Poezi nga Ezra Pound
Përktheu: Redi Sheqeri
Pema më ka depërtuar në duar,
Limfa e saj më ka mbushur krahët,
Pema është rritur në gjirin tim –
Teposhtë,
Degët rriten nga unë, si krahë.
Pemë je ti,
Myshk je ti,
Ti je si manushaqet me erën sipër tyre.
Një fëmijë – kaq i madh – je ti,
Dhe e gjithë kjo për botën është një çmenduri./ KultPlus.com
Një objekt me rëndësi për trashëgiminë tonë kulturore në qarkun e Gjirokastrës, është kalaja e Kardhiqit, e shpallur Monument Kulture i Kategorisë I që prej vitit 1963.
Kalaja e Kardhiqit, vetëm 4 km larg nga Gjirokastra, ka qenë një qendër strategjike e rëndësishme ndër shekuj.
Ndërtuar mes shekujve XIV-XV, kjo kala e mahnitshme mban brenda vetes histori të shumta. Me mure të forta dhe shkallë të gdhendura në gur, kalaja ofron jo vetëm një përvojë të pasur historike, por edhe një natyrë të larmishme dhe pamje të mrekullueshme të luginës së Kardhiqit, duke ofruar një destinacion interesant për ata që duan të eksplorojnë historinë dhe natyrën.
Kalaja ndodhet në fshatin Kardhiq, afërsisht në mes të luginës me të njëjtin emër. Lugina paraqet një linjë të rëndësishme komunikimi, të njohur që në Antikitet, e cila lidhet me trevën e Gjirokastrës, me pellgun e Delvinës.
Sipas eksploratorit osman Evlia Çelebiu si dhe burimeve të tjera që citon DRTK Gjirokastër, lugina e Kardhiqit ndonëse me vështirësi, të nxirrte dhe në gjirin e Vlorës. Pikërisht në vendin ku rruga kthen për të dalë në Qafën e Skërficës dhe më tej në pellgun e Delvinës, gjendet një kodër në trajtë trungu konik. Vetë kodra ka shpate mjaft të pjerrëta që e veshtirësojnë së tepërmi ngjitjen.
Kodra prej formacioni gëlqeror mbulohet prej një shtrese dheu, që e bën të papërshtatshme për banim. Në pjesën e sipërme ajo kurorëzohet prej një brezi shkëmbor i cili kufizon një platformë të vogël me diametër 70-80 m. Kushtet për ngulimin e një qendre të fortifikuar janë mjaft të përshtatshme si në drejtimin ekonomik, ashtu dhe strategjik.
Kalaja zë pjesën më të madhe të platformës, ajo ka formën e një pesëkëndëshi me perimetër 280 m, të përforcuar në çdo kulm prej një kulle. Përveç mbrojtjes natyrale që siguron terreni, midis shkëmbinjve vihen re dhe mure, të cilat pengojnë ngjitjen nëpërmjet çarjeve të tyre.
Në brendi të rrethimit shihen rreth 23 ambiente në formë qelie, si dhe dy stera me kapacitet mbi 350 metër kub.
Specialistët e DRTK Gjirokastër vazhdimisht kryejnë punime mirëmbajtjeje, siç është dhe pastrimi nga bimësia që po kryhet aktualisht në kalanë e Kardhiqit./atsh/KultPlus.com
Mundësia e vetme për fitoren humane, mbi aktin e shpëlarjes së trurit- është e drejta e çdo njeriu, është ajo që njeriu të ketë idetë e tij, të cilat duhet të arrijnë të gjykohen njëherë e një kohë. Ju kurrë s’mund të gjeni qartësinë e mendimit për aq kohë sa keni fjalët e grumbulluara dhe të pashprehura, dhe për aq kohë sa një fjalë përdoret nga njëzetë e pesë njerëz -në njëzetë e pesë mënyra të ndryshme. Kjo më duket se është lufta e parë e njeriut, nëse do të ketë ende ndonjë pjesë intelekti, e mbetur për tu shqyrtuar nga ne.
Teknika e poezisë është test për sinqeritetin
Kjo intervistë e Ezra Pound, e realizuar në fillim të viteve ’60, është bërë nga një prej redaktorëve më të njohur letrarë të kohës, Donald Hall. Përmes saj shfaqet poeti i njohur amerikan, një nga ikonat e historisë së poezisë. Në pjesën e parë, rrëfehet teknika e autorit; përpjekja për muzikalitetin dhe mundësitë e anglishtes në shprehjen e letrare; teknikat bashkëkohore; dhe pse i ndihmonte aq shumë të rinjtë Pound; si edhe shumë e shumë elementë të tjerë…
Nga Donald Hall*
Që kur ka ardhur për herë të fundit në Itali, Ezra Pound e ka kaluar pjesën më të madhe të kohës së tij në Tirol, duke e kaluar atë- vetëm në mjediset e Kështjellës në Brunnenburg. Si gjithmonë, i shoqëruar me gruan, vajzën Mary- dhëndrin e tij Princin Boris de Rachewiltz dhe nipin. Për fat të keq, malet në këtë vend, që është një vend pushimi afër Meranos- janë krejt të ftohta në dimër, kurse Z. Pound e do shumë diellin. Intervistuesi ishte bërë gati për t’u nisur nga Anglia drejt Meranos që në fund të shkurtit, kur një telegram e ka stopuar atë në derë:”Merano është zënë nga bora. Hajde në Romë”.
Si sot, më 30 tetor të vitit 2017, në moshën 88-vjeçare u nda nga jeta regjisori Mihallaq Luarasi.
Luarasi lindi më 16 shtator 1929 në Korçë. Shkollën e mesme e kreu në liceun artistik “Jordan Misja” në Tiranë, ndërsa studimet e larta në Akademinë e Arteve të Teatrit dhe Filmit në Budapest të Hungarisë.
Për herë të parë në teatër si regjisor paraqitet me tragjedinë Shilerit “Intrigë dhe dashuri” në vitin 1957 në Teatrin Popullor, spektakël që qëndroi në repertor shtatë vjet dhe u luajt mbi 300 herë.
