Vepra me prozë poetike “Mëkati i buzëqeshjes” e shkrimtarit Sali Bashota, është vepra më e re e tij, e cila është botuar këto ditë nga Botimet Rea.
Përveç poezisë, esesë, studimit letrar dhe publicistikës, Bashota është i njohur edhe me prozë poetike. Në librat e tij me poezi, duke filluar nga “Plagomë” (1994), pothuajse në secilën vepër autori ka përfshirë proza të ndryshme poetike, pastaj duke vazhduar edhe me vepra të veçanta me prozë poetike “Ëndrra në parajsë” (2006), “Sytë e vetmisë” (2010), “Rruzullimi i zjarrit” (2011), “Zemërimi i heshtjes” (2014), “Shkallët e natës” (2020).
Në veprën “Mëkati i buzëqeshjes”, Bashota trajton tema të ndryshme, të cilat dallohen për nga ligjërimi, gjuha, stili dhe figuracioni. Në parathënien e kompletit të veprave të Sali Bashotës, duke shkruar për prozën poetike të Bashotës, studiuesi Milazim Krasniqi, ndër të tjara, thekson se “falë përvojës së gjatë si poet dhe si studiues i pasionuar i letërsisë, Sali Bashota është autor që i njeh këto vibracione intonative-ritmike, ideologjike, stilistike e sociale, prandaj edhe arrin t’i definojë gjuhësisht në pajtim me realitetin. Prozat poetike, të cilat jam i prirur t’i shohë si pjesë komplementare e vargut poetik të Bashotës, janë brenda kornizave motivore e stilistike të vargut të tij. Në poezinë tonë nuk di ndonjë autor tjetër të ketë vëllim kaq të madh të prozave poetike dhe sigurisht edhe kaq arritje artistike në këtë formë sinkretike të shprehjes poetike”.
Vepra “Mëkati i buzëqeshjes” ndahet në tri kaptina” Afshi”, “Lumturia” dhe “Vetmia”. Në mesin e shumë prozave poetike dallohen: “Magjia e parë e ëndrrës”, “Njësoj si afshi”, “Nostalgjia e syve”, “Ngjyrat e kësaj bote”, “Zemërimi i parë”, “Intriga e mrekullueshme”, “Rrëfimi për pëllumbat e bardhë”, “Orari i ëndrrave”, “Kjo qenka dashuria”, “Perëndimi i hënës”, etj.
Sali Bashota është njëri ndër poetët më të përkthyer të Kosovës në gjuhë të ndryshme të botës dhe i përfaqësuar në shumë antologji brenda dhe jashtë vendit. Për krijimtarinë letrare e shkencore është nderuar me çmime të larta kombëtare dhe ndërkombëtare.
Botimi është përkrahur nga Drejtoria e Kulturës e Komunës së Fushë Kosovës. Librin mund ta gjeni në libraritë “Artini” dhe “Dukagjini”./KultPlus.com
Libri i shumëpritur me kujtime i Princit Harry duket se më në fund ka një datë publikimi.
“Pas muajsh spekulimesh të furishme, libri ka një datë botimi: 10 janar 2023, sipas drejtuesve të industrisë”, pohoi New York Times.
Mediat raportuan më parë se Harry ishte i dëshpëruar për të rishkruar librin – që fillimisht ishte planifikuar të dilte këtë nëntor – por u shty pas vdekjes së Mbretëreshës Elizabeth II.
Autori Tom Bower i tha Page Six në tetor se familja mbretërore ishte “shumë nervoze” për librin dhe e quajti atë një “bombë me sahat”.
“Dhe do të ketë më shumë materiale rreth mënyrës se si ata u shpërfillën dhe gjithë pjesa tjetër e akuzave kundër familjes mbretërore,” shtoi ai.
Harry dhe Meghan kanë punuar gjithashtu për një film dokumentar të Netflix që kur dhanë dorëheqjen nga detyrat e tyre mbretërore dhe u transferuan në Kaliforni në vitin 2020. / Express / KultPlus.com
Në prag të pubikimit të librit të saj të ri mbi origjinën e universit, shkencëtarja shqiptaro-amerikane, Laura Mersini ka treguar se si puna e saj në teorinë e multiverseve ndikoi në Stephen Hawking dhe sesi sundimi sovjetik i dha formë urisë së saj për dije.
