Pesë shqiptarë në mesin e influencueseve më të mirë të Zvicrës

Në Zvicër është organizuar edicioni i katërt i ndarjes së çmimeve për influencerë të ndryshëm.

Në mesin e nëntë më të mirëve janë edhe pesë shqiptarë.

Mimoza Lekaj ka fituar çmimin për kategorinë “Beauty Creator”, motra e saj Ardiana Lekaj për “lifestyle”, Taulant Gashjani i njohur si T-Ronimo ka fituar në kategorinë “entertaiment”, Mirlinda Lajqi në “fashion” dhe në kategorinë e muzikës ka fituar reperi EAZ, Arbër Rama, përcjell albinfo.ch.

Gjithsej 54 personalitete të internetit konkurruan kundër njëri-tjetrit në edicionin e katërt të Smile Swiss Influencer Awards në “The Hall” në Dübendorf.

Biznesi i influencuesve në Zvicër duket se po lulëzon. Këtë vit numri i të nominuarve u dyfishua, nga tre persona për kategori në gjashtë. Juria, e përbërë nga ekspertë të industrisë dhe organizatori Fabian Plüss, u mahnit.

Plüss thotë: “Si gjithmonë, vendimi ishte i vështirë, kishte kaq shumë krijues të mëdhenj atje. Ata të gjithë kontribuojnë në zhvillimin e vazhdueshëm të skenës së krijuesve në Zvicër.” Ai vlerëson punën e palodhur dhe inventivitetin e të gjithë pjesëmarrësve, shkruan 20minuten. /KultPlus.com

700 tifozë zviceranë në “Fadil Vokrri” për ndeshjen Kosovë – Zvicër

Federata e Zvicrës ka njoftuar se 700 tifozë zviceranë kanë prerë biletat për ta parë ndeshjen Kosovë – Zvicër

Pos kësaj, sipas mediave në Zvicër, ky numër mund të jetë edhe më i madh, pasi mund të këtë familjarë të Xherdan Shaqirit, Granit Xhakës dhe futbollistëve të tjerë kosovarë që luajnë për Zvicrën e që mund të bëjnë tifozllëk për ta.

Argëtimi me golf

Çfarë duhet të bëni në kohën tuaj të lirë? Pas stërvitjes të së mërkurës, disa yje të Zvicrës ndërruan topin e madh me një top të vogël për të bërë një lojë golfi. E duket që Zvicra ka shumë të pasionuar pas këtij sporti, e që nuk janë shqiptarët por yjet e Zvicrës si Renato Steffen, Gregor Kobel dhe Ruben Vargas. Edhe trajneri Murat Yakin duket se pëlqen të luajë gol dhe ai e bëri këtë gjatë kësaj kohe.

Zvicra nuk do të stërvitet në Kosovë

Sipas asaj që shkruan Blick, Kombëtarja e Zvicrës nuk do të mbajë asnjë stërvitje në Kosovë. Stërvitja e fundit do të jetë premten në mbrëmje në Valais. Ata pritet që të udhëtojnë me avion nga Sioni në orën 15:30 për në Prishtinë ku do të mbërrin për rreth dy orë. Sommer, Xhaka dhe disa futbollist të tjerë pritet të udhëtojnë vetëm me një bagazh dore e ku ai pritet të arrijë sonte në Kosovë nga Zurichu.

Shumë tifozë zviceranë në Kosovë

Sipas Federatës së Zvicrës, rreth 700 tifozë zviceranë do ta ndjekin ndeshjen në sektorin e mysafirëve të stadiumit Fadil Vokrri, derisa stadiumi ka kapacitet 14000 njerëz dhe është ndërtuar në vitin 1922. Mediat në Zvicër thonë se përpos këtyre 700 tifozëve aty mund të këtë edhe fansa të tjerë të Zvicrës, që janë fansa të Xherdan Shaqirit, Granit Xhakës dhe Uran Bislimit.

Të gjitha futbollistët, të gatshëm për lojë nga Zvicra

Përveç Filip Ugrinic, i cili u ftua për herë të parë, por që nuk erdhi për shkak të një lëndimi në ije, Murat Yakim ka gati tërë skuadrën dhe nuk ka pasur ndonjë lëndim gjatë stërvitjeve.

Zvicra shpallet sërish vendi më i mirë në botë

Renditja e përgjithshme e vendeve më të mira mat performancën globale në një sërë metrikash, ku Zvicra sërish u shpall vendi më i mirë në botë për vitin 2022.

Pa dyshim se kjo mund të mos jetë surprizë për ata që njohin renditjet e ndryshme ndërkombëtare dhe e kanë parë Zvicrën të marrë rezultate të larta shumë herë në të kaluarën.

Tani raporti i ri i US News & World Report e ka renditur Zvicrën “më të mirën në botë”.

Arsyeja e pozitës në krye, sipas raportit, është se Zvicra ka “papunësi të ulët, fuqi punëtore të kualifikuar dhe një nga prodhimet më të larta të bruto vendore për frymë në botë. Ekonomia e fortë e vendit mbështetet nga normat e ulëta të taksave të korporatave, një sektor shërbimi shumë i zhvilluar dhe një industri prodhuese e teknologjisë së lartë”.

Nga 10 kriteret mbi të cilat janë vlerësuar vendet, Zvicra ka marrë 100 pikë (nga 100 maksimumi) për sensin e saj të biznesit, duke u renditur gjithashtu lart (96.7) për cilësinë e jetës. / albinfo.ch / KultPlus.com

Nuk ka asnjë përshkrim të disponueshëm
Nuk ka asnjë përshkrim të disponueshëm

Parlamenti i Zvicrës i thotë Po traktatit të ndihmës juridike me Kosovën

Pas Dhomës Nacionale, dhjetorin e kaluar, Dhoma e Kantoneve ka miratuar të hënën njëzëri dhe pa diskutim marrëveshjen e ndihmës juridike.

Sipas të gjitha gjasave, Zvicra mund të lidhë një marrëveshje për ndihmë të ndërsjellë juridike në çështjet penale me Republikën e Kosovës. Pas Dhomës Nacionale, pro këtij bashkëpunimi ka votuar  edhe Dhoma e Kantoneve (Senati), transmeton albinfo.ch

Dhoma e vogël pra ka miratuar të hënën njëzëri dhe pa diskutim marrëveshjen e ndihmës juridike. Ndërsa Dhoma Nacionale ka miratuar dokumentin në dhjetor të vitit që shkoi, me 176 vota pro, 6 kundër dhe dy abstenime.

Me gjithë këtë, marrëveshja mund të jetë ende subjekt i referendumit fakultativ, njoftojnë shërbimet parlamentare.

Siç ka njoftuar Këshilli Federal lidhur me traktatin, Zvicra dhe Republika e Kosovës tashmë janë duke punuar së bashku në zbulimin dhe ndjekjen e veprave penale bazuar në ligjet e tyre përkatëse kombëtare, përcjell albinfo.ch. Marrëveshja e re e ndihmës së ndërsjellë juridike synon të thjeshtojë dhe përshpejtojë bashkëpunimin.

Zbatimi nuk kërkon ndonjë ndryshim në ligj.

Kontrata hyn në fuqi kur të plotësohen kërkesat e vendeve përkatëse dhe të dyja palët kanë njoftuar njëra-tjetrën. Ministrja e Drejtësisë Elisabeth Baume-Schneider theksoi në senat se Zvicra e njohu pavarësinë e Republikës së Kosovës saktësisht 15 vjet më parë, më 27 shkurt 2008./albinfo.ch

Jepet premierë në Zvicër monodrama e Ridvan Dibrës, “Në emër të Atit”

Monodrama, në regjinë e Sulejman Rushitit, jepet në Kloten (ZH). Rolin e vetëm, atë të Andreas, e luan Daut Ahmeti i cili është edhe producent i shfaqjes.

“Procesi i provave ka zgjatur rreth një muaj dhe tani është caktuar data e premierës. Bëhet fjalë për monodramën me titull `Në emër të atit`, me autor shkrimtarin e njohur nga Shkodra, Ridvan Dibra. Autori është frymëzuar nga miti i Eneas së Trojës, pra ikja e Eneas ditën kur bie Troja”, thotë për Albinfo.ch personi që e ka vënë shfaqjen në skenë, regjisori i njohur nga Gostivari, Sulejman Rushiti.

Shfaqja vihet në gjuhën shqipe. Aktori (i vetëm) që luan rolin e Andreas, Daut Ahmeti, njëkohësisht është edhe producent i shfaqjes që është përgatitur në kuadër të shoqatës/teatrit Artina/on.

Kompania teatrore që e prodhon shfaqjen është e regjistruar nga Daut Ahmeti, aktori që edhe e interpreton rolin e Andreas në monodramë. Ai më ftoi para rreth 5-6 muajsh dhe ma dërgoi tekstin. Pasi e lexova, vendosëm ta vëmë në skenë.

Është pra projekt shqiptar në Zvicër, sepse shoqata është shqiptare, dhe shfaqja do të jetë në shqip (me titrim gjermanisht), plotëson Rushiti për albinfo.ch, duke shtuar se tekstin e titrave e ka përkthyer vetë në gjermanisht.

“Shfaqja trajton të dëbuarit, të zhdukurit, pasojat e luftërave. Përmes një rrëfimi, futemi thellë në shpirtrat e lënduar të të gjithëve që kanë pësuar nga luftërat. Futemi në vuajtjet dhe mallëngjimin e tyre për më të dashurit. Jetojmë e përjetojmë bashkë me Andrean dilemat, pikëpyetjet, dashurinë, mallin, mallëngjimin, urrejtjen, guximin, etj. `Në emër të atit` është një elegji për shpirtrat e humbur, si ata të zhdukur, ashtu edhe ata të “shpëtuar”, thuhet në fjalën e regjisorit, Sulejman Rushiti, me rastin e vënies në skenë të kësaj shfaqjeje.

Ndërsa autori i veprës së inskenuar, Ridvan Dibra, thotë: “`Në emër të atit`, është njëra prej veprave të mia të para në dramaturgji. Nxitjen e kam marrë nga një episod i mitit të lashtë rreth princit të Dardanisë, Enea (Andrea, në pjesë). Është pikërisht momenti kur Enea detyrohet të largohet nga Troja e pushtuar dhe në flakë. Pikërisht mbi këtë të “dhënë mitike” kam ndërtuar monodramën, duke e strukturuar në formën e një monologu të vazhdueshëm të Andreas, por dhe të dialogëve të tij me pjesëmarrësit e heshtur në ikje: babën, djalin dhe gruan. (…).  Në shpirtin dhe mendjen e trazuar të Andreas – një karakter sa shqiptar aq dhe universal – përplasen kode etike e zakonore, problematika morale e ekzistenciale.  Dhe në fund, duket se humbësi i madh është pikërisht ai: Andrea.

“Kam bindjen se kjo monodramë ka aftësinë të vazhdojë edhe pas mbarimit të saj. Sepse lë jo pak pikëpyetje e dilema në shpirtin dhe mendjen e spektatorit. Në fund të fundit, mendoj se ky është edhe qëllimi i artit të vërtetë”, thotë veç tjerash autori, Ridvan Dibra.

