Barcelona ka shënuar fitore ndaj Real Madridi me rezultat 4-3 në kuadër të El Clasicos e vlefshme për xhiron e 35-të.
Real Madridi e nisi mirë ndaj Barcelonës si mysafir duke shënuar që në minuën e pestë të ndeshjes. Gjyqtari Hernandez Hernandez akordoi penallti pas një ndërhyrje të gabuar të Wojciech Szczesnyt ndaj Kylian Mbappes, ndërsa më herët gaboi Pau Cubarsi.
Nga pika e bardhë ishte i saktë Kylian Mbappe që shënoi për 1-0.
Në minutën e 14-të, sërish Mbappe mori një top shumë të mirë dhe arriti të shënojë për 2-0.
Por në minutën e 19-të, Barcelona u kthye në lojë, me Erik Garcian që arriti të shënojë për 2-1.
Në minutën e 32-të u barazuan shifrat, ku Lamine Yamal shënoi një gol të bukur për 2-2.
Barcelona nuk ndalej, duke sulmuar portën e Real Madridit që ishte në shok pas këtyre dy golave.
Epërsia për katalanasit erdhi në minutën e 34-të, kur Raphinha shënoi pas asistimit të Pedrit, për 3-2.
Ritmi i lartë i lojës sillte raste nga të dyja anët, por Barcelona arriti të shënojë edhe njëherë pa u mbyllur pjesa e parë.
Raphinha shënoi sërish, kësaj radhe pas asistimit të Ferran Torres për 4-2.
Pjesa e dytë kishte më pak raste dhe për rrjedhojë edhe më pak gola.
Reali arriti të hap ndeshjen në minutën e 70-të, me Vinicius Junior që asistoi te Mbappe që shënoi për 4-3.
Edhe pse minutat e mbetur sollën shumë raste, ku anuluan, dy gola, për secilën nga një, tjera nuk kishte.
Barcelona mori fitoren që i afron shumë te titulli kampion. Barcelona ka 85 pikë në vendin e parë, ndërsa Real Madridi si i dyti ka 75 pikë./ KultPlus.com
“Don’t worry, be happy” është një këngë reggae e famshme, e krijuar nga legjenda e muzikës Bob Marley në vitet ’80. Kjo këngë është një himn i thjeshtë dhe i frytshëm që u bë shumë e njohur në mbarë botën, dhe është ende e dashur nga shumë njerëz sot.
Teksti i këngës fokusohet te ideja e jetesës pa stres dhe shqetësime. Refreni i këngës, “Don’t worry, be happy”, është një fjalë shprese e thjeshtë por e fuqishme që e bën këngën të bëhet një kujtim i paharrueshëm. Kënga thotë se në vend që të mbështeteni në shqetësime dhe trishtim, është më mirë të shihni ndryshimet pozitive në jetën tuaj dhe të jeni të lumtur në këtë botë.
Bob Marley, me këngën e tij “Don’t worry, be happy”, u bë një simbol i mesazheve pozitive dhe gjithmonë do të mbetet një pjesë e rëndësishme e kulturës së popullarizuar.
Kjo këngë është një kujtim i ndryshimit pozitiv dhe një nxitje për të jetuar jetën në mënyrën më të mirë të mundshme. / KultPlus.com
Presidentja Vjosa Osmani ka bërë të ditur se është takuar me presidentin austriak Alexander Van der Bellen dhe zonjën e parë Doris Schmidauer në Mauthausen për ceremoninë e 80 vjetorit të çlirimit të Kampit të përqëndrimit.
Postimi i saj i plotë:
Miqësia me Austrinë mbetet një shtyllë e fortë e rrugëtimit tonë evropian.
Me Presidentin austriak Alexander Van der Bellen dhe Zonjën e Parë Doris Schmidauer, ishim në Mauthausen për ceremoninë e 80 vjetorit të çlirimit të Kampit të përqëndrimit.
Para ceremonisë përkujtimore, patëm një diskutim të sinqertë e përmbajtësor për miqësinë tonë të qëndrueshme e përkrahjen e çmuar të Austrisë në çdo etapë të shtetndërtimit të Kosovës.
Kosova është e përkushtuar për procesin e integrimit euro-atlantik, e në këtë rrugëtim është e bekuar të ketë në krah miq sikurse Austria./ KultPlus.com
Unë gjithmonë e kam imagjinuar që Parajsa do të jetë një lloj biblioteke. – nga Jorge Luis Borges
Një shtëpi pa libra është si një dhomë pa dritare. – nga Heinrich Mann
Një libër, një stilolaps, një fëmijë dhe një mësues mund të ndryshojnë botën. – nga Malala Yousafzai
Një dhomë pa libra është si një trup pa shpirt – nga Marcus Tullius Cicero
Leximi është një bisedë. Të gjitha librat flasin. Por një libër i mirë dëgjon gjithashtu. – nga Mark Haddon
Personi, qoftë ai zotëri apo zonjë, i cili nuk ka kënaqet nga një roman I mirë, duhet të jetë patjetër budalla. – nga Jane Austen
Nuk ka asnjë mik më besnik se sa një libër.– nga Ernest Hemingway Nëse lexoni vetëm librat që lexojnë të gjithë të tjerët, mund të mendoni vetëm atë që mendojnë të gjithë të tjerët. – nga Haruki Murakami
Ju e dini që keni lexuar një libër të mirë kur ktheni faqen e fundit dhe ndiheni sikur të keni humbur një mik.- nga Paul Sweeney
Mendja nuk është një libër, që të hapet sipas dëshirës dhe të ekzaminohet në kohën e lirë. Mendimet nuk janë hedhur në brendësi të kafkave, për t’u shpërndarë nga një pushtues. Mendja është një gjë e ndërlikuar dhe me shumë shtresa. ”– nga J.K. Rowling
Ka më shumë thesare në libra sesa në të gjitha plaçkat e piratëve në Treasure Island. – nga Walt Disney
Nëse ka një libër që ju doni të lexoni, por ai ende nuk është shkruar, atëherë duhet ta shkruani atë.– nga Toni Morrison./ KultPlus.com
Përderisa artisti i njohur, Salvador Dalí ia mbylli sytë jetës në mëngjesin e 23 janarit të vitit 1989, veprat e tij mbetën pas për të përçuar një dritë artistike, shkruan KultPlus.
I njohur për frymën e tij surrealiste, pikturat e Dalít padyshim që sot janë kthyer në ikonë të epokës së rëndësishme të historisë së artit pamor.
Veprat e tij shprehin një shumëdimensionalitet të formës, mendimit, idesë, mesazhit e revoltës që ai përfaqësonte në qenien e tij.
Salvador Dalí, shkrepëtiu në ritmin e kohës dhe mbeti i pavdekshëm nëpërmjet brushave të tij, e që KultPlus ua sjell veprat më të njohura të tij:
Një muze i Holokaustit në Republikën Çeke është hapur në një ish-fabrikë që ishte në pronësi të biznesmenit të njohur gjerman të kohës, Oskar Schindler, i cili u bë i famshëm në filmin fitues të çmimit Oscar të Steven Spielberg, “Lista e Schlinderit”.
Dy ekspozita – njëra mbi fatin e të mbijetuarve të Holokaustit dhe tjetra rreth lëvizjes avangarde Bauhaus – ishin ekspozitat fillestare të muzeut.
Fabrika, e cila ka qenë nën mbrojtje të trashëgimisë që nga viti 2016, ndodhet në Brnenec, afërsisht 160 kilometra në lindje të Pragës.
”Për momentin, muzeu është i hapur vetëm për turne me guidë në ditë të caktuara të vitit”, sipas një zëdhënëseje të memorialit, siç u raportua nga agjencia çeke e lajmeve, CTK.
Para hapjes së muzeut, rrënojat industriale duhej të pastroheshin nga mbeturinat toksike dhe të restauroheshin gjatë disa viteve.
Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Schindler punësoi më shumë se 1 000 punëtorë hebrenj në fabrikën e tij të municioneve duke i mbrojtur ata nga deportimi dhe vrasja.
Në vitin 1944, fabrika u zhvendos nga Krakovi, i pushtuar nga gjermanët në Brnenec.
Ajo shërbeu si një nënkamp i kampit gjerman të përqendrimit të Gross-Rosenit.
Schindler u nderua më vonë në Izrael për përpjekjet e tij për të shpëtuar punëtorët.
Historia e biznesmenit gjermano-moravian fitoi famë botërore për herë të parë përmes romanit “Lista e Shindlerit” nga autori Thomas Keneally dhe më vonë nga filmi i Spielbergut.
Pasardhësit e familjes Low-Beer, të cilët kishin qenë industrialistë të pasur hebrenj para se Hitleri të vinte në pushtet, themeluan fondacionin “Shpëtimi i Arkës së Shindlerit” dhe morën përsipër vendin historik disa vite më parë për të ngritur një memorial.
Familja kishte qenë pronarët origjinalë të fabrikës derisa u konfiskua nga nazistët në vitin 1938./atsh/ KultPlus.com
Ai ishte një i “çmendur” që arriti të na magjepste me “çmenduritë” e tij, ishte zëri më i buçimshëm i penelit. Erdhi për të bërë epokë dhe vetë epoka mori emrin e tij.
Në mëngjesin e 23 janarit 1989, duke dëgjuar muzikën e tij të preferuar, gjëmimim Wagner-ian, “Tristani dhe Izolda”, zemra e Salvador Dalí ndalon së rrahuri, në moshën 84-vjeçare. Do të shuhej kështu të gjallët e një gjeniu. Thyehet një prej majave që ngërthehej ngulmues përnga lartësitë më të epërme të tablosë. Shuhet për mbetur i vezullimtë në gjithçka që sendërgjoi ai solemnitet krijues. Ngriti dhe shkallmoi për të rindërtuar rishtaz gjithçka nga fillimi, gjithçka nga tharmi i atij shpirti të epur shpengimit e çatrafilisjes.
Ai ishte dhe mbetet një artist shumëdimensional dhe një njeri i padeshifrueshëm, me një jetë larushitëse, dengur gjer në buzë me çmosgjë. Në vërshimin e rrëmetshëm, jeta dhe peneli krijuan më shumë se një vepër të tjetërllojtë, ngjizën dhe na kumtuan një njeri si ai, një prurje galaktike e shkasit për befasi.
Nuk ka një fushë të krijimtarisë artistike ku ai të mos ketë dhënë një kontrobut, të mos ketë lënë gjurmë të plazmuara vezullueshëm. Asnjë oaz i të qenit mishërisht dhe shpirtërisht i lidhur me krijimin, nuk ka mundur të jetë i palakmuar nga Dalí dhe i papërfshirë nga shtjella përpirëse e këtij krijuesi. Por gjithsesi ai ishte dhe mbetet një nga surrealistët më kokëkrisur dhe më përfaqësues. Një pervers dhe model i njeriut të përkushtuar për të bukurën, për mesazhin dhe gjithseçka që përkon me afrinë që arti ngas me artdashësit. Dalí padyshim ishte dhe mbeti një ndër personazhet më të spikatur në memorien e arteve figurative. Ishte kreshta e ngërthyer në eter e surrealizmit. Ai do të mëtonte kësaj rryme një revulucion botkuptimor dhe ideor, artistik dhe estetik, duke bërë që kohë pas kohe admiruesit e surealizmit të kuptonin në të atë qasje figurash të shndritshme të messhekullit XIX, Dalínë si protagonistin. Sepse i tillë ishte ai. Mbeti as më shumë e as më pak, një shpërthim. Si në tablo edhe në jetë ai ishte një individualitet i patëdytë. Ndoshta edhe nga temperamenti, e pse jo edhe nga një mistikë e përbrenshme që e kudodrejtonte atë, ishte dhe mbeti sot dhe do të rrok pa asnjë mëdyshje edhe shijet e brezave që do të vijnë, si një tipar i radhë.
