndërsa disa prej tyre, për habinë time, më sugjeruan tituj të tillë si “Princi i vogël” dhe “Lartësitë e stuhishme”, libri që më sugjeruan më shpesh njerëz që e njohin vajzën time ishte “Vera kur u bëra e bukur” i Jenny Han, i cili ishte shndërruar madhe në një serial të famshëm në Amazon Prime. Vajza ime e kishte parë dhe e donte.

Unë ndërmjetësova ujdinë mes nesh: 100 dollarë nëse e përfundonte librin brenda një muaji. Më pas u nisëm për pushime në plazh, së bashku me të dashurin tim, në një ishull romantik grek.

Pushimet zgjatën tetë ditë dhe para se të mbaronte dita e shtatë, ime bijë e kishte mbaruar librin. Kur u kthyem në shtëpi, ajo kërkoi vazhdimin, të cilin e përfundoi për rreth dy javë – pa asnjë pagesë shtesë.

A do të çojë kjo time bijë drejt leximit të librit “Gra të vogla”? Të përpijë “Kapëse në thekër ” apo “Dhëmbë të Bardhë”? A do të rezultojë në një jetë të gjatë të mbushur me lexime, me pirgje librash, të cilët do t’i shohë si miq, mësues, stimulues dhe balsam për çfarëdo halli?

Nuk e di. Ajo që di është se vajza ime tani ka artikuj të rinj të blerë tek Sephora, me vlerë 100 dollarë, të cilat vitin e kaluar kisha refuzuar t’ia blija. Di gjithashtu se së bashku, më në fund hapëm një portë të re për të, drejt faqeve të shtypura: një vend i qetë personal, që imagjinoj – shpresoj – do t’i shërbejë asaj për gjithë jetën. Kam ndjesinë se është 100 më i mirëshpenzuar. /KultPlus.com

‘Hapat jehojnë si metal mbi pllakat e bakrit dhe retë vështrojnë liqene të bardhë’

Posted on by Kult Plus

“E ftohtë dhe e ashpër” është një nga poezitë më të bukura të autorit Franz Kafka. Poezia ndërtohet mbi bazën e kontrastit, ku autori i quan të ftohtë dhe të ngrirë njerëzit, ndërkohë ambientin e konsideron të ndriçuar e me gjallëri në periudhën e festave të fundvitit.

Është një nga “panorama” normale të kohëve të sotme, ku atmosfera gjallëruese e festave jo gjithmonë shkon paralel me problemet dhe streset e çdokujt në përditshmëri. Ama në fund, çdokush pajtohet me realitetin dhe i lë ngjarjet të rrjedhin natyrshëm (autori në strofën e fundit me foljet “sheh” dhe “mbështetet” pranon pikërisht realitetin, edhe pse të trishtë).

“E ftohtë dhe e ashpër”

E ftohtë është dita sot dhe e ashpër.
Retë të ngrira,
erërat zvarritin të ftohtit.
Të ngrirë edhe njerëzit.
Hapat jehojnë si metal
mbi pllakat e bakrit
dhe retë vështrojnë
liqene të bardhë.

Në qytetin e vjetër janë ngritur,
shtëpiza krishtlindjesh me drita
dhe dritare shumëngjyrëshe që shohin,
në sheshin e vogël me borë.
Një burrë ecën heshtur,
në sheshin me borë me dritë hëne
dhe hijen e tij të madhe e fryn
era mbi shtëpizat.

Njerëz që kalojnë ura të errëta,
shkojnë me nxitim në meshë,
me dritat verbuese në duar.
Në qiellin gri kalojnë re,
mbi kishat,
me kambanare gjysmë të errëta.
Dikush, që mbështetet në mur,
sheh ujin e natës,
me duart e tij në gurët e lashtë./ KultPlus.com

Të martën vjen koncerti premierë i Korit të Filharmonisë së Kosovës për këtë sezonë

Posted on by Kult Plus

Së shpejti mbahet koncerti i parë i Korit të Filharmonisë së Kosovës për sezonin 2024-2025, përcjell KultPlus.

Nën drejtimin e dirigjentit Sasho Tatarchevski, Kori do të sjellë një repertor premierë më 15 tetor 2024, prej orës 19:30, në Kishën Katolike “Shën Ndou” në Prishtinë.

Në këtë mbrëmje do të interpretohet “O Magnum Mysterium” nga Hajrullah Syla, ku si solist do të prezantohet violonçelisti i mirënjohur Antonio Gashi.

Rezervoni datën dhe bëhuni pjesë e kësaj ngjarjeje të veçantë! / KultPlus.com

Fituesit e Nobelit për Paqe paralajmërojnë për rrezik të luftës bërthamore

Posted on by Kult Plus

Liderët e grupit të të mbijetuarve të bombës atomike, që janë shpërblyer me Çmimin Nobel për Paqe, kanë paralajmëruar të shtunën se rreziku i një lufte bërthamore është duke u rritur, dhe kanë bërë thirrje sërish për braktisje të armëve bërthamore.

“Situata ndërkombëtare është duke u përkeqësuar, dhe tani luftërat po kryhen nën kërcënimet për përdorim të armëve bërthamore”, ka thënë Shigemitsu Tanaka, i mbijetuar i bombardimeve amerikane në Nagasaki më 1945, dhe bashkëudhëheqës i grupit Nihon Hidankyo.

“Frikësohem që ne si qenie njerëzore jemi në rrugë drejt vetëshkatërrimit. Mënyra e vetme për ta parandaluar këtë është përmes braktisjes së armëve bërthamore”, ka thënë ai.

Teksa i ka nderuar të mbijetuarit, Komiteti Norvegjez i Nobelit, e ka përmendur shkatërrimin që kanë lënë pas bombardimet në Hiroshima dhe Nagasaki, dhe punën e gjatë të grupit, për shumë dekada, që bota të mos përdorë armë bërthamore.

Komiteti ka thënë se përpjekjet e grupit kanë rëndësi kritike për botën sot, pa e përmendur asnjë shtet në mënyrë specifike.

Presidenti rus, Vladimir Putin ka dhënë sinjale muajin e kaluar se Moska mund të shqyrtojë përgjigjen me armë bërthamore, nëse Shtetet e Bashkuara dhe vendet aleate, i lejojnë Ukrainës të përdorë armët me rreze të gjatë për ta sulmuar Rusinë./REL/ KultPlus.com

‘Krimi është vetëm i imi’, komedia franceze që trajton temat aktuale të shoqërisë

Posted on by Kult Plus

Shfaqja e titulluar “Krimi është vetëm i imi” do të vijë në skenë këtë fundjavë në Akademinë e Arteve. Në një komunikim për News24, regjisorja Driada Dervishi dhe dy nga aktorët e kastit, Neritan Liçaj dhe Pjerin Dervishi, ndanë detaje mbi punën e kryer për këtë vepër.

