Poezi nga Vehbi Kikaj
Mollës së hollës
iu ka tharë fyti,
për një gotë ujë
Dielli e mbyti.
Dardhës -së bardhës
iu ka tharë dora
nga vapë e verës
lëngon e gjora.
Kumbulla -sumbulla
s’mund t’i thotë kuj:
si t’shkojë të lumi
të pi pakëz ujë.
I pari -kopshtari
zgjohet që më natë,
pemëve të etura
u jep limonatë…/KultPlus.com
Filmi për Gjergj Kastriotin është një film historik që trajton jetën dhe veprën e heroit tonë kombëtar, Gjergj Kastrioti, shkruan KultPlus.
Në film Gjergj Kastioti bashkon princërit shqiptarë duke u martuar me Donika Kastriotin dhe duke organizuar Besëlidhjen e Lezhës, por përballet edhe me tradhtinë e Hamza Kastrioti, nipi i tij.
Filmi ka skena masive të betejave historike dhe rrethimit të Krujës. Është filmi i parë artistik, frut i bashkëpunimit shqiptaro-sovjetik.
KultPlus ju sjell këngën e Gjergj Kastriotit, e cila është edhe kolona zanore e këtij filmi.
Bashkangjitur gjeni videon e shkëputur nga filmi dhe tekstin e këngës:
Trim mbi trima, ai Gjergj Kastrioti,
fuqí t’ madhe që m’i dhanë ka Zoti,
s’e djeg flaka e s’e djeg baroti,
shpata e tij than malin n’dysh e çán,
me nji t’ râme nji ushtrí perlán.
Lavd’ ô Gjergj, ô Skanderbe drangoi,
krahu yt çdo dit’ u përforcoftë,
gjithë ku janë armiqt ai i çfaroftë,
Lavdi yt, ô, brez mas brezi u knoftë. / KultPlus.com
“Zjerm”, kënga fitues e Shqipërisë për Eurovision 2025 e sjell nga “Shkodra Elektronike” po konsiderohet një ndër këngët favorite të këtij edicioni, shkruan KultPlus.
Me tekst të veçantë e me performancë të jashtëzakonshme nga Beatrice Gjergji e Kole Laca, kjo këngë po sjell shumë emocione për audiencën e gjerë, ku sipas sondazheve po renditet në mes dhjetëshes më të mirë të këtij edicioni, konkretisht me vendin e pestë.
Dhe krejt këtij shkëlqimi i është bashkuar edhe një videoklip tjetër, i realizuar nga artisti i njohur Adrian Paci, e që tashmë është lansuar në YouTube.
KultPlus ju sjell këtë realizim për të parë më afër se për çfarë pune bëhet fjale./ KultPlus.com
Ai lindi në vitin 1405 dhe ishte fëmija i parafundit në familjen me shumë fëmijë të Gjonit e të Vojsavës. Këta kishin katër djem (Stanishën, Reposhin, Konstandinin e Gjergjin) dhe pesë vajza (Marën, Jellën, Angjelinën, Vlajkën e Mamicën).
Kur lindi Gjergji, i ati Gjon Kastrioti, ishte sundimtar i një shteti të rëndësishëm, që shtrihej së paku nga rrethinat e Prizrenit e të Tetovës në lindje, deri në detin Adriatik në perëndim. Qendra administrative e tij duhet të ketë qenë Prizreni. Për ditën e vdekjes së Gjerg Kastriotit ka shumë legjenda dhe pak burime historike serioze.
Gjithsesi studiuesi i kësaj periudhe veçanërisht i jetës së Skënderbeut, Aurenc Bebja që jeton dhe punon prej vitesh në Francë ka mundur të zbulojë vitin e shkuar, një tekst të botuar 238 vite më parë në Gjermani ku përshkruhen fjalët e fundit të Gjergj Kastriotit në shtratin e vdekjes.
Fjalimi i më poshtëm është marrë nga libri i autorit Stephan Zannowich, me titullin “Le Grand Castriotto d’Albanie, Histoire”. Teksti prej 131 faqesh është botuar në vitin 1779 nga shtëpia botuese J. J.Kesler, Frankfurt.
Gjergj Kastrioti, i sëmurë, nuk mund ti shmangej vdekjes dhe për këtë arsye fton në vatrën e tij princat, ambasadorët, gjeneralët, dhe drejtuesit kryesorë të vendit që tu lë amanetet e fundit ashtu siç i ka hije një luftëtari të madh. Para se heroi ynë të fillonte fjalimin, urdhëron që djali i tij i vetëm, Gjoni, asokohe dhjetë vjeç, të ndodhej mes të ftuarve.
Fjalimin e Princit të Matit dhe mbretit të shqiptarëve e gjejmë në faqet 70 – 89 të librit, i shkruar në gjuhën frënge. Sipas autorit të veprës, ja si është shprehur Gjergj Kastrioti:
“Jam në prag të varrit. Po ju lë një mbretëri me forca të afta për ta mbrojtur, por me një pasardhës të paaftë nga mosha për ta drejtuar. Megjithatë, në qoftë se në të ardhmen ju bëheni trima dhe të virtytshëm, ju mund të përballoni të gjitha sulmet e armiqve tuaj.
Nuk është sipërfaqja e vendit ajo që bën një fron të respektueshëm, por aftësia e atij që ulet mbi të. Në qoftë se ju jeni i djallëzuar, shërbëtor i ministrave tuaj, dhe naiv i lajkave të oborrtarëve tuaj, atëherë asgjë nuk do të jetë më e lehtë sesa përmbysja nga maja më e lartë ku ju ndodheni.
Duhet të jetë virtyti themel i fronit. Virtyti nuk është fantazi. Ndoshta do ju a thonë një ditë, por mos harroni se ai që do ju a thotë, është një tradhtar, një dinak, që për të mbretëruar në vendin tuaj, do ju sugjerojë maksima të rreme, të cilat herët a vonë do të shkaktojnë përmbysjen tuaj.
Duke pasur virtytin si udhërrëfyes, lajkatarët dhe të pabesët do të largohen prej jush…Të virtytshëm, ju mund të mbani lehtë perandorinë që po ju lë të tronditur nga lufta e vazhdueshme ; ta përforconi, ta rimëkëmbni nëpërmjet pushimit dhe qetësisë…
Krijoni vendshkrime të pacensuruara në të gjithë sipërfaqen e mbretërisë ku mund të publikohen të gjitha padrejtësitë dhe dhuna që mund të ushtrohen nga drejtuesit e krahinave tuaja. Bëni këtë edhe për miqtë apo familjarët e tyre që jetojnë në oborrin tuaj, të cilët i fshehin këto shkelje apo i përdorin nën pretekstin e drejtësisë dhe të domosdoshmërisë.
Shqyrtoni gjithçka nga ju vetë, dhe nëse magjistrati, ushtari apo kleriku janë mashtrues dhe të padrejtë, atëherë pa mëshirë varini në shtyllë në vendin e krimit : ju do të vini re se pasardhësi i tij do të bëhet i drejtë dhe i njerëzishëm…Kur sapo të keni marrë drejtimin e pushtetit, ju do të kujdeseni për Drejtësinë, e cila është themeli i të gjitha virtyteve.
Ju do të mbroni artizanët, si njerëzit më të dobishëm të zonave të pushtetit tuaj, dhe do të parandaloni shtypjen e tyre nga pasanikët. Krenaria dhe luksi i bën pasanikët të pandjeshëm ndaj fatkeqësive të varfërve, të cilët nuk kanë as tituj (grada) e as mbështetje.
