“Ai është tmerrësisht i frikësuar se po vdes, sepse ende nuk ka jetuar”

Franc Kafka ishte një autor gjerman që arriti famë botërore vetëm pas vdekjes së tij.

Ja ku janë 8 thënie nga Franz Kafka për të ndryshuar mënyrën e të menduarit…

1.“Duke besuar me pasion në diçka që ende nuk ekziston, ne e krijojmë atë. Nuk ekziston vetëm ajo që nuk e kemi dëshiruar sa duhet.”

2. “Ai është tmerrësisht i frikësuar se po vdes, sepse ende nuk ka jetuar.”

3. “Unë zakonisht zgjidh problemet duke i lënë ato të më gllabërojnë mua.”

4. “Unë mund të dua vetëm atë që e vendos në mënyrë të lartë mbi mua dhe që nuk mund ta arrij.”

5.  “Rinia është e lumtur sepse ka aftësinë për të parë bukurinë. Kushdo që mban aftësinë për të parë bukurinë, nuk rritet kurrë.”

6. “Mos e humbisni kohën tuaj duke kërkuar një pengesë – ndoshta nuk ka asnjë.”

7.”Ka një sasi të pafund shpresash në Univers… por jo për ne.”

8. “Është më mirë të kemi dhe të mos keni nevojë, sesa të keni nevojë dhe të mos keni.”/ KultPlus.com

Olimpiada “Paris 2024”, rekord për shitjen e biletave

Edhe pse duhet ende më shumë se një vit deri në nisjen e Lojërave Olimpike “Paris 2024”, organizatorët e kësaj olimpiade kanë hedhur në treg një pjesë të biletave.

“Është shumë e rëndësishme që olimpiada “Paris 2024” të maksimizojë të ardhurat e gjeneruara nga biletat”, tha presidenti i Paris 2024, Toni Estanget, në lidhje me çmimin e biletave të Lojërave Olimpike të diskutuar më herët në një konferencë shtypi.

Kjo vjen pas disa javësh tensionesh mbi çmimet e biletave, të cilat sipas sondazheve kanë rezultuar shumë të shtrenjta dhe të paarritshme nga publiku. Për këtë çështje në media u shkruajt se është rritur zhgënjimi publik me organizatorët.

Por me përfundimin e fazës së parë të shitjes së biletave, presidenti i Paris 2024 thotë se është “vërtet i kënaqur” me mënyrën se si shkuan shitjet, me 3.25 milionë bileta të shitura, “një rekord në Francë”, duke përfshirë “400,000 bileta me një çmim prej 24 euro” – tha ai.

“Kur ta ktheva Kosovë shpinën”, dhimbja për vendlindjen e shprehur përmes këngës nga Dervish Shaqa

Dervish Shaqa ishte rapsod i shquar popullor dhe i njohur në të gjitha trevat shqiptare. Shaqa lindi në Llukë të Epërme të Deçanit më 1912 dhe vdiq më 11 prill 1985.

Devish Shaqa deri në vitin 1956 jetoi në Kosovë, mirëpo në këtë vit iu desh të lëshonte Kosovën për shkak të përndjekjes nga aksioni i njohur “mbledhja e armëve” që ndërmerrte në atë kohë Sigurimi i Punëve të Brendshme i Jugosllavisë (UDB-ja) kundër shqiptarëve.

Ai së bashku me kolegun e tij të këngës Demush Neziri, u vendosën në Rashbull afër Durrësit. Aty e vazhdojë shprehjen e ndjenjave nëpërmjet këngës që për të ishte e vetmja mënyrë e shprehjes së dhimbjes që kishte për familjen dhe vendlindjen që për të ishin të ndaluara. Këtë e shpreh në këngën “Kur ta ktheva Kosovë shpinën, e lame borë e gjetëm dimën…”.

Dervish Shaqa në Shqipëri e vazhdoi traditën e këndimit të historisë së vendlindjes së tij. Në vargjet e këngëve të tij të përcjella me çifteli përshkruhen kullat e gurta të Dukagjinit, figurave kombëtare, patrioteve te devotshëm, trimave e luftëtarëve të atdheut.

Në Rashbull, Dervish Shaqa arrin të themelojë e të udhëheqë grupin e rapsodit. Po me këtë grup në vitin 1968 prezantohet për herë të parë në Festivalin e Folklorit Kombëtar ne Gjirokastër.

Që nga kjo kohë së bashku me kolegun e tij rapsodin Demush Neziri prezantojnë një sërë këngësh të cilat për disa gjenerata ende janë të njohura si p.sh.: “Ç`janë këto gjamë që i bjen era”, “Prej Prokuplje deri n`Nish”, “Moj e mira porsi bora”, këngët për Azem dhe Shote Galicën, Nak Berishën e shumë të tjera…

Pjesa më e madhe e regjistrimeve muzikore të bëra nga Dervish Shaqa dhe kolegu i tij gjenden në arkivin e Radio Tiranës.

Përpos këngëve popullore dhe të përpunuar nga ai vetë, për Dervish Shaqën ka kompozuar edhe kompozitori Tish Daija si këngën “Festë të madhe ka sot Shqipëria” që për disa vite ka dominuar në përsëritjen e saj në Radio Stacionin e Tiranës

Populli ku ai kalojë pjesën më të madhe të jetës së tij e mban mend si këngëtar të lindur që këndon për këngën dhe jo për para. / KultPlus.com

Puthja në ballë, puthje hyjnore

A keni vënë re ndonjëherë se puthja në ballë është shumë më ndryshe, është më e fortë?

Epo, nëse ju ka ndodhur kjo do ta dini se është e pakrahasueshme, intensive dhe kaq depërtuese. Çfarë e bën kaq të fuqishme dhe si ndikon në ndjenjat tona?

A ka diçka që nuk e dimë në lidhje me domethënien e ballit tonë apo thjesht varet sipas personit? Le të fillojmë të gjejmë disa përgjigje.

Balli është në të vërtetë aty ku qëndron “syri i tretë”!

Kur puthesh në ballë, preket menjëherë syri i tretë. Është në të vërtetë shumë më tepër se sa duket në pamje të parë. Në një farë mënyre, po puthni shpirtin e personit tjetër.

Ju mund ta mbani dikë për dore, në krahë, por rrallë mund të prekesh nga dikush në ballë.

Ai është një pjesë e veçantë në trupin tuaj. Është një dritare përmes së cilës dikush arrin në shpirtin tuaj.

Për ata që janë të panjohur me konceptin e “syrit të tretë”, ai është një lidhje me veten e brendshme. Ai lidhet me gjendjen e vetëdijes më të lartë.

Syri i tretë është një reflektim i llojit të personit që jemi. Ai përcakton se sa jemi të vetëdijshëm shpirtërisht. Edhe pse është i padukshëm për syrin e zhveshur, ai banon drejtë e në mes të syve tanë.

Puthja e syrit të tretë

Syri i tretë është i vendosur midis vetullave. Në përgjithësi është qendra shpirtërore e përgjumur, por aktivizimi i tij ju jep njohuri, intuitë dhe ju lidh me qendrat tuaja më të larta.

Nëse me të vërtetë e doni dikë dhe kujdeseni për të, Puthja e syrit të tretë mund të jetë një përvojë e mrekullueshme për ju të dy.

Putheni në qendër të ballit mes vetullave, por përziejeni pak me një mendim dhembshurie dhe dashurie të sinqertë për atë person. Ajo aktivizon gjendrat pineale dhe hipofizike të atij personi që gjendet në këtë zonë.

Kjo do të sjellë një ndjenjë sigurie dhe mirëqenieje tek personi.

Duhet ta provoni atë me miqtë dhe anëtarët e familjes që i doni dhe për të cilët kujdeseni. Fuqia shëruese që sjell ajo është e pafund.

Është me të vërtetë një prekje hyjnore. Ajo është përmendur në shumë shkrime të lashta, por ju nuk keni pse të merrni për bazë fjalën e tyre.

Bëjeni atë kur të gjeni një mundësi. Sa më shumë që ta bëni, aq më shumë do t’i shihni rezultatet.

Çfarë ndodh kur puthesh në ballë?

Syri i tretë ju sjell në gjendjen e realizimit dhe ju ndiheni më të vetëdijshëm në brendësi. Kjo ndjesi zgjat më shumë se zakonisht dhe shndërrohet në një shprehje dashurie platonike.

Karakteristikat e gjendrës pineale ku mendohet se ndodhet syri i tretë janë të fshehta. Ajo prodhon melatoninë që rregullon ciklin e gjumit në trupin tonë. Ndërsa funksioni fiziologjik i gjëndrës pineale ka qenë i panjohur, traditat mistike e kanë njohur tashmë këtë pjesë të trurit si një portë për në botën shpirtërore.

