Nga Viktor Hygo
Përkthimi: Nezir Kraki
Nesër, sa çel dita, kur fusha zbardhet
Do nisem, e di që ti m’pret
Do kaloj bjeshkë e do shkel malet
S’mund t’rri larg teje, kjo pritje vret.
Do ec i humbur në mendime
Pa shiku gjë jasht, as pa dëgju
N’vetmi, i panjohur e me dyshime
I mërzitur se edhe dita m’është terru.
S’do shikoj as qiellin e artë kur bie,
As velat atje larg drejt Harfleur kur ngjiten
Sa t’arrij aty, mbi varrin tënd do vendos
Një buqetë me bimë e lule që s’veniten./ KultPlus.com
Parku Kombëtar Divjakë-Karavasta vitet e fundit është kthyer në një destinacion të turizmit të vrojtimit të shpendëve dhe jo vetëm, ku dominojnë më shumë flamingot, zogjtë me qafën e hollë dhe të harkuar dhe me këmbët e hijshme.
Kryeministri Edi Rama ndau sot në rrjetet sociale pamje të flamingove mbi lagunën e Karavastasë, që gjithnjë e më shumë prej kur ky park u shpall zonë e mbrojtur, po tërheqin vizitorë të shumtë.
“Fundjava e parë e 2025 me diellin që shkëlqen pavarësisht të ftohtit, është një moment i mirë për të vizituar një nga veprat më të përkryera të natyrës, Lagunën e Karavastasë”, shkruan Rama.
Flamingot janë shpendë që migrojnë në vendet e ngrohta dhe parapëlqejnë ujëra të kripura dhe të cekëta, ku gjejnë ushqimin e tyre të zgjedhur, në vendin tonë habitati i këtij lloji është Laguna e Nartës, Karavastasë, por edhe liqeni i Pogradecit.
Flamingot ngrihen në ajër në grup dhe fluturojnë me qindra kilometra gjatë periudhës së shtegtimit.
Fluturimi bëhet duke formuar radhë të gjata ose në formë V-je, derisa të arrijnë në vendmbërritjen e tyre – një liqen me ujë të kripur, që është vend i shkëlqyer për të ngritur folenë e për të rritur të vegjlit.
Laguna e Karavastasë radhitet në lagunat me rëndësi të madhe si zonë e rëndësishme për llojet shtegtare dhe si habitat i mbi 20,000 shpendëve dimërues.
Gjatë verës, laguna frekuentohet dhe nga shpendë të tjerë. Ajo është e njohur për koloninë e madhe të pelikanit kaçurrel, e vetmja pikë folenizimi bregdetar të Shqipërisë.
Ndalimi i gjuetisë për një periudhë të caktuar ka sjellë shtimin e dukshëm të kolonisë së pelikanëve, madje edhe të flamingove, të cilat ishin tepër të rralla./atsh/ KultPlus.com
Sot janë bërë 97 vite nga lindja e kompozitorit, baritonit dhe “Nderit të Kombit” Avni Mula.
Avni Mula ka lindur në Gjakovë në 4 janar të 1928, në një familje ku ishte i shtati fëmijë, më i vogli mes tre djemve dhe vajzave në atë familje.
Studimet e larta muzikore i kreu në Konservatorin “Çajkovski” të Moskës (1952-1957), ku u diplomua si këngëtar lirik, bariton. Gjatë studimeve ai u njoh dhe u martua me sopranon ruse Nina Mula me të cilën kaloi një jetë të mrekullueshme.
Familja Mula është një nga Familjet e Mëdha të Artistëve shqiptarë, ku të gjithë anëtarët e familjes janë artistë: Avni Mula, Nina Mula dhe dy vajzat, Adelina Mula, pianiste dhe Inva Mula, me famë botërore.
Karrierën artistike Avni Mula e nisi menjëherë pas kthimit nga Moska si solist në Teatrin e Operës dhe Baletit, duke realizuar role kryesore të repertorit operistik të kohës, përmes së cilave u dallua për nivelin e lartë të zgjidhjeve muzikore-skenike. Veçohen realizimet e figurës së Figaros te “Berberi i Seviljes” të Rosinit, Gjetës tek “Mrika” e Prenk Jakovës, etj.
