Studiuesi dhe shkrimtari i mirënjohur, Moikom Zeqo ka ndërruar jetë sot në mëngjes, në moshën 71-vjeçare, duke humbur kështu betejën me sëmundjen e rëndë, nga e cila vuante prej disa vitesh, njoftoi TCH.
Moikom Zeqo lindi më 3 qershor 1949 në qytetin e Durrësit. Familja e tij është me origjinë nga Libohova. Në Libohovë ai morri edhe arsimin fillor. Më 1967 nisi të ndiqte Fakultetin Histori Filologji, duke u diplomuar në Universitetin e Tiranës më 1971 në degën gjuhë-letërsi. Në vitet 1971-1974 punoi si gazetar dhe redaktor letrar i gazetës “Drita”.
Më 1974-76 punoi si mësues në Rrogozhinë. Më pas, në vitet 1979-1987 qe punonjës shkencor pranë Muzeut Arkeologjik të Durrësit. Më 1987-1990 punoi si specialist në sektorin e artit antik në Akademinë e Shkencave në Tiranë. Në qershor të 1991 qe pjesë e grupit organizator të Kongresit të 10-të të Partisë së Punës.
Më 31 janar-10 maj 1991 u emërua kryetar i Komitetit të Kulturës dhe po atë vit iu dha portofoli i ministrit të Kulturës, Rinisë dhe Sporteve. Më 1991 dhe 1992 kandidat për deputet, kur dhe u zgjodh dhe shërbeu deri më 1996 si deputet i PS-së. Më 1997-2005 ka qenë drejtor i Muzeut Kombëtar.
Është Doktor i Shkencave dhe mban Urdhrin e Lartë “Mjeshtër i Madh”.
Është autori i 62 librave me poezi, studime arkeologjike, për historinë e artit, si dhe të një numëri skenaresh për filma kinematografike e televizivë me karakter arkeologjik dhe kulturor. Ka marrë disa herë çmime të para për librat e tij. Krijime të Moikom Zeqos janë përkthyer në gjuhët anglisht, frëngjisht, greqisht, italisht, serbokroatisht, bullgarisht, rumanisht, polonisht, danisht, esperanto, gjermanisht si dhe në gjuhën tonë.
Është autor i tre ekspozitave vetjake në pikturë. Ka përfaqësuar Shqipërinë në Konferenca Shkencore Ndërkombëtare me dhjetëra herë dhe është vlerësuar nga personalitete të larta të kulturës shqiptare dhe të huaj. / KultPlus.com
Gjakova, Rahoveci dhe Obiliqi, sot do të shënojnë Ditën e Çlirimit.
Me këtë rast në këto tri komuna do të ketë një varg aktivitetesh.
Kjo është agjenda e aktiviteteve në këto komuna:
Me rastin e shënimit të Festës së “14 Qershorit” Ditës së Çlirimit të Rahovecit, Komuna e Rahovecit organizon homazhe në të gjitha vend rëniet e dëshmorëve, merr pjesë kryetari i Rahovecit Smajl Latifi. (Në të gjitha vendrëniet në Komunën e Rahovecit, ora 09:00)
Kjo është agjenda:
11:00-Kuvendi komunal i Rahovecit mban seancë solemne
14:00-Vendoses pllaka në shtëpitë bazë të UÇK –së, (Rahovec dhe fshati Fortesë).
16:00-Komuna e Rahovecit organizon aktivitetin art në natyrë. (Parku i qytetit, Rahovec)
Në kuadër të shënimit të Ditës së Çlirimit të Gjakovës, kryetari i Komunës, Ardian Gjini me bashkëpunëtorë do të bëjë homazhe tek:
1. Lapidari “Shokët e Lirisë” në qendër të qytetit;
2. Varrezat e Dëshmorëve dhe Martirëve pranë varrezave të qytetit;
3. Varrezat e Martireve në Meje;
4. Kompleksi i Martirëve në Çabrat dhe
5. Shtatorja e Heroit Agron Rama
Homazhet fillojnë nga ora 10:00 dhe vazhdojnë sipas renditjes në agjendën më lart.
Në kuadër të 14 Qershorit- Ditës së Çlirimit të Komunës së Obiliqit, do të bëhet vënia e gurthemelit për ndërtimin e Bibliotekës së Qytetit. (Në hapësirën përballë Shtëpisë së Kulturës “Xhavit Haziri”, Obiliq, ora 12:45)./kp/
Teksa qeveritë luftojnë për të frenuar transmetimin e covid-19, ato gjithashtu luftojnë për të ndalur përhapjen e dezinformatave në internet, të lidhura me të.
Pandemia ka rezultuar në përhapjen e shpejtë të teorive të komplotit që paraqesin rrezik për shëndetin publik, një rritje të urrejtjes anti-aziatike në internet, si dhe një përhapje të mashtrimeve mbi covid-19.
Pjesa më e madhe e dezinformatave në internet rreth koronavirusit po shpërndahen nga faqet që kanë mbështetur teoritë e komplotit për tema të tjera, siç janë vaksinat dhe sulmet e 11 shtatorit, thotë John Gregory i NeësGuard, një firmë që vlerëson besueshmërinë e lajmeve dhe faqeve të informacionit. Firma fillimisht vuri re një rritje të dezinformatave mbi covid-19 në javën e fundit të janarit, pasi virusi filloi të mbulohet gjerësisht në emisionet e lajmeve.
“Pjesa më e madhe e faqeve që ne kemi identifikuar për shkëmbimin e dezinformatave mbi koronavirusin dhe pandeminë janë sitet që ne i kishim vlerësuar tashmë si jo të besueshme”, thotë Gregory.
Në Evropë, firma identifikoi 36 faqe në Facebook që i konsideronte “super-përhapëse” të dezinformimit mbi koronavirusin, të cilat së bashku kishin më shumë se 13 milion përdorues. “Vëllimi është i pashembullt,” thotë Gregory.
Disa faqe janë duke përdorur covid-19 si një mënyrë të re për të përhapur lajme, thotë Gregory. Për shembull, faqet e komplotit që kishin pohuar në mënyrë të rreme se sinjalet 5G shkaktojnë kancer, që atëherë kanë nisur të lidhin 5G me pandeminë.
Në Mbretërinë e Bashkuar, Kate Daunt në Universitetin e Cardiffit dhe kolegët e saj anketuan më shumë se 700 njerëz midis 21 Marsit dhe 5 Prillit, dhe zbuluan se 51 përqind e të anketuarve kishin parë dezinformata rreth koronavirusit gjatë muajit të kaluar.
Në mesin e grupit që raportoi se nuk kishin parë ndonjë lajm të rremë në lidhje me covid-19, studiuesit zbuluan se 41 përqind nuk i kontrollonin kurrë lajmet për vërtetësinë e tyre, para se t’i ndanin ato me të tjerët. “Këta individë janë më pak të informuar dhe mund të shohin dezinformim, por pa e kuptuar atë,” thotë Daunt.
Nuk janë thjesht lajme të rreme që po përhapen në internet. Srijan Kumar në Institutin e Teknologjisë së Georgias në Atlanta dhe kolegët e tij vunë re rritje të gjuhës së urrejtjes anti-aziatike në Tuiter, duke analizuar gati 31 milion postime në këtë platformë, në lidhje me covid-19.
Ata e përkufizuan gjuhën e urrejtjes anti-aziatike, si çdo postim që ishte abuziv ose poshtërues ndaj një individi ose grupeve të njerëzve aziatikë, apo që i fajësonin ata për krijimin, përhapjen ose keqinterpretimin e covid-19.