Gjëndra përmban ujë dhe kristale që kanë vetitë piezoelektrike. Kjo e bën atë të aftë për piezokromizmin, një fenomen me virtytet e të cilit çdo ngjyrë mund të gjenerohet.

Prandaj këto kristale mund të jenë përgjegjëse për të na bërë që të shohim se çfarë ndodhet përtej gjendjes fizike dhe na lidhin me botën shpirtërore.

Ka të bëjë me Syrin, Pikën Zero, duke përqendruar ndërgjegjen tuaj dhe duke besuar atë që shikoni. Ju e bëni atë gjatë gjithë kohës dhe mund të mos e vini re ndryshimin ndërmjet mendimeve tuaja të brendshme dhe atyre me frekuenca më të larta.

Thuhet se Syri i Tretë ka një lente që hapet për të parë pas realitetit fizik, kështu që mund të doni ta lidhni me atë teori.

Një puthje në ballë furnizon gjëndrën pineale dhe është e favorshme për lirimin e melatoninës. Kjo tregon qartë se një puthje e natës së mirë mund të jetë shumë e dobishme për të bërë një gjumë të mirë e të rehatshëm.

Përfitimet e të puthurit në ballë shkojnë përtej imagjinatës sonë!

Mund të shkaktojë ndjenjën e të qenit i sigurt dhe i shëndetshëm, gjë që në thelb është ajo që kërkon mendja jonë gjatë gjithë kohës.

Mos i kurseni këto puthje me fuqi magjike! / KultPlus.com

‘Nëse do ta dija se kjo do të jetë hera e fundit që të shoh’

Nga Gabriel García Márquez

Nëse do ta dija se kjo do të jetë dita e fundit që do të shoh, do të mbaja afër duke të shtrënguar dhe do ta lusja Zotin ta ruaj shpirtin tënd.

Nëse do ta dija se kjo do të jetë hera e fundit që ti kalon nëpër këtë derë, do të përqafoja, do të puthja.

Nëse do ta dija se kjo do të jetë hera e fundit që do të ta dëgjojë zërin, do ta ruaja secilën fjalë tënden, për të qenë në gjendja ta kujtojë pa pushim.

Nëse do ta dija se kjo do të jetë hera e fundit që të shohë, do të thoja se të dua dhe nuk do të pretendoja si budalla se ju tashmë e dini. /KultPlus.com

Galeria më e re në Tiranë “Parking Art Gallery”, inaugurohet me ekspozitën e Arben Koliçit

Parking Art Gallery është galeria më e re në Tiranë e cila tashmë është hapur me ekspozitën e Arben Koliçit, ku ky i fundit është prezantuar me ekspozitën “PRIM’ORDINE”, shkruan KultPlus.

Prim`ordine (shenjat e para apo fillesa nga latinishtja), është një pikë nisje shumë e mirë për t’i dhënë formë diçkaje, siç bën dhe vetë artisti Arben Koliçi nëpërmjet punëve të tij. Në këtë ekspozitë paraqiten disa vepra të Koliçit, i cili nëpërmjet grafikave të tij eksploron dhe kërkon forma të thjeshta, të cilat të çojnë që në fillesat e gjenezës së një kërkimi për të gjetur veten.

Ekspozita përbëhet nga grafika të punuara në letër, me rapitograf të zi dhe blu, pllaka druri të gdhendura, të cilat janë pikturuar me ngjyrat primare, bllok skicash, dhe skulptura e stilizuar e një zogu.

Të gjitha këto imazhe që artisti krijon, dalin në qendër të ekspozitës në një formë tre dimencionale të shpendit, i cili duket si lajmëtari i arkës së NOAS dhe simbol i një fillese të re. Dhe pikërisht këtu kjo ekspozitë lidhet përpikmërisht me simbolikën e hapësirës, vizionit të galerisë dhe vetë institucionit, për t’i dhënë një formë, për t’i ofruar qartësi, dhe qasje sa më të afërt marrëdhënies komunitet – institucion.

Koliçi, jo nëpërmjet fjalës, por nëpërmjet njollave apo ndërthurjeve të linjave grafike, kërkon forma të ndryshme të cilat dalin në një formë tre dimensionale. Duke filluar që me elaborimet e para në bocet dhe më pas realizimin e vizatimeve të mirëfillta me rapitograf me ngjyrë të zezë dhe blu, të cilat marrin forma në materie të ndryshme, si në ato të buta dhe në ato të ngurta.

Ndërkohë, Parking Art Gallery në vazhdim PARKING, është një hapësirë artistike e cila do tu shërbejë artistëve të pakicave kombëtare, dhe jo vetëm, duke i ofruar mundësinë për të ekspozuar punët e tyre, por në të njëjtën kohë për të gjeneruar diskutime të cilat synojnë hapjen dhe promovimin e dialogut ndërkulturorë.

Kjo hapësirë do të menaxhohet nga Komiteti për Pakicat Kombëtare, nën kujdesin e Nënkryetarit të KPK Z. Sead Kazanxhiu, duke organizuar një kalendar për ekspozitat që do të bëhen me artistët e pakicave kombëtare. Gjithashtu PARKING do të jetë e hapur dhe për OJF e pakicave kombëtare për aktivitete të ndryshme që lidhen me promovimin e vlerave kulturore të pakicave kombëtare në Republikën e Shqipërisë, si Ekspozita, promovime librash, shfaqe dokumentarësh dhe filmash në zonën e PARKING./ KultPlus.com

Deti i vdekur

​Visar Zhiti

…të vdekurit tanë…
si me ujin, me vajtime i kemi larë
në Ballkan.


​Sot pasdite ishim në një Det të Vdekur,
​që na lante ne, të gjallët.
Me baltën në breg,
lyenim trupin dhe fytyrën.


Mos donim të ribënim veten nga balta
si në ditën e parë të jetës?/ KultPlus.com

Kur piktori i shquar Ibrahim Kodra vlerësohej me çmimin e veçantë në Paris

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 11 Mars 2023

“Tempo” ka botuar, me 19 qershor 1971, një shkrim në lidhje me vlerësimin e veçantë asokohe të Ibrahim Kodrës në Paris, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet blogut të tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

Burimi : Tempo, 19 qershor 1971

Në Paris, ku morën pjesë personalitete të shumta dhe ministri Michel Debré, piktori me origjinë shqiptare (në foto), i cili një pjesë të madhe të veprimtarisë së tij e zhvillon në Itali, mori medaljen e artë dhe diplomën e shoqatës “Arts, sciences et lettres”. Çmimi u motivua nga fakti se arti i Kodrës “ka hapur horizonte të reja për pikturën bashkëkohore”./ KultPlus.com

Rama ndan pamjet nga laguna e Kune-Vainit

Kryeministri Edi Rama e ka nisur ditën ndryshe teksa ka uruar shqiptarët për një fundjavë të mbarë me pamjet e lagunës së Kune-Vainit në Lezhë. Ai thotë se kjo zonë është një prej oazeve më të mira të biodiversitet që të ofron natyra.

Shefi i qeverisë thekson se laguna ka rilindur falë masave të marra për mbrojtjen e zonave të mbrojtura.

“Mirëmëngjesi, dhe me kolazhin e pamjeve të lagunës së Kune Vainit, një prej oazeve tona më spektakolare të biodiversitetit, mrekulli e natyrës që ka rilindur falë masave të marra për zonat e mbrojtura, ju uroj një fundjavë të mbarë”, shkruan Rama, ndërsa postimin e shoqëron me pamje nga laguna.

Tapeti i “Oscars” nuk do të jetë më i kuq

Është hera e parë që po ndryshohet ngjyra e tapetit në ceremoninë e Oscars, dhe mund të thuhet se ky është ndryshimi më i madh, pasi që cdo ceremoni e ngjashme është përcjellë me ngjyrën e kuqe, shkruan KultPlus.

Tapeti i kuq në ceremoninë e Oscars është përdorë qysh prej vitit 1961, kurse java e fundit ka gjete organizatorët me përgatitjet e ceremonisë që do të mbahet të dielën, dhe përgatitjet kanë shpërfaqë edhe ndryshimin e ngjyrës së tapetit të kuq. Tapeti tashmë do të ketë ngjyrën e shampanjës.

Poashtu një ndryshim tjetër është se këtë vit parakalimi në tapet nuk do të jetë vetëm në ambient të hapur, pasi që parakalimi do të përfshijë edhe një pjesë të mbyllur. Organizatorët kanë potencuar se një pjesë do të mbyllet për shkak të kushteve klimatike, por edhe për sesionin e fotografive. Më herët ka pas ankesa se fotografitë nuk kishin shumë hijeshi nën reflektimin e diellit, përderisa ata ishin të veshur për ceremoni të mbrëmjes./ KultPlus.com

Nesër ceremonia e çmimeve Oskar

Hollivudi po përgatitet për edicionin e 95-të të çmimeve Oskar. Filmi fantastiko-shkencor “Everything Everywhere All at Once”, me regjisorë Daniel Scheinert dhe Daniel Kwan, kryeson me numrin e madh të kandidimeve, plot 11 të tilla. Industria e filmit shpreson ndërkohë që të hedhë pas krahëve incidentin e “shuplakës” që shoqëroi ceremoninë e vitit të kaluar.