Në galerinë botërore të pikturës, Salvador Dalí është një prej penelave më të jashtëzakonshëm. Nuk kanë nguruar ti bashkëngjiten këtij vlerësimi shumë ekspert dhe kritik arti, shumë njohës të korpusit të tij krijues. Megjithëse kritika e kohës do ta lëndonte tej mase, duke e ngasur mbase të zgjojnë tek ai atë piktor të përmasave të mëdha që njohim. Në këtë prag dallojmë qartazi se si një forcë rrapëllitëse të deng me pamëshirën e saj, me qëllimin e vetëm të të vërë përfundi. Por ai u rrit nga kjo, u formëzua në stuhitë e forta të kohës dhe nga relievi i thukët ku fati e kishte degdisur, veçojmë këtu në pozitat e tij familjare. Këto pikënisin që me vdekjen e vëllait, të nënës, me divorcin e të atit, me përplasjet që kishte me përfaqësuesit të kampit surrealist.
Shumëdimensionalizmi i formës, mendimit, idesë, mesazhit, e pse jo dhe revoltës qasen përnga një kumt që e tipizon këtë personalitet të niveleve eterne të krijimit. Dalí në një masë të kosniderueshme përfshin, gjithrrokë në tansinë e veprimtarisë së tij artistike zhanre që vetë piktura i mbart. Ose më saktë, ajo është ama e tyre, si filmi, fotografia, skulptura, arkitektura, etj. Uni babëzitës tek ai ishte dhe një tipar që rrugëtoi atë drejt shumë theqafjesh, prej të cilave nuk mund të themi se ia doli dhe aq paq. Ai kishte një tërheqje të pazakontë për pjesëmarrje në sjellje dhe i madhërishëm, në mënyrë për të përthithur vëmendjen ndaj vetes. U ndesh me një kritikë që duke e u përpjekur ta anatemonte e bëri më të vëmëndshëm për artdashësit. Kjo në një farë mënyre e himnizoi magjinë e tij të përfaqësimit në art.
Ky ishte Salvador Dalí, një spanjoll që shkrepëtiu në ritmin e kohës dhe vërshon ende në nevojën për të matur caqet e mundshmes dhe talentit, në një botë e cila mund të të mos mirëpresë, por nuk ta privojë sfidën, atë që e shndërroi në triumf të pathyeshëm. /albertvataj/ KultPlus.com
Në një intervistë për mediat shqiptare, nëna e artistes Beatriçe Gjergji, ka zbuluar detaje nga fustani me të cilin artistja e “Shkodra Elektronike” do ta përfaqësojë Shqipërinë në Festivalin Evropian të Këngës- “Eurovizion 2025”, shkruan KultPlus.
Fustani i artistes Gjergji është dizajnuar nga e ëma e saj, e cila është kujdesur që fustani të reprezantojë performancën e Shqipërisë në mënyrën më të mirë të mundshme edhe përmes veshjes. Një e kuqe e ndezur që në mënyrë figurative paraqet kuptimin e këngës “Zjerm”, është elementi kryesor që e karakterizon dizajnin e punuar tërësisht me dorë.
Gjysma e fustanit paraqet simbolikën e legjendës së “Rozafës”, ku njëra dorë, gjoksi dhe këmba dallohen nga gjysma tjetër e trupit. Ky dizajn i veçantë është mundësuar falë një materiali që është porositur dhe stampuar në Francë. Ndërsa, gjysma tjetër ngjitur ka fustan me material të fortë në formë harmonike, që është siguruar në Manhattan, për t’i rezistuar lëvizjeve skenike të artistes.
Në pjesën e brendshme të pjesës në formë harmonike, fustani përmban edhe disa shtresa me një material më të hollë, që në pjesën fundore shpërthen në ngjyrat kuq e zi, si formë zjarri.
Edhe mënga e dorës së majtë ka karakteristikën e saj, e cila përmes copëzave të shumta të dizajnuar deri në detaje do të kombinohet me lëvizjet skenike të artistes Gjergji, duke dhënë idenë e shpërndarjes së zjarrit./ KultPlus.com
Papa Leone XIV ka zhvilluar vizitën e tij të parë jashtë Vatikanit ku zgjodhi një vend simbolik tejet të dashur për shqiptarët, shenjtëroren e Nënës së Këshillit të Mirë në Gjenancan, jashtë Romës.
Në këtë kishë ndodhet imazhi i Zojës, ardhur nga Shkodra e pritur pikërisht nga augustinianët, që shërbejnë në atë kishë, në urdhërin e të cilëve bën pjesë edhe Ati i Shenjtë.
Të gjithë e dinë historinë e ikjes së Zojës nga Shkodra për t’u shpëtuar otomanëve, duke ardhur në Gjenacan, ku augustinianët i kushtuan kishën e ku shtegtojnë çdo vit besimtarë katolikë shqiptarë nga gjithë Italia e nga të gjitha anët e botës. Jo më larg se më 25 maj, të dielën e fundit të muajit, siç është tashmë traditë, shqiptarët do të shkojnë sërish në shtegtim te Zoja për ta kaluar ditën bashkë me të, me meshën në orën 12.30 të kremtuar nga kryetari i Konferencës Ipeshkvnore të Shqipërisë, imzot Gjergj Meta.
Kujtojmë se figura e Zojës së Këshillit të Mirë ishte veçanërisht e dashur për paraardhësin me të njëjtin emër të Papës aktual, për Papën Leone XIII, i cili nuk arriti ta vizitonte kurrë, por që në vitin 1903 e ngriti kishën në dinjitetin e një bazilike minore.
Edhe Papë të tjerë kanë shkuar për t’u lutur te Nëna e Këshillit të Mirë: Papa shenjt Gjoni XXIII në vitin 1959 dhe Papa shenjt Gjon Pali II në vitin 1993, para se të nisej për në Shqipëri, ku pikërisht në Shkodër çoi kopjen e fugures së Zojës. Papa Leone XIV pati shkuar herën e fundit si kardinal, më 25 prill 2024, për të kremtuar festën e “Ardhjes” së Nënës së Këshillit të Mirë në Gjenacan. Në homelinë e tij, kardinali i atëhershëm Prevost shprehu përkushtimin e ndaj Virgjërës, duke u bërë thirrje besimtarëve që të frymëzohen nga Maria për të përhapur paqen dhe pajtimin në botë.
Pas vizitës së tij të papritur në kishën e Zojës së Këshillit të Mirë në Genazzano, Papa Leone shkoi në Santa Maria Maggiore për t’u lutur personalisht te varri i paraardhësit të tij, Françeskut. Gjesti i parë ishte gjunjëzimi dhe vendosja e një trëndafili të bardhë – në kujtim të Shën Terezinës, për të cilën Papa Bergoglio kishte shumë devocion – në pllakën e mermertë ku është gdhendur emri ”Franciscus”./atsh/ KultPlus.com
Agnès Varda (1928 – 2019), regjisore, skenariste dhe fotografe franceze.
Botuar së pari në: Indiewire, www.indiewire.com, 5 dhjetor 2009.
Filmat e Agnès Vardës janë të dendur me Agnès Vardën – realitetin e saj, mendimet e saj, zërin dhe pasionin e saj. Filmat e saj fiksion – ‘La Pointe Courte’ (1954), Cléo de 5 à 7’ (1961), ‘Le Bonheur’ (1964), ‘Vagabond’ (1985) – janë vepra të mëdha feministe që eksperimentojnë me temën dhe formën si filmat më të mirë të New Wave franceze. Ajo konsiderohej pararendëse e lëvizjes së nderuar kinematografike të Truffaut dhe Godardit dhe s’do mend ajo ishte ndikuese në ton dhe në stil. Varda, sidoqoftë, me gjasë është më e njohur për talentin e saj si dokumentuese, çka e ka shtuar numrin e saj të filmave fiksional dhe jo-fiksion. Edhe veprat dramatike si L’une chante, l’autre pas, (1977) shërbejnë si dokument i kohëve të tyre – në këtë rast specifik, telashet feministe të të gjashtëdhjetave dhe të të shtatëdhjetave. Shkëlqimi i Vardës është më i dukshëm sidoqoftë në vepra si Jacquot, një portret i burrit të saj të ndjerë, filmbërësit Jacques Demy (Umbrellas of Cherbourg), ‘Vagabond’ dhe filmat e shkurtër i mahnitshëm si ‘Opéra Mouffe’ dhe ‘Salut les Cubains’, që përdor shkathtësitë që ajo i ka mprehur gjatë viteve të hershme si fotogazetare.
Për dokumentarët e saj më të vonë, Les Glaneurs et la Glaneuse (Kallëzambledhësit dhe unë), Varda e ktheu minikamerën e saj DV në një praktikë të vjetër – të mbledhë atë që ka mbetur pas korrjes – të krijojë një portret të ditëve moderne të “kallëzambledhësve”, atyre njerëzve të uritur që jetojnë me mbeturinat që ne të tjerët i kemi hedhur dhe atyre, si ajo vetë, që krijojnë art nga imazhet e dhe materialet që i mbledhin.
Andrea Meyer ka folur me regjisoren legjendare rreth lidhjes me audiencën e saj, intuitën, prodhimin e filmit dhe shkrimin mbi kinemanë.
Andrea Meyer: Mbledhja e kallinjve është një temë fort e pazakontë. Vras mendjen çka ju çoi te kjo si temë për një dokumentar.
Agnès Varda: Mbledhja e kallinjve në vete nuk është e njohur – është harruar. Fjala në frëngjisht është passé. Kësodore isha e intriguar nga njerëzit në rrugë që mblidhnin ushqime. Mandej mendova, çka po ndodh në arat me grurë? Asgjë nuk ka mbetur në fushat me grurë. Kështu që shkova tek arat me patate dhe gjeta këto patate në formë të zemrës dhe më bëri të ndihesha mirë. Më bëri të ndihesha se isha në rrugën e duhur.
AM: Ju fusni shumë gj nga vetja juaj dhe emocionet tuaja në filmat tuaj, kjo e bën edhe audiencën të vërë veten e vet aty po ashtu.
AV: Saktësisht. Ju e dini, kjo është ajo që përnjëmend dua – të involvoj njerëzit. Secilin person. Audienca nuk është tufë njerëzish. Ju e dini, nuk është “Audience”. Për mua janë një qind, tre qind, pesë qind njerëz. Është një mënyrë për të takuar gruan, burrin. Është e ekzagjeruar, por, përnjëmend, unë jap mjaftueshëm nga vetja ime, kështu që ata duhet të vijnë tek unë. dhe duhet të vijnë te njerëzit që unë i bëj t’i takojnë (në film). Unë nuk mendoj se ne i harrojmë ata. Ngase njerëzit (që i intervistoj) janë shumë unikë, shumë bujarë – dinë shumë për shoqërinë. Nuk janë të pakëndshëm, të këqij. Janë bujarë. Janë të thinjur, anonimë – po pra, njerëz të poshtëruar, në njëfarë mënyre. Në njëfarë mënyre, ata na bëjnë të ndihemi se jemi ne ata që duhet të turpërohen, jo ata. Dhe, s’do mend, unë përdor bukur shumë energji t’i bëj të duken mirë, të shprehin gjërat qartë, përfshirë dhimbjen, tërbimin, vështirësinë e të jetuarit, e të ngrënit. Pra, ne të tjerët hamë më tepër se sa që duhet gjithë kohës. Çdonjëri nga ne. Ndërsa gjysma e botës vuan urie.