Ndryshe nga aktivitetet tjera, si ato muzikore ose letrare, aktiviteti teatror, për vetë kompleksitetin që ka është një “artikull deficitar” në agjendën kulturore të komunitetit tonë. Së këndejmi, mbetet të pritet që kjo shfaqje të ngjallë interesimin e publikut, shkruan albinfo.ch.

Shfaqja jepet të dielën, më 12 shkurt, në Stadtsaal Kloten, Schluefweg 10, 8302, Kloten me fillim në orën 18.30. / KultPlus.com

Panairi “Lugina 2023” në Wetzikon të Zvicrës

Më 11 mars 2023 do të mbahet panairi i bizneseve nga Lugina e Preshevës në Wetzikon-ZH-Zvicër, ku bizneset e suksesshme nga Lugina prezantohen së bashku para publikut në shtetin helvetik.

Sipas një njoftimi të Komunës së Bujanocit, hapja zyrtare e panairit do të bëhet në ora 10:00.

Produktet, shërbimet, si dhe punën e tyre do t’i prezantojnë 15 biznese shqiptare që prodhojnë në Luginë të Preshevës, kryesisht në drejtimin e prodhimeve të: dyer, dritare, kuzhina, punime nga metali si rrethoja të ndryshme e skele, mobile, eko radiator për nxemje dhe shërbime të ndryshme. Si pjesë e panairit do të jetë katalogu i përbashkët i bizneseve pjesëmarrëse ku do të prezantohen firmat në panair, i cili do t’u shpërndahet vizitorëve. Organizatorët besojnë se kjo është një mundësi e mirë që bizneset nga Lugina të prezantojnë punët dhe produktet e tyre. Gjithashtu, është mundësi e mirë për komunitetin tonë në diasporë që t’i vizitojnë bizneset nga ajo anë e shqiptarisë, të njihen me veprimtarinë e tyre.

Presim që ky event të sjelli rezultate dhe nga panairi te krijohen bashkëpunime të reja biznesi në përgjithësi, por gjithashtu edhe lidhje më konkrete mes bizneseve dhe qytetarëve tonë në diasporë. Prandaj, ftojmë qytetarët shqiptarë dhe bizneset, edhe nëse nuk janë pjesëmarrës në panair të na vizitojnë dhe të shfrytëzojnë këtë event për njohje të reja. Në panair pritet të marrin pjesë: Shoqata aksionarësh zvicerane, rrjeti i bizneseve shqiptare në Zvicër, Oda ekonomike, lidhje të bizneseve dhe përfaqësues të ambasadave nga Shqipëria, Kosova e Maqedonia në Zvicër.

Ky panair organizohet nga Fondi Humanitar për Preshevë, Medvegjë dhe Bujanoc në bashkëpunim me Prof. Dr. Lulzim Rashiti, siç thuhet edhe në njoftimin e Komunës së Bujanocit./Prointegra/ KultPlus.com

Ish-mësuesja ja lë trashëgiminë e saj qytetit, por me një kusht

Qyteti Aaraun në Zvicër ka arkëtuar në llogarinë e tij 300,000 franga.

Shuma vjen nga Bertha Gertrud Riniker, një ish-mësuese e cila u nda nga jeta në moshën 94-vjeçare , siç raporton “Aargauer Zeitung”.

Megjithatë, Riniker e kushtëzoi bujarinë e saj.

“Paratë duhet të përfitojnë vetëm fëmijët dhe të rinjtë nga familjet në rrethana të vështira financiare”, thotë qyteti.

Tani do të shqyrtohen “masat e përshtatshme zbatuese”.

Zonja e moshuar vdiq më 19 janar 2020 dhe u varros në varrezat Rosengarten në Aarau.

“Pas një ekzistence të plotë, ajo u lejua të hynte në përjetësi”, thotë nekrologjia e saj, transmeton oranews.

Dëshira e saj nuk është për t’u habitur, duke qenë se ajo dha mësim për dekada në shkollën fillore Gönhard në Aarau.

Nekrologjia tregon se “mirësia dhe përzemërsia” ishin veçanërisht të rëndësishme për zonjën e pasur. / KultPlus.com

FIFA dënon Serbinë për ofendimin e Xhakës dhe Shaqirit

Federata Ndërkombëtare e Futbollit ka dënuar sërish Serbinë, përcjell KultPlus.

FIFA të premten e dënoi Federatën serbe me 50 mijë franga për thirrjet fyese të tifozëve në ndeshjen ndaj Zvicrës.

Komiteti Disiplinor i FIFA-s ka sanksionuar Federatën e Futbollit të Serbisë me një gjobë prej 50,000 CHF dhe një mbyllje të pjesshme të stadiumit (25% e vendeve të mbyllura) në ndeshjen e radhës zyrtare të FIFA-s që do të luhet në nivelin “A” nga kombëtarja e saj e meshkujve për shkelje të neneve 13 (Diskriminimi) dhe 12 (Sjellja e pahijshme e lojtarëve dhe zyrtarëve) të Kodit Disiplinor të FIFA-s në dritën e thirrjeve nga mbështetësit serbë dhe sjelljen e keqe të ekipit (sanksione individuale për shtatë lojtarë) gjatë ndeshjes Serbi kundër Zvicrës.

Kujtojmë që FIFA më 8 dhjetor 2022 pati gjobitur Federatën serbe të futbollit për deklarata politike në Kampionatin Botëror “Katari 2022”. Serbët u gjobitën me 20.000 franga zvicerane për “shkelje të nenit 11 të Kodit Disiplinor të FIFA-s dhe nenit 4 të Rregullores së Kupës së Botës FIFA 2022 në lidhje me pankartën e shfaqur në dhomën e zhveshjes pas ndeshjes kundër Brazilit, në të cilën është varur një flamur me hartën e Kosovës të lyer me ngjyrat e flamurit serb, me sloganin: “S’ka dorëzim”./ KultPlus.com

Shukrie Ramadani: Jam penduar që nuk e hapa varrin, kurrë nuk jam bindë që ka vdekë Agimi

Ardianë Pajaziti

Shukrie Ramadani kishte hyrë në klasë të parë shumë e vogël, më e vogla prej moshatarëve të saj. Nuk i kishte mbushë as gjashtë vjet kur ishte ulë në bankën e shkollës së fshatit të lindjes në Zhegër të Gjilanit, dhe këtë nguti për tu regjistruar në shkollë ajo e sheh edhe si një sinjal tjetër, të takohej që nga fëmijëria me shokun e saj të klasës, shokun e jetës, bashkëshortin dhe babain e tre fëmijëve të saj, Agim Ramadanin, e cila nuk e kujton asnjërin prej takimeve si takimin e parë, sepse sipas saj e gjithë jeta e saj ishte Agim.

Si dy rivalët më të këqij që ishin përgjatë shkollimit, dhe në të njëjtën kohë edhe miqtë më të mirë, jetën e Shukrie dhe Agim Ramadanit do ta perceptonin vetëm bashkëkohanikët, pasi që, nëse do ta dëgjoje si rrëfim, më shumë i ngjanë legjendave se sa vetë jetës.

Ata jetuan shpejt, aq shpejt sa për të lënë gjurmë në lirinë e Kosovës, gjurmë që kishin nisë që nga organizimet ilegale, protestave të vitit 81, arrestimit të Shukrisë, ballafaqimin me luftën e Kroacisë, jetën në Zvicër, luftën e Kosovës e deri të Rrasa e Zogut. Rrasa e Zogut është vend që pothuajse ka pushuar edhe zemra e Shukrisë, se mu në këtë vend, më 11 prill të vitit 1999 kishte rënë Agim Ramadani, i cili edhe sot vazhdon të jeton në kujtimet e Shukrisë, sikurse që jeton edhe në Agimin e vogël, nipin e Agim e Shukrie Ramadanit, e cila Shukria e quan edhe si rinkarnim i Agimit.

Ajo sot është 58 vjeçe, dhe nëse ke fatin të dëgjosh rrëfimin e saj, e sheh që nëse flet për Agimin, emri i tij është dashuri,  forcë, dhimbje dhe krenari për të.

Por nëse flet me etapa, është e çuditshme që se sytë i xixëllojnë kur flet për fëmijërinë, dhe po për atë fëmijëri që brenda saj ka edhe Agimin. Një ngazëllim i tillë zgjatë deri te vitet e 80-ta, pastaj, duket se të dy janë të destinuar për punë të mëdha dhe fillon e rëndohet biseda. E edhe më e rëndë bëhet kur flitet për luftërat, atë të Kroacisë e Kosovës, por kur arrijmë te pjesa e luftës së Kosovës, ngazëllimi i mëhershëm i Shukrisë merr tjetër formë, ngufatet nga vaji e nga lotët, e cila me dhimbje, me shumë dhimbje flet për momentin kur kupton se ka rënë Agimi, për momentin se tenton që ta zhvarrosë kufomën e tij e deri te pendimi i rëndë, që edhe sot nuk e lë rehat se pse nuk e bëri atë veprim, zhvarrimin, pikërisht në Koshare, vendi që prehet Agim Ramadani, e që edhe për Shukrinë mbetet vendi më qetësues karshi Zhegrës, Kroacisë e Zvicrës, vende ku ka ndarë pjesët më të bukura, më sfiduese dhe më kërkuese me Agim Ramadanin. 

Agimin e kisha rivalin më të madh në klasë

Shukria e cila me Agimin ishte në të njëjtën klasë, që nga klasa e parë, kujton për lexuesit e KultPlus se atë e kishte rivalin më të madh në klasë, por në të njëjtën kohë e kishte edhe mikun më të mirë.

“Unë isha më e mira në gjuhë shqipe, e ai në matematikë, dhe pikërisht se bënim gara me njëri tjetrin, mund të them se sa e kemi dashur njëri tjetrin, po aq e kemi urryer”, kujton Shukria kujtimet e para me Agimin, e cila tregon se në shkollë kishte hyrë pak para se të mbushte gjashtë vjet, e Agimi kishte hyrë si shtatë vjeçar.

Duke qenë shokë klase, duke marr pjesë në shumë aktivitete kulturore, sportive e aktivitete të tjera shkollore, Shukria thotë se nuk mban mend ndonjë takim të parë, apo të dytë, sepse krejt jeta e saj sillet rreth Agimit. “Jam rritë me të, çdo kujtim i imi i fëmijërisë lidhet me të”, ka thënë Shukria, e cila kujton se edhe kur ishin diku rreth moshës 12/13 vjet, ata të dy patën luajtur në shfaqjen “Halili dhe Hajria” dhe Shukria kujton se si Agimi skuqej në skenë kur ishte pjesa e shprehjes së dashurisë ndaj Shukrisë, në këtë rast që luante personazhin e Hajrisë.

Ndarjen si opsion nuk e panë as në shkollë të mesme në Gjilan, edhe atje vazhduan në të njëjtën klasë, por tashmë me një miqësi më të ngushtë, miqësi më me vizion dhe me aktivitete më të ndjeshme, pasi që, sipas Shukrisë, të dy u bënë pjesë e ilegales.