Fituesi i çmimit Oscar, për aktorin më të mirë, Will Smith, goditi me shuplakë në fytyrë prezantuesin e ceremonisë Chris Rock, pas një shakaje që ky i fundit bëri me stilin e flokëve të bashkëshortes së tij. Incidenti tronditi miliona shikues në mbarë botën dhe la një shije të hidhur në historinë e ndarjes së çmimit prestigjioz.

Çmimet Oscar do të mbahen të dielën, më 12 mars, në teatrin ‘Dolby’ në Los Anxhelos. Ceremonia pritet të nisë në orën 20:00 me orën lokale dhe do të transmetohet drejtpërdrejt nga rrjeti televiziv ‘ABC News’.

Jimmy Kimmel do të prezantojë për herë të tretë ceremoninë, e për herë të parë që nga viti 2018. Në një reklamë lidhur me ngjarjen e këtij viti, komediani i njohur ndërsa fliste mbi arsyet se pse ai ishte personi i duhur për këtë punë, vuri në dukje se atë, nuk duhet ta godisnin me shuplakë, pasi, ai qante shumë.

Dhjetë filmat që konkurrojnë për kategorinë e filmit më të mirë janë: “All Quiet on the Western Front”, “Avatar: The Way of Water”, “The Banshees of Inisherin”, “Elvis”, “Everything Everywhere All at Once”, “The Fabelmans”, “Tár”, “Top Gun: Maverick”, “Triangle of Sadness”, “Women Talking”.

Akademia e çmimeve Oskar ka thënë se fituesit e të gjitha kategorive do të shpallen drejtpërdrejt gjatë natës së ndarjes së çmimeve. Vitin e kaluar, disa kategori ishin regjistruar paraprakisht, diçka që shkaktoi zhurmë mes anëtarëve të akademisë.

Hiti fantastiko-shkencor me regjisor Daniel Kwan dhe Daniel Scheinert “Everything Everywhere All at Once” vjen me 11 kandidime. “The Banshees of Inisherin”, me regjisor Martin McDonagh dhe “All Quiet on the Western Front” i Edward Berger-it, renditen në vendin e dytë, me nga nëntë kandidime secili. Aktorja Michelle Yeoh që luan në filmin “Everything Everywhere All at Once”, mund të ketë një avantazh të vogël ndaj Cate Blanchett, që luan në filmin “Tár”, për çmimin e aktores më të mirë. Gara për aktorin më të mirë paraqitet më e vështirë, për të konkurrojnë kokë më kokë Brendan Fraser i “The Whale” dhe Austin Butler që luan në filmin “Elvis”.

Në kategoritë e roleve dytësore më të mira, kryesojnë Angela Bassett (“Black Panther: Wakanda Forever”) dhe Ke Huy Quan (“Everything Everywhere All at Once”).

Steven Spielberg me filmin “The Fabelmans” mund të fitojë Oskarin e tretë si regjisori më të mirë, por megjithatë regjisorët, Daniel Scheinert dhe Daniel Kwan, po shfaqur si kryesues.

Ceremonia e çmimeve Oskar e vitit të kaluar, kur Will Smith goditi prezantuesin Chris Rock, përpara se të fitonte cmimin si aktori më i mirë, tërhoqi rreth 15.4 milionë teleshikues, që ishte 56% më shumë nga audienca e ulët rekord prej 10.5 milionë teleshikuesish që u shënua gjatë transmetimit televiziv të vitit 2021, të dëmtuar nga pandemia. Ceremonia e këtij viti me siguri do të shihet si një rikthim “në vendin e shuplakës”.

Oskari i këtij viti vjen mes shqetësimesh të mëdha mbi biznesin e filmit. Viti i kaluar shënoi një ringjallje të sallave të kinemave, pas dy vitesh pandemie, gjë që u vu re tek suksesi i filmit “Top Gun: Maverick”. Megjithatë shitjet e biletave rikuperuan vetëm rreth 70% të biznesit që ekzistonte para pandemisë. ‘Regal Cinemas’, zinxhiri i dytë më i madh i kinemave në vend, njoftoi mbylljen e 39 kinemave këtë muaj./VOA

Kënga e Shakirës theu çdo rekord të YouTube (VIDEO)

Shakira dhe Bizarrap kanë bërë histori me një këngë latine që është kryesuese e top-listave në një mënyrë që asnjë këngë nuk e ka bërë ndonjëherë.

Kënga e Shakirës për ish-partnerin e saj, Gerard Pique dedikuar tradhtisë së tij ndaj saj, ka thyer rekorde në YouTube.

“BZRP Music Sessions Vol. 53” u publikua në YouTube më 12 janar dhe shumë shpejt la gjurmë në histori.

Kënga vendosi rekordin për këngën latine më të shikuara në YouTube në 24 orë me 63,000,000 dhe më pas u bë kënga latine më e dëgjuar me një numër prej 100 mln shikimes në You Tube.

Këngëtarja kolumbiane dhe DJ e producenti argjentinas vetëm 24-vjeçar, emri i vërtetë i të cilit është Gonzalo Julián Conde, kanë shumë për të festuar pasi fituan katër tituj të rekordeve botërore Guinness.

Shakira, 45 vjeç, u nda nga ish-futbollisti i Barcelonës, Pique, 35 vjeç, në vitin 2022 pas më shumë se 10 vitesh së bashku. Dyshja kanë edhe dy fëmijë së bashku./ KultPlus.com

Shitjet e pllakave muzikore tejkaluan ato të CD-ve

Për herë të parë që nga viti 1987, shitjet e pllakave muzikore kanë tejkaluar shitjet e CD-ve në SHBA, sipas një raporti të ri nga Shoqata e Industrisë së Regjistrimit të Amerikës (RIAA). Adhuruesit e muzikës blenë më shumë se 41 milionë disqe vinyl vitin e kaluar dhe 33 milionë CD.

Kjo është një rritje prej 3%, pasi në vitin 2021 shitjet e disqeve vinyl arritën në 40 milionë. Nga ana tjetër, shitjet e CD-ve ranë me 28%, pasi në vitin 2021 shitjet e tyre ishin 47 milionë.

Taylor Swift ishte artistja femër më e shitur e vinyleve të vitit 2022 në SHBA, duke shitur 945,000 kopje të albumit të saj Midnights, e ndjekur nga Harry Styles , i cili shiti 400,000 kopje të albumit të tij Harry’s House. Gjithashtu në top pesëshen janë SOUR e Olivia Rodrigo (263,000 kopje), Good Kid i Kendrick Lamar (254,000 kopje) dhe Rumors i Fleetwood Mac (243,000 kopje).

Por shërbimet e transmetimit të muzikës vazhduan të përbëjnë shumicën e të ardhurave në industrinë e muzikës në SHBA në vitin 2022. Abonimet me pagesë, shërbimet e mbështetura nga reklamat, radio dixhitale, platformat e mediave sociale kontribuojnë me 84% të të ardhurave totale në industrinë e muzikës, duke regjistruar një rritje prej 7% në vitin 2022, pra 13.3 miliardë dollarë krahasuar me vitin 2021 që përbënte 83% të të ardhurave.

“Toka e Shpirtrave të Trazuar” nis rrugëtimin ndërkombëtar   

 

  Shfaqja teatrore “Toka e Shpirtrave të Trazuar”, me autore Shqipe Malushi dhe regji të Zana Hoxhës, do të fillojë rrugëtimin ndërkombëtar më 12 mars me prezantim në Festivalin Ndërkombëtar të Teatrit të Vendeve të Ballkanit “Balkan Breeze”, që do të mbahet në Bursa, Turqi. 

“Toka e Shpirtrave të Trazuar” do të prezantohet më 12 mars, 2023 nga ora 20:00 në teatrin shtetëror “Ahmet Vefik Pasha”. 

Kjo shfaqje është një performancë e bazuar në poezitë e Shqipe Malushit, të cilat evokojnë kujtimet tona kolektive për mungesën e paqes dhe përballjen me luftën dhe konfliktin si një gjendje konstante për shoqërinë kosovare ndër shekuj e në veçanti ndikimin e saj në traumat tona ndër gjenerata. E shtrirë në një format unik eksperimental në shqip dhe anglisht, performanca e regjisores Zana Hoxha krijon një sinergji multidisiplinare përmes poezive imazhiste të Malushit, koreografisë bashkëkohore teatrore të Robert Nuhës, dhe dramaturgji të Shpëtim Selmanit, muzikës eksperimentale me elemente burimore dhe këndimit, si dhe video projeksioneve që krijojnë një narrativë të re të bazuar mbi kujtesën tonë kolektive. 