Mihal Luarasi është njëri nga tre regjisoret e shquar të periudhës më të ndritur e cilësore të teatrit shqiptar në vitet 1957-1973: Luarasi – Spahivogli – Mani. Për arsyet që dihen, në Teatrin Kombëtar Luarasi vuri pak pjesë, por ato u dalluan për cilësinë dhe nivelin e lartë artistik, si: “Dragoi i Dragobisë”, “Dhelpra dhe rrushtë” (fituese e të gjitha çmimeve të para në Festivalin e II-të kombëtar të teatrove), “Mosha e bardhë”, “Banorët e shkallës nr. 6”, “Rrugë të tërthorta”, “Një dashuri e tille”. Më 1996 vë për herë të parë në skenë në Teatrin “Migjeni” të Shkodrës dramën “Cuca e maleve”.
Luarasi është referencë e një prej momenteve më të rëndësishme në historinë e teatrit shqiptar, që lidhet me dënimin e tij në diktaturë, për shfaqjen “Njollat e Murrme”. Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave publikoi sot kritikën e kësaj vepre. / KultPlus.com
Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Kulturore Shkodër inspektoi në terren punimet e projektit “Stabilizim emergjent i një pjese të murit verior në kalanë e Lezhës”. Projekti është pjesë e paketës së rindërtimit pas dëmeve të shkaktuara nga tërmeti. Ky projekt ka si qëllim sigurimin, mbrojtjen dhe konservimin arkitektonik të monumentit.
Aktualisht ka përfunduar faza e gërmimit arkeologjik dhe çlirimi prej dherave të një segmenti të murit, ku nuk mungojnë artefaktet dhe të dhëna të reja arkeologjike për urbanizimin në qytetin e sipërm të Lisit.
Të dhëna janë dokumentuar tashmë nga subjekti arkeologjik i licensuar IKTK dhe DRTK Shkodër.
Zona e murit perimetral paraqet problemet më të mëdha strukturale, ku vërehet se në anën veriore të tij, pranë kullës rrethore me gurë poligonalë, ka një çarje të thellë në të gjithë lartësinë e murit si dhe inklinim të tij.
Qasja metodologjike e adoptuar për fazën tjetër të projektit, atë të përforcimit arkitektonik dhe restaurues, por dhe për ndërhyrjet të konsolidimit strukturor të monumentit, merr parasysh kriterin e ndërhyrjeve minimale, kryesisht duke përdorur materialet origjinale./atsh/KultPlus.com
Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës (TIA) ka raportuar një rritje të ndjeshme të numrit të pasagjerëve në nëntëmujorin e parë të vitit 2024, duke transportuar mbi 8,32 milionë pasagjerë – duke shënuar një rritje mbresëlënëse prej 55% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2023, sipas një artikulli të botuar në “Travel and Tour World”.
Kjo rritje e jashtëzakonshme e numrit të pasagjerëve thekson rëndësinë në rritje të Shqipërisë si destinacion turistik dhe biznesi në Evropë.
Vetëm në shtator të 2024, Aeroporti i Tiranës priti 1,1 milionë pasagjerë, duke reflektuar një rritje prej 47% në terma vjetore.
Këto shifra nxjerrin në pah rimëkëmbjen dhe zgjerimin e vazhdueshëm të sektorit të turizmit në Shqipëri – me Tiranën e cila është kthyer në një qendër kyçe për udhëtimet turistike dhe të biznesit në Ballkan.
Linjat ajrore: “Wizz Air” kryeson fluturimet
“Wizz Air” u shfaq si linja ajrore “lidere” – e cila i shërben Aeroportit të Tiranës nga janari deri në shtator të 2024, duke kryer 53,2% të fluturimeve.
Kompania me kosto të ulët ka zgjeruar me shpejtësi praninë e saj në Shqipëri, duke ofruar një gamë të gjerë fluturimesh të përballueshme drejt destinacioneve në të gjithë Evropën.
“Ryanair” pasoi me 22,1% të fluturimeve, duke ofruar kosto buxhetore për udhëtarët.
“Air Albania”, transportuesi kombëtar, mbuloi pjesën më të vogël të tregut me 3,7%, por mbetet një “lojtar” i rëndësishëm në lidhjet e Shqipërisë me destinacionet kryesore.
Mbizotërimi i linjave ajrore me kosto të ulët si “Wizz Air” dhe “Ryanair” reflekton kërkesën në rritje për udhëtime me kosto të ulët, pasi turistët dhe vizitorët e biznesit kërkojnë fluturime të përballueshme për dhe nga Shqipëria.
Turizmi nxiti rritjen ekonomike të Shqipërisë
Rritja e numrit të pasagjerëve në Aeroportin e Tiranës përputhet me një rritje më të gjerë të turizmit në të gjithë Shqipërinë.
Numri i turistëve të huaj në vend u rrit me 17% gjatë të njëjtit nëntëmujor, duke arritur në 9,7 milionë vizitorë.
Kjo rritje është një dëshmi se Shqipëria tashmë është kthyer në një destinacion turistik – falë peizazheve të saj mahnitëse, trashëgimisë së pasur kulturore dhe kostove të përballueshme të udhëtimit.
Mirela Kumbaro, ministrja e Turizmit, ndau së fundmi këto statistika, duke theksuar ndikimin pozitiv të vizitorëve të huaj në ekonominë e vendit.
Me më shumë se 7,26 milionë pasagjerë në vitin 2023 – një rritje prej 40% krahasuar me vitin e kaluar – Aeroporti i Tiranës po luan një rol kryesor në zhvillimin e industrisë së turizmit në Shqipëri.
Rritja e numrit të pasagjerëve dhe perspektiva e së ardhmes
Rritja prej 55% e numrit të pasagjerëve në Aeroportin e Tiranës në vitin 2024 tejkaloi pritshmëritë e industrisë dhe thekson rolin e aeroportit si një qendër për vizitorët e kohës së lirë dhe të biznesit.
Operatori i aeroportit, TIA, vazhdon të investojë në përmirësimin e infrastrukturës dhe për të përballuar numrin në rritje të turistëve.
Me linjat ajrore si “Wizz Air” dhe “Ryanair”, një numër në rritje vizitorësh po zgjedhin Shqipërinë si destinacionin e tyre të përshtatshëm për të eksploruar Evropën Juglindore.
Aeroporti i Tiranës pritet të ruajë trajektoren e tij rritëse, ndërsa vazhdon të tërheqë turistë të huaj nga vendet fqinje dhe më gjerë.