Regjisorja Driada Dervishi e përshkroi shfaqjen si një komedi franceze e përshtatur për shoqërinë tonë. Ajo theksoi se veprimi përfshin një sërë temash që adresojnë problematikat aktuale të shoqërisë, duke përfshirë edhe çështje universale.

“Një komedi franceze e përshtatur më së miri për shoqërinë tonë. Përfshin një sërë temash që i flasin shoqërisë dhe problematikave të kohës, por trajton edhe problematika universale”, u shpreh ajo.

Aktor Neritan Liçaj theksoi se ekipi ka punuar në një periudhë të ngjeshur, duke e përshkruar procesin si intensiv, por shumë interesant. Ai shprehu optimizmin se publikun e Shkodrës do ta presë mirë këtë vepër, që gërsheton humorin dhe sarkazmën.

“Kemi punuar në një kohë të ngjeshur. Ishte një proces intensiv, por shumë interesant dhe i bukur. Kemi sjellë një vepër ku janë të gërshetuara humori dhe sarkazma. Publiku i Shkodrës e ka pritur shumë mirë”, tha ai.

Ndërkaq, aktori Pjerin Dervishi e cilësoi këtë përvojë si një eksperiencë të re dhe intensive me regjisoren, duke shprehur kënaqësinë për atmosferën e shkëlqyer të grupit.

“Është një eksperiencë e re me regjisoren për mua si aktor. Ka qenë një punë mjaft intensive dhe na ka lënë kënaqësi e mbresa të jashtëzakonshme. Kemi pasur një frymë grupi të jashtëzakonshme”, u shpreh Vlashi.

Shfaqja premton të jetë një ngjarje kulturore e rëndësishme për fundjavën dhe një mundësi për publikun që të reflektojë mbi tema të ndryshme përmes artit të skenës.

Olimpiada Matematike për Vajza, për herë të parë në Kosovë

Posted on by Kult Plus

Olimpiada Matematike për Vajza (EGMO 2025) për herë të parë do të mbahet në Kosovë.

E për këtë, ministrja e Arsimit, Arbërie Nagavci tha se ky organizim, për të cilin janë ndarë 200 mijë euro nga Qeveria e Kosovës, do jetë organizim prestigjioz ndërkombëtar që do të mbahet nga data 11 deri në 17 prill 2025 në Prishtinë, transmeton Klankosova.tv.

“Kjo Olimpiadë do të mbahet për herë të parë në Kosovë, dhe organizohet nga Shoqata e Matematikanëve të Kosovës. Ky do të jetë një organizim prestigjioz ndërkombëtar që do të mbahet nga data 11 deri në 17 prill 2025 në Prishtinë ku do mbledh vajzat më të talentuara si dhe matematikanët më të shquar nga e gjithë bota.  EGMO është gara më prestigjioze ndërkombëtare e matematikës për vajza që ka për qëllim t’i inkurajojë vajzat që të merren me matematikën dhe zbatimin e saj”.

“Gara zhvillohet çdo vit në një vend të ndryshëm të Evropës me pjesëmarrje të rreth 60 shteteve, duke i përfshirë edhe shtetet jo-evropiane që marrin pjesë si mysafirë. Kosova do të ketë jo vetëm një organizim historik, por edhe përfaqësim dinjitoz të vajzave tona”, ka shkruar Nagavci.

“Sot dhe çdo ditë për vajzat tona, sot dhe çdo ditë për të rinjtë, për vendin tonë!”.

Kisha e Shën Antonit në Kepin e Rodonit, në proces restaurimi

Posted on by Kult Plus

Programi i BE, EU4Culture ndau lajmin se konservimi i pikturave murale të shekullit XV, në kishën e Shën Antonit në Kepin e Rodonit, po përparon.

Ky sit i vlefshëm i trashëgimisë i është nënshtruar stabilizimit emergjent përmes programit EU4Culture, i cili ndau online një album fotografik me pamje nga punimet që janë duke u kryer dhe që mundësojnë konservimin e pikturave të çmuara brenda kishës.

Dr Edlira Çaushi drejton këtë përpjekje konservimi, së bashku me ekipin e saj për të ruajtur atë çka ka mbetur nga pikturat murale.

Ndërsa vepra e artit e ruajtur mbulon një sipërfaqe relativisht të vogël në krahasim me brendësinë e kishës, mbeten disa veçori të jashtëzakonshme. Ndër pjesët më të ruajtura të pikturave ndodhen në pjesën e poshtme të absidës, nën nivelin e dyshemesë dhe motive të dukshme përfshijnë një shqiponjë dykrenare me krahë të hapur ose një figurë që i ngjan një kalorëseje grua.

“Jemi të entuziazmuar kur shohim këtë pjesë të rëndësishme të historisë duke u restauruar me kujdes për ta vlerësuar brezat e ardhshëm”, shkruan EU4Culture./atsh/ KultPlus.com

Eugeno Montale: Drejt Vjenës

Posted on by Kult Plus

«Le occasioni» është përmbledhja e dytë poetike e Montales, botuar nga Einaudi, në tetor të vitit 1939 dhe përmbante 50 poezi. Në edicionin e dytë, një vit më pas, përmbledhjes i ishin shtuar edhe pesë poezi të tjera

DREJT VJENËS

Nga Eugeno Montale

Kuvendi barok

prej shkume e biskote

hijesonte një tepricë uji të ngadaltë

dhe tavolinat e shtruara, aty-këtu të mbuluara

me gjethe dhe xhenxhefil.

Nxori kokën një notar, u shkullua përposh

një reje mushkonjash,

na pyeti për udhëtimin tonë,

foli gjatë për përtej kufirin e tij.

Tregoi me gisht urën para syve që kalohet

(na informoi) me një qindarkë taksë.

Na përshëndeti me dorë, u krodh,

qe vetë rrjedha…

Dhe në vend të tij,

prijës brofi nga një hangar

një basot gazmor që lehte,

zëri i vetëm vëllazëror në atë zagushi.