“Toka e Shpirtrave të Trazuar” përmes akteve kronologjike përshkruan njërën ndër etapat më të rëndësishme të kosovarëve drejt asaj që e kishin ëndërruar ndër shekuj, lirisë. 

Autore: Shqipe Malushi, regjia: Zana Hoxha, dramaturgjia: Shpëtim Selmani, koreograf: Robert Nuha, aktoret/ët: Donikë Ahmeti, Kushtrim Qerimi, Mikel Markaj, Zhaneta Xhemajli, Kaltrinë Zeneli, Edlir Gashi, kërcimtarë/e: Altina Binaku, Qendrim Makolli, Erëza Grajqevci, Patriot Osmani, soliste: Urta Haziraj, videoprojeksionet skenike: Florian Canga, tonist: Arnben Aliu, driçimi: Mursel Bekteshi, mjeshtër skene: Rrahmon Mehmeti./ KultPlus.com

Kukulla

Dhurata Hoti

(fragment nga libri “Mjegulla”)

Nëna e saj ishte i vetmi person për të cilin ndiente mëshirë, por asnjë ndjenjë tjetër. E mëshira nuk e bënte ta donte, përkundrazi irritohej prej saj. Ato nuk dinin ta donin njëra-tjetrën si nënë e bijë. Troja ndonjerë mendonte se nëna e saj e shihte si fajtore për të gjitha të këqijat që kishin ardhur pas lindjes së saj. Natyrisht, ajo kurrë nuk i kishte thënë këtë gjë, por kështu i dukej. Gjithçka në shtëpi lidhej me fajin. Sikur ata që kishin mbetur gjallë duhej të ndiheshin fajtorë për jetën. Ndoshta nuk ishte kështu, ndoshta koka e Trojës krijonte situata të paqena. Veçse dukej që shtëpia rëndonte prej palumturisë. Sa herë që Troja kishte sjellë ndonjë kafshë të shtëpi ajo kishte vdekur. Mace, qen, peshq në akuarium, zogj e zvarranikë. Të gjitha i kishte varrosur në oborr. Dikur ishte lodhur me aq shumë vdekje dhe nuk kishte tentuar më. Edhe kur filloi të jetonte vetëm kishte frikë të provonte.

Doli dhe eci gjatë kah periferia e qytetit. Kur u kthye, në shtëpi nuk dukej askush, kishin rënë të flinin. U ndje e qetë, por jo aq sa të flinte. Shkoi në kuzhinë, por nuk mundi të hante anipse ndihej shumë e uritur. Era në shtëpi e bënte pothuaj të pamundshme të mendonte për ushqimin. Do të kishte qenë më mirë po të ishte kujtuar të hante jashtë. Donte të shkonte në dhomë, por duke kaluar kah dera e bodrumit, u ndal. Vendosi të zbriste, edhe pse ky vend kishte diçka të frikshme.

 E hapi derën dhe zbriti shkallëve. Në bodrum era vinte edhe më shumë. Trojës i erdhi për të vjellë, por u mbajt. Filloi ta ndiqte erën. Instinktivisht shkoi te një dollap i madh, e largoi me forcë. Nën të toka dukej shumë e squllur. Kur e preku me gisht ishte shumë e butë dhe si me jargë. U neverit. E mori një shkop dhe e shtypi. Preku në diçka të fortë. Filloi ta shtynte me shkop, në mënyrë që ta nxirrte jashtë. E mori edhe një shkop tjetër. Ajo gjëja dukej sikur të ishte e ngjitur në diçka. Filloi ta shprishte me shkop shtresën e dyshemesë, duke e gërryer. Ishtë një kukull e varrosur. E qepur me dorë, në mënyrë shumë primitive, i ngjante një kukulle voodoo. Në disa pjesë të trupit kishte gjilpëra të ngulura. Trojës iu duk se i ngjante gjyshit. Mendimet filluan të bëhen shumë të frikshme. U mundua të krijonte skenare të mundshme se si ndonjë vajzë e vogël mund ta kishte harruar disi rastësisht, ose, ose, por i dukej që e dinte, edhepse nuk ishte aspak racionale. Kukulla qelbej erë dhe çuditërisht kishte filluar të lëshonte rrënjë të holla, por të shumta dhe të thella. Filloi t’i shkulte fillimisht me dorë, pastaj filloi të kërkonte për ndonjë thikë. E gjeti dhe i preu të gjitha. Era u bë e padurueshme. Filloi të kthente. E mori një qese plastike dhe e mbështolli me të kukullën. Mendonte se duhej ta digjte, por nuk dinte ku. Iu kujtuan disa skena filmash. Mblodhi gazeta dhe karton dhe i kryqëzoi. Kukullën e vuri në mes. Zjarri u ndal para se kukulla të përfshihej nga flakët. Provoi prapë, por pa sukses. E fshehu në një raft krejt poshtë nën dollap. Era ishte bërë e padurueshme. U frikësua të hapte dritaret e vogla të bodrumit, fqinjët mund të dyshonin. U ngjit lart. Në katin e parë gjyshja po flinte në dhomën e ditës para televizorit, në të cilin jepej një serial. Nuk i dëgjohej frymëmarrja, por ajo nuk e kontrolloi, sepse gjyshja gjithmonë ashtu flinte. Dera ishte e hapur dhe në lagjen ku ishte shtëpia vinte fresk prej një parku që ndodhej aty afër. U rrënqeth. U nis për në dhomën e saj. Ishte instiktivisht e sigurt që kishte qenë gjyshja. Në dhomë u shtri dhe u mbulua me disa shtresa batanijesh e jorganësh, po vazhdonte të dridhej prej të ftohtit. Kishte nevojë të qetësohej, trupi i ishte bërë jashtëzakonisht i lehtë, i dukej se do të pluskonte në ajër po të mos ishte e mbuluar. I dukej sikur të kishte zhvarrosur një kufomë. Gjithçka dukej e pavërtetë e njëkohësisht më e vërtetë se gjithçka tjetër. Gjymtyrët dhe kokën i kishte të mpira dhe kur më në fund e zuri gjumi, në ëndërr pa se Edgar Allen Poe kishte ardhur mysafir dhe doli të ishte ish i dashuri i gjyshes./ KultPlus.com

Gjon Muharremaj: Mësuesi më tha që s’do të arrija asgjë në jetë

Gjon Muharremaj, i njohur ndryshe me emrin e artit Gjon’s Tears, ishte përfaqësuesi i Zvicrës në Eurovision 2021, transmeton KultPlus.

Ai arriti të dilte i pari falë votave të jurive profesioniste, ndërsa në rezultatin përfundimtar, ku përfshihet edhe votimi i publikut u pozicionua i treti.

Këngëtari i talentuar në një rrëfimë më të hershëm ka treguar se nëse nuk do t’i hynte rrugës së muzikës, do dëshironte të bëhej mësues frëngjishte dhe kjo sipas tij, nuk do të ishte aspak një zgjedhje rastësore.

“Kishte një plan B që ishte arsimi. Unë doja që të bëhesha mësues i frëngjishtes, sepse më pëlqen shumë literatura franceze, ose dhe mësues muzike në shkollë, por jo në shkollë muzike. Unë kam patur një mësues shumë të keq dhe i kam thënë atëherë vetes që unë do bëhem mesues dhe do ju tregoj njerëzve që arsimi nuk është i prishur, por ka dhe njerëz të mirë. Ai ishte një mësues i pakuptueshëm. Një gabim të vogël bëja unë matematikë, se isha skandal, ma hidhte të gjithë punën poshtë. Ai më kishte thënë që nuk do isha i arrirë në jetën time, se isha shumë keq në matematikë dhe tani mund ta shikojë që më në fund ia dola edhe pa matematikën”, ka treguar Gjon’s Tears.

Ai ka shtuar se pas suksesit në Eurovizion ka patur shumë mesazhe urimi nga njerëz të ndyrshëm, madje dhe nga të afërt që më herët nuk ishin kujtuar për të./ KultPlus.com

Shqiptarja Kristiana Çela në listën e Forbes si sipërmarrësja më e suksesshme në Europë

Revista prestigjoze amerikane “Forbes” ka publikuar listën e 30 sipërmarrësve më të suksesshëm nën moshën 30 vjeç për Europën dhe në sy bie edhe emri i shqiptares Kristiana Çela.

E reja, e njohur në platformat sociale si Krissy Çela, renditet mes të rinjve me potencial për të transformuar biznesin dhe shoqërinë.

Ajo ka treguar në rrjetin e saj në Instagram, se ka shkuar në Britani bashkë me familjen e saj me kamion dhe sot ka bërë histori. Pasioni për palestrën e ka kthyer atë në një ndër vajzat e reja që influencojnë miliona gra dhe vajza në botë për të ndryshuar jetën e tyre dhe mënyrën e jetesës.