AM: Duket se e shijoni përvojën e realizimit të një filmi?
AV: Nganjëherë më dalin lotët, ëh. Ai burri në karvan ishte shumë i dhimbshëm. E kishte humbur punën, e kishte humbur gruan, i kishte humbur fëmijët. Atëherë ti e ndien se duhet të rrish i heshtur, të dëgjosh dhe të përpiqesh të jesh sa më i padukshëm në karvan. Me një kamerë të vogël, përpiqem të mos e trazoj rrjedhën e fjalëve të tij. Pastaj vjen editimi dhe ti e sheh se çfarë do të bësh me të. Në sheshet e hapura, lëvizja pareshtur. Kisha shumë dhimbje të shihja gratë e moshuara, që kishin vështirësi të përkuleshin – dhe dilnin jashtë me një copë bukë. Pastaj prapë kërruseshin të merrnin ndonjë gjë tjetër. Kështu pra, aty është një grua e moshuar? Ajo shkon tek ato vezët. Shumica prej tyre janë të thyera. E gjen një kuti dhe ia del t’i gjejë ca vezë të pathyera. Kur ti e di çmimin e një veze, ti e kupton se ajo ka nevojë për para. S’do ta bënte këtë gjë gjysmë ore për të gjetur gjashtë vezë. Kështu që zemra ime e pësoi shumë rëndë për shkak të atij mjerimi.
AM: Sa nga ajo që keni xhiruar ishte e planifikuar?
AV: Shumë pak gjë ishte planifikuar. Ajo që planifikohet është të takosh këtë a atë person. Pastaj shkon t’i kërkosh, çka të merr një kohë të mirë. Nuk kisha ndonjë listë të kallëzambledhësve. Më duhej t’i gjeja.
AM: Mbledhja e kallinjve u bë një metaforë për shumë gjëra, edhe filmbërjen.
AV: Paj po. Është e vërtetë se filmimi, posaçërisht dokumentari, është mbledhje e diçkaje. Ngase ti zë atë që e gjen; përkulesh; shkon përqark; je kureshtar; përpiqesh të kuptosh ku janë gjërat. Por, s’mund ta çosh analogjinë më tutje, sepse ne nuk filmojmë vetëm mbeturinat. Edhe pse ka një analogji rreth njerëzve që shoqëria i hedh anash. Por është analogji shumë e rëndë.
AM: Një prej gjërave të tjera që e bëjnë filmin kaq tërheqës, si edhe veprat e tjera tuaja, është se ka të bëjë me ju po aq sa edhe me njerëzit jetën e të cilëve ju e dokumentoni. Vetë filmoni veten tuaj – duart tuaja, fytyrën tuaj, bile edhe blanat në tavanin tuaj.
AV: Kam dy duar. Njëra mban kamerën – tjetra në njëfarë mënyre aktron. Ma ka ëndja idenë se këto kamera dore – ato gjërat e reja numerike – janë të lehta, por nga ana tjetër shumë “makrofotografike”. A e dini çka është makro? Mund t’iu qasesh gjërave nga shumë afër. Mundem, me njërën dorë, ta filmojë tjetrën. Ma ka ëndja idenë se njëra dorë do të jetë prore duke mbledhur, tjetra prore duke filmuar. Më ka shumë ëndja idenë e duarve. Duart janë vegël e mbledhësve, e dini. Duart janë veglat e piktorit, artistit.
AM: Kam vënë re se keni pasur pothuajse të njëjtat kuadratura si te Jacquot, vetëm se janë flokët dhe duart e Jacquesit. Ato kuadratura janë shumë të bukura, aq të mbushura me emocione.
AV: Kur e kam bërë filmin timin, kam menduar se thjesht po bëja autoportretin tim, në njëfarë mënyre. Tash, shumë shikues – më vjen mirë që e hodhe fjalën këtu, se askush s’e ka bërë – kanë ardhur dhe më kanë thënë, “Kjo ishte shumë prekëse, përgjatë viteve ju keni arritur të njëjtat kuadratura siç keni bërë me Jacquesin: flokët e tij, sytë e tij dhe krahët e tij. Dhe dora e tij, me atë unazën e vogël”. Dhe thonë, “Në njëfarë mënyre, ishte si të prekje dorën e tij të filmit, përgjatë viteve”. Kur një burrë ma tha këtë, unë qava. S’e kisha vënë re këtë. Ju e dini, falë Zotit unë përpiqem të jem shumë e zgjuar në dhomën e editimit. Por ku filmoj, përpiqem të jem shumë instinktive. Duke ndjekur intuitën time – a është kjo fjala e duhur? Duke ndjekur lidhjen time, asociacionet e mia të ideve dhe imazheve. Dhe se si një gjë shkon tek një tjetër. Po pastaj, kur e bëj editimin, jam strikte dhe mundohem të jem strukturale. Po kur ai ma tha këtë, unë s’e kisha menduar kurrë. Por ai tha, “I keni bërë të njëjtat kuadratura”. Isha e impresionuar, qava. Dhe ai tha, “S’doja t’ju lëndoja”. Unë i thashë, “Nuk më keni lënduar – më keni bërë të ndihem mirë”. Po qaja, por ai më bëri të ndihesha, oh, se po bashkohesha me Jacquesin, në njëfarë mënyre. Dhe mendova: Mirë pra, më vjen mirë që punoj sipas intuitës. Ngase po ta kisha organizuar këtë, s’do ta kisha pëlqyer kaq shumë. E kuptova se kjo është të jesh artist, ëh – ngase punon me intuitë. I bën gjërat e duhura, në vendin e duhur, me imazhin e duhur, me ndjenjat e tua.
AM: intuita juaj është po ashtu përgjegjëse edhe për atë digresionet tuaja të mrekullueshme te Kallëzambledhësit.
AV: Është si një koncert xhazi. Ata marrin një temë, një temë me nam. Luajnë bashkërisht si në kor. Pastaj trumbeta fillon me një temë dhe bën një numër. Pastaj në fund të solos së tij, tema rikthehet dhe ata kthehen te kori. Pastaj atë temë e merr përsëri pianoja. Ai hallakatet duke luajtur, apo jo, pastaj kthehet prapë te tema dhe prapë te kori. Kam ndjesinë se digresionet e mia ishin të kësollojta – një çikëz fantazi; një çikëz liri e luajtjes së muzikës së gjërave që unë i ndiej, gjërave që i dua. dhe kthehem te tema: njerëzit jetojnë me mbetjet tona. Njerëzit ushqehen me atë që ne e hedhim (tutje). Dhe unë them “ne” ngase je ti, jam unë, është secili.
AM: Çka do të thotë për ju kjo retrospektivë e veprës suaj?
AV: Epo, do t’jua them. Kam pasur një retrospektivë në MoMA; kam pasur një në American Cinematheque; kam pasur një Walker Art Center of Minneapolis; në Francë kam pasur një në The Cinematheque. Epo, po plakem dhe njerëzit kanë nisur t’i mbledhin filmat e mi.
AM: çka mendoni se u ofrojnë njerëzve filmat e tu sot?
AV: Eh, duhet të ma thoni ju këtë.
AM: Ky do të ishte mashtrim. Çka mendoni?
AV: Do të thosha energjinë. Do të thosha dashurinë për filmimin, intuitën. Mendoj, një grua që punon me intuitën e saj dhe përpiqet të jetë inteligjente. Është si një rrymë ndjenjash, intuite dhe gëzimi i zbulimit të gjërave. Të gjej të bukurën ku ndoshta nuk është. Të shoh. Dhe, nga ana tjetër, të mundohem të jem strukturale, e organizuar; të mundohem të jem e zgjuar. Të bëj atë që besoj se është cinécriture, çka unë vazhdimisht e quaj kino-shkrim. Çka nuk është skenar. Çka nuk është thjesht fjalë të rrëfyera. Është të zgjedhësh temën, të zgjedhësh vendin, sezonin, ekipin, të zgjedhësh kuadraturat, thjerrëzat, dritat. Të zgjedhësh qëndrimin tënd ndaj njerëzve, aktorëve. Pastaj të zgjedhësh editimin, muzikën. Të zgjedhësh muzikantët bashkëkohorë. Të zgjedhësh tonin e miksimit. Të zgjedhësh materialin publicistik, katalogun, posterin. E dini, është një punëdore e filmbërjes – në çka besoj përnjëmend. Unë e quaj këtë kino-shkrim. Mendoj, nëse një film është bërë mirë, është një film shkruar mirë, për mua. Kino-shkruar. Pra, luftoj për këtë. Sado që unë e di se disa skenarë mund të jenë bëhen tok me ndonjë regjisor tjetër dhe me një editor tjetër. Kam parë filma të bërë për mrekulli në këtë mënyrë. Por mënyra si filmoj unë është, unë dua të jem e përgjegjshme për të tërën. Kurrë nuk punoj me projektet e njerëzve të tjerë, me skenarët e njerëzve të tjerë. Është modeste, por unë e bëj punën time, duke u munduar ta bëj të besueshme, prekëse. Mundohem të jem e zgjuar, duke e bërë audiencën te jetë inteligjente. Dhe po ju them – ata sillen si një audiencë inteligjente me mua. Parashtrojnë pyetje të mira; flasin me mua pas ekranizimeve; më tregojnë gjëra personale – duan të jenë të involvuar. Më thonë se janë të prekur. Kjo është një ndjesi e mirë. S’ka asgjë fare të bëjë me fitimet nga filmi. Shpresoj të dalë mirë, por është krejt gjë tjetër. Jam e lumtur kur ka sukses. Ju e keni parë se si 1001 net ishte një dështim i vërtetë. Por kur njerëzit flasin për të dhe e pëlqejnë – atëherë është në rregull. Nuk m’i shter energjitë; nuk më bën të ndihem se jam dështake, a gjëra të tilla. Kam dështime, kam edhe suksese.
AM: Ky i fundit është i bukur, të gjithë do ta duan.
AV: Jam në rrugë përsëri. Do të jem në rrugë, po. E lirë – duke u munduar të jem e lirë. Nga ajo që njerëzit bëjnë; nga suksesi. E dini, duke u munduar të jem e lirë nga gjërat e vogla. Ndihem bukur fort në rrugë. Megjithëse jetoj në qytet dhe e kam një çati.
AM: Një çati të bukur, do të tthosha.