Pozicioni strategjik i aeroportit në rajon, i kombinuar me kostot e përballueshme të udhëtimit dhe joshjen e bukurisë natyrore të Shqipërisë, ka të ngjarë të kontribuojë në rritjen e mëtejshme ekonomike – në vitet e ardhshme.
Një vit rekord për Aeroportin e Tiranës
Në vitin 2023, Aeroporti i Tiranës priti 7,26 milionë pasagjerë, një rritje prej 40% nga viti i kaluar, duke e bërë atë një nga aeroportet me rritjen më të shpejtë në rajon.
Rritja e vazhdueshme e turizmit dhe zgjerimi i rrjetit të fluturimeve të aeroportit kontribuan në këtë performancë rekord.
Me Shqipërinë e njohur tashmë si një nga destinacionet e reja turistike të Evropës, një numër në rritje vizitorësh po vërshojnë në vend – për të përjetuar plazhet piktoreske, vargmalet e thyer malore dhe vendet historike.
Tirana, kryeqyteti, po fiton gjithashtu popullaritet – falë jetës së saj të gjallë të natës, festivaleve kulturore dhe atraksioneve historike.
Sfidat dhe mundësitë e Aeroportit të Tiranës
Pavarësisht rritjes së jashtëzakonshme të aeroportit, ai gjithashtu përballet me sfida që lidhen me menaxhimin e kapaciteteve dhe infrastrukturës.
Me rritjen e vazhdueshme të numrit të vizitorëve, Aeroporti i Tiranës duhet të vazhdojë të investojë në objektet e tij – për të siguruar funksionim të qetë dhe për të akomoduar fluksin e udhëtarëve.
Kjo përfshin përmirësimin e terminaleve, zgjerimin e kapacitetit të pistës dhe përmirësimin e shërbimeve të pasagjerëve.
Nga ana tjetër, kërkesa në rritje për fluturime drejt dhe nga Tirana paraqet një mundësi për zgjerimin e mëtejshëm të linjave ajrore.
Futja e destinacioneve të reja dhe fluturimeve shtesë – jo vetëm që do të rrisë lidhjet me vendet e tjera, por do ta bëjë Shqipërinë edhe më të aksesueshme për turistët ndërkombëtarë.
Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës regjistroi një rritje të konsiderueshme në numrin e pasagjerëve gjatë nëntë muajve të parë të 2024-ës, i mbështetur nga popullariteti i linjave ajrore buxhetore si “Wizz Air” dhe “Ryanair”.
Performanca mbresëlënëse e aeroportit dhe numri i lartë i mbërritjeve të turistëve të huaj, nënvizon se Shqipëria është kthyer në një destinacion kryesor udhëtimi.
Ndërsa Aeroporti i Tiranës vazhdon të investojë në infrastrukturë dhe të zgjerojë rrjetin e tij të fluturimeve, e ardhmja duket e ndritshme për sektorët e turizmit dhe aviacionit të Shqipërisë.
Trashëgimia e pasur kulturore e vendit, peizazhet piktoreske dhe mundësitë në rritje të biznesit ka të ngjarë të tërheqin edhe më shumë vizitorë në vitet në vijim, duke forcuar më tej rolin e Tiranës si një portë kyçe në Evropën Juglindore./atsh/KultPlus.com
Poezi nga Nazim Hikmet, sjellë në shqip nga Edon Qesari.
Më bren rënia e gjetheve
veçanërisht gjetheve të rrugës
veçanërisht nëse janë gështenje
veçanërisht nëse andej kalojnë fëmijë
veçanërisht nëse qielli është i paqtë
veçanërisht nëse kam patur, atë ditë
një lajm të mir
veçanërisht nëse zemra, atë ditë
s’më jep dhimbje
veçanërisht nëse besoj, atë ditë
se ajo që dua më do
veçanërisht nëse atë ditë
ndihem mirë me njerëzit dhe veten
më bren përbrenda rënia e gjetheve
veçanërisht gjetheve të rrugëve
atyre të gështenjave./ KultPlus.com
Më 28 tetor 2024, në ambientet e Bibliotekës “Hivzi Sulejmani” në Prishtinë, u mbajt takimi me poetin, përkthyesin dhe studiuesin e letërsisë, Anton Berishaj. Aktiviteti u mbajt në kuadër të projektit të PEN Qendrës së Kosovës – Ora e shkrimtarit.
Poetja dhe drejtoresha e kësaj Biblioteke, Naim Beqiraj, në fillim të fjalës së saj tha “Berishaj është profesor i letërsisë në Fakultetit të Filologjisë së Universitetit të Prishtinës, i cili ka botuar shkrime të ndryshme kritike brenda dhe jashtë vendit. Gjithashtu ka botuar poezi dhe ka përkthyer mjaft vepra të rëndësishme letrare. Të pranishëm ishin krijues të letërsisë shqipe, lexues dhe dashamirë të letërsisë si dhe maturantë të “The Britsh School”. Drejtoresha e Bibliotekës, Naime Beqiraj, në përgjithësi foli për krijimtarinë e poetit dhe studiuesit Berishaj, duke ofruar edhe të dhëna biobibliografike për të.
Anton Berishaj (1965), poet, prozator, kritik i letërsisë dhe përkthyes. Është profesor i letërsisë së vjetër shqipe, teorisë së vargut, prozës bashkëkohore shqipe dhe i historisë komparative të letërsisë shqipe në Fakultetin e Filologjisë të Universitetit të Prishtinës. Në fokus të studimeve të tij letrare janë letërsia medievale shqiptare dhe letërsia e barokut, por edhe letërsia moderniste dhe neoavangarde. Anton Berishaj është autor i dy librave studimorë: “Retorika dhe letrarësia” (Prishtinë, 2005) dhe “Letërsia per-formative” (Prishtinë, 2010), si dhe i artikujve studimorë për letërsinë shqipe në revista vendase dhe ndërkombëtare. Ka botuar përmbledhjet poetike “Lule mëngjesi” (Podgoricë 1986) dhe “Fenomenologjia e vdekjes” (Podgoricë 2019), një botim i plotësuar i librit të parë. Ka përkthyer shkrime teorike të studiuesve të letërsisë, sidomos të formalistëve rusë dhe të strukturalistëve çekë. Ka përkthyer edhe shumë autorë nga gjuha serbe dhe kroate në shqip dhe autorë shqiptarë në këto gjuhë. Midis tjerash ka përkthyer: Vladimir Arsenijević “Mexico – ditar lufte“, Sabaium, Prishtinë 2001, Saša Ilić „Rënia e Kolumbisë“ – roman, Qendra Multimedia, Prishtinë 2013, Škeljzen Malići “Kosovo i raspad Jugoslavije”, Most Art, Beograd 2014, Bekim Fehmiu „Shkëlqim dhe tmerr“, Samizdat, Beograd 2016, Shkëlzen Gashi „Kosovo u udžbenicima Kosova, Albanije, Srbije, Crne Gore i Makedonije“, Prishtinë
2016, Saša Ilić „Gjahu i iriqëve“, short stories, Qendra Multimedia, Prishtinë 2019, Igor Štiks „W“, Bard Books, Prishtinë 2021, Ivana Bodrožić Simić „Hotel Zagorje“, Jakup Ceraja, Prishtinë, 2022. Etj.