“Përderisa ishim në vitin e fundit të shkollës së mesme, dhe ishim aktiv në ilegale, ne në të njëjtën kohë patëm menduar që të shkonim bashkë në Akademinë Ushtarake në Zagreb. Më shumë ishte qëllimi që mos të ndaheshim, edhe pse, në atë kohë ende nuk ishim të dashur, akoma vazhdonim të ishim miq të ngushtë e të mirë”, tregon Shukria, por që planet që kishin menduar për të ardhmen duket se nuk kishin shkuar në favor të tyre.

Kishin shpërthyer demonstratat e vitit 81, dhe Shukria ishte pjesë e organizimit të këtyre demonstratave. Sipas saj, ajo ra në duar të policisë.”Disa kushërinj kisha të punësuar në policinë e atëhershme, por edhe në pozita të tjera institucionale. Në fakt, me këtë arrestim, unë isha rrebeli i familjes që po ua merrja ftyrën. Gjatë marrjes në pyetje unë nuk mohova asgjë, po duke pas rreth familjar nëpër këto isntitucione, ata ndryshuan deklaratën zyrtare dhe më nxorën të nesërmen nga aty. Por e keqja ishte se përgjatë marrjes në pyetje më kishte rrahur një polic aq shumë, sa që ma kishte thyer krahun”, tregon Shukria.

Më burgosën në vitin 1981, për këtë fakt më ndaluan shkollimin në Akademinë Ushtarake në Zagreb

Por pasoja më e madhe e këtyre zhvillimeve ishte se Shukrisë me këtë pjesëmarrje në këto demonstrata i ishte ndaluar vijimi i Akademisë Ushtarake në Zagreb dhe këmbanat e ndarjes ishin më afër se kurrë. Por Shukria tregon se fillimisht Agimi kishte shkruar për të përfunduar shërbimin ushtarak,  kurse Shukria kishte ngel në Gjilan për të vijuar Shkollën e Lartë Pedagogjike në Gjilan, pasi që edhe në Universitetin e Prishtinës i ishte mohuar vijimi i studimeve.

“Në një formë ishte ndarja fizike me Agimin, po ajo ndarje ishte edhe periudha vendimtare që të ofrohemi edhe më shumë me njëri tjetrin. Në letrën e parë që ma kishte dërguar Agimi, përpos asaj që më kishte treguar se si po kalon në shërbimin ushtarak e detaje të tjera, krejt në fund të letrës më kishte shkruar “Përjetësisht, Agimi”, tregon Shukria, e cila më tej shpjegon se mu kjo letër fillimisht i kishte rënë babait të saj në dorë, shkas që iu bë me dije edhe njëherë se ata nuk dëshirojnë që vajza e tyre të lidhet me atë djalë.

“Atë letër e kam edhe sot”, tregon Shukria, e cila më pas ofrohet te një moment më delikat, atëherë kur edhe kishin shkëmbyer puthjen e parë.

“Agimi ishte në shërbim ushtarak, dhe momenti për të shkuar në Akademi Ushtarake po ofrohej, dhe mundësia ishte që të bënte kalimin prej ushtrisë e drejt në Akademi. Po para se të bënte këtë kalimin ai mori pushim tri ditë, dhe brenda kësaj periudhe ndodhi lidhja e jonë. Agimi ishte 19-të vjeç e unë 18-të. Kur e pashë e ndjeja se zemra donte të më dilte prej vendit, nuk ishte ai Agim që njihja, ishte më i rritur, më i fuqishëm, më burrëror, kishte marr komplet një nur tjetër”, tregon Shukria, e cila këtë distancë më të vonshme sa ishte në Akademinë Ushtarake e tregon pak më të afërt, pasi që edhe letrat kishin marr një dimension tjetër, të cilat forconin çdo ditë e më shumë lidhjen e tyre.

“Kemi shkëmbyer mbi 100 letra, se Agimi qëndroi atje për pesë vjet. Për fat të keq shumica më janë djeg, letrat që i kam pas në Kosovë më janë djegë si pasojë e luftës, kurse një pjesë të letrave që i kam pas në Zvicër i kam edhe sot. Ka pas një shkrim të jashtëzakonshëm Agimi. Zakonisht në letra më ka dërguar edhe vizatime, apo pjesë të poezive. Letrat e Agimit mund ti lexosh lirisht para çdo fëmije, pa u turpëruar, kanë qenë poezi në vete, ka qenë një poet i papërshkrueshëm. Është çudi se si një njeri të brumosen kaq shumë gjëra, kaq shumë njohuri, kaq shumë dashuri, ai ka qenë i dashuruar në jetën. Unë kam qenë e kundërta, nganjëherë them se kemi qenë si ajo shenja kineze, e bardha dhe e zeza, ndoshta kjo ka bërë që në dy të tërhiqemi kaq shumë ndaj njëri tjetrit. Se unë s’kam qenë tip pozitiv, jo e vrullshme për jetën dhe ai më ka mësuar ta shoh bukurinë e jetës”, ka thënë Shukria.

Dhe përderisa Agimi vazhdonte në Akademinë Ushtarake në Zagreb, Shukria i kishte njoftuar familjarët e saj se lidhja me Agimin kishte marr hov, por ata nuk i kishin dhënë leje. Vazhdonin të kundërshtonin këtë lidhje, tashmë duke i dhënë edhe një arsye, se duke qenë Agimi oficer ushtarak, nuk dëshironin që vajza e tyre të jetonte larg familjes.

Agimi erdhi për tre ditë nga Akademia Ushtarake e Zagrebit, kishte ardh me një qëllim, të merrte dorën time dhe të kthehej

Ndërkohë, krahu që ia kishin thyer nga rrahjet në demonstratat e vitit 81, Shukrisë vazhdonte ti sillte telashe, dhe me patjetër duhej ti bënte një intervenim në spitalin e Shkupit.

“Agimi e kishte kuptuar për operacion dhe kishte ardhë pa lejen e lëshuar nga Akademia Ushtarake e Zagrebit, me qëllim që të takohej shpejt e shpejt me babain tim. I kishte dalë në udhë dhe i kishte hyrë në makinë.  I ka kërkuar dorën time, babai im e kishte kundërshtuar duke i thënë ‘Se nuk e pranonte këtë lidhje’. Po Agimi, duke qenë edhe me uniformë ushtarake, kishte nxjerrë revolen dhe e kishte lënë në makinë të babës. ‘Ose ma jep dorën e Shukrisë ose më qëllo’, i kishte thënë Agimi babait tim. Babai im kishte lëshuar pe, dhe mu aty ia kishte dhënë dorën time”, tregon Shukria, e cila kishte mësuar për fejesën e saj gjatë qëndrimit të saj në spital, e cila shpjegon se kurrë se kishte menduar se një ditë do të mund të arrinin në këtë pikë, duke pas parasysh se sa shumë e kish kundërshtuar këtë lidhje familja e saj.

Duke qenë një çift që kishte jetuar shumë shpejt, edhe martesën e kishin bërë po aq shpejt. Të dy kishin vendosur se e diela e parë pas betimit të Agimit si oficer, do të duhej të ishte e diel e kurorëzimit të martesës së tyre. Dhe Shukria tregon se Agimi kishte dhënë betimin të enjten, ceremoni në të cilën kishte shkuar edhe Shukria, kurse të dielën ishin martuar, pa marr parasysh udhëtimin e gjatë të asaj kohe deri në Zagreb,  udhëtim që i kishte dërmuar të dy, por në të njëjtën kohë edhe i kishte lumturuar, sepse po fillonin një etapë të re.

Më pas, Kroacia ishte bërë strofulla e këtij çifti, të cilët përgjatë qëndrimit të tyre për pesë vjet, iu kishin lindur dy djem, dhe gjithçka dukej se po shkonte mirë, dhe përderisa Shukria kishte përfunduar edhe shkollimin për edukatore, tashmë në gjuhën kroate, lufta kishte shpërthyer në Slloveni, më pas edhe në Kroaci, situatë që filloi të shkundë edhe familjen Ramadani.

“Isha e re dhe atëherë, në ish Jugosllavi, ndërtesat e oficerëve ishin të ndara nga ndërtesat e tjera. Dhe mbaj në mend se ajo ndërtesë ku jetoja pat mbet vetëm ndërtesë me gra dhe fëmijë, pasi që asnjëra prej neve nuk e dinim se ku i kishim burrat. Agimi më shumë ishte në mision se sa ishte afër neve. Andaj, vendosa të kthehem në Kosovë, përderisa Agimi qëndroi edhe më tej në Kroaci, sepse kishte për qëllim që të shpëtonte shumë djem shqiptarë të cilët ishin në mision ushtarak në armatën jugosllave. Po para se të vija në Kosovë, Agimi ma pat treguar një kod, që nëse më thërret në telefon dhe më thotë se do të shkojmë në Kërçovë, unë duhet të marr sinjalin se unë duhet të bëhesha gati bashkë me fëmijët dhe të lëshonim Kosovën”, thotë Shukria. 

Duke kujtuar këtë vendim të vështirë, që e dinin se po lëshonin Kosovën po nuk e dinin kthimin, ajo kujton se këtë kod e mori për Vit të Ri, dhe ajo bashkë me Agimin dhe dy djemtë e tyre fluturuan prej aeroportit të Shkupit.

“Ende i kam të freskëta emocionet e atij fluturimi. Deri në aeroport, Agimi ishte me uniformë ushtarake, pak para se të niseshim shkoi dhe hoqi uniformën dhe veshi atë civilen, po deri sa kemi arrit në Zvicër unë kisha frikë se do ta arrestojnë, sepse ai sapo kishte dezertuar prej ushtrisë së Jugosllavisë së atëhershme”, thotë Shukria.

Dhe tashmë jeta e tyre ishte më e sigurt kur kemi parasysh luftën, por jo jeta më e mirë e mundshme që mund të të ofrojë perëndimi, pasi që për disa muaj familja Ramadani bashkë me shumë familje të tjera refugjate ishin vendosë në një bunker, që sipas Shukrisë detyroheshin të dilnin në diell që të merrnin rreze dielli, sepse ishte jashtë mase ftohtë brenda bunkerit. Pasojat e qëndrimit në këtë bunker, ishin pasoja të rënda për Shukrinë, pasi shëndeti iu rëndua dhe ishte detyruar të shtrihej në spital.

Kamp pas kampi, e shtëpi pas shtëpie, më në fund ishin vendosë në një shtëpi që plotësonte nevojat e familjes Ramadani në Zurich të Zvicrës, ku edhe filluan një jetë më të rregullt, ku Shukria vazhdoi punën si mësuese e gjuhës shqipe, kurse Agimi përpos punëve të ndryshme, ai ishte përgjegjës edhe për aktivitetet kulturore të komunitetit shqiptar në Zvicër, sikurse që merrej në të njëjtën kohë me poezi dhe pikturë.

Në shikim të parë dukej se jeta e tyre po stabilizohej, duke përfshirë se familja e tyre ishte rritë edhe me lindjen e një vajze, por situata ‘poshtë’, ashtu sikurse i referoheshin mërgimtarët Kosovës nuk ishte në ditët më të mira.