Verso Vienna

Il convento barocco/ di schiuma e di biscotto/ adombrava uno scorcio d’acque lente/ e tavole imbandite, qua e la sparse/ di foglie e zenzero.// Emerse un nuotatore, sgrondò sotto/ una nube di moscerini,/ chiese del nostro viaggio,/ parlò a lungo del suo d’oltre confine.// Additò il posnte in faccia che si passa/ (informò) con un soldi di pedaggio./ Salutò con la mano, spofondò,/ fu la corrente stessa…//Ed al suo posto,/ battistrada balzò da una rimessa/ un bassotto festoso che latrava,// fraterna unica voce dentro l’afa.

***

KOMENT NGA DANTE ISELLA

Një tjetër fletëz e bllokut të shënimeve (po kështu, edhe më tej në këtë përmbledhje, në poezitë Verso Capua, apo Verso Siena, apo Verso Finisterre, në librin e tretë): shënime të shpejta udhëtimi, në stilin e disa faqeve të ciklit Fuori di casa, të përziera me mbikuptime të sapo hijesuara, me një diskrecion snobist. Një kështjellë baroke, prej pastiçerie të lartë, asosh që ka me bollëk në Trentino-Alto Adige, shërben mjaftueshëm për ta ilustruar titullin dhe për ta ambientuar skenën: tavolina të shtruara, në qetinë e një shtrati të zgjeruar të lumit; një notar misterioz që del nga uji, të pyesë dhe të japë habere, i gjithi i përthithur nga rryma e ujit, një qen basoto që hareshëm hidhet të prijë rrugës… Por disa hollësi (gostia, në të cilën nuk ulet ende askush, as nuk dihet se kush do të ulet; ura, qindraka e taksës e domosdoshme për ta kaluar, disi si një ovull akeronti, «përtej kufiri» që i “shfaquri” e tregon me gisht si qcak të vetin) sugjerojnë një udhëtim krejt tjetër, drejt një destinacioni të përbashkët më pak turistik.

Foljet e shpeshta në të kryerën e thjeshtë, që i referohen notarit dhe basotit që i ngjitet për t’iu bërë udhërrëfyes, disa të rirrahura më tepër nga rima verbale (vargjet 6 Emerse, sgrondò; 8 chiese; 9 parlò; 10 additò; 11 informò; 12 salutò, spofondò; 13 fu; dhe 14 balzò) iu referohen serisë analoge nga poezia Vecchi versi (26 penetrò la farfalla…; 27 giunse; 38 batte’; 39 ribatte’; 40 ritrovò; 41 si perse; 45 tornò; 46 discese; 47 scrollò; 48 fu) duke i dhënë numërimit rastësor domosdoshërinë e fakteve dhe shfaqjeve definitive, që dalin nga asgjëja (6 emerse) dhe në asgjë kthehen (12 sporfondò), por që në atë çast fiksohen përgjithmonë, duke u ngarkuar kësodore me një domethënie autre: edhe notari dhe basoti kështu hyjnë numrin e «gjërave që përmbyllen në një rrotullim/ të sigurt si dita dhe kujtesa/ i rritet përbrenda, dielli jeton/ në jetë që në ditët tek futet nën dhe».

Përveç foljeve në të kryerën e thjeshtë mbesin edhe foljet në të pakryerën, vargu 3 adombrava – 15 latrava (në asonancë me 4 tavolo dhe me 16 afa); vetëm një rimë në mes, në xhunkturën e një njëmbëdhjetërrokëshi të thyer (13 stessa – 14 rimessa); një rimë e papërsosur (7 moscerini – 9 confine) dhe një asonancë e përforcuar nga një bashkëtingëllore e dyfishtë (1 barocco – 2 biscotto). Këmbëngulëse është loja aliterative e buzoreve, të shurdhëta (PArlò, POnte, PAssa, PEdaggio, POsto) dhe zanore (BArocco, BIscotto, imBAndite, nuBE, BAttistrada, BAlzò, BAssotto).

/Marrë nga Eugenio Montale, ‘Le ocassioni’, Einaudi, 1996

/Përkthimi: Gazeta Express

«Le occasioni» është përmbledhja e dytë poetike e Montales, botuar nga Einaudi, në tetor të vitit 1939 dhe përmbante 50 poezi. Në edicionin e dytë, një vit më pas, përmbledhjes i ishin shtuar edhe pesë poezi të tjera

DREJT VJENËS

Lexo Edhe:

Nga Eugeno Montale

Kuvendi barok

prej shkume e biskote

hijesonte një tepricë uji të ngadaltë

dhe tavolinat e shtruara, aty-këtu të mbuluara

me gjethe dhe xhenxhefil.

Nxori kokën një notar, u shkullua përposh

një reje mushkonjash,

na pyeti për udhëtimin tonë,

foli gjatë për përtej kufirin e tij.

Tregoi me gisht urën para syve që kalohet

(na informoi) me një qindarkë taksë.

Na përshëndeti me dorë, u krodh,

qe vetë rrjedha…

Dhe në vend të tij,

prijës brofi nga një hangar

një basot gazmor që lehte,

zëri i vetëm vëllazëror në atë zagushi.

Verso Vienna

Il convento barocco/ di schiuma e di biscotto/ adombrava uno scorcio d’acque lente/ e tavole imbandite, qua e la sparse/ di foglie e zenzero.// Emerse un nuotatore, sgrondò sotto/ una nube di moscerini,/ chiese del nostro viaggio,/ parlò a lungo del suo d’oltre confine.// Additò il posnte in faccia che si passa/ (informò) con un soldi di pedaggio./ Salutò con la mano, spofondò,/ fu la corrente stessa…//Ed al suo posto,/ battistrada balzò da una rimessa/ un bassotto festoso che latrava,// fraterna unica voce dentro l’afa.

***

KOMENT NGA DANTE ISELLA

Një tjetër fletëz e bllokut të shënimeve (po kështu, edhe më tej në këtë përmbledhje, në poezitë Verso Capua, apo Verso Siena, apo Verso Finisterre, në librin e tretë): shënime të shpejta udhëtimi, në stilin e disa faqeve të ciklit Fuori di casa, të përziera me mbikuptime të sapo hijesuara, me një diskrecion snobist. Një kështjellë baroke, prej pastiçerie të lartë, asosh që ka me bollëk në Trentino-Alto Adige, shërben mjaftueshëm për ta ilustruar titullin dhe për ta ambientuar skenën: tavolina të shtruara, në qetinë e një shtrati të zgjeruar të lumit; një notar misterioz që del nga uji, të pyesë dhe të japë habere, i gjithi i përthithur nga rryma e ujit, një qen basoto që hareshëm hidhet të prijë rrugës… Por disa hollësi (gostia, në të cilën nuk ulet ende askush, as nuk dihet se kush do të ulet; ura, qindraka e taksës e domosdoshme për ta kaluar, disi si një ovull akeronti, «përtej kufiri» që i “shfaquri” e tregon me gisht si qcak të vetin) sugjerojnë një udhëtim krejt tjetër, drejt një destinacioni të përbashkët më pak turistik.