Në dialog me të pranishmit autori shtroi disa nga pikëpamjet e tij lidhur me aktin kreativ, vlerën universale të poezisë dhe natyrën komplekse të frymëzimit poetik. Ai spikati rëndësinë fundamentale të lojës dhe ludizmit dhe eksperimentit në procesin e krijimit letrar. Nëpërmjet tyre, sipas tij, ai ka realizuar komunikimin me traditën letrare (fillimisht me simbolistët frëngë, Bodler, Rembo, Verlen…, por edhe me traditën tekstuale shqiptare dhe botërore), si dhe tekstet dhe diskursin filozofik nga i cili poezia e tij është inspiruar në masë të madhe.
Në vazhdim ai foli edhe për rëndësinë kulturore dhe letrare të përkthimit dhe përvojën e tij personale në këtë fushë, duke konstatuar midis tjerash se përkthimet shpesh kanë konstituuar edhe letërsitë dhe kulturën tekstuale të popujve të ndryshëm, çfarë është edhe kultura dhe letërsia shqiptare. Sipas tij një kulturë ekziston nëpërmjet komunikimit me Veten dhe Tjetrin, i cili në vetvete është një proces kompleks semiotik i përkthimit.
Projekti Ora e shkrimtarit është përkrahur nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Republikës së Kosovës./ KultPlus.com
Kur vjen puna te shpejtësia e internetit, ka disa të dhëna që flasin për shpejtësinë që ofrojnë 5G dhe Starlink.
Ja një krahasim më specifik:
Starlink supozohet se ofron shpejtësi nga 50 deri në 250 Mbps, me ndonjëherë edhe më shumë, që mund të ndryshojë në varësi të ngarkesës së rrjetit dhe motit.
Ndërsa rrjetet 5G mund të ofrojnë shpejtësi mesatare shkarkimi midis 50 Mbps dhe 1 Gbps, ose edhe më shumë në disa raste.
Kështu, shpejtësia e 5G zakonisht është më e lartë se ajo e Starlink, por varet nga infrastruktura në zonë.
Në këtë drejtim, Starlink vlerësohet si më i përshtatshëm për zonat rurale ose ato ku nuk ka mbulim të mirë të 5G, duke qenë se përdor satelitë dhe nuk ka nevojë për “infrastrukturë tokësore”.
Në anën tjetër, 5G është ideal për zonat urbane dhe suburbane ku ka mbulim të mirë të rrjetit.
Si konkluzion, në zonat me mbulim të mirë, 5G mund të ofrojë internet më të shpejtë dhe më të qëndrueshëm sesa Starlink.
Megjithatë, në zonat rurale ose ku mungon infrastruktura e 5G, Starlink vlerësohet si një alternativë më e mirë sesa opsionet e tjera.
Miguel de Cervantes (1547-1616) ishte shkrimtar spanjoll, romancier, poet, dramaturg dhe ushtarak.
Njihet botërisht ngaqë është autori i romanit “Don Kishoti i Mançës”, një nga kryeveprat e letërsisë botërore të të gjitha kohërave.
Gjeni më poshtë disa nga thëniet e tij të urta:
Kështu janë femrat për natyrë, përbuzin ata që i dashurojnë e dashurojnë ata që i përbuzin.
Ku rron smira nuk mund të ketë virtyt.
Predikon mirë ai që jeton mirë.
Tridhjetë priftërinj me gjithë ipeshkvin në krye, nuk mund ta detyrojnë gomarin të pëllasë kundër dëshirës së tij.
Mund të ketë dashuri pa xhelozi, por jo dashuri pa frikë.
Nuk ka dashuri të çuar dëm.
Mbi majat më të larta godet rrufeja, e ku i bëhet më shumë rezistencë bën dëme më të mëdha.
Nëse nuk e shijon fatin kur e ke, mos u anko kur të mos e kesh.
Një fjalë në çastin e duhur vlen më shumë se njëqind në çastin e gabuar.
Fatkeqësitë e gjejnë fatkeqin edhe po të fshihet në skajin më të largët të tokës.
Mos kërko leje për të marrë diçka që mund të marrësh pa leje.
Secili është ashtu si Zoti e ka krijuar, e shpeshherë edhe më keq./KultPlus.com
Në galerinë ‘Qahili’, po vazhdon të jetë e hapur ekspozita “Njerëzit tek Njerëzit: Azia Qendrore”, që sjell për publikun shqiptar një përzgjedhje të artit nga Kirgistani. Kjo ekspozitë unike, e cila do të jetë e hapur deri më 4 nëntor, paraqet punime që nga stili nomadik deri te impresionizmi, realizmi, kubizmi dhe abstraksioni, të 18 artistëve nga Kirgistani, shkruan KultPlus.
Sipas Nita Qahilit, koordinatores së Galerisë Qahili, ky bashkëpunim u realizua falë një përpjekjeje të përbashkët ndërmjet galerisë dhe artistëve nga Kirgistani, të cilët janë tashmë pjesë e komunitetit artistik në Kosovë. “Ishte një bashkëpunim i ndërsjellë, që u inicua nga vet galeria e Kirgistanit dhe koleksionistët që tashmë jetojnë këtu,” shpjegon ajo.
“Në këtë ekspozitë paraqiten punimet e 18 artistëve nga Kirgistani, nga arti nomadik në atë impresionist, realist, kubist dhe abstrakt. Janë tema të ndryshme shoqërore që trajtohen në punimet e këtyre artisteve që shpesh reflektohet në zhvillimin e kulturës së vendit”, u shpeh Qahili për KultPlus.
