Instituti Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore tha sot se është ndërhyrë për restaurimin e kompozimit “Bashkimi i principatave shqiptare” që ndodhet në Muzeun Kombëtar.
Specialistët e Sektorit të Veprave të Artit pranë IKTK kryen gjatë javës së fundit ndërhyrje me karakter konservues – restaurues në kompozimin “Bashkimi i principatave shqiptare”, që ndodhet në pavijonin e Mesjetës, në Muzeun Historik Kombëtar.
“Kjo pikturë murale me përmasa 2.45 m gjerësi dhe 7.95 m gjatësi është realizuar nga piktori Fatmir Haxhiu në vitin 1981 dhe u dëmtua nga tërmeti i 26 nëntorit 2019. Piktura pësoi dy çarje të konsiderueshme vertikale në të dyja anët e saj si dhe çarje horizontale e dëmtime të tjera në qendër të kompozimit”, shprehet IKTK.
Po ashtu, IKTK shprehet se “ndërhyrjet konservuese – restauruese që u kryen konsistuan në ringjitjen e disa copëzave të shkëputura, konsolidimin e shtresave përgatitore dhe pelikulit piktorik në disa zona, stukimin dhe integrimin piktorik”. atsh / KultPlus.com
Oborri i shkollës Pedagogjike e ma vonë salla e vizatimit e prof. Simon Rrotës, na lidhi si shokë me Ferdinand Pacin e, ma vonë si piktor të rijë, por edhe përjetsisht miq. Kujdesi dhe dashnia e prof. Rrotës për ne, na bani me dashtë artin për të cilin, atëherë ishte sakrificë e madhe me dashtë me tregue të vërtetën që na mësonte profesori po, që, edhe na këshillonte si djelmët e Tij për me e ndjekë ate.
E, ndoshta, sot mund të duket edhe e pabesueshme ajo që profesor Simoni, na fliste e na kshillonte…Na po përgatitëshim për mësues, por penelat e prof. Rrotës, na zbukuruen shpirtin me aq kujdes, sa përjetsisht mbetëm nxanësit e Tij, edhe atëherë, kur, vazhduem me kenë nën kujdes të prof. tjetër të pikturës Vladimir Janit, në rrethin e shtëpisë së kulturës. Ferdinandi ishte një talent i vërtetë dhe gjithmonë i njajti njeri i thjeshtë, i dashtun, i sinqertë dhe kurr egoist. Nuk dij asnjë rasë që të konstatonte në punimin tem ose të një shokut tjetër dishka të gabueme dhe të rrinte indiferent por, me dashamirsi, merrte penelin apo lapsen dhe vazhdonte korrigjimin e gabimit…
Ferdinand Nush Paci, u le nga prindët Nush e Luçia Paci, me datën 30 Maji 1940, pra plot 80 vjet ma parë në qytetin e lashtë të Shkodres. Baba i Tij Nushi, ishte mjeshter argjentar, po edhe një prind model si në dashamirsi ashtu edhe në sjelljen e Tij prej qytetari të njohun shkodranë, gjithmonë i ndihmuem nga zonja e Tij e nderueme Luçia.
Në shkollën pedagogjike Ferdinandi ishte ndër nxanësit e shkelqyeshëm në të gjitha landët, kjo kishte formue një përshtypje aq të mirë tek drejtori i shkollës prof. Gani Daiu, sa kur kemi mbarue shkollën, Ai na propozoi që të na jepej nga Ministria e Arësimit “madalje ari”, që për arësye biografije nuk e morem asnjeni as unë, as Ai.
Ferdinandi, shkoi në punë në repartin e pikturës së qytetit, ndersa, unë disenjator në kabinetin pedagogjik të arësimit.
Ferdinandi mbas shumë përpjekjesh e nderhymjesh e nga ana e prof. Vladimir Janit, ma në fund, mujti me shkue me disa provime plotsuese në Liceun Artistik në Tiranë, prej ku, me rezultatet e Tija të shkelqyeshme hyni në Institutin e Lartë të Arteve.
Atje u laurue si piktor në qershor të vitit 1965, vit në të cilin edhe unë përfundova Liceun Artistik me korespondencë. Vazhdonim Ai dhe unë rregullisht me marrë pjesë në ekspozitat lokale të pikturës në Shkoder ndërsa, mbasi u laurue Ai u ba pjestar edhe i ekspozitave kombëtare në Tiranë si dhe, anëtar i Lidhjes së Shkrimtarve dhe Artistave të Shqipnisë, tue theksue se këta arritje ishin vetëm për merita artistike dhe asnjëherë me rrugë tjera të terthorta ose të pandershme…
Në vitin 1966, Ferdinandi mbajti fjalën e rastit kur unë hapa ekspozitën personale, dhe për këte iu terhoq vërejtja nga Lidhja e Artistave, mbasi nuk duhet ta bante për një njeri me biografi si të temën…Menjëherë, mbas vitit 1967, Ferdinandi ishte Ai që më sinjalizoi për rrezikun që më kercnohej nga i famëshmi “Revolucion Kultural”…
Miqësia e jonë dyfishohej edhe nga piktori Ndoc Gurashi, i cili, ishte jo vetem një mik besnik po, dhe, një këshillues i pjekun ndër shumë rrethana të kohës për ne të dy, ndonse, me Ferdinandin lidhej edhe familjarisht. Ferdinandi ishte një pedagog i nderuem dhe për këte dëshmojnë shumë ma tepër se vetë të gjithë ish nxanësit e Tij, të cilët, edhe sot e kujtojnë me respekt emnin e mësuesit të vet.
Me datën 3 shtator 1975, në Shkoder, u hap lajmi i zi i një aksidenti automobilistik që kishte ngja në Thethin e Dukagjinit, ku humbën jetën katër përsona në moshë të re, ndër të cilët ishte edhe Ferdinandi…Nuk ishte e meritueshme për një njeri si Ferdinand Paci një fund jete aq tragjik dhe i dhimbëshem…Asnjëherë, nuk mund të shlyej nga kujtesa eme, Atë portret aq fisnik të Ferdinandit, që kishin shkallmue shkrepat e Alpeve tona, me atë pamje të mnershme që unë përjetova në morgun e spitalit civil të Shkodres, atë natë…kur e pashë shokun tem të fëminisë dhe, nuk e njihshe cili asht mes atyne viktimave të asaj nate të zezë…pamje e cila aq mu tipos në trunin tem sa, mbas disa ditësh e ripërtrina në një vizatim…ku, tue e shikue sa herë e mendoj: “Pse, o Zot, a mundet kush me veprue pa vullnetit Tand, me vra një njeri si Ferdinandin..?”
…Ora e dorës që më dha një infermjere aty, tregonte ende shkapetjet…ndër gurë!
Atë, orë, njëditë…ia ktheva djalit të Tij, Adrianit…piktorit t’ardhëshem…sot, Burrë!
Ferdinand Paci u nda nga jeta në moshen 35 vjeçare…plot 45 vjet ma parë…
Veprat e artit që Ferdinandi i la familjes dhe Atdheut në galeritë e arteve Ate, e rëndisin ndër Artistët e Kombit tonë.
FERDINAND PACI, asht i paharrueshem nga Qytetaria e Shkodres, Ai asht artist i Pavdekshëm po, edhe Pedagog i Nderuem i brezit të ri, për moralin dhe dashninë e madhe që kishte për artin dhe Atdheun, ndjesi që Ai, edukoi dhe frymzoi tek Rinia e nderueme Shkodrane!