Laura Mersini-Houghton lindi në Shqipëri dhe u rrit nën një regjim totalitar komunist i cili, deri në rënien e tij në 1991, e shkëputi vendin nga pjesa tjetër e botës. E ndikuar nga babai i saj, Nexhat Mersini, një matematikan, ajo zhvilloi një interes të madh për fizikën dhe, në vitin 1994, fitoi një bursë Fulbright për të studiuar në SHBA. Libri i saj i parë, “Para Big Bengut”, përshkruan përpjekjen e saj për të ndriçuar origjinën e universit tonë dhe për të provuar se ne jemi një nga shumë universet në një multivers shumë më të gjerë. Mersini-Houghton tani është profesoreshë e fizikës teorike dhe kozmologjisë në Universitetin e Karolinës së Veriut në Chapel Hill, megjithëse aktualisht ndodhet në Kembrixh, Angli, ku kalon kohë çdo verë duke bërë kërkime.
Si i dha formë të menduarit jeta në një shoqëri të mbyllur?
Mendoj se inkurajoi një dashuri më të madhe për lirinë dhe dijen – sa herë që të ndalohet të mësosh për një vend përtej, kjo të bën vetëm më kurioz. Gjithashtu, për shkak të realitetit shumë të zymtë të Shqipërisë, ne kishim pak shpërqendrime, kështu që njerëzit ishin më të etur për dije sesa unë tani në perëndim. Gjithashtu, ekziston një mendje e vetme e dëshirës për të gjetur përgjigjen dhe të mos jesh i impresionuar vërtet nga filozofia dominuese e fushës në atë kohë.
Çfarë ju tërhoqi te fizika teorike dhe kozmologjia në veçanti?
Kozmologjia ka të gjitha pyetjet më magjepsëse për të cilat kam ëndërruar që kur isha fëmijë: nga lindi universi dhe çfarë kishte përpara se të ekzistonte? Për sa i përket punës në fizikë teorike dhe jo eksperimentale, unë nuk jam vërtet një person praktik – nëse jam në një laborator, ndoshta do t’i vë zjarrin aksidentalisht.
Ju shkruani se fillimi i këtij shekulli ishte një kohë e mirë për të hyrë në fushën e kozmologjisë. Pse?
Sepse njohuritë kishin avancuar kaq shumë, dhe për herë të parë ne mund të bënim ato pyetje të mëdha që më magjepsnin si fëmijë. Kishte dy gjetje të mëdha që vërtet e nxitën atë kuriozitet. Në vitin 1998, një grup astronomësh të supernovës zbuluan se ka energji të errët në univers, dhe në fakt është përbërësi dominues – dhe kjo është saktësisht e njëjta lloj energjie si ajo që ekzistonte në kohën e Big Bengut.
Përbërësi tjetër ishin gjetjet teorike në teorinë e fijeve. Tani, teoria e fijeve u krijua për të përmbushur ëndrrën e përjetshme të Ajnshtajnit për një univers të vetëm të shpjeguar nga teoria e gjithçkaje. Por rreth vitit 2004, teoria e fijeve përfundoi me një peizazh të tërë me shumë energji të mundshme që mund të fillonin universe si yni.
Në libër, ju përshkruani një moment eureka që keni pasur në një kafene të Karolinës së Veriut. Çfarë kuptove?
Isha shumë e intriguar nga vlerësimi i (fizikanit fitues i çmimit Nobel) Roger Penrose se kishte pothuajse zero shanse që universi ynë të dilte në ekzistencë. Vazhdova të zbërtheja argumentin e tij, i cili bazohet në ligjin e dytë të termodinamikës, duke u përpjekur të zbuloja nëse ai bëri diçka të gabuar. Pastaj kuptova se problemi nuk ishte te llogaritja aktuale, ishte më shumë te mënyra jonë e të menduarit, se kishim nevojë për një ndryshim paradigme nga një univers në shumë. Dhe këtu fillova të huazoja peizazhin e teorisë së fijeve për të kryer llogaritjen. Në kafene mendova, OK, e kam bindur veten se kam nevojë për një grup të shumë universeve të mundshme foshnjore nga të cilat të zgjedh, por si mund ta marr përgjigjen, cili është i yni? Dhe pastaj kuptova, mirë, sigurisht: mekanika kuantike në peizazhin e teorisë së fijeve. Me fjalë të tjera, mendova për universin si një valë, dhe më pas ekuacionet kuantike më tregojnë se çfarë ndodh me atë valë.