Në vazhdën e projekteve të saj të ardhshme, Galeria Qahili ka planifikuar një sërë aktivitetesh për muajt në vijim.
“Do të mbahen puntoritë në kuadër të projektit ‘Jeta dhe Arti’ për fuqizimin dhe vetëdijësimin e grave ndaj kancerit të gjirit. Po ashtu, do te hapet ekspozita e artistit Fehim Huskovic me 13 nëntor si dhe ‘Hijet e Bardha’ në dhjetor”, u shpreh ndër të tjerash Qahili, duke shpalosur projektet e radhës së galerisë ‘Qahili’.
Ndërkaq, 18 artistët që kanë marrë pjesë në këtë ekspozitë janë: Momun Astar, Jylldyz Asangaly, Tynumov, Nurlan Kudabaev, Yuldash Nurmatov, Shimova Halida, Sarkyn, Kim Aida, Nyurguyna Innokentyeva, Sadyk, Alapai Abdykasymov, Berebin, Rasul Kochkorbaev, Ernis Bekjamov, Asmat Abdysadyr Yylu, Kanybek Davletov, Jakypov Jylkychy, Sheishanaliev./KultPlus.com
“Shadow – Euridika thotë”, nga fituesja e Çmimit “Nobel” Elfride Jelinek, u shfaq për publikun shqiptar më 28 tetor në Teatrit Kombëtar Eksperimental “Kujtim Spahivogli” në kuadër të Javës Kulturore Austriake.
Shfaqja e cila në thelb tregon lirinë e gruas erdhi përmes dialogut dhe monologut të aktoreve Adriana Tolka, Albana Kocaj, Flobensa Bezari dhe nën regjinë e regjisores austriake Sabine Mitterecker.
Revolta e brendshme që shkon në dimensionet e lirisë është e veçanta e kësaj vepre e cila vjen për herë të parë në Shqipëri.
Loja e aktoreve dhe regjisores janë në funksion të veprës, ku identiteti i lashtë grek i ndërthurur me modernen bëhet për të futur spektatorin në ndjesinë që personazhet japin.
Orfeu dhe Euridika janë mishërimi i të dashuruarve. Kur Euridika vdes para kohe pasi pickohet nga një gjarpër, Orfeu futet në botën e nëndheshme për ta rikthyer në jetë, duke magjepsur Hadesin me muzikën e tij.
Miti i lashtë grek dhe realiteti modern femëror janë të ndërthurura ngushtë në tekstin e Elfriede Jelinek, që na flet nga perspektiva e një zëri të papritur./ euronews/ KultPlus.com
Filharmonia e Kosovës ka njoftuar se koncerti i radhës i cili përfshin vepra nga periudha barok deri te ajo romantike vjen me pjesëmarrjen e fagotistit të njohur Laurent Lefèvre, nën drejtimin e dirigjetit Frédéric Laroque – koncert-mjeshtër i Orkestrës së Operës së Parisit, shkruan KultPlus.
Në program do të interpretohen vepra nga Vivaldi, Mozart, Rossini dhe Bizet, me një orkestër të përbërë nga anëtarë të Orkestrës së Filharmonisë së Kosovës dhe Operës së Kosovës.
Koncerti mbahet më 6 nëntor, në ora 19:30, në Sallën e Kuqe të Pallatit të Rinisë./ KultPlus.com
Ambasada e Shqipërisë në Kosovë ka njoftuar se në kuadër të aktiviteteve me rastin e 80-të vjetorit të çlirimit të Shqipërisë do të shfaq katër filma historik shqiptar, shkruan KultPlus.
Përmes një njoftimi Ambasada e Shqipërisë ka ftuar të gjithë adhuruesit e filmave historik shqiptar për të ndjekur filmat: “Përrallë nga e kaluara”, “Gjeneral Gramafoni”, “Lulëkuqet mbi mure” dhe “Radiostacioni”, në kinemanë ABC.
Orari i shfaqjes së filmave do të jetë si në vijim:
30 tetor 2024
18:00-19:30 Shfaqja e filmit “Përrallë nga e kaluara”
20:00-21:30 Shfaqja e filmit “Gjeneral Gramafoni”
31 tetor 2024
18:00-19:00 Shfaqja e filmit “Lulëkuqet mbi mure”
20:00-21:50 Shfaqja e filmit“Radiostacioni”/ KultPlus.com
Filmi “LUNA PARK” nga regjisori Florenc Papas do të jepet si Premierë Rajonale në Festivalin e 65-të Ndërkombëtar të Filmit në Selanik, shkruan KultPlus.
Filmi trajton peizazhin postkomunist të Shqipërisë, ku një nënë e vetmuar, Mira, dhe djali i saj adoleshent i trazuar, Toni, luftojnë me një shpërthim të dhunës civile që copëton kombin e tyre të Evropës Lindore.
Aktorët të cilët luajnë në film janë: Adriana Matoshi, Orion Jolldashi, Nik Xhelilaj, Flonja Kodheli, Amos Zaharia dhe Eno Milkani.
Pjesa tjetër e ekipës është si në vijim: skenari: Florenc Papas, Glykeria Patramani; Kinematografi: Simos Sarketzis, redaktori: Federica Forcesi; dizajni: Durim Neziri; Kostumografia: Stela Laknori; Muzika: Mater Merlic; producent: Dritan Huqi, Ioanna Bolomyi, Riccardo Neri, Fatmir Spahiu; Produksioni: On FILM, Atalante Productions S.A., Lupin Film, Studio Corvus, Buka Production/ KultPlus.com
Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku mbrëmë ka ndjekur nga afër paraqitjen e sopranos Elbenita Kajtazi dhe tenorit Saimir Pirgu, në Teatrin e Operës së Vjenës, shkruan KultPlus.
Me këtë rast, Ministri Çeku ka thënë se sopranoja Kajtazi me rolin e Mimit të “La Boheme” pati një paraqitje të shkëlqyer, përkrah një shqiptari tjetër të dëshmuar gjithashtu, tenorit Pirgu.