Avni Mula zhvilloi një aktivitet të pasur koncertal brenda dhe jashtë Shqipërisë. Veprimtarinë krijuese e nisi në gjysmën e dytë të viteve ’60, fillimisht në fushën e këngës e të romancës dhe më pas si autor i veprave të mëdha vokale-koncertale, kantata, poema vokale dhe skenike, ku veçohen opereta “Karnavalet e Korçës” dhe opera “Borana”.
Firmën e tij mbajnë edhe shumë këngë të muzikës së lehtë, mes të cilave “Valsi i lumturisë”.
Ai vdiç më 29 tetor të vitit 2020. /KultPlus.com
Një grua japoneze që besohet të jetë personi më i vjetër në botë ka vdekur në moshën 116-vjeçare, njoftoi sot stacioni televiziv publik japonez NHK.
“Tomiko Itooka vdiq nga pleqëria në një shtëpi të moshuarish më 29 dhjetor”, tha NHK, duke cituar këshillin e qytetit, Ashiya në prefekturën jugore, Hyogo.
“Ajo u lind më 23 maj 1908 në Osaka, fëmija i madh i tre vëllezërve dhe motrave, përpara se të transferohej në Ashiya rreth 30 vjet më parë”, sipas NHK.
Itooka u rendit nga Rekordet Botërore “Guinness” si njeriu i gjallë më i vjetër.
“Gjatë jetës së saj të gjatë, ajo na ka dhënë shumë kurajo dhe shpresë. Ne e falënderojmë edhe një herë dhe i ofrojmë ngushëllimet tona të sinqerta familjes dhe të dashurve të saj”, tha kryebashkiaku i Ashiya, Ryosuke Takashima.
Popullsia e Japonisë po plaket me shpejtësi.
Që nga shtatori i vitit të kaluar, vendi numëronte një numër rekord banorësh prej më shumë se 95 100 njerëz të moshës 100 vjeç e lart.
Ky është viti i 54-të radhazi që numri i 100-vjeçarëve rritet. /atsh/ KultPlus.com
Nga Aurenc Bebja*, Francë – 4 Janar 2025
“Daily Express” ka botuar, të enjten e 20 korrikut 1939, në faqen n°3, intervistën ekskluzive asokohe me Mbretin Zog në Stokholm, të cilën, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :
Hilde Marchant, e cila intervistoi mbretëreshën Geraldinë të martën, u prit dje nga ish-mbreti Zog. Në hotelin e tij, i rrethuar nga “të gjitha formalitetet e një pallati të vogël”, kryeprijësi malësor i dikurshëm ende i shënuar nga plagët e ditëve të tij të hershme, i ruajtur nga burra që mbanin thika të fshehura, foli për projektin e tij për t’u vendosur në Angli “deri në kthimin e tij në Tiranë”.
Zogu mban audiencë
(Me një kostum bezhë, këmishë mandarinë dhe kravatë me pika të kuqe dhe të verdha)
Nazistët brohorasin poshtë dritares
Nga Hilde Marchant
Stokholm, e mërkurë.
Ahmet Zogu, ish-mbreti i Shqipërisë, ende mban kokën sikur të ishte duke mbajtur një kurorë.
I veshur me një kostum ngjyrë bezhë, këpucë ngjyrë bezhë, një këmishë mandarinë, një kravatë të verdhë me pika të kuqe, ai më priti sot në sallonin e suitës së tij të hotelit.
Ndonëse tani ai është një endacak nëpër hotelet madhështore të Evropës, dhoma e tij e dyfishtë (me banjë) ka të gjithë formalitetin e një pallati të vogël. Sekretari i tij më prezantoi, dhe ai më puthi dorën. Më pas, i ulur në një kolltuk të butë, ai më tregoi planet e tij për të hequr mbulesat e pluhurit nga froni i Shqipërisë.
“Unë jam ende duke punuar për kthimin. Diplomatikisht jam ende aktiv dhe për pak kohë do të kthehem në Tiranë.”