Pasoi shumë punë të vështira matematikore. Ju u penguat pas raundit tuaj të parë të llogaritjeve. Çfarë kishit anashkaluar?
Më kishte humbur përbërësi më i rëndësishëm dhe ai është: zgjidhja e këtij ekuacioni nuk është vetëm një degë apo një univers, është një familje e tërë. Pra, këto degë që mund të rriten dhe të bëhen universe janë të gjitha të ngatërruara në mënyrë kuantike me njëra-tjetrën. Në mënyrë që secili të krijojë identitetin e vet ndërsa rritet në universe klasike, ata duhet të shkëputen nga njëri-tjetri. Kjo në fizikë njihet si dekoherencë, ose larja e çdo gjurme të ngatërresës kuantike që nuk ka asnjë homolog në fizikën klasike. Nuk e kisha marrë parasysh këtë.
Pasi llogaritja juaj ishte gati, si e keni bërë testimin e saj?
Kur ndodh procesi i ndarjes të universeve, kjo është pika kur krijohet sfondi kozmik mikrovalor (CMB). Pra, të gjitha luhatjet e inflacionit do të lënë gjurmë ose gërvishtje si rezultat i kësaj ngatërrese, dhe ato do të nguliten në CMB-në tonë (të universit). Kjo ishte diçka që ne mund ta llogarisnim. Kështu që unë llogarita forcën e ngatërrimit midis degëve të ndryshme dhe sa shpejt ajo ngatërresë lahet. Kjo më lejoi të zbuloja se sa gërvishtje ose shenja do të linte ajo ngatërresë në qiellin tonë ndërsa po krijohej gjatë inflacionit, dhe më pas të përshpejtoja deri në ditët e sotme, për të bërë parashikime se si do të dukeshin ato anomali shumë të mëdha. Një nga parashikimet kryesore të inflacionit kozmik është se gjithçka është e spërkatur në mënyrë uniforme në të gjithë qiellin. Por tani plagët që vijnë nga ndërthurja me universet e tjerë po e modifikojnë ose e dëmtojnë atë uniformitet, duke e shkelur atë në shkallë shumë të lehta. Ne i parashikuam ato, dhe ato u panë nga sateliti Planck në 2013.
Ky duhet të ketë qenë një moment i mahnitshëm vërtetimi.
Po. Dhe mendoj se kjo ishte kur njerëzit filluan t’i kushtonin shumë më tepër vëmendje kësaj pune. Deri atëherë, besimi ishte se, për të parë përtej horizontit të universit tonë, do të duhej të thyenim shpejtësinë e dritës, gjë që nuk mund ta bëjmë. Pra, nëse nuk mund ta testojmë multiversin, atëherë pse të shqetësohemi për ta hulumtuar atë? Por Rich Holman, Tomo Takahashi dhe unë treguam se nuk keni nevojë të dilni nga ky univers, në fakt mund t’i gjeni të gjitha gjurmët brenda qiellit tuaj. Kjo ishte kur e gjithë fusha u zhvendos papritur dhe të gjithë po bënin kërkime mbi multiversin.
Dhe a do të thoni se është e zakonshme tani?
Oh, absolutisht. Të gjitha mendjet e mëdha po punojnë për të. Roger Penrose ka teorinë e tij multiverse. Dhe Stephen Hawking, në vitet e fundit të jetës së tij, filloi të punojë në multivers. Kudo që të shikoj, befas të gjithë kanë një version të multiversit.
Multiversi është një koncept befasues. A mendoni shpesh për universet e tjera atje?
Po, po. Në një mënyrë, është shtrirja më e natyrshme e parimit të Kopernikut, sepse dikur menduam se Toka ishte qendra e universit, dhe më pas sistemi diellor dhe galaktika jonë, dhe tani po gjejmë se edhe universi ynë është vetëm një kokërr e vogël pluhuri në një kozmos shumë më të ndërlikuar dhe më të bukur. Kjo për mua ka shumë më tepër kuptim.