Shukria tregon se tashmë oficerët shqiptarë që ishin mërgimtarë në diasporë kishin filluar ti shpeshtonin takimet dhe të shqyrtonin mundësinë e rikthimit të tyre në atdhe, për të mbrojtur vendin e tyre.

Vendimi i Agim Ramadanit për të shkuar në luftën e Kosovës, ishte vendim që shqetësoi edhe fëmijët. Shukria kujton se vajza e tyre ishte vetëm tri vjeçe, dhe edhe pse nuk i kishin treguar se po shkonte në Kosovë, trupi i saj e kishte ndjerë këtë fakt, dhe sipas saj, temperatura i kishte shkuar në 40 gradë. “U pat detyruar Agimi që udhëtimin ta shtyjë për një natë, me rekomandim të mjekut. Më pas iu thamë fëmijëve se babai po shkon me punë në Francë, dhe kështu i qetësuam ujërat”, thotë Shukria, e cila tregon se përgjatë asaj periudhe kishin edhe probleme financiare, sepse kishin mbet vetëm me pagën e Shukrisë si mësuese.

Agimi la Zvicrën për luftën e Kosovës, shkoi edhe me një parullë, se nuk i takon asnjë partie politike

“Agimi ka shkuar në luftë me një dëshirë, duke treguar gjithnjë se nuk është anëtarë i asnjë partie dhe se shkon për të luftuar për vendin e tij.  Për Agimin ka qenë esenciale se oficeri dhe mësuesi nuk guxojnë kurrë ti takojnë një partie. Ai këto dy profesione i ka vlerësuar si profesione që janë në shërbim të popullit”, ka thënë Shukria. 

Udhëtimi për luftë i Agim Ramadanit nuk paraqiti ndonjë problem për Shukrinë, problemi më i madh për të ishte se si nuk kishte mundësi që të shkonte edhe ajo për të luftuar bashkë me të, po pasi që ishte nënë e tre fëmijëve, ata ndanë rolet, njëri në luftë e tjetri kujdesin për fëmijët.

Pas asaj ndarje, Shukria kujton se me Agimin ishte takuar pas nëntë muajve, atëherë kur ishte kthyer Agimi në Zvicër për të mbledhë fondet për blerjen e armëve, dhe më pas ishte edhe një takim tjetër në Shqipëri, ku Shukria shkoi të takojë Agimin pas rënies së Junikut, dhe Agim Ramadani kishte udhëheqë kolonën shqiptare për në Shqipëri.

Shukria e përshkruan Agimin si një njeri që nuk e njihte. “I kishte mbet veç shpirti, një njeri që ishte i mbështjellë vetëm me lëkurë. Por kishte shpirtin aq të fortë, aq të fortë e aq pozitiv sa më dha shumë shpresa që liria nuk është larg”, rrëfen Shukria, e cila e vuan edhe më faktin që Agimi dhe shokët e tij nuk e lejuan që ti bashkohej në luftë, edhe pse shumë e dëshironte.

“Më detyroi të kthehesha për Zvicër pas tri ditëve, ishte shumë situatë e vështirë”, tregon Shukria për jetën me shumë sakrifica me Agim Ramadanin, i njohur nga të gjithë me nofkën “Katana”.

Por vizita e fundit dhe takimi i fundit me Agimin ishte në vitin 1998, kur Agimi kishte shkuar sërish në Zvicër, por tashti i shoqëruar edhe nga Sali Ceku.

Shukria tregon se këtë herë e kishte parë më se paku, sepse shtëpia e saj ishte e mbushur me mysafirë dhe nuk kishte pas rast të bisedonte shumë me të.

“Përpos disa gjërave që mi ka treguar, e më mirë është që mos ti dija”, thotë Shukria, që edhe kësaj here nuk shpalosë më shumë se çfarë i kishte treguar Agim Ramadani me atë vizitë.

Përderisa Shukria vazhdonte të jetonte në Zvicër bashkë me fëmijët e saj, Agim Ramadani vazhdonte të luftonte në Kosovë, e për momentin e bombardimeve të NATO-s, Shukria tregon se si e kishte thirrë Agimi në telefon, në mënyrë që ti dëgjonte bombardimet edhe Shukria në Zvicër.

“Kur sulmoi për herë të parë NATO, më thirri Agimi në telefon. ‘E dëgjon’, më tha, ‘Kjo është zhurma e lirisë, e dëgjon si ushton liria’, më tha Agimi në telefon, dhe mbaj në mend që i pata thënë ‘Çfarë zhurme paska liria, qenka e çuditshme”, thotë Shukria, e cila tregon se përgjatë qëndrimit të Agimit atje, ata janë dëgjuar pothuajse në çdo të tretën ditë.

Përderisa vjen te momenti që është edhe momenti më i vështirë në jetën e Shukrisë, sikur lëvizë vend dhe sikur mbledhë forcat për të treguar edhe këtë pjesë të jetës së saj, jetë me shumë copëza, shumë dhimbje por jetë e mbushur me shumë dashuri.

Atë ditë që kishte rënë Agimi unë pata një ngushti që ma shtrëngonte shpirtin

Shukria tregon se ishte e ftuar në drekë te një familje shqiptare në Zvicër, por edhe pse ishte momenti kur po shtrohej tryeza e drekës, Shukria mban në mend se ishte ngritur në këmbë me kërkesën e saj për tu kthyer në shtëpi.

“Një ngushti aq shumë ma shtrëngoi shpirtin, sa nuk më zinte vend vend. Sikur që thonë te ne, toka peshë më qojke”, tregon Shukria, e cila edhe telefonin me të cilin komunikonte me Agimin e kishte harruar në banesë. “Kam shkuar shpejt e shpejt në banesë dhe kam thirrë në telefon, mu lajmërua Agron Isufi, e pyeta për Agimin po ai më tha se është në front. I thashë që ti thotë Agimit të ruhet, sepse kam një ndjenjë të keqe”, kujton ato momente Shukria, e cila më pas shpjegon se pas një ore sërish thirri, po prap i thanë të njëjtën përgjigje se nuk mund të fliste se ishte në front. Shukria tregon se atë natë nuk kishte vënë gjumë në sy, dhe herën e fundit që kishte fole me Agimin ishte 9 prilli.

Të nesërmen e asaj dite, ajo tregon se në banesën e saj kishte ardhur Kimete Gashi, ish gruaja e Xhafer Gashit dhe e zverdhur në fytyrë i kishte thënë se duhet të shkonin në Shqipëri, që ti vizitojnë burrat.

“Mbaj në mend se më tha se kishte dëgjuar se Agimin e kanë plagosur, në fakt ajo me të vërtetë ishte veç me atë informatë. Po unë e di se përjetova diçka të tmerrshme në brendinë time, se e dija se nëse do të ishte i plagosur Agimi, ai do të më merrte në telefon, dhe jo këtë lajm ta merrja vesh prej Kimetes”, tregon Shukria.

Ndërkohë, Shukria tregon se para se të nisej për Shqipëri me vëllain e Agimit dhe disa shokë të tij, ajo kishte biseduar me djalin e saj, në atë kohë nëntë vjeç dhe i kishte thënë se edhe nëse ka ndodhë diçka me babin, babi bëhet hero, dhe ku ka gjë më të mirë se të bëhet hero. “Djali vetëm më dëgjonte dhe në fund më tha ‘Mam, nuk dua që babi të bëhet hero, unë dua që babi të kthehet në shtëpi”, tregon Shukria e cila shpjegon se vetëm ajo e di se si e ka përmbledhë vetën para fëmijëve dhe si nuk ka qarë para tyre, vetëm që ti ruaj ata nga dhimbja.

Shukria fillimisht kishte shkuar në Bajram Curr, dhe aty ishte vendosur me një shtëpi, pasi i thanë se kanë shumë rrugë për të bërë deri në Koshare.

“Isha e hutuar, fëmijët i kisha në Zvicër, unë isha në Bajram Curr, ndërkohë më thoshin se burrin e kisha të plagosur në Koshare. Por goditjen më të madhe e mora nga vëllai i shokut të Agimit. Ai mu drejtua dhe ma dha lajmin. Lajmin se Agimi kishte rënë. Nuk di si e kam pranuar atë lajm, veç e di se në një tavolinë aty afër ka qenë një gazetë me fjalëkryq, jam ulë dhe me një shpejtësi marramendëse e kam plotësu fjalëkryqin. Desha të sprovoj vetën se a jam mirë me mendje. Atë natë nuk kam vënë gjumë në sy, dhe ashtu e dërmuar me mëngjes jemi nisë në Koshare”, tregon Shukria, e cila në trajektin që po udhëtonin nga liqeni i Komanit, bashkë me ta kishin rastisë edhe disa gazetarë të huaj, gazetarë që me një farë forme penguan të realizonte Shukria një plan që e kishte brenda. Ajo kishte planifikuar që ta hapte varrin, ta zhvarroste Agimin, sepse vetëm në këtë mënyrë do të bindej se ishte po Agimi i saj. Por të gjithë shqiptarët që po e rrethonin Shukrinë e lutën që mos ta bënte këtë gjest pata gazetarëve të huaj, sepse do të shndërrohej në lajm botëror.  

Jam penduar që nuk e hapa varrin, kurrë nuk jam bindë që ka vdekë Agimi

“Të them të drejtën shumë jam penduar që nuk e kam hapë varrin, kurrë nuk jam bind që ka vdekë Agimi”, thotë krejt në lot Shukria, e cila pas vizitës në ato varreza, asaj i ishin dorëzuar edhe gjërat personale të Agimit, sikurse që kishin dashur t’ia jepnin revolen dhe kallashin. “Armët nuk i pranova, iu thash që këto armë duhet të përdoren deri sa të largohet këmba e fundit e serbit”, tregon Shukria, e cila thotë që edhe pse ka përfunduar lufta, ato armë më nuk i kanë rënë në dorë, edhe pse do të dëshironte shumë që ti kishte në gjërat personale të Agimit, duke përfshirë ditarin e Agimit, ditar që sipas Shukrisë pa ndihmën e shokëve të tij nuk ka mundësi ta c’kodojë, sikurse që i ka dhënë vetës detyrë që të bëj Muzeun e Agimit, film për Agimin, ribotimin e librit “Si e njoha Agim Ramadanin”, që është shkruar nga Ibrahim Kadriu dhe një ekspozitë.  

Sot 58 vjeçe, e që e ve është që nga mosha 32 vjeçe, ajo edhe sot prehjen më të madhe e gjen në Koshare, pavarësisht shumë vendeve që kishte jetuar me Agimin, po sikurse që ka për zemër edhe Zvicrën, pasi që është vendi ku më së gjati ka jetuar me Agimin. “Ndoshta kjo është edhe arsyeja që u ktheva në Zvicër”, thotë Shukria e cila tash punon si diplomate në Ambasadën e Kosovës në Zvicër.