Ai ishte një zambak i bardhë i qytetit të Shkodres…Se, ashtu kishte edhe Shpirtin e Tij..
Në shenjë kujtimi ia kushtoj këta pak rreshta në këte 80 vjetor…
Ai nuk pikturoi vetëm lule, por ata mbetën për të më të preferuarat dhe për kritikën më përfaqësueset. Bukuri e luleve të Henri Fantin-Latour është një bukuri që tejkalon perceptimin klasik të së bukurës, asaj të sipërfaqshme. Ai bëri pranverë në çdo stinë e të jetës së tij artistike. Ribëri natyrën duke e sjellë përmes luleve si përmes formës më delikate dhe më shprehëse.
Besoi në këtë tharm se do të krijonte një botë idilike, të cilën ai kishte po kaq nevojë të përjetësonte nga shpirti i tij, sa ç’ta përjetojmë ne nëpërmjet asaj ëndje që e ribën atë forcë shpirtërore, e ringre atë gjendje në lartësinë prej eteri të perceptimit estetik. Ai nuk ka qasje të imitojë natyrën, por të rikonceptojë atë sipas ndjimit të shpirtit, ta ribëjë botën e luleve nëpërmjet mënyrës se si sytë dhe zemra e tij e sheh dhe e ndjen botën e tyre delikate dhe mahnitëse. Sfondi që ai zgjedh, objektet shoqëruese shpesh, vendvendosja në vazo, etj., nuk janë gjetje të rastësishme, të atyshme e kalimtare, ato janë e harmonishmja e këtij këtij muzikaliteti, e gjalla e kësaj loje me ribërjen e natyrës, e zhvendosjes së e saj kudo ku njeriu ndodhet, si me qëllimsi të nevojës që ne kemi për të jetuar kudo me natyrën, me lulet si shembullin më tipik dhe përfaqësimin më të dinjitetshëm të shpërthimit së dehjes që stina, natyra kredhin.
Henri Fantin-Latour ishte një piktor francez i njohur më së miri për interpretimet e tij delikate dhe të një tejpërshkueshmërie ndjesore të së bukurës së luleve, vëzhgimit shpirtërorë të asaj delikatese që pjesëmerr në jetën tonë. Megjithëse i lidhur me Impressionistët dhe Édouard Manet në veçanti, Fantin-Latour mbeti një piktor tradicional akademik gjatë gjithë karrierës së tij. Lindur më 14 Janar 1836 në Grenoble, Francë, ai vazhdoi të studiojë në École des Beaux-Arts dhe të kopjojë piktura të mjeshtrave të Vjetër në Luvër. Punimet e Fantin-Latour janë në koleksionet e Institutit të Artit të Chicikagos, Muzeut të Hermitation në Shën Petersburg, Muzeut Metropolitik të Artit në New York, Musée d’Orsay në Paris, Rijksmuseum në Amsterdam dhe Galerisë Tate në Londër, ndër të tjera. Ai vdiq në 25 gusht 1904 në Buré, Francë. Si i ri, Henri Fantin-Latour mori mësime për vizatim nga babai i tij, i cili ishte një artist. Ai tërhoqi vëmendjen në Angli, ku jetësimet artistike, vazhdueshme u shitën aq mirë sa ato ishin “praktikisht të panjohura në Francë gjatë jetës së tij”. Përveç pikturave të tij realiste, Fantin-Latour krijoi litografi imagjinative të frymëzuar nga muzika e disa prej kompozitorëve të mëdhenj klasikë.
Në vitin 1875, Henri Fantin-Latour u martua me piktoren, Victoria Dubourg, me të cilën ai kaloi verën duke shijuar pasuritë e vendit dhe në praninë e të familjes së gruas së tij në Buré, Orne në Normandinë e Poshtme, ku vdiq në 25 gusht 1904. Prehet në Varrezat Montparnasse, Paris, Francë Marcel Proust përmend punën e Fantin-Latour në “Kërkimi të kohës së humbur”, si vijon: “Shumë duar të grave të reja do të ishin të paafta për të bërë atë që unë shoh atje,” tha Princi, duke treguar ngjyrosjet e papërfunduara të Mme de Villeparisis. Dhe ai e pyeti nëse ajo kishte parë pikturën me lule nga Fantin-Latour e cila ishte ekspozuar së fundmi. Ekspozita e tij e parë kryesore e galerisë në Mbretërinë e Bashkuar u zhvillua në Muzeun Boëes në Prill 2011. Musée du Luksemburg prezantoi një ekspozitë retrospektive të veprës së tij në 2016-7 me titull “À fleur de peau”. Megjithatë lulet e Henri Fantin-Latour mbeten një prej simfonive më të bukura dhe më dehëse të tablosë. Përmes sajë ne nuk njohim vetëm botën e magjishme të luleve, por edhe shpirtin e piktorit, atë brendi të ndezur ndijimesh kaq delikate, sa ç’mund t’i shërbejë në shndërrimin e luleve në monument. /Albert Vataj /KultPlus.com
Pamjet e sigurisë kanë treguar momentin kur një hajdut ka thyer xhamat për të hyrë në muzeun holandez Singer Laren dhe ka vjedhur një pikturë të çmuar të Vincent van Gogh.
Hajduti ka qenë i armatosur dhe mesa duket ka përfituar nga izolimi i vendit, masë e marrë për parandalimin e koronavirusit, raportojnë mediat e huaja.
Ai vodhi “Kopshtin Parsonage në Nuenen në pranverën e 1884” nga Muzeu i Singer Laren në orët e para të 30 marsit, vlera e të cilës është 3 milionë euro.
Në kamera hajduti shihet me pikturën në krahë dhe duke vrapuar.
Askush nuk është arrestuar për vjedhjen e pikturës, e cila ishte marrë hua nga një muze tjetër Holandez, Muzeu Groninger.
Policia nuk ka publikuar videon e plotë kur hajduti u largua nga muzeu për të mbrojtur hetimet e tyre. / KultPlus.com
10 artistë të njohur të peizazhit, anëtarë të shoqatës “Plein Air Albania”, kanë organizuar një ekspozitë virtuale kushtuar Italisë në shenjë solidariteti pas goditjes nga pandemia Covid -19.
Ekspozita e titulluar “Itali të dua” do të sjellë online disa nga veprat e piktorëve të realizuara gjatë vizitave të të artistëve shqiptarë në Itali.
“Kushtuar Italisë sonë të dashur që sot është në situate kaq të vështirë … ‘Në këtë kohë pandemie të COVID-19 që ka pushtuar planetin, solidariteti, kultura, kujdesi janë armët më të mira për t’u përballuar’, shprehen artistët.
Ekspozita “Plein air 2020 Italia , tiamo !-Itali të dua! Organizohet me pjesëmarrjen e Agim Kadillarit, Agron Polovinës, Arsen Kurtit, Buron Kacelit, Nikolin Ivanajt, Pashk Pervathit, Sadik Kasës, Sefedin Stafës, Spiro Panaritit, Vangjo Vasilit dhe Xheneta Kadillari. / KultPlus.com
Është konsideruar për vite me radhë, si joorigjinal. Portreti i rrallë i Vincent van Gogh-ut, rezulton së fundmi, të jetë vepër autentike e mjeshtrit holandez.
Në këtë përfundim, studiuesit kanë arritur pas kërkimeve thuajse 6-vjeçare. Aktualisht i ekspozuar në muzeun “Van Gogh” në Amsterdam, piktura vlerësohej si origjinale deri në vitin 1070-të, kur specialitët ngritën dyshime mbi teknikat e pazakonta dhe përzgjedhjen e ngjyrave.