AV: Një çati të çarë, mund të shtoj – por do ta ndreq. A s’ju duket qesharake mënyra se si them (tavani) se mund të jetë pikturë – se mund ta adhurojmë në ndonjë muze? Po, gjithçka mund të jetë art. Gjithçka mund të jetë e bukur. Le të mos jetë, “Ky është tavani i prishur. Dhe ky është muzeu”. Tavani është i prishur – më trazon, pikën. Po rrjedh uji – taktaktak. Por shiko, pse duhet të shkoj në muze dhe të them: “Tapies është e bukur kur e kam një (tavan)?”. (Në film) unë them, “tavani im është vepër arti”. Kjo është të kthesh në jetë – apo jo, jo vetëm të të duket e bukur – habi, gëzim, argëtim. Të gjesh argëtim diku ku nganjëherë ka veç mërzi; të gjesh argëtim kur është barrë. Gjithmonë mund ta bësh një gjë të duket ndryshe. Çka është një mënyrë të them se jam, në njëfarë mënyre, e mbrojtur nga të qenët e palumtur. Ka shumë palumturi në jetën time, ka dhimbje të madhe. Dhe jam e mbrojtur, në njëfarë mënyre. Ju e dini, ndihem sikur edhe njerëzit e vdekur përreth meje po më mbrojnë. Pra nuk kam edhe aq të drejtë të qahem.
/Marrë nga: ‘Agnès Varda, Interviews’, Edited by T. Jefferson Kline, University Press of Mississippi/ Jackson, 2014/Gazeta Express/ KultPlus.com
Robert De Niro, Nicole Kidman, Scarlett Johansson, Tom Cruise, Jennifer Lawrence, Bono Vox…
Festivali i Filmit në Kanë, i cili hapet të martën, 13 maj, për edicionin e tij të 78-të, bëhet qendra e sistemit të yjeve kinematografikë.
Do të jetë një paradë personazhesh që thyejnë rekorde, me një nivel të lartë shpërqendrimi nga bota në flakë përreth tyre, nga luftërat në Ukrainë dhe Gaza, deri te tronditjet e presidencës Trump mbi tarifat.
Glamour është gjithashtu i garantuar për të gjitha eventet e modës dhe luksit rreth Croisette, përfshirë amfAR vjetor i cili të enjten, më 22 maj, do të mbledhë së bashku grupin ikonik të rockut ”Duran Duran” për ankandin për të mbledhur fonde kundër AIDS-it.
Shumë nga filmat në përzgjedhjen që do të kenë Juliette Binoche si presidente dhe Alba Rohrwacher në juri, do t’i bëjnë jehonë krizës globale, por as Kana e yjeve nuk do të zhgënjejë këtë herë.
Duke filluar me legjendën Bob De Niro, fitues i Palmës së Artë për Karrierën në ceremoninë e hapjes, 14 vjet pasi kryesoi jurinë në vitin 2011 dhe pasi prezantoi kryevepra gjatë viteve si “1900” i Bernardo Bertoluccit, “Taxi Driver” i Martin Scorsese, “Once Upon a Time in America” i Sergio Leone dhe më pas “The King of Comedy”, “The Mission” dhe filmi më i fundit “Killers of the Flower Moon”.
Për të vazhduar me superyjet e Wes Anderson i cili me ”The Phoenician Plot” siguron Benicio del Toro dhe Mia Threapleton (vajza e Kate Winslet) si dhe Riz Ahmed, Jeffrey Wright, Mathieu Amalric (Tom Hanks nuk do të jetë aty aq mirë sa Benedict Cumberbatch).
Scarlett Johansson pritet gjithashtu të bëjë përpjekjen e saj të parë si regjisore: Eleanor the Great, që flet për jetën e 90-vjeçarit Morgenstein, do të ketë premierën botërore në “Un Certain Regard”.
Bono Vox pritet të shfaqet gjithashtu për herë të parë: do të jetë për dokumentarin “Bono: Stories of Surrender”, bazuar në shfaqjen e tij skenike autobiografike dhe të drejtuar nga Andrew Dominik, regjisor i “Blonde”.
Dhe pastaj një tjetër legjendë: Denzel Washington kthehet me Spike Lee për “Highest 2 Lowest”, jashtë konkursit, një ribërje e një trilleri të vitit 1963 nga Akira Kurosawa.
A do të jetë në Croisette?
Me shumë mundësi jo, pasi aktori është aktualisht në Broadway në një ringjallje të ”Othello”-s me regji nga Kenny Leon dhe me Jake Gyllenhaal në rolin e Jagos, e cila vendosi një rekord si shfaqja me fitimet më të larta në historinë e Broadway-t dhe hapet më 8 qershor.
Prania ose mungesa e Washingtonit kishte ndezur misterin rreth konferencës për shtyp në Kanë, kur delegati Thierry Fremaux nuk kishte arritur ta njoftonte filmin, ndërsa Spike Lee e përfshiu veten në rrjetet sociale dhe, kur u pyet për shpjegime, drejtori i festivalit ishte përgjigjur se po priste të mësonte nëse Denzel Washington do të ishte në gjendje të fliste.
Jennifer Lawrence dhe Robert Pattinson luajnë në “Die, My Love”, me regji nga Lynne Ramsay (në garë), dhe Kristen Stewart, një veterane e Kanës, do të marrë pjesë me filmin biografik, dramë dhe romancë, “The Chronology of Water”, debutimin e saj regjisorial në seksionin “Un Certain Regard”.
Dhe Josh O’Connor në dy filma, filmin me grabitje ”The Mastermind” nga Kelly Reichardt dhe romanin romantik gay ”The History of Sound” nga Oliver Hermanus përkrah Paul Mescal.
Jodie Foster vjen si protagoniste e filmit ”Vie Privée”, me regji nga Rebecca Zlotowski, me Virginie Efira dhe Daniel Auteuil. Nicole Kidman nderohet nga Kering për Çmimin Gratë në Lëvizje 2025./ atsh/ KultPlus.com
“Lulet e Majit” është një serenatë që muzikanti Pjerin Ashiku, e kompozoi gjatë periudhës së komunizmit, ndërsa punonte në torno. Këngën ia dedikoi një personi të rëndësishëm për të.
Ndër vite kjo këngë është kënduar në Shkodër, Korçë dhe Gjakovë, e madje ka patur dilema për origjinën e saj. Por, kantautori Gjokë Vata insiston se autori i vetëm është Pjerin Ashiku.
Kënga popullore është në krize dhe po humbet identitetin e saj shqiptar, thotë Vata, teksa bën apel që të vlerësohen ata që kanë bërë art të vërtetë.
Sot, KultPlus ju sjell këtë këngë nën interpretimin e Redon Makashit:
Nje dite t’bukur Majit ty t’hetova mshehë nder gema t’shpeshta tek nji lule plot me andje n’zemër të kundrova deri sa nji ditë n’dorë mu përkule
Por tashma je vyshkë per mue s’ke vlerë fletë e tueja per mue ma s’kan erë nuk je lulja e bukur e ditës Majit por je lulja n’zemër time’ e vajit
Ishe ti ma e mira ndër të tjera lule’ bukur e vogel plot ngjyra pse fletë tueja lule’ i treti era pse kaq shpejt n’pranverë ty t’ka ndrrue fëtyra
Por tashma je vyshkë per mue s’ke vlerë fletë e tueja per mue ma s’kan erë nuk je lulja e bukur e ditës Majit por je lulja n’zemër time’ e vajit
Do t’kujtoj perhere moj lule vyshkun ndonse gjindem larg tashma prej teje Veç per ty do t’vuej n’zemër tuj heshtun pse kujtim gjithmonë jeton pranë meje
Por tashma je vyshkë per mue s’ke vlerë fletë e tueja per mue ma s’kan erë nuk je lulja e bukur e ditës Majit por je lulja n’zemër time’ e vajit
Konkursi i Këngës Eurovision 2025 do të hapet të dielën, me një paradë ku marrin pjesë konkurrentë nga 37 kombe.
Por gara fillon në të vërtetë të martën, kur gjysmëfinalja e parë ku do të largohen pesë vende konkuruese.
Gjashtë të tjerë do të largohen në gjysmëfinalen e dytë të enjten, përpara se Finalja e Madhe të zhvillohet në Bazel të Zvicrës, të shtunën, më 17 maj.
Pjesëmarrësit e këtij viti përfshijnë dy konkurrentë që rikthehen, një këngëtar profesionist opere, një aludim të fshehur fin ndaj emisioneve seksuale, si dhe një himn vallëzimi.
Për t’ju ndihmuar të përgatiteni, BBC ka hartuar një udhëzues për të 37 këngët në konkurs, të cilat i ka renditur në kategori të përafërta muzikore.
Pop post emigrantë
Këtë nëntitull BBC e ka marrë nga Shkodra Elektronike.
Sipas shkrimit, ata janë një dyshe shqiptare që jeton në Itali, të cilët bashkojnë muzikën etnike të qytetit të tyre të lindjes, Shkodrës, me një tingull elektronik progresiv.
Kënga e tyre Zjerm (Zjarri) imagjinon një kohë kur mirëkuptimi ndërkulturor do të çonte në paqe dhe harmoni – një botë pa nevojë për ushtarë dhe ambulanca, dhe ku “vaji do të mbante erë jargavani”.
Hyrja e Greqisë, Asteromáta , është gjithashtu e rrënjosur në histori dhe kujtesë, ndërsa Klavdia përshkruan lidhjen e pathyeshme që refugjatët ndajnë me atdheun e tyre.
” Edhe nëse kalojnë detet / Ata kurrë nuk do ta harrojnë tokën e shenjtë që e quanin shtëpi “, këndon ajo, në një baladë rrëqethëse që përzien elementë tradicionalë grekë dhe pontikë me instrumente me tela që ngrihen lart.
Një qasje më optimiste ndjek këngëtari holandez Claude. Një refugjat nga lufta e përgjakshme civile në Republikën Demokratike të Kongos. Ai u zhvendos në Holandë në moshën nëntë vjeç dhe u dashurua me Eurovisionin ndërsa priste në qendrën e refugjatëve.
Kënga e tij, C’est La Vie, është një homazh për nënën e tij, e cila e mësoi të shihte anën pozitive në situatën e tyre.
Ai kombinon elementë të shansonit dhe zouk-ut franko-karibian, dhe duket se do të renditet në 10 vendet e para.
Magji, magji dhe djem gotikë me humor të keq
Suksesi i “shtrigës gotike gremlin” Bambie Thug në Eurovisionin e vitit të kaluar ka krijuar një grup të vërtetë imituesish në vitin 2025.
Këngëtarja polake Justyna Steczkowska, e cila përfaqëson vendin e saj për herë të dytë, madje përfshin një magji sllave në këngën e saj, Gaja – duke thirrur shpirtin e Tokës nënë për ta “pastruar” atë nga një marrëdhënie toksike.
Është një performancë mjaft intensive, me Justynën që këndon nota të gjata dhe të qëndrueshme dhe luan një solo violinë të tërbuar, përpara se të ngjitet në trarët e ndërtesës me një palë litarë.
Këngë popi të nivelit të majtë
Fitore apo humbje, konkurrentët nga Britania e Madhe kujtojnë të hënën se u kanë dhënë shkrimtarëve kryesorë një dhuratë me titullin e punimit të tyre: Çfarë ndodhi, sapo?
Një himn pop i sforcuar dhe me ritëm të plotë, ai përzgjedh me kujdes pjesët më të mira të Queen, Andrew Lloyd Webber dhe Beatles, me sa duket për t’u kujtuar votuesve trashëgiminë e pasur muzikore të Britanisë.
Me tetë ndryshime tempo, mund të jetë e vështirë për t’u kuptuar nga votuesit, por harmonitë yjore dhe personalitetet e shkëlqyera të grupit do t’i përcjellin ato.