Foljet e shpeshta në të kryerën e thjeshtë, që i referohen notarit dhe basotit që i ngjitet për t’iu bërë udhërrëfyes, disa të rirrahura më tepër nga rima verbale (vargjet 6 Emerse, sgrondò; 8 chiese; 9 parlò; 10 additò; 11 informò; 12 salutò, spofondò; 13 fu; dhe 14 balzò) iu referohen serisë analoge nga poezia Vecchi versi (26 penetrò la farfalla…; 27 giunse; 38 batte’; 39 ribatte’; 40 ritrovò; 41 si perse; 45 tornò; 46 discese; 47 scrollò; 48 fu) duke i dhënë numërimit rastësor domosdoshërinë e fakteve dhe shfaqjeve definitive, që dalin nga asgjëja (6 emerse) dhe në asgjë kthehen (12 sporfondò), por që në atë çast fiksohen përgjithmonë, duke u ngarkuar kësodore me një domethënie autre: edhe notari dhe basoti kështu hyjnë numrin e «gjërave që përmbyllen në një rrotullim/ të sigurt si dita dhe kujtesa/ i rritet përbrenda, dielli jeton/ në jetë që në ditët tek futet nën dhe».

Përveç foljeve në të kryerën e thjeshtë mbesin edhe foljet në të pakryerën, vargu 3 adombrava – 15 latrava (në asonancë me 4 tavolo dhe me 16 afa); vetëm një rimë në mes, në xhunkturën e një njëmbëdhjetërrokëshi të thyer (13 stessa – 14 rimessa); një rimë e papërsosur (7 moscerini – 9 confine) dhe një asonancë e përforcuar nga një bashkëtingëllore e dyfishtë (1 barocco – 2 biscotto). Këmbëngulëse është loja aliterative e buzoreve, të shurdhëta (PArlò, POnte, PAssa, PEdaggio, POsto) dhe zanore (BArocco, BIscotto, imBAndite, nuBE, BAttistrada, BAlzò, BAssotto). /Marrë nga Eugenio Montale, ‘Le ocassioni’, Einaudi, 1996 /Përkthimi: Gazeta Express/ KultPlus.com

Gonxhja: 500 objekte të restauruara e mirëmbajtura dhe 600 evente artistike e kulturore iu shtuan ofertës turistike

Posted on by Kult Plus

Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, tha sot se ky vit ka qenë një dëshmi e rëndësisë së përkushtimit ndaj trashëgimisë historike duke i paraprirë boom-it të turizmit kulturor që përkthehet në mbështetjen më të qendrueshme të zhvillimit ekonomik.

Duke folur në takimin që u zhvillua sot në Tiranë, për përmbylljen e sezonit turistik veror 2024, Gonxhja theksoi se të flisje për Shqipërinë turistike vite më parë, ndërsa pritej me orë e me ditë të tëra në radhë për viza para ambasadave për të udhëtuar jashtë shtetit, do qe e pamundur.

“Po aq sa duket e pabesueshme sot të shohësh radhët e turistëve të huaj për të hyrë e vizituar muzetë e kështjellat tona, festivalet e eventet, biletaritë, portet e pikat tona kufitare. Ky transformim nuk është rastësor por rezultat i punës së madhe të kësaj qeverie për të udhëhequr me një vizion suksesi”, theksoi ai.

Gonxhja u ndal tek rritja e ndjeshme e vizitorëve, si vendas ashtu edhe të huaj që sipas tij, provon interesin në rritje për thesaret tona kulturore, krahas natyrës dhe ofertës akomoduese e shlodhëse.

Ai vuri në dukje se janë rreth 500 objekte të restauruara e mirëmbajtura, nga të cilat 210 objekte restauruar me buxhet shteti dhe donatorë, 190 objekte mirëmbajtur me buxhet shteti, 99 objekte private trashëgimie kulturore përfitues nga buxheti i shtetit për Bonusin e Rijetëzimit.

Kjo punë e jashtëzakonshme, vijoi Gonxhja, të shoqërohet me sisteme menaxhimi për biletim e mirëadministrim efikas, teknik e financiar.

Sipas tij, rreth 5 mijë paga mujore llogariten të gjenerohen vetëm nga thirrjet dhe financimet e projekteve artistike e kulturore për vitin 2024.

“Kemi organizuar mbi 600 evente artistike e kulturore në mbarë vendin, duke shënuar një rritje të jashtëzakonshme prej 150% krahasuar me vitin e kaluar. Shfaqje, koncerte, eksperienca inovative e gjithëpërfshirëse dhe ekspozita të hapura për publikun kanë sjellë një mozaik të larmishëm artistik e argëtues për mbi 500,000 spektatorë”, u shpreh Gonxhja.

“Këto ngjarje jo vetëm që kanë pasuruar ofertën kulturore të vendit, por kanë gjallëruar ekonominë lokale duke ofruar mundësi të reja për sipërmarrësit vendas, duke rritur punësimin e të rinjve, si dhe duke vendosur kulturën në zemër të zhvillimit ekonomik. Gjithashtu, mbështetja e artizanatit ka ndihmuar veçanërisht në zonat rurale dhe qytetet më të vogla, duke i ofruar artizanëve, zejtarëve, duar-artëve edhe më shumë mundësi në tregtimin e punimeve të tyre unike”, vijoi ai.

Megjithatë, tha ministri, për të përballuar këtë rritje të ndjeshme të turizmit, është thelbësore të vendosen standarde të larta shërbimi, të cilat përkojnë me pritshmëritë e vizitorëve vendas dhe të huaj.