Ajo tash është e rrethuar me fëmijët e saj, dhe me nipat e mbesat e saj, po më të preferuarin e ka Agimin e vogël, që sipas saj shpesh i duket që Agimi i saj është rinkarnuar në Agimin e vogël. Shukria që jeton me shumë kujtime për Katanën, ka edhe një detaj tjetër që Agimin ia ringjallë. Shumë shpesh ndodhë që ti kthehen pikturat e Agimit nga blerësit e mëhershëm, të cilët vlerësojnë se këto piktura më mirë është që ti takojnë familjes se sa blerësve. “Është edhe dhimbje po edhe ringjallje, që kohë pas kohe më kthehet diçka e Agimit”, tregon Shukria duke treguar edhe një detaj, se pikturat e Agimit që i posedon edhe sot, për çudi shumica e tyre kanë pamjen e Rrasës së Zogut, Rrasë që prehë heroin e Kosovës, Agim Ramadanin./ KultPlus.com

“Arbëresha” e Zvicrës, ansambli feston 19 vjetorin

Salla e madhe e qytetit të Willit në Zvicër u tregua e vogël për ti zënë gjithë pjesëmarrësit e këtij manifestimi, aq më parë që vetëm e edhe një vit na ndan nga 20 vjetori i themelimit të “Arbëreshës” me seli në Sirnach, ndërsa që por programi i shfaqur të shtunën e kaluar i ngjante plotësisht një programi jubilar, si për nga rrita e niveli artistik i kësaj trupe me mbi 50 anëtarë.

Aq më parë që “Arbëresha” ka në krye një artist të përkushtuar tejet aktiv e dinamik, me emrin e dashur Nue Uka, që në këtë përvjetor potencoi se: “Se nëse jemi të bashkuar rreth vlerave të përbashkëta, jemi më të fortë dhe se s’ka kush të na ndajë e as të na ndalë!”.

Me 17 dhjetor 2022 u mbajt ky përvjetor, pjesë e programit së cilit ishte “Ansambli Arbëresha” me seli në Sirnach të kantonit të Turgaut në Zvicër, trupë kjo artistike që në kontinentet po vepron duke ofruar rreth vetes një numër të mirë talentesh të ri të dyja moshave, të cilët përmes këngës e valleve po e kultivojnë edhe në dhe të huaj traditën e të parëve.

Rreth kësaj rritje të “Arbëreshës”, në këtë përvjetor të 19 foli kryetari i kësaj trupe Nue Uka, i cili pasi përshëndeti të pranishmit e shumtë, në mesin e tyre edhe mysafirë dhe grupe artistike nga Italia e Gjermania, si dhe disa nga drejtuesit e shoqatave simotra në Zvicër, shprehi keqardhje që shkaku i pandemisë u deshtë të pauzohet për dy vjet me këtë përvjetor. “Megjithatë jemi përsëri bashkë dhe po festojmë sonte nëntëmbëdhjetë vjetorin e Ansamblit tonë, ndaj edhe përgjatë dy vjetëve të pandemisë e kemi kuptuar se sa vlerë kanë aktivitetet e përbashkëta dhe sa shumë kemi nevojë për njëri-tjetrin.”

Më tej Nue shtoi se: “Po bëhen gati dy dekada, që kur ne kemi nisë të bashkohemi rreth muzikës dhe vallëzimit, me besim të plotë se këto dy forma të aktivitetit shpirtëror – na bashkojnë dhe na sjellin gëzim e lumturi.  Përmes muzikës ne gëzohemi, kujtojmë ngjarje të bukura dhe përmes valles e shprehim gëzimin më tërë qenien tonë. Duke jetuar larg atdheut, ne përditë mendojmë prej kah kemi ardhur, si kemi ardhur dhe pse kemi ardhur; njëherësh kujtojmë të kaluarën tonë dhe mallëngjehemi për te duke trasuar të ardhmen tonë duke e lidhë me traditën në mënyrë që përmes muzikës e artit krijojmë një urë midis të kaluarës, të sotmes dhe të nesërmes. Me këtë rast, ju jam mirënjohës të gjithë atyre që kanë qëndruar bashkë me ne, që na kanë përkrahë e na kanë ndihmuar, që kanë besuar te ne dhe vullneti ynë.  Tash ku jemi në prag të njëzetvjetorit të Ansamblit tonë , vlerësoj se ky përvjetor për ne ka kuptim të shumëfishtë, sepse na tregon se me punë e përkushtim arrijmë gjithçka dhe  se të bashkuar rreth vlerave të përbashkëta jemi më të fortë dhe s’ka kush të na ndajë.”

Më tej kryetari i “Arbëreshës” foli edhe për rritjen e ansamblit që përbëhet prej grupit të valleve, me fëmijë dhe të rritur, ku grupi i fëmijëve  numëron 22 persona dhe i të rriturve mbi 30 rriturit. Ai me këtë rast falënderoj Marie Saliqunin që punon me përkushtim me fëmijë dhe i përgatit për vallëzim. Ndërsa që Ansambli ka edhe Grupin e Orkestrës, në krye me Nue Palin, për të cilin bashkë me grup pati një falënderim. Potencoi edhe antarët e kryesisë: ”Ne kemi edhe kryesinë, Kryetarin Ndue Uka, Zevendsin Nue Pali, Sekretarin Igzidor Ballabanin, Arkatarin Agustin Ukaj si dhe antarët Isak dhe Fatmir Llukes, Marjan Tomaj, Fabian Berisha, Fran Gjergji, Pjeter Delia, Bernard Llukes, Bujar Gjergji, Zef dhe Gjon Ukaj. I falenderojmë shumë për punën dhe organizimet që bëjmë gjatë vitit.

Me këtë rast, dua të falënderoj koreografin Feim Leka nga Ansambli Shtetëror i Këngëve dhe Valleve, “Shota” për bashkëpunimin e frytshëm profesional. Dua veçanërisht t’i falënderoj prindërit që i sjellin fëmijët në Ansambël, valltarët të cilët me gëzim vijnë për të vallëzuar shqip. Një falënderim të veçantë kemi për misionin tonë, priftin e palodhshëm Don Marjan Lorencin, motrat tona – Valdetën e Luisen që shërbejnë me përkushtim e dashuri dhe e mbajnë misionin gjallë. Një përshëndetje për Radio Marin nga Kosova qe sot janë në mesin tonë dhe e transmetojnë programin live. Po ashtu, falënderojmë sponsorët tanë që gjithherë janë pranë nesh, na ndihmojnë për të funksionuar Ansamblin dhe rrjedhimisht për t’i ruajtë traditat tona kombëtare. Falënderojmë të rinjtë e të rejat që pa pritesë vijnë dhe vallëzojnë shqipe dhe kështu bëjnë një punë fisnike në ruajtjen e kulturës shqiptare.

I falënderojmë të gjitha shoqëritë dhe ansamblet që janë në mesin tonë dhe me të cilët kemi bashkëpunuar ndër vite. Përshëndetje speciale për gazetarin ton Bacin Rexhep Rifatin që 19 vite na ka përcjell ne çdo përvjetor qe kemi pas, respekt i nderuaJu falënderoj edhe ju simpatizues që keni ardhur sot në programin tonë.Kjo është një punë e përbashkët, prandaj edhe sukseset e rezultatet janë të përbashkëta. Zoti na ruajtë të gjithë. Të falënderojmë njëri-tjetrin dhe të bashkë ndajmë gëzimin.

Krejt në fund Nue Uka pati edhe një mesazh e urim për të pranishmit se: “Ansambli “Arbëresha” do të vazhdojë rrugën e vet, duke u sjell befasi e gëzim, duke u sjell frymën dhe kulturën shqiptare dhe meqë jemi në prag të festave, nga zemra ju urojmë të gjithëve Krishtlindje të bukura dhe një vit të ri të hareshëm e përplot të mira. Gëzuar!”

Më pas me një përshëndetje dhe urim për rritjen e “Arbëreshës e pati edhe meshtari i Misionit Katolik Shqiptar ne Sirnac, Don Marjan Lorenci, i cili shprehi kënaqësinë e që ky ansambël po i kontribuon ruajtjes së kulturës dhe identitetit tonë shqiptar.

Ajo që i dha një dimension të veçantë këtij përvjetori të 19-të ishte padyshim programi i përzgjedhur kulturo artistik me këngë e valle, një tufë muzikore kjo që u prit me duartrokitje të herëpashershme nga publiku i shumtë në solle, një pjesë e të cilit u desh të rri në këmbë. Impresionuen si grupi më të vegjëlve ashtu edhe i të rriturve, dëshmi kjo se “Arbëresha”, i jep një prioritet të veçantë përtëritjes së vazhdueshme. Ndaj edhe që nga dalja në skenë e grupin të të rriturve te ansamblit Arbëresha me vallen e Dasmës, me koreografi me motive nga Karadaku, krijuar nga i madhi Feim Leka e deri te paraqitja e grupeve mysafire, si ai i Gjugj Koliqi, anëtar i Grupit “Zeri Karadakut” qe erdhi nga Italia, që solli këngën “Lulëzo Stubëll Krenare”, të përcjell me çifteli e pastaj paraqitja e këngëtares Annamaria Uka me këngen “Vera pa mërgimtarë”, për të vazhduar me grupin tjetër mysafirë nga Gjermania, babë dhe bijë: Vehbi dhe Fjolla Berisha, me kënge popullore te përpunuar në zhanër të ri me një kolazh dhe deri në përmbyllje me program argëtues, ku kësaj radhe iu bashkua grupit edhe Asim Gashi, i tërë programi jo vetëm që ishte konceptuar mirë, por edhe i realizuar me një shije arti, që lenë për tu dëshiruar gjatë./diaspora shqiptare/ KultPlus.com

Zvicra sot përballet me Portugalinë, formacioni i mundshëm zyrtar i saj

Kombëtarja  e Zvicrës është duke luajtur të pestin botëror me radhë, duke kaluar grupet tri herë nga katër përpjekjet e tyre të fundit.

Ata e kishin shokuar kampionin e Europës, Italinë gjatë kualifikimeve duke e fituar grupin dhe duke prerë biletën si fituese e këtij grupi dhe potencialin e tyre e treguan edhe në Ligën e Kombëve në fillim të këtij viti pasi që ata regjistruan fitore kundër Spanjës dhe Portugalisë.

Zvicra nuk pati një fillim ideal në Katar pasi që ata fituan dhe humbën kundër Kamerunit respektivisht Brazilit në dy ndeshjet e para të tyre. Ndeshja e tyre më e mirë në grupe ishte ajo e fundit ku ata mposhtën Serbinë dhe siguruan kalimin si e dyta në grup me 6 pikë, po aq sa Brazili.

Sa larg mund të shkojë skuadra e Murat Yakin dhe kush pritet të startojë sonte?

PORTIERË

Yann Sommer i Borussia Monchengladbach ka qenë numri 1 i padiskutueshëm i Zvicrës, por për shkak të një gripi që ka ai në pozitën e portës mund të luftojnë edhe rezervistet Jonas Omlin, Gregor Kobel dhe Philipp Kohn.

MBROJTËS

Nico Elvedi, Silvan Widmer, Fabian Schar dhe Ricardo Rodriguez janë të gjithë gati në këtë ndeshje, derisa lider i tyre mund të jetë Manuel Akanji i Manchester City.