Çështja kryesore është se kënga shmang klishetë e Eurovisionit të himneve të vallëzimit me çekiç dhe baladave të valëvitura – diçka që “Remember Monday” e kanë të përbashkët me këngët e preferuara të këtij viti.
Në krye të renditjes janë përfaqësuesit suedezë KAJ, kënga e të cilëve “Bara Bada Bastu” është një odë për fuqitë rigjeneruese të saunës, e shoqëruar nga valltarë të veshur me peshqirë të hollë.
Tepër tërheqëse, kënga ka fituar miratimin e Bjorn Ulvaeus të grupit Abba, i cili e ka kënduar këngën në saunën e tij private.
Konkurrencë e fortë vjen nga këngëtari austriak JJ dhe balada e tij operistike Wasted Love.
Një histori e vjetëruar për dashuri të pashpërblyer, që mbështetet në stërvitjen e tij si kundër-tenor, përpara se të shpërthejë në një krizë të papritur tekno.
Një këngë e preferuar nga agjencitë e basteve, thembra e vetme e Akilit të saj është ngjashmëria e saj me fituesin e vitit të kaluar, Nemo.
I veçantë në një mënyrë të ndryshme është kënga e Irlandës, Laika Party – një himn trance-pop i viteve ’90 për një qen që u dërgua në hapësirë nga Rusia dhe u la të vdiste atje.
Këngëtarja Emmy synon t’i japë një kthesë shpresëdhënëse një historie tragjike, por, pavarësisht një performance energjike, është paksa dekurajuese.
Më e këndshme është Laura Thorn e Luksemburgut, La Poupée Monte Le Son e së cilës është një thirrje për hyrjen fituese të France Gall në 1965, Poupée De Cire, Poupée De Son.
Ndërsa origjinali fliste për një “kukull mode” të drejtuar nga kompozitori Serge Gainsbourg, përgjigjja e Thorn ka të bëjë tërësisht me marrjen e kontrollit.
«Nëse mendon se një burrë si ti mund të më manipulojë, kthehu te mamaja jote », qorton ajo.
Vende të tjera që po i afrohen Italisë
Roma duhet të jetë në turp. Këtë vit nuk ka një, por dy këngë rreth kulturës së gjallë të Il Bel Paese.
E para vjen, jo çuditërisht, nga San Marino – mikroshteti i pavarur që ndodhet brenda Italisë veri-qendrore.
E titulluar Tutta L’Italia , ajo feston gjithçka, nga ekipi i futbollit të qarkut dhe vreshtat e tij, deri te Mona Lisa (nën emrin e saj italian Gioconda).
E shkruar nga Gabry Ponte – një nga ideatorët e këngës “Blue” (Da Ba Dee) të Eiffel 65 – është një përzierje e lehtë, por argëtuese, e ritmeve të vallëzimit, të luajturit në fizarmonikë tradicionale dhe valleve popullore të Kalabrisë.
Megjithatë, skenografia mund të jetë rrënimi i saj, me Gabryn e izoluar pas platformave të tij të DJ-it, ndërsa këngëtarët, të cilët për ndonjë arsye dëshirojnë të mbeten anonimë, i mbulojnë fytyrat e tyre me maska.
Më i paharrueshëm, por padyshim më i çrregullt, është Espresso Macchiato i Estonisë.
E interpretuar nga Tommy Cash (i vetmi konkurrent i Eurovision që është shfaqur në një album të Charli XCX ), është një karikaturë paksa e dashur e stereotipeve italiane, me vargjet e pashlyeshme: ” Jeta është si spageti, është e vështirë derisa t’ia dalësh “.
Ka përpjekje për të hequr dorë nga aludimet seksuale, por Eurovision po e bën shumë… të vështirë.
Një treshe artistësh po përpiqen t’i shmangin censurës përmbajtjen erotike, të udhëhequr nga Miriana Conte nga Malta, me një këngë pulsuese për klube të quajtur Serving.
Në formën e saj origjinale, refreni i këngës sillej rreth frazës “shërbim ndaj kantit” – fjala kant në maltezisht do të thotë “të këndosh” dhe është homofon për një term në anglisht që definitivisht nuk do të thotë të këndosh.
Është një referencë për një frazë të njohur në botën e drag/ballroom; por disa vende u ankuan se ajo shkeli udhëzimet e transmetimit, duke nxitur një rishkrim të nxituar të tekstit.
Nëse ky veprim kishte për qëllim të gjeneronte tituj kryesorë, funksionoi, por tani që Miriana ka vëmendjen, ajo nuk do të lëshojë pe.
Performanca e saj, ku shfaqet një top diskoje gjigant i vendosur midis dy buzëve të kuqe, është jashtëzakonisht e këndshme dhe ajo ka një palë pipëza për t’u pasur zili. Sa keq që kënga është e mbushur me klishe të muzikës europop.
Një tjetër konkurrent që po i dyfishon interpretimet e tij është Go-Jo i Australisë, i cili dëshiron që të “pihet një gllënjkë” milkshake nga “kupa e tij speciale”.
Me një sasi të vogël të muzikës disco funk të Electric Six, Milkshake Man është mjaftueshëm i shijshëm për ta rikthyer Australinë në finale, pasi arriti vetëm një gjysmëfinale vitin e kaluar.
Së fundmi, është Erika Vikman nga Finlanda, kënga e së cilës “Ich Komme ”, cilësohet si një “mesazh i gëzueshëm kënaqësie, ekstazie dhe gjendjeje transi”.
I strukturuar për të imituar realitetet pneumatike të të bërit dashuri, ai sjell në mendje himne ikonike gejsh, siç janë “Your Disco Needs You” e Kylie-t dhe “Hot Stuff” e Donna Summer – dhe përfundon me Erikën që fluturon drejt qiellit mbi një mikrofon masiv prej ari.
Tre këngë të frymëzuara nga kanceri
Pak gjëra në jetë janë më shkatërruese se shprehja “Kam frikë se është kancer”.
Sëmundja do të prekë një në dy prej nesh dhe, megjithëse normat e mbijetesës janë përmirësuar ndjeshëm, ndikimi mund të jetë shkatërrues.
Këtë vit, tre konkurrentë të ndryshëm të Eurovisionit janë prekur nga kanceri, duke frymëzuar këngë me pikëllim dhe reflektim të pakrahasueshëm.
Këngëtarja franceze Louane e kap më së miri këtë. Kënga e saj “Maman ” është një bisedë intime me nënën e saj, e cila vdiq kur ajo ishte vetëm 17 vjeçe.
Gjatë tre vargjeve, Louane përshkruan “boshllëkun” që ndjeu; dhe se si e mbushi boshllëkun me sjellje të këqija dhe histori dashurie pa kuptim. Por, ndërsa kënga përparon, ajo i thotë mamasë së saj se është qetësuar dhe ka gjetur një qëllim… duke u bërë vetë nënë.
Ajo e këndon bukur, me një përzierje keqardhjeje dhe force. Dhe kur zëri i vajzës së saj shfaqet në momentet e fundit të këngës, do të duhej një zemër e fortë për të mos derdhur asnjë lot.
Në Norvegji, 19-vjeçari Kyle Alessandro ndau një histori të ngjashme, kur nëna e tij u diagnostikua me kancer në vjeshtën e vitit 2023. Diçka që tha gjatë trajtimit të saj e frymëzoi pjesëmarrjen e tij në Eurovision: “Mos e humb kurrë dritën tënde”.
Kyle e mori atë frazë dhe e shndërroi në një këngë pop që flet për mbijetesën ndaj vështirësive. “Asgjë nuk mund të më djegë tani,” këndon ai. “Unë jam çakmaku im .”
Ndërkohë, Klemen Slakonja është një komedian i njohur më së miri në Slloveni për përshtypjet e tij për Donald Trump dhe Vladimir Putin – por balada e tij, Sa kohë kemi mbetur, u shkrua pasi gruaja e tij, aktorja Mojca Fatur, u diagnostikua me kancer të palcës së kockave.
Ndërsa ai këndon, valltarët e Klemen e ngrenë në ajër dhe e mbajnë përmbys, për të përfaqësuar çorientimin që ndjeu familja.
“Kur ajo lexoi diagnozën e saj, bota jonë u përmbys dhe ndjeva atë vërshim gjaku në kokën time, të njëjtin që ndiej sa herë që jam përmbys në performancë”, tha ai për Eurovision World .
Duke sfiduar të gjitha gjasat, Mojca mbijetoi dhe i bashkohet atij në skenë në Eurovision. Është një moment thellësisht intim dhe prekës.
Bops
Duke dëgjuar formacionin e këtij viti, është sikur të gjithë konkurrentët dëgjuan këngën “Evacuate the Dancefloor” të Cascada-s dhe thanë, “Jo, jemi mirë, faleminderit”.
Ka këngëtarë të klubeve kudo, me Red Sebastian-in e Belgjikës (i cili e ka marrë emrin nga gaforrja në filmin “Sirena e Vogël”) që paraqet një këngë të tërë rreth çlirimit të një rave në mbrëmjeje që zgjat gjithë natën.
Sissal i Danimarkës merr një tingull të ngjashëm, me një këngë të lashtë Euro-bop të quajtur Hallucination që evokon pa mundim fituesen e dyfishtë të Eurovisionit, Loreen.
Sissal tha se qëllimi i saj më i madh ishte që publiku të ndiente se nuk mund të ulej gjatë këngës.
Ndërkohë, Gjermania po përpiqet të shënojë një “home run” me “Baller” , një himn super tërheqës i muzikës trance që nuk do të tingëllonte i papërshtatshëm në superklubin e Berlinit, Berghain.
E interpretuar nga vëllezërit e motrat austriakë, Abor dhe Tynna, kënga po mbetet në mes të listës, pasi Tynna sëmuret me laringjit, duke ia hequr dyshes mundësinë për të impresionuar fansat në festat e ndryshme parapërgatitore të Eurovisionit. Por tani që ajo është shëruar, kënga mund të ngjitet në renditje.
Kjo ka më pak të ngjarë për Væb , të njohur edhe si Jedward islandez. Kënga e tyre energjike dance-rap, Roá , ka të bëjë tërësisht me varkën nga Islanda në Ishujt Faroe, “sepse pavarësisht se çfarë ndodh në jetë, ti thjesht vazhdon të nagsësh varkën përmes valëve”.
Ylli spanjoll Melody performon më mirë me “Esa Diva”, një këngë house plot gjallëri me një dozë kitare flamenko, që dokumenton udhëtimin e saj drejt famës.
Dhe kënga “Mamagama” e Azerbajxhanit imiton tërësisht Maroon 5 në “Run With U”, një këngë e butë pop e shoqëruar me një rif vezullues në saz – një instrument i ritmit me qafë të gjatë i ngjashëm me lahutën.
Ndërkohë, Marko Bošnjak po përgatit një tortë helmuese për t’ua dhënë torturuesve të tij – kryesisht njerëzve që e bombarduan me mesazhe urrejtjeje homofobike pasi u zgjodh për të përfaqësuar Kroacinë.
Kritikat ishin aq të forta sa ai humbi zërin dhe nuk mundi të dilte nga shtëpia për pesë ditë.
Kënga e tij është melodramatike, plot me sintisajzerë grykë-grykë dhe këngë të frikshme për shesh lojërash. Është pak e ekzagjeruar, por prapëseprapë duhet të kalojë në finale.