A duket e mundshme që universet e tjera mund të strehojnë jetë?
Absolutisht. Me Fred Adams, një astrofizikan në Universitetin e Miçiganit në Ann Arbor, vendosa të zbuloja nëse strukturat do të formoheshin në universe që kishin kushte shumë të ndryshme nga tonat. Ne zbuluam se ju mund ta ndryshoni konstantën e Njutonit me 10,000 – gjashtë rend të madhësisë – dhe mund të bëni të njëjtën gjë me konstanten e Planck-ut, dhe prapë të merrni jetë në universe të tjerë. Në fakt, universi ynë duket se është i banueshëm vetëm në kufi. Ne ishim ulur pikërisht në skajin midis të banueshme dhe të pabanueshme.
Ju pëlqeu të shkruanit librin? Dhe a ishte e kënaqshme të ktheheshit pas hap pas hapi në punën tuaj?
Po dhe jo. Fillimisht, isha e emocionuar për të ndarë atë pasion dhe kënaqësi të kërkimit me publikun e gjerë. Por më pas pati një shtysë për të ndarë gjithnjë e më shumë histori personale. Dhe tani kolegët e mi, të cilët nuk dinin absolutisht asgjë për jetën time, papritmas mund të zbulojnë gjithçka. Kjo është një ndjenjë e çuditshme.
A kaloni shumë kohë në Shqipëri këto ditë?
Nuk jam kthyer për shumë kohë, sepse familja ime u transferua në Toronto dhe babai im vdiq dhe nuk më ka mbetur askush atje. Unë do t’ju tregoj një sekret. Unë dhe Stephen Haëking do organizonim një konferencë në Shqipëri. Ai ishte shumë i emocionuar për këtë, dhe gjithçka ishte gati, por ai vdiq një muaj para se të ndodhte. E telefonoja çdo javë për të kontrolluar shëndetin e tij dhe pasi vendosëm ta anulonim (sepse Haëking nuk ishte mire), më kujtohet kryeinfermierja e tij duke thënë: “Çfarëdo që të bësh, mos i thuaj se e ke anuluar konferencën në Shqipëri, sepse ajo është duke ai është duke e pritur me padurim.” Kështu që nuk i thashë kurrë. / Diaspora Shqiptare / KultPlus.com
Autorja nga Shqipëria, Ambra Hysa këto ditë ka botuar librin e saj më të ri që mban titullin ”Lady D”. Roman ky që i kushtohet vajzave dhe figurës së gruas në përgjithësi, shkruan KultPlus.
Hysa ka theksuar për KultPlus se ky roman ka të bëjë me çdo grua që atë e ka frymëzuar gjatë rrugëtimit të saj jetësie. Ajo poashtu ka pohuar se lexuestt e shkrimeve të saj veçse janë në dijeni që gratë dhe vajzat janë kryefjala e mendimit të autores.
”Më frymëzojnë e do t’i mbështes gjithmonë, me të vetmen mënyrë që unë njoh dhe atë që di të bëj më mirë, shkrimin. Kisha kohë që gërmoja për pak gjurmë frymëzimi, prisja për diçka apo për dikë që të më frymëzonte, aq sa të ulesha dhe të mos i ndahesha për disa javë me radhë makinës së shkrimit. Dhe, kështu ndodhi”, shprehet tutje Hysa.
”Lady D”’është zonja e cila e jeton jetën e saj si një vepër arti, mbi të cilën të drejtat autoriale i përkasin asaj.
”Si vajza, uroj të zgjojë brenda jush dëshirën për të rrezatuar forcë, autencitet, pavarësi, liri dhe njëkohësisht të jepni dashurinë tuaj pa kursim dhe pa kushte, në një histori dashurie të kohëve moderne. Si djem, uroj që të zgjoni brenda jush dëshirën për të dashuruar vajzën që i përket vetëm vetes”, është ky mesazhi që autorja e ndan për lexuesit e librit të saj të fundit. / KultPlus.com
Libri me tregime “Rr’nimi i Arbërit” i autorit Enver S. Morina ka ardhur për lexuesit nga Shtëpia Botuese “Buzuku” në fund të marsit të këtij viti. Libri është i përbërë nga dhjetë tregime dhe gjashtë skica, poezi, dialogë e rrëfime që autori i quan biseda në titullin “6 “biseda” të përgjuara me 17 janar”.