“Fokusi ynë sot shkon tek kualifikimi i kapaciteteve njerëzore, duke inkurajuar aktivisht regjistrimin e studentëve në programet e arsimit profesional, ku vetëm në vitin e ri akademik, janë regjistruar 4,700 studentë, 10% më shumë se në vitin e kaluar, ku gjithmonë e më shumë rritet interesi për sektorin turistik. Le të përfitojmë nga ky entuziazëm dhe të vazhdojmë ta kthejmë Shqipërinë në një destinacion edhe më interesant turistik e investimi, ku së pari çdo shqiptar të dëshirojë të punojë e të jetojë”, përfundoi Gonxhja. /atsh/ KultPlus.com

Në Drenas, sot rivarrosen 3 viktima të luftës – ishin pjesë e listës së të zhdukurve

Posted on by Kult Plus

Pasi identifikimit përmes analizës shkencore të ADN-së, nga mbetjet mortore të zhvarrosura gjatë vitit të kaluara (nga lokacioni i varrezave në Prekaz), familjet kanë vendosur që sot në Drenas, përkatësisht në Polluzhë dhe Shtuticë, të rivarrosen: Xhavit Maloku nga Polluzha, Agim Syla dhe Besim Berisha nga Shtutica.

Këta viktima ishin në Listën e Personave të Zhdukur, bën me dije udhëheqësi i Njësisë së Komisionit Qeveritar për Personat e Zhdukur, Kushtrim Gara, njofton Klankosova.tv.

“Me këtë rast, Komuna e Drenasit , në nderim të viktimave të luftës, Xhavit Maloku, Agim Syla, Besim Berisha, dhe Ramadan Hoxha (rivarrosur më 1 tetor 2024) e Gani Baleci (rivarrosur më 14 korrik 2024), organizon Mbledhje Përkujtimore, duke filluar nga ora 12:00 në Sallën e Kulturës, për të vazhduar pastaj me ceremonitë e rivarrimit në Polluzhë (ora 14:00) dhe Shtuticë (ora 15:00), me përkrahjen e Komisionit Qeveritar për Persona të Zhdukur Qeveritar për Persona të Zhdukur, Ministrisë së Mbrojtjes/Forcës së Sigurisë së Kosovës, Institutit për Mjekësinë Ligjore, Kryqi i Kuq i Kosovës / Red Cross of Kosova dhe Shoqatës së Familjeve ‘ For New Life Kosovo’”, thuhet në njoftimin e Garës.

“Lavdi e nderim, mirënjohje për guximin dhe sakrificën e trimave, dëshmorëve, të rënëve dhe gjithë viktimave të luftës, që janë shembulli frymëzues i guximit dhe vendosmërisë njerëzore”.

Lamtumira pa lavdi e Fatos Arapit, poetit që lavdishëm i thuri hymne dashurisë

Posted on by Kult Plus

Albert Vataj

Më 11 tetor 2018, ndaloi zemra e Fatos Arapit, poetit që i mëkoi vargje përjetësie jetës, fjalë shpirti dhe rrahje pulsi dashurisë dhe atdheut. Sendërtoi tempullin e lartë fjalës poetike, me një ngulmim të thellë përjetimi, me atë ritëm dhe muzikalitet që është dhe do të mbetet melodike në ëndjen dhe dëshirimin tonë për dehje.

Poeti Fatos Arapi vdiq, pas një “vdekje” të vullnetshme pranie publike, e cila vjen me modernitetin përmes një mobilizimi mizor për të përjashtuar ata që shenjtëruan fjalën e shpirtit dhe lartësuan ndjenjën e përjetimit, dhe kurorëzuar tiranë në mbretërinë e hireve të komunikimit poetik. Erdhën ata, poetët e rinjë, ata që dilnin nga honet e narcizmit dhe mediokritetit, ata që cingërisin medieve për të zënë I’u dha lamtumirës, ashtu modestisht siç edhe jetoi, ashtu pa bujë e ceremoniale. Ndërroi banesë duke pranuar të ishin me të në këtë udhë të mbramë vetëm ata që vërtetë e deshën dhe e vlerësuan, ata që ju gjendën në të gjallë e nuk munguan në të sosur.

Nuk mundet kurrsesi të gjithëpranohej që një poet t’i jepej një ikje kaq tinzare sa kjo e Fatos Arapit, një lamtumirë me kaq pak ndere dhe respekt, një fashitje prej gjërave të të sotmes, kaq shqiptare.

Politika, e cila bëri lajmësin e keq, më mirë se ç’duhej, pati paftyrësinë të bënte edhe mënjanësin e një detyrese që kishte për Fatos Arapin, për poetin që mëkoi shpirtin e një epoke.

Ai, Fatos Arapi meritoi diçka më shumë se sa ju ofrua si e mbramja mundësi e vlerësimit dhe mirënjohjes. Nuk duhej lënë të ikte pa marrë me vete diçka që ishte e tija, përulësinë e një gjenerate që u dashurua dhe dashuroi me vargjet dhe lirikat e tij. As lule, as kurora, as marsh funebër, as kamera e as… asgjë, çfarë i detyrohet bujarisht çdo shoqëri baltimit të një shpirti në pragun e përjetësisë. U thanë fjalë ashtu me turravrap ditën e kobit. Nuk mungoi askush në këtë poter morte, madje as ata që nuk i’a kishin haberin se kush ishte ky Fatos Arapi. Shpengoi secili gojtarinë e vet, cakut të hidhërimit. Hapën syndyqet e kujtesës zejtarët e shtirjes dhe manipulimit, e lotin e teren në pendesën e fjalëve të pathëna. E nisën dhe e mbarun ditën e përmortshme me përshpirtje dhe ikën, duke marrë me vete atë grush dhe që dot s’ia hodhën mbi qivur.

E megjithatë ai iku, duke na lënë veprën si amanet i shpirtit që e farkëtoi me kaq përkushtim dhe ndjenj. Iku për të mbetur ai që njohëm përmes vargjeve, Fatos Arapi, poeti i dëshirueshëm, shpirti që mëkoi në çdo kraharor ëndrrën dhe dashurinë.

Iku një poet bashkë me gjethet nën renë e këtij qielli tetori, për të lënë te secili nga ne pengje të një ëndrre që do të na mbetet vetëm poezi.

Poet, të qoftë dheu i lehtë, e kujtesa e pashuar! Meritofsh shpërblimin e dritës së parajsës, shkrepëtimat e së cilave i ndeze me shpirtin tënd në poezinë që mbolle në ëndjet tona.

Poetë të kalibrit të Fatos Arapit vetëm vijnë, siç ai erdhi, për të mbetur te secili nesh, me fjalën e hirshme dhe shpirtin e ngrohtë, me tamëltimin dëshirues të pasionit dhe meditimin shkundullitës, të ngjitjes së fjalës dhe poezisë, lart, lart në Panteon, aty ku t’u ligjërojë gjeneratave dhe t’u thuri hymne pavdekësisë, përmes magjisë së pasionit./ KultPlus.com

Luiza Xhuvani mesazh për gratë në përballjen kundër kancerit të gjirit: Lufta e vështirë, por ju më të forta

Posted on by Kult Plus

Aktorja e njohur e skënës shqiptare Luiza Xhuvani përcolli sot një mesazh për të gjitha vajzat dhe gratë, që po luftojnë me kancerin e gjirit.