Llogaria në Instagram e Kristiana Çelës numëron sot 3.1 milionë ndjekës dhe videot e saj nga palestra janë tepër virale. Rreth gjashtë vite më parë ajo ka themeluar me mikun e saj të palestrës Jack Bullimore, një aplikacion për ushqimin dhe ushtrimet fitness.

Aplikacioni quhet “EnvolveYou” dhe është një biznes i ndërtuar nga shqiptarja Kristiana Çela dhe miku i saj. Kjo ide e suksesshme biznesi gjeneron të ardhura deri në 34 milionë dollarë në vit dhe ka më shumë se 80,000 anëtarë të abonuar mujor.

Po ashtu, shqiptarja që ka zënë një vend në listën e Forbes, mes 30 të rinjve më të suksesshëm në Europë, ka dhe një linjë të sajën të veshjeve për palestër “Cela Oner Active”.

Kristiana ka shkruar një mesazh falenderimi në llogarinë e saj në Instagram, për të gjithë ndjekësit e saj. Ajo tregon dhe një copëz nga historia, sesi me dy prindërit u nisën në Angli me kamion dhe sot ajo është ndër më të rinjtë më të suksesshëm në Europë.

“Së pari, ju faleminderit, pa dyshim që kjo nuk do të ishte e mundur kurrë pa mbështetjen tuaj. Me mbështetjen tuaj ju më ndihmoni të ndihmoj të tjerët dhe për këtë jam i bekuar që ju kam pranë.

Disa prej jush mund ta dinë dhe të tjerët mund të mos e dinë, por kjo nuk ndodhi brenda natës. Unë jam një refugjate që kam emigruar në Britaninë e Madhe nga Shqipëria në pjesën e pasme të një kamioni me banane me familjen time mbi 20 vjet më parë”, shkruan ndër të tjera Kristiana Çela./ KultPlus.com

Historia e panjohur e Ferid Jegenit, mësuesit patriot që hapi shkollat e para në Dibër

Publikohet historia e panjohur të Ferid Tofik Jegenit me origjinë nga Dibra e Madhe, i cili pasi morri mësimet e para në qytetin e lindjes dhe më pas në Selanik, bashkë me shumë djem dibranë vazhdoi studimet në kryeqëndrën e Perandorisë osmane në Stamboll, duke ndjekur Fakultetin e Shkencave Ekzakte (Dega Matematikë), por u detyrua t‘i ndërpresë ato, pasi në atë kohë filluan trazirat e luftës ballkanike dhe familja u detyrua ta tërhiqte Feridin në Dibër, ku dhe nisi punën si sekretar krahinor në Komunën e Maqellarës, punë të cilën ai e vazhdoi deri në vitin 1915, ku bashkëpunoi ngushtë me këshillat e pleqve dhe popullin e asaj treve dhe me ndihmën e tyre u ndërtuan privatisht e u hapën 7 shkolla shqipe në fshatrat: Trebisht, Ostren i Vogël, Borovë, Klenjë, Stërblevë, Lejcan, Lladomiricë.

Kur Feridi punonte në krahinën e Gollobordës, në zbatim të vendimeve të Konferencës së Londrës të vitit 1913, pas nëntë vitesh po përcaktohej në terren kufiri lindor i vendit tonë me Jugosllavinë, i caktuar që më 1913-ën, nga Traktati famëkeq i Londrës, nga një komision i ngritur për këtë qëllim. Në atë kohë, falë edhe gjuhëve të huaja që zotëronte, Feridi u thërrit si konsulent pranë atij komisioni, ku shërbeu disa muaj. Me punën e tij ai ndikoi shumë në vendimet e atij komisioni për vendosjen e vijës së kufirit, duke vërtetuar se të gjitha fshatrat e asaj zone, flisnin gjuhën shqipe.

Pasi Ferdi shërbeu edhe si drejtor i shkollës dhe i konviktit në fshatin Kastriot në Peshkopi, ai u transferua në Ministrinë e Arsimit në Tiranë, me motivacionin; “Për ide të shkëlqyera në fushën e arsimit dhe për rolin e shkollës në një shoqëri të qytetëruar”. Por edhe pse Ferid Jegeni punoi me një përkushtim të rrallë për disa dekada në përhapjen e arsimit shqip, gjatë viteve të regjimit komunist, puna dhe kontributi i tij u la në harresë, duke mos i’u dhënë vendi që i takonte.

Ferid Jegeni, mësuesi që hapi shkollat e para në Dibër;

Një ndër ata mijëra mësues të armatës së madhe të arsimtarëve shqiptarë, të cilët i’a kushtuan të gjithë jetën e tyre përhapjes së gjuhës shqipe dhe çështjes kombëtare, pa dyshim që mbetet edhe Ferid Jegeni. Një intelektual i njohur me origjinë nga Dibra e Madhe, puna dhe kontributi i të cilit, u la në harresë gjatë viteve të periudhës së regjimit komunist të Enver Hoxhës. Nisur nga ky fakt, në shenjë homazhi dhe nderimi, Memorie.al po e kujton këtë misionar të shquar të arsimit shqip, duke sjellë në këtë shkrim një histori të shkurtër të jetës dhe punës së tij, kryesisht në lëmin e arsimit.

Shkollimi në Manastir, Selanik e Stamboll;

Sipas dëshmive dhe kujtimeve të disa prej pinjollëve të familjes së njohur Jegeni nga rrethi i Dibrës dhe të afërmve të tyre, Ferid Jegeni, i cili ishte djali i madh i patriotit të njohur, Tofik Jegeni, u lind në Dibër të Madhe, më 20 shtator të vitit 1893. Ata kujtojnë se Feridi vinte mesatar nga shtati, por kish një trup të lidhur, me sy depërtues dhe që shquhej jo vetëm për edukatën në të sjellur, por edhe për inteligjencën, gjë e cila shumë shpejt tërhoqi vëmendjen e mësuesve dhe shokëve të shkollës. Mësimet e para Feridi, i mori në qytetin e tij të lindjes, në Dibër të Madhe, ku dhe mbaroi me rezultate të larta shkollën qytetare, drejtor i së cilës në atë kohë ishte Abdyl efendi Tirana (Balla).

Nën drejtimin e të atit, Tofikut, bashkë me shumë djem të tjerë dibranë, Feridi mori mësimet e para në gjuhën shqipe me alfabetin e Stambollit. Mësimet e para në qytetin e lindjes, i mbaroi shkëlqyeshëm, duke u shpallur nxënësi më i mirë, dhe si shenjë stimulimi, nga drejtuesit e shkollës atij i dhuruan një orë prej floriri. Pasi mbaroi shkollën qytetëse në Manastir, Feridi, vazhdoi shkollën e mesme në qytetin e Selanikut në Greqi, ku ai u dallua në përvetësimin e gjuhëve të huaja. Si rezultat, në mbarimin e shkollës në Selanik, ai zotëronte shkëlqyeshëm turqishten, frëngjishten, arabishten dhe persishten. Pas kësaj ai ndoqi mësimet në kryeqendrën e Perandorisë Osmane, në Stamboll, duke studiuar për shkencat ekzakte (në matematikë), por u detyrua t‘i ndërpresë ato, pasi në atë kohë filluan trazirat e luftës ballkanike. Si rezultat i atyre ngjarjeve, familja u detyrua ta tërhiqte Feridin në Dibër, ku dhe nisi punën si sekretar krahinor në Komunën e Maqellarës, punë të cilën ai e vazhdoi deri në vitin 1915.

Hap shkollat në Zerqan;

Në atë periudhë kohe që Feridi shërbente si nëpunës në Komunën e Maqellarës, jashtë detyrës shtetërore, në mënyrë vullnetare, ai u mësonte të rinjve gjuhën shqipe. Por gjatë asaj kohe Feridin e brente lënia për gjysmë e shkollës në Stamboll dhe nisur nga ky fakt, ai i’u përvesh punës duke bërë të mundur që në vitin 1920, të jepte provimet dhe të merrte dëshminë e aftësisë për të dhënë mësim në shkollat e mesme të vendit. Pas kësaj, po atë vit, Feridi nisi detyrën e mësuesit në fshatin Patin të nënprefekturës së Matit.

Në dhjetor të vitit 1922, ai u emërua krahinar (kryetar komune), në trevën e Gollobordës. Sipas dëshmive të familjarëve të tij, Feridi, kujtonte shpesh se ajo periudhë kohe, kishte qenë vendimtare në përcaktimin e synimeve të tij, për t‘ju kushtuar përhapjes së gjuhës shqipe dhe mjaft problemeve të tjera që kishin të bënin me ç’ështjen kombëtare. Kjo është dhe periudha kur ai punoi intensivisht, me të gjitha fuqitë fizike e morale, për përhapjen e dijes e të kulturës në trevën e Dibrës. Në janar të vitit 1923, Feridi i bëri një kërkesë Ministrisë së Arsimit në Tiranë, ku argumenton domosdoshmërinë e hapjes së shkollave shqipe në nënprefekturën e Zerqanit, krahinë e cila historikisht kishte qenë arsimdashëse dhe kishte nxjerrë jo pak figura të shquara, por që në atë kohë ishte lënë në harresë.