Zogu, i cili – me ndihmën e Italisë – mori fronin dhe titullin e Shqipërisë pas një sërë gjakmarrjesh me prijësit rivalë, po fiton me shpejtësi kulturën evropiane. Ai tha : “Unë i admiroj artet dhe arritjet shpirtërore të Veriut. Unë kam qenë gjithmonë një admirues i madh i kulturës së vendeve veriore.”
Një gazetar danez pyeti nëse kishte ndërmend të shkonte në Danimarkë.
“Kisha shpresuar të shkoja në Danimarkë, por për fat të keq nuk kemi kohë.”
Një gazetar finlandez e pyeti nëse kishte në plan të shkonte në Finlandë.
“Shpresoja të shkoja në Finlandë. Unë e admiroj shumë pavarësinë dhe përparimin tuaj. Por kam frikë se nuk do të arrij dot atje.”
Një gazetar holandez pyeti për Hollandën :
“Vërtet e admiroj shumë Hollandën, por kam frikë se nuk do të mund t’ju vizitoj.”
Kur e pyeta pse kishte zgjedhur Anglinë, ai tha : “Është e natyrshme që të shkoj në Angli. Unë me të vërtetë e admiroj shumë Anglinë dhe shpresoj të jem në gjendje të pranoj pak nga liria dhe mikpritja që ju u jepni gjithmonë njerëzve që janë shtyrë drejt ekzilit.”
“Sigurisht, vendi ku dua të jem është Shqipëria. Unë nuk mendoj se do të kalojë shumë kohë përpara se të arrij atje.”
Një gazetari francez i tha : “E dua dhe e admiroj Francën. Unë do të shkoj atje vetëm për disa ditë, vetëm për një vizitë turistike.”
Nuk kishte gazetarë të tjerë të huaj për të pyetur se çfarë admironte ai në vendet e tyre.
Ai u tha gazetarëve suedezë : “Unë e dua këtë vend dhe e admiroj mënyrën se si keni luftuar për pavarësinë tuaj. Ne u përpoqëm ta bënim këtë në Shqipëri, por për fat të keq shanset ishin kundër nesh.”
“Këtu mund të gjejmë lirinë, të mohuar më parë”
“Këtu, në Suedi, duke bërë turne dhe vizita me gruan time, ne jemi në gjendje të gjejmë lirinë që nuk na është dhënë në shtëpi.”
Më pas, botës në përgjithësi : “Në shekullin e njëzetë asnjë komb, sado i vogël apo i madh qoftë, nuk mund të jetojë pa liri. Paqja e vetme midis kombeve, të vegjël dhe të mëdhenj, është kur ata lejohen të zhvillohen në liri.”
“Unë po e shijoj shumë udhëtimin tim. Kam vizituar galeritë e artit dhe muzetë, dhe vende me interes. Këtë pasdite do të shkoj në një observator për të vështruar qiellin.”
Para kësaj, ai kishte planifikuar të bënte pazar me gruan e tij, ndërsa foshnja po ajrosej në park në shoqërinë e dadove dhe fëmijëve të shtresës së mesme të Stokholmit.
Sot në mëngjes, një anije e Forcave Gjermane ishte ankoruar në port, pikërisht nën dritaren e tij.
Në bord ishin ekipet e Lojërave Sudeze. Sapo mësuan se ish-Mbreti Zog ishte në suitën e katit të tretë, u mblodhën me dylbi, qeshën e brohoritën dhe bënë përshëndetjen naziste nën ballkonin e tij.
Intervista e Zogut ishte tejet formale. Ai nuk do të bënte asnjë koment për ditët e fundit të përballjes së tij në Tiranë.
Plagët dhe rojet e tij dëshmojnë për jetën e tij të hershme
Tani ai shpreson që, duke përvetësuar kulturën dhe veshjet evropiane, të ambientohet në peisazhin verior.
Megjithatë, ai ende mban shenja të prijësit malësor. Ai ka plagë në kyçin e dorës.