“Mbrëmë Elbenita Kajtazi u ngjit në njërën ndër skenat kryesore të operës në botë. Sopranoja jonë e talentuar, përveç që bëri historinë si shqiptarja e parë nga Kosova në Teatrin e Operës së Vjenës, pati paraqitje të shkëlqyer në rolin e Mimit të “La Boheme” nga Giacomo Puccini. Luajti krah tenorit të madh shqiptar, Saimir Pirgu, një emër tashmë i dëshmuar i skenës botërore operistike.
Elbenitën dhe Saimirin i ndoqëm me plot admirim bashkë me deputeten Tinka Kurti, mezo-sopranon Flaka Goranci, këngëtaren dhe kompozitoren Vjollca Robelli Mripa dhe të ngarkuarin me punë në ambasadën tonë në Vjenë Albinot Bimbashi”, thuhet në njoftimin e Ministrit Çeku./ KultPlus.com
Vjollca Duraku
Në ambientet e KultPlus Caffe Gallery është bërë promovimi i librit “Jeta me laps e Nehat Islamit” nga autori Xheladin Rexhepi, i cili shpalos në detaje rrugëtimin e doajenit të gazetarisë Nehat Islami në aspektin personal dhe profesional.
Mes miqve dhe familjarëve libri me përgjigjet e 500 pyetjeve të gazetarit Rexhepi solli shumë detaje të fëmijërisë së tij, studimeve, punës si korrespodent nga Lindja e Mesme, intervistat me figura të shquara, realizimi i dokumentarëve, roli i tij gjatë luftës së fundit në Kosovë dhe shumë aspekte të tjera nga jeta e tij.
Panelin diskutues në këtë promovim e shpalli të hapur moderuesja Ardianë Pajaziti e cila tha se ndihej e nderuar me prezencën e gazetarit ikonik Nehat Islami, i cili kishte qenë inspirim për të dhe kolegët e brezit të saj.
“Jemi të nderuar që në KultPlus Caffe Gallery është prezent një figurë shumë ikonike e gazetarisë në Kosovë dhe jo vetëm. Për ne gazetarët që jemi këtu, këto figura kanë qenë inspirim për rrugëtimin tonë, falë të cilëve ne jemi sot këtu ku jemi. Nehat Islami dhe brezi i tij kanë qenë figura që na kanë inspiruar për ta ndjekur rrugën e tyre”, ka thënë drejtoresha e mediumit KultPlus, Ardianë Pajaziti.
Kurse, panelisti tjetër Ibrahim Kadriu bashkë-kohanikun e tij e cilësoi si gazetar “numër një”, i cili si rrallë kush ka mundur të arrijë majat e profesionit, duke e trasuar rrugën edhe për brezat tjerë.
“Është një libër i veçantë, për një personazh të veçantë. Çdo gazetar do ta xhelozonte autorin e këtij libri sepse kjo është një kryevepër në fushën e gazetarisë. Është një vepër e cila rrallë shkruhet dhe rrallë gjendet. Këtu shkruan se janë bërë 500 pyetje, por derisa unë e lexoja librin me 500 pyetje mendoja se i mungojnë edhe 500 pyetje të tjera. Këtu është thënë shumëçka, por në të vërtetë Nehat Islami ka për të thënë shumëçka. Në të kaluarën e kam bërë një shkrim për Nehatin ku them njeriu që di shumëçka, por nuk flet gjithçka”, ka thënë Kadriu.
Përveç, si gazetar i pashoq, Islami u cilësua edhe si vizionar dhe misionar i cili gjithmonë ka vepruar mbi bazën e interesit Kombëtar.
“Ka qenë edhe në Misionin e Kombeve të Bashkuara kur ka shkuar për të drejtat e kosovarëve. Ai kudo që ka shkuar ka vepruar për interes kombëtar. Në intervistën e tij me një gazetar amerikan (1980), kur pyetet çka mendon për marrëdhëniet Kosovë-Shqipëri, përgjigjja e tij ishte: Unë mendoj se shumë shpejtë kufiri do të jetë vetëm formalisht, kjo ishte mënyrë vizionare që sot është kufiri vetëm formalisht”.
Nehat Islami ka qenë një dorë e zgjatur edhe për mërgatën shqiptare duke u dërguar libra e gazeta të “Rilindjes” në një tirazh të madh, veshje kombëtare, vegla muzikore etj.
Vetë doajeni i gazetarisë, Nehat Islami, në një fjalim të shkurtër i ka falënderuar të gjithë ata që kanë dhënë kontribut për realizimin e librit të tij jetësor.
“E falënderoj autorin e librit i cili vërtet është munduar me mua dhe unë ia bëj hallall pasi vërtet e ka nxjerrë një libër që edhe mua më pëlqen. Faleminderit edhe redaktores, pronares së shtëpisë botuese ‘Drini’ nga Ferizaji e cila me përkushtim të madh e përgatiti librin për botim. Mua më vjen shumë mirë që ky libër pa dritën pikërisht në qytetin ku edhe unë për herë të parë pashë dritë, kur linda”, ka thënë gazetari Islami.
Ndërkaq, shkrimtari i librit Xheladin Rexhepi tha se ideja fillestare e tij ka qenë të realizoj film, porse nga materiali voluminoz që ka arritur të mbledhë, u vendos të botohej si libër.
“Nehat Islami është letërnjoftimi ynë, sepse gazetaria shqiptare e ka Nehat-in si penë që prej kohësh ai e kishte kaluar gjeografinë lokale dhe solli gazetari të vlerave universale. Këtë më së miri e dëshmojnë katër vjetët e tij në Bejrut, saqë ditën e fundit kur kthehet me një veturë Golf 1 të shpuar prej plumbash, mbetet pa asnjë lek në xhep. Është e kundërta e kohës sot kur njerëzit kthehen nga lufta të pasur materialisht”, ka thënë Rexhepi.
Në libër janë përmbledhur intervista me personalitete të njohura si Nëna Terezë, Neon Malcolm, e Ismail Kadare e cila brenda një dite është botuar në 2000 gazeta botërore, rekord i gazetarisë së Kosovës, i cili konsiderohet i pa arritshëm edhe në të ardhmen.
“Nehat Islami në Zvicër pranë OKB-së është detyruar ta shesë unazën e fejesës për të arritur qëllimin që një rezolutë për të drejtat e njeriut të kalojë në OKB”, ka thënë Rexhepi.