Kërkesa e Feridit u pranua menjëherë nga Ministria e Arsimit dhe me miratimin e saj ai nis punën për të realizuar qëllimin që i kishte vënë vetes. Për këtë gjë, Feridi bashkëpunoi ngushtë me këshillat e pleqve dhe popullin e asaj treve. Me ndihmën e tyre u ndërtuan privatisht dhe u hapën 7 shkolla shqipe në fshatrat: Trebisht, Ostren i Vogël, Borovë, Klenjë, Stërblevë, Lejcan, Lladomiricë. Mirëpo, edhe pse u bë e mundur hapja e shkollave në këto fshatra të thellë, Feridi nuk e quante të përfunduar misionin e tij dhe qëllimin që i kishte vënë vetes, pasi mungonin mësuesit që do të jepnin mësim në ato shkolla. Nisur nga ky fakt, Feridi, nis të përgatisë vetë kuadrin mësues, duke udhëtuar fshat më fshat, në një reliev malor dhe kushte klimaterike të ashpra, duke organizuar kurse për përgatitjen e mësuesve të rinj.

Funksionar në Ministrinë e Arsimit;

Në vitin 1924, Feridi krijon familje duke u martuar me një vajzë të re në Dibër të Madhe, e cila quhej Menduka Pustina, e bija e Ali Pustinës, nga familjet më të dëgjuara të Dibrës, mbesa e Nuredin Pustinës, dy personalitete, shoqërore e politike mjaft të njohura të asaj kohe. Ali Pustina ra heroikisht më 1914-ën, në luftë kundër pushtuesit serb, në zonën e Gollobordës. Sipas dokumenteve që ndodhen në Arkivin Qendror të Shtetit në Tiranë, (kutia nr.2, dosja 28, fleta 323, viti 1923), bëhet e ditur se Ferid Jegeni, ka shërbyer edhe si drejtor i shkollës dhe i konviktit në fshatin Kastriot në Peshkopi, duke qenë kështu i pari drejtor i emëruar i asaj shkolle të famshme, me mjaft emër jo vetëm në Qarkun e Dibrës, por edhe më gjerë.

Gjatë asaj periudhe që ai shërbeu pranë asaj shkolle, nuk mungojnë përpjekjet e jashtëzakonshme të Feridit për ta vënë punën në shkollë mbi baza shkencore dhe për të organizuar e sistemuar konviktin, i cili ishte i pari në atë trevë. Pas pesë viteve që shërbeu ai, në vitin 1928, Feridi transferohet në Ministrinë e Arsimit në Tiranë, me motivacionin; për ide të shkëlqyera në fushën e arsimit dhe për rolin e shkollës në një shoqëri të qytetëruar. Feridi u përpoq dhe punoi me një përkushtim të rrallë, për një zhvillim të arsimit shqiptar mbi baza ligjore, shkencore e pedagogjike.

Largimi nga Ministria e Arsimit, si person “non grata”;

Sipas dëshmive të familjarëve të tij, si një atdhetar dhe nacionalist i vendosur në çështjen kombëtare, në një kohë kur në arsimin dhe kulturën shqiptare kishin hyrë ideologji të huaja (ndikimi i metodave fashiste italiane), të rrezikshme dhe me pasoja për fatet e Shqipërisë, Ferid Jegeni, do të kundërshtonte, madje nuk do të lejonte ndërhyrjet imponuese në punën e arsimit shqiptar. Pikërisht për këtë qëndrim më 1938-ën, kur ishte funksionar në Ministrinë e Arsimit në Tiranë, në moshën 45-vjeçare, e nxjerrin në pension, si person “non grata”.

Pas kësaj, Feridi kthehet në vendlindjen e tij tepër i zhgënjyer, dhe për të mposhtur dhimbjen e njëkohësisht dhe pafuqinë e vet, fillon të merret me mbarështrimin e çifligut të familjes, në Sokolliq të Dibrës së Madhe. Atë punë ai e bënte bashkë me të vëllain, Musa Jegenin.

Ndihmon në shkollimin e të rinjve dibranë;

Gjatë periudhës kur Feridi punonte në Ministrinë e Arsimit, ku ai mbulonte edhe sektorin e bursave, ai bëri një përpjekje të madhe për t‘ju akorduar bursa shtetërore, mjaft fëmijëve dhe nxënësve dibranë dhe atyre të viseve të ndryshme të Kosovës. Kështu, gjatë asaj kohe shumë nxënësve nga trevat e Kosovës e të Dibrës, i’u dhanë bursa për të ndjekur shkollat e mesme dhe të larta, jo vetëm në shkollat, liceun pedagogjik dhe tregtar, apo në gjimnazin ushtarak dhe në shkollën Mbretërore Ushtarake në Tiranë e në qytetet kryesore të vendit, por edhe jashtë shtetit.

Në këtë periudhë, shumë djem dhe vajza dibrane u arsimuan me përkrahjen e Feridit, madje edhe të të vëllait të tij më të vogël, Isa Jegenit, i cili në atë kohë, ishte funksionar në Drejtorinë e Përgjithshme të Ministrisë së Shëndetësisë. Vëllezërit Jegeni, që arsimimin e shihnin si një domosdoshmëri për mëvetësinë dhe përparimin e atdheut të tyre, pa shkelur parimin që t’u jepnin bursa nxënësve me nota shumë të mira dhe që ekonomikisht nuk kishin të ardhura financiare, mundoheshin të përkrahnin këta të fundit, të bindur se të pasurit do të mund t‘i mbanin fëmijët e tyre në shkollë me mundësitë e veta, e në këtë mënyrë rritej numri i të shkolluarve.

Feridi bënte punë agjitative dhe i nxiste familjet e të varfërve që të mos i pengonin fëmijët e tyre për të vazhduar shkollën. Madje, në shumë raste ua shkruante vetë kërkesat nxënësve. Një plejadë e tërë intelektualësh nga treva e Dibrës, jashtë dhe brenda kufirit, mbaruan shkollat e mesme dhe të larta, në sajë të kujdesit e ndihmës së madhe të Ferid dhe Isa Jegenit. Kështu vazhduan liceun e Korçës; Nazmi Uruçi, Akil Sakiqi, Muntaz Kodra e të tjerë djem dibranë, që më vunë u bënë kuadro të larta të shtetit shqiptar.

Në Shkollën Tregtare të Vlorës, studionin Xhevat Pustina, Remzi Verzivolli, Remzi Pustina etj. Në shkollën teknike “Harry Fultz”, Tiranë, studiuan Irfan Tërshana, Dali Ndreu etj. Po kështu, vëllezërit Jegeni kanë ndihmuar për të studiuar jashtë shtetit për shkencat mjekësore edhe Hiqmet Menzelnxhiun (Dibra), Abdulla Pashollin, Urfi Agollin, Shefqet Ndroqin etj., të cilët në specialitetet e tyre u bënë figura të shquara në mbarë vendin.

Kontributi i Jegenit, s‘u vlerësua nga regjimi komunist!

Por edhe pse Ferid Jegeni punoi me një përkushtim të rrallë për disa dekada në përhapjen e arsimit shqip, gjatë viteve të regjimit komunist, puna dhe kontributi i tij u la në harresë, duke mos i’u dhënë vendi që i takonte. Edhe pse në arkivat e shtetit shqiptar gjenden mjaft dokumente me relacionet e bërë kundër tij nga ana e legatës italiane, në periudhën kur Feridi punonte si drejtor drejtorie në Ministrinë e Arsimit në Tiranë, atij nuk i’u dha kurrë pensioni patriotik.

Madje, jo vetëm kaq, por veprimtaria e tij në fushën e arsimit shkollor, ku qe jo vetëm mësues i nderuar e drejtues shkolle, por edhe drejtor drejtorie në Ministrinë e Arsimit deri në vitin 1938, nuk u përmend as nga shkruesit e historisë së arsimit në Shqipëri. Në muajin nëntor të vitit 1963, i harruar krejtësisht nga shteti të cilit ai i shërbeu për dekada me radhë, Ferid Jegeni ndërroi jetë, pa marrë edhe pensionin që i takonte. Vetëm pas viteve ‘90-të, me propozimin e Ministrisë së Arsimit, Presidenti i Republikës, Sali Berisha, me dekretin nr.642, datë 3.9.1993, i dha titullin “Mësues i Merituar”.