Duhet të jeni të butë dhe të dashur me njerëzit tuaj ; dukuni shpesh mes tyre, bisedoni me ta, pyesni ata nëse dëshirat tuaja për drejtësi janë ekzekutuar nga ministrat tuaj.
Princi që qëndron i mbyllur me oborrtarët e tij shikohet nga populli i tij si armik dhe tiran…Dëgjoni ankesat dhe kërkesat e popullit tuaj me qetësi sa që ti frymëzoni besim atij për t’ju ndihmuar të korrigjoni abuzimet dhe fatkeqësitë e shtetit.
Kujdesuni që Kombi juaj të rritet nëpërmjet fesë katolike, por mos persekutoni asnjeri që ta ndjekë atë me detyrim. Dielli, që është shëmbëllimi i Perëndisë, shkëlqen pa dallim për turkun ashtu si për të krishterin.
Kushdo që këshillon për të luftuar për hir të Perëndisë është një mashtrues i cili dëshiron të sakrifikojë të vërtetën për interesat e tij. Zoti është i fuqishëm, ai mund të bëjë gjithçka vetë, pa ndihmën e askujt…Në qoftë se fati ju bën endacak, të varfër apo nevojtar kurrë mos e ndryshoni fenë për interes…Mbyllini që në origjinë mosmarrëveshjet e teologëve dhe hipokritëve, të cilat janë më të rrezikshmet për lumturinë e një shteti. Kemi parë perandoritë më të lulëzuara të përçahen dhe të tronditen nga këta fanatikë…
Shihni Perandorinë e Konstandinit të rrënuar nga Muhamedi, dhe princin Jean Paléologue (Gjon Paleologu) i shkelur nga kuajt e Arabëve. Ai ishte supersticioz, priftërinjtë e tij ambiciozë dhe injorantë, oborrtarët e tij të rremë dhe të shthurur nga luksi, dhe tani princi, priftërinjtë dhe oborrtarët kanë vdekur dhe po vdesin në skllavëri.
Nëse keni fat të mjaftueshëm për të pasur filozofë në vendqeverisjet tuaja, të cilët janë të ndriçuar nga drita e arsyes dhe jo nga sistemet e rreme, le të shkruajnë në paqe dhe të reagojnë ndaj paragjykimeve dhe makinacioneve të kujtdo që flet në emër të
Zotit me qëllim për të heshtur mbretin dhe drejtësinë. Ju do t’i mbroni ata kundra zellit të tepruar të drejtuesve hipokritë duke i shpërblyer me vende pune në gjykatat dhe oborret tuaja.
Kur të ju flasin keq për dikë, ju do ta dëgjoni me gjysmë veshi… Ju do të jeni të sjellshëm me të gjithë shtresat popullore. Si arsye e dallimit të gradës që do të keni së shpejti në shoqëri, ju duhet të dalloheni nga të tjerët nëpërmjet bujarisë, i cili është karakteri dallues i princave. Një monark, edhe i varfër, duhet të jetë bujar…
Mbroni meritën dhe shpërblejeni atë kudo që ajo ndodhet. Mirësia duhet të shoqërohet me një zemër bujare. Njeriu ndërton tempuj, ngre altarë për Zotin falë mirësisë së tij. Evitoni për gjithmonë shekullit, rrethit dhe racës tuaj turpin për të pasur njerëz të dëshpëruar nga mizoria, krenaria apo injoranca juaj. Mos harroni se njeriu lind për lumturinë e njëri-tjetrit…
Armatosuni nga guximi dhe vendosmëria në mjerim, me maturi në mirëqenie. Mos u zhytuni në përtaci, ajo është nëna e të gjitha veseve…Mos mbyllni sytë ndaj fqinjëve dhe traktateve të tyre : ata do të presin momentin kur ju do të jeni të brishtë për t’ju akuzuar dhe do të pohojnë pretendime të rreme mbi trashëgiminë që po ju lë. Mos përdorni spiunë për të ditur se çfarë thonë njerëzit në lidhje me administrimin tuaj. Bëni punën tuaj ashtu si duhet, njerëzia le të flasin dhe të shkruajë çfarë të dëshirojë…
Ti jepet mundësia gjithsecilit prej rrethit tuaj që të ju shkruajë ; Ju do të punësoni sekretarët tuaj që të përgjigjen për çështje të ndryshme ose publike, por sekretet e shtetit duhen të mbeten mes jush…
Mos përbuzni askënd ; më i vogli dhe më i varfëri mund të ju rrëzojë, ashtu si dhe mund të ju ndihmojë me këshillat dhe kurajon e tij.
Jeni të durueshëm në çështjet e luftës, të patrembur në rreziqe, të butë dhe humanë, kurrë mizorë dhe gjaknxehtë. Fshihni dhimbjen që fatkeqësitë tuaja mund të ju shkaktojnë. Armiqtë tuaj do të jenë gjithmonë të gatshëm të ju fyejnë për fatkeqësitë, dhe ministrat të ju tradhtojnë. Ftoni mes jush të huaj të arsimuar duke u dhënë një rol këshilltari edhe në rast kur ata nuk janë fisnikë e të pasur. Kompetencat që i akordohen fisnikërisë janë prodhim i politikës. Ju mund të përdorni fisnikët si të dëshironi. Pasanikët injorantë do t’i ledhatoni, kështu do të kurseni pasurinë tuaj për mirëmbajtjen e ushtrisë, dhe do të keni një oborr të shkëlqyeshëm falë krenarëve por dhe budallenjve, që nuk kanë asnjë lloj virtyti përveçse floririt.
Mos jeni të ndrojtur ndaj ndjenjave tuaja. Deklaroni haptazi oborrtarëve tuaj, se ai që do të ju gënjejë dhe do të ju dërgojë në rrugën e gabuar në administrim, pa asnjë falje do të varet në shtyllë.
Poetëve që do të ju thurin vargje, për të ju bindur se jeni më i madhi, më bujari, më i mrekullueshmi, luftëtari më i madh ndër të gjithë mbretërit, u dërgoni në këmbim një copë letër, bojë dhe një pendë nga një oborrtar i panjohur, me urdhrin për të dëshmuar të vërtetën e asaj që shkruajnë, dhe në qoftë se nuk mund të bëjnë një gjë të tillë, të kufizojnë veten në dhënien e këshillave, duke u lënë të kuptohet së nëse vazhdojnë të shkruajnë marrëzira të tilla të rrezikshme, ata do të mbyten nga vetë ju si person i shenjtë i të vërtetës.
Kujdesuni që të keni gjithmonë ushtarë të mirë dhe të disiplinuar ; që ushtarët tuaj të mos bëhen përtacë, ti stërvitni dhe ti trajtoni jo si skllevër por si shokët tuaj. Kur të jeni në luftë, ju do të udhëhiqni ushtrinë si gjeneral dhe në betejë do të luftoni si ushtar. Emri i mbretit është një titull shumë i nderuar, por ky titull ka peshë të madhe dhe detyra të vështira për të realizuar. Kryesorja është të pranohesh dhe të respektohesh në rrethin tënd. Zoti nuk ka dhënë fuqinë supreme për të na zhytur në qullësi, për që të jemi mbrojtës të çështjes publike. Për një zemër të butë dhe një shpirt të virtytshëm, mirëqenia e përgjithshme e popullit tënd është kënaqësia më e madhe që mund të përjetohet. Neglizhenca dhe një lloj mirësie që e thërrasim « mendjelehtësia e një princi », u shkaktojnë dëme njerëzve ; dhe ju e dini se roli i mbretit është t’i mbrojë
Dëboni larg jush astrologët gjykatës dhe kimistët prodhues ari dhe diamantesh. Një princ është gjithmonë i pasur, kur ai është i mençur dhe i lartësuar shpirtërisht.