Gjatë krijimit të këtij libri autori tha se ka hasur në një vështirësi të madhe nga modestia e tepërt e Nehat Islamit.
Ndërsa, botuesja Zyrafete Shala ka thënë se libra me modele të tilla identifikimi siç është figura e Nehat Islamit duhet t’iu ofrohen më shumë të rinjve.
“E kemi një shembull unik se si duhet të punohet, sepse puna që bëhet me dashuri dhe përkushtim doemos do të sjellë një rezultat dhe një dobi edhe për të tjerët. Ai nuk ka menduar të bëjë karrierë në gazetari, nuk ka menduar të marr tituj, të bëhet njeri i rëndësishëm apo i njohur për të tjerët. Por, ai e ka gjurmuar dhe e ka kërkuar të vërtetën e realitetit objektiv sado i dhimbshëm dhe sfidues qoftë”, ka thënë Shala duke potencuar se libri paraqet një mozaik të pasur me shumë elemente që publiku nuk i ka ditur më parë.
“Pas botimit libri është pritur shumë mirë. Të gjitha kategoritë e lexuesve e kanë pritur me shumë interesim. Mendoj që pikërisht kthimi i vëmendjes te një personazh i tillë ikonik i gazetarisë shqiptare, karriera e të cilit ende mbetet e patejkalueshme në mjedisin tonë ka qenë një lloj fresike për opinionin, sepse tash e sa vite të gjithë ndihemi të lodhur nga ky kaos mediatik që po e pengon avancimin e mëtejmë të gazetarisë tonë”, ka përfunduar panelistja Shala./ KultPlus.com
Kryetari i bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj ka zhvilluar një takim me dy ikona të kinematografisë shqiptare, aktorin Robert Ndrenika dhe regjisorin Edmond Tare.
Veliaj ndau në rrjetet sociale momente nga takimi me aktorin Ndrenika dhe regjisorin Tare.
“Është gjithmonë kënaqësi ta nisësh ditën me ikonat e kinemasë shqiptare, Robert Ndrenika dhe Edmond Tare. Faleminderit për dozën e optimizmit, që nuk mungon asnjëherë”, tha Veliaj./atsh/ KultPlus.com
Kryeministri Albin Kurti, ka zhvilluar sot një mëngjes pune me përfaqësuesin e Posaçëm të Gjermanisë për Ballkanin Perëndimor, Manuel Sarrazin, në rezidencën e Ambasadorit të Gjermanisë në Kosovë, Jorn Rohde.
Në njoftimin e lëshuar për media nga Kryeministria, thuhet se pjesë e diskutimit ishin forcimi dhe avancimi i marrëdhënieve bilaterale ndërmjet Gjermanisë dhe Kosovës, bashkëpunimi rajonal në kuadër të Procesit të Berlinit si dhe çështjet aktuale.
“Kryeministri uroi Sarrazinin për një samit të suksesshëm në 10-vjetorin e Samitit të Berlinit këtë muaj, ku u nënshkrua një marrëveshje e re për qasje në studime, deklarata për Planin e Ri të Veprimit të Tregut të Përbashkët Rajonal 2025 – 2028 si dhe deklaratat e përbashkëta për fqinjësinë e mirë dhe bashkëpunimin rajonal, për qasjen dhe bashkëpunimin në infrastrukturën e kërkimit dhe inovacionit dhe atë për standardet rajonale të ekzaminimit investimeve të huaja direkte në Ballkanin Perëndimor”.
“Ai nënvizoi rëndësinë e fokusimit në zbatimin e marrëveshjeve që janë nënshkruar. Në këtë drejtim Kryeministri theksoi se pas vendimit të Kosovës që qytetarët e Bosnjës dhe Hercegovinës të mund të udhëtojnë me letërnjoftime në Kosovë nga 1 janari i vitit të ardhshëm, është e rëndësishme që të punohet që Bosnja dhe Hercegovina të ratifikojë marrëveshjen për lëvizjen e lirë me ID ashtu që të mundësohet zbatimi i plotë i marrëveshjes”, thuhet në njoftim.
Në lidhje me kohën e pritjes në pikën kufitare në Merdarë, kryeministri theksoi rëndësinë e respektimit të procedurave të lajmëruara me rastin e ndryshimit të masës së sigurisë deri në operacionalizimin e skanerëve me rreze X, si dhe foli për mobilizimin që kanë bërë institucionet e Republikës së Kosovës në këtë drejtim.
Kryeministri e falënderoi Përfaqësuesin Special për angazhimin dhe kontributin e tij në avancimin e bashkëpunimit rajonal.
Në një vend mjaft të bukur pranë liqenit në Morcotën Ticiniane do të shkëlqejë një bust i artistit të madh, në sheshin që do të mbajë të njëjtin emër Aleksandër Moisiu.
Moisiu, një nga figurat më të shquara të teatrit shqiptar dhe atij evropian, do të ketë një bust dhe një shesh me emrin e tij në qytetin Morcotos të Zvicrës.
Kjo iniciativë e Akademisë për film dhe teatër IFTP në Zvicër është miratuar nga kryetari i komunës së Morcotos, Giacomo Caratti bën të ditur drejtuesi i IFTP-së, regjisori dhe aktori Adem Kicaj. Stafi i IFTP-së, Kicaj, Dashnim Hebibi, Musa Sylajmani dhe Remzi Durmishi kanë vizituar komunën e Morcotos, duke vlerësuar se ky projekt artistik do të jetë historik për të gjithë shqiptarët, pasi që në një vend mjaft të bukur pranë liqenit në Morcotën Ticiniane do të shkëlqejë një bust i artistit të madh, në sheshin që do të mbajë të njëjtin emër Aleksandër Moisiu.
Moisiu lindi në qytetin e Durrësit. Babai i tij ishte me origjinë nga Kavaja, kurse nëna ishte arbëreshe.
Fëmijërinë e tij ai e kaloi në Durrës dhe në Trieste. Në moshën 20-vjeçare, ai me nënën e tij dhe dy motrat shkuan në Vjenë. Aty njihet me aktorin austriak Josef Kainz, me ndihmën e të cilit u njoh si një aktor i madh i fillimit të shek. XX. Më vonë shkoi në Pragë e më pas në Berlin.
Me gjithë popullaritetin që kishte në botë, ai nuk e harroi kurrë vendin e tij dhe me kërkesën e tij më 1934 autoritetet shqiptare i japin pasaportën shqiptare.