Burrat që bëjnë rojen në derën e tij duket se janë të paarmatosur, por shumica e tyre mbajnë thika të vogla në xhepat e tyre.
Zogu duket se është i prirur drejt një jete të zymtë fshatare në Angli.
Ai tashmë ka kërkuar një pronë, por me të mbërritur në Londër do të qëndrojë në shtëpinë e konsullit shqiptar, i cili që nga pushtimi italian nuk ka pranuar të shpërngulet.
Zogu më tha : “Shpresoj që anglezët të më duan. Ne kemi aq shumë nevojë për t’u vendosur në një shtëpi atje.”
Për të paguar qiranë e tij, ai do të arkëtojë një pjesë të arit të tij të vjetër —përllogaritet se ai ka 1,000,000 sterlina. Kjo varet nga kohëzgjatja e qëndrimit jashtë Shqipërisë. Kjo duhet të jetë e mjaftueshme për t’i lejuar atij të bëjë një pushim të përhershëm.
Geraldina pret fotografin
Ndërsa Mbreti Zog priti dje gazetarët, mbretëresha Geraldinë u “intervistua – fotografua” nga fotografi i Daily Express në Stokholm. Ai është fotografi i parë që pritet zyrtarisht që kur mbretëresha e re u detyrua të ikte nga Shqipëria me foshnjën e saj, atëherë vetëm disa ditëshe. Fotot tregojnë se sa mirë është tani nga kalvari i udhëtimit të saj tetëmbëdhjetë orësh në rrugët me gunga drejt Greqisë. “Isha shumë e sëmurë,” i tha ajo Hilde Marchant-it të martën, “dhe nuk e dija vërtet se çfarë po ndodhte. Fëmija qau gjatë gjithë kohës… Tani ai është mirë.”/ KultPlus.com
Kryeredaktorja e Vogue, Dame Anna Wintour, këngëtari i U2, Bono dhe miliarderi George Soros, janë ndër ata që do të marrin nderimin më të lartë civil të Amerikës nga presidenti në largim, Joe Biden.
Medalja Presidenciale e Lirisë do t’u jepet 19 personave këtë vit, duke përfshirë ikona kulturore, politikanë dhe aktivistë.
Ata janë zgjedhur sepse janë “njerëz të mirë që kanë dhënë kontribute të jashtëzakonshme për vendin e tyre dhe botën”, tha Shtëpia e Bardhë.
Biden do t’i dorëzojë medaljet në Shtëpinë e Bardhë në një ceremoni të shtunën.
Bono, emri i vërtetë i të cilit është Paul David Hewson, tashmë është nderuar me nderin më të lartë kulturor të Francës dhe ka marrë titullin kalorës nderi.
Ai njihet për fushatën kundër varfërisë dhe mbështetjen e personave me HIV/AIDS, shkruan BBC, transmeton Klankosova.tv.
Wintour, një nga personat më të rëndësishëm në modë, ka shërbyer si kryeredaktore e Vogue që nga viti 1988 dhe ka ndihmuar në mbledhjen e më shumë se 20 milionë dollarëve për kërkimin e Sidës.
Ajo gjithashtu mblodhi para për organizatat e artit në Mbretërinë e Bashkuar pas shkurtimeve të fondeve në 2022. Filantropisti miliarder dhe donatori i madh demokrat George Soros dhe politikania amerikane Hilary Clinton janë gjithashtu në mesin e përfituesve, shkruan BBC.
Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja përkujtoi sot në 101-vjetorin e lindjes aktorin e madh Kadri Roshi, “Artist i Popullit” dhe “Nderi i Kombit”.
Në një postim në rrjetet sociale, Gonxhja tha se emri i Kadri Roshit nuk shuhet kurrë.