Tregimet: “Mos i humbisni sytë”, “Vetvarrmihja e Arbër Varrit”, “Dosja e Arbër Varrit”, “Polemikë me ujq”, “Triptiku vendor i ecejakeve nëpër At(ë)dhe”, “Koloneli dhe i çmenduri”, “I vdekur në një aksident”, “Njollat e hirit pas shiut të akullt”, “Dialog i përfunduar” dhe “E moshuara dhe vasha”.
“Bisedat”: “Populli nuk është 007”, “Frika dhe letra”, “Ditari”, “Kthina”, “Loja” dhe “E nesërmja, kënga dhe liria”.
“Një stil rrëfimi krejt ndryshe. Miksturë rrymash e drejtimesh kulmuar me postmodernen. Historia është një lajtmotiv por aktualiteti imperativ.”, shkruan në ballinë.
Janë tregime të shkruara përgjatë kapërcimit të mileniumeve në harkun kohor prej 15 vite (1994) nga rrëfimi “Mos i humbisni sytë” e deri të tregimi i gjatë “E Moshuara dhe Vasha” (2009). Pjesë e kësaj përmbledhje është edhe skelet-skenari “Mërgimi i përjetshëm i KëDe-së” i cili shoqërohet me një letër në gjuhën angleze për aktorët Kevin Costner-it e Harrison Ford-it (1998). Tregimi “Njollat e hirit pas shiut të akullt” zuri vendin e tretë në konkursin “Flaka e Janarit 2000”.
… Arbër V. ishte bërë varrmihës i vetvetes. Vetëm tash e kuptoj pse me shekuj familja e tij mbante këtë mbiemër! Mbeti edhe kësaj here e parealizuar porosia e paraardhësve: të varroset në fshatin e etnisë stërgjyshore, në Kushevicë, të Toplicës! … (Fragment nga tregimi “Vetvarrmihja e Arbër Varrit”)
Autori i librit me tregime “Rr’nimi i Arbërit” Enver S. Morina (1965, Gllarevë e Klinës) ka kryer Fakultetin e Filologjisë, drejtimi Letërsi dhe ka ndjekur studimet pasuniversitare (1998-2000). Ka punuar profesor në shkollën e mesme “Luigj Gurakuqi” në Klinë. Disa vite edhe gazetar. Shkruan ese e kritikë letrare e kinematografike, opinione, analiza e të tjera botuar në periodikun apo gazetat e kohës, si “Koha-javore”, “Sheshi”, “Zëri-javor”, “Flaka”, “Fjala”, “Jeta e Re”, “Bota Shqiptare”, “Verbi”, “Albanica”, “Shqip” si dhe në “Nacional”, “ResPublica”, “ExLibris”, “MAPO Letrare”, etj. Është autor i monografisë “Shndrit ndër breza, Hamit Krasniqi” (2010).
“Rr’nimi i Arbërit” është vepra e parë e tij në prozë. / KultPlus.com
Jemi në vitin Mbarëkombëtar të Gjergj Kastriotit dhe ky duhet të shihet para së gjithash si një vit i bekuar për kombin, sepse nderon figurën kryesore të tij, figurën që është renditur ndër personalitet mbikohore të Evropës dhe botës në përgjithësi që la gjurmë të pashlyera në historinë e përgjithshme të Evropës.
Libri i ri i Gjon Kekës “Patriotizmi i Gjergj Kastriotit- porositë dhe këshillat e tij”, vjen si rezultat i punës së vazhdueshme hulumtuese mbi jetën dhe veprën e Gjergj Kastriotit.
“Dhe gjatë tërë punës sime shoh se kjo figurë në vetvete ka shumë për të thënë jo vetëm tani në këtë shekull, por i bindur se edhe në shekujt në vijim, ai do të mbetet figura më e trajtuar në historinë e njerëzimit”, thotë autori.