Jeta dhe puna e mësues Feridit në kujtimet e nxënësve të tij;

“Ai ishte një misionar i vërtetë i arsimit shqip”

Sipas Vesel Pitarkës dhe Nefail Pustinës, ish-nxënës të shkollës qytetase të Kastriotit, Peshkopi, (shkollë ku kishte dhënë mësim Feridi), të cilët më vonë do të vazhdonin shkollën ushtarake në Tiranë, me ndërhyrjen e vëllezërve Jegeni, ata u dërguan për të studiuar në Itali. Përkatësisht për ‘Roje Finance’ dhe Inxhinieri, ‘Xhenier ushtarak’. Pas studimeve në Itali, Pitarka me Pustinën u kthyen në Shqipëri, ku patën një karrierë të shkëlqyer në fushat e tyre. Këta ish-nxënës të Ferid Jegenit, së bashku me shokët e tyre: Miftar Jegeni, Ahmet Jegeni dhe Hajri Jegeni, vite më vonë do të kujtonin: “Shkolla dhe konvikti “Dibra” në Kastriot të Peshkopisë, qenë ndër më të mirat e shkollave të vendit. Ferid Jegeni në atë kohë ishte drejtor i shkollës dhe i konviktit, i cili i rrinte mbi kokë vetë çdo pune. Flinte apo nuk flinte 4-5 orë gjumë në 24 orë, por ishte energjik dhe i papërtuar. Përveç kujdesit për përparim në mësime të nxënësve, ai u mësonte atyre të bënin një jetë të kulturuar, në çdo aspekt”. Një tjetër ish-nxënës i Feridit, Ruzhdi Shehu, oficer-akademist, kujton: “Ferid Jegeni atdhetarizmin e vet e manifestonte edhe në fushën fetare. Ai na i përkthente lutjet fetare nga arabishtja në shqip, që ne të luteshim në gjuhën tonë të bukur. Ai, kishte një shije të hollë, fjalë pak, por fjala e tij ishte për të gjithë bindëse. Ai, në kuptimin e vërtetë të fjalës, ishte një misionar i arsimit shqiptar, me zemër të madhe, fisnik, mësues i denjë dhe patriot i ndershëm.

Historia e Feridit me Komisionin Ndërkombëtar të Kufijve, që e bindi komisionin që t‘i linte fshatrat shqiptarë këtej kufirit

Ndërkohë që Feridi punonte në krahinën e Gollobordës, në zbatim të vendimeve të Konferencës së Londrës të vitit 1913, pas plot nëntë vitesh po përcaktohej në terren kufiri lindor i vendit tonë me Jugosllavinë, i caktuar që më 1913-ën, nga Traktati famëkeq i Londrës, nga një komision i ngritur për këtë qëllim. Në atë kohë, falë edhe gjuhëve të huaja që zotëronte, Feridi u thërrit si konsulent pranë atij komisioni, ku shërbeu disa muaj me radhë. Me punën e tij ai ndikoi shumë në vendimet e atij komisioni për vendosjen e vijës së kufirit, duke vërtetuar se të gjitha fshatrat e asaj zone, flisnin  gjuhën shqipe.

Jo vetëm familjarët e Ferid Jegenit, por edhe mjaft të moshuar të atyre zonave ku ai bashkëpunoi ngushtë me përfaqësuesit e huaj të kontrollit dhe ndarjes së kufijve, e mbajnë mend dhe tregojnë akoma në bisedat e tyre rreth odave dibrane, një histori të largët të ndodhur në ato anë kur ndahej kufiri. Ata tregojnë se si Feridi arriti të bindë Komisionin Ndërkombëtar të Kufijve, vetëm me anën e një manovrimi: Ai nxori nga xhepi një qese me para të vogla metalike (korona), dhe i’a dha një mësuesi në oborrin e një shkolle, duke e këshilluar t‘ua hidhte fëmijëve kur ata të dilnin në pushim.

Në prani të përfaqësuesve të Komisionit të Kontrollit të Kufijve, mësuesi dibran veproi ashtu si e porositi Feridi dhe menjëherë të gjithë fëmijët u hodhën për të marrë monedhat, duke thërritur: “Mora kaq, mora aq”. Bile nisën edhe të grinden. “Ma more p’i dore”, “Të marrtë drejqi” etj. Në këto çaste, Feridi u kthehet maqedonasve dhe u thotë: “Hë…, si flasin këtu fëmijët”?! Ata ngelën dhe deshën s‘deshën, thanë: “shqip”. Kështu, falë këtij manovrimi të Feridit, disa fshatra, si: Gjinovec, mali i Gjinovecit (1616 m. mbi nivelin e detit), mali i Raducit, fshati Vernica, Trebishti dhe të tjera, mbetën brenda kufirit tonë shtetëror. Madje, po të shikohet me vëmendje vija kufitare e atij sektori, pasi kufiri kalon nëpër kreshtën e masivit malor të Jabllanicës, në zonën që përshkruam më lart, ajo pëson një kurbim pikërisht te fshatrat dhe malet që treguam më sipër.

Për këtë histori kanë dëshmuar para disa vjetësh edhe Rasim Mata dhe i vëllai i tij, të cilët kishin qenë nxënës në shkollën kur ndodhi ajo histori që përshkruam më lart. Po kështu, lidhur me këtë ngjarje, ka dëshmuar edhe Ali Erebara, jurist dhe anëtar i atij komisioni. Kur është pyetur z. Ali Erebara për atë ngjarje, ai është shprehur: “Unë atë gjest që bani Feridi nuk kam me e harrue kurrë, nuk e ka ba njeri deri më sot. Por ai, Feridi ka shumë merita, sidomos në përhapjen e arsimit në atë zonë. Për këtë ka dokumente në arkiv, sepse çdo gjë është shënuar në procesverbalin e përcaktimit të kufijve”./Memorie.al/ KultPlus.com

Kryeministri Kurti: Mësuesi Osman, i plagosur e i burgosur, dhe Afërdita, vajza e mësueses Nafije

Kryeministri i Republikës së Kosovës Albin Kurti ka takuar dy mësues të vecantë me rastin e ditës së mësuesit, shkruan KultPlus.

Më poshtë keni të plotë njoftimin e kryeministrit Kurti.

Mësuesi Osman, i plagosur e i burgosur, dhe Afërdita, vajza e mësueses Nafije

Me mësuesin Osman Jakupi nga Baksi ishim bashkë në burgjet e Serbisë. Ai ishte i plagosur e i burgosur, i malltretuar edhe në spital përveçse i torturuar në burg. Katër anëtarë të familjes i ka të vrarë gjatë luftës, e vetë mësues me ditar në dorë për 45 vjet e 5 muaj.

Ndërkaq Afërdita është vajza e vetme e mësueses sime Nafije Dobruna-Deva. Kur unë isha nxënës i fillores Afërdita ishte studente e Matematikës, pastaj ajo u bë profesoreshë në Gjimnaz e mandej Asistente në Fakultet të Ndërtimtarisë, në lëndët Matematikë I, II dhe III.

Sot, më 7 Mars, i takova për t’ua uruar Ditën e Mësuesit./ KultPlus.com

“Gabimi i një doktori varroset në tokë, gabimi i një arkitekti bie në tokë, kurse gabimi i një mësuesi ecën nëpër tokë”

Thënie të pavdekshme nga Dritëro Agolli:

“Gabimi i një doktori varroset në tokë. Gabimi i një arkitekti bie në tokë, kurse gabimi i një mësuesi ecën nëpër tokë”.

“Vetëm gjuha e muzikës, verës dhe dashurisë nuk ka nevojë të përkthehet”.

“Nëse njeriu nuk ndjen as kënaqësi, as dhimbje; nëse nuk ndjen as gaz, as hidhërim, as shpresë, një gjë po jua them me ndershmëri dhe bindje, lëreni të vdesë”.

“Ka fjalë që qajnë dhe lotë që flasin”.

“Për të gjetur miqësinë e vërtetë kapërcehet lumi, për të gjetur dashurinë e vërtetë deti”.

“U zumë të dy aq shumë për punën
Dhe s’flasim dhe s’vemë e s’vijmë!
Eh, budalla!
Edhe dhëmbët zihen me gjuhën,
Zihen dhe bashkë rrinë”.

“Dashuria është një libër që e lexojnë të gjithë, por të paktë janë ata që arrijnë deri në faqen e fundit”.

“Duaje gruan edhe me gabime, ashtu siç do një libër të bukur edhe me gabime shtypi”.

“Dashuria nuk i dhuron, por i jep të gjitha. Ndofta kjo mund të mos jetë e përjetshme, por i përjetshëm mbetet çasti”.

“E vërtetë e pabesueshme
E mbajta në krah tërë ditën
Edhe zemër i dhashë:
‘Mbahu!’
Të nesërmen ne fshat kur arritëm,
U tha te tjerëve:
‘Më rrahu!’”