“Sot kujtojmë me nderim të thellë një nga ikonat më të mëdha të skenës dhe ekranit shqiptar, Kadri Roshin, aktorin që me talentin dhe përkushtimin e tij, la një gjurmë të pashlyeshme në kulturën dhe artin tonë kombëtar. Le të kujtojmë sot jo vetëm aktorin, por edhe njeriun që përmes artit frymëzoi breza të tërë artistësh dhe dashamirës të kulturës”, theksoi Gonxhja.
lindi më 4 janar të 1924-ës, në Ballsh të Mallakastrës në një familje me prejardhje nga Libohova. Aktori përjetoi një vogëli të trazuar, pasi humbi të ëmën në moshën 2-vjeçare dhe mbeti jetim dhjetë vjet më vonë, kur i vdiq edhe i ati.
Karriera e tij si aktor nisi në moshën 21-vjeçare në skenën e Teatrit Popullor. Në vitin 1951 përfundoi edukimin universitar në Pragë. Me t’u kthyer në atdhe, Roshi interpretoi rolet e para në Teatrin Kombëtar.
Kadri Roshi ka luajtur rreth 180 role në skenë dhe në kinematografi, duke lënë në kujtesën e teleshikuesve dhe të spektatorëve një portret të pashlyeshëm. Rolet e tij variojnë nga skllavi Ezop në teatrin “Dhelpra dhe rrushtë”, tek kujdestari në filmin “Lulëkuqe mbi mure”; nga mbrojtësi i thekshëm i gjuhës shqipe në filmin “Liri a vdekje”, deri tek plaku Mere në filmin “Njeriu me top”.
Disa prodhime të tjera filmike ku Roshi ka mishëruar role protagoniste, janë: “Vdekja e burrit” (1991), “Apasionata” (1983), “Partizani i vogël Velo” (1980), “Ballë për ballë” (1979), “Gjeneral gramafoni” (1978), “Njeriu me top” (1977), “Fije që priten” (1976), “Përballimi” (1976), “Malet me blerim mbuluar” (1971) dhe “I teti në bronz” (1970).
Për kontributin e dhënë në artin e fjalës dhe të interpretimit, Kadri Roshi u nderua me Çmimin e Karrierës në Festivalin e Filmit Artistik të vitit 1995, me Çmimin e Madh të Nderit në vitin 1997 dhe iu akordua vlerësimi “Nderi i Kombit” në vitin 1999.
U nda nga jeta më 6 shkurt 2007./atsh/ KultPlus.com
Përfaqësuesja e Shqipërisë, skiatorja italiane Lara Colturi është renditur sot në vendin e dytë në Kupën e Botës në Ski. 18-vjeçarja është renditur e dyta në garën e Sllovenisë, duke shenjuar një tjetër moment historik për vendin tonë, sa i takon sportit të skive.
Kryeministri Edi Rama, ka ndarë në rrjetet sociale foto nga momenti i triumfit të skiatores shqiptare.
“Super rezultat! Lara Colturi, skiatorja e talentuar që garon për Shqipërinë e nis mbarë vitin 2025, duke u renditur e dyta në Kupën e Botës në Ski”, shkruan Rama.
Gjatë vitit 2024, Lara arriti plot 10 herë të jetë në Top 15 dhe nga këto, 4 herë midis 10 më të mirave.
Pikët e grumbulluara nga sportistja 18-vjeçare i japin mundësinë të jetë mes 15 më të mirave të botës. Kështu ajo përmbylli një vit të jashtëzakonshëm, ndërsa e ka nisur 2025-ën me një tjetër super rezultat.
Për suksesin e jashtëzakonshëm të skiatores italiane në Kupën e Botës në Ski, ka reaguar edhe ministrja e Arsimit dhe Sportit, Ogerta Manastirliu. Përmes një postimi në Facebook, Manastirliu e cilëson këtë rezultat një super arritje për të nisur mbarë 2025-ën.
Edhe, kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj ka reaguar për rezultatin e Lara Colturit në Kupën e Botës në Ski.
“Lara Colturi, skiatorja e talentuar që garon për Shqipërinë, e nis mbarë vitin 2025, duke u renditur e dyta në Kupën e Botës në Ski. Super rezultat,” shkruan Veliaj në postimin e tij në rrjetet sociale.
