Gjithçka fillon me epilog.
Si fundi i përsëritur pafundësisht. I heqamës së këtij dheu, i heqamës të kësaj
cope qielli. Si Anton Pashku në çastin e shkrimit të dramës më intriguese të
dramaturgjisë së hershme kosovare që solli at më modernen e kohësisë së vet, në
një nga vendet më të harruara, më të shtypura e të lanuna mbas dore, siç do të thoshte Pashku, në një vend prapa
diellit, Liburn Jupolli me operën Gof merr rrezikun të na fus në shtegtimin e
tingujve rrallë të shprehur të kohës
sonë. Ku tingujt e butësisë mbështillen
me krrokamat e sorrave. Ulurima e ujqve
me cicërimën e zogut t’malit. Gjithnjë vihen në teh të kundërtat, e egra me të
butën, e trazuara me të qetën dhe dalë ngadalë rreziku që kanos bëhet gati i
pranueshëm, mësohemi të bashkëjetojmë me hatan para e hatan mbas, e krejt natyrshëm edhe përgjatë: vetë
hataja bëhet përditshmëri, marrim frymë
me të.
E në mjegullën e dendur,
gufojnë shpërthimet e Lulashit, njeriut të sëmurë, herë me dhimbje e herë me humor, duke i
përngjarë herë-herë një papagalli
robotik, sidomos kur flet për politikë.
Përderisa situata gjithnjë
e më shumë përshkallëzohet, zjarrmia prek kulmin dhe duhet të veprohet.
Shtrohet pyetja: të pritet a të mos pritet. Njëri thërret për revoltë e tjetri
në të kundërtën thërret për mosrevoltë.
« Sa më shumë që presim, aq më keq për të », thërret Lulani e në anën
tjetër: « Mos u ngut. Kurrë mos u ngut, » ia pret Lulua, « Ditët nuk mund të
hyjnë në thes !».
E në mes të zjarrmisë, orteku i mbrendshëm i Lulashit, « njeriut që nxorëm
prej varrit po ja ku e kemi lënë tash përmbi dhe, as gjallë as vdekur » (
metaforë e Pashkut për Kosovën e atëhershme që nuk ndryshon shumë me Kosovën e
sotshme), shkrihet në cicërrimë zogjshë.
Dëgjohen vetëm ata. Jemi në një oazë qetësie para shpërbërjes.
Muzika e Liburn Jupollit
na prek si të rrahurat e zemrës që herë përshpejtohen, e herë rrallohen aq
shumë, sa gati nuk ndihen më. Si elektrokardiogram, që po i ikën vija, dhe kur
mendojmë se ç’do gjë merr fund, gjithçka rifillon.
« As zogjtë, Lulan, as zogjtë, nuk mund të fluturojnë e jo më na që s’kemi krahë…».
(Kritikë nga Arben Bajraktaraj për operën “Gof” të kompozitorit Liburn Jupolli.)
Studiuesi Sabri
Hamiti shquhet për studimet e tij në fushën e letërsisë shqipe, por edhe për
shkrimet në lëminë e kritikës letrare. Një qasje studimore përmbledhëse me
shkrime kritike për letërsinë shqipe është libri “Testamenti”[1] i
këtij autori. Ky studim ndahet në tri pjesë: lirika shqipe, leksione, testamenti. Ne do të merremi më shumë me
pjesën e fundit të këtij libri, pra me pjesën e tretë testamentin, me ҫ`rast autori në fjalë paraqet fazat kryesore të
zhvillimit të letërsisë shqipe. Fillimisht, duhet të theksojmë se letërsia
shqipe ka katër periudha të zhvillimit të saj: letërsia e vjetër shqipe (shek.
XVI-XVIII), letërsa e rilindjes apo romantizmi shqiptar (shek. XIX-XX), letërsia
moderne shqipe që zhvillohet ndërmjet dy luftërave botërore, më saktësisht gjatë
viteve 1912-1945, si dhe letërsia bashkëkohore shqipe që nis pas vitit 1945 e
vazhdon deri më sot. Ndërkaq, Letërsia e vjetër shqipe përfshin katër faza
zhvillimore: I. letërsinë filobiblike, II. letërsinë e bejtexhinjëve, III. letërsinë
e Voskopojës, IV. humanizmin shqiptar.
Letërsia filobiblike
Kjo
fazë e letërsisë së vjetër shqipe shënon një kthesë identitare dhe kulturore,
për shkak se paraqiten zhvillime të mëdha në fushën e letrave shqipe,
përkatësisht kemi shkrimet e para të dokumentuara në gjuhën shqipe gjatë
shekujve XVI-XVII. Pikësynimi i filobiblikëve ishin librat me karakter fetar
(biblik), meqë vetë emërtimi filobiblike,
me prejardhje nga greqishtja ka kuptimin dritë mbi Biblën. Mirëpo, përveҫ
botimit të librave fetarë, për filobiblikët shihej si e domosdoshme të
përktheheshin tekstet fetare, me qëllim që të përhapnin dijen për fenë,
njëkohësisht të përmbushnin nevojat e shumë besimtarëve të asaj kohe.
Sipas S.Hamitit (2018:241),
kundërreformacioni shënonte programin e kishës universale të Romës, parashihej që
interpretimet fetare të bëheshin nëpërmjet gjuhëve kombëtare. Zhvillimi i
gjuhëve kombëtare përdorej si mjet për të mbajtur popujt më afër katolicizmit-kishës.
Gjithashtu, kjo reformë paraqiste betejë mendore kundër luterizmit dhe
islamizmit në vendet ku këto lëvizje rrezikonin katolicizmin. Si rrjedhim i
këtyre rrethanave me karakter religjioz, pati ndikime edhe për fushën letrare-
letërsinë. Ndonëse u shkrua kryesisht letërsi e klerit katolik, e cila u
zhvillua në rrethin e Shkodrës dhe te arbërshët gjatë shekujve XVI- XVIII.
Megjithëkëtë, letërsia që u shkrua nga filobiblikët, përveҫ tematikave
religjioze (fetare), kulturore biblike, u plotësua edhe me elemente historike
për popullin shqiptar. Po ashtu, kishin shkruar edhe libra jofetarë të tipit të
fjalorëve, si dhe ishin shfaqur përpjekjet e para për mbledhjen e folklorit
(folkloristikën). S.Hamiti[2],
lidhur me shkrimet e letërsisë filobiblike vlerëson se “shkrimet filobiblike janë shkrime me karakter identitar që ndërlidhen
edhe me nivelin e shqipes së tyre, si gjuhë e formuar kishtare në konceptet
themelore, e mbështetur në fjalor me frymën e jetës material të shqiptarëve.”