Ekipi identifikoi afërsisht 3 përqind – ose 891,000 postime – si gjuhë urrejtjeje, dhe 10 përqind e tyre u postuan nga bot-et në internet. Ai gjithashtu zbuloi se rreth 200,000 postime ishin kundër-urrejtës, domethënë ata kritikonin në mënyrë aktive racizmin dhe gjuhën e urrejtjes, ose mbështesin apo mbronin njerëzit aziatikë.
Gjuha e urrejtjes, si virusi, duket se është ngjitëse. Edhe duke marrë parasysh faktin se njerëzit kanë tendencë të ndjekin të tjerët me pikëpamje të ngjashme, përdoruesit që panë gjuhë urrejtjeje anti-aziatike të postuar nga dikush që e ndiqnin, kishin pesë herë më shumë të ngjarë të hidhnin më shumë postime me përmbajtje urrejtëse.
Në të kundërt, studiuesit zbuluan se postimet kundër-urrejtjes dekurajuan të tjerët që të hidhnin mesazhë të ngjashme. Kjo sugjeron që platformat e mediave sociale duhet të marrin masa për të zvogëluar ekspozimin e përdoruesve ndaj përmbajtjes së urrejtjes, thotë Kumar. “Kjo nuk ka të bëjë vetëm me gjuhën e urrejtjes në internet,” thotë ai. “Eshtë gjithashtu se si njerëzit ndikohen në botën reale.”
Mashtrimet
Pandemia e koronavirusit gjithashtu ka çuar në një shtim të mashtrimeve. Në prill, rregullatori i komunikimit në Mbretërinë e Bashkuar Ofcom paralajmëroi për thirrje telefonike dhe tekste nga mashtrues që hiqeshin si qeveri, agjensi shëndetësore publike dhe madje edhe vetë Ofcom.
Mesazhet me tekst shpesh imitojnë formulimet zyrtare, të tilla si kërkimi i parave përmes gjobave të rreme për gjoja shkelje të rregullave të bllokimit. Telefonuesit janë paraqitur si punonjës shëndetësie ose gjurmues të kontaktit, duke ofruar teste dhe trajtime.
Deri në 29 maj, gati 4.7 milion stërlina ishin humbur prej këtyre lloj mashtrimeve në të gjithë vendin, dhe më shumë se 2000 njerëz ishin mashtruar, sipas ActionFraud, qendra e raportimit në Mbretërinë e Bashkuar për mashtrime dhe krime në internet.
Ajo gjithashtu kishte marrë më shumë se 11,200 raportime mbi e-maile mashtruese të lidhura me koronavirusin, të cilat kërkojnë të vjedhin informacionin personal të një përdoruesi.
Qendra Kombëtare e Sigurisë Kibernetike në Mbretërinë e Bashkuar ka vërejtur një rritje në faqet e internetit, të mashtrimeve që shesin teste të rreme, maska për fytyrën dhe vaksina.
Ajo nisi një shërbim raportimi për postë elektronike të dyshimtë në 21 prill, duke marrë më shumë se 600,000 ankesa në pak më shumë se pesë javë.
Kriminelët në internet po përfitojnë nga frika e njerëzve për shëndetin, thotë Jake Moore në firmën e sigurisë në internet ESET. “Të kapur prej këtij paniku, [njerëzit] po japin shumë informacione për të cilin ata ndoshta do të mendoheshin dy herë, në një tjetër situatë,” thotë ai.
Moore thotë se mashtrimet në lidhje me koronavirusin kanë ndjekur tendencat në lajme. Një shqetësim aktual ka të bëjë me ata rreth aplikacionit të gjurmimit të kontakteve në Mbretërinë e Bashkuar, ku njerëzit marrin tekste ose emaile false nga adresa vetëm pak të ndryshme nga ato zyrtare. /NewScientist/ KultPlus.com
Protestat me parullat “Black Lives Matters” u mbajtën në disa qytete zvicerane të shtunën.
Në Bernë, një takim i paautorizuar tërhoqi më shumë se 3,000 njerëz, shumica prej tyre mbanin maska dhe veshje të zeza. Në qendër të Cyrihut demonstruesit gjithashtu dhuruan rroba të zeza dhe bartnin pankarta, ku shkruhej “heshtja e të bardhëve është dhunë”. Policia fillimisht u përpoq t’i largojë ata nga marshimi për shkak të kufizimeve të shëndetit publik në vend për të luftuar pandeminë e koronavirusit. Marshimi më në fund u lejua, me kusht që të qëndronte i qetë, gjë që edhe ndodhi, sipas një reporteri nga Keystone-SDA, në vendngjarje.
Marshime të mëdha u zhvilluan në Lucern dhe Llozanë. Zvicra ndalon tubimet publike në maksimum 300 persona për shkak të pandemisë koronavirus. Kjo është fundjava e dytë me radhë që rrugët zvicerane mbushen me njerëz të indinjuar nga vdekja e afro-amerikanit George Floyd në duart e policisë në Shtetet e Bashkuara më 26 maj, përcjell albinfo.ch.
Several thousand demonstrators take part in an anti-racism demonstration, against police violence and in memory of George Floyd, during a Black Lives Matter (BLM) protest, in Geneva, Switzerland, Tuesday, June 9, 2020. (KEYSTONE/Salvatore Di Nolfi)
60 Mintues është revista e lajmeve më e shikuara në Amerikë, që transmetohet në televizionin CBS. Gazetari i mirënjohur amerikan Scott Pelley, kishte realizuar një reportazh për krimet serbe në Gjakovë, shkruan FMimages.net
Kur NATO filloi bombardimet mbi Jugosllavinë, askush nuk e dinte se çfarë po ndodhte brenda Kosovës. Kishte rrëfime për masakra, por vendi ishte izoluar dhe mbretëronte terri informativ. Tani ka një provë gjithnjë në rritje se terrori ishte më i keq se që mendohej. Gjykata Ndërkombëtare për Krimet e Luftës po përpiqet të ngritë një akuzë kundër Presidentit serb Slobodan Millosheviç. Kjo tingëllon si një rast për FBI-në dhe pikërisht këtë e bëri gjykata. Kosova tani është hetimi më i madh i vrasjeve në histori të FBI-së. – kështu e fillon reportazhin në 60 Minutes, gazetari Scott Pelley.
Dhe kjo është skena e krimit, vendi ku FBI ka fousuar hetimin e saj. Qyteti i Gjakovës, apo ajo çfarë ka mbetur prej tij, ka qenë një komunitet më 70,000 mijë banor.
Pothuajse të gjithë shqiptarët përjetuan një fushatë tre mujore terrori të vrasjeve nga policia dhe ushtria serbe.
Sot refugjatët që kanë ikur po kthehen në shtëpi, por ky është një qytet që ata nuk e njohin më. Ky është një vend ku të gjithë kanë humbur dikë.
Në natën e parë të bombardimeve të NATO-s, serbët filluan spastrimin e Gjakovës. Këtu policia serbe dogji qendrën e vjetër të qytetit, duke djegur dyqanet dhe shtëpitë e shqiptarëve kosovarë. Shqiptarët që ishin fshehur në bodrumet e tyre u nxorën zvarrë në rrugë dhe u ekzekutuan. Të tjerë u dogjën të gjallë.
Sot qyteti i Gjakovës është shndërruar në një varr masiv. Çdo ditë, gjatë gjithë ditës, familjet vijnë për të gjetur të vdekurit. Në varrezat, ata tërheqin trupa të panjohur nga toka, një nga një, duke kërkuar për një motër, një nënë, një baba, një mik. Nasmi Hoxha po kërkon vëllain e tij më të vogël.
Për më shumë shikojeni reportazhin e plotë të sjellur nga FM Images Albania. / KultPlus.com
Të gjithë e dijmë historinë e heroit tonë kombëtar, ngjarjet e këtij heroi që lanë gjurmë të mëdha në historinë shqiptare dhe jo vetëm, shkruan KultPlus.