Aleksandër Moisiu vdiq në mars 1935 në Zvicër.
Poezi nga Bilal Xhaferri
Eja, trishtim,
eja me hapa fletësh që bien nga degët,
eja me hapa shiu që këputet nga fletët…
Eja trishtim,
eja me hapa tingujsh që dridhen në mbrëmje,
eja me hapa zemrash që rrahin me dhimbje…
Eja, trishtim,
o prehër i ëmbël që nuk më braktise kurrë,
o strehë e qetësisë sime,
o ëndërrime të mia,
o gji i shpresës sime.
Eja, trishtim,
trishtim,
eja./ KultPlus.com
Instituti i Studimeve për Krimet dhe Pasojat e Komunizmit hapi sot ekspozitën “Letra nga Ferri”, tek Piramida e Tiranës.
Ekspozita multimediale “Letra nga Ferri” sjell para publikut një nga periudhat më të errëta të historisë shqiptare, gjatë regjimit komunist (1944-1990).
Ekspozita evokon një atmosferë introspektive dhe të thellë, ku synohet që vizitorët të përjetojnë emocionet, vuajtjet dhe shpresat e atyre që përjetuan ferrin e burgjeve komuniste. Në qendër të saj janë fjalët e të burgosurve, dëshmi të shkruara të një qëndrese që tejkaloi torturat dhe mizoritë.
Për herë të parë ekspozojmë dy letra origjinale të Zef Zorbës drejtuar nënës së tij, të vëna në dispozicion nga muzeu Vendi i Dëshmisë dhe Kujtesës. Janë me mijëra letra të shkruara nga të dënuarit politikë, që kalojnë shifrën e 3 mijë faqeve arkivore, një koleksion të disponueshëm edhe nga ISKK, ku në këtë ekspozitë janë përzgjedhur letrat përfaqësuese që luajnë një rol të rëndësishëm dëshmues mbi natyrën e regjimit diktatorial.
Vizitorët do të kenë mundësinë të njohin jo vetëm kushtet e tmerrshme të jetesës në këto burgje, por edhe aktin e shkrimit si një formë rezistence. Letrat janë një formë e të shkruarit të drejtpërdrejtë, ku ndjenjat personale dhe vëzhgimet e përditshme janë përzierje e shpresës dhe dëshpërimit, duke shërbyer si një mjet për të mbajtur të gjallë lidhjet me botën jashtë, familjen dhe lirinë.
Letrat e paraqitura si objekte të vërteta historike, janë njëkohësisht dëshmi të një lufte të brendshme për të mbajtur shpresën të gjallë. Vizitorët do të mund të lexojnë përmbajtjen e tyre përmes shënimeve të vendosura pranë letrave origjinale.
Në përfundim, ekspozita përmban një hapësirë reflektimi, ku vizitorët do të mund të lënë mendimet e tyre dhe të përfshihen në dialog rreth trashëgimisë së kësaj periudhe dhe rëndësisë së mbajtjes gjallë të kujtesës kolektive./atsh/KultPlus.com
Më 3 nëntor 2024, të rinjtë e moshës 12 deri në 19 vjeç nga e gjithë Evropa, do të bashkohen për “Ditën e Filmit për Audiencën e Re,” që shënon edhe “Muajin e Filmit Evropian 2024.”
Ky event, i mbështetur nga “Creative Europe MEDIA” dhe organizuar nga “Akademia Evropiane e Filmit,” do të shfaq filmin “SCRAPPER” nga Charlotte Regan nëpër gati 30 shtete të europës. DokuFest, pas 10 vitesh pjesëmarrje, do të organizojë edhe këtë vit Çmimin Evropian për Audiencën e Re në Prizren, duke shfaqur filmat e nominuar nga Akademia Evropiane e Filmit (EFA) për audiencat e reja.
“SCRAPPER”, fitues i “Çmimit Evropian për Audiencën e Re 2023”, shfaq historinë emocionuese të 12-vjeçares Georgie (Lola Campbell), e cila jeton në Londër derisa vizita e papritur e babait të saj që kishte kohë pa e parë(Harris Dickinson) e detyron atë të përballet me realitetin. Pjesëmarrës në këtë event do të kemi nxënës nga Shkolla Gani Saramati, përfshirë edhe nxënës të komunitetit boshnjak, së bashku me nxënës nga Shkolla Fadil Hisari. Pas shfaqjes së filmit do të ketë një Q&A të drejtpërdrejtë me pyetje nga të rinjtë që marrin pjesë, e organizuar nga Klubi Evropian i Filmit në Lucerne, Zvicër.
Qytetet që marrin pjesë do të ofrojnë gjithashtu workshop-e dhe aktivitete interaktive, duke inkurajuar të rinjtë të angazhohen me kinemanë evropiane. Në Prizren, të rinjtë do të kenë mundësinë të krijojnë një klip të shkurtër për një shfaqje kinematografike në YouTube, dhe klipet e përzgjedhura do të shfaqen gjatë eventit. Për ata që nuk mund të jenë prezent fizikisht, do të organizohet një “Watch Party” online, duke ofruar mundësinë për të qenë pjesë e këtij eventi me adhurues të rinj të filmit nga e gjithë Europa.
Dita do të përfundojë me shpalljen e tre filmave të nominuar për “Çmimin Evropian për Audiencën e Re 2024” dhe një ftesë të hapur për të rinjtë për të aplikuar për t'u bashkuar me jurinë e 99 anëtarëve të rinj që do të zgjedhin fituesin.
Ky event shënon fillimin e gjashtë javëve që festojnë filmin evropian dhe diversitetin e tij, duke bashkuar audiencat nga Reykjavik deri në Athinë dhe qytete të vogla si Prizren./express/KultPlus.com
Nâzım Hikmet
Çdokënd prej jush e kam mes krahësh
qytetin mbrëmjen dhe ty
rrezitja juaj, era e flokëve tuaj
ndrijnë në faqen time
E kujt është kjo zemër që rreh
përmbi zëra e gulçima
tëndja, e qytetit apo e natës,
apo mos është imja krejt?
Ku merr fund nata, ku nis qyteti?
qyteti ku merr fund e ku nis ti vetë?
ku marr fund unë,
ku është pikënisja ime?
Përktheu: Edon Qesari / KultPlus.com