Pra, duke qenë se kemi të bëjmë me shkrime të zotëruara nga karakteri doktrinar
i krishterë, kryeisht me tematikë e kulturë biblike, aty- këtu të plotësuara me
elemente historike, marrin cilësimin e
karakterizimin e letërsisë filobiblike.
Si përfaqësues i letërsisë
filobiblike është Jul Variboba, i cili shkroi librin “Gjella e Shën Mërisë Virgjër” (1566), pastaj kemi Lekë Matrëngën,
me librin e tij “E mbësuame e kërshterë”
(1592), brenda të cilit është shkruar një poezi katër vargëshe që merret si
poezia e parë në shqip. Gjatë kësaj periudhe janë edhe veprat e para të botuara
në gjuhën shqipe: “Meshari” (1555) Gjon Buzuku, “Doktrina e Kërshtenë” (1618), “Rituali
roman” (1621), “Pasëqyra e
t`rrëfyemit” (1621) të Pjetër Budit, “Cuneus
prophetarum” (Çeta e profetëve) e vitit 1685 e Pjetër Bogdanit, si dhe dy
veprat e Frang Bardhit “Dictionarium latino-epiroticum” (Fjalori
latinisht-shqip) i vitit 1635, “Skënderbeu”
(1636), e cila është provë argumentuese e historike për kujtesën shqiptare; njëherit
vazhdimësi e librit themeltar të letërsisë dokumentare dhe identitare shqiptare
“Historia e Skënderbeut “ shkruar nga
Marin Barleti gjatë viteve 1508-1510.[3]
Veprat e lartshënuara krijojnë një
lëvizje mendore dhe një ndërgjegje kulturore, ndërkaq autorët e këtyre veprave
krijojnë një periudhë të shkrimit të gjuhës e letërsisë shqipe. S.Hamiti[4],
këto vepra filobiblike i konsideron si përpjekje për të hartuar letërsi
origjinale. Prandaj, autorët e tyre të letërsisë së vjetër shqipe të shekujve
XVI-XVII, përkatësisht filobiblikët shquhen si protagonistë kulturorë e
shoqërorë, (edhe si prijës e udhëheqësh rebelimesh: Bud, Bogdani). Kurse, në
nivelin e autorësisë krijuese dallohen si përkthyes: Buzuku e Matrënga, e të
nivelit hartues të shkrimeve origjinale janë: Bardhi, Budi e Bogdani.
Sipas
S.Hamitit[5],
shkrimtaria e tyre kalon nëpër nivelet e shkrimit doktrinar fetar, në atë
dokumentar historik, si dhe në atë filozofik e letrar. Sipas tij, bazuar nag
pikëvështrimi letrar poezitë e Budit janë indikative (dëftore), me ndërthurje
tregimtare dhe mbështetje në gjuhën e folur- popullore, ndërsa poezitë e
Bogdanit kanë brenda ndërgjegjen e formës letrare dhe mbështeten në ligjërimin
alegorik e simbolik. Ndërkaq, shkrimet filologjike e historike të Frang Bardhit
kanë disiplinën e provave, të diskutimeve e të natyrës vërtetuese- shkencore.
Këta autorë janë krijues të një periudhe të parë të letërsisë shqipe sipas
Çabejt, referuar nga studimi i S.Hamitit.[6]
“Çeta e profetëve” (Cuneus prophetarum) e Pjetër Bogdanit
Bogdani
i përket grupit të filobiblikëve që krijuan shkrime origjinale, i cili shkroi
edhe poezi simbolike dhe alegorike. Vepra, me të cilën përfaqëson shkrimet
origjinale, njëkohësisht edhe përfaqësuese e korpusit të tij është“Çeta
e profetëve”e botuar në
vitin 1685 në Padovë të Italisë, pas shumë pengesave nga Vatikani, madje ishte
ndaluar në vitin 1675.
Kjo vepër i përkushtohet kardinalit Barbarigo dhe ndahet në dy pjesë: e para
flet për krijimin e botës, profetëve dhe sibilave, kurse pjesa e dytë flet mbi
jetën e Jezu Krishtit- jetën, vdekjen dhe ringjalljen e tij. Vepra në fjalë
është libri i pare original në shqip dhe njëri ndër më rigorozët deri më sot sa
i përket strukturës tekstore, shkruar në dy shtylla, në dy gjuhë:
shqip-italisht. Qysh në parathënien e veprës Bogdani shpreh qëllimin e tij
kryesor; shkrimin e gjuhës shqipe dhe teksti i tij ka mbështetje filozofike,
elemente tregimtare në prozë, ndërsa poezitë I klasifikohen në tri grupe: poezi të krijimit, të sibilave dhe të
përkushtimit.
Sipas S.Hamitit[7],
me këtë vepër Bogdani, të cilën e cilëson kanonike, provon e jep argument të
burimeve kishtare, filozofike e poetike. Referencat poetike i merr nga letërsia
e vjetër greke (Homeri), latine (Virgjili), kurse referencat filozofike te
filozofi antik (Aristoteli) e te filozofi i krishterë (Augustini). Sipas tij,
kjo prove dhe argumentim i shkrimit kanonik-katolik e cilëson Bogdanin si
njohës të mirëfilltë të botës dhe prodhues të tekstit autorial që përfshin tri
nivele: doktrinar, njohës e poetik. Këtë teori e dëshmon edhe praktikisht me strukturën e
veprës, veҫanërisht me pjesën e parë. Pas shkallës së parë mbi krijimin e
Njeriut, shkallës së dytë- krijimin e Qiellit, shkallës së tretë- krijimin e
zbulimin e profecive, si dhe shkalla e katërt është e tërë bota poetike e
Bogdanit që lidhet me shkallët paraprake. Bogdani, duke trajtuar procesin e
krijimit hyjnor dhe duke artikuluar (nyjëtuar) procedurën e ligjërimit hyjnor e
vë veten në shkallën e sprovimit të rëndë të identifikimit të Krishtit Hyj e të
Poetit. Kështu, ai gjen figurën e mesme kalimtare të Sibilave, me të cilat mund
të identifikohet me status të krijuesit e të moralitetit: si thënës e pasthënës
me status të kërkimit të shenjtnisë në botën e njeriut të pastër e të drejtë-
të vërtetë. Në fakt, Kankët e Sibilave
mbyllin strukturën e doktrinës, për të hapur strukturën e re- Një Jetë të
Njeriut (Jezuesit) që parathotë doktrinën e re.
Si përfundim, veprën “Çeta
e Profetëve” me titullin original “Cuneus
prophetarum”të Pjetër Bogdanit,
studiuesi S.Hamiti[8]
e paraqet si traktat teologjik e filozofik, si kryevepër të letërsisë shqipe
filobiblike, të cilën autori e shkroi në tri gjuhë: shqip, italisht e
latinisht. Studimi i trigjuhësisë së tij paraqet hyrjen thelbësore të studimit
të strukturës së veprës dhe ideologjisë së Bogdanit.