Megjithatë, Kevin Mbabu nuk pritet të startojë pas një fillim jo të mirë për skuadrën e Fulham nga Craven Cottage.

MESFUSHORË

Mesfushori dhe ylli i Arsenalit, Granit Xhaka do të jetë prapë kapiten për Zvicrën në këtë Botëror. Denis Zakaria i Chelsea, i cili ka luajtur vetëm një herë për klubin para huazimit të tij tek Juventus, ende nuk ka startuar për Kombëtaren e tij. Remo Freuler i Nottingham Forest pritet që të jetë startues dhe partner me Xhakën në mesfushë.

SULMUES

Ylli i vlerësuar lartë i Augsburgut, Ruben Vargas dhe Breel Embolo prapë do të kenë përgjegjësinë për të shënuar gola.

FUTBOLLISTËT YJE TË ZVICRËS

Kapiteni me përvojë Granit Xhaka është futbollisti me më ndikim në Zvicër bashkë me ish futbollistin e Interit, Liverpoolit dhe Bayern Munchenit, Xherdan Shaqirit. Pas tyre është mbrojtësi i Manchester City, Manuel Akanji.

FORMACIONI I MUNDSHËM I ZVICRËS KUNDËR PORTUGALISË

Sommer pritet që të jetë në gol pas gripit kurse para tij ai pritet të këtë Widmer, Akanji, Schar dhe Rodriguez.

Freuler dhe Xhaka do të jenë stabilizatorët e mesfushës, me Shaqirin, Sow dhe Vargas që do të jenë në sulëm.

11-ja e mundshme e Zvicrës kundër Portugalisë: Sommer; Widmer, Akanji, Schar, Rodriguez; Freuler, Xhaka; Shaqiri, Sow, Vargas; Embolo./ KultPlus.com

Xhaka më i miri në ndeshjen ndaj Serbisë

Zvicra ka eliminuar Serbinë nga Kampionatin Botëror “Katar 2022”, shkruan KultPlus.

“Helvetikët” shënuan fitore 3-2 dhe me këtë rast kanë kaluar në fazën tjetër.

Xherdan Shaqiri, Breel Embolo dhe Remo Freuler shënuan për Zvicrën.

Ndërkaq, si lojtari më i mirë i ndeshjes është shpallur lojtari tjetër me origjinë nga Kosova, Granit Xhaka, i cili është duke kaluar një stinor fantastik. /KultPlus.com

Kjo është tifozja që u nxor jashtë për shkak se bënte shqiponjën me duar në stadium

Në rrjetin social “Twitter” është shpërndarë një video ku shihet një tifoze teksa shoqërohet jashtë stadiumit duke bërë shqiponjën.

Mësohet se kjo tifoze është Anila Mahalla.

Edhe para fillimit të ndeshjes kanë qarkulluar disa pamje të tjera të konflikteve verbale mes tifozëve shqiptarë dhe atyre serbë. /Insajderi/ /KultPlus.com

40% e popullatës në Zvicër ndihet e vetmuar, ekspertët të shqetësuar

Referuar një studimi në Zvicër tregon se afro 40% e popullsisë ndjehet e vetmuar dhe ky fenomen është shqetësues për ekspertët, transmeton albinfo.ch.

Në Cyrih, psikologu Felix Hof rregullisht merret me njerëz që nuk kanë miqësi. “Shumë nga pacientët e mi thonë për veten e tyre se nuk kanë miq.” Në parim preken personat e të dy gjinive dhe nga të gjitha shtresat shoqërore. Dhe kur bëhet fjalë për moshën, do të ishin kryesisht të rinjtë midis 18 dhe 27 vjeç dhe njerëz mbi 45 vjeç.

Një studim i Zyrës Federale të Statistikave (FSO) – që daton nga viti 2017 – e konfirmon këtë: 38% e popullsisë së moshës 15 vjeç e lart thonë se ndjehen të vetmuar.

Ndërkohë studimi i fundit tregon rritje të përqindjes në mbi 39% të njerëzve që ndihen të vetmuar në mungesë të shoqërisë, transmeton tutje albinfo.ch.

Referuar deklaratës së psikologut të Aargau, Thomas Spielmann, digjitalizimi luan një rol jo të vogël.

Sipas tij, kontaktet mbeten sipërfaqësore, nëse lëvizni shumë në botën digjitale, humbni kontaktin me të tjerët, shton ai.

“Ne nuk i njohim më ndjenjat e të tjerëve, por përqendrohemi në tonat. Atëherë ekziston një rrezik i madh për të mbetur pa miq”, shpjegon psikologu në jetën reale.

Nga ana tjetër, Felix Hof tregon se në 10 deri në 15 vjetët e ardhshme do të jenë vendimtare për evolucionin e shoqërisë sonë:  “Nëse nuk e trajtojmë problemin e vetmisë dhe nuk e vendosim nën kontroll, ka shumë mundësi që sistemi shëndetësor të jetë i rëndë, test se në fund ekonomia vuan jashtëzakonisht.” Katja Rost sheh gjithashtu një rrezik për demokracinë, e cila kërkon një pjesëmarrje të caktuar: “Me çdo person që e shmang atë, kohezioni social zvogëlohet, gjë që rezulton në gërryerjen e strukturave demokratike”. Njerëzit e izoluar shpesh aspirojnë të bëjnë pjesë: “Duke bërë këtë, ata shpesh gjejnë – për shembull në rrjet – një lidhje me lëvizjet ekstremiste”. / KultPlus.com

‘Fishkëllohej nga gjithë tifozët’, Blick shkruan për vendimin e Andi Zeqirit dhe “refuzimin” e Kosovës

Ndeshja e Zvicrës mes Kosovës solli një atmosferë më ndryshë në stadiumin e Cyriuht, aty edhe ku u zhvilluar ky takim, shkruan KultPlus.

Duke filluar nga loja e bukur e deri te shënimi i golave së bashku me tifozët, Kosova dhe Zvicra u ndanë me barazim 1-1 nga ky takim miqësor.

Tifozëria e Kosovës “Dardanët” shpalosën një mesazh të veçantë për lojtarin e Zvicrës, Andi Zeqiri, i cili në të kaluarën kishte deklaruar se do të luante për Kosovën.

“Andi tregtari, pazargji i natës, mashtrues i kombëtares”, kanë shkruar Dardanët në pankartë e zbuluar në stadium.

Për këtë çështje ka shkruar edhe gazeta “Blick“, si njëri prej mediumeve më të njohura në këtë vend.

Ndryshe nga Shaqiri dhe Xhaka, zvicerani i tretë me rrënjë kosovare fishkëllehej në çdo kontakt me topin. “Goditja” e këtij të fundit ishte shumë e thellë pasi tifozët e shtetit ballkanik dikur kishin shpresa të mëdha se sulmuesi do të luante për vendin e tyre.

Presidenti i Federatës së Futbollit të Kosovës, Agim Ademi, ende nuk mund ta kuptojë pse Zeqiri zgjodhi Zvicrën. Aq më tepër që Ademi ka pozuar edhe me lojtarin dhe një fanellë të Kosovës në vitin 2020. “Sigurisht që u zhgënjeva. Nuk është e denjë që dikush të thotë ‘Po, po, po’ dhe pastaj të anulojë në momentin e fundit. Tregohuni të drejtë dhe të sinqertë, nuk kam çfarë të them më për këtë”, tha Ademi në televizionin kosovar, shkruhet në Blick.

Zeqiri më herët kishte theksuar se vendimi nuk ishte i lehtë për të, por se zgjodhi vendin që i hapi derën.

Dhe Michel Urscheler, i cili ka tre vite që kujdeset për profesionistin e Bundesligës, thekson edhe një herë se ishte dëshira e vetë Zeqirit që të luante për Zvicrën. “Po, ne kemi qenë në kontakt të rregullt edhe me federatën kosovare. Por asgjë nuk ishte konkrete. Përgjegjësit në federatë janë sjellë gjithmonë drejt.” /KultPlus.com

Kriza energjetike – edhe Zvicra mund të ketë ndërprerje të energjisë elektrike

Kriza energjetike që ka kapluar shumë vende të Evropës, duket se nuk do të përfundojë aq lehtë sa pritej fillimisht, transmeton KultPlus.

Së fundmi është paralajmëruar se Zvicra mund të mbetët në errësirë nga ndërprerja bërthamore franceze.

Në Francë, 15 reaktorë bërthamorë nga 56 gjithsej, u mbyllën ditët e fundit për shkak të punëve të mirëmbajtjes ose prishjeve.

Meqenëse Zvicra importon energji elektrike në dimër nga vendet fqinje dhe Franca është një nga furnizuesit e saj, ekziston shqetësimi për ndërprerjet e energjisë elektrike gjatë festave të Krishtlindjeve, shkruajnë mediat zvicerane.

Komisioni Federal i Energjisë Elektrike, megjithatë, tha se pavarësisht mbylljes së termocentraleve në Francë, “siguria e furnizimit me energji elektrike të Zvicrës nuk është e kërcënuar në këtë moment”.

Por, sipas një raporti nga Departamenti Federal i Mjedisit, Transportit, Energjisë dhe Komunikimeve (DETEC), disa faktorë mund të kontribuojnë në mungesën e energjisë elektrike në Zvicër dhe “mosdisponueshmëria e 30 për qind e flotës bërthamore franceze është pjesë e saj”.

Zviceranët mund të fajësojnë Francën, nëse për pak ditë do të ketë ndërprerje të energjisë elektrike. /Albinfo.ch /KultPlus.com

Evropia ‘epiqendra’ e lumturisë, top 10 vendet më të lumtura në botë

Çfarë e bën një vend të lumtur? A është aksesi në kujdes shëndetësor cilësor, jetëgjatësi e lartë, stabilitet financiar, liri, lidhje sociale apo një kombinim i gjithçkaje? Dhe si mund të bëni renditjen e një cilësie që është pothuajse e pamundur të përcaktohet në mënyrë sasiore?

Kjo është një sfidë që Raporti Botëror i Lumturisë ka marrë përsipër gjatë nëntë viteve të fundit, duke u mbështetur në një larmi të gjerë të dhënash – veçanërisht në Sondazhin Botëror të Gallup – për të përcaktuar se si renditet çdo vend në mbarë botën kur bëhet fjalë për lumturinë, apo çfarë raporti i quan “vlerësime mesatare të jetës kombëtare”.

Përveç marrjes në konsideratë të të dhënave të zakonshme, ekipi këtë vit rishikoi efektet e COVID-19 në cilësinë e jetës së njerëzve, duke marrë parasysh gjithçka nga shëndeti mendor dhe ndërveprimi social deri te siguria e punës dhe reagimi i qeverisë ndaj pandemisë.

Gjetjet e tyre vënë në pah vendet që jo vetëm u ofrojnë banorëve të tyre një jetë të lumtur dhe me cilësi të lartë, por gjithashtu u kanë ofruar mirëqenie qytetarëve të tyre gjatë gjithë epokës së trazuar COVID-19.