Në një video të publikuar nga ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, Xhuvani i bën apel grave që të mos harrojnë kurrë se çdo ditë është një hap përpara.

“Për të gjitha vajzat e gratë që po luftojnë me kancerin e gjirit. Nuk duhet të harroni kurrë se çdo ditë është një hap përpara. Forca, kurajo dhe vendosmëria juaj janë më të fuqishme se çdo pengesë. Lufta është e vështirë, por ju jeni më të forta”, tha Xhuvani.

Aktorja Luzia Xhuvani u shpreh se “çdo ditë e kaluar çdo betejë e përballuar është një fitore”.

Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale vijon fushatën ndërgjegjësuese për të mundësuar kontrollin dhe diagnostikimin e hershëm të kancerit në gjirit.

Përveç vizitave falas në 12 spitalet rajonale në gjithë vendin, në kuadër të “Tetorit Rozë” janë krijuar lehtësi për çdo grua në qytet dhe zonat rurale, për të kryer mamografi falas përmes njësive të lëvizshme shëndetësore.

Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale vijon fushatën ndërgjegjësuese për të mundësuar kontrollin dhe diagnostikimin e hershëm të kancerit në gjirit.

Përveç vizitave falas në 12 spitalet rajonale në gjithë vendin, në kuadër të “Tetorit Rozë” janë krijuar lehtësi për çdo grua në qytet dhe zonat rurale, për të kryer mamografi falas përmes njësive të lëvizshme shëndetësore./atsh/ KultPlus.com

Sonte mbahet koncerti i Orkestrës Frymore të Filharmonisë

Posted on by Kult Plus

Orkestra Frymore e Filharmonisë së Kosovës sonte do të prezantohet me një koncert artistik para publikut, nën drejtimin e dirigjentit Dario Salvi dhe me pjesëmarrjen e violonçelistit Konstantin Manaev.

Me një program dinamik, Orkestra do të sjellë vepra nga Donizetti, Lindpaintner, Vaughan-Williams, si dhe “Koncertin për violonçel” dhe orkestër frymore nga Gulda.

Koncerti mbahet sonte, më 12 tetor 2024, ora 19:30, në Atelienë e Pallatit të Rinisë/ KultPlus.com

Zvicra sot përballë Serbisë

Posted on by Kult Plus

Sot, Zvicra përballet me Serbinë në kuadër të Ligës së Kombeve.

Ka dy vjet që kur këto dy skuadra nuk janë ballafaquar, e dihet që sytë janë te kapiteni shqiptar, Granit Xhaka.

Ani pse Xhaka ‘cilësohet’ si provokator nga serbët, skuadra e tij i del përkrahës, dhe se pa të nuk nisen askund, raporton Klankosova.tv.

Ndeshja nis nga ora 20:45.

89 vite nga lindja e tenorit më të famshëm në histori, Luciano Pavarotti

Posted on by Kult Plus

Sot janë bërë 89 vite nga lindja e këngëtarit më të famshëm në botën e operas, Luciano Pavarotti, shkruan KultPlus.

Luciano Pavarotti ka lindur më 12 tetor 1935, është tenori më i famshëm italian i tridhjetë viteve të fundit si edhe këngëtari më i famshëm jo vetëm në botën e operas, por ndër të gjitha zhanret.

Pavaroti lindi në Modena (Emilia-Romanja), Italinë e veriut, dhe vdiq po aty.

Babai i tij ishte këngëtar amator me një farë dhuntie, në ushtri shërbeu si furrëtar. Në fillim Pavaroti donte të bëhej mësues dhe mësoi dy vite nxënësit në Scuola delle Magistrale. Në vitin 1956 Pavaroti ka studiuar me tenorin Arrigo Pola dhe për një kohë të shkurtër me M° Ettore Campogalliani në Mantova.

Pavaroti këndoi për herë të parë në botën e operas më 29 prill 1961, në rolin e Rodolfos në Bohema, në teatrin e operas të Regjo Emilias.

Debutimi në USA nuk vonoi të mbërrinte dhe kështu në shkurt të vitit 1965, në Miami (majemi) këndoi së bashku me sopranon Joan Sutherland (Xhoen Sadhërlend), në operan Lucia di Lammermoor.

Ai ka vdekur më 6 shtator 2007 në Modena të Italisë.

Një ndër thëniet më të bukura të cilën Pavaroti e ka thënë është:

“Mendoj që një jetë për muzikën është një jetë e kaluar mirë, dhe kjo është ajo që unë i jam përkushtuar”.

Disa prej veprave të tij ndër vite janë:

O sole mio (1979)

Mamma (1984)

Passione (1985)

Tutto Pavarotti (1989)

The essential Pavarotti (1990)

Ti amo – greatest love songs (1993)

Pavarotti Plus (1997)

Pavarotti greatest hits – the ultimate collection (1997)

Luciano Pavarotti – Ti adoro (2003). /KultPlus.com

Dita Botërore e Zogjve Shtegtarë, OKB: Kërcënohen nga ulja e numrit të insekteve

Posted on by Kult Plus

Sot është Dita Botërore e Zogjve Shtegtarë. Për vitin 2024, kjo ditë botërore festohet dy herë, më 11 maj dhe 12 tetor, në përputhje me natyrën ciklike të shtegtimit të shpendëve në hemisfera të ndryshme.

Zogjtë luajnë një rol vendimtar në pllenim dhe kontrollin e dëmtuesve, dhe mungesa e insekteve i prish këto funksione të ekosistemit. Për këtë arsye, tema e këtij viti është “Mbroni insektet, mbroni zogjtë”. Megjithatë edhe mbipopullimi i disa insekteve, në mungesë të grabitqarëve të tyre natyrorë që janë zogjtë, mund të shkaktojë gjithashtu shpërthime që dëmtojnë shëndetin e bimëve në përgjithësi dhe bujqësisë në veçanti.