[1] Botuar
nga ASHAK, Seksioni i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, më
25 tetor 2018
Manifestimi kulturore “Lidhja na Bashkon” vjen me edicionin e VI me radhë, përcjellë KultPlus.
Hapja zyrtare e këtij manifestimi
bëhet në ora 18:00 me një fjalë përshëndetëse nga Selam Sulejmani, kryetar i
Shoqatës për kulturë dhe art “Tradita”.
Gjithashtu një fjalë rasti do ta
mbaje edhe përfaqësuesi/ja e Komunës së Tetovës, përfaqësuesi i Ministrisë së
Kulturës të RMV-së, prof. Dr. Zeqirja Idrizi – Referat përkujtimor për
veprimtarët tetovarë, pjesëmarrës në ngjarjen historike të Lidhjes së
Prizrenit, ku pas këtyre fjalëve do të ketë edhe një pikë muzikore në piano dhe
violinë.
Gjithashtu, në orën 18:30 do të bëhet
edhe ndarja e çmimit kombëtar “Ali Vokshi”. Çmimi kombëtar “Ali Vishko” jepet në bazë të Statutit të Shoqatës për
kulturë dhe art “Tradita” dhe i njëjti u ndahet personaliteteve nga vendi,
rajoni e bota, në çdo përvjetor të Lidhjes së Prizrenit.
Çmimi kombëtar ,,Ali Vishko” u ndahet personaliteteve për vepër jetësore,
për kontribut të shquar dhe për arritjet me rëndësi të veçantë në lëmin e
arsimit, të shkencës dhe të kulturës shqiptare.
Ndërsa, prof. Xhelal Zejneli do të lexoj një referat për laureatin
e vitit 2019. Tutje do të ketë një pikë artistike në flaut.
Në ora 18: 45 ky manifestim
vazhdon me orën letrare ku marrin pjesë poetë, përkatësisht shkrimtarë të
njohur të cilët do t’i lexojnë poezitë e tyre si dhe nxënës e studentë të cilët
do t’i deklamojnë poezitë e poetëve të njohur të letërsisë shqiptare dhe të
letërsisë botërore.
Ora 19: 15 është caktuar për
ndarjen e mirënjohjeve. Mirënjohje do t’u jepet personaliteteve që kanë dhënë
kontribut të veçantë në zhvillimin e kulturës, të gjuhës dhe të historisë, që
kanë punuar për afirmimin e vlerave atdhetare dhe që kanë vepruar me përkushtim
për arritjen e aspiratave kombëtare.
Krejt për fund do të jepet edhe një pikë muzikore me çifteli duke bërë kështu edhe përmbylljen e këtij manifestimi. / KultPlus.com
Muzikë, shfaqje minitetarle, personazhe që sjellin copëza nga kulturat e vendeve te ndryshme tashme i gjen te reja ne kryeqytet.
Nje shfaqje interesante e gërshetuar me muzikën, teatrin dhe elemente te tjere dhuruan artistet spanjolle. Publiku shijoi historinë e dashurisë se dy te rinjve ëndërrimtar Olivias dhe Oliverit, që dashurohen ndërkohë që praktikohen ne nje teatër te vogël.
Mbrëmja e se hënës vijoji me Egjiptin, me grupin emblematik, Reda Troup pjesëtaret e te cilit interpretuan muzikën tradicionale te vendit te tyre.
Performaca te ndryshme dhe grupe te tjera do të perfromojne për publikun deri ne fund te Majit ne skenën e improvizuar tek Reja. / VizionPlus/ KultPlus.com
Bashkëthemeluesi i Pink Floyd, Roger Waters po bën një jetë të zakonshme edhe pse ka një bagazh të madh të famës.
Rokeri 75-vjeçar ishte i veshur thjeshtë duke pritur trenin në njësinë e gjashtë të metrosë në Manhattan dhe merrte me vete edhe një qen.
Udhëtarët erdhën dhe shkuan, kryesisht pa e vërejtur këngëtarin, i cili u fut në “Hall of Fame” të “Rock and Roll” në vitin 1996.
Pavarësisht ndarjes nga Pink Floyd në vitin 1985, Waters ka vazhduar të performojë këngë të grupit të tij të mëparshëm si “Another Brick in the Wall”, “Mother” dhe “Money” që kur filloi të mbante koncerte si solo këngëtar në vitin 1999.
Një film i bërë rreth Watersit, ‘156 performance Us + Them turne”, i cili përfundoi në vitin 2018, gjatë këtij viti do të shfaqet në kinematë botërore. /Telegrafi/ KultPlus.com
Filmi i metrazhit të gjatë “Shpia e Agës” me skenar dhe regji nga Lendita Zeqiraj do ta hapë konkurencën ‘East of the West’ në njërin nga festivalet më të rëndësishme Europiane dhe Botërore, në Karlovi Vari (Karlovy Vary) të Çekisë.
Filmi përcjellë Agën (Arti Lokaj) 9 vjeçar i rritur me nënën e tij në një shtëpi jashtë qytetit. Ai mëson serbisht nga Zdenka, një grua e nacionalitetit tjetër, në mënyrë që ta gjej babain e tij për të cilin mendon se është në burg në Serbi. Hapja e konkurencës ‘East of the West’ në Karlovi Vari (Karlovy Vary) me filmin e Lenditës është momenti më rëndësishëm i radhës për kinematografinë kosovare.
Me rastin e bërjes publike të lajmit për hapjen e Karlovi Varit me filmin “Shpia e Agës”, skenaristja dhe regjisorja e filmit u shpreh: Jam shumë e nderuar që filmi im “Shpia e Agës” do të hapë programin konkurencës ‘Easy of The West’ në festivalin e Karlovi Varit, një festival të filmit me kaq nëm boteror. Realizimi i këtij filmi nuk ka qenë fare i lehtë, na është dashtë shumë kohë, përpjekje e sakrifica. Ishte shumë sfiduese por njëherit edhe përvojë e mrekullueshme. Jam shumë e lumtur që udhëtimi i tij po fillon. Filmi do të shihet nga shumë njerëz dhe do të flasë me botën. Për mua kjo është ajo që më bën të ndjehem tanimë e shpërblyer.
Shtëpia e Agës ka për producent Bujar Kabashin. Rrolet i luajnë: Arti Lokaj, Rozafa Çelaj, Adriana Matoshi, Shengyl Ismaili, Melihate Qena, Basri Lushtaku, Rebeka Qena, Molikë Maxhuni, Egla Ceno etj.
Filmi “Shpia e Agës” është bashkë-prodhim në mes Kosovës, Kroacisë, Francës, dhe Shqipërisë me shtëpitë prodhuese N’ART FILMS mbështetur nga Qendra Kinematografike e Kosovës, bashkëprodhuesit WOOF FILMS nga Kroacia; Sacrebleu productions nga Franca; si dhe Ska-Ndal Productions dhe SY13 Films nga Shqipëria mbështetur Qendra Kombëtare e Kinematografisë.
Këngëtarja e hitit “Let you love me”, ka inçizuar fshehtazi dy këngë me reperin xhamajkan Sean Paul, e njëra këngë e cila quhet “Call on me” do të publikohet më vonë këtë vit.
Për një intervstë, Sean tha “Unë dhe Rita kemi njohur njëri tjetrin që sa kohë”, “Ne po punojmë e po mundohemi të vendosim se cila këngë është më e mira që ta publikojmë.”
Kënga është zbuluar se trajton temën e familjes dhe shoqërisë dhe rëndësinë e tyre.
“L’Œuvre” ka botuar, të martën e 18 korrikut 1939, në faqen n°2, një shkrim në lidhje me vendimin e marrë nga mbreti Zog dhe mbretëresha Geraldinë në kryeqytetin letonez, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :
Dy
udhëtarë, një mbrëmje…
“Ish-mbreti
Zog i Shqipërisë dhe mbretëresha Geraldinë, të cilët do të shkojnë në Londër, ishin
në Riga ditën që kaloi. Ishte mbrëmje kur treni i tyre arriti në stacion.
Ata
ishin duke u përgatitur që të shkonin në hotelin e vetëm të madh në qytet, kur
mësuan se ky hotel quhej “Hotel Roma”.
Atëherë, ata refuzuan të zbrisnin nga treni, dhe e kaluan natën në vagonin e tyre.”
Hapja e edicionit të gjashtë të festivalit “Mirëdita, dobar dan!”, do të bëhet nesër, me 29 maj në ora 19:00, në Beograd.
Festivali “Mirëdita, dobar dan!”, ngjarje kjo unike që ka prezantuar skenën kulturore dhe shoqërore të Kosovës në Beograd që nga viti 2014, do të mbahet nga 29 maji deri më 1 qershor të këtij viti. Qëllimi i festivalit është që përmes prezantimit të artistëve dhe performuesve të cilët përfaqësojnë skenën kulturore e bashkëkohore të Kosovës të bashkojnë komunitetet shoqërore e kulturore të Kosovës dhe Serbisë dhe të krijohet një traditë bashkëpunimi, që do të kontribuoj në arritjen e një normalizim të qëndrueshëm të marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë.
Këtë vit, festivali zhvillohet në një periudhë specifike, kur marrëdhënia midis Prishtinës dhe Beogradit është në nivelin më të ulët që nga fillimi i Marrëveshjes së Brukselit. Një krizë e dukshme politike po reflektohet në jetën e përditshme të qytetarëve në Kosovë dhe Serbi. Kjo dekurajon më tej bashkëpunimin mes dy shoqërive, jo vetëm në sferën kulturore, por edhe në tregti, sport, arsim dhe në të gjithë sektorët e tjerë. Festivali i dërgon një mesazh të qartë publikut dhe elitës politike të Kosovës dhe të Serbisë – barrierat duhet të thehen, jo të ndërtohen.
Ashtu sikur edhe gjatë viteve të kaluara, edhe këtë
vit vizitorët do të kenë mundësi të mësojnë më shumë për skenën kulturore të
Kosovës përmes një sërë dramash, shfaqjesh, filmash, koncertesh dhe
ekspozitash. Një pjesë e festivalit do t’i kushtohet diskutimeve dhe debateve
për të ardhmen e marrëdhënieve Prishtinë – Beograd dhe rëndësinë e
bashkëpunimit për të dy shoqëritë.
Hapja zyrtare e festivalit “Mirëdita, dobar dan!” do të bëhet të mërkurën me 29 maj me shfaqjen e filmit “Cold November”, me regji të Ismet Sijarinës, film ky i cili është prezantuar në shumë festivale ndërkombëtare të filmit të cilat kanë rezultuar me dy çmime dhe tre nominime. Një ngjarje (event) e cila do t’i paraprijë hapjes do të jetë performanca artistike “Let’s make love” nga Shkumbin Tafilaj. Gjatë festivalit, publiku do të ketë mundësinë të shoh filmin dokumentar “Ferdonija”, film ky nga Gazmend Bajri dhe Shkurte Dauti, i cili tregon jetën e një gruaje që ka humbur tërë familjen e saj gjatë luftës së fundit në Kosovë. Një shfaqje teatrore me regji nga aktori dhe regjisori i famshëm shqiptar Enver Petrovci e titulluar “Kreolet e Ballkanit” do të prezantohet gjatë festivalit për të gjithë dashamirësit e teatrit. Gjatë festivalit do të organizohen tre debate të ndryshme për të diskutuar çështje lidhur me personat e pagjetur, shkrimin e dramave të reja në Kosovë dhe librat e historisë. Së bashku me këto debate, do të promovohen tre botime specifike: Libri i Kujtesës me tregimet e familjeve të të pagjeturve “Të jetosh me kujtimet e të pagjeturve” të botuar nga forumZFD në Kosovë dhe Integra, “ONE FLEW OVER THE KOSOVO THEATER – Një Antologji e Dramës Bashkëkohore nga Kosova” botuar nga Multimedia (Kosovë) dhe Beton (Serbi). “Historia e Kosovës në tekstet e historisë së Kosovës, Shqipërisë, Serbisë, Malit të Zi dhe Maqedonisë”, shkruar nga Shkëlzen Gashi dhe botuar nga Alter Habitus.
Performanca përmbyllëse e edicionit të këtij viti do të jetë
një koncert shumë emocionues i grupit trio “Don’t listen to your neighbours”
nga Kosova, të cilët janë të mirënjohur sepse kanë mbajtur gjithmonë një
koleksion të rafinuar të repertorit tradicional shqiptar dhe në vitet e fundit
ata kanë zhvilluar një stil mjaft unik me elemente të xhazit të cilat na vijnë
në mënyrë të sofistikuar. Më pas, performanca e DJ Matale-s nga Prishtina
do të përmbyllë festivalin “Mirëdita, dobar dan!” 2019.
Frymëzim për festivalin “Mirëdita, dobar dan!” është aktori
i mirënjohur shqiptar, kosovar, jugosllav por edhe i tërë botës, Bekim Fehmiu i
cili simbolizon unitetin por edhe ndarjen, por gjithashtu edhe mundësinë e
bashkimit të dy hapësirave kulturore në një të vetme.
Festivali do të mbahet në disa lokacione. Hyrja, si në vitet
e kaluara, do të jetë pa pagesë.
Festivali organizohet nga Integra (Kosovë), Nisma e të Rinjve për të Drejtat e Njeriut (Serbi), dhe Iniciativa Qytetare (Serbi), me mbështetjen e Fondacionit Kosovar për Shoqëri të Hapur (KFOS), Fondacioni për Shoqëri të Hapur në Serbi, Rockefeller Brothers Fund (RBF), Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Republikës së Kosovës. / KultPlus.com
Hava Bekteshi është një ekonomiste nga qyteti Neustadt afër Hamburgut, Gjermani. Ajo ka migruar nga Maqedonia në Gjermani, me prindërit, kur ka qenë vajzë 14 vjeçe.
Muzika autoktone shqiptare dhe instrumenti më i njohur shqiptar, çiftelia, ka qenë gjithmonë pjesë përbërëse e kohës së lirë në shtëpinë ku Hava është rritur, shkruan albinfo.ch. Në këtë mënyrë ky instrument është bërë që nga fëmijëria e hershme mjet për shprehjen e ndjenjave, mallit e dhembjes, edhe për Havën.
Me kohë, çiftelia e saj ka kaluar muret e shtëpisë dhe të familjes së saj, duke zënë gjithnjë më shumë vend edhe në shkolla, orkestra, mese artistësh, dhe kudo ku ekonomistja shqiptare ka gjetur mundësinë për ta bërë të njohur këtë pjesë të traditës shqiptare.
“Kam marrë pjesë në festivale të ndryshme, në bashkëpunime me muzicientë të zhanreve të ndryshme ku gjithmonë e kam përfshirë çiftelinë. Pastaj kam zhvilluar projekte me nxënës gjermanë, projekte në teatëro, si në Teatrin Gjerman “Deutsches Schauspielhaus” por dhe jashtë Gjermanisë, në qyettet si Venedik, Lyon, etj.”, thotë Hava Bekteshi për albinfo.ch.
Por, si kurorëzim të përpjekjeve të saj në këtë drejtim, Hava e konsideron paraqitjen në koncertin e realizuar bashkë me Filharmonë e famshme të Hamburgut (Elbphilarmonie). Kjo është realizuar të shtunën që shkoi, më 25 maj, në kuadrin e projektit “Stadtlied” (Kënga e qytetit) që u zhvillua në Hamburg.
“Mbrëmë në Elbphilharmonie, në Hamburg jam paraqitur me çifteli nën tingujt e këngës sime të bukur shqipe „Tingellon teli i Çiftelisë“! Kështu, çiftelia është parë e dëgjuar për herë të parë në një koncert të tillë madhështor”, shprehet Hava Bekteshi për albinfo.ch. “Ka qenë diçka kaq e pabesueshme dhe unë jam shumë mirënjohëse që pata mundësi të qëndroj në këtë skenë gjigante së bashku me kaq shumë artistë tjerë profesionistë”.
Ajo është zgjedhur si njëra ndër portagioistet e këtij komcerti madhështor. Për koncertin kanë raportuar edhe televizione të ndryshme gjermane, të cilat kanë bërë edhe portretin e Hava Beksteshit.
Koncertit në fjalë i ka paraprirë një përgatitje e gjatë dhe intensive përmes provave dhe punëtorive të ndryshme. Aty kanë marrë pjesë mbi 100 persona, të gjinive, moshave, profesioneve dhe prejardhjeve të ndryshme.
Qëllimi i këtij projekti të kurorëzuar me koncertin e madh ka qenë prezantimi i qytetit të Hamburgut si një qytet kozmopolit dhe laraman, të cilin e pasuron prania e një numri të madh komunitetesh me prejardhje të ndryshme. / albinfo.ch / KultPlus.com
Bashkia e Lezhës në bashkëpunim me Zyrën e Punësimit Lezhë po planifikojnë hapjen e një kursi për guidë turistike rajonale. Ky është një shërbim i munguar në qarkun e Lezhës, por shumë i nevojshëm për drejtimin që ka zona, turizmin. Bashkia e Lezhës fton të gjithë personat e interesuar të cilët janë mbi moshën 18 vjeç që të regjistrohen për të përfituar kursin falas.
“Nëse je mbi 18 vjeç, zotëron gjuhë të huaj dhe je i apasionuar, atëherë ke mundësinë për t’u paraprirë guidave turistike”, thuhet në njoftimin e kësaj bashkie.
Kandidatët të cilët janë të interesuar duhet të drejtohen pranë Zyrës së Turizmit. / atsh / KultPlus.com
Kohët e fundit këngëtarja është gjithnjë e më shpesh në media për promovimin e albumit dhe turneut të saj, kështu që pati një intervistë edhe për agjencinë e lajmeve “Deutsche Presse-Agentur”. Por një pyetje e gazetarit me këtë rast e kishte nxjerrë nga takti tërësisht dhe bëhet fjalë për faktin se ajo po u afrohet të tridhjetave dhe për amësinë.
“Nuk do t’i përgjigjem kësaj pyetjeje. Mendoj se kurrë nuk do ta kishit pyetur ndonjë koleg timin mashkull kur ai i mbush 30 vjet”, – e kritikoi Swift (29) gazetarin dhe ia bëri të qartë se pyetjen e konsideron seksiste dhe të papërshtatshme.
Edhe pse nuk ka fëmijë, ‘Swift’ i quan fëmijë të saj macet e saj të shumta. Megjithatë, zemrën, pas disa lidhjeve të trazuara dhe të dështuara, ia ka pushtuar aktori britanik Joe Alwyn (28), ndërkohë që Taylor e mban këtë shumë diskrete, shkruan KOHA Ditore.
Ajo po përpiqet të kalojë gjithnjë e më shumë kohë me familjen dhe të dashurit e saj, ndërsa së fundi ka qenë përsëri së bashku me nënën e saj për ta luftuar sëmundjen e saj të rëndë. Të dy prindërit e saj e mbijetuan kancerin, ndërsa nëna përsëri po lufton për jetën e saj. Në një intervistë për revistën “Elle”, Swift foli për diagnozën e rëndë dhe pranoi se ajo e kishte prekur shumë.
Është në ethet e sfilatës “Show me” që do të mbahet në Paris, dhe disenjatorja shqiptare Ariana Krasniqi në pasarelat e kësaj sfilate të madhe do të paraqitet me koleksionin e saj “Enigmë”, shkruan KultPlus.
Emërtimi
i këtij koleksioni në gjuhën shqipe ka një rëndësi të madhe për disenjatoren
shqiptare, pasi që, vetë Ariana Krasniqi ka treguar se emërtimi i koleksionit në gjuhën shqipe ka për
qëllim që të identifikohet në pasarelet e Parisit si një disenjatore shqiptare.
“Show
me” do të mbahet në muajin korrik, kurse Ariana Krasniqi do të paraqitet me tetë
veshje, me ngjyra tipike të preferuara të Arianës si: ngjyrë vjollcë dhe rozë.
“Si
fëmijë kam pasë ëndërr që gjithmonë të merrem me dizajn, dhe vështirë kam besu
se do të bëhet realitet”, ka thënë Ariana Krasniqi, e cila ka shtuar se gjatë
studimeve ka qenë shumë e vështirë për të që në të njëjtën kohë të vlerësohet
edhe me nota të larta, por edhe të realizojë koleksione që zgjojnë interesim.
“Konkurrenca
në botën e dizajnit konsiderohet si profesioni me konkurrencën numër një në botë.
Tash pas katër viteve stres dhe lot pa fund, po prezantohem si një shqiptare e
lindur dhe e rritur në Gjermani. Paraqitja në sfilatën e Parisit është jo vetëm
një ëndërr, por dicka e papërshkrueshme”, ka thënë Krasniqi për KultPlus.
Ariana
Krasniqi ka treguar për KultPlus se edhe përkundër vështirësive të mëdha, ajo
ka punuar me përkushtim të madh deri te ky sukses, që mos të jetë një dizajnere
vetëm brenda Gjermanisë, por me përmasa ndërkombëtare.
Kurse sa i përket emërtimit të këtij koleksioni “Enigmë”, ajo ka thënë se këtë titull e ka vendosë pikërisht për faktin se sikurse që enigma është e vështirë për tu zbërthyer, edhe veshjet e saja të kenë një këndvështrim jo të lehtë për ta zbërthyer. Ajo ka shpjeguar më tej se në këtë koleksion ka punuar me dicka që nuk i do. Ajo thekson se nuk është adhuruese e luleve, dhe pikërisht me lule ka punuar fustanet e këtij koleksioni.
“Lulet i kam qepur me dorë në fustane, në cdo vend ku janë qepur lulet, kanë një mesazh të veshjes. Veshja parë e ka titullin : can you imagine the pain of overthinking? veshja e dytë: stucked in! veshja e tretë : I can see but once I was blind veshja katërt: behead , veshja e 5: everytime i close my eyes it‘s like dark paradise, veshja 6: which one will you let it grow? , veshje 7: i overthink, i overlove, i overfeel i am the sea or i am nothing dhe veshja 8: i said too much why do i always spill”, ka thënë Krasniqi.
Lulet në këto fustane janë dizejnuar në formën e trurit, kurse krejt kjo sfilatë do të prezantohet më 3 korrik, dhe përpos që ata që mund ta shohin nga afër këtë sfilatë, sfilata “Show me”, do të transmetohet live edhe nga organizatorët./KultPlus.com
Janë përgatitjet e fundit rreth realizimit të shfaqjes “Kafe Llafe” me regji të Qëndrim Kqikut e që do të vjen premierë në Teatrin Kombëtar të Kosovës, shkruan KultPlus.
Qëndrim
Kqiku ka bërë të ditur se kjo shfaqje do të prezantohet me premierë më 7
qershor.
Me
rolet e tyre në këtë shfaqje do të paraqiten aktorët: Qendrim Kqiku e Besnike
Arifi, kurse skeongrafia është punuar nga Blinera Veliu, me kompozim e me drita
të Liridon Bejta, dizjaner konceptual të Diell Demjaha.
Në këtë shfaqje asistent regjie është Besnike Arifi, kurse kjo shfaqje është mbështetur nga Ministria për Kulturë, Rini dhe Sporte, me asistent prodhimi të projektit: Avni Dalipi, Qendra Multimedia si dhe Akadamia e Artave Dramtaike./KultPlus.com
Radi gjatë karrierës së tij ka kënduar plot hite, por ne sot do të kujtojmë një paraqitje me një emër tjetër që asokohe ishte në fillimin e karrierës së saj.
Dhe duket se bashkëpunimi me Radin, për Mariza Ikonomin ishte një fillim e ogur i mbarë drejt karrierës. Në Festivalin e madh të Fundvitit në Radio Televizionin Shqiptar, në vitin 1994, dyshja erdhën me këngën “Telefonatë zemrash”, shkruan KultPlus.
Tekstin e këngës e shkroi Xhevdet Reshaj ndërsa muzika ishte e Radit, me orkestrim të Edison Misos. Teksti i fuqishëm tregon një lidhje mes vajzës dhe babait të saj, një marrëdhënie gjithmonë shumë e dashur për çdo fëmijë.
Asokohe kënga u pëlqye dhe dëgjohet edhe sot, ndërsa Festivalin e fitoi në fund Mira Konçi. / KultPlus.com
Hajde puthemi si atëherë, Me faqe t’skuquna e dridhje kambësh! Hajde puthemi si atëherë, me afsh e zjarr, Kur krahnori prej veni dojke me dalë… Hajde po bajmë dashni si atëherë, masi kanë fjet’ qentë, para se me u knu ezani, Kur trupat tanë digjeshin flakë midis acari! Hajde po përlahemi n’oborrin e kishës, e rrëfimet tona le t’ia varim priftit n’qafë. Si atëherë kur çirreshim me bërtima, E prapë duart njani-tjetrit ia puthshim pa nal’ Si atëherë , kur faj nuk kishim, faj nuk dinim, faj nuk njihnim, Veç putheshim, putheshim, putheshim… Keshnim e kjanim se duheshim. /KultPlus.com
Vdiq e vetme dhe u varros nga varrmihësit. Kur e zhvarrosën vite më vonë, u pa se duart e saj ishin të lidhura me tela me gjemba.
Lindi më 10 shkurt të vitit 1917, në Adanë, të Turqisë. Në vitin 1921, familja e saj kthehet në Shqipëri dhe vendoset në Gjirokastër, ku Musineja kreu shkollën fillore. Nëntë vjet më vonë, familja Kokalari vendoset në Tiranë. Në vitin 1937, Musineja mbaroi shkollën e mesme “Nëna Mbretëreshë” dhe më pas shkoi për studime në Universitetin e Romës, në Itali, të cilin e mbaroi shkëlqyeshëm në vitin 1941. Ajo botoi librin e saj të parë “Seç më thotë nëna plakë” në vitin 1939. Ishte viti 1943, kur Musine Kokalari së bashku dhe me disa shokë të tjerë formuan Partinë Socialdemokrate. Një vit më vonë, me përpjekjen e saj, doli numri i parë i gazetës “Zëri i Lirisë”.
Në vitin 1944, botoi librin e saj të dytë “Rreth vatrës”, ndërsa më 12 nëntor të po këtij viti u pushkatuan vëllezërit e saj, Muntaz e Vesim Kokalari. Katër ditë më vonë e arrestuan dhe Musinenë, të cilën e mbajtën 17 ditë në burg. Në janar të vitit 1945, u botua libri i tretë i Musine Kokalarit “Sa u tund jeta”. Më 23 janar të vitit 1946, ajo u arrestua nga banda komuniste ne pushtet për së dyti nga forcat e Mbrojtjes së Popullit e gjyqi e dënoi me 20 vjet heqje lirie. Në vitin 1961, e nxjerrin nga burgu dhe e internuan në Rrëshen, ku dhe doli në pension me gjysmë page. Në vitin 1981, sëmuret nga sëmundja e kancerit, që dy vjet më pas do ta largonte përgjithmonë nga jeta. Dhjetë vjet më vonë, pra në vitin 1993, Presidenti i Republikës i dha pas vdekjes medaljen “Martir i Demokracisë”.
“Për shëndetin tim nuk i drejtohem kujt, aq më pak atij që kishte në dorë të më lehtësonte dënimin”. Kështu shkruante Musineja vetëm pak kohë para se të vdiste, duke lënë të kuptohej se “ai” nuk ishte veçse Enver Hoxha, i cili u kujdes deri në fund për dënimin e saj. E konsideruar si kundërshtare e regjimit komunist, ajo u dënua me 20 vjet burg dhe më pas u internua për 22 të tjerë në Rrëshen, ku vdiq më 14 gusht 1983, nga kanceri.
Bashkëkohësit tregojnë se nuk iu dha mundësia as të kurohej në spitalin onkologjik. Vdiq e vetme dhe u varros nga varrmihësit. Kur e zhvarrosën vite më vonë, u pa se duart e saj ishin të lidhura me tela me gjemba./KultPlus.com
Në Javën e Modës në San Paulo, Brazil, sfiluan modelet më të mira me veshjet e stilistëve më me emër.
Por sfilata është zhvendosur në burgun e sigurisë së lartë të Adriano Marrey. Të burgosurit sfiluan për të prezantuar koleksionin e rrobave të dizajnuara nga stilistët, po ashtu të burgosur.
Oborri i burgut u kthye në një pasarelë ku u prezantuan koleksionet shumëngjyrëshe të punuara me grep.
Stilistët ishin ulur rreth mureve duke admiruar punën e njëri-tjetrit. Ndërsa disa të tjerë po përfundonin krijimet e tyre.
Stilistët vendosën që rrobat të kishin shumë ngjyra për të thyer ngjyrën gri të mureve të burgut.
Shfaqja e pazakontë ishte pjesë e një projekti për rehabilitimin e të burgosurve duke i mësuar ata të thurin me grep.
Programi është futur në burg prej tre vjetësh dhe ishte ideja e stilistit brazilian, Gustavo Silvestre.
Të burgosurve, që i bashkohen programit, i ulet dënimi me nga një ditë për çdo 12 orë kurs që bëjnë.
Shumë nga të burgosurit po vuajnë dënime për krime si trafikim droge apo vjedhje./oranews/ KultPlus.com
Kolegji Universum ka hapur kampusin e katërt inovativ në Kosovë, objekt ky i cili dukshëm do të ndikojë në rritjen e cilësisë së mësimit dhe do të rris kapacitetet e Kolegjit Universum për pranimin e studentëve të rinjë.
Objekti i ri gjendet në Magjistralen Prishtinë – QMI tek rrethi i Marigonës dhe transporti nga Prishtina sigurohet ngaKolegji Universum për të gjithë studentët.
Përveq kampusit të ri modern, Kolegji Universum këtë vit ka shtuar programe të reja studimi dhe numrin e bashkëpunimeve me Universitetet Evropiane duke e ngritur në 395 numrin e BURSAVE Ndërkombëtare që do të ofrohen për këtë vit për studentë për shkëmbim në 26 shtete të BE-së dhe Turqi.
Deri tani 103 studentë të Kolegjit Universum dhe 83 staf akademik dhe administrativ kanë përfituar nga kjo mundësi.Kliko këtu, shiko fotot e disa prej studentëve përfitues të këtyre bursave.
Kam zbritë tu’ ta mbajtë dorën, t’paktën një milion shkallë Dhe tash që s’je ma, boshllëku asht në çdo hap. Gjithsesi i shkurtë ka qenë udhëtimi ynë i gjatë. I imi ende vazhdon, s’ka ma nevojë për rastësitë, rezervimet, kurthet, përbuzjet e atij që beson se realiteti asht ai që shikon. Kam zbritë miliona shkallë tu’ ta mbajtë dorën Jo veç pse me katër sy ndoshta shihet ma mirë. Me ty i kam zbritë sepse e dija që nga ne të dy T’vetmit sy të vërtetë, edhe pse kaq të turbullt, ishin të tutë. Përktheu Orjela Apolloni./ KultPlus.com
Punonjës të Institutit për Shkencat Historike dhe Studimore Arkivore të Universitetit “Charles” në Pragë, vizituan ambientet e Drejtorisë së Përgjithshme të Arkivave.
Gjatë vizitës ata u njohën me hapat e parë që një studiues ndjek në momentin që hyn në arkiv.
Ata vizituan vendruajtjen, sallën e studimit ku iu shpjegua edhe sistemi online se sa lehtë aksesohet, për gjetjen dhe blerjen e dokumenteve online.
Më pas vizituan laboratorin e restaurimit dhe me interes panë procesin se si restaurohet një dokument.
Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave është organi më i lartë i rrjetit arkivor kombëtar. Dokumenti i parë që ruhet në Arkivin Qendror Shtetëror, që bën fjalë për përpjekjet drejt krijimit të një Arkivi Qendror, është vendimi i datës 02.01.1932 i Këshillit të Naltë të Shtetit, për shqyrtimin e projektrregullores, për regjistrimin e ngjarjeve me rëndësi. Në këtë projektrregullore, parashikohej edhe krijimi i Arkivit të Përgjithshëm të Shtetit. /A.T.SH/ KultPlus.com
Mbrëmja e tretë e edicionit të 18-të të Festivalit ReMusica mirëpriti dy mysafire shumë të veçanta nga Shqipëria. Nën titullin “Udhëtimi Dimëror” mezzosopranoja Vikena Kamenica dhe pianistja Merita Rexha Tërshana sollën një mbrëmje të pasur muzikore. Kjo mbrëmje në qendër pati dy kompozitorë, Franz Schubert dhe Avni Mulën, shkruan KultPlus.