Një qasje më eterike po ndjek grupi letonez Tautumeitas, kënga e të cilit Bur Man Laimi përkthehet si “një këngë për lumturinë”.
Duke kujtuar këngët Bjork dhe Enya, harmonitë e saj folklorike që mbivendosen bazohen në këngë tradicionale letoneze dasmash, duke e bërë atë një nga këngët më tërheqëse të këtij viti.
Një mister i mëtejshëm ofrohet nga Theo Evan , përgjigja e Qipros ndaj Nick Jonas. Teksti i këngës së tij, Shh , është një enigmë, e shkruar nga ish-tenisti Elke Tiel, “e vërteta e fshehur e të cilit do të zbulohet vetëm në skenën e Eurovisionit në maj”.
Ai e hap performancën e tij i ulur midis dy skelave në një rikrijim të skicës së famshme të Njeriut Vitruvian të Leonardo da Vinçit – kështu që ka një të dhënë.
“Shh” është një nga një numër këngësh pop gotike, e kënduar nga të rinj të zymtë me flokë interesantë.
Ndër më të mirat është “Kiss Kiss Goodbye” , nga Adonxs i Çekisë , i cili kalon nga një falseto engjëllore në një bariton shqetësues ndërsa përballet me të atin që mungon.
Grupi lituanez Katarsis është një eksperiment interesant, me një këngë roku qëllimisht pesimiste që deklaron se “themelet e gjithçkaje kanë filluar të kalben”.
I titulluar Tavo Akys (Sytë e tu), kënga arrin një kulm bindës, por është e vështirë ta parashikosh si fituese të votave, përveç nëse Eurovision tërheq papritur një audiencë adoleshentësh emo të depresionuar.
Këtë listë e plotësojnë këngëtari armen Parg, me këngën “ Survivor ” të frymëzuar nga Imagine Dragons, dhe këngëtari serb Princ, balada e të cilit e stërholluar quhet Mila.
Të dy interpretuesit japin gjithçka nga vetja, por këngët nuk ndihen mjaftueshëm të forta për të mbijetuar në gjysmëfinale.
Rikthime në modë roku të viteve ’70
Katër vjet pas fitores së Måneskin, ringjallja e muzikës rock në Eurovision vazhdon me shpejtësi.
Italia është rikthyer sërish në këtë rol, falë Lucio Corsi -t – mendoni për David Bowie-n si Pierrot – dhe baladës së tij glam rock Volevo Essere Un Duro (Doja të isha i fortë).
Një himn delikat për njerëzit që ndiejnë se nuk përshtaten, kujton se si Lucio u ngacmua kur ishte fëmijë dhe si është rritur duke përqafuar brishtësinë e tij. Në një moment, ai këndon: “Në vend të një ylli, [Unë jam] vetëm një teshtimë.”
Është një pjesë e përjetshme e shkrimit të këngëve që realizon atë trukun thelbësor të Eurovisionit duke tingëlluar e re dhe e njohur në të njëjtën kohë.
Grupi indie portugez Napa gjithashtu ka një atmosferë të viteve ’70, duke kanalizuar këngën Wings të Paul McCartney në këngën e butë rock, Deslocado (pa vend).
Është një tjetër këngë për migrimin, e shkruar pasi grupi u detyrua të zhvendosej nga Madeira në Portugali për shkak të krizës ekonomike.
“Edhe pse kemi qenë këtu për disa vite, gjithmonë kemi atë dëshirë për t’u kthyer dhe atë ankth për t’i thënë lamtumirë familjes”, tha këngëtari Guilherme Gomes.
Të fundit, por jo më pak të rëndësishme, janë Ziferblat e Ukrainës , të cilët vazhdojnë serinë mahnitëse të pjesëmarrjeve me cilësi të lartë të vendit në mes të një lufte me Rusinë.
Kënga e tyre, Bird Of Pray , është një përzierje e papritur e grupit të viteve 70 të muzikës new wave, Cars, këngës së zogjve dhe riff-it të kitarës nga kënga Sweet Dreams My LA Ex e Rachel Stevens – ndërsa teksti është plot shpresë për një ribashkim paqësor me të dashurit e tyre. Është më mirë nga ç’duket kështu.
Baladat
Ku do të ishte Eurovision pa një grua me flokë të kuqërremtë që ulërinte në një makinë ere të vendosur në “uragan”?
Izraeli ka një formë të fortë në këtë kategori dhe e vendos përsëri standardin me “ New Day Will Rise” , një baladë melankolike për piano e kënduar në një përzierje gjuhësh angleze, frënge dhe hebraike.
Kënga është interpretuar nga Yuval Raphael , një 24-vjeçare që shpëtoi për pak në festivalin e muzikës Nova 2023, ku një sulm nga Hamasi mori jetën e 378 personave dhe shkaktoi ofensivën e vazhdueshme të Izraelit në Gaza.
Është e vështirë të mos i interpretosh tekstet e saj si një përgjigje ndaj këtyre ngjarjeve – “të gjithë qajnë, mos qani vetëm”. Si rezultat, pjesëmarrja e saj nuk ka marrë të njëjtin nivel kritikash si Eden Golan, i cili përfaqësoi Izraelin vitin e kaluar.
Kjo nuk mund të thuhet për konkurrenten e Gjeorgjisë, Mariam Shengelia , e cila është fishkëllyer gjatë paraqitjeve para Eurovision për mbështetjen e saj të supozuar të partisë autoritare, pro-ruse dhe anti-LGBT të vendit, Ëndrra Gjeorgjiane.
Shengelia i ka mohuar akuzat, duke theksuar se kënga e saj – një baladë emocionuese, kuazi-militariste e quajtur Freedom – është rreth “lirisë së zgjedhjes, lirisë për të dashur, lirisë për të jetuar siç dëshiron të jetosh”.
“Asnjë sasi urrejtjeje e fabrikuar nuk do ta ndryshojë këtë”, i tha ajo faqes së fansave të Eurovisionit Wiwibloggs .
Nina Žižić nga Mali i Zi trajton abuzimin në familje në Dobrodošli , një baladë orkestrale e menduar dhe e rafinuar.
Këngëtarja, e cila më parë u paraqit në Eurovision në vitin 2013 me këngën e çuditshme cyborg pop, Igranka, i interpreton tekstet e saj me pasion dhe sinqeritet, por disi kënga nuk merr kurrë sukses të plotë.
Së fundmi, por jo më pak e rëndësishme, kemi kampionen në fuqi Zvicrën, e përfaqësuar nga 24-vjeçarja Zoë Më, e cila e përshkruan veten si një “zanë e vogël”.
Në mënyrë të përshtatshme, kënga e saj e shkruar vetë, Voyage, është delikate si krahët e një zane, duke valëvitur me një lutje të butë për ta trajtuar njëri-tjetrin me mirësi.
Duke u kualifikuar automatikisht për në finale, është një oaz i mirëpritur qetësie mes seancave me avull të saunës, prerjeve të flokëve gotike me humor të keq dhe aludimeve provokuese.
Por ky është Eurovision. E gjithë jeta njerëzore është këtu. BBC/ KultPlus.com
Arratisur, syrgjynosur, rraskapitur dhe katosur po vajtonj pa funt, pa shpresë, anës elbë-s, anës spree-së. ku e lam’ e ku na mbeti, vaj-vatani e mjer mileti, anës detit i palarë, anës dritës i paparë, pranë sofrës i pangrënë, pranë dijes i panxënë, lakuriq dhe i dregosur, trup e shpirt i sakatosur.
se ç’e shempnë derbederët, mercenarët dhe bejlerët, se ç’e shtypnë jabanxhinjtë, se ç’e shtrythnë fajdexhinjtë, se ç’e pren’ e se ç’e vranë, Ç’e shkretuan anembanë, nënë thundrën e përdhunës anës vjosës, anës bunës.
Çirem, digjem i vrerosur, sakatosur, çarmatosur, as i gjall’, as i varrosur, pres një shenj’ e pres një dritë, pres me vjet’ e pres me ditë, se ç’u tera, se ç’u mpaka, se ç’u çora, se ç’u mplaka, lark prej vatrës dhe prej punës, anës rinit, anës tunës. Çakërdisur, batërdisur, përpëlitur dhe zalisur, ËndËronj pa funt, pa shpresë, anës elbë-s, anës spree-së.
dhe një zë vengon nga lumi, më buçet, më zgjon nga gjumi, se mileti po gatitet, se tirani lebetitet, se pëlcet, kërcet furtuna, fryhet vjosa, derdhet buna, skuqet semani dhe drini, dridhet beu dhe zengjini, se pas vdekjes ndriti jeta dhe kudo gjëmon trumbeta. ngrehuni dhe bjeruni, korini dhe shtypini, katundar’ e punëtorë, që nga shkodra gjer në vlorë!
ky ilaç e ky kushtrim më bën djal’ e më bën trim, më jep forc’ e më jep shpresë, anës elbë-s, anës spree-së. se pas dimrit vjen një verë, që do kthehemi njëherë, pranë vatrës, pranë punës, anës vjosës, anës bunës.
arratisur, syrgjynosur, raskapitur e katosur, brohoras me bes’ e shpresë, anës elbë-s, anës spree-së./ KultPlus.com
Skajet e buta dhe të lakuara të petaleve të trëndafilit i kanë magjepsur prej kohësh poetët, artistët dhe shkencëtarët.
Tani, shkencëtarët izraelitë kanë zbuluar gjeometrinë e fshehur që u jep këtyre petaleve formën e tyre dalluese, duke zbuluar jo vetëm një sekret botanik, por edhe një plan të ri për inxhinierinë e së ardhmes që mund të çojë në elektronikë dhe elementë arkitektonikë më fleksibël dhe “në rritje”.
Një studim i Universitetit Hebraik, i botuar së fundmi në revistën ”Science”, ka zbuluar se skajet ikonike të petaleve të trëndafilit në formë maje u formuan nga mekanizma të ndryshëm nga sa mendohej më parë.
Për vite me radhë, shkencëtarët kanë hipotezuar se strukturat si gjethet dhe petalet i zhvillojnë format e tyre kryesisht nëpërmjet papajtueshmërisë Gaussiane, një lloj mospërputhjeje gjeometrike që bën që sipërfaqet të përkulen dhe të shtrembërohen ndërsa ato rriten.
Megjithatë, kur studiuesit, të udhëhequr nga Prof. Moshe Michael dhe Prof. Eran Sharon të Institutit të Fizikës ”Racah”, shqyrtuan me kujdes petalet e trëndafilit, ata nuk gjetën shenja të papajtueshmërisë.
Në vend të kësaj, ata zbuluan se format e petaleve drejtohen nga një parim gjeometrik i quajtur ‘’papajtueshmëria Mainardi-Codazzi-Peterson’’ (MCP).
‘’Papajtueshmëria Gaussiane’’ shkakton deformim uniform, i cili manifestohet si përkulje, rrudhje dhe përdredhje e petaleve.
Papajtueshmëria e MCP, nga ana tjetër, rezulton në karakteristika më të mprehta siç janë kuspët, palosjet dhe valëzimet e theksuara.
Në rastin e petaleve të trëndafilit, gjatë rritjes, stresi përqendrohet në skajet. Për shkak të papajtueshmërisë së MCP, petali formon natyrshëm kthesa të mprehta dhe të theksuara – jo palosje të rastësishme, por një model të parashikueshëm të qeverisur nga domosdoshmëria gjeometrike.