Finlanda, Islanda, Danimarka, Zvicra, Holanda, Suedia, Gjermania, Norvegjia dhe Zelanda e Re konsiderohen të jenë top 10 vendet më të lumtura në botë. /KultPlus.com

The Tor at Waiake beach in Torbay on Auckland's North Shore, with moored boats and dog walker, evening
(PHOTO: Getty Images)

150,000 euro nga Zvicra për studentët kosovarë

Nënshkruhet marrëveshja mes Kosovës dhe Zvicrës, 150’000 euro e cila do t ‘ u mundësojë studentëve kosovarë të përfitojnë njohuri dhe përvojë zvicerane në këtë fushë.

Zvicra edhe një herë ka shprehur përkushtim për mbrojtjen e mjedisit dhe zbutjen e ndikimit të ndryshimeve klimatike në Kosovë.

Si pjesë e këtij angazhimi, Zvicra po mbështet projektimin e një programi të ri studimi në nivelin master në fushën e menaxhimit të burimeve ujore.

Rektori i Universitetit të Prishtinës dhe Konsulenca e Skatit nga St. Gallen, Zvicër, nënshkruan marrëveshje fillestare 150 000 euro, e cila do t’ u mundësojë studentëve kosovarë të përfitojnë njohuri dhe përvojë zvicerane në këtë fushë. /albinfo/ KultPlus.com

Mërkur Bua Shpata, kalorësi që ndryshoi historinë e Zvicrës me 300 kalorës shqiptarë

Në foton që shihni, është kalorësi shqiptar Mërkur Bua Shpata, pinjoll i familjes princërore Bua. Nuk ka studim të mirëfilltë për këtë udhëheqës me nam në të gjitha betejat e Evropës së ‘500-ës. Në këtë shkrim, më tepër ilustrues, jemi nisur nga fotoja e përfshirë në enciklopedinë “Shqiptarët në artin botëror” përgatitur nga Ferid Hudhri.

Nga ajo lavdi vetëm kjo pikturë e famshme ka mbetur, e realizuar nga piktori italian Lorenzo Lotto. Titulli i tablosë është “Portreti i një burri fisnik” (Ritratto di gentiluomo) që mban datën 1535, vendosur në galerinë “Borghese” në Romë

Në foton që shihni, është kalorësi shqiptar Mërkur Bua Shpata, pinjoll i familjes princërore Bua. Nuk ka studim të mirëfilltë për këtë udhëheqës me nam në të gjitha betejat e Evropës së ‘500-ës. Në këtë shkrim, më tepër ilustrues, jemi nisur nga fotoja e përfshirë në enciklopedinë “Shqiptarët në artin botëror” përgatitur nga Ferid Hudhri.

Nga ajo lavdi vetëm kjo pikturë e famshme ka mbetur, e realizuar nga piktori italian Lorenzo Lotto. Titulli i tablosë është “Portreti i një burri fisnik” (Ritratto di gentiluomo) që mban datën 1535, vendosur në galerinë “Borghese” në Romë. Kjo tablo e realizuar me mjeshtëri nga dora e piktorit L. Lotto mendohet se i kushtohet shqiptarit të shquar Mërkur Bua Shpata.

Tërheqjen e fundit flitet se e bëri në qytetin Trevizo, qytet që e shohim në sfond të portretit.

Lotto e jep në këmbë Mërkur Buan, me beretë të zezë dhe dorën e djathtë vendosur mbi një tavolinë, nën të cilën shquhet një kafkë e vogël, e rrethuar me petale trëndafili e jasemini, me pamje fisnike si edhe në veshje. Disa kanë vërejtur unazën në gishtin e vogël (p.sh. shkrimtari Luan Rama, të cilit i referohemi; të dhënave të përshkrimit bashkangjitur dhe foton, në një artikull të tij e lidh me gruan e tij të vdekur), po ashtu dhe unazën në gishtin e martesës së dytë të bërë me një fisnike veneciane. Ndërsa studiuesi i enciklopedisë, Ferid Hudhri, shënon se pamja melankolike e fisnikut të ve, të cilit, sipas përshkrimeve nga historianët, i ka vdekur gruaja gjatë lindjes, është një ndër elementet mbi të cilat mbështeten biografët në përkatësinë e portretit.

Nuk mund të flitet me saktësi se kur historia ka nisur të merret me këtë figurë, por mund të themi se në median e shkruar është folur mjaft pak për Mërkur Bua Shpatën.

Ekziston një artikull në gazetën “Bota sot” (11.12.2012, botim i diasporës, me titull: “Mërkur Bua Shpata, si ndikoi para 500 vjetësh në neutralitetin e Zvicrës”, ku flitet për meritën që pati si udhëheqës në vendosjen si zonë neutraliteti të Zvicrës).

Po ashtu me pemën historike të luftimeve të Mërkur Buas merret dhe studiuesi i njohur Luan Rama (“GSH”, 14.3.2010), dhe një informacion për familjen princërore Bua, simbolet dhe heraldikën e tyre e gjejmë në faqen informative “Wikipedia”.

Këtyre tri burimeve u jemi referuar për të hedhur një vështrim mbi portretin e panjohur të Mërkur Buas, referuar së fundi edhe publikimit të pikturës në enciklopedinë e parë të arteve pamore shqiptare.

Në gazetën “Bota sot”, referenca është studiuesi Astrit Leka (aktivist ne diasporë) në rastin e vendosjes së bustit të Skënderbeut në Gjenevë, duke çuar në një punë kërkuese për historinë e Zvicrës. Në këto hulumtime që boton në numrin e saj gazeta e diasporës e vendosur në Zvicër ndesh emrin e Mërkur Bua Shpatës, stërnip i Gjin Bua Shpatës, duke zbuluar rolin që kishte luajtur në historinë e Zvicrës.

Pyetja e parë për t’u shenjuar nga këto njohuri është cilësia e këtij personaliteti, cili është konti i Akuinos dhe Rokasekas, që përfshin perandorinë romane dhe gjermanike.

Pasardhës i familjes princërore, Mërkur Bua thuhet se është me prejardhje nga bregdeti i Shqipërisë së sotme, e vendosur në Peloponez. Të parët e tij kishin qenë despotë të Angelokastrës dhe të Artës, si edhe baronë të Despotatit të Moresë.

“Flamuri i kontit Mërkur Bua Shpata i njohur nga perandori i shenjtë roman Maksimalian (1510). Petro Bua mërgoi në Gadishullin Apenin. Aty Mërkuri u shqua si luftëtar dhe prijës trim i merc enarëve shqiptarë e ballkanas”, – citojmë nga “Bota sot”. Në këtë periudhë të historisë evropiane studiuesit nxjerrin në pah se Mërkur Bua ishte njohur si një nga komandantët ushtarakë më trima të Evropës, që i takojnë fundshekullit të XV. Mërkur Bua luftoi në ushtrinë e perandorit gjerman, Maksimiliani I, që prej vitit 1490, si komandant i përgjithshëm i kalorësisë së lehtë. Mërkur Buas i njihet titulli kont në vitin 1510. Në pemën gjenealogjike të familjes koha e vdekjes së tij jepet midis vitit 1527 -1560. Mbajtja e titullit kont shoqërohet dhe me njohjen e simboleve heraldike, ku titulli jepet dhe bëhet i dallueshëm në trajtën e kurorës përkatëse të kokës (kurorë konti), që paraqitet edhe në stemë, si dhe njohja e paraqitja e origjinës fisnike familjare, e cila pasqyrohet në shqytin e tij. Deri më sot nuk kemi paraqitje artistike të stemës së kohës së Mërkur Buas e cila vjen e ndryshme në kohë të ndryshme. Ai u njoh si aleat i Luigjit XII të Francës duke mundur spanjollët.

Pas fitores venedikase të vitit 1513, Merkur Bua pranoi t’u shërbente venedikasve dhe u propozoi të tërheqë me vete dhe shqiptarët që i kishin mbetur besnikë perandorit, veçon studiuesi Luan Rama, në artikullin “Dominus” Merkur Bua, Historia e një pasardhësi të denjë të Gjin Bua Shpatës” (citim nga “GSH”. 14.3.2010). Në artikujt e paktë për këtë figurë thuhet se shumë kronikanë kanë shkruar për luftën e tij, në çdo vend të Evropës.

Mërkur Bua i shndërruar në “një sinonim betejash” arriti të krijojë “figurën e tij legjendare”.

Në vitet ‘500 ai ishte bërë tashmë mjaft i njohur sipas studiuesve në luftërat e Italisë.

Në artikullin “Bota sot”, duke iu referuar hulumtimit të bërë, thuhet se në vitin 1515 pranë Milanos është zhvilluar beteja e madhe e Marinjanit, duke hyrë në histori si “beteja e gjigantëve”, pasi merrnin pjesë ushtritë më të rëndësishme të Evropës.

“Nga Franca erdhi Françesku i Parë, ushtritë e Papës, ushtria e Venedikut, ushtria zvicerane, kundërshtare e tyre dhe ushtria e Maksimilianit, perandorit gjermanik.

Në betejën e Marinjanit me 13 shtator herë dukej se fitonte njëra palë, herë pala tjetër. Madje edhe vetë mbreti Françesk u plagos. Të nesërmen, aty, kah mesdita, zviceranët sulmuan dhe po mundshin francezët. Atëherë mbreti i Francës kërkoi ndërhyrjen e 40 000 ushtarëve të Venedikut.

Këmbësoria e rëndë e Venedikut në kohën kur francezët po mundeshin, ishte e vendosur në Lodi, katër orë larg në këmbë nga fusha e betejës. Pra kur të vinte ajo në ndihmë, zviceranët do ta kishin fituar betejën” (Bota sot, “Mërkur Bua Shpata, si ndikoi para 500 vjetësh në neutralitetin e Zvicrës”, 11.12.2012)

Sipas këtij artikulli Mërkur Bua Shpata, drejtuesi i kalorësisë shqiptare në shërbim të Venedikut, arriti të tronditë udhëheqjen ushtarake të 40 mijë ushtarëve zvicerane, duke u gjendur në krah të Francës. Kjo është beteja e famshme, për të cilën zviceranët sipas artikullit të “Bota sot”, patën kujtuar se kishin të bënin me një mijë kalorës, duke marrë vendimin e tërheqjes dhe pranimin e humbjes. “Në të vërtetë aty kishin hyrë vetëm 300 kalorës shqiptarë. Mërkur Bua ndonëse i plagosur arriti të kapë 6 flamuj dhe katër topa të ushtrisë zvicerane. Beteja u fitua nga ai”. Historianët thonë që u mund ushtria zvicerane që për 1500 vjet, që nga koha e Jul Cezarit nuk kishte njohur dështime. Vetëm një vonesë e vogël e Mërkur Bua Shpatës do t’u jepte fitoren zviceranëve. “Është shkruar se në mbrëmjen e asaj dite të fitores, mbreti Françesku i parë i Francës, kur po festonin fitoren, e paraqiti Mërkur Bua Shpatën e plagosur si shpëtimtarin e jetë së tij. Historianët këtë fitore ja kanë atribuuar Françeskut të parë, mbretit të Francës. Por një mbret 21 vjeçar që bënte pagëzimin e luftës për herë në atë ditë nuk mund të qe strategu i fitores se betejës së gjigantëve. Kjo provohet edhe nga fakti që dhjetë vjet më vonë, në betejën e Pavias, mbreti Françesku i Parë, aleatin Mërkur Bua Shpata e kish kundërshtar. Ai u mund, ra rob lufte dhe po të mos të kishte qenë autoriteti i Mërkur Bua Shpatës edhe do ishte vr arë nga merc enarët katalanas. Mërkur Bua Shpata ua mori mbretin Françesk katalanasave dhe i bëri këtij nderimet si mbret, si aleat e vartës i dikurshëm, të zgjidhte suitën dhe të kishte trajtim mbretëror” (Bota sot “Mërkur Bua Shpata, si ndikoi para 500 vjetësh në neutralitetin e Zvicrës”, 11.12.2012)

Duke cituar po të njëjtin burim të informacionit, thuhet se dy muaj më pas, zviceranët u mblodhën dhe vendosën që të mos dalin kurrë jashtë kufijve të vet, si pushtues. Është momenti kur ata shpallën neutralitetin.