Sportistja e ekipit të Tiranës, Lara Colturi, që përfaqëson Shqipërinë në garat ndërkombëtare, ka treguar edhe një herë potencialin e saj të jashtëzakonshëm në një prej eventeve më prestigjioze të sportit dimëror, duke ngritur lart emrin e vendit tonë në arenën ndërkombëtare./ KultPlus.com
Misioni i NATO-s në Kosovë, KFOR, ka njoftuar se ka ushtarët amerikanë të tij kanë kryer sot patrullime edhe në këmbë në veri të Kosovës.
KFOR tha se ushtarët amerikanë të caktuar në Komandën Rajonale në Lindje kryejnë patrullime rregullisht, përfshirë edhe në kufirin mes Kosovës dhe Serbisë. Gjithashtu, Misioni përmendi edhe ruajtjen e infrastrukturës kritike.
“Kryerja e patrullimeve dhe ruajtja e infrastrukturës kritike siguron që Kosova të mbetet një mjedis i sigurt për të gjithë”.
KFOR tha se këto përpjekje janë pjesë e misionit të përditshëm të tij për të garantuar një mjedis të sigurt për të gjitha komunitetet që jetojnë në Kosovë.
KFOR-i përsëriti se punon në koordinim të ngushtë me Policinë e Kosovës dhe Misionin e Bashkimit Europian për Sundimin e Ligjit në Kosovë (EULEX) në rolet e tyre përkatëse si reagues të sigurisë./ KultPlus.com
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve mori vendim për certifikimin e Listës së Votuesve brenda dhe jashtë Kosovës për procesin e Zgjedhjeve për Kuvendin e Kosovës, të cilat do të mbahen më 9 shkurt 2025.
Sipas kësaj liste votuesish, numri i qytetarëve me të drejtë vote për këto zgjedhje është 2 milionë e 75 mijë e 868 votues.
Sipas të dhënave të KQZ-së, numri i qytetarëve me të drejtë vote në vendvotime, në Republikën e Kosovës, është: 1 milionë e 970 mijë e 944 votues, ndërkaq, numri i qytetarëve që janë regjistruar për të votuar jashtë Kosovës, është: 104 mijë e 924./RTK/ KultPlus.com
“Microsoft” ka planifikuar të investojë rreth 80 miliardë dollarë në zgjerimin e qendrave të të dhënave për inteligjencën artificiale (IA) gjatë vitit aktual fiskal – dhe më shumë se gjysma e tyre që do të investohet në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
Viti aktual fiskal për “Microsoft” zgjat deri në fund të qershorit.
Fuqia kompjuterike shtesë synohet të përdoret për trajnimin e modeleve të IA-së dhe lançimin e veçorive të bazuara në inteligjencën artificiale në mbarë botën, tha kompania të premten në një postim në blog.
Microsoft u bë një kryesues në përdorimin e softuerit të IA-së përmes një pakti miliarda dollarësh me zhvilluesin e “ChatGPT OpenAI” dhe po përpiqet ta integrojë atë në të gjithë gamën e produkteve të tij.
“Microsoft” tashmë siguron furnizim me energji bërthamore
Softueri i IA-së është trajnuar me sasi të mëdha të llojeve të ndryshme të të dhënave – dhe kjo kërkon burime të mëdha kompjuterike.
Qendrat tashmë masive të të dhënave të nevojshme për këtë konsumojnë shumë energji.
Në fillim të vjeshtës, u njoftua se një reaktor në centralin bërthamor të dekomisionuar të SHBA-së “Three Mile Island” do të rifillojë punën për të furnizuar me energji elektrike qendrat e të dhënave të “Microsoft”-it.
Kompania ra dakord të blinte energjinë e prodhuar për 20 vjet.
Kjo shënon herën e parë që një central bërthamor i çmontuar në SHBA kthehet në internet./ KultPlus.com
Të rinj të apasionuar pas ngjitjeve në mal kanë zgjedhur si destinacionin e këtij fillimviti malin e Thatë në Pogradec.
Kryeministri Edi Rama ndau në rrjetet sociale disa foto nga ngjitja e të rinjve në malin e Thatë, i cili ofron një pamje mahnitëse i mbuluar nga dëbora.