”Një nga gjetjet më interesante është lakimi i reagimit midis rritjes dhe stresit”, thanë shkencëtarët.
Ndërsa stresi përqendrohet në majat e petalit, ai drejton se si dhe ku petali vazhdon të rritet. Në këtë mënyrë, gjeometria dhe biologjia janë të kyçura në një dialog të vazhdueshëm, me formën dhe funksionin që formësojnë njëri-tjetrin.
“Është e habitshme që diçka aq e njohur sa një petale trëndafili fsheh një gjeometri kaq të sofistikuar,” tha Michael.
“Ajo që zbuluam shkon shumë përtej luleve – është një dritare se si natyra përdor formën dhe stresin për të udhëhequr rritjen në gjithçka, nga bimët te materialet sintetike”, shtoi ai.
Gjetjet hapin mundësi interesante për robotikën e butë, elektronikën fleksibile dhe materialet inteligjente ose vetëndryshuese.
Materialet që mund të ndryshojnë formën saktësisht pa pasur nevojë për motorë, nyje ose kontrolle të jashtme mund të çojnë në robotë më të butë dhe më fleksibël, veçanërisht robotë kirurgjikalë dhe robotë kërkim-shpëtimi.
Të kuptuarit se si të kontrollohet forma përmes stresit të brendshëm siç bëjnë petalet mund të ndihmojë inxhinierët të krijojnë qarqe dhe ekrane elektronike fleksibile, të palosshme ose të ndryshueshme që rregullojnë formën e tyre në varësi të funksionit të tyre.
Për më tepër, zbulimi i papajtueshmërisë së MCP u jep inxhinierëve një mjet të ri për të projektuar materiale që “programohen” vetë për t’u përkulur, palosur ose përkulur në forma të ndërlikuara pa montim manual. Kjo mund të revolucionarizojë paketimin, materialet e ndërtimit dhe strukturat e zhvendosshme siç janë satelitët që shpalosen në hapësirë.
Studimi gjithashtu hap një derë për elementët arkitektonikë që “rriten” në pozicion ose ndryshojnë formë bazuar në kushtet mjedisore si nxehtësia, lagështia ose drita.
Hulumtimi mund të ketë edhe zbatime mjekësore. Meqenëse indet biologjike gjithashtu përjetojnë strese të brendshme gjatë rritjes, këto gjetje përfundimisht mund të ndihmojnë në projektimin e skelave për rritjen e organeve ose indeve që duhet të marrin forma komplekse natyrshëm./ KultPlus.com
“Jeta e çdo njeriu përfundon në të njëjtën mënyrë. Janë detajet se si ai njeri jetoi dhe se si vdiq që dallojnë njërin person nga tjetri”.
“Mënyra më e mirë për të kuptuar, nëse e beson dikë, është duke i besuar atij/asaj”.
“Përpara se të flasësh për jetën, së pari duhet ta jetosh atë”.
“Gjëja më e dhimbshme është të humbasësh veten në procesin e të dashurit shumë të dikujt dhe të harrosh se edhe ti vetë je special/e”.
“Asnjë mik nuk është aq besnik sa një libër”
“Lumturia tek njerëzit inteligjentë është gjëja më e rrallë që njoh”.
“Përpara se të flasësh, dëgjo. Përpara se të reagosh, mendo. Përpara se të shpenzosh, kurse. Përpara se të lutesh, fal. Përpara se të heqesh dorë, përpiqu”.
“Mjaft ndoqe nga pas personin e gabuar. Personi i duhur nuk ka për ikur kurrë nga ty”.
“Është me rëndësi që të arrish në fund të një udhëtimi, por gjëja më me rëndësi, është vetë udhëtimi”.
“Vetëm ata që janë të përgatitur për të shkuar shumë larg, mund ta kuptojnë më mirë se sa larg mund të shkojnë”. / KultPlus.com
S’rreshta kurrë së menduari për ty, do doja aq shumë të ta them.
Do doja të shkruaja se më pëlqen të kthehem, Se më mungon dhe të mendoj. Po s’të kërkoj. Madje s’të shkruaj as njatjeta. Nuk di si je. Dhe më mungon ta di.
Ke projekte? Buzëqeshe sot? Ç’ëndërrove? Do dalësh? Ku do t’shkosh? Ke ëndrra? A hëngre?.
Do t’më pëlqente të mund të kërkoja. Po s’kam forcë. Dhe as ti nuk e ke. Dhe at’herë rrimë e presim më kot”.
“Dhe mendojmë. Dhe kujtomë. Kujtohu se të mendoj, se ti nuk e di, por ty të jetoj çdo ditë, që shkruaj për ty.
Dhe kujtohu se të kërkosh e të mendosh, janë dy gjëra të ndryshme.
Gjatë një takimi me kardinalët në Vatikan, Papa i ri Leone XIV paralajmëroi për rreziqet e inteligjencës artificiale (IA).
Papa i parë nga Shtetet e Bashkuara, ku kanë selinë kompanitë kryesore të inteligjencës artificiale, e përshkroi teknologjinë si një nga sfidat më të mëdha të viteve të ardhshme “për mbrojtjen e dinjitetit njerëzor, drejtësisë dhe punës”.
LeoNE XIV shprehu gjithashtu qëllimin e tij për të vazhduar rrugën e ndërmarrë nga paraardhësi i tij i ndjerë, Françesku.
Amerikani, emri laik i të cilit është Robert Francis Prevost, u zgjodh të enjten si papa i 267-të i Kishës Katolike Romake.
Françesku konsiderohej një papë i popullit, pasi kishte zgjedhur të jetonte në shtëpinë e mysafirëve në Vatikan në vend të lagjeve tradicionale papnore brenda pallateve të Vatikanit.
Ndërkohë, një kandidat kryesor, i parë nga shumë vëzhgues të Vatikanit si Papa i mundshëm i ardhshëm, tha të shtunën se ishte i kënaqur që një kardinal tjetër, Prevost i lindur në Çikago, ishte zgjedhur për t’u bërë Papë në vendin e tij./ KultPlus.com
Një anije kozmike sovjetike e epokës së Luftës së Ftohtë, e nisur më 1972 me qëllim eksplorimin e planetit Venus, ra në Tokë në mënyrë të pakontrolluar të shtunën, pas më shumë se gjysmë shekulli në orbitë.
Agjencia e Mbikëqyrjes dhe Gjurmimit Hapësinor të Bashkimit Europian konfirmoi ri-hyrjen e saj në atmosferë, bazuar në analizat e orbitave dhe zhdukjen e objektit nga radarët, shkruan A2 CNN.
Anija kozmike, e quajtur Kosmos 482, kishte peshë mbi 495 kg dhe përmbante një kapsulë sferike prej titani, ndërtuar për të përballuar kushtet ekstreme të sipërfaqes së Venusit – planeti më i nxehtë në sistemin diellor. Pikërisht për këtë arsye, ekspertët ishin të shqetësuar se pjesë të saj mund të mbijetonin përplasjen me atmosferën dhe të binin në Tokë.
Megjithatë, probabiliteti që ndonjë pjesë të godiste njerëz apo objekte në sipërfaqe ishte shumë i ulët. Kosmos 482 ishte pjesë e një serie misionesh drejt Venusit, por për shkak të një defekti raketor, ajo nuk e kaloi kurrë orbitën e Tokës.
Pjesa më e madhe e anijes ra brenda dekadës së parë pas dështimit të saj, por kapsula e rëndë mbeti në orbitë për më shumë se 50 vjet. Rihyrja e saj tërhoqi vëmendjen e agjencive hapësinore dhe ushtrisë për shkak të mbijetesës së strukturës së saj të qëndrueshme. Vendndodhja e saktë e përplasjes ende nuk është përcaktuar, ndërsa analiza të mëtejshme po vazhdojnë. / KultPlus.com
Fluksi i turistëve po e shoqëron bregdetin e jugut edhe në mes të muajit maj.
Favorizuar edhe nga temperaturat e larta në vend, qyteti i Sarandës vijon që të mirëpresë turistë, të cilët kanë zgjedhur që të shijojnë plazhet mahnitëse të qytetit.
Kryeministri Edi Rama ka ndarë pamje nga bregdeti i Sarandës, ku pushues të shumtë këtë të diel po marrin rreze dielli dhe po shijojnë bregdetin jonian.
Saranda është një nga qytetet më të frekuentuara gjatë sezonit turistik.
Vitet e fundit Shqipëria ka zënë një vend të rëndësishëm në mediet ndërkombëtare për sa i përket klasifikimit të vendit si një nga destinacionet turistike të preferuara për turistët huaj, ku spikatin qytetet si Ksamili, Saranda dhe Vlora./ KultPlus.com
Ministri i Kulturës Hajrulla Çeku ka përgëzuar aplinisten nga Kosova, Uta Ibrahimi për ngjitjen e 14 majave më të larta në botë.
Më poshtë gjeni postimin e tij të plotë:
Uta Ibrahimi e përmbylli ngjitjen e 14 majave më të larta në botë!
Me suksesin në majën Kanchenjunga, njërën ndër më të rrezikshmet në Himalaje, Uta bëhet personi i parë nga Ballkani dhe gruaja e parë shqiptare që ngjitet në të gjitha 14 majat më të larta në botë.
Një arritje historike dhe frymëzuese, që e vendos atë mes alpinistëve më të mëdhenj botërorë. Forca, guximi dhe përkushtimi i saj janë shembull për të gjithë, veçanërisht për gjeneratat e reja dhe për vajzat që ëndërrojnë lart.
Në kuadër të shënimit të 25-vjetorit të themelimit të Filharmonisë së Kosovës – në nderim të dirigjentit të parë kosovar dhe themeluesit të Filharmonisë, Bahri Çela, Kori dhe Orkestra kanë shpalosur interpretimin e oratoriumit “Messiah”. Mbrëmë, tingujt solemnë dhe përplot madhështi të oratoriumit “Messiah” lanë një përshtypje të paharrueshme tek të pranishmit. Interpretimi i fuqishëm dhe emocional i solistëve, korit dhe orkestrës solli në jetë veprën monumentale të kompozitorit George Frideric Handel, me një ndjeshmëri të thellë dhe përkushtim artistik. Çdo pjesë – nga recitativët plot dramë deri te kori triumfues “Hallelujah” – u përjetua si një udhëtim shpirtëror, duke e kthyer koncertin në një përvojë të veçantë, që ngjalli reflektim, admirim dhe një heshtje respekti në fund, shkruan KultPlus.
Pasi vendet u mbushën njëra pas tjetrës, një qetësi e përmbajtur ra mbi sallë, si një perde e tejdukshme pritjeje. Në sfond, një murmuritje e lehtë e instrumenteve përzihej me frymëmarrjen kolektive të publikut – një paralajmërim i butë se diçka e jashtëzakonshme po afrohej. Perdet e kuqe i dhanë një hijeshi të qetë atmosferës, ndërsa reflektorët e ngrohtë ngjallën ndjesinë se koha po ngadalësohej. Ishte një natë për reflektim, për shpirt dhe tingull.
Në orën 19:40, me një lëvizje të qetë, thuajse të padukshme, dirigjenti ngriti dorën – dhe me të, u ngrit edhe heshtja, duke i lënë vend jehonës së parë të oratoriumit. Tingujt e Orkestrës së Filharmonisë u derdhën në hapësirë si një lutje e përbashkët, e pastër, që mbështolli sallën në një strofull kënaqësie.