Vitet e fundit të jetës, Mërkur Bua Shpata i ka kaluar në Trevizo, duke u tërhequr deri në vdekjen e tij, trupi i të cilit u varros në kishën e Santa Maria Maggiore./infoculture/ KultPlus.com

Pas Gjermanisë, Zvicrës e Belgjikës, tani stuhi e vërshime edhe në Austri

Pas Gjermanisë, Zvicrës dhe Belgjikës, tani edhe shteti i Austrisë rrezikon nga përmbytjet. Autoritetet kanë deklaruar nivelin më të lartë të paralajmërimit.

Qyteti i vjetër i Hallein është përmbytur plotësisht. Autoritetet austriake kanë paralajmërojnë shi të madh, breshër dhe përmbytje të mundshme, shkruan blick.ch.

Arsyeja për këtë është gjithashtu këtu zona me presion të ulët të Bernd, e cila tashmë shkaktoi reshje të mëdha shiu dhe përmbytje në Zvicër. Kjo tani po zhvendoset ngadalë drejt lindjes dhe kështu lëviz drejtpërdrejt në të gjithë Austrinë.

Shiu i madh vë pjesë të mëdha të Austrisë nën ujë. Shirat e rrëmbyeshëm goditën pjesë të tjera të Austrisë të dielën në mbrëmje. Brigadat e zjarrfikësve ishin në përdorim të vazhdueshëm në Salzburg, si dhe në Tirol dhe kryeqytetin federal Vjenë.

Në Kufstein, njerëzve u kërkohet të mos largohen nga ndërtesat dhe të tërhiqen në katet më të larta. Në zonën urbane, uji nga përrenjtë që hyjnë në Han tashmë ka arritur në rrugë. Një pjesë e Felbertauernstrasse u mbyll për shkak të rrëshqitjeve të mundshme të tokës.

Në Vjenë, shiu i madh dhe stuhi bëri që brigadat e zjarrfikësve të ishin shumë të ngarkuara. Zjarrfikësit zakonisht thirreshin për shkak të bodrumeve të përmbytura ose nënkalimeve, dhe deri të dielën në mëngjes, zjarrfikësja profesionale raportoi mbi 500 operacione. / KultPlus.com

Në vend të “Zonja dhe zotërinj” do të përdoret “Të nderuar mysafirë”

 Foto: Stefan Nyffenegger

Kompania Swiss, duke ndjekur drejtimin e kompanisë së saj mëmë, Lufthansa, transportuesi kombëtar kombëtar po heq gjithashtu përshëndetjet e tij të vjetra “Zonja dhe zotërinj” dhe duke përdorur në vend të tyre “Të nderuar mysafirë” ndaj të dy gjinive”, transmeton albinfo.ch.

Vendimi rezultoi nga një diskutim i gjerë që përqendrohej në “vlerësimin e të gjithë pasagjerëve”.

“Nga ekuipazhet kërkohet të zgjedhin një formë të adresës që u drejtohet të gjithë pasagjerëve”, tha linja ajrore./ albinfo.ch/ KultPlus.com

Gjoni në Eurovision, Xhaka e Shaqiri në Euroligë, kontributi i kosovarëve ngrit Zvicrën në maja

Mund të themi lirisht që suksesi i shtetit zviceran në dy prej ngjarjeve më të mëdha botërore, atë të Eurovision dhe Euro 2020, erdhi pikërisht nga kontributi i djemve shqiptarë në këto fusha, shkruan KultPlus.

Gjon Tear’s, Granit Xhaka dhe Xherdan Shaqiri padyshim që janë bwrw edhe emrat më të përfolur në Zvicër, kjo falë suksesit që ata i siguruan këtij shteti. I pari në Festivalin e Këngës “Eurovision” dhe dy të fundit në lojën që u zhvillua mbrëmë e që Zvicrës i siguroi vendin në çerekfinale të Kompionatit Evropian për herë të parë duke e mposhtur ekipin favorit për ta fituar Euro 2020, Francën.

Granit Xhaka dhe Xherdan Shaqiri janë dy djemtë kosovarë që mbrëmë dëshmuan për profesionalizmin e tyre në fushë e madje UEFA e shpërbleu Granit Xhakën me çmimin lojtari i ndeshjes.

Kjo ishte ndeshja e dytë në të cilën kontributi i kosovarëve në ekipin zviceran ishte vendimtar për përparimin e tij në Euro 2020.

Teksa flasim për suksesin e djemve kosovarë mbrëmë, kthehemi vetëm një muaj prapa dhe kujtojmë suksesin e jashtëzakonshëm të Gjon Muharremit në Eurovision.

Me emrin artistik Gjon’s Tears, ky ishte shqiptari tjetër i cili përfaqësoi Zvicrën me këngën “Tout l’Univers” në Eurovision e kështu arriti të ja siguroj shtetit zviceran vendin e tetë në këtë garë të madhe të këngës.

Madje, Gjon’s Tears ishte në vendin e parë me 267 pikë mirëpo në fund votat e audiencës e shtynë Italinë në krye, por kjo nuk ka ndikuar asgjë tek artisti pasi për të të jesh fitues nuk do të thotë të jesh më i miri, por më i njohuri.

Gjoni me paraqitjen e tij, siguroi një nga rezultatet më të mira për Zvicrën në Eurovision.

Sukseset e tyre kanë bërë që t’i dojë edhe bota e shqiptarët janë më krenarë se asnjëherë për këto sukses të jashtëzakonshme të djemve përbrenda vetëm një muaji. / KultPlus.com

Ambasada e Zvicrës në Kosovë: Faleminderit Kosovë për përkrahjen!

Ambasada e Zvicrës në Kosovë është shprehur krenare me diversitetin brenda ekipit kombëtar zviceran, pasi Zvicra arriti në çerekfinale të Kampionatit Evropian për herë të parë duke e mposhtur ekipin favorit për ta fituar Euro 2020, Francën.

Zvicra, e cila përbëhet nga lojtarë me prejardhje nga vende të ndryshme të botës, përfshirë nga Kosova, do të luajë në një çerekfinale të Euro për herë të parë në historinë e ekipit të vet kombëtar, raporton Gazeta Express.

Granit Xhaka dhe Xherdan Shaqiri luajtën titullarë, ndërsa Admir Mehmedit u fut në lojë nga stoli dhe ishte në mesin e pesë lojtarëve që shënuan nga penalltia për Zvicrën.

Pas një betejë të zjarrtë 3:3 gjatë 120 minutave lojë, Yann Sommer e mbrojti penalltinë e Kylian Mbappes dhe ia siguroi Zvicrës triumfin 5:4 në penallti.

Dhe, me këtë fitore, Zvicra e rrëzoi kampionen e Botës 2018 dhe favoritin kryesor të Euro 2020, për ta përcaktuar një duel çerekfinal me Spanjën të premten.

Në një reagim në rrjetet sociale, Ambasada e Zvicrës në Prishtinë shkroi: “Zvicra është krenare me diversitetin e vet! Rezultati më i mirë në një Kampionat Evropian për Zvicrën”.

Ajo e nënvizoi edhe faktin se mesfushori nga Podujeva, Granit Xhaka, u zgjodh lojtari i ndeshjes, si dhe e falënderoi Kosovën për përkrahjen.

“UEFA e shpërblen Granit Xhakën me çmimin lojtari i ndeshjes. Faleminderit Kosovën për përkrahjen!”

Kjo ishte ndeshja e dytë në të cilën kontributi i kosovarëve në ekipin zviceran ishte vendimtar për përparimin e tij në Euro 2020.

Para se Xhaka ta bënte paraqitjen jetësore kundër Francës si një lider i vërtetë, Xherdan Shaqiri ishte siguruar për ta dërguar Zvicrën në fazën e eliminimit direkt me dy golat e tij në triumfit vendimtar 3:1 kundër Turqisë në ndeshjen e fundit në Grupin A.

Tani Zvicra do ta kërkojë gjysmëfinalen në takimin e së premtes me Spanjën. /Gazeta Express/  KultPlus.com

Zvicra, referendum për ndalimin e pesticideve

Zvicra mund të bëhet vendi i parë evropian që ndalon pesticidet artificiale në një referendum që pritet të mbahet më 13 Qershor.

Mbështetësit e iniciativës shpresojnë që kjo nismë të shërbejë edhe si nxitje për vendet e tjera.

Aktivistët janë shprehur se produktet artificiale shkaktojnë probleme serioze shëndetësore dhe ulin biodiversitetin. Por nga ana tjetër prodhuesit thonë se pesticidet e tyre janë testuar dhe mund të përdoren në mënyrë të sigurt.

Një iniciativë tjetër që do të votohet në të njëjtën ditë synon të përmirësojë cilësinë e ujit dhe ushqimit të pijshëm në Zvicër duke ndaluar subvencionet direkte për fermerët që përdorin pesticide artificiale dhe antibiotikë në bagëti.

Një sondazh i fundit tregoi se 48% e votuesve favorizuan iniciativën e ujit të pijshëm dhe 49% mbështetën ndalimin e pesticideve. Nëse miratohet, propozimet u japin fermerëve deri në 10 vjet për të bërë tranzicionin, i cili do të lejojë Zvicrën të bëhet një pioniere në ushqimin organik si dhe një shembull për pjesën tjetër të botës.

Nisma për ujë të pastër gjithashtu shpreson që fermerët të ndalojnë përdorimin e ushqimit të kafshëve të importuara, për të kufizuar numrin e lopëve, derrave dhe pulave në Zvicër së bashku me plehun që ata prodhojnë që mund të ndotë ujin e pijshëm.

Globalisht, vetëm Butani, një mbretëri budiste në pjesën lindore të Himalajave, ndalon pesticidet sintetike, sipas mbështetësve që synojnë të nxjerrin jashtë ligjit përdorimin e produkteve të bëra nga gjigandë agro-kimikë të tillë si Syngenta të Zvicrës dhe Bayer të Gjermanisë. Syngenta, me seli në Zvicër dhe në pronësi të Korporatës Kimike Kombëtare të Kinës, kundërshton të dy iniciativat, duke thënë se një ndalim do të ulte rendimentet bujqësore deri në 40%. / Gazeta Express / KultPlus.com