“Mali i Thatë në Pogradec, destinacioni dimëror për të apasionuarit pas natyrës dhe malit”, shkruan Rama.
Mali i Thatë shtrihet në veri të Fushës së Korçës, një pjesë e tij vazhdon edhe matanë kufirit. Maja e tij nuk është e mprehtë por përkundrazi, ajo është e rrafshtë, e sheshtë dhe me gropa karstike. Maja më e lartë e tij është Pllaja e Pusit , e cila është 2,287 m mbi nivelin e detit. Ky mal ka një shtrirje rreth 25 km nga veriu në jugë dhe është i gjerë rreth 8 km në pjesën qendrore të vet./ KultPlus.com
Sot janë bërë 101 vite nga lindja e aktorit të madh Kadri Roshi.
Kadri Roshi, një yll i kinematografisë dhe skenës shqiptare lindi më 4 janar 1924 në Ballsh të Mallakastrës, i biri i Maksut dhe Sabrie Roshit, me prejardhje nga Libohova. E ëma u nda nga jeta kur ishte 2 vjeç dhe më pas kur ishte 12 vjeç i vdiq edhe i ati.
Përfundoi studimet e larta në Pragë në vitin 1951. Ai e filloi karrierën e tij si aktor në Teatrin Popullor në moshën 21-vjeçare duke qenë edhe një ndër krijuesit e këtij teatri. Që nga ajo kohë ai numëron rreth 180 role në skenë dhe kinematografi.
Nga shumëkush është konsideruar si legjendë e skenës dhe ekranit shqiptar. Ai ka qenë një aktor brilant me një talent të lindur. Në vitin 1995 është nderuar me Çmimin e Karrierës në Festivalin e Filmit Artistik, në vitin 1997 me Çmimin e Madh të Nderit.
Ai është “Nderi i Kombit” nga viti 1999. Emri i Kadri Roshit do të kujtohet gjithnjë si kolos për filmin dhe teatrin shqiptar, ku ai luajti role dhe figura të spikatura, që nuk do të harrohen kurrë./ KultPlus.com
Dashuria e vetme e pastër dhe e sinqertë në këtë botë, është ajo ndaj nënës. Prandaj KultPlus ju sjell disa thënie që figura të mëdha përgjatë historisë, kanë thënë për dashurinë e nënës.
“Gjëja më me rëndësi që babai mund të bëjë për fëmijën është ta dashurojë nënën e tyre!” – Theodore Hesburgh
“Gjithçka që jam apo shpresoj se do të jem, ia kam borxh nënës time engjëllore!” – Abraham Lincoln
“Dashuria e nënës është paqja. Nuk ka nevojë të fitohet, nuk ka nevojë të meritohet!” – Erich Fromm
“Nëna është emri i Zotit në buzët dhe zemrat e fëmijëve të vegjël!” – ëilliam Makepeace Thackeray
“Jeta fillon duke u zgjuar dhe dashuruar fytyrën e nënës!” – George Eliot
“Kemi lindur nga dashuria; dashuria është nëna jonë!” – Rumi
“I lumtur është djali besimi i të cilit te nëna mbetet i pandryshuar!” – Louisa May Alcott
“Nuk keni nevojë të meritoni dashurinë e nënës; keni nevojë të meritoni dashurinë e babait!” – Robert Frost
“Dashuria e nënës është karburanti që lejon një person të thjeshtë për të arritur të pamundurën!” – Marion C. Garretty
“Burri e do të dashurën më së shumti, gruan më së miri, e nënën më së gjati!” – Proverb irlandez
“Në veshët e një fëmije, fjala “nënë” është magjike në të gjitha gjuhët!” – Arlene Benedict
“Ka mijëra gra, por vetëm një nënë!” – Proverb bolivian
“Kur je nënë, nuk je kurrë vetëm në mendimet e tua. Një nënë gjithmonë duhet të mendojë dy herë. Një për vete dhe një për fëmijën e saj!” – Sophia Loren