Gjergj Kastrioti Skënderbeu shumë shpejt u shndërrua në makthin më të tmerrshëm të Perandorisë Osmane.
Më poshtë, KultPlus ju sjell një thënie që Sulltan Mehmeti II e kishte thënë për Gjergj Kastriotin Skënderbeun, në vitin 1467.
‘Kurrë s’ka për të dalë më mbi tokë një luan i tillë’ / KultPlus.com
Faik Konica është një nga personalitetet më në zë të kulturës dhe letërsisë shqiptare. Prozator dhe poet, publiçist dhe estetist, kritik letrar dhe përkthyes, ai me veprën e tij të shumanshme pasuroi dhe ngriti në lartësi të reja fjalën shqipe dhe mendimin letrar shqiptar.
Njeri me dituri të madhe, dhe dhunti artistike, mjeshtër i hollë i gjuhës shqipe, F.Konica ka hyrë në historinë e kulturës sonë kombëtare jo vetëm si erudit e stilist i përkryer, por edhe si shkrimtar me vlera të shquara ideoartistike. KultPlus ju sjellë një pjesë të shkëptur nga Albania 2. 1907, që është prezantuar nga Konica.al.
Zgjidhja ideale do të ishte për shqiptarët të zhduknin njëherë e mirë ndikimet orientale, duke shkëputur çdo lidhje, fetare, morale apo letrare, qoftë me bizantinët, qoftë me turqit. Mirëpo, gjë e bukur të ndodhte kjo në çast. Zgjidhja do ishte e realizueshme po qe se stërgjyshërit tanë do ta kishin përgatitur me kohë për ne; atëherë neve do të na duhet ta përgatisim këtë zgjidhje për nipat tanë të ardhshëm.
Fshati turistik Qeparo në jug të Shqipërisë konsiderohet si një nga më të bukurit, i cili ka mahnitur gruan e princit Charles, dukesha e Cornwall-it, Camila Parker Bowles dhe u kërkua të blihej dikur nga gruaja e pronarit të Mercedes, e cila dëshironte ta kthente në një vend të denjë për turizmin dhe kinemanë, por nga ana tjetër renditet si i fundit në listën e përzgjedhjeve të shqiptarëve, vendosëm t’i kushtonim një artikull se pse duhet të pushoni në Qeparo.
Qeparoi është pjesë e Rivierës Shqiptare i pozicionuar në komunën e Himarës, Vlorë. Emri mendohet se vjen nga fjala greke “kipos” që do të thotë kopsht. Ky fshat mbetet një nja destinacionet më bukura në Shqipëri që duhet vizituar të paktën një herë në jetë.
Qeparo është një destinacion fantastik pasi është një kombinim i përsosur mes detit dhe malit. Fshati nuk është “i rrëmujshëm” si Dhërmiu për shembull, por kjo s’do të thotë se nuk është interesant.
Disa nga vendet turistike që mund të vizitoni janë manastiri i Shën Dhimitrit në qendër të fshatit, ose të eksploroni fshatin e vjetër, që është një fshat i përbërë nga rrugica të ngushta me kalldrëm dhe shtëpi prej guri të braktisura. Fshati ndodhet sipër në mal, ndaj merrni me vete gjithë mjetet e nevojshme (ujë, kapele, SPF, ushqime, fruta të thata). Rruga do të jetë e lodhshme, por pamja fantastike.
Në Booking mund të gjeni shtëpi pushimi, dhoma plazhi dhe hotele. Çmimet janë të ndryshme, por nisin nga afro 3,000 lekë/natë./anabelmagazine/
“You will never know” është një nga hitet më të mëdha kënduar nga Imany, shkruan KultPlus
Imany ka realizuar edhe disa hite tjera ku ndër më të njohurit është “Don’t be so shy”. Imany është e njohur për zërin dhe performanca të veçanta.
KultPlus ju sjell tekstin dhe videon e këngës “You will never know”:
“It breaks my heart ’cause I know you’re the one for me Don’t you feel sad there never was a story Obviously it never be
You will never know I will never show What I feel What I need from you no You will never know I will never show What I feel What I need from you
With every smile comes my reality irony You won’t find out what has been killing me Can’t you see me, can’t you see?
You will never know I will never show What I feel What I need from you no You will never know I will never show What I feel What I need from you No no no no you will never know I will never show What I feel What I need from you no
No no no no you’ll never know No no no no you’ll never know No no no no Love me love me love me love me no
You will never know I will never show no no no What I feel What I need from you no no no You will never know I will never show no no no What I feel What I feel What I feel What I need What I need from you no”
San Paolo Albanese, komuna më e vogël në Lucania, u themelua nga një komunitet shqiptarësh që shpëtuan nga pushtimi turk. Banorët flasin ende arbëresh, gjuhën e të parëve të tyre.
Ulur para derës së shtëpisë së tij, Signor Giuseppe, me qetësi dhe përkushtim, mbulon një tabaka me kashtë. Nëse pyetet se sa do të zgjasë para se të përfundojë puna, ai përgjigjet se kërkon kohë dhe durim. Ai lufton të flasë italisht, pak larg nga drojë, pak sepse italishtja nuk është gjuha e tij amtare.
Giuseppe është një nga 278 banorët e San Paolo Albanese, komuna më e vogël në Basilicata dhe një nga pesë qytetet Lucanian me origjinë arbëreshe. Ajo u themelua në shekullin e 16-të nga një komunitet i refugjatëve shqiptarë që shpëtuan nga pushtimi i turqve osmanë.
Për origjinën e tyre, banorët e San shqiptarëve – shumica e të moshuarve, thjesht mendojnë se mosha mesatare e vendit është 54.2 vjet, krahasuar me 45.7 në rajon – ruajnë gjuhën dhe traditat fetare. Nëse i takoni në rrugët gjysmë të shkreta të fshatit, është e lehtë të dëgjoni që ata flisnin me njëri-tjetrin në shqipen e vjetër,:ata ruajnë me xhelozi gjuhën e tyre, edhe nëse e dinë më pak dhe më pak.
“Vendi ynë ka pësuar një shpërndarje të fortë. Gjatë dekadës së kaluar, ne kemi humbur 100 banorë. Mesatarisht 10 në vit ”, shpjegon Paolo Aringoli, polici i vetëm i trafikut në vend. Për ca kohë edhe ai ka lënë fshatin me familjen e tij për të shkuar dhe të jetojnë në Senise, qendra më e madhe e zonës. “San Paolo është një vend shumë i bukur, por jeta e përditshme këtu është e vështirë”, thotë gruaja e tij Maria.
Nëse jetoni në një vend kaq të vogël, duhet të lëvizni për çdo lloj nevoje. Ndonjëherë, edhe për të blerë bukë. Me përjashtim të një dyqani të përgjithshëm që shet pak nga gjithçka, në fakt, nuk ka asgjë tjetër në fshat. Jo një dyqan kasapi, jo një dyqan veshjesh, zyra postare është atje por është e hapur tre herë në javë.
Shkolla fillore u mbyll në vitin 2011: mungesa e institucioneve arsimore mbart rrezikun që fëmijët që nuk flasin arbëreshë në familje nuk do të kenë asnjë mënyrë për të mësuar gjuhën e komunitetit të tyre.
“Pak nga më të rinjtë e dinë atë. Sidoqoftë, gjatë adoleshencës, djemtë rizbulojnë gjuhën e tyre – thotë Paolo – para disa vitesh ne organizuam kurse dhe pjesëmarrja ishte shumë e lartë. Atëherë fondet u mbaruan ”.