Fushata e Ditës Botërore të Zogjve Shtegtarë në 2024 thekson nevojën për masa proaktive të ruajtjes. Kjo përfshin reduktimin e përdorimit të pesticideve dhe plehrave, dhe kur është e mundur, kalimin në bujqësi organike. Masa të tjera përfshijnë ruajtjen dhe lidhjen e zonave të bimësisë natyrore që ofrojnë ushqim dhe strehim për zogjtë dhe speciet e tjera, në peizazhet bujqësore. /atsh/ KultPlus.com

Roli i gruas në Luftën e Dytë Botërore, seri aktivitetesh në 80-vjetorin e Çlirimit të Vlorës

Posted on by Kult Plus

Bashkia e Vlorës ka nisur aktivitetet në kuadër 80 -vjetorit të çlirimit të qytetit.

Ky 80 -vjetor, i cilësuar si vit jubilar për historinë e vendit, ka nisur me një sërë aktivitetesh në qytetin e Vlorës. Sipas kalendarit të publikuar nga Bashkia e Vlorës janë plotë 5 ditë me aktivitete të ndryshme, ndërsa Bashkia e qytetit ka publikuar edhe programin e aktiviteteve.

Aktiviteti që ka çelur siparin ishte ekspozita me tematikën, “Gruaja në luftë”. Një ekspozitë e mbajtur në ambientet e muzeut Historik ku përmes fotografive dhe fakteve historike paraqitet roli dhe ndihmesa që gratë dhanë në luftën e dytë botërore.

“Ky aktivitet është një ekspozitë retrospektive për të gjithë gratë që kanë dhënë jetën në Luftën e Dytë Botërore. Pjesë të formacioneve të ndryshme partizane, janë gjithsej 35 dëshmore dhe heroina që gjenden në kartelat në arkivin e fondit Arkivor”, u shpreh Skënder Spahiu, Drejtor i muzeut.

Kryebashkiaku Ermal Dredha i ka bërë thirrje të rinjve, të njohin historinë e të ecim në gjurmët e të parëve, për një atdhe më të mirë.

“Çfarë kontributi kanë dhënë ato në tjera kushte përballë një pushtuesi. Janë ato gra që janë vetëflijuar, dhanë jetën e tyre për të qenë ata që jemi sot. Ndaj duhet të jemi shumë mirënjohës, ta njohim mirë historinë e vendit tonë dhe t’i japim vlerat që i takojnë në të gjithë këtë rrugëtim”, u shpreh Dredha.

Këtë të premte organizohet gjithashtu një koncert festiv me fëmijë të shkollave të qytetit dhe qendra kulturore e fëmijëve.

Ekspozita: “Gruaja në luftë” / KultPlus.com

FSK zë vendin e dytë në mesin e 111 ekipeve në garën “Cambrian Patrol”në Mbretërinë e Bashkuar

Posted on by Kult Plus

Ekipi i Forcës së Sigurisë së Kosovës (FSK) është radhitur në vendin e dytë, duke u shpërblyer me medalje të argjendtë në garën “Cambrian Patrol 2024” në Mbretërinë e Bashkuar.

Ministri i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci, përmes një postimi në Facebook, ka njoftuar se këtë sukses ekipi i FSK-së e ka arritur në garën ku ishin 111 ekipe,  prej tyre 37 ekipe ndërkombëtare nga 36 shtete të ndryshme të botës.

“Gara ‘Cambrian Patrol’ është një nga garat më sfiduese në botë, ku ekipet kalojnë nëpër detyra sfiduese ushtarake si përgatitje taktike, përballje me rreziqe CBRN, operacione mjekësore, rikonicion dhe zbulim të forcave, sulm, eksploziv dhe fushë e minuar, kalim i pengesave ujore, caqe te artilerisë fushore, dhe përballje me situata të burgosurve”, ka shkruar Maqedonci.

Ministri ka thënë se Forca e Sigurisë së Kosovës në garë mori pjesë me ekipin e Regjimentit të Tretë të Këmbësorisë të Komandës së Forcave Tokësore, të cilët treguan angazhim të jashtëzakonshëm dhe profesionalizëm të lartë gjatë procesit të realizimit të garës./ KultPlus.com

‘Këtu asgjë nuk është në atë vend siç ka qenë, ss beteja që ka vallëzuar me koka dhe shpata’

Posted on by Kult Plus

Poezi nga Beqir Musliu

”Mbretëria e rrënuar e Kosovës”

Zemra kemi mundur t’i nxjerrim në secilin trëndafil
Derisa bozhuret të ligjërojnë mbi atë mbretëri
Që është rrënuar deri në gurin e fundit të themelit
Përse nuk arritën ka krijojnë as pamjen e mykur

Këtu asgjë nuk është në atë vend siç ka qenë
As beteja që ka vallëzuar me koka dhe shpata
Zllapohet tash gjaku e bozhuret hanë vetveten
Në mungesë të bukës që e sosi mbretëria e marrë

Luftëtarët i varëm për degët e historisë
Kemi mundur t’i kërkojmë fëmijët tanë nëpër luftëra
Të cilët na i mësuan emrat si të stërgjyshërve
Apo i ndrydhën në këtë ditë që është jatagan

Nëse prapë zë fill beteja atëherë ku jemi ne
Do të ktheheshim në zanafillë apo do të mbylleshim
Në zemrat e bozhureve si në zemrat tona robër
Të ëndërrojmë parajsën e kuqe si vuajtjen tonë

Por këtu gjithçka tjetër është rrënuar përveç nesh. / KultPlus.com

Të përqafuara deri në momentin e fundit, imazhi zemërthyer i koalave që po bën xhiron e botës

Posted on by Kult Plus

I gjetën të pajeta dhe të përqafuara deri në momentin e fundit.

Një dashuri sublime deri në vdekje  me nënën koala që përpiqej ta mbronte foshnjën e vet deri në momentet e tyre të fundit.

Imazhi zemërthyer që po bën xhiron e botës dhe tashmë është kthyer në simbolin e një tragjedie që nuk mund të shmangej.

Ato u goditën nga një makinë në jugperëndim të Brisbane, Australi.

”Dhe ato qëndruan atje, së bashku, në anë të rrugës deri në sekondat e fundit”, shkruan la stampa.it.

Një tjetër thirrje dëshpëruese vjen nga ”Shoqëria e Mbrojtjes së Koalës Ipswich”, e cila gjeti trupat e tyre dhe raportoi incidentin, duke i kujtuar të gjithëve se kjo është periudha e lëvizjes më të madhe për koalat, pasi ato janë në sezonin e plotë të çiftëzimit.