Emri juaj do të jetë i shkruar në një pllakë prej mermeri të bardhë me shkronja të zeza mbi dyert e kështjellave tuaja të destinuara për të burgosurit. Mjerim për guvernatorin që i fshehu mbretit pafajësinë, që përkeqësoi nga koprracia dhe zelli i tij dënimin e fajtorëve…
Mbroni njerëzit e dashur dhe të mirë, ndëshkoni shpirtrat e këqij. Jeni të ndjeshëm ndaj lëndimit, por akoma dhe më shumë ndaj shërbimit të popullit tuaj dhe miqësisë të njerëzve të ngjashëm me ju.
Pika kulmore e një lufte është çorientuese, duhet ndjerë pasiguria (rreziku). Atëherë kujdesi dhe guximi do të ju shërbejnë më mirë se sa pasuria. Duhet të dish të fitosh, por mos harroni se edhe mund të mposhtesh. Sfidoni veten tuaj : mos e humbisni toruan nga zemërimi, sepse atëherë i thjeshti bëhet i keq dhe mbreti një përbindësh…
Mos harroni se politika turke është për të mbjellë përçarje mes princave të krishterë ; e gjithë madhështia e tyre gjendet në këtë politikë të shkëlqyeshme, e cila bën me shumë pushtime sesa armët e tyre. Së fundi, në qoftë se jeni xheloz se po ju lë një trashëgimtar që ju pengon për të marrë fronin, mos harroni se kam qenë babai juaj, dhe shpatën do e përdorni vetëm për të rrëzuar armikun.
Ju do të keni lidhje të shumta me oborrin e Romës, që unë kam qenë deri tani mbështetës dhe mbrojtës. Interesat e mia më kanë detyruar të përshtat politikën time me të sajën. Rrethanat në të cilat jam gjetur veten nuk më kanë lejuar të luftoj uzurpimet turke dhe pretendimet e papës.
Për të mirën e krahinave të mia kam qenë gjithmonë i lumtur me veprimet që kam ndërmarrë. Roma është fodulle vetëm me princat e dështuar. Roma, duke më pasur frikë, më ka bërë gjithmonë lajka.
Ajo ndryshon maksimat dhe pozicionet sipas rasteve, por frika se humb tokat e saj ndaj sulmeve të Muhamedit, e ka detyruar atë të qëndrojë modeste ndaj meje, duke më njohur të gjitha të drejtat, titujt, dhe zotërimet e realizuara gjatë betejave të mia. Papët nuk kanë arritur kurrë të manipulojnë një ushtar të vjetër si unë, por nuk do të hezitojnë të bëjnë një gjë të tillë ndaj jush si arsye e moshës së re dhe mungesës së eksperiencës për të qeverisur, për të shërbyer.
Mos harroni, se me praktikat e shumta që ata përdorin për të arritur qëllimet e tyre, më e forta, është rrëfimi. Por është e lehtë ta kuptoni : kur prifti do të dojë të dijë më shumë sesa mëkatet tuaja, kthejeni si një mashtrues në vendin e tij, dhe dënojeni si të tillë, që të shërbejë si shembull për pasardhësin e tij.
…Megjithatë, është shumë e rrezikshme të kundërshtosh hapur Papën, këtë idhull të madh të fesë sonë. Ai është një njeri si të tjerët, me pasionet dhe dobësitë e tij… Nëse Papa ju dërgon faljet, reliket, bekimet, merrni ato me respekt, dhe i nderoni me njerëzit tuaj duke e dhënë ju shembullin kryesor… Por në qoftë se Papa përpiqet të rrisë numrin e priftërinjve dhe murgjve për të nxjerrë para nga krahinat tuaja…ose ju nxit që të hapni luftëra në emër të Zotit, rrufeja hakmarrëse qëlloftë mbi ju dhe pasardhësit tuaj në rast pranimi.
Zoti hakmerret ndaj fyersve të tij, pra nuk ka nevojë për ndihmën e njeriut. Mos kërcënoni Romën, kur ajo nuk ju kërcënon. Por shpallni luftë ndaj kujtdo që mundohet të prishë harenë e popullit, dhe legjitimitetin e fronit.
Ju do të ndaloni çdo banor i cili ndodhet nën qeverisjen tuaj, që të mos bëhet as prift e as murg pa arritur moshën dyzet vjeçare. Për tu ushqyer nga puna e të tjerëve, duhet më parë që njeriu (mashkulli) të ketë kontribuar në mbështetjen e komunitetit, prej të cilit dëshiron të ndahet për të shijuar jetën e tij…
Këta priftërinj dhe murgj duhet të ju ndihmojnë të mbroni kombin në kohë lufte, sepse në kohë paqeje po ky komb i ushqen pa i përdorur.
Nëse Papa kundërshton, bindeni atë me butësi, dhe vetëm në qoftë se është e nevojshme përdorni shpatën… Një politikë e tillë do të ju pajtojë me dashurinë atërore të pasardhësve të tij, dhe do të bëheni shembull dhe lider për të gjithë mbretërit, të cilët frikacakë, të dobët, injorantë, budallenj, u uzurpohet nga Papa dhe ministrat e tyre, fuqia që Zoti u ka dhënë për të përhapur lumturinë e Kombeve, ku ata duhet të jenë zotërit dhe etërit./ KultPlus.com
Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit zhvilloi aktivitetin me temë “Skënderbeu, identiteti dhe bashkëkohësia”, në kuadër të 620-vjetorit të lindjes së Heroit tonë Kombëtar, Gjergj Kastriot Skënderbeu.
I ftuar në këtë aktivitet ishte historiani i mirënjohur, Pëllumb Xhufi, i cili shpalosi sot në hapësirat e QKLL-së përballë një audience të rinjsh, një histori të jashtëzakonshme të Skënderbeut, si një figurë madhore, unifikuese të kombit shqiptar, e cila është një pikë e rëndësishme referimi modelesh për historinë, politikë, kulturën sot.
Mes të tjerash, në takim u kujtua fakti se si Indro Montanelli, gazetari i njohur italian, e quante Skënderbeun si “poetin e madh të politikës shqiptare”.
I cilësuar si shqiptari më i njohur në botë ndër shekuj, Skënderbeu nderohet si prijës ushtarak dhe strateg i fortë i mbrojtjes së interesave të popullit shqiptar.
Rëndësia e Skënderbeut në historinë e popullit shqiptar, ndërkaq, nuk është vetëm ushtarake, por edhe politike, shtetkrijuese, diplomatike e qytetëruese.
Për shekuj me radhë shërbeu si burim frymëzimi i intelektualëve pasardhës, të cilët luftuan për lirinë dhe formimin e shtetit të pavarur shqiptar./atsh/KultPlus.com
Procesverbalet e dikurshme të Kinostudios “Shqipëria e re”, tashmë janë transformuar në një libër, shkruar nga arkivistja e AQSHF-së, Eriona Vyshka.
Libri titullohet “Dokumente arkivore në fondin e Arkivit Qendror Shtetëror të Filmit 1954-1994; Procesverbale të mbledhjeve në Kinostudion “Shqipëria e re”.
Procesverbalet e mbledhjeve në Kinostudio përfshijnë periudhën 1973 – 1994, ndërsa dokumentacioni tjetër, përfshirë këtu edhe skenarët e parealizuar, shtyhen më herët në kohë, deri në vitin 1954.