Studiuesi Louis van Tilborgh, vlerëson si devijim nga stili i zakonshëm, nuancën e jeshiles së errët në flokë, që piktori nuk e përdorte zakonisht. Por, sipas tij, kanavaca, pigmentet dhe detajet e tjera, ishin tipike të piktorit hollandez, shkruan Konica.al
“E vetmja gjë e pazakontë, janë ngjyrat e errëta të portretit, që mendojmë të jenë përdorur për të treguar, se kemi të bëjmë më një person të sëmurë”, tha Louis Van Tilborghe.
Autoritetet pranë muzeut “Van Gogh” në Amsterdam, u shprehën se, sipas të gjitha gjasave, kjo është e vetmja vepër e piktorit, realizuar gjatë një episodi psikotik, verën e vitit 1889-të, kur ai u shtrua në spital, në qytezën franceze, Saint Remy.
Van Gogh ka luftuar me problemet mendore gjatë gjithë jetës. Ai vrau veten me armë zjarri, në 1890-ën, në moshën 37-vjeçare. /KultPlus.com
Piktori i njohur rrëfen rrugëtimin e tij mes dy periudhave, asaj të realizmit socialist dhe sfidave në kohët moderne. Si u kthye nga Greqia në Shqipëri, për të ruajtur identitetin dhe stilin. Gjithashtu në intervistën për Report TV, Stafa flet edhe për problemet e arteve figurative dhe mungesën e vëmendjes ndaj krijuesve në Shqipëri, sidomos nga institucioni i Galerisë Kombëtare. Piktori Sefedin Stafa thotë se “piktura monumentale është kulturë e humbur tek ne” .
Këto peizazhe, portrete, trazime të natyrës, të punuara me bojëra vaji, shpërfaqin idenë e një harmonie të thellë mes subjektit, objektit dhe shpirtit. Ndërsa hyn në studion e piktorit Sefedin Stafa, vizitori mund të prek të gjitha raportet e harmonisë. Shpërthejnë ngjyrat dhe ashtu të derdhura në telajo me ato flukse drite të prekin në emocione.
Ndjeshmëria ishte e para, pikërisht ajo që dhjetë vjet më parë e ka detyruar piktorin që të ndjek ritmin e zemrës e të kthehet kundër rrymës në kohë të vështira në atdhe. Sefedin Stafa, autori i disa veprave të strehuara në galeritë e Greqisë, Gjermanisë, Italisë, Zvicrës apo në Kanada e gjetkë punon pa e hequr penelin nga dora dhe nuk ndihet kurrë i lodhur. Në të kundërt, rruga e tij e artit nuk do të ishte kaq e gjatë.
“Rruga ime ka filluar shumë herët. Unë kam filluar që 8 vjeç të punojë me bojëra vaji. E kam filluar pikturën me një profesor Tahir Tahiraj në Burrel, që tani nuk jeton më, dhe me kalimin e viteve kam pasur profesor për gati pesë vjet Fatmir Haxhiun, një piktor skrupuloz, një piktor batalist që i mungon artit tonë. Dhe tek profesor Fatmiri ishte tamam një shkollë, jo një lice, por ishte një Akademi. Më vonë pastaj, gjatë studimeve në Akademinë e Arteve kam pasur fatin që të kem profesor Sali Shijakun, Guri Madhin, Hektor Dulen, piktorë dhe skulptorë tepër të talentuar. Janë ata që kanë vënë gurët e artit shqiptar. Ne në atë kohë, pavarësisht se ishte art i realizmit socialist, por e vërteta është se nuk mund të ekspozohej në atë kohë, nëse nuk kishte vlerë artistike, kishte kompozime. Sot kanë filluar të bëjnë një pikturë pak të lehtë, është futur një lloj filozofie brenda, por është një pikturë që nuk të mban. Ne me brezin tim dhe disa piktorë të plenerit dalim e pikturojmë në natyrë, dhe janë pasuruar veprat me këto elementë, dhe nga ana tjetër nxjerrin në pah vlerat e bukura të natyrës në vendin tonë.
Më tej, Sefedin Stafa tregon se shkolla shqiptare ku ka studiuar ishte një stimul shumë i madh.
“Sot mua më duket se janë të dobët pedagogët në Universitetin e Arteve”. Unë mendoj se janë të papërgatitur edhe nga ana teorike dhe unë nuk e di sesi do të dalë ky brez nga shkolla.” -thotë piktori Stafa.
Ai rrëfen se çdo artist e nis rrugën e tij duke punuar dhe pastaj e gjen rrugën e vet. Ndërsa vetë është piktor realist, Stafa ka një mesazh për të rinjtë që synojnë artin modern. “Të rinjtë të bëjnë arte moderne, por edhe të edukohen me pikturën. Dhe arti ka qëllim që artisti të shohë të bukurën. Nuk mund ta bëjë e shëmtuara artin. E shëmtuara është e shëmtuar.
I pyetur se pse zgjodhi të ruante stilin klasik në sfidat e artit të sotëm modern, Sefedin Stafa thotë se:
“E vërteta është që në Greqi unë kam punuar artin klasik, por me spikatje edhe të një lloj impresionizmi, edhe me elementët e hiperealizmit brenda për të bërë artin tim. Mjetet që përdor unë, janë ato që bëjnë pikturën. Kështu që edhe në Greqi pjesën dërmuese të pikturave e kam pasur të stilit tim, por bëja edhe piktura moderne, sepse m’i kërkonin, por aty nuk isha unë. Madje, unë për të ruajtur atë që ishte emri im, stili im, erdha këtu. Gruan e vajzën i kam lënë atje, djali ka ardhur këtu. Pra, unë u ktheva për të ruajtur emrin, tim.”
Duke ruajtur një marrëdhënie të fortë të harmonisë së dritës me tokën, Sefedin Stafa krijon raporte të dritës me kontrastin e hijes dhe koloritin që preferon. “Kolori është shpirt, -thotë Sefedin Stafa, -është çështje ndjesie.”
Ndërsa i kujtojmë pikturat që ka bërë me motive afrikane, Stafa sjell shembullin e organizimeve të ekspozitave në Greqi, ku njëra prej tyre ishte me piktura nga Afrika. Sigurisht piktori u tërhoq edhe nga ngjyra dhe bukuria fizike e afrikanëve dhe ka bërë dhjetëra punë me portretet dhe imazhet afrikane. Ai thotë se në atë ekspozitë u shit pjesa dërrmuese dhe u dërguan të ardhurat në ndihmë të fëmijëve. Ky organizim i grekëve, e kujton piktorin të sugjerojë bërjen e ankandeve të veprave të artit për qëllime bamirëse.
“Në Shqipëri, na mungon menaxhimi i veprave të artit. Na mungon kritika për artin. Autorët janë lënë jashtë vëmendjes së shtetit dhe është për të ardhur keq që për dramën, muzikën pikturën mund të studiosh në klasë të dhjetë dhe asgjë më shumë. Ç’do të thotë kjo. Duke mos u edukuar me kulturën, ne shkatërrojmë kulturën e një kombi.”, thotë Stafa.
Piktori ngre zërin për pikturën monumentale, kulturë që është në zhdukje. Duke kujtuar muralen e Muzeut Kombëtar që po dëmtohet, Sefedin Stafa thotë se ka ndalur procesi i bërjes së pikturave monumentale.
“Për gjykimin tim duhet që të punohet në këtë drejtim, sepse nëse shihet jashtë vendit edhe zyrat e kryeministrave janë me piktura murale të vjetra. Na mungon dëshira për të bërë gjërat e duhura.”
Sefedin Stafa është diplomuar në Akademinë e Arteve të Bukura në Tiranë, i specializuar në pikturën monumentale në vitin 1978. Edhe pse ka lënë gjurmë të thella me krijimtarinë individuale, sërish piktori Stafa nuk e sheh dot atë të shkëputur nga krijimtaria kombëtare. Ai ngre zërin dhe shpreson shumë që ta dëgjojnë:
Sefedin Stafa, është përpjekur për gjallërimin e jetës artistike. Gati dhjetë vjet më parë çeli Galerinë “Colosseu” në Durrës, një kontribut që u vlerësua edhe nga shkrimtari i madh, Ismail Kadare, por duke mos pasur asnjë mbështetje dhe vëmendje nga institucionet, së fundi kjo galeri u mbyll. Mbyllja e galerive, por edhe lënia pas dore e Galerisë Kombëtare të Arteve, e shqetëson artistin.
“Nuk mund të lihen artistët në rrugë. Galeria Kombëtare e Arteve është shtëpia jonë, ndërsa tani ne nuk e dimë as çfarë bëhet atje”, thotë Stafa.
Këndvështrimi i artistit të befason. Sefedin Stafa nuk e koncepton pikturën e tij vetëm si art për syrin, ai thellohet në esencën e lidhjeve të forta që ka me natyrën. Pas kësaj piktura e Sefedin Stafës kthehet në një univers shumështresor përsiatjesh.
Ai ka pasur disa ekspozita individuale në në Galerinë Kombëtare të Arteve në Tiranë, dhe më pas në Athinë, në Greqi.
Ai është shpërblyer disa herë me çmime. Shumë prej veprave të Sefedin Stafës gjenden sot në disa galeri dhe koleksione private në Greqi, në Gjermani, Itali, Zvicër, por edhe në shtetet e bashkuara të Amerikën e në Kanada. /KultPlus.com
I restauruar kohët e fundit dhe i ruajtur në Firencë, kuadroja u nis nga Leonardoja në 1481 për manastirin e San Donatos në Scopeto dhe mbeti e papërfunduar, por kjo nuk e bën një vepër të vogël. Përkundrazi është një pikturë me një interes të madh artistik sepse tregon sesi punonte Leonardoja, pikturonte direkt mbi tavolinë në vend që të përdorte fletore.
Sinfonia e tetë e Shubertit
Vepra par exellance e papërfunduar është sinfonia e tetë e Franz Schubert (1797-1828), ka vetëm dy lëvizje të plota dhe të orkestruara nga vetë Shuberti (L’allegro moderato dhe L’andante con moto) ka edhe një bocetë të lëvizjes së Tretë (Scherzo) në formën e një partiture për pianoforte. Bukuria e kësaj qëndron pikërisht tek kjo: sipas disa muzikologëve dy lëvizjet e plota të kësaj sinfonie janë perfekte dhe mjaftojnë për të shprehur atë që Shuberti donte të transmetonte. Pra me pak fjalë janë të plota, Shuberit i kompozoi në moshën 25 vjeçare, pastaj ia dha mikut të tij Anselm Huttenbrenner-it, i cili nuk foli me askënd sepse e ndiente që nuk ishin mbaruar. Shuberti vdiq në 1828 në moshën 31 vjeçare dhe nuk arriti ta përfundonte.
Requiem i Moxartit K626
Mesha e Requiem në re minor K626 u kompozua nga Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791), pak para se të vdiste. Kjo pikturë që tregon se po përpiqet ta përfundojë në shtratin e tij të vdekjes është edhe një herë dëshmi sesa e kishte për zemër, por tregon edhe sesi dashuria e tij për muzikën mund ta konsumonte. Gjatë kohës që shkruente Requiem kompozitori vuante nga ethet dhe përdorte ato pak forca për të shkruar muzikën, çka shpjegon mbetjen e kësaj vepre të papërfunduar. Thuhet se Moxarti e kishte kompozuar për veten, por ka edhe nga ata shkrimtarë të tillë si Stendali që flet për një anonim që e ngarkoi Moxartin e sëmurë dhe në mizerje të kompozonte për 4 javë një meshë rekuiem.
Portreti i Xhorxh Uashingtonit nga Gilbert Stuart
Portreti më i famshëm i presidentit të parë të USA-s, ai që shfaqet edhe tek dollari është në të vërtetë një vepër e papërfunduar. Gilbert Stuarti bëri më shumë se 100 portrete të Uashngtonit, më i famshmi i të cilëve është ai i Ateneos së Bostonit, duke treguar anën e majtë të fytyrës që u nis në vitin 1796 me kërkesë të bashkëshortes së Ushingtonit, Martës dhe mbeti e papërfunduar. Stuarti e shqujti bukurinë e saj dhe e përdori si modele për portretet e mëvonshme. Janë realizuar 75 kopje dhe e papërfunduara mbeti një ikonë e artit amerikan.
Davidi – Apollo i Mikelanhelos
Davidi apo Apolloja? Kjo skulpturë e Mikelanxhelos në muzeun e Firences ka një emër të dyfishtë sepse jo të gjithë bien dakord për identitetin e njeriut të portretizuar. Mund të jetë Davidi biblik ose Apolloja mitologjik. Trupi është i mbuluar me shenja të daltës dhe skuptura tregon një figurë të një të riu që pozon me kurriz. U krijua në vitin 1530 për Baccio Valori-in, guvernatorin e Firences dhe ka të ngjarë që të të jetë lënë përgjysëm nga Mikelanxheloja para nisjes së tij për në Romë dhe më pas e braktisi. Ka nga ata që thonë së skuptura në mermer nisi si Davidi, por Mikelanxheloja u përpoq ta përshtaste me Apollon para se ta braktiste në fatin e saj. Mistere të artit.
Partizani Johhny nga Beppe Fenoglio
Ka shumë libra të papërfunduar nga vdekja e parakohshme e autorit dhe kjo është historia e “Partizanit Xhoni”, kryevepra e Beppe Fenoglio-s, i cili vdiq në moshën 40 vjeçare. Ishte botuesi Einaudi që në 1968 i dha një kuptim veprës. Letërsia e papërfunduar është triologjia e “Millennium” e Stieg Larsson-it, por lista është e gjatë mes të tjerave si “Misteri i Edwin Drood” i Charles Dickens-it, “Amerika” e Franc Kafkës, “Nafta” e Pier Paolo Pasolinit, “Lutjet të realizuara” nga Tuman Capote, “Njeriu i parë” nga Albert Kamy. Përpos se janë të papërfunduar këta libra kanë një të përbashkët, quhen nga kritika kryevepra të vërteta, ku autorët kanë arritur të shprehin të gjithë pjekurinë e tyre.
Portreti i Ria Munk Numri III
I realizuar në 1917-1918 është i fundit i një serie portretesh për porosi të familjes Munk nga Gustav Klimt, një nga më modernët përsa i përket portreteve femërore të piktorit vienez. Ria u vetëvra pas zënkës me të dashurin në 1911 dhe e ëma e porositi Gustav Klimtin të pikturonte një portret të vajzës së saj në shtratin e vdekjes. Dy përpjekjet e para u refuzuan nga familja dhe e treta mbeti e papërfunduar. Edhe pse e papërfunduar kuadroja na jep të dhëna për punën e Klimtit. Portreti tregon Rian në këmbë anash dhe që kthehet nga spektatori me një buzëqeshje. Fytyra dhe detajet përreth kanë mbaruar, por fustani dhe dyshemeja janë të realizuara me karbon dhe të paravijëzuara. Sipas kritikëve kjo tregon se Klimti ishte spontan dhe impulsiv dhe pikturonte direkt mbi telajo. Një kryevepër për të gjitha efektet, jo më kot u shit në vitin 2010 për 27 milionë dollarë. bota.al. /KultPlus.com
Me duart e vendosur në kokë, dhe sytë e përhumbur diku, nudoja në tablonë e Sadik Kacelit mbart gjithë misterin e së bukurës. E realizuar në vitin 1938, kur artisti ishte vetëm 26 vjeç, kjo është një nga nudot më të bukura në historinë e nudos shqiptare. Vajza që pozon është shqiptare. Gjatë kohës së studimeve në Francë, Kaceli ka realizuar një sërë nudosh me laps.
Silueta femrash që tashmë janë pjesë e koleksionit të çmuar të familjes. Sadik Kaceli lindi më 14 mars 1914 në Tiranë dhe ndërroi jetë në 24 dhjetor 2000 në Tiranë. Në vitet 1932 – 1936, nën drejtimin e pedagogëve Andrea Kushi, Mario Ridola dhe Abdurrahim Buza ndoqi “Shkollën e Vizatimit” në Tiranë.
Në vitin 1934 ai u zgjodh si një nga nxënësit e shkëlqyer të “Shkollës së Vizatimit” dhe së bashku me një grup nxënësish të Gjimnazit të Shtetit u shpërblyen me një udhëtim në Stokholm, ku u pritën nga Konsullata Shqiptare atje. Më 12 prill 1936 Sadik Kaceli, pasi i kishte shkruar një letër Henri Matisse, për ta ndihmuar që të fillonte akademinë në Paris, mori përgjigje pozitive për të ndjekur një akademi të rëndësishme të drejtuar nga Andre Lhote.
Sadik Kaceli është një nga piktorët e vetëm shqiptar që studioi në Shkollën Kombëtare të Arteve të Bukura në Paris. Kaceli është autori i kartmonedhës shqiptare të stampuar në vitet e para të çlirimit, autori krijues i stemës së Republikës së Shqipërisë dhe i dizajnit të flamurit Kombëtar Shqiptar, në vitin 1946. Në Kinostudion “Shqipëria e re”, në vitin 1952, Kaceli realizoi një nga afresket në pjesën e sipërme të hollit hyrës.
Nga viti 1946 deri në vitin 1973, Kaceli ka qenë pedagog në Liceun Artistik “Jordan Misja” në Tiranë, në lëndë të ndryshme (vizatim, pikturë, histori arti, perspektivë etj) për shumë breza nxënësish. Vepra “Lexuesja” e pikturuar në vitin 1947 është punimi i parë i koleksionuar në vitin 1955, në fondin e GKA Koleksioni me vepra të Sadik Kacelit, që ndodhet në GKA përmban 45 punime në teknikat vaj, pastel, akuarel, tempera, vizatim dhe grafikë. /KultPlus.com
Portrete të figurave të njohura shpesh janë bërë produkt i punës së artistëve të ndryshëm, shkruan KultPlus.
Piktorit shqiptar
i cili jeton dhe vepron në Austri, Gazmend Freitag, ka realizuar portretet e një
numri të madh figurash të njohura, secilin me shumë pasion dhe përkushtim duke
i sjell në një mënyrë krejt të veçantë, shkruan KultPlus.
Magjepsja dhe
respekti për këto figura historike dhe bashkëkohore ka bërë që piktori Gazmend
Freitag, të sjell një kolazh të portreteve të cilat i ekspozon në vende të
ndryshme.
Koleksioni
gjithnjë në zgjerim i artistit është i rezervuar për ata poetë, luftëtarë dhe
filozofë, jeta dhe vepra e të cilëve është thelbësore për identitetin dhe
historinë e popullit shqiptar.
Më poshtë po ju sjellim portretet e këtyre figurave: Aleksandër Moisiu, Ali Podrimja, Bekim Fehmiu, Behgjet Pacolli, Çun Lajçi, Dua Lipa, Gjergj Kastrioti – Skënderbeu, Havzi Nela, Ibrahim Rugova, Ibrahim Kodra, Ismail Kadare, Klara Buda, Krist Maloki, Lasgush Poradeci, Martin Camaj, Shën Tereza, Nexhmije Pagarusha, Pjetër Bogdani, Princesha shqiptare Fevzia Fuad, Rita Ora. / KultPlus.com
Një vepër arti e rrallë e piktorit të madh italian, Cimabue, e vlerësuar mes 4 dhe 6 milionë euro, do të nxirret në shitje të dielën, në Senlis, në atë që konsiderohet si një nga ankandet më me emër në Francë.
Tema e kësaj pikture, në përmasa 25,8 x 20,3 centimetra, është “Krishti i tallur”.
Cimabue, piktor fiorentin i gjysmës së dytë të shekullit XIII, solli rinovimin e pikturës bizantine duke prishur formalizmin e saj dhe imazhet e kodifikuara nga dogma.
Ai i hapi rrugë natyralizimit të artit të paraRilindjes duke i dhënë shpirt personazheve të tij dhe duke realizuar perspektivat e para. Kjo vepër është një nga provat e para të artit perëndimor.
Kjo do të jetë hera e parë, pas dekadash, që një pikturë e Cimabue-s del në ankand.
Historianët i njohin atij vetëm 10 piktura të sigurta, të realizuara në dru dhe të panënshkruara./ atsh / KultPlus.com
Në mbrëmjen e djeshme, hapësira e Unionit Europian në Kosovë ishte e stërmbushur. Aty dominonte gjinia femërore. Ato kishin një arsye më shumë të bëheshin pjesë e ekspozitës që për çdo minutë pritej të hapej. Ekspozita e djeshme quhej “Gruaja”, ku përmes një numri të madh pikturash, është shpalosur puna e Mimoza Studenicës, shkruan KultPlus.
Në hapësirën e shoqëruar me muzikë dhe me tavolina gjithandej, ti ke mundur të fotografosh piktura të bukura të vendosura në muret e atij ambienti, apo thjeshtë të ngresh dolli me një numër shumë të madh të të pranishmëve në këtë ekspozitë.
Siç e do rendi, të pranishmit po i priste me përshëndetje e përqafime Studenica, dhe të cilët më pas filluan të ambientoheshin me radhë. Gjithçka ishte gati që të fillonte edhe zyrtarisht kjo ekspozitë e cila morri vëmendjen shumë shpejt dhe lehtë të të gjithë mysafirëve aty. Ç ‘do gjë fliste qartë dhe zëshëm.
“Kjo është ekspozita ime e dytë dhe quhet “Gruaja”. Arsyeja se përse e kam quajtur kështu është se gruaja është shtylla e shoqërisë”. Kështu e filloi fjalën e saj hyrëse Studenica, e cila u tregua fjalëpak në hapjen e ekspozitës por jo edhe në intervistën e saj për KultPlus.
Ajo ka thënë se motivet i kam marrë nga jeta e zakonshme që bëjnë gratë në vend, teksa ka vlerësuar pozitën e gruas në shoqëri.
“Tematikat dhe motivet i kam marrë nga përditshmëria. Titulli i ekspozitës quhet “Gruaja” sepse ajo është shtylla e shoqërisë”.
E pyetur nëse do të vazhdonte edhe me ndonjë cikël tjetër të po të njëjtës temë, ajo është shprehur skeptike dhe ka thënë se është gjithmonë në kërkim të sfidave të reja.
“Kjo është temë në vete. Unë mendoj ta sfidoj veten edhe në teknika tjera edhe në gjëra të tjera meqë unë gjithmonë jam në kërkim edhe në teknika edhe në tema. Në këtë lloj të teknikës, të teknikës së letrës, kërkohet durimi dhe imagjinata”.
Mbrëmja po vazhdonte me një atmosferë shumë miqësore dhe në një klimë spontane ku të gjithë dukeshin të buzëqeshur dhe të kënaqur me punën që po shihnin përballë. Ndoshta se shumica ishin gra, ndoshta se ekspozita i dedikohej “Gruas”. / KultPlus.com
Nga: Lydia Figes dhe Andrew Shore Përktheu: Monika Stafa
Qëndrimi shtrirë i modelit është një nga pozat më të njohura në historinë e artit botëror. Ky është një moment i ngulitur fort në traditat historike të artit perëndimor dhe atij lindor.
Buda i shtrirë
Buda i shtrirë, është një vepër që përsëritet në pjesën më të madhe të ikonografisë në artin budist. Motivi merr shkas nga gjendja e pas vdekjes kur njeriu ka arritur të përjetojë një gjendje të lartme siç është ajo e një çlirimi shpirtëror (nirvana). Ky qëndrim i shtrirë në të shumtën e herës përçon domethënien e së drejtës që të jep statusi elitar që personazhi mbart.
Vepër nga Burma, me autor të panjohur
Në botën e lashtë greke dhe romake, perëndeshat, nimfat dhe figura të tjera mitologjike vizatoheshin shpesh herë të shtrira. Tipikisht sidomos, perëndesha romake e dashurisë, Venera (Afërdita), u shfaq në një skulpturë krejt e zhveshur dhe zbathur, megjithëse portretizimet e saj më të famshme nuk e kishin përshkruar atë në një plan të tillë horizontal.
Venusi i Mediçëve, shekulli XVIII
Në këmbë apo shtrirë, ajo më së shumti të herës është përpjekur t’i mbulojë pjesët e saj private. Piktori i Rilindjes, Giorgione (1477-1510) ishte një nga të parët që e popullarizojnë një nudo femërore, me veprën e tij “Venusi duke fjetur” (1508-1510).
Venera e Urbinos (nga Titiani)
Kjo u pasua me Venerën e Titianit, në vitin 1538. Përgjatë historisë së artit, artistët evropianë vazhduan të imitojnë vizionin e Giorgione me një Venus të shtrirë. Kësaj tabloje nuk i shpëtoi as piktori francez i epokës rokoko, Francois Boucher. Edhe ai pikturoi një princeshë nudo të shtrirë në një mënyrë të tillë.
Danaë nga Boucher
Tradita e portretizimit të figurave me një qëndrim të shtrirë vazhdoi me shekuj. Pauline Borghese, motra e Napoleon Bonapartit, një fisnike italiane e sërës së lartë, e kishte skalitur veten si në imazhin klasik të një Venusi të përsosur.
Pauline Borghese nga Antonio Canova
Sir Brooke Boothby, u portretizua gjithashtu në një pozicion të shtrirë kur u pikturua nga Joseph Wright, më1781. Një fisnik i lartë anglez dhe trashëgimtar i madh tokash, Boothby ishte një poet dhe filozof amator.
Sir Brooke Boothby nga Joseph Wright
Më 1870, James Tissot pikturoi këtë portret të Frederick Burnaby, i cili ishte një student i ri, që më pas iu bashkua ushtrisë. Burnaby ishte një figurë e shoqërisë së lartë victoriane. Ai vdiq 15 vjet më vonë prej pozimit për Tissot, në Betejën e Abu Klea-s.
Frederick Burnaby nga James Tissot
Në shekujt e XIX-të dhe XX-të, artistët vazhduan të eksplorojnë mbi pozicionin shtrirë të figurës qendrore që pozonte. William Etty pikturoi me qindra nudo të shtrira sensuale dhe provokuese, për të cilat ai u kritikua për shkak të pamjes së tyre shumë reale.
Figurë e shtrirë nga William Etty
Etty ishte duke ndjekur gjurmët e shumë artistëve të famshëm të kohës, përfshirë edhe Goya-n, i cili pikturoi dy ‘Maja’, një e veshur dhe tjetra nudo, por të dyja të shtrira. Goya mund të jetë frymëzuar nga bashkatdhetari i tij, Velázquez, nudoja e vetme e të cilit paraqitej gjithashtu e shtrirë, e njohur ndryshe si ‘The Rokeby Venus’.
Majat e Goya-s
Një tjetër pikturë tepër e famshme e një nudoje të shtrirë dhe që u frymëzua drejtpërdrejt nga Venera e Titianit, është Olimpia e E. Manet. Konsiderohet sot si një nga portretet më tronditëse të Manet, i cili u bë dhe artisti i parë i famshëm që vendosi një grua të bardhë moderne në këtë pozicion, ndërsa audienca u trondit. Olimpia nuk paraqitet thjesht e shtrirë, pasive me sytë e saj gjysmë të mbyllur, por përkundrazi, ajo shikon ngultazi çdo vizitor që zor se ia del pa u provokuar prej shikimit të saj.
Olimpia e Manetit
Dhe, megjithëse piktura ishte revolucionare në prurjen e re që ajo pati, Olimpia vetëm se shtoi listën e gjatë të veprave artistike të kryera nga artistë meshkuj që vetëm ata mund të shfaqnin gra lakuriq shtrirë. Në vitin 1989, një grup artistesh feministe me nofkën “Vajzat guerrile” tërhoqën vëmendjen me një trend të ri. Ato krijuan një poster ku në qendër ishte një vajzë haremi, në të cilën shkruhej: “A duhet që gratë të jenë lakuriq për të hyrë në Muze?”/KultPlus.com
Piktori tetovar Agron Saliu, për artdashësit në atelienë e RMV-së në “Cite Internationale des Arts” ka hapur ekspozitën e tij të radhës të titulluar “ Portrete”, shkruan KultPlus.com
Saliu tha se një pjesë e madhe e portreteve në vizatim është realizuar përgjatë qëndrimit në Paris.
“I pasionuar nga vetë kryeqendra e artit botëror disa prej portreteve i realizova gjatë qëndrimit në Paris. Ato janë një vazhdimësi e portreteve që trajtoj ndër vite, dhe pikërisht vendosa në vizatim për dallim nga hera e parë që jam ekspozuar me piktura”, deklaroi Saliu para hapjes së ekspozitës.
Ekspozita e Saliu në Paris është mbështetur nga Ministria e Kulturës e RMV-së.
Piktori, Agron Saliu, i përket brezit të piktorëve bashkëkohorë nga Maqedonia. Ai është një artist akademik nga qyteti i Tetovës, vendlindja e dy universiteteve: Universitetit Shtetëror i Tetovës si dhe Universiteti i EJL. Ai u diplomua në drejtimin për pikturë në Universitetin Shtetëror të Tetovës, në klasën e profesorit Ilirjan Beqiri.
Agron Saliu, shpejt e formoi zhanrin e tij artistik si piktor i portretit në botën akademike dhe gjithashtu në komunitetin e artistëve në të gjithë botën. Ai ka prezentuar ekspozita të shumta solo në Paris, Vjenë, Sarajevë, Zagreb, Podgoricë, Shkup, Tetovë etj.
Në Zvicër është mbajtur ekspozita e piktorit shqiptar Arsim Berisha. Berisha ka paraqitur disa lloje stilesh që për motiv kanë pasur vendin dhe kombin e tij të lindjes, shkruan KultPlus.com
“Ekspozitë e piktorit shqiptar Arsim Berisha nga Kosova në Efrentikon të Zyrihut. Autori paraqitet me një larmi motivesh e stilesh, por i mbështetur fort në motivin e tij kryesor: Atdheun, kombin dhe historinë e tij”, ka njoftuar Qendra e Botimeve për Diasporën.
Njëherë e një kohë, në një fshat të vogël të quajtur Zalipie në Poloni, dikush ka pikturuar një lule në tavanin e shtëpisë me qëllim që të mbulojë një shenjë të shkaktuar nga tymi i shporetit.
Ky fshat ishte i varfër atë kohë dhe thuaje të gjitha shtëpitë kishin shenja të tilla tymi.
Pikturimi i mureve në këtë fshat filloj të bëhej si zakon, derisa të gjitha shtëpitë ishin mbuluar nga to. Përfundimisht çdo gjë në këtë vend ishte mbuluar në lule, nga shtëpitë tek urat, kishat e gjithçka tjetër, transmeton Klan Kosova.
Ndërsa që nga pranvera e vitit 1948, fshati ka mbajtur konkursin Painted Cottage. Zalipie ndodhet në juglindje të Polonisë vetëm 90 minuta nga Krakovi, ky fshat i bukur me plotë ngjyra është vend i përsosur për një udhëtim unik dhe të paharrueshëm./ KultPlus.com
Në Sarandë, galeria e artit është bërë pjesë e ofertës turistike të sezonit veror. Galeria ka të ekspozuar momentalisht rreth 72 vepra të disa zhanreve, një pjesë e rëndësishme kjo e fondit te saj. Punët janë të larmishme dhe ideja përshkuese është diversiteti.
Galeria ofron shumë forma të përceptimit të mjedisit përmes pikturës që nga ajo realiste e periudhës së diktaturës, piktura postdiktaturë, por edhe këndvështrimin e piktorëve të huaj për Shqipërinë.
Një pjesë e mirë e veprave janë përfituar sipas kreut të galerisë Lefter Çeko prej kolonive të piktorëve nga e gjithë bota që e kanë vizituar Sarandën.
Kjo është ekspozita e tretë në galerinë e artit të Sarandës që prej fillimit të sezonit. Ekspozita me vepra në pikturë, skulpturë e instalacion përfaqëson rreth 30 autorë shqiptarë dhe të huaj ku dallojnë vepra të autorëve Odise Papa, Josif Droboniku, Helidon Haliti, Stavri Çati, Lefter Çeko, Jorgji Gjikopulli, Arben Bajo, Edmond Gjikopulli.
460 vepra arti në pikturë me ngjyra vaji, akuarel,skulpturë, qeramikë, metal dhe mermer u ekspozuan gjatë vitit të kaluar në këtë galeri. 8 ekspozitat e vjetshme tërhoqën rreth 10 mijë vizitorë, ndërsa edhe këtë vit interesi është në të njëjtat nivele.
Konsiderohet piktura me e famshmë në botë, shumë njerëz e kanë quajtur edhe “Piktura Misterioze” pasiqë ka ngjallur dhe vazhdon të ngjallë shumë konspiracione, rreth asaj se kush dhe cka mund të jetë Mona Lisa.
Da Vinci, diku mes viteve 1503 dhe 1506, krijoi pikturën më të famshme ne botë- Mona Lisa. Mendohet se Mona Lisa Gherardini ishte Lisa Del Giocondo, gruaja e tregtarit fiorentin Francisco del Giocondo.
Por, nuk ekziston një provë që e mbështetë një gjë të tillë. Gruaja në pikturë ka qenë “viktimë” e shumë spekulimeve,se kush mund të jetë ajo, madje, ka pasur edhe prej atyre që kanë pretenduar se Mona Lisa është vetë Da Vinci.
Ka edhe prej atyre që pretendojnë se buzëqeshja e Mona Lises, në fakt, është buzëqeshja e të dashurit homoseksual të artistit. Mirëpo, ajo që e bën këtë pikturë të vecantë janë sytë dhe buzëqeshja e gruas. Mona Lisa nuk duhet as e gëzuar, as e pikëlluar.
Piktura origjinale është shfaqur në Muzeun e Luvrit në Paris që nga viti 1797.
Piktori Anastas Kostandini është prezantuar me piktura për Shqipërinë në Gjermani. Me një aktivitet të vlerësuar me krijimtarinë e tij ndër vite, këtë herë veprat në pikturë janë prezantuar në rajonin e Nurembergut në Gjermani. Në ekspozitë paraqiten rreth 20 pastele dhe një cikël gravurash në dru, por këtu është dhe cikli “Historia e Skënderbeut”, që autori e realizoi për 550-vjetorin e vdekjes së Skënderbeut.
Frankonia konsiderohet si zonë me tradita të mëdha ku ka jetuar Albert Dureri, i cili ka qenë djepi i gravurave të para mbi historinë e Skënderbeut. Tabloja ku është prodhuar mozaiku “Shqipëria” zbukuron dhe karakterizon dhomën “Shqipëria”, e dekoruar nga Taso në Lindnhof, por ajo përmban edhe të tjera punime. Gjatë muajit tetor kjo ekspozitë do të shëtisë në Berlin dhe nëpër qytete të tjera në Gjermani. Deri më atëherë Anastas Kostandini do t’i shtojë koleksionit dhe një cikël tablosh me ngjyra vaji me kompozicione nga realiteti i sotëm shqiptar.
Ekspozita që u hap në hotelin “Lindnhof” në rajonin e Nuremberugt është mundësuar prej fondacionit “Nehemia”. Për ekspozitën e artistit të njohur Anastas Kostandini (Taso) kanë shkruar dhe gazetat gjermane. Në materialet e botuara tregohet për punën e autorit shqiptar, i cili prej vitesh me krijimtarinë e tij me pikturën ka marrë shumë vlerësime. Piktori Anatas Kostandini shprehet se punët për Shqipërinë janë mirëpritur mjaft mirë në Gjermani kur janë prezantuar. “Është një zonë mjaft interesante, ku kam ekspozuar rreth njëzet pastele, grafika me qytete shqiptare dhe një cikël nga historia e Skënderbeut. Pjesa tjetër interesante për mua ishte dhe realizimi i dhomës ‘Shqipëria’. Unë u thirra për t’i dizajnuar këto dhoma dhe punova gjatë për dhomën e personalizuar ‘Shqipëria’. Përmban një pikturë të madhe, që është riprodhim i mozaikut ‘Shqipëria’ dhe e kam bërë në dimensionin 3 me 1 metër, por aty ka edhe tablo të Lasgush Poradecit. Abazhur me kostume kombëtare, e gjitha një Shqipëri e vërtetë”, shprehet piktori Anastas Kostandini mes të tjerave për prezantimin me veprat e tij në Gjermani.
Anastas Kostandini (Taso) ka mbaruar Akademinë e Arteve të Bukura në Tiranë më 1978. Tema e preferuar e veprave të tij janë peizazhet sociale e poetike nga jeta e përditshme, natyra psikologjike e qytetit të lindjes Pogradecit, të cilin ai e njeh në thellësi, si dhe kompozimi nga traditat e vendlindjes.
Restaurimi i pikturave kërkon një delikatesë dhe një mjeshtri të jashtëzakonshme.
Piktura që shihni
është një vet-portret nga piktorja italiane Emma Gaggiotti Richards,
e cila ishte piktore e oborrit mbretëror të Mretëreshës Viktoria dhe Princit
Albert.
Restaurimi i pikturave të kësaj kohe fillimisht kërkon
largimin e pikturës nga korniza dhe largimin e pluhurit dhe instekteve që mund
të kenë mbetur Brenda kornizës.
Pastrami kryesor i pikturës bëhet me dyll, në mënyrë që të largohet
rrëshira dhe të qartësohen ngjyrat. Restauruesit e pikturave zakonisht bëjnë
disa teste mbi një pjesë të vogël të pikturës pasi që disa ngjyra reagojnë me
dyllin dhe mund ta shkatërrojnë të gjithë pikturën po të hidhen menjëherë sipër
saj.
Pjesa e dytë e pastrimit bëhet me sulfur të zbutur, e në disa
raste edhe me varnish, një lëng që e zbut sipërfaqen e pikturës..
Me anë të makinerive të presionit të lart pikturat drejtohen
dhe riparohen në vene ku mund të jenë shqyer.
Qepja e pikturës bëhet me fije të vogëla të copës së piktirës
dhe lihet në ambijent të mbyllur derisa dy materialet të kapen mes vete.
Pjesa e fundit e restaurimit të pikturave është zgjerimi i rretheve
të pikturës që piktura të mund të ngjitet pa problem me kornizën e saj.
Gjëja më e rëndësishme gjatë kësaj pune është që asnjëherë të mos fshihet emri i autorit, i cili zakonisht është i shkruar në pjesën e pasme të pikturës./RronaJaka/KultPlus.com
Piktori dhe personaliteti i madh i artit shqiptar Kolë Idromeno vjen i plotë në ekspozitën retrospektivë në Galerinë Kombëtare të Arteve.
Për herë të parë prezantohen edhe dy vepra të tij, të panjohura deri më sot për publikun.
Sapo përmend piktorin e njohur Kolë Idromeno përpara të shfaqet kryevepra e tij, “Motra Tone” realizuar në moshën 23-vjeçare prej tij. Galeria Kombëtare e Arteve sjell për herë të parë veprën e plotë të piktorit.
Për herë të parë prezantohet edhe portreti i rrallë nga Idromeno i vitit 1927, i cili është identifikuar së fundmi dhe që është kleriku Ernest Çoba.
Kompozimi “Kur dreqi hyn në shtëpi” ekspozohet për herë të parë pasi është restauruar, se fundmi bashkë me 24 vepra të tjera.
Ekspozita retrospektivë, e cila do të qëndrojë e hapur në Galerinë Kombëtare për 3 muaj na shpalos Kolë Idromenon në shumë dimensione, si piktor, fotograf, skenograf, muzikant dhe arkitekt.
Një tablo gjigande e Kolë Idromenos, e vlerësuar nga kritika si një nga kompozimet më të jashtëzakonshme të pikturës shqiptare është ekspozuar në Galerinë Kombëtare të Arteve.
Vepra me një histori të pazakontë udhëtimesh nëpër Malësinë e Veriut ka edhe një histori të veçantë të restaurimit dhe konservimit të saj. Pavarësisht se tema e kësaj vepre është me karakter religjioz dhe në regjimin komunist ishte e ndaluar çdo vepër me simbolikë fetare, për mjeshtrin e pikturës shqiptare Kol Idromeno duket se është bërë një përjashtim.
Po t’iu referohemi detajeve, në këtë kompozim bien në sy zakone, tradita dhe veshje popullore. Është një manifestim i gjallë i etnografisë shqiptare.
Janë plot 220 figura, ku janë skicuar qindra njerëz që mbajnë veshje tradicionale popullore të Shkodrës dhe të Malësisë së Veriut.
Në ekspozitë nuk mungojnë edhe fotografitë e rralla të Kolë Idromenos.
Ndërkohë studiuesja e njohur e etnografisë Afërdita Onuzi për ta plotësuar lidhjen shpirtërore me tablotë mbi 100-vjeçare, ka punuar shumë për ta shoqëruar ekspozitën e Idromenos me një ekspozitë etnografike, me kostume, veshje e stoli, imazhet e të cilave i gjen në pikturat e tij/dita. / KultPlus.com
Piktura “Giuditta e Oloferne”, e mjeshtrit të madh italian Caravaggio, që pritej të dilte në ankand të enjten në Tuluzë, iu dha me një marrëveshje të përbashkët një blerësi të huaj, njoftoi sot shtëpia e shitjeve Labarbe.
“Piktura, e vlerësuar mes 100 dhe 150 milionë euro, do të largohet nga Franca”, thotë në një komunikatë Labarbe.
“Kjo marrëveshje mbulohet nga një angazhim konfidencialiteti për sa i përket çmimit dhe identitetit të blerësit”, thekson shtëpia e ankandeve që kishte zbuluar këtë pikturë në një papafingo të këtij qyteti në jug të Francës/ ATSH/ KultPlus.com
Motrat binjake Safarani, të lindura në Iran, kanë pikturuar që kur ishin 13 vjeç. Ato u dashuruan me artin në Iran, por pas diplomimit në degën e pikturës të Universitetit të Teheranit, vendosën ta vazhdojnë arsimimin e tyre jashtë shtetit dhe u transferuan në Boston.
“Ne donim të lëviznim, të eksploronim dhe të ndryshonim mënyrën tonë të të jetuarit. …Dhe shkoi mirë. Këtu kemi shumë mundësi që nuk i kishim në Teheran, që mund të na ndihmojnë të zhvillohemi si artiste. Mund të krijonim çfarë të donim në Iran, por për t’i shfaqur disa nga ato piktura … kishte rregulla dhe kufizime”, thotë Bahareh.
Pasi përfunduan studimet pasuniversitare për artet e bukura në Universitetin Northeastern, dy motrat filluan të organizonin ekspozitat e tyre të para të veçanta. Jeta në Shtetet e Bashkuara u mësoi atyre se të qenit i suksesshëm nuk do të thotë vetëm të kesh talent. Për të patur sukses, është e nevojshme të takohesh me tregtarët e artit, të udhëtosh në të gjithë vendin dhe të japësh intervista. Sot, pikturat e motrave, që shprehin përqafimin e bukurisë me dhimbjen, janë bërë të njohura.
“Nëse gjithçka në botë do të ishte e përsosur, gjithçka të ishte e bukur, të gjithë të ishin të lumtur, kjo do të ishte koha kur nuk do të krijohej asgjë”, shpjegon Farzaneh.
Pikturat e tyre shiten mirë, pavarësisht çmimit të lartë – secila prej tyre kushton midis 12 dhe 30 mijë dollarëve. Disa krijime paraqiten si instalime video – një mënyre e re arti që Bahareh dhe Farzaneh e zbuluan në Amerikë.
“Sfida më e madhe për të gjithë ata që emigrojnë është që të përshtaten në vendin e tyre të ri. Në Iran, ne kemi mësuar artin tradicional; kur erdhëm këtu, eksploruam artin me video, artin e performancës. Kjo na çoi në një nivel krejt të ri”, thotë Farzaneh.
Motrat janë shumë të zëna me punimet e tyre. Çdo ditë ato planifikojnë ekspozita dhe takime të reja. Ekspozita e tyre e ardhshme do të jetë tani në vjeshtë, në Nju Jork. Dhe ato thonë se ky është vetëm fillimi./KultPlus.com