Ashtu si punën e librave tjerë të mëparshëm edhe punën e këtij libri Gjon Keka ia ofron vlerësimit dhe gjykimit të lexuesit dhe studiuesve të kësaj fushe.
“Sikur atëherë që ai i ishte frymëzim për birin e tij, bashkëkohësit, shokët, fisnorët dhe të tjerët nga misionet diplomatike evropiane, edhe sot ai duhet të jetë për pasardhësit e tij për rëndësinë e kuptimin që ka liria,atdheu mospërkulja ndaj askujt dhe ndaj asnjë rryme ideologjike-fetare dhe për vlerën që ka një mbretëri e suksesshme sikur që ishte mbretëria e Arbërisë nën udhëheqjen e tij. Kështu fjalimet e Gjergj Kastriotit kanë një rëndësi dhe interes më të përgjithshëm ,sepse ato janë të lidhura ngushtë me njëra tjetrën dhe përbëjnë mesazhin historik dhe kërkojnë vëmendjen si në atë kohë edhe në kohën tonë për t’i transmetuar tek brezat, tek shoqëria, tek populli dhe tek kombi ynë në përgjithësi”./ KultPlus.com
“Fytyra e tiranisë: rrëfimi për diktaturën në romane bashkëkohore shqiptare” është libri i pestë i shkrimtarit Adil Olluri ndërsa i treti në fushën e studimeve letrare, shkruan KultPlus.
Ky libër studimor, i Ollurit, pritet të dalë në shitje javën e parë të janarit të vitit 2018-të. Kështu ka njoftuar nëpërmjet rrjetit social Facebook, vetë Adil Olluri.
“Ky studim monografik ka për qëllim analizimin e një sërë romanesh bashkëkohore shqiptare, që kanë për temë diktaturën. Për të arritur te rezultatet e dëshiruara na u imponua qasja apo kërkimi tematik, meqë, siç provojmë ta argumentojmë në këtë studim, diktatura është njëra nga temat kryesore të letërsisë bashkëkohore shqiptare. Përveç romaneve me temë diktaturën konkrete komuniste, si në Kosovë, po ashtu edhe në Shqipëri, kemi trajtuar edhe disa romane që flasin për diktatin e zakoneve patriarkale shoqërore mbi individin, si një formë e diktatit përtej politik”, ka shkruar ndër të tjera Adil Olluri.
Recensentë të këtij libri studimor janë: Fadil Grajçevci dhe Belfjore Qose. Redaktura gjuhësore nga Fadil Grajçevci ndërsa redaktura kompjuterike dhe kopertina nga Lulëzim Lajçi. Piktura në ballinë: “The massacre of the innocents” (1612), piktori: Peter Paul Rubens (1577-1640)./ KultPlus.com
Ka disa ditë që shtëpia botuese “Onufri” ka lajmëruar për botimin e ri të shkrimtarit Ismail Kadare. Nuk është botim i ri në kuptimin letrar, por për një libër ku do të përmblidhet krijimtaria e tij, në tregime e novela të shkruara që nga viti 1953 deri në vitin 2008, në një vëllim.
Ka disa ditë që shtëpia botuese “Onufri” ka lajmëruar për botimin e ri të shkrimtarit Ismail Kadare. Nuk është botim i ri në kuptimin letrar, por për një libër ku do të përmblidhet krijimtaria e tij, në tregime e novela të shkruara që nga viti 1953 deri në vitin 2008, në një vëllim. Një foto e Kadaresë në Tiranë, e publikuar me drejtoreshën e Bibliotekës Kombëtar, Persida Asllani si duket është bërë shkas në dhënien e këtij njoftimi nga botuesit ekskluziv të shkrimtarit. “…në Bar Juvenilja, me drejtoren e Bibliotekës Kombëtare, prof. dr. Persida Asllani, duke biseduar për botimin e ri të Kadaresë, Proza e shkurtër, në një vëllim”.