Në qendër të fshatit, ka një arkivol që ruan përdorimet dhe zakonet e San Paolo: është muzeu i kulturës Arbëreshë, ku në disa dhoma mund të rimarrni zinxhirin e prodhimit të fshesës, një aktivitet tipik lokal dhe të vëzhgoni rrobat tradicionale.
Megjithatë, ekziston një mënyrë për të prekur traditën me dorën tuaj, dhe është disa hapa larg muzeut, në kishë. Masa festohet atje me ritin Bizantin Grek, tipik i popullsive arbëreshe. Sundaydo të Dielë këmbanat kumbojnë dhe, njëri pas tjetrit, besimtarët mbërrijnë. Kur kisha është e mbushur, famullia fillon festimin.
Midis atyre stolave, plot me flokë të bardhë duke kënduar himne në arbëreshë, vendi që po vdes duket se është i gjallë dhe shpopullimi i një mirazhi të vogël, një shpikje e sociologëve që kanë ardhur nga larg. Është e mjaftueshme, sidoqoftë, të largohemi nga kopshti i kishës dhe të ecim nëpër rrugicat e San Paolos për t’u rikthyer në realitet. Një realitet që, i dhënë në dorë, tregon për një fshat që ka të ngjarë të bëhet bosh brenda disa dekadave. /diasporashqiptare/ KultPlus.com
Dren Caka është i vetmi i mbijetuar i masakrës së forcave serbe të kryera gjatë natës së 1 dhe 2 prillit të vitit 1999 në shtëpinë e tij në Gjakovë. Nëntëmbëdhjetë gra dhe fëmijë u vranë në atë masakër. Dreni ishte dhjetë vjeç në atë kohë. Motrat e tij ishin 2, 6 dhe 14 vjeç, të tria mbetën të vrara.
Ndërsa, Dren Caka kishte mbijetuar duke u fshehur mbrapa trupit të vdekur të një prej grave.
Caka për këtë masakër kishte dëshmuar edhe në Tribunalin e Hagës. Ai kishte treguar se ishte fshehur në një bodrum me nënë dhe tri motrat e tij. Ata ishin bashkuar me familje të tjera, kryesisht gra dhe fëmijë, kurse burrat kishin qenë në kulmet e shtëpisë duke bërë roje.
Ata besonin se serbët, të cilët kishin nisur në një pjesë të Gjakovës, “po kërkonin vetëm burra dhe nuk do të sulmonin gratë dhe fëmijët”.
Rreth orës 2 të mëngjesit, nëna e Drenit kishte dëgjuar se disa policë ishin duke ardhur në shtëpinë e tyre ku dhe kishin thyer derën e bodrumit dhe kishin kërkuar gra dhe fëmijë në gjuhën serbe dhe shqiptare. Ata kishin nxjerrë nga bodrumi gratë dhe fëmijët që kishin qenë aty, disa kishin arritur të shpëtonin mirëpo Dreni me motrat dhe nënë e tij nuk kishin arritur të iknin nga bodrumi dhe kishin mbetur nën ruajtjen e tre policëve serbë.
Pesëmbëdhjetë vjeçarja, Flaka ishte viktima e parë e kësaj masakre, ajo ishte vrarë nga agresori serb me një plumb të një pushke automatike. Ajo ishte vajza e Hani Hoxhës. Babai i saj kishte dëshmuar lidhur me këtë masakër.
Flaka ishte vrarë derisa ishte duke përgatitur çaj. Pas saj ishte ekzekutuar edhe nëna e saj dhe të gjithë njerëzit që kishin qenë në dhomë me Flakën dhe nënën e saj.
Ndërkohë, policët kishin djegur shtëpinë ku kishin qenë gratë dhe fëmijët. Shtëpia filloi të mbushej me tym. Dren Caka kishte dëgjuar britmën e motrës së tij dyvjeçare, të bllokuar nën trupin e nënës së saj të vdekur, por nuk kishte mundur ta ndihmonte. Po ashtu edhe Dreni ishte qëlluar, ai kishte krahun e thyer. Dreni kishte lëvizur nga dhoma në dhomë, duke pretenduar se ai ishte i vdekur në çdo hapë që e bënte. Në fund ai ishte hedhur nga dritarja e shtëpisë së fqinjit ku kishin qenë duke qëndruar dhe ishte nisur në drejtim të shtëpisë së tij. Derisa po ikte nga shtëpia në zjarr, Dren Cakën e kishin parë tre policë. Ata ishin duke qëndruar para shtëpisë, duke pirë duhan me një shprehje të ftohtë në fytyrë.
Kur arriti në shtëpinë e tij, Dren Caka kishte parë tezen e tij dhe i kishte kërkuar ndihmë, duke bërtitur se “të gjithë ishin të vdekur”. Ai i kishte thënë se e ka parë një ëndërr të keqe, mirëpo tezja i kishte besuar Drenit vetëm kur e kishte pa të plagosur.
Pas kësaj masakre, Dreni kishte shkuar në Shqipëri si refugjat së bashku me të afërmit tjerë të cilët i kishin mbijetuar masakrës së 1 dhe 2 prillit. Mirëpo babai i Drenit nuk kishte shkuar së bashku me të, ai kishte mbetur në Gjakovë, ndërsa ai kishte qëndruar për pesë muaj në Shqipëri.
Meqenëse dëshmitari kishte dëshmuar në një anglishte të rrjedhshme, ndonëse u rrit shumë larg nga Kosova, Dreni kishte dëshmuar dy herë në gjyqin kundër Sllobodan Millosheviqit, Dreni kishte dëshmuar si dëshmitar i mbrojtur.
Dreni tash është duke jetuar në Vankuver të Kanadasë së bashku me babain e tij Ali Cakën, ku dhe është i punësuar. Babai i tij është martuar sërish dhe ka një djalë, të quajtur Dennis, dhe Dreni ka bërë tatuazh në krahun e tij emrin e Denisit. / KultPlus.com
Nga cikli : Poezia guxon U dashurova në një turke-otomane
Ishte kohë pushtimi, kohë otomane Unë çoja dashuri me një t’bukur turke Shatë-hedhur, rrumbullake hareja ime E dogja atdheun për syrin e saj të zi Për flokun tej vitheve e flaka shpirtin tim E djega çarçafin e rinisë për atë yllneshë Mashallah’ më thonin parija për gazmim Gotën e kisha mbushur me raki rrushi Raki t’vjetër të Ilirikumit shtatë herë t’zier Dehja ime ishte e hareshme deri n’kupë N’sy e në vetulla nuk shihja gjë tjetër veç Çmendurisë në afshin e shpirtit tim E mora bukën e oxhakut, pogaçe e pjekshme Më thanë shijoje me ujë t’Stambollit sheqer Kripa e Ulciniumit të ndërron mëndje, mos u gabo
Sulltani nuk u dëshprua me arranautin trim Për hatër e dashuri që kishte për mua mi mori Më të zgjedhurat hyjnesha motrat e Arbërisë I dërguar i allahut që ishte, përbeheshim n’te Ditën u vinta çarçafe t’zisë, natën pëlciste Nga bukuria cullake n’hareme e n’hamame Derri i egër i osmanlisë, si bishë e qartur n’uri
Për dhëndërr të mirë që më zgjodhi, i pashëm djalë i ri Baba Mbret në Saraje me priti si pritet më i miri mik Nusën ma mveshën n’ alltan e mua me çeleshe Të kuqe me bojë të mbylltë, Musa bej rrallë kishin pa N’jetën time sa shekuj që jetoj këtë takim nuk e harroj Gjuha e allahut tha është gjuha e osmanlisë Mora shpatën për kokë të çdo arbërori Kur më tha do të shpallim të plotfuqishëm Mbret Nusën Sulltane me një shinik ari e flori të rrallë Sa për pak u gabova, deshta të them O Zot Po shpajt u përmirsova Allah qona n’gjenet me Sullatanen e 72 hyjria Më të bukurat e asaj bote që tjetër s’ka
Veq një vrejtje Mbreti ma dha : Emri shqip tha është i gabuar, dhe poezinë Padishahu nuk e do !