“Jeta është e vështirë . Po vdekja ? Kur do të kthehet ndonjëri të na tregojë?”. / KultPlus.com

Kur mësuesit anglezë u ndaluan në Shqipëri, pasi iu mundësuan studentëve ndëgjimin e Beatles

Nga Aurenc Bebja, Francë – 1 Nëntor 2020

“Paris-presse” ka botuar, të shtunën e 6 majit 1967, në faqen n°8, një shkrim në lidhje me arsyen e zëvendësimit të mësuesve anglezë me ato francezë në kohën e regjimit komunist në Shqipëri, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

Francezë, mësues të anglishtes në Shqipëri

Burimi : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France
Burimi : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France

Franca i siguron mësues të anglishtes Shqipërisë.

Deri në vitin e kaluar shkollor, ishin anglezët që u mësonin shqiptarëve gjuhën e Shekspirit. Por qeveria e Tiranës nuk rinovoi kontratat e tyre pasi ata u mundësuan studentëve të tyre dëgjimin e disqeve (këngëve) të Beatles-ave.

The Beatles
The Beatles

Shqiptarët më pas iu drejtuan Francës, e cila mban marrëdhëniet më të mira me të vetmin shtet komunist pro-kinez në Evropë.

Frengjishtja është gjithashtu gjuha më e mësuar në Shqipëri pas rusishtes.

Franca gjithashtu furnizon Shqipërinë me grurë që i paguhet drejtpërdrejt në dollarë nga kinezët. / KultPlus.com

https://www.darsiani.com/la-gazette/paris-presse-1967-pasi-u-mundesuan-studenteve-te-tyre-degjimin-e-kengeve-te-beatles-ave-mesueset-angleze-ndalohen-ne-shqiperi/?fbclid=IwAR17zRufkdNVQhyB9Ca5Y29P1Lga-4I0ImgMcoU9AmuTDXb0wp4KjoYyPhw

Fjalët e fuqishme të mësuesit që motivuan studentët e tij

Dikur një mësues la takim me disa nga nxënësit e tij të mëparshëm për të mësuar se si po ia çonin ata me jetën e tyre, ai kishte kohë pa i takuar ata dhe mendoi se duhet t’i takonte për të folur mbi jetën.

I pari tha se nuk po ia çonte dhe aq mirë, sepse po haste nëpër vështirësi për t’u ngritur në pozitë në punën që bënte.
I dyti tha se një miku i tij kishte blerë një makinë të mirë, ndërsa ai ndihej keq që nuk kishte të ardhura të blinte edhe vetë një makinë të tillë.
Ndërsa në karrigen tjetër ishte ulur një vajzë, e cila u shpreh se dëshironte të ndiqte një master shkencor në administrim biznesi në mënyrë që njerëzit ta merrnin më seriozisht kur kërkonte punë, por nuk ia kishte dalë dot mbanë.

Pastaj profesori ia ktheu: “Dukeni të gjithë të stresuar. Si thoni sikur të bëjmë pak pushim, të marrim disa kafe dhe ta vazhdojmë diskutimin tonë?”.

Nxënësit e tij ranë dakord dhe ai solli në tavolinë kafenë dhe disa filxhanë çaji. Disa ishin të thjeshtë, ndërsa disa të tjerë më të bukur.

Nxënësit zgjodhën tri filxhanët e mëdhenj dhe të bukur.

Mësuesi e vuri re këtë gjë dhe u tha: “Ju të tre zgjodhët filxhanët më të bukur dhe më të shtrenjtë, duke i lënë mënjanë filxhanët e thjeshtë.

Është normale për ju të kërkoni më të mirën për veten tuaj, si dhe zgjidhjen më të mirë për problemet dhe streset tuaja.

Mirëpo, duhet të kuptonit diçka.
Ju dëshironit kafenë, jo bukurinë e filxhanit dhe një filxhan i bukur nuk ia shton gjë shijen kafesë.
Por vëmendja juaj u drejtua drejt bukurisë së jashtme, në vend të kuptimit të brendshëm.

Jeta është si një kafe. Puna, paratë dhe pozita jonë në shoqëri përfaqësohen nga filxhanët. Këto janë thjesht përbërës, tek të cilët ne bazohemi për të jetuar jetën tonë.

Mirëpo cilësia e filxhanit nuk e ndryshon dhe as e përcakton cilësinë e jetës që ne jetojmë. Ndonjëherë ne përqendrohemi kaq shumë tek puna, paratë dhe pozita jonë në shoqëri, saqë harrojmë se çfarë ka më tepër rëndësi: Harrojmë esencën, kafenë. Pra, harrojmë të jetojmë jetën.

Duhet të mbajmë në mendje gjithmonë se njerëzit e suksesshëm jo gjithmonë janë të lumtur, por njerëzit e lumtur janë gjithmonë të suksesshëm. / KultPlus.com

“Ti e shpërblen mësuesin keq nëse mbetesh përjetë nxënës”

“Sa më lart që ngjitemi, aq më të vegjël u dukemi atyre që nuk mund të fluturojnë”

“Unë jam një pyll dhe një natë pemësh të errëta: por ai që nuk ka frikë nga errësira ime, do të gjejë grumbuj me trëndafila nën selvitë e mia”.

“Duhet të jesh gati që të digjesh në flakën tënde; si mund të ringrihesh, nëse nuk je bërë më parë hi”?

“Heshtja është më keq, të gjithë të vërtetat që mbahen të heshtura bëhen helmuese”.

“Njeriu i vetmuar ia shtrin dorën shumë shpejt, kujtdo që takon”.

“Ti e shpërblen mësuesin shumë keq, nëse mbetesh përjetë një nxënës”.

“Ka më shumë urtësi në trupin tënd, se sa në filozofinë tënde më të thellë”.

“Dhe një herë që zgjohesh, do të mbetesh zgjuar përjetësisht”.

“Por armiku më i keq që mund të takosh do të jetë gjithmonë vetja jote; ti rri në pritje për veten tënde, në shpella dhe pyje. I vetmuar, ti do të shkosh rrugës drejt vetes tënde! dhe rruga jote kalon nga vetja jote, dhe përtej shtatë djajve të tu! Ti do të jesh një heretik për veten tënde dhe shtrigan dhe fallxhor dhe budalla dhe dyshues dhe mëkatar dhe i lig. Duhet të jesh gati të djegësh veten tënde në flakën tënde: si mund të bëhesh i ri, nëse nuk bëhesh më parë hi?”

“Por me njeriun është njësoj si me pemën. Sa më shumë që kërkon të ngrihet lart dhe drejt dritës, aq më shumë rrënjët e tij e tërheqin poshtë, në tokë, drejt errësirës, thellësisë – të keqes”.

“Duhet të jesh një det, që të presësh një rrëke të ndotur e të mos bëhesh pis”.

“Ai që ngjitet në malet më të larta, qesh me të gjithë tragjeditë, të vërteta dhe të pavërteta”.

“Nga të gjithë gjërat që janë shkruar, më pëlqejnë ato që njeriu i ka shkruar me gjakun e vet” /KultPlus.com

Biznesi gjerman investon në Kosovë, 200 vende të reja të punës

Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë ka njoftuar për një investim të madh në Kosovë, shkruan KultPlus.

Më poshtë po sjellim njoftimin e plotë të këtij institucioni.

Industria gjermane e autotekstileve për inovacion dhe transformim në Kosovë vjen me biznesin e parë Munda Kosova sh.p.k.

Ministrja e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, znj. Rozeta Hajdari, priti sot në takim përfaqësuesit e biznesit gjerman “MUNDA, MENTOR UND AUNDE”, të saporegjistruar pranë Agjencisë për Regjistrimin e Bizneseve në Kosovë, si biznes i ri “Munda Kosova”, z. Peter Bolten, pronar i Aunde, Ëildo Ëeyer, pronar i Mentor, Kai Mauxel, drejtor i Munda-së, dhe Kushtrim Grainca, menaxher i Industrisë Inxhinjerike.

Kompania Munda, merret me zhvillimin dhe prodhimin e tapicerive dhe tekstileve për industrinë e automobileve.

Investimi i kompanisë Munda në Kosovë përveç 200 vendeve të reja të punës do të sjell edhe përvoja në fushën e tekstileve teknike me njohuritë e teknologjisë së ndriçimit të bazuar në LED. Një teknologji e re kjo që krijon mundësi krejtësisht inovative.

Ministrja Hajdari i njoftoi përfaqësuesit e Munda-së për lehtësirat që i kanë ndërmarrë përmes plotësimit të legjislacionit që ndihmon qasjen e investitorëve në Republikën e Kosovës.

Ndërsa përfaqësuesit e Munda-së, u shprehën të kënaqur dhe njoftuan se gjatë viteve në vijim planifikojnë të zgjerojnë biznesin edhe më shumë, me produkte tjera dhe të krijojnë partneritete me bizneset dhe ndërmarrësit vendor të cilat do të kontriubojnë në transformimin e industrisë së Kosovës./ KultPlus.com