Sipas njoftimit parashikohet se do të jetë një libër voluminoz, ku sqarohet se tregimet dhe novelat në një vëllim, janë zgjedhje e autorit. Kur para pak kohësh, Kadare është pyetur mbi shkrimet e tij të fundit, nëse në letërsinë e tij ka ende për të shkruar, ai është përgjigjur se po merrej me një ese të gjatë, por nuk kishte ndër mend të shkruante ndonjë roman të ri. Ai ka kujtuar për shembull, fundin e jetës së Jakov Xoxes ku ishte shprehur se kishte ende për të shkruar, dhe shumë libra për të vazhduar, ndërsa jeta po e linte. Për Kadarenë ky moment është pothuaj e mbyllur pa asnjë peng, për të lënë dorëshkrime romanesh, apo dhe për t’i sjellë letërsisë në të gjallë krijimtari të re. Kur botoi librin “Mëngjeset në Kafe Rostand”, Kadare ishte shprehur se “ideja për të shkruar diçka për Kafe Rostand më kishte ardhur aq natyrshëm, saqë s’e mbaja mend as kohën, as rrethanat. Ishte një ndjesi midis pendimit dhe mirënjohjes, e ngjashme me atë ndaj shoqes së jetës, që, duke qenë pranë teje në gjithçka, nuk e ka pasur, ose ty të duket se nuk e ka pasur, vëmendjen e duhur. Në këtë kafe kisha shkruar qindra faqe dhe po aq shënime për motive e sinopse, pa u kujtuar asnjëherë për atë vetë, kafenenë”.
Në vitet e fundit, edhe daljet publike të Kadaresë kanë qenë të rralla. Edhe në panairin e fundit të librit, ai nuk ka qenë prezent në stendën e shtëpisë botuese Onufri, për të ndarë me lexuesit autografe, ashtu siç ka bërë çdo vit. Në të kundërt, është shfaqur bashkëshortja e tij, shkrimtarja e përkthyesja Helena Kadare, e cila pak ditë më parë në një takim me shkrimtarë, miq, e gazetarë ka folur për jetën në Paris, për miqtë, por dhe letërsinë e shkrimtarit duke pohuar se “adhuronte letërsinë e Kadaresë”, se “Kadare vlente më shumë, ishte më e rëndësishme puna e tij. E adhuroja atë që bënte. Nuk e ekzagjeroj dhe nuk kam qenë e detyruar. Por, kuptova që vlente letërsia e tij. Imja do ishte letërsi mesatare, para letërsisë së tij. Ismaili s’ka bërë punë tjetër, veç letërsisë”./ KultPlus.com
Ka dalë nga shtypi libri më i ri i autorit Vehbi Miftari ‘Letra e identitete’ botuar nga ‘99aikd’, shkruan KultPlus.
Për këtë gjë nëpërmjet rrjetit social Facebook, ka njoftuar vetë autori Miftari, i cili ka thënë se libri është rezultat i një kërkimi trevjeçar mbi raportin që letërsia e ka me identitetin.
“Në të është diskutuar me teoritë e kombformimit, duke u përqendruar kryesisht në teoritë etnosimboliste (atë të A. Smithit, para së gjithash), si dhe janë analizuar raportet që letërsia i ka me këto teori. Për këtë qëllim janë analizuar kryesisht tekstet e autorëve të vjetër shqiptarë (të humanistëve dhe të filobiblistëve), nga Marin Barleti te Pjetër Bogdani. Raportet e romantikëve me këto teori do të jenë objekt i një studimi të dytë mbi këto çështje”, thuhet në shkrimin e Vehbi Miftarit.
Letra e identitete e analizon ndikimin që letërsia e vjetër shqipe e ka pasur në krijimin e “përkatësive”: asaj gjuhësore, kombëtare, kulturore e historike, si përbashkësi vlerash, besimesh e sjelljesh. Në raport me të, pastaj, e heton ndikimin e përkundërt, pra rolin që kjo përbashkësi vlerash e besimesh (të artikuluara fillimisht si vetëdije kulturore) e kanë luajtur në zhvillimin e letërsisë, ose, së paku, të një fare të saj. Kësisoj, në librin tim nyja përkatësore (identitare) i përafron në një rrafsh studimi letërsinë e etninë, për të sprovuar se letërsia është mjet për krijimin e identiteteve në shoqëri dhe se jeton përhershëm e pashkëputur sojesh, sado që zhvillohet herë duke u pajtuar e herë duke u përplasur me të./ KultPlus.com