Ky libër synon të organizojë të dhënat që gjenden në këto dokumente të shkruara, që përfshijnë periudhën 40-vjeçare, 1954 – 1994, të dhëna që në fakt janë tepër të shpërndara dhe të pamundura për t’u qasur lehtësisht nga studiuesit. Kjo ka qenë edhe arsyeja që për një kohë shumë të gjatë këto dokumente, edhe pse kanë qenë gjithnjë në dispozicion, janë shfrytëzuar shumë pak nga studiuesit e kinematografisë shqiptare.
Procesverbalet janë mbajtur gjatë mbledhjeve të redaksive për shqyrtimin e skenarëve të paraqitur për t’u bërë film, dhe jo vetëm mbledhje për shqyrtim skenarësh por edhe për çështje nga më të ndryshme të ndërmarrjes Kinostudio “Shqipëria e re”: që nga çështjet e organizimit të punës, ndjekje të detyrave, takime politike, analiza pune, projekt – plane, realizime apo mos realizime planesh, madje edhe “gjyqe kolektive” për veprime të ndonjë punonjësi.
Libri i botuar nga AQSHF jep një tablo të qartë të punës në Kinostudio, në të gjitha nivelet, dhe sidomos të frymës që mbizotëronte aty, nën mbikëqyrjen e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve, që përveçse ishte një organizatë arti e kulture, ishte edhe thellësisht politike, si dhe të Ministrisë së Arsimit e Kulturës dhe Drejtorisë së saj të Arteve./atsh/KultPlus.com
Në përvjetorin e rënies së heroit të kombit, Luan Haradinaj, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka shprehur nderim dhe mirënjohje për jetën dhe sakrificën e tij në shërbim të lirisë dhe pavarësisë së vendit. Përmes një postimi, Osmani ka theksuar se Haradinaj ishte ndër të parët që zgjodhi lirinë mbi jetën dhe atdheun mbi gjithçka tjetër.
“Në përvjetorin e rënies së Heroit Luan Haradinaj, përkulemi me nderim para jetës dhe sakrificës së tij. Ai ishte ndër të parët që zgjodhi lirinë mbi jetën, atdheun mbi gjithçka,” ka shkruar presidentja Osmani.
Ajo është shprehur se gjaku i tij dhe i të gjithë dëshmorëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës është gurthemel i lirisë së Kosovës. Sipas saj, sakrifica e Haradinajt dhe e bashkëluftëtarëve të tij ka hapur rrugën për çlirimin dhe pavarësinë e vendit.
“Gjaku i tij dhe i të gjithë heronjve të UÇK-së, është gurthemel i lirisë sonë,” ka shtuar ajo, duke përfunduar me fjalët: “Lavdi e përjetshme Heroit të Kombit, Luan Haradinaj!”, ka shtuar Osmani./KultPlus.com
Sot, në 169 vjetorin e lindjes kujtojmë babain e psikoanalizës, Sigmund Frojd, shkruan KultPlus.
Ai ka lindur më 6 maj të vitit 1856 në Freiberg, një qytet në Mähren (Çekia e sotme). Ishte mjek, neurolog austriak dhe pionier i psikoanalizës.
Familja e tij i takonte kulturës hebraike në ketë qytet dhe ky ishte një nga 130 judenj në një qytet të banuar nga 4500 banorë. Frojdi filloi universitetin në moshën 17 vjeçare, por nuk u promovua si mjek pas provimeve derisa i plotësoi 25 vjet. Por kur u promovua, ai u punësua menjëherë në spitalin e Vjenës. Në vitin 1903 Frojdin e takojmë si profesor, pas 17 vitesh përvoje pune në profesion (koha normale ishte tetë vjet), ndërsa në vitin 1886 u martua dhe kishte gjithsejt gjashtë fëmijë.
Puna e parë e Frojdit në teorinë e psikoanalizës ishte ”Studie über Hysterie” të cilën e shkroi së bashku me kolegun e tij të punës Joseph Breuer (Jozef Brojer). Ky libër u botua në vitin 1895, pra nëntë vite, pas hapjes së klinikës së tij private. Libri i parë të cilin ai e shkroi vetë ishte ”Traumdeutung” – “Ëndërrshpjegim” që doli në qarkullim në vitin 1899.
Në fillim më 1902 një grup studjuesish u interesua aq shumë rreth këtij libri saqë filluan të takohen me Freudin çdo javë në shtëpinë e tij për të diskutuar idenë e librit të ëndrrave dhe shkrimet e tjera në të.
Frojdi shkroi edhe një sasi të madhe librash dhe artikujsh mbi psikoanalizën në fillim të vitit 1900. Në këtë kohë, ai ishte 40 vjeç, që zakonisht mendohej si një moshë produktive në bazat shoqërore.
Në vitin 1908 u formua shoqata e psikoanalistëve, ku në fakt, shumë studiues të jashtëm udhëtonin shpesh në Vjenë për të studjuar tek Frojdi dhe për ketë edhe mori edhe shumë urime dhe premtime dhe komplimente.
Në vitin 1909 Frojdi u bë mjek nderi në Clark University në Amerikë dhe po në të njëjtin vit u mbajt edhe kongresi i parë mbi psikoanalizën në Salzburg të Austrisë. Frojdi u propozua edhe për marrjen e çmimit Nobel, por edhe pse zbuloi shumë, kontribuoi shumë dhe dha teori të rëndesishme, ai nuk e mori kurrë ketë çmim.
E bija e tij Anna Freud filloi që të shkojë së bashku me të nëpër seminare të ndryshme dhe e zëvendësonte edhe atë nganjëherë. Anna e cila shkoi për analiza tek babai i saj dhe e studijoi psikoanalizen tek ai, ishte edhe si sekretare e tij, infermiere por edhe si kolege më e besuara e tij.
Përforcimi i nazistëve në Gjermani dhe përndjekja e judenjve krijoi një pasiguri tek Frojdi. Në një bashkëpunim të hershëm në lidhje me një libër Woodrow Wilson (kryetar i Amerikës) Frojdi e njihte ambasadorin amerikan në Francë William Bullin dhe kishte marrëdhënje të mira me të. Ky e ndihmoi Frojdin që të dalë në Angli për shkak të pasigurisë së tij në Gjermani, e gjithë kjo ndodhi në vitin 1938, kur ai kaloi në Angli.
Në vitin 1923 Frojdi u diagnostikua me kancer në gojë dhe për këtë shkak ai bëri me dhjetëra operacione që në fillimet e para të sëmundjes në Austri. Pak pasi mbërritjes së tij në Angli, dhimbjet e tij u rritën aq shumë saqë ndikuan që te kërkonte nga mjeku i tij, aplikimin e një doze morfine vdekjeprurëse më 23 shtator të vitit 1939./KultPlus.com
Mit, strateg, hero i kombit, shqiptari më i famshëm në histori, është Gjergj Kastriot Skënderbeu.
Sot, kemi zgjedhur thënie, vlerësime, përcaktime dhe përfundime që janë bërë për figurën e tij. Studiues, historianë, ushtarakë, shkrimtarë, filozofë, gazetarë, shqiptarë dhe të huaj, të cilët jetojnë ose jo, i kemi bërë bashkë në një formë të përmbledhur tashmë, se çfarë menduan dhe çfarë mendojnë për Skënderbeun. Dy Papë, mbretëresha Elisabetë e Anglisë, Sulltan Mehmeti, shkrimtari francez, Volter, deri te Aleks Buda, Artan Fuga, Ismail Kadare, Marin Barleti, Gjergj Zheji dhe Faik Konica. Një udhëtim, jo vetëm në histori, por edhe në mendimin shqiptar dhe botëror, për heroin tonë kombëtar. Sigurisht, mes tyre ka edhe kundërshti dhe debat.