“Kjo nënë dhe foshnja e saj na u raportuan këtë mëngjes. Është një kujtesë tragjike se sa e rëndësishme është të ngadalësosh dhe t’i kushtosh vëmendje jetës së egër. Ato ndajnë mjedisin tonë, jo anasjelltas”, theksoi organizata

Këta marsupialë janë shpallur në rrezik zhdukjeje që nga viti 2022.

Habitati i tyre, tashmë i shkatërruar, sakrifikohet vazhdimisht për zhvillimin urban, bujqësor dhe industrial.

Pas shkatërrimit të mjedisit të tyre, kërcënimi më i madh mbetet trafiku rrugor.

Rreth 300 koala vdesin çdo vit vetëm në Queensland juglindor, të goditura nga makinat.

”Ky rast na ka shkatërruar. Çdo kafshë që shohim të aksidentuar në rrugë na thyen zemrat. Diçka duhet të ndryshojë, para se të jetë tepër vonë për këto krijesa që do të duan të jetojnë ende në atë që dikur ishte shtëpia e tyre”, theksojnë qytetarët./ KultPlus.com

Hovenier falënderon Kasanof për vizitën në Kosovë, njofton për takimet dhe diskutimet që pati

Posted on by Kult Plus

Ambasadori amerikan, Jeff Hovenier ka falënderuar të dërguarin amerikan për Ballkanin Perëndimor, Alexander Kasanof, për vizitën e tij në Kosovë.

Hovenier përmes një cicërime në ‘X’ tha se Kasanof pati diskutime të rëndësishme me liderë dhe partnerë në qeveri, media e shoqëri civile.

Këto diskutime, sipas tij ishin për përmirësimin e bashkëpunimit konstruktiv dhe për të avancuar rrugën drejt Bashkimin Evropian e sigurinë në Kosovë.

“Faleminderit DAS Kasanof për vizitën e tij në Kosovë. Diskutime të rëndësishme me liderë dhe partnerë në qeveri, media, shoqëri civile dhe biznes mbi mënyrat për të përmirësuar bashkëpunimin konstruktiv dhe për të avancuar drejtimin evropian, prosperitetin dhe sigurinë e Kosovës”, shkroi Hovenier.

Kasanof qëndroi në Prishtinë pas vizitave që bëri këtë javë në Serbi dhe në Bosnje e Hercegovinë.

Ky ishte turneu i tij i parë në rajon prej se mori detyrën e të dërguarit amerikan për Ballkanin Perëndimor në korrik të këtij viti./ KultPlus.com

Takim me shkrimtarin Ag Apolloni, prezantohet romani i tij i fundit ‘Sikur të isha djall’

Posted on by Kult Plus

Flonja Haxhaj

Sonte, në hapësirat e librarisë ‘Dukagjini’ në Prishtinë është mbajtur takim me shkrimtarin Ag Apolloni, me ç’rast edhe është bërë prezantimi i romanit të tij të fundit të titulluar ‘Sikur të isha djall’, shkruan KultPlus.

Pjesëmarrësit, dashamirë të librit, mbushën këtë hapësirë, teksa prisnin edhe takimin me Apollonin për të marrë nënshkrimin e tij dhe të flisnin për më shumë detaje rreth librit.

Vetë shkrimtari Ag Apolloni, tha për KultPlus se ky libër ka në qendër dashurinë, por më shumë se kaq, romani ndërlidhet edhe me tema të tjera.

“Është një roman që paraqet një linjë dashurie mes dy të rinjve në vitin 2013 në Vjenë. Është një roman për dashurinë dhe për dashurinë ndaj Vjenës. Aty më pas gërshetohen edhe temat e tjera si muzika, jeta në përgjithësi, piktura”, theksoi Apolloni.

Ai më tutje u shpreh se ‘Sikur të isha djall’ zanfillën e ka që në romanin e tij të parë, nga i cili është frymëzuar gjithë ky libër.

“Ky roman të çon tek romani i parë sepse flet për romanin e parë dhe atë e ka edhe si preteks, pra ‘Ulërimën e Ujkut’ dhe kushdo që e ka lexuar atë libër e sheh se është një skenë aty, një pjesë e vogël që e ka frymëzuar krejt këtë libër”, tha shkrimtari duke shtuar më tutje se një prej arsyeve pse e gjithë historia zhvillohet në Vjenë është sepse romani i tij i parë është shkruar pikërisht në këtë qytet.

Autori Apolloni ka nisur këtë libër vitin e kaluar, fillimisht duke marrë detaje për qytetin e Vjenës, ndërkaq ai thotë se pjesa tjetër është shkruar shumë shpejt.

“Ky libër është shkruar relativisht shpejt, unë e kam nisur vitin e kaluar të marr disa precizime, disa shënime, detaje për qytetin e Vjenës, sa herë kam shkuar atje, kam mbajtur shënime si quhet ura si quhet ndonjë rrugë atje, ndërsa pjesa tjetër është shkruar shumë shpejt”, përfundoi Apolloni për KultPlus.

Ag Apolloni është shkrimtar dhe professor në Universitetin e Prishtinës. Veprat e tij janë shpërblyer me shumë çmime dhe janë përkthyer në shumë gjuhë. Romanet e tij janë vlerësuar lart nga Mieke Bal, John Kerrigan, Julie Ginzberg si dhe nga kritika shqiptar./KultPlus.com

Manastiri i Ungjillizimit po i nënshtrohet restaurimit në Gjirokastër

Posted on by Kult Plus

Manastiri i Ungjillizimit në fshatin Vanistër të Gjirokastrës po i nënshtrohet restaurimit.

Lajmi u bë i ditur nga ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, i cili ndau foto nga puna për restaurimin e manastirit.

Restaurimi i këtij manastiri përveç stabilizimit nga degradimi i lartë, synon më tej edhe shfrytëzimin për një turizëm të kujdesshëm kulturor.

Ky projekt financohet nga Departamenti Amerikan i Shtetit, Fondi i Ambasadorëve për Ruajtjen e Trashëgimisë Kulturore, të SHBA dhe Ambasada e SHBA në Shqipëri, përmes CHwB.

Kisha e Ungjillizimit është ndërtuar në vitin 1582. Këtë e vërteton mbishkrimi i gdhendur mbi një tullë të murosur në apsidë jashtë kishës.

Manastiri i Ungjillëzimit është rreth një orë mbi fshatin Vanistër të Dropullit. Në qendër të manastirit është kisha e Ungjillizimit, ndërsa konakët janë në anën jugore.

Manastiri është i rrethuar me mure. Kisha e manastirit i është kushtuar Ungjillizimit të Hyjlindëses dhe kremton më 25 mars./ KultPlus.com