Ja çfarë shkruan Bajroni për shqiptarët në një letër dërguar nënës nga Prevezë, më 1809:
“….. Të gjithë shqiptaret janë të lindur të ndershëm dhe besnik, janë të ashpër… por janë ndoshta raca më e bukur në botë për nga paraqitja. Gratë e tyre janë përherë një gjë fisnike, por burrat i përdorin si skllave, i godasin, pra me pak fjale janë si nen zgjedhë. Ato punojnë tokën, mbjellin dhe korrin. Merren me prerjen e drurëve në pyll e deri në rregullimin e rrugëve publike. Burrat janë te gjithë luftëtare. Lufta dhe gjahu janë të vetmet zeje me të cilat ata merren”. / KultPlus.com
Maturantët në Shqipëri do të protestojnë sërish ditën e sotme (15 qershor) në orën 11:00 para Ministrisë së Arsimit.
Ata kërkojnë rikishikim të tezës së Gjuhës Shqipe dhe Letërsisë, ndërsa pretendojnë se testi i kësaj lënde ishte absurd.
Në protestën e djeshme (14 qershor) nuk munguan pankartat me personazh Turin si dhe gjuajtjet me vezë në drejtim të ministrisë.
Pas më shumë se 2 orë proteste, disa nxënës u futën në ambjentet e Ministrisë së Arsimit për të dorëzuar një aktkonstatim prej 10 pikash të hartuar prej tyre dhe ekspertë të fushës. Ata kanë paraqitur me shembuj në këtë draft, ku sipas tyre tregojnë dhe gabimet në hartimin e tezës së Gjuhë – Letërsisë.
Maturantët kërkojnë gjithashtu që të mos shkruajnë emrat e tyre në tezat e provimit.
Ndërkohë protesta do të ketë edhe nga maturantë në Kamëz, Lezhë dhe Korçë. Përmes rrjeteve sociale ata kanë bërë thirrje që të shpëtojnë të ardhmen e tyre.
Protesta pati edhe nga maturantët në Shkodër. Ata u shprehën të gatshëm të bojkotojnë provimin e radhës të maturës nëse Ministria nuk tërhiqet për të plotësuar kërkesat e tyre, shkruan oranews.tv.
Arkitekti Ernest Ferizi i është drejtuar me një letër të hapur Naim Tërnavës, në lidhje me ndërtimin e Xhamisë Qendrore në Prishtinë.
Më poshtë mund të lexoni letrën e plotë të Ferizit.
‘NDIKIMI TURK NË NDËRTIMIN E XHAMISË QENDRORE NË PRISHTINË
Letër e hapur z. Naim Tërnava
Gjatë një vizite në Kosovë më 2013 Presidenti turk, Recep Tayyip Erdogan, pati thënë: “Turqia është Kosovë, dhe Kosova është Turqi”.
Një gjë është shumë e sigurt z. Tërnava, që z.Erdogan nuk mund ta dojë Kosovën sa e donë Turqinë, po aq sa mund ta dojë një njerkë fëmijën më shumë se nëna që e ka lind.
Përkundrazi, z. Erdogan nga mosinteresimi perëndimor për shtetet e varfëra ballkanike, ka bërë që Turqia, e cila e sundoi Kosovën për rreth 500 vjet, ta zgjeroj edhe më shumë ndikimin e saj fetar dhe kulturor në vendin tonë dhe që Prishtinën dhe Kosovën ta konsideroj përsëri si pjesë të oborrit turk.
Prandaj edhe Xhamia e re në Prishtinë, si dhuratë 40 milionëshe nga Turqia për shtetin më të varfër ballkanik, që tash e disa vite nuk ka filluar së ndërtuari, ndonëse gurthemeli është vënë më 2012, me arkitekturën e saj otomane përkundër konkursit ndërkombëtar arkitektonik, nëse mbetet si e tillë mund të konsiderohet, simbol i ndikimit mbizotërues të Turqisë.
Lokacioni afër Postës së Madhe në kryeqytet ku është paraparë ndërtimi i objektit të Xhamisë së Madhe, është jo logjik dhe është dashur qysh atëherë të ri mendohet, pasi qe ky lokacion tani edhe pa ndërtimin e një objekti të tillë me karakter monumental dhe vizitëshmërie të lartë, në çdo aspekt është i mbingarkuar.
Krahas zgjidhjes arkitekturore, padyshim edhe zgjidhja e duhur e një lokacioni me më shumë hapësirë për besimtarët, atëbotë do duhej të ishte kriteri kryesor për projektimin dhe ndërtimin e Xhamisë.
Xhamia qendrore do të bëhet dhe duhet të bëhet, prandaj ju z. Tërnava, si Myfti i Kosovës dhe përfaqësuesi më i lartë i besimit islamik, unë si arkitekt dhe të gjithë qytetaret e Prishtinës kemi një përgjegjësi jetike lidhur me ndërtimin e objektit të Xhamisë së Madhe, sidomos për gjeneratat që do vijnë pas nesh. Prej neve varet, nëse në të ardhmen atyre do ju lëmë si trashëgimi: një “monument” identifikues të Prishtinës apo një ndërtesë tipike otomane.
Nëse asnjë nga projektet bashkohore të konkursit, të bërë atëbotë enkas për Xhaminë, nuk ju kanë pëlqyer juve ose investitorit, së paku provoni për hir të trashëgimisë kulturore dhe fetare të bëni modifikimet e duhura arkitektonike, duke e ditur që edhe modifikimi i arkitekturës së propozuar otomane është përsëri një modifikim jo adekuat për mjedisin tonë shqipfolës dhe shekullin e ri.
Si qytetar i Prishtinës, besimtar dhe profesionist e ndjeva vetën të obliguar ndaj fëmijëve të mijë dhe pasardhësve të vendit, të ju shpreh mendimin lidhur me ndërtimin e objektit të Xhamisë së Madhe në Prishtinë.
Të jeni të bindur që pasardhësve tanë, do ju lëmë trashëgimi, një objekt tipik otoman.
Nëse ky ishte që nga fillimi edhe qëllimi, atëherë në rregull.’ / KultPlus.com
Një histori deri më tani e panjohur nga Ernest Hemingway u zbulua nga një nip i shkrimtarit dhe u botua për herë të parë në të përjavshmen “New Yorker”, përcjell KultPlus.
Në “Pursuit as Happiness” (Në kërkim të lumturisë), “Babai” rrëfen me tone autobiografike një shaka peshkimi në ndjekje të një balene gjigante: faqe të pabotuara më parë do të përfshihen në një ribotim të romanit “Plaku dhe deti” që do të publikohet së shpejti.
Historia pason narratorin, i cili quhet Ernest Hemingway si autor, në kërkim të “balenës më të madhe të mallkuar, e cila nuk ka notuar kurrë në këtë oqean”. Ernest dhe dy miqtë e tij – “Z. Josie”, pseudonimi i mikut të tij Joe Russell, me të cilin shkoi të peshkonte në Kubë dhe ndihmësin e tij Carl Guttiérez – kapën njërën, por në fund ndjekja nuk shkon ashtu siç do tëdëshironin peshkatarët.
Kur e pamë, kuptuam se sa e madhe ishte.