Papa Kalikst i III
“Si një pendë e patundshme, Gjergj Kastrioti ndaloi furinë e sulmeve turke dhe i pengoi të zaptonin Europën Kristjane!
Papa Piu I II
“Gjergj Kastrioti kaloi gati gjithë jetën e tij, duke luftuar për kauzën kristiane. Është zor me gjetë një prijës kryqëzate, që mund të krahasohet me të!”
Mbretëresha e Anglisë, Elisabeth, në librin e lutjeve, botuar më 1559
“17 janar. Si sot, vdiq princi i mirë, Skënderbeu, mbreti i Epirit dhe shfarosësi i turqve”.
Sulltan Mehmeti II
“Kurrë s’ka për të dalë më mbi tokë një luan i tillë!”
Voltaire, (Volter) François-Marie Arouet, shkrimtar francez
“Sikur ta kishte mbrojtur Skënderbeu Konstantinopolin, turqit nuk do të kishin mundur ta merrnin në maj 1453”.
Gjenerali Xhejms Volfi, heroi i Kebekut
“Ai (Skënderbeu) ua kalon gjithë oficerëve, të lashtë e të sotëm, për drejtimin e një ushtrie të vogël mbrojtëse!”
Sër Uiliam Tempël, në punimin mbi “Virtytin heroik”
“Skënderbeu është një ndër shtatë mbretërit e pakurorëzuar të Europës …, bëmat dhe virtytet e të cilëve mund t’u lejojnë atyre me të drejtë, të renditen krahas kaq mbretërve e perandorëve… Gjergj Kastrioti, i quajtur zakonisht Skënderbeu, princ i Epirit, dhe Huniadi, mëkëmbës i mbretit të Hungarisë, që kanë qenë dy kapedanët më ngadhënjimtarë dhe burra të shkëlqyer, kampionë të vërtetë të krishtërimit sa qenë gjallë dhe tmerr i turqve, sepse me forca të pakta, iu bënë ledh për aq shumë vite, gjithë fuqive të Perandorisë Osmane… dhe Skënderbeu asnjëherë nuk mblodhi bashkë mbi gjashtëmbëdhjetë mijë vetë, për të gjitha fitoret e famshme që korri kundër turqve, të cilët ishin disa herë më shumë si numër, mbi njëqind mijë!”
Thomas Townshend, sekretar i Britanisë për Luftën
“Njohuri të mëdha të artit ushtarak, mund të nxirren nga jeta e Gustav Adolfit dhe nga ajo e Karlit XII, mbretit të Suedisë, si dhe nga jeta e Ziskës së Bohemias. Dhe do të ishte një punë e paçmueshme, po mund të sigurohej një përshkrim i mjaftueshëm i bëmave të Skënderbeut, sepse ai shkëlqen midis gjithë gjeneralëve të kohërave të vjetra dhe të sotme, si udhëheqës i një ushtri të vogël mbrojtëse. Skënderbeun e kam gjetur në historinë e Turqisë, por askund gjetkë. ”
Milan Shuflaj, albanolog nga Kroacia
“Është e kotë të kërkosh dokumente në Shqipëri për Skënderbeun, përveç atyre që janë shkruar nëpër shkëmbinj, sepse çdo gjë që ishte e shkruar, u dogj nga turku!”
Kostandin Jiriçek, historian dhe albanolog nga Çekia, në librin “Historia e Serbëve”
“Venedikasit shpallën si çmim, pagesë të përjetshme prej 100 dukatësh, për vrasjen e Skënderbeut.” / KultPus.com
“Bagëti e Bujqësi” është poemë e shkruar nga shkrimtari shqiptar Naim Frashëri e cila është botuar për herë të parë në Bukuresht më 1886 në të përkohshmen “Drita”, shkruan KultPlus.
E mbajtur si kryevepra e Naimit, në këtë poemë baritore, barinj dhe katundarë shfaqen përsëpari në skenën letrare toske. Ata janë diçka më shumë se elementë zbukurues në përshkrimin peizazhit fshatarak. I përmalluar pas fshatit ku ishte lindur e rritur, Naimi e përshkruan në mënyrë idilike, ku asgjë nuk e cënon euforinë mistike dhe të gjitha konfliktet gjejnë pajtim dhe fashitje.
“O malet’ e Shqipërisë e ju o lisat’ e gjatë! Fushat e gjëra me lule, q’u kam ndër mënt dit’ e natë! Ju bregore bukuroshe e ju lumenjt’ e kulluar! Çuka, kodra, brinja, gërxhe dhe pyje të gjelbëruar! Do të këndonj bagëtinë që mbani ju e ushqeni, O vendëthit e bekuar, ju mëndjen ma dëfreni. Ti Shqipëri, më jep nderë, më jep emrin shqipëtar, Zëmrën ti ma gatove plot me dëshirë dhe me zjarr”, janë disa ngavargjet e poemës.
Kjo kryevepër, u ribotua më 2001 nga shtëpia botuese “Dituria” në vëllimin me titullin “Bagëti e bujqësia, Lulet e verës, Vjersha të tjera”. /KultPlus.com
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka reaguar pas ndarjes nga jeta të Kaqusha Jasharit, një prej personaliteteve më të njohura të politikës kosovare. Përmes një mesazhi ngushëllimi, ajo ka shprehur dhimbjen për humbjen e një gruaje që, sipas saj, la gjurmë të pashlyeshme në periudha vendimtare për vendin.
“Me dhembje të thellë morëm lajmin për ndarjen nga jeta të znj. Kaqusha Jashari, një prej figurave më të njohura të historisë politike të Kosovës moderne”, thuhet në deklaratën e Presidentes.
Osmani ka vlerësuar kontributin e Jasharit si të pandërprerë dhe të gjithanshëm — si zë i fuqishëm në kohë të vështira, themeluese partie, deputete e zgjedhur nga qytetarët dhe njëkohësisht si krijuese në fushën e artit.
Në mesazhin e saj, Presidentja ka shprehur ngushëllime të sinqerta familjes, miqve, bashkëpunëtorëve dhe Partisë Socialdemokrate të Kosovës, duke u bashkuar me ta në dhimbje dhe duke i inkurajuar të gjejnë forcë në këto momente të vështira.
“I përhershëm qoftë kujtimi për Kaqusha Jasharin,” përfundon deklarata e Presidentes Osmani./KultPlus.com
Në mëngjesin e sotëm ka ndërruar jetë në moshën 79-vjeçare, Kaqusha Jashari, një aktiviste në jetën politike në Kosovë e njohur për angazhimin e saj në mbrojtjen e të drejtave të njeriut.
Kështu kanë bërë të ditur familjarët e saj në rrjete sociale.
“Zemra e Mames tonë të dashur Kaqusha Jashari, pushoi së rrahuri sot në mëngjes! Sa jemi krenare që e patem, nuk përshkruhet me fjalë!”, ka shkruar vajza e saj, Teuta Jashari.
Kaqusha ka qenë kryetare e Lidhjes Komuniste të Kosovës në vitet e 80-ta dhe themeluesja e PSD-së.
E lindur në Skënderaj në vitin 1946, Kaqusha Jashari ndoqi studimet në Fakultetin Teknik të Beogradit, ku u diplomua në drejtimin e ndërtimtarisë. Nga viti 1971 deri në 1975, ajo shërbeu si drejtoreshë teknike në ndërmarrjen ndërtimore “Ndërtimi” në Ferizaj. Përveç kësaj, ajo mbajti për shumë vite pozitën e drejtoreshës së Fondit të Rrugëve të Kosovës, fillimisht gjatë viteve 1989–1990 dhe më pas sërish pas luftës, nga viti 2000 deri në 2007.