“Në momentin që lind një fëmijë, lind edhe nëna. Ajo nuk ekzistonte më parë – gruaja ekzistonte, por kurrë nëna. Nëna është qenie e re!” – Osho
“Nëna mban duart e fëmijës për pak… e zemrat përgjithmonë!” – Anonim
“Nëna: çdo dashuri fillon dhe përfundon atje!” – Robert Broëning
“Fati i ardhshëm i një fëmije, është gjithmonë rezultat i punës së nënës së tij!” – Napoleon Bonaparte
“Zemra e nënës është një humnerë e thellë, në fund të së cilës gjithmonë do të gjesh falje.” – Honore de Balzac
“Nëna është drita e shtëpisë!” – Proverb shqiptar
“Pa diell nuk ka lule, pa dashuri nuk ka fat, pa grua nuk ka dashuri, pa nënë nuk ka poetë, as heroj!” – Maxim Gorky
“Është veç një fëmijë i bukur në botë dhe çdo nënë e ka atë!” –Proverb kinez
“Mjekët më thanë se kurrë nuk do të mund të ecja përsëri, por nëna ime ishte e sigurt se do të ecja përsëri. E, dhe unë besova nënën time!” – ëillma Rudolph
“Zoti nuk mund të ishte kudo, prandaj i krijoi nënat!” – Proverb hebraik
“Disa nëna puthin, të tjera janë më të rrepta, por dashuria është gjithmonë e njëjtë. Përveç kësaj, shumica e nënave puthin dhe qortojnë në të njëjtën kohë!” – Perl S. Back
“Nuk e kuptoni se sa ju do nëna juaj , derisa të zbuloni në sirtar të gjitha pikturat dhe kartat që i keni dhënë!” – Pam Brown
“Nëna e mirë nuk pyet a dëshiron, por jep!” – Prover anglez
“Nëna: banka që depozituam të gjitha dhimbjet dhe shqetësimet tona.” – Thomas De Witt Talmage
“Lotët e nënës janë fuqia më e madhe hidroelektrike në botë!” – George Bernard Shaw
“Dashuria e nënës nuk vjetrohet kurrë!” – Seneka
“Kur je një nënë e mirë, gjithçka falet!” – Emile Zola
“Nëna është gjithçka – ajo është ngushëllimi ynë në pikëllimin, shpresa jonë në mjerimin tonë dhe fuqia jonë në dëshpërim; është burimi i dashurisë, mëshirës, dhembshurisë dhe faljes. Ai që humbet nënën e vet humb një shpirt të pastër që e bekon dhe e mbron vazhdimisht!” – Khalil Gibran
“Fëmijët janë spirancat që mbajnë nënën gjallë!” – Sofokliu
“Duart e nënës janë bërë nga brishtësia dhe fëmijët flen rehat në to!” – Victor Hugo
“Sa herë lind fëmija, lind edhe nëna!” – Gilbert Parker
“Amësia ka efekte humane. Gjithçka reduktohet te thelbësorja!” – Meryl Streep
“Amësia: Çdo dashuri lind dhe përfundon aty!” – Robert Brownin
Babai më thoshte: “Rri i përulur, dhe duhet të punosh më shumë se secili”. Nëna më thoshte: “Bëhu vetja”. Ajo gjithmonë më mësonte se veç Zoti mund të më gjykojë!” – Nate Robinson
“Në momentin kur kishte shumë paqe në Qiell, por zërat nga Toka mund të dëgjoheshin dhe fëmija me ngut pyeti: “Zot, po të largohem tani, më thuaj emrin e engjëllit tim”. “Ju thjesht do ta quani atë, ‘Nënë”! – Anonim
“Nëna kupton atë që nuk e thotë fëmija!” – Proverb hebraik
“Dashuria e nënës të çliron!” – Maya Angelou
“Kurrë nuk e dija se sa shumë dashuri mund të mbante zemra ime, derisa dikush më quajti: “Nënë”!” – Anonim
“Pas çdo gjëje, ka një histori, por pas çdo historie tuajën gjithmonë është historia e nënës, sepse te e saj fillon e jotja!” – Mitch Albom
“Dora që përkund djepin është ajo që rrotullon fatin e njerëzve, sepse ajo