“Jo e frikshme, madhështore”, shkruan Hemingway: “E shihnim atë të ngadaltë dhe të qetë dhe pothuajse të palëvizshme në ujë, me luspat e mëdha pektorale, si dy tehe të gjata e të purpurta. Pastaj, pa barkën dhe filloi të lëshohej sikur të tërhiqeshim nga një makinë, dhe ajo filloi të hidhej drejt veriperëndimit me ujin që pikëlonte në çdo kërcim. “Sean Hemingway zbuloi shtypshkrimin me shënime të autorit midis gazetave të koleksionit tw Ernest Hemingway në Bibliotekën John F Kennedy në Boston: “Nuk e kuptoj pse ai nuk mori shumë vëmendje. Është një perlë,” shpjegoi ai për “New Yorker”./ KultPlus.com
Jo rrallë herë nëpër rrjetet sociale qarkullojnë fotografi dhe video që shfaqin dashurinë e fëmijëve për kafshët.
Kësaj radhe një fotografi e tillë është shkrepur në sheshin “Zahir Pajaziti” në Prishtinë.
Është qytetari Liri Blaka ai i cili e ka shpërndarë fotografinë, ku shihen dy fëmijë duke e mbuluar qenin me një copë kartoni për ta mbrojtur nga shiu, ani pse për vete qëndronin në shi. / KultPlus.com
Sokrati ishte një filozof i lashtë grek, i cili konsiderohet themeluesi i filozofisë perëndimore. Burimi më i rëndësishëm i informacionit për Sokratin është Platoni.
Dialogët e Planonit e portretizojnë Sokratin si një mësues që mohon të ketë dishepuj, si një njeri i arsyes, i cili i bindet zërit hyjnor në kokën e tij, si një besimtar që ka përmbushur detyrimet qytetare të vendit të tij. Ai besonte se filozofia duhet të arrijë rezultate praktike në mirëqenien më të madhe të shoqërisë. Ai besonte gjithashtu se zgjedhja e njeriut është e motivuar nga dëshira për lumturi, dhe se kjo mund të arrihet vetëm me njohuri të drejtë të vetes – kjo është më shumë mundësi për të bërë zgjedhje që do të na sjellin lumturi të përjetshme që ne e dëshirojmë. Dënimi me vdekje Në vitin 399 para erës sonë, Sokrati dënohet me vdekje nga qeveria e Athinës nën akuzat se mohonte perënditë dhe kishte korruptuar të rinjtë me mësimet e tij. Trupi gjykues i ofroi Sokratit dy zgjedhje; 1) të hiqte dorë nga bindjet e tij; 2) të vdiste duke pirë helm – filozofi zgjodhi të dytën. Nxënësi i tij, Platoni, ishte i pranishëm në vdekjen e Sokratit dhe e përshkroi ngjarjen: “Pasi piu kupën me helm, Sokrati filloi të ecte nëpër dhomë për të ndihmuar përhapjen e helmit në organizëm, derisa këmbët iu mpinë. Mpirja iu përhap më lart, arriti në zemër, rrahjet e saj u ndalën dhe Sokrati vdiq”. Sokrati ishte 70 vjeç. Në shekullin XVIII, artisti francez Jacques Louis-David realizoi një pikturë nga kjo skenë duke u mbështetur në përshkrimet e Platonit dhe të një sërë autorësh të periudhës klasike.
Piktura ndodhet e ekspozuar në Muzeun e Artit Metropolitan të Nju Jorkut. Njih vetveten: Jeta e pashqyrtuar është më mirë të mos jetohet Besimi i Sokratit se duhet të reflektojmë për jetën që jetojmë, është jetojmë është frymëzuar pjesërisht nga shprehja e famshme e gdhendur në vendin e shenjtë të orakullit në Delfi, “Njih vetveten”. Sekreti i vlerës në profecitë e orakullit është vetë-njohuria, dhe jo unaza e deshifrimit. Sokrati ishte kaq pasionant për vlerën e vetë-hetimit, sa e shqyrtoi imtësisht jo vetëm jetën dhe besimet e tij, por dhe ato të të tjerëve. Përmes pyetjeve të shumta, ai i detyroi njerëzit të hetonin besimet personale. Ai i pa banorët e Athinës së tij të dashur të ecnin përgjumësh përmes jetës, të jetonin vetëm për para, pushtet dhe famë, kështu që u bë i famshëm në përpjekjen e tij për t’i ndihmuar. THËNIET MË TË BUKUA NGA SOKRATI (Përzgjedhur nga Tirana Observer) 1- Urtësia fillon në mrekulli. 2- Jam më i dituri ndër të gjallët, se e di një gjë, e di se nuk di asgjë. 3- Ka vetëm një të mirë: dituria. Dhe vetëm një të keqe: padituria. 4- Mos u ngut të zësh miq, por, kur t’i zësh, mos i braktis 5- Ai që dëshiron ta ndryshoje botën, fillimisht duhet të ndryshojë veten e tij. 6- Për ta gjetur vetveten, mendoni për vetveten. 7- Nuk jam as athinas, as grek, jam qytetar i botës. 8- Ruaje emrin si thesarin tënd më të shtrenjtë, sepse besueshmëria është si zjarri; po ta kesh ndezur, e ke të lehtë ta ruash, por, po ta shuash, të bie barra e rëndë ta ndezësh prapë. 9- Fitimi i emrit përkthehet në përpjekjet për të qenë çka dëshiron. 10- Gjithë shpirtrat e njerëzve janë të pavdekshëm, por shpirtrat e të drejtëve janë edhe të pavdekshëm, edhe hyjnorë. 11- Lëviz vetë, përpara se të lëvizësh botën. 12- Për sa i përket martesës ose beqarisë, vendos vetë, o njeri, por ta dish mirë se ke për t’u penduar. 13- Martohu, patjetër. Por të ra gruaja e mirë, do të jesh i lumtur; po të ra e keqe, do të bëhesh filozof. 14- Arrita në përfundimin se nuk ishte mençuria ajo që u dha mundësi poetëve të shkruanin poezi, por një lloj instinkti apo frymëzimi, si ai që hasim tek orakujt dhe profetët, të cilët i përcjellin mesazhet e tyre të larta pa e ditur fare kuptimin e tyre. 15- Ruaju nga shterpësia e jetës së ngarkuar me punë. 16 -Kur përfundon rrahja e mendimeve, shpifja bëhet vegël në duart e humbësit. 17- Mos harro se vepra dhe fjala të bëjnë dhe të zhbëjnë njëlloj. 18- Kush lëndohet nuk duhet të hakmerret duke lënduar, sepse kurrë nuk është e drejtë të bësh padrejtësi; dhe nuk është e drejtë të hakmerresh duke lënduar, as t’i bësh keq tjetrit, sado të të ketë munduar. 19- Të këqijtë jetojnë për të ngrënë dhe për të pirë, ndërsa të mirët hanë dhe pinë për të jetuar. 20- Mos i quaj besnikë ata që të lëvdojnë fjalët dhe veprat, por ata që me përzemërsi të qortojnë për gabimet. 21- I ndershmi mbetet gjithmonë fëmijë. 22- Sot fëmijët janë tiranë. Ata kundërshtojnë prindërit, luajnë me bukën e gojës dhe u marrin shpirtin mësuesve të tyre. 23- Lehtë mund të falim një fëmijë që ka frikë nga errësira. Tragjedia e vërtetë e jetës është kur njerëzit kanë frikë nga drita. 24- Shikoni, sekreti i lumturisë nuk mund të gjenden në të kërkuarit shumë e më shumë por në zhvillimin e kapaciteteve për t’u kënaqur më pak. 25- Vërtetë, isha aq i ndershëm, sa nuk pranova të bëhesha politikan dhe të jetoja njëherësh. 26- Mençuria fillon nga habia. 27- Nuk është me rëndësi vetëm të jetuarit, por edhe rregullat se si jeton. 28- Mos harro se asgjë nuk është e qëndrueshme në marrëdhëniet njerëzore; prandaj shmang ngazëllimin e pavend që vjen nga begatia, ose brengën e pavend që vjen nga mjerimi. 29- Mos i zër miqtë me lajka, por duke u dhënë dhurata të prekshme dashurie. 30- Kur njerëzit mashtrohen dhe mbrujnë mendime që e tejkalojnë të vërtetën, atëherë kuptohet se gabimi ka hyrë në kokën e tyre përmes një lënde të ngjashme me të vërtetën. 31- Ora e ndarjes arriti, secili nga ne duhet të ndjekë udhën e vet – unë duhet të vdes, kurse ju duhet të jetoni. Vetëm Zoti e di cila nga këto udhë është më e mira. 32- Nëse njeriu krenohet me pasurinë e tij, nuk duhet të lëvdohet, deri sa të merret vesh se si e shfrytëzon atë. 33- Vdekja mund të jetë bekimi më i madhërishëm njerëzor. /KultPlus.com
Drejtoresha e parkut në Apolloni, Ornela Durmishaj ka deklaruar se dëmtimi i kolonave në Apolloni është një akt vandalist. Ajo ka theksuar se ngjarja ka ndodhur gjatë periudhës së karantinës dhe tashmë kjo çështje ka kaluar në Prokurori.