Gjatë periudhës 1975–1988, Kaqusha Jashari ishte një nga figurat kyçe në institucionet e Krahinës Socialiste Autonome të Kosovës. Në nëntor të vitit 1988, gjatë protestave kundër përpjekjeve të Serbisë për të ndryshuar Kushtetutën e vitit 1974, emri i saj u brohorit fuqishëm nga qytetarët si simbol i rezistencës.
Deri në maj të vitit 1989, ajo shërbeu si kryetare e Këshillit Ekzekutiv të Kosovës, një funksion i barasvlershëm me atë të kryeministres. Në vitet ’90, ajo vazhdoi angazhimin politik në Partinë Socialdemokrate të Kosovës, të cilën e udhëhoqi si kryetare nga viti 1998 deri në 2008./KultPlus.com
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka përkujtuar sot akademik Fehmi Aganin, në përvjetorin e vdekjes së tij.
“Sot, në përvjetorin e vrasjes së akademik Fehmi Aganit, përkujtojmë me nderim një prej mendjeve më të ndritura të rezistencës sonë paqësore”, u shpreh Osmani.
Tutje, ajo ka shtuar se Agani besoi te fuqia e vlerave njerëzore edhe në kohën kur bota heshti përballë krimeve të Serbisë në Kosovë.
“E vrau pikërisht ajo makineri gjenocidale serbe e cila frikësohej nga mençuria e tij që ngjallte shpresë. Kujtimi dhe vizioni i tij mbetet udhërrëfyes për brezat që besojnë se liria dhe dinjiteti mbrohen me çdo kusht”, është shprehur tutje presidentja./KultPlus.com
Heroi kombëtar Gjergj Kastriot – Skënderbeu u lind më 6 maj 1405, në një familje fisnike të Dibrës, siç ishte ajo e Gjon Kastriotit.
Ai u mor peng nga Sulltan Murati dhe luftoi për Perandorinë Otomane si gjeneral deri më 1443, vit në të cilin u largua gjatë një beteje, duke u rikthyer në Krujë.
Në vitin 1444, mblodhi të gjithë princërit shqiptarë në Lidhjen e Lezhës, ku u vendos unanimisht të luftohej për marrjen në zotërim të trojeve shqiptare kundër Perandorisë Otomane.
Në krye të ushtrisë shqiptare, pas fitores së parë kundër otomanëve në betejën e Torviollit, Skënderbeu do të korrte 22 fitore të mëdha kundër osmanëve në vitet e luftës në krye të ushtrisë së vet, që kishte si kryeqendër Krujën.
Heroi kombëtar do të njihej për luftën e tij të paepur në një vend kyç mes lindjes dhe perëndimit. Ai do të njihej si besnik i mbretit të Napolit në traktatin e Gaetës, ku mbështeti mbretin Ferdinand të Napolit në luftën civile të viteve 1460–1461.
Në vitin 1463 ishte komandant i forcave të kryqëzatës së Papa Piut II, ndërsa vdiq më 17 janar 1468, në moshën 63-vjeçare.
Gjergj Kastriot-Skënderbeu konsiderohet nga shumë vende të Evropës Perëndimore si heroi që pengoi Perandorinë Otomane të pushtonte Perëndimin e Evropës dhe si modeli i rezistencës së krishterë ndaj otomanëve myslimanë. / KultPlus.com
Poezi e shkruar nga Pablo Neruda
Para se të dashuroja, e dashur,
Asgjë s’ishte e imja:
endesha rrugëve, midis sendeve
asgjë s’kishte vlerë, as emër nuk kishte:
vetëm ajër që priste ishte bota.
Unë pashë sallone në ngjyrë hiri,
galeri të banuara prej hënës,
hangare të pashpirt në ndarje,
pyetje që ngulnin këmbë në rërë.
Gjithçka ishte bosh, e vdekur, e heshtur,
rrëzuar, braktisur, lëshuar;
gjithçka ishte e huaj, tjetërsim,
e të tjerëve ishte dhe e askujt, –
gjersa bukuria jote dhe varfëria
e mbushën vjeshtën me dhurata./ KultPlus.com
Flonja Haxhaj
Në një atmosferë të ngrohtë, KultPlus Caffe Gallery mirëpriti sot autoren Alesia Balliu, e cila solli për lexuesit e Prishtinës librat e saj “Tabula Rasa: Paqëndrueshmëria e Institucioneve Shqiptare” dhe “White Leviathan”, shkruan KultPlus.
Pas promovimit në Tiranë, ndalesa në Prishtinë nuk ishte thjesht një promovim librash, por një ftesë për të reflektuar mbi realitetet e thella politike e shoqërore që përshkojnë hapësirën shqiptare. E pranishme në mesin e artdashësve dhe studiuesve të drejtësisë, Balliu ndau jo vetëm mendimet pas shkrimeve të saj, por edhe ndjeshmërinë me të cilën i qaset temave që rrallëherë trajtohen kaq drejtpërdrejt në shkrime.
E përqendruar në profesionin e avokates, Alesia Balliu sjell këta libra si një pasuri e literaturës së drejtësisë dhe gjithashtu si një studim i thellë mbi këto tematika.
Libri i parë “Tabula Rasa: Paqëndrueshmëria e Institucioneve Shqiptare”, është libër që konfirmon përvojën jetësore të qytetarëve shqiptarë, por edhe intuitën e intelektualëve në tranzicionin e tejzgjatur të vendit tonë. Ndërkaq libri “White Leviathan”, botuar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës me shtëpinë botuese NOVA hulumton ndërthurjen komplekse të kokainës, politikës shqiptare dhe rrjetave ndërkombëtare të trafikut të drogave, ndikimin e rrezikshëm të Mafias së Kokainës në politikën shqiptare dhe hedh dritë mbi raste të rëndësishme të ndërveprimit mes figurave të njohura politike dhe rrjeteve të trafikut të drogave.
E para, fjalën në këtë panel e mori drejtoresha e KultPlus, Ardianë Pajaziti, e cila u shpreh e lumtur qe ky promovim në Prishtinë u mbajt pikërisht në galerinë e KultPlus.
“Sot kemi një promovim shumë të veçantë këtu në KultPlus Caffe Gallery. E kemi autoren Alesia Balliu e cila na ka nderuar sot duke ardhë me një promovim në Prishtinë, pas promovimit në Tiranë. Është nje prej rasteve të rralla kur unë nuk jam në habitatin tim. Si kryeredaktore e KultPlus, gjithë jetën jam marre me art dhe kulturë dhe sot kam përballë një grua te fuqishme në fushën e drejtësisë dhe pas kontaktit, hulumtova dhe e kuptova që është një grua e jashtëzakonshme e prandaj nuk hezitova që të jem në këtë panel”, u shpreh Pajaziti.
E pranishme në këtë panel ishte edhe avokatja Sava nga Shqipërisa, e cila përveçse është një kolege e Alesias, është edhe gjithashtu shoqe e saj dhe shoqëruese e rrugëtimit të saj që nga fillimi.
“Unë dhe Alesia njihemi prej vitesh dhe sot gjej rastin ta përgëzoj për arritjet e saj. Unë kam qenë shumë afër me Alesian dhe e kam ndjekur atë hap pas hapi duke parë arritjet e saj qe nga ato të parat e deri këto në ditët e sotme. Arritjet e Alesias kanë qenë të dukshme si në paraqitjet televizive, si në daljet publike, duke thyer tabu. Ky libër i cili po promovohet sot në Prishtinëflet shumë për drejtësinë, Alesia është një avokate e shkëlqyer gjithashtu përveçse një autore e zgjuar dhe intelektuale”, u shpreh avokatja Sava, duke shtuar më tutje se Alesia Balliu ëstë një shembull i një gruaje të fortë dhe të arrirë.