Mbrëmja filloi me “Një udhëtim dimri”, një cikël
këngësh për zë dhe piano kompozuar nga Franz Schuber (D. 911, botuar si OP.89 në
1828). “Një udhëtim dimri” i cili ka 24 pjesë është krijuar duke u bazuar në 24
poezi të shkruara nga Wilhelm Müller. Ky
është cikli i dytë i krijuar nga Schubert me poezi të Müller, pasi që ai më parë
kishte kompozuar “Die schöne Müllerin” (D. 795, Op 25, 1823).
Të dy ciklet ishin shkruar fillimisht për zërin tenor, por shpesh ndryshuar për t’iu përshtatur edhe vokaleve të tjera. Të dy veprat janë të njohura, pasi që kërkojnë vëmendje, si të dëgjuesit ashtu edhe të interpretuesit për shkak të shkallës së tyre dhe koherencës strukturore. Pianistja Merita Rexha Tërshana, e cila ka performuar disa herë në Prishtinë, është shprehur se ky ka qenë një nga koncertet më të mira që ka realizuar në Kosovë e që sipas saj do i mbetet gjatë në kujtime.
“Ishte dëshirë e jonë për të sjellë këtë muzikë të bukur të Schubertit që është një udhëtim dimri por i sjellë në pranverë dhe kisha pak frikë se mos trishtimi, melankolia, nostalgjia e muzikës do të ndikonte tek publiku në mënyrë të trishtë, por jo. Për fat të mirë, ndonjëherë duhet edhe melankolia, pasi që ne e dimë se pas një dimri gjithmonë ka një pranverë. Kështu që, ndonjëherë njeriu ka nevojë të reflektojë dhe ta kapi trishtimin për të kuptuar dhe për të shijuar më mirë gjërat e tjera. Dua të them edhe se kjo është muzikë shumë elitare, shumë akademike dhe kërkon një publik të specializuar, dhe publiku kosovar është gjithmonë fantastik”, tha Tërshana.
E si çdo herë, përfshirja e veprave shqiptare në koncerte të tilla në Prishtinë, nxitë një emocion krejtësisht ndryshe tek publiku por edhe tek interpretuesit. “O moj e bukura Arbëri” ishte vepra e cila mbylli këtë koncert e që erdhi shume bukur nga loja e pianistes Tërshana, por edhe nga zëri i bukur i mezzosopranos Vikena Kamenica. Përndryshe, për Kamenicën kjo ishte hera e parë që prezantohet në kuadër të Festivalit ReMusica. Sipas saj mikpritja e ngrohtë e publikut i ridimensionoi veprat.
“Punonim tërë kohën në studio me Meritën, të dyja bashkë, por është tjetër emocion kur t’i përballësh me emocionet e vërteta, me publikun dhe me emocionet e tua po ashtu. Ishte një nga ndjesitë më të bukura. Kisha 8 vite pa e kënduar këtë vepër (Die Winterreise) kështu që më bëhet qejfi që për herë të dytë që unë e këndojë e sjellë në Prishtinë”, tha Kamenica.
Veprat të cilat janë sjellë nga artistët në Festivalin Remusica ndër vite, janë të fuqishme dhe shumë virtuoze. Njëlloj ishte edhe vepra “Die Winterreise” e cila zgjati 70 minuta e që është vepra e fundit që Schubert-i ka bërë. Kjo vepër tregoi një bashkëpunim të mrekullueshëm në mes të dyshes të cilat ndanin të njëjtën përgjegjësi gjatë interpretimit të veprës.
“Është një vepër e plotë, si të thuash të bësh një opera në sensin se ajo ka një anë impenjative, jo të paktë, pasi që janë 70 minuta pa ndërprerje që bëhet vetëm muzikë si nga unë si nga pianistja. Është një nga veprat që gjithmonë edhe kur shkruhet analiza, e që i është bërë ndër shekuj, ai 100% ndahet në 50/50. Gjysma i takon pianistit dhe gjysma tjetër, në këtë rast mua, ndryshe nga veprat e tjera ku pianisti qëndron në formën më shoqëruese, këtu jo, është njëlloj me solistin”, tha Kamenica duke theksuar intensitetin dhe kërkesën që ka vepra e parë.
Në anën tjetër nga Schuberti dhe Avni Mula, sonte në kuadër të Festivalit ReMusica, publiku do të mund të dëgjoj veprat e kompozitorit George Walker dhe të Valton Beqirit. Këta dy kompozitorë do të vijnë nën interpretimin e pianistit shqiptar Redi Llupa, në Amfiteatrin e Ri të Bibliotekës Universitare duke filluar nga ora 20:00./ KultPlus.com
Drama ”SFINGA E GJALLË” e shkrimtarit dhe intelektualit të mirënjohur nga Kosova, Rexhep Qosja, vjen e “ri-vizituar’ dhe e fuzionuar me shkrime e citate goditëse, po të Rexhep Qosjes, por edhe me dokumente e kronika të ndryshme të kohës.
E shkruar në vitet e 70-ta, si një dramë e fuqishme që flet për gjakmarrjen e vëllavrasjet absurde të asaj kohe, “Sfinga e gjallë” e tanishme zhbiron dramën e tabuizuar të pasluftës në Kosovë dhe vrasjet politike ‘misterioze’ të disa prej intelektualëve, gazetarëve e politikanëve kosovarë. Pas përfundimit të luftës disa nga ‘lordët e luftës’ në Kosovë qenë përfshi në një valë të vrasjeve të kundërshtarëve politik – kryesisht zyrtarë të Lidhjes Demokratike të Kosovë – të cilët paraprakisht etiketoheshin si ‘ ‘bashkëpunëtor të armikut’ e ‘sabotues të luftës çlirimtare’’. Rreth 20 vite nga ajo periudhë, gati asnjë nga këto vrasje nuk është zbardhur. Nuk ka pasur vullnet politik për një gjë të tillë nga asnjëra palë, madje as nga Lidhja Demokratike e Kosovës, e cila, për më tepër, këto vrasje i ka marketizuar dhe përdorur për qëllimet e veta politike.
Edhe komemoracioni publik për të vrarët është shëndërruar në një ritual komik. Të gjithë – madje edhe vet vrasësit – ‘vajtojnë’, të gjithë ‘thërrasin për drejtësi’, të gjith i duan “vrasësit prapa grilave” dhe të gjithë ua njohin “meritat të vrarëve”. Në sfondin e këtillë të këtij makabriteti politik e shoqëror, viktimat e vetme megjithatë kanë ngelur të vrarit dhe ndoshta familjet e ngushta të tyre. Kjo shfaqje u dedikohet këtyre të vrarëve dhe atij pak grushti njerëzish të guximshëm që akoma dhe sot, me dinjitet, vazhdojnë të kërkojnë drejtësi për vrasjet politike të pasluftës.