Nën drejtimin e mjeshtrit Marcio da Silva, Filharmonia e Kosovës në bashkëpunim me ansamblin OrQuesta nga Anglia, interpretuan oratoriumin monumental Messiah, me pjesëmarrjen e një kasti të dalluar solistësh vendorë dhe ndërkombëtarë: Kaltrina Miftari – soprano, Nathan Mercieca – kontratenor, Kieran White – tenor, Jack Lawrence-Jones – bariton si dhe instrumentistët: Cédric Meyer – leut, Stephanie Gurga – çembalo dhe Lekë Salihu – organo/tastierë.
I gjithi ky koncert nuk do e kishte madhështinë prapa tij pa dhuntinë e Orkestrës që u bë një trup i vetëm, i gjallë, që merrte frymë me vetë frymën e veprës. Si një lum që del nga heshtja, tingujt e parë lëvizën ngadalë, me kujdes, si të donin të mos shqetësonin heshtjen e shenjtë që mbretëronte në sallë. Prekja e telave të parë qe si një përshëndetje hyjnore, një zë që vinte nga thellësia e kohës, duke sjellë me vete peshën e një historie të shenjtë.
Instrument pas instrumenti, orkestra u shtri si një mozaik i ndritshëm. Fijet e violave dhe violinave përshkruan qiellin, teksa oboet dhe fagotët krijuan konturet e dhembjes dhe shpresës. Ngadalë, si një lutje që rritet në zemrat e besimtarëve, u ngjitën në një harmoni që nuk fliste vetëm për muzikë, por për besim, për rilindje. Çdo hyrje ishte një akt devocioni; nuk pati zhurmë, as ngutje – vetëm një derdhje e përmbajtur shpirtërore. Orkestra nuk e shoqëroi veprën, ajo ishte vetë trupi i saj: një trup që foli me gjuhën e misterit, një gjuhë që vetëm tingulli mund ta përkthejë.
Dhe mbi këtë shtrat tingujsh të butë e të thellë, kori u ngrit si një valë dritë në mëngjesin e një shpirti të zgjuar. Fillimisht i qetë, i përmbajtur, si një psherëtimë e largët që vjen nga një tempull i harruar, Kori nisi të shpalosë fjalën – fjalën që i jep jetë notës dhe kuptim heshtjes. Zërat u endën mes tyre si fije të arta që lidhin qiellin me tokën, çdo hyrje e korit qe një dëshmi, një shpallje, një përulje.
Kori nuk këndoi thjesht; ai shpalli, predikoi, dëshmoi. Ai u bë zë i engjëjve dhe i njerëzve njëkohësisht – një zë i përbashkët që shpërtheu me një “Hallelujah” që nuk jehonte vetëm në sallë, por në vetë thellësitë e qenies.
Sopranoja Kaltrina Miftari, kontratenori Nathan Mercieca, tenori Kieran White, baritoni Jack Lawrence-Jones, u ngjitën lart si një lutje që shpon retë, qëndruan si rrënjë që mbajnë trupin e shenjtë, hapën shtigje në ajër me shpresë dhe ishin vetë toka që mbështet gjithçka. Solistët – si profetë të vetmuar që bartin mesazhe të fshehta. Secili prej tyre, një zë me dritën e vet, doli përpara jo për të dominuar, por për të dëshmuar: me përulësi, me përkushtim, me zëra që nuk kërkonin vëmendje, por që sillnin kuptim.
Dhe ndërmjet tyre – kori. Ai ndërhynte si një popull që i përgjigjet profetëve të vet, që mbështet, pohon, dhe në fund bashkohet me ta në një union që nuk është më thjesht muzikë, por shpallje hyjnore.
Duartrokitjet e zgjatura ishin përmbyllja e denjë e një mbrëmjeje muzikore që i dha Prishtinës atë çfarë i ka munguar prej kohësh. Ishin të ngrohta, të merituara dhe një shenjë mirënjohjeje për dirigjentin brilant dhe për Orkestrën me Korin, të cilët sollën një interpretim të mrekullueshëm të një programi të përzgjedhur me shumë kujdes e pasion.
Sopranoja Kaltrina Miftari për KultPlus ka thënë se pjesët solistike të kënduara kanë kërkuar përkushtim të thellë shpirtëror dhe artistik.
“Ishte një kënaqësi të interpretoja pjesët solistike nga Messiah i Handel në një koncert kaq domethënës. Vepra është një kulm i muzikës baroke dhe sidomos pjesët solistike kërkojnë përkushtim të thellë shpirtëror dhe artistik. Koncerti iu dedikua kompozitorit Bahri Çela, një figurë e dashur dhe e rëndësishme për muzikën tonë. Ky nderim për të e bëri mbrëmjen edhe më të veçantë, dhe ishte kënaqësi të ndaja këtë përvojë me një publik kaq të ndjeshëm”, thotë Miftari.
Koncert mjeshtri i Filharminisë së Kosovës, Festim Fanaj, për KultPlus ka thënë se Filharmonia ka performuar në mënyrë dinjitoze, marr parasysh vështirësitë e interpretimit të oratoriumit ‘Messiah’.
“Filharmonia e Kosovës dhe Kori i Filharmonisë së Kosovës kanë performuar një koncert të bukur dhe dinjitoz duke marr parasysh vështirësinë e veprës në kohëzgjatje dhe impenjim të saj. Ishte një performancë e bukur edhe nga solistët e Filharmonisë dhe mysafirët e ftuar e në veçanti dua ta vlerësoj sopranon tonë Kaltrina Miftari, e cila me zërin e saj engjëllor dëshmoi se Kosova ka kualitete sa i përket solokëndimit. Është një nismë e bukur nga drejtori Selimaj i cili i rikujton kompozitorët e dirigjentët të cilit i kishim ndër të parët në Kosovë, e ndër ta ishte dhe rikujtimi për profesorin e ndjerë Bahri Çela, i cili ka qenë ndër dirigjentët e parë kosovarë e me të cilin dhe unë kam pasur nderin dhe kënaqësinë të performoj derisa isha student dhe si anëtar i Filharmonisë që nga fillimi”, thotë Fanaj.
Sipas tij, vepra ‘Messiah’ nga Handel është një nga veprat e mëdha që rrallëherë është performuar në Kosovë, ndërsa, në botë luhet por kërkon një masë të madhe të instrumentistëve dhe të Korit.
“Publiku i dashur i muzikës klasike e dëshmoi se sallat tona janë të vogla për interesimin që kanë për performancat e Orkestrës dhe Korit të Filharmonisë së Kosovës. Publiku ishte në numër të madh të publikut, andaj është dashur që të bëhej edhe një reprizë shtesë e këtij koncerti. Shpresojmë që së shpejti të jetësohet ëndrra e kamotshme e muzikantëve kosovarë për sallën dinjitoze që është në ndërtim e sipër”, ka thënë Fanaj.
Mezzosopranoja Fjolla Krasniqi, pjesë e Korit të Filharmonisë së Kosovës për KultPlus ka thënë se oratoriumi ‘Messiah’ ka qenë një sfidë e bukur mbresëlënëse dhe frymëzuese.
“Ka qenë një mbrëmje e veçantë ku u interpretua oratoriumi “Messiah” i kompozitorit të njohur George Frideric Handel – një kryevepër botërore që gjithmonë mbetet sfiduese për ne, por po aq mbresëlënëse dhe frymëzuese. Kjo mbrëmje u bë edhe më e veçantë për shkak të dedikimit që iu bë dirigjentit të parë kosovar dhe themeluesit të Filharmonisë së Kosovës, prof. Bahri Çela. Për mua, ky koncert ishte një përjetim i veçantë emocional, pasi kam pasur fatin dhe nderin ta njoh personalisht prof. Bahriun – një figurë kyçe në historinë e muzikës klasike në vendin tonë. Të jesh pjesë e një institucioni si Filharmonia e Kosovës, i cili jo vetëm që kultivon muzikën klasike në nivelin më të lartë artistik, por edhe nderon me dinjitet figurat që kanë dhënë kontribut jetik për themelimin dhe zhvillimin e saj, është një privilegj i madh. Kjo është një dëshmi se vlerësimi për punën, përkushtimin dhe vizionin e gjeneratave të kaluara vazhdon të jetë pjesë përbërëse e rrugëtimit tonë artistik sot”, ka thënë Krasniqi.
Koncerti reprizë do të mbahet sot, 10 maj, prej orës 19:30, në Atelienë e Pallatit të Rinisë dhe Sportit.
Kujtojmë se dirigjenti Bahri Çela është një prej më meritorëve që vuri themelet e institucionit të Filharmonisë së Kosovës. Ai ishte edhe pedagogu që u dha hapat e parë muzikantëve që sot prezantohen në skenën kosovare. Çela konsiderohet si një prej dirigjentëve më me ndikim prej viteve ‘70 e deri pas luftës së fundit në Kosovë. Ai fillimisht drejtoi orkestrën dhe korin e Radiotelevizionit të Prishtinës, e më pastaj themeloi edhe Filarmoninë e Kosovës së bashku me një grup muzikantësh kosovar.
Studioi në Akademinë e Muzikës, Dega e Dirigjimit në Beograd, për të vazhduar më pas specializimin në Konservatorin e Shën Petërsburgut në Rusi, te pedagogu i njohur Prof. A.P. Musin dhe në Nicë (Francë) te dirigjentët e njohur francezë P. Dervaux dhe F. Quatrocchi. Pas studimeve ai do të punësohej në Radio Prishtinë si producent i asaj që asokohe quhej muzikës serioze dhe asaj për fëmijë. Çela poashtu ishte njëri ndër iniciatorët e themelimit të Orkestrës Simfonike të Radiotelevizionit të Prishtinës në vitin 1975. Me këtë orkestër dirigjoi një kohë duke realizuar koncerte të rregullta me vepra të autorëve shqiptarë dhe botërorë. Në mesin e tyre hyjnë emra si Rexho Mulliqi, Vincent Gjini, Esat Rozvanolli, Rauf Dhomi, Akil Koci, Çesk Zadeja e të tjerë./ KultPlus.com
Gara e parë historike e “Giro d’Italia” në Shqipëri u karakterizua edhe nga pjesëmarrja e Kombëtares shqiptare. Jo si konkurrentë zyrtarë të eventit, por me ftesë.
Mes dhjetë sportistëve të ekipit përfaqësues janë edhe dy danezë dhe një kolumbian.
“Në vitin 2017 erdha në Shqipëri si turist. Rashë në dashuri me klimën dhe malet këtu, bëra shokë. Kam qenë çiklist në Danimarkë për 25 vjet, mora biçikletën, u bashkova me ekipin e Tiranës. Rinisa stërvitjet, kam marrë pjesë në kampionatin kombëtar dhe tashmë garuam në etapën e parë të Xhiros së Italisë me Kombëtaren e Shqipërisë. Ishte një eksperiencë e këndshme dhe u kënaqëm që të ndiheshim si profesionistë”, shprehet Bjarke Nielsen, çiklist i kombëtares së Çiklizmit.
Çiklistët kuqezi kryen itinerarin e etapës së parë nga Durrësi në Tiranë, vetëm pak orë përpara “Nisjes së Madhe”./ KultPlus.com