“Është dëmtuar një monument gjatë mbylljes totale. Në momentin që konstatuam dëmtimin gjatë fundjavës kemi bërë denoncimin në polici e cila ka ardhur pikërisht në atë ditë ka bërë verifikimet në terren dhe çështja është kaluar në prokurori. Nga ana jonë është bërë dokumenti përkatës dhe është realizuar projekti i ndërhyrjes për ta rikthyer në gjendjen që ishte. Ky raport iu dërgua Ministrisë së Kulturës dhe Insitutit të monumenteve, ku u kalua ky projekt u miratua dhe presim që këtë javë të fillojmë punën në këtë monument. Është dëmtuar monumenti i Nimfeut, i cili është një çezmë monumentale që ndodhet në periferi të qytetit antik të Apolonisë, është i distancuar”, shprehet drejtoresha. / KultPlus.com
Historia e Shqipërisë ka një panoramë të larmishme mbi rolin e gruas në kontributin e dhënë prej tyre në luftën për liri, identitet dhe të drejta. Përkundër përfoljeve gojëkëqija dhe anatemimit, shpërdorimit të rolit të saj përtej bashkëshortes dhe nënës, ajo ka shkrepëtirë në faqet e historisë si një shpërthim i fuqishëm drite, duke i lartësuar veprat e tyre në kufinjtë e legjendës.
Lista e këtyre grave dhe vajzave që kontribuan dhe sakrifikuan është e gjatë dhe njëra prej tyre është Shaqe Marie Çoba.
Shaqe Marie Çoba është ndoshta e para grua shqiptare që ndoqi universitetin për “Shkenca Politike” . Ajo ishte gruaja e parë intelektuale shqiptare që u përpoq për çështjen e ngritjes së grave të klasës së lartë. Sigurisht që ishte dhe mbeti e para grua shqiptare që udhëpriu lëvizjen feministe shqiptare që në vitin 1918, duke krijuar komitetin “Gruaja Shqiptare”, një grupim grash dhe vajzash të zëshmë në mbrojtje të lirive dhe të drejtave të grave, me anëtare të përkatësive të ndryshme fetare.
Ky organizëm kishte për qëllim të ndihmonte luftëtarët shqiptarë që po përballeshin me forcat sllave që përpiqeshin të pushtonin Shkodrën. Po cila është Shaqe Marie Çoba, për të cilën shkruhet në “Fjalori Biografik i Lëvizjeve dhe Feminizmit të Grave në Evropën Qendrore, Lindore dhe Jug-Lindore: Shekujt XIX dhe XX”?
Shaqe Marie Çoba lindi në familjen e shquar Shiroka në Shkodër, Shqipëri. Filloren e mbaron në Shkodër për të vijuar më pas studimet në Zagreb, në një institut austriak, ku mëson gjuhët italiane, gjermane dhe serbokroate. Pastaj në 1904 zhvendoset dhe përfundon studimet në Venecia. Pasi mbaroi arsimin, ajo u martua me intelektualin dhe nacionalistin shqiptar Ndoç Çoba, në familjen e të cilit idetë e saj atdhetare dhe feministe u inkurajuan dhe lulëzuan.
Më 3 gusht të vitit 1920 ajo themeloi komitetin “Gruaja Shqiptare”, me kryetare nderi, Habibe Bekteshin, sekretare, Paulina Lekën dhe llogaritare, Albina Ashikun. Komiteti pati si qëllim fillestar mbledhjen e fondeve në ndihmë të Ushtrisë Shqiptare që po përballej me mësymjet serbe në Koplik.
Në vitin 1920 ajo themeloi Gruaja Shqiptare (“Gruaja Shqiptare”), një organizatë për klasën e sipërme shkodrane të interesuar për çështje të emancipimit të femrës, me qëllim kryesor mbledhjen dhe shpërndarjen e fondeve për llogari të Ushtrisë Kombëtare në luftën e Koplikut të vitit 1920 (kundër Jugosllavisë forcat që bëjnë presion për aneksimin e territoreve shqiptare).
Për të bërë publik punën e Gruaja Shqiptare, organizata gjithashtu drejtoi një revistë me të njëjtin emër, duke informuar lexuesit për dhurimet, si dhe duke botuar artikuj në lidhje me çështjet e grave, duke debatuar për të drejtat dhe detyrat e grave në shoqërinë shqiptare, promovimin e arsimit të vajzave dhe duke inkurajuar njerëzit të heqin dorë nga traditat e vjetra dhe të dëmshme.
Për herë të parë në historinë shqiptare, mendimet e grave për të drejtat e tyre, arsimin dhe kulturën kishin fituar një forum publik; për herë të parë mund të dëgjoheshin mendimet e tyre mbi një vetëdije të re morale dhe një kuptim të ri të gruas moderne shqiptare.
Gjatë Luftëa së Koplikut (1920) ajo aktivizoi mjaft gra e vajza ,që me shirita të bardhë në krahë, me inicialet e kuqe “G.SH”, punonin në frontin e luftës, duke mjekuar plagët e luftëtarëve, duke i tërhequr ato nga fronti dhe i dërguar në spitalet e Shkodrës. Ato shërbenin në këto spitale, u ndanin ndihma financiare e materiale familjeve të luftëtarëve në beteja, si dhe familjeve të varfra. Aktiviteti i këtij komiteti është pasqyruar në një dokumentacion të rregullt i cili ruhet akoma nga familja Çoba.
Nga nëntori e deri në korrik të vitit 1921, doli në shtyp revista “Gruaja Shqiptare”, si mjeti i parë ku gratë mund të shprehnin mendimet mbi të drejtat dhe detyrat e tyre. Në faqet e saj kishte shkrime që trajtonin problemet shqetësuese të gruas shqiptare, duke paraqitur dhe rrugët e daljes nga kjo gjendje.
Problematika e revistës lidhej me rolin e gruas në zhvillimin dhe përparimin e familjes e të shoqërisë në ndërtimin e shtetit. Ajo duhej të luftonte për të zënë vendin që i takonte në familje, për respektimin e të drejtave e lirive të saj, të kujdesej për edukimin e arsimimin e fëmijëve, sidomos vajzave.
“Vetëm kur të arrihet të mbushen mësonjëtoret me vajza ashtu si me djem, vendi ynë do të rradhitej në vendet e qytetëruara”, shkruhej në një shkrim të revistës. Për herë të parë në historinë shqiptare, mendimet e grave për të drejtat e tyre, arsimin dhe kulturën kishin fituar një forum publik; për herë të parë mund të dëgjoheshin mendimet e tyre mbi një vetëdije të re morale dhe një kuptim të ri të gruas moderne shqiptare.