E krejt në fund, fjalën e mori vetë autorja Alesia Balliu, e cila përveçse foli për librat, theksoi edhe veçantinë e dyfishtë të këtij promovimi në Prishtinë.
“Unë e kam shumë të veçantë prezencën time këtu pasi jam mbesë Kosove, kështu që është dyfish kënaqësi e veçantë e imja të jem këtu aq më tepër të promovoj dy librat e mi pasi janë libra që për mendimin tim, përveç se janë një asset për drejtësinë, janë edhe një studim i bërë ndër vite. Pa diskutim, libri ‘Tabula rasa’, paqëndrueshmëria e institucioneve shqiptare erdhi si një libër i imi me gjithë problemtaikat që kishte kushtetuta e ligji në Shqipëri që saherë që ndërrohej partia politike, ndërroheshin edhe ligjet deri sa u bë reforma në drejtësi. Arsyeja kryesore e librit të parë ishte se libri duhet të jetë mbi politikën dhe jo sa herë që ndërrohej pushteti, të ndërrohej edhe ligji. Kurse libri i dytë është një temë shumë delicate, në të cilat flet për organizatat kriminale, trafikun e drogës, pastrimin e parave të pista, por arsyea kryesore e shkrimit të këtij libri ishte aktualiteti shqiptar”, theksoi Balliu duke shtuar më tutje se ky libër u shkrua me qëllim të shpjegohej se si këto para influenconin në politikën shqiptare.
Gjithashtu, jatë promovimit, pati edhe momente dialogu me të pranishmit, të cilët shprehën interes rreth librit dhe sistemit të drejtësisë në përgjithësi. Pyetjet dhe komentet e audiencës hapën një diskutim të gjallë mbi përgjegjësinë e autorëve për të reflektuar realitetin dhe rolin e letërsisë në përballjen me të vërtetat e vështira./KultPlus.com
Mijëra kitaristë u mblodhën në Sheshin e Tregut të qytetit Vroclav në Poloni më 1 maj, për të interpretuar këngën “Hey Joe” të artistit të njohur amerikan Jimi Hendrix, duke vendosur një rekord të ri botëror “Guinness” për ansamblin më të madh me kitara.
Gjithsej 8 122 pjesëmarrësish e luajtën këngën njëkohësisht, duke tejkaluar rekordin e mëparshëm prej 6.346 kitaristësh të vendosur në vitin 2009 në të njëjtin vend.
Performanca ishte pjesë e Festivalit vjetor “Thanks Jimi”, një ngjarje që feston trashëgiminë e Hendrixit dhe bashkon kitaristë nga e gjithë bota.
Zyrtarët e Rekordeve Botërore Guinness ishin të pranishëm për të verifikuar dhe konfirmuar rekordin e ri në vend. /KultPlus.com
Telefonin nga gjumi i rende e i zi ti e zgjove
Me zerin e dashur, qe dridhej ngrohtesisht
Ishte dimer.
Une isha i fundosur
Ne kolltukun e palevizshem prane vetmise.
U afrova tek xhamat
Jashte binte shi
Veshtrova me mirenjohje telat e gjate telefonike
Ata vinin nga larg, pa u ndalur gjekund drejt e nga ti,
Nga aroma e flokeve tu, nga vija besnike e buzeve,
Pa u ndalur e pa u pleksur me ylberet joshes rruges.
Ti qaje?
Jo. Pik shiu te ngrohte nga telat binin.. / KultPlus.com
Nazmie Hoxha ishte këngëtare e popullarizuar e muzikës popullore shqiptare në vitet 1970-2000. Ajo ka lidur më 25 tetor 1952 në Gjonaj të Hasit të Prizrenit dhe vdiq më 5 maj 2007 në Prishtinë.
KultPlus ju sjell këngën ‘Spaske pas nje pike meshire’:
S’paske pas nji pik mëshire
Qysh pësova unë ksi soj
Xhanëm aman
Qysh pësova unë ksi soj
S’pres prej teje far të mire
Veç me m’fol o njiher me goj
Xhanëm aman
Veç me m’fol o njiher me goj
Pse m’ke marrë ti kaq mëni e
S’çohet jeta me inat
Xhanëm aman
S’çohet jeta me inat
Fol me gojë o syn oj zi e
Mos ke frikë o se bën mëkat
Xhanëm aman
Mos ke frikë o se bën mëkat
Paske pas moj zemrën hekur
Qysh durove mori xhan
Xhanëm aman
Qysh durove mori xhan
Përveç teje nuk du tjetër
Trëndafil o në Elbasan
Xhanëm aman
Trënadafil o në Elbasan
Kur më than se u zemru xhanani
Mu ma mir t’më kishin vra
Xhanëm aman
Mu ma mir o t’më kishin vra
Si t’më çitnin prej Elbasanit
Nuk e ndroj o t’shkretën sevda
Xhanëm aman
Nuk e ndroj o t’shkretën sevda/KultPlus.com
Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Kulturore Shkodër publikoi statistikat e vizitueshmërisë në Parkun Arkeologjik Shkodër sa i përket muajit prill.
Shifrat tregojnë se muaji prill pati 36 % më shumë vizitorë se prilli i një viti më parë. Kjo shifër përkthehet në 39% më shumë të ardhura se në muajin prill të vitit 2024.
“Numri i vizitorëve në Parkun Arkeologjik Shkodër ka ardhur gjithnjë e në rritje, duke dëshmuar sërish se Kalaja e Shkodrës mbetet në krye të listës së siteve më të vizituara në vendin tonë”, shkroi DRTK Shkodër në faqen e saj online duke përsëritur ftesën e vizitës në Rozafat, ku historia dhe natyra gërshetohen në një harmoni të papërsëritshme.
Kalaja e Rozafës qëndron mbi një kodër shkëmbore 130 metra mbi nivelin e detit, e rrethuar nga lumi Buna e lumi Drin, me një sipërfaqe prej gati 9 hektarësh.
Ajo është një simbol i Shkodrës, e pranishme në piktura, gdhendje, shkrime etj. Dokumentimi i parë i emrit Rozaf është ndeshur që në 1215, ndërsa tek Barleti haset në trajtën Rozapha, rreth 1480. /KultPlus.com
Guljelm Radoja (2 Korrik 1945 – 5 Maj 2021) ishte një aktor shqiptar i filmit dhe teatrit.
Pas përfundimeve studimeve të larta në Institutin e Lartë të Arteve (sot Akademia e Arteve) për Dramaturgji në vitin 1972, fillon punën si aktor profesionist në Teatrin e Librazhdit. Më pas largohet nga ky teatër për të punuar si aktor dhe regjisor pranë Teatrit “Bylis” të qytetit të Fierit dhe më pas si aktor në Teatrin “Aleksandër Mojsiu” në Durrës.
Ndër interpretimet e tij në teatër mund të përmendim rolet e tij në dramat “Bourgeois Wedding” e Bertold Brehtit, “Me syrin e një klouni” e Heinrich Bëllit, “Trojanët” e Vasilis Theodoropulosit etj.
Në kinematografi ai ka luajtur më shumë se 30 role. Roli i i tij i parë ishte ai i inxhinnierit të pyjeve në filmin “Gjurma” në vitin 1970. Më tej do të vazhdonin një sërë rolesh të tjera si roli i Tenente Gruabardhit në filmin “Në fillim te verës” në vitin 1975, roli i Stefan Bardhit në filmin “Mësonjëtorja” në vitin 1979, roli i Petro Nini Luarasit në filmin “Kush vdes në këmbë” në vitin 1984, roli i priftit në filmin “Kthimi i ushtrisë së vdekur” në vitin 1989, roli i prokurorit në filmin “Kolonel Bunker” në vitin 1998, etj.
Për meritat e tij artistike Guljelm Radoja është nderuar me titullin “Artist i Merituar”.
Ai u nda nga jeta më 5 maj 2021 nga Covid-19 në Tiranë./ KultPlus.com
Teatri Kombëtar shpalli të hapur thirrjen publike për projekte artistike të bazuara në dramaturgjinë e shekullit të XX-të.
TK fton të gjithë krijuesit, regjisorët dhe artistët të paraqesin propozimet e tyre nga data 5 maj deri më datë 23 maj 2025. Përzgjedhja e projekteve artistike do të kalojë në dy faza, ku fillimisht do të bëhet vlerësimi i propozimit të projektit artistik dhe më tej vlerësimi i aspektit financiar dhe llogaritja e fondit limit.
Në fazën e parë, Teatri Kombëtar do të shqyrtojë propozimet në bazë të konceptit dhe vizionit artistik, ndërsa në fazën e dytë, pas miratimit të propozimeve artistike në fazën I, projektet do të rishikohen dhe do të vlerësohen duke përllogaritur kostot dhe fondin limit.
Përveç të tjerash, aplikantëve do u duhet të paraqesin një sinopsis të shfaqjes: një përmbledhje e qartë e veprës që mendojnë të realizojnë si dhe platformën regjisoriale, duke përfshirë përfytyrimin artistik për kostumet dhe skenografinë./KultPlus.com
Adele, këngëtarja dhe kantautorja e famshme angleze, sot po feston ditëlindjen e saj të 37-të. Ajo është një nga artistet më të suksesshme të kohës së saj, dhe ka fituar shumë çmime prestigjioze, duke përfshirë edhe disa çmime Grammy.
Pasi u diplomua në art nga Shkolla BRIT në 2006, Adele nënshkroi një marrëveshje me XL Recordings. Albumi i saj debutues “19”, u publikua në vitin 2008 dhe krijoi pesë këngët më të mira në Mbretërinë e Bashkuar “Chasing Pavements” dhe “Make You Feel My Love”. “19” ka shitur mbi 2.5 milionë kopje në MB dhe u emërua në 20 albumet debutuese më të shitura të të gjitha kohërave në MB. Adele u nderua me çmimin Brit për Rising Star si dhe çmimin Grammy për Artistin më të Mirë të Ri.
Adele publikoi albumin e saj të dytë në studio, “21”, në 2011. Ai u bë albumi më i shitur në botë i shekullit të 21-të, me shitje mbi 31 milionë kopje. Ai u certifikua 18x platinum në MB (më i larti nga një artist solo i të gjitha kohërave) dhe Diamond në SHBA. Sipas Billboard, 21 është albumi me performancën më të mirë në historinë e top-listave amerikane, duke kryesuar Billboard 200 për 24 javë (më i gjati për një artiste grua ndonjëherë). Ajo ishte artistja e parë grua në historinë e Billboard Hot 100 që kishte tre këngë të njëkohshme në dhjetëshen kryesore si artiste kryesore, me “Rolling in the Deep”, “Someone Like You” dhe “Set Fire to the Rain”. Albumi mori një rekord të barabartë me gjashtë çmime Grammy, duke përfshirë albumin e vitit dhe çmimin Brit për albumin britanik të vitit. Suksesi i “21” i dha Adelës përmendje të shumta në Librin e Rekordeve Guinness. Revista Rolling Stone vendosi albumin e saj të 21-të në listën e 500 albumeve më të mëdhenj të të gjitha kohërave (2020).
Në vitin 2012, Adele publikoi “Skyfall”, një këngë zanore për filmin e James Bond me të njëjtin emër, i cili fitoi çmimin Oscar dhe Golden Globe Award për këngën më të mirë origjinale. Albumi i saj i tretë në studio, “25”, u publikua në vitin 2015 dhe u bë albumi më i shitur i vitit, duke thyer gjithashtu rekordet e shitjeve të javës së parë në Mbretërinë e Bashkuar dhe SHBA, ku është albumi i vetëm që ka shitur mbi tre milionë kopje në një javë. 25 ishte albumi i saj i dytë që u certifikua Diamond në SHBA dhe fitoi pesë çmime Grammy, duke përfshirë albumin e vitit dhe katër çmime Brit, duke përfshirë albumin britanik të vitit. Kënga kryesore, “Hello”, u bë kënga e parë në SHBA që shiti mbi një milion kopje dixhitale brenda një jave nga publikimi i saj. Albumi i saj i katërt në studio 30, i cili përmban këngën “Easy on Me” në krye të listës, u publikua në vitin 2021 dhe u bë albumi më i shitur i vitit në mbarë botën, përfshirë SHBA-në dhe Britaninë e Madhe. 30 fitoi çmimin Brit për albumin britanik të vitit, ndërsa “Easy on Me” fitoi çmimin Brit për Këngën e Vitit dhe çmimin Grammy për performancën më të mirë solo pop.
Përveç suksesit të saj në industrinë e muzikës, Adele është një personi me një zemër të madhe dhe është angazhuar në shumë aktivitete bamirësie. Ajo ka ndihmuar organizata të ndryshme bamirëse, duke përfshirë një fondacion që ndihmon fëmijët në nevojë.
Me karrierën e saj të shkëlqyeshme dhe zemrën e saj të ngrohtë, Adele vazhdon të jetë një nga artistet më të dashura në botë. / KultPlus.com
Nazmie Hoxha lindi më 25 tetor 1952 në Gjonaj të Hasit të Prizrenit dhe vdiq më 5 maj 2007 në Prishtinë.
Nazmie Hoxha ishte këngëtare e popullarizuar e muzikës popullore shqiptare në vitet 1970-2000. Si fëmijë i pëlqente interpretimi dhe me hyrjen në shkollën e mjekësisë, si pjesë e aktiviteteve të lira fillon ta realizojë edhe dëshirën fëminore për të interpretuar. Aty futet në Shoqërinë Kulturo Artistike të qytetit dhe fillon karrierën e saj. Me këngën “Ylli i bardhë, djalë i dashur”, Nazmia paraqitet para publikut në një koncert në Prishtinë.
Nga këtu, muzikantët e kohës e shihnin si këngëtare me perspektiv dhe me këtë i hapen dyer e incizimit të këngëve të saja në RTP. Këngët e para të transmetuara në mjetet mediatike pos këngës së përmendur ishin dhe “Qetësia e lartë mbretëron mbi ne”, “Sa më shpejt ma vure këmbën”. Me kalimin kohës bënë incizimin e këngëve edhe me shoqëri të tjera artistike në Kosovë si b.f. me shoqërinë “Emin Duraku” të Zhurit, “Kastrioti” të Ferizajit, por edhe si soliste e RTP-së. Nga viti 1972 ishte si pjesëmarrëse e rregullt e festivaleve të organizuara në nivel të Kosovës. Po ashtu Nazmia merr pjesë në shfaqjet e ndryshme të organizuara jashtë vendit nga shoqatat e ndryshme kulturore të Kosovës.
Ndër këngët më të njohur të saj kanë qenë: Si dukat i vogel je dhe Oj zogo dhe disa të tjera. Nazmia vdiq më 5 maj 2007 në orën 19, ajo u varros në Prishtinë. /KultPlus.com