Revista trajtonte edhe probleme të amviseve dhe i bënte apel grave t’i edukonin fëmijët me idealin kombëtar, ndërsa u bënte thirrje që të jenë shembuj virtyti e mirësie para fëmijëve, me moralin e veprat e tyre.
Shaqe Çoba, më 10 nëntor të vitit 1937 bën një riplanifikim të shoqatave të grave në nivel kombëtar me pjesmarrjen e 150 grave, me objektiv luftën kundër zakoneve të vjetra, analfabetizmit, përmirësimin e jetës dhe veshjeve të grave, mbrojtjen e shëndetit të tyre, etj.
Shaqe Marie Çoba vdiq në dhjetor të vitit 1954, në Shkodër. Në nëntor 2002, me rastin e 90 vjetorit të pavarësisë shqiptare, presidenti Alfred Moisiu, i dha asaj pas vdekjes “Urdhrin Naim Frashëri” për pjesëmarrjen e saj në lëvizjen e pavarësisë së viteve 1920 si një luftëtar “kundër ndarja e Shqipërisë dhe për emancipimin e gruas shqiptare ”.
“Ne duhet ta bindim veten se gruaja është […] fryma e shoqërisë njerëzore dhe qendra e familjes.” Shkruhet në “Gruaja Shqiptare, Nr.6”
Roli dhe kontributi i kësaj gruaje është një shembull i jashtëzakonshëm që u parapri dhe u pasua nga dhjetëra e dhjetëra vajza e gra, të cilat mbetën në histori edhe pse kujtesa i rimishëron fare pak me atë frymë mirënjohje dhe respekti që meritojnë. Ata nuk ishin vetëm bashkëshorte dhe nëna, ata qenë gra që luftuan, u përpoqën dhe krijuan veprën e tyre të lavdishme.
Shkodranja, Shaqe Marie Çoba ishte njëra prej tyre, ajo që përfaqësoi gruan në një kohë që femra shqiptare lëngonte nën barrën e pamundësisë për të qenë më shumë se sa e përulur dhe nënshtruar, jetëlindëse po jo ëmëlartësuese. Obskurantizmi i kohës u rrek të eklipsonte gruan përmes mjetesh diskriminuese dhe kodeve zakonore, shpesh të keqpërdorura, por pa mundur ta ndalojë atë të ishte e përfaqësuar dhe e mbrojtur nga një Zhan D’ark shqiptare, siç ishte Shaqe Marie Çoba./albertvataj/ KultPlus.com
Asociacioni i Gazetarëve të Kosovës (AGK) ka ngushëlluar për ndarjen nga jeta të gazetarit Llukman Halili.
“Halili pati një karrierë shumëvjeçare në gazetarinë politike, si dhe ka qenë korrespodenti i parë i Radio Televizionit të Prishtinës nga Palestina. Ai ka dhënë kontribut në fushën e gazetarisë dhe informimit për ngjarjet që kanë ndodhur në vend. I ndjeri para luftës ka punuar si gazetar në Radio Zagreb, në gazetën “Bota Sot”, ndërsa së fundi ishte profesor në Universitetin e Varshavës”, shkruan AGK.
“AGK, u shpreh ngushëllime familjarëve, miqve dhe kolegëve të gazetarit Llukman Halili”.
Halili me prejardhje ishte nga Tërnoci i Bujanocit. / KultPlus.com
Arelena Shala dhe Yll Dalladaku janë dy kosovarë të cilët sot do të shkruajnë historinë si dy kosovarët që për herë të parë diplomojnë në Akademinë më prestigjioze ushtarake në Amerikë, West Point, shkruan KultPlus.
Lajmin e ka bërë të ditur ish ambasadroja e Kosovës në Amerikë, Vlora Çitaku, përmes një postimi në llogarinë e saj personale në Facebook.
Arelena Shala dhe Yll Dalladaku, gjatë katër viteve të studimeve në West Point, treguan sukese të larta dhe u shpërblyen vazhdimisht për ekselencën e dëshmuar.
‘Arelena dhe Ylli janë heronjtë e rinjë të Republikës sonë. Ata janë dëshmija më e mirë se me punë, ndershmëri dhe përkushtim, nuk ka ëndërr të parealizueshme.Krenare pafundësisht!’, thuhet ndër të tjera në postimin e Çitakut.
Ceremonia mund të ndjeket online sot nga ora 15:30 përmes linkut të mëposhtëm. / KultPlus.com
Adele është njëra nga këngëtaret më të njohura në botë, shkruan KultPlus.
E lindur në Totenham të Anglisë, Adele, arriti majat e famës me këngët si “Rolling in the deep”, “Someone like you”, “Hello” e të tjera.
Me zërin unik dhe tekstet e bukura që flasin për dashurinë, trishtin, jetën, ajo është bërë e dashur për publikun dhe qëndron në vendet e para të toplistave.
Më poshtë kënga e njohur botërisht “Hello”. /KultPlus.com
Neuroshkencëtarët në Britani thonë se reduktimi i kontaktit mes adoleshentëve dhe miqve të tyre gjatë pandemisë mund të ketë pasoja të dëmshme afatgjata.
Në një kohë të vështirë, zhvillimi i trurit, sjellja dhe shëndeti i tyre mendor mund të jetë në rrezik. Përdorimi i rrjeteve sociale mund të përbëjë disa efekte negative të distancës sociale. Ekspertët bëjnë thirrje që shkollat të rihapen për të rinjtë dhe të sigurohen sa më shpejt.
Adoleshenca e përcaktuar nga shkencëtarët midis moshës 10 dhe 24 vjeç është një fazë e çuditshme kur të rinjtë duan të kalojnë më shumë kohë me miqtë sesa familjen e tyre. E kombinuar me ndryshime të mëdha hormonale dhe biologjike, është një kohë kyçe për zhvillimin e trurit.
Është gjithashtu periudha kur ka më shumë gjasa të kenë probleme me shëndetin mendor.
“Por koha e koronavirusit ka ndikuar shumë në shëndetin e tyre mendor, pasi izolimi nuk funksionon për askënd” thotë Prof Sarah-Jayne Blakemore, nga departamenti i psikologjisë në Universitetin e Kembrixhit.
Psikologja thotë se për shkak të ndikimit të pandemisë Covid-19, shumë të rinj në të gjithë botën aktualisht kanë më pak mundësi për të bashkëvepruar ballë për ballë me bashkëmoshatarët dhe kjo është thelbësore për zhvillimin e tyre.
Artikullinnë revistën “Viewpoint”, i shkruar nga Amy Orben, studiuese në Kembrixh dhe Livia Tomova, nga Instituti i Teknologjisë në Masaçusets, bën thirrje që të bëhen më shumë hulumtime për të kuptuar efektet e “privimit social” tek adoleshentët.
Disa studime kanë treguar që përdorimi aktiv i mediave sociale, siç është mesazhet ose postimet direkte në profilin e një personi tjetër, rrit mirëqenien dhe ndihmon në mirëmbajtjen e marrëdhënieve personale. Sidoqoftë, është treguar që përdorimet pasive të rrjeteve sociale, ndikojnë negativisht në mirëqenien. /bbc/ KultPlus.com
Ulur para derës së shtëpisë së tij, Signor Giuseppe, me qetësi dhe përkushtim, mbulon një tabaka me kashtë. Nëse pyetet se sa do të zgjasë para se të përfundojë puna, ai përgjigjet se kërkon kohë dhe durim. Ai lufton të flasë italisht, pak larg nga drojë, pak sepse italishtja nuk është gjuha e tij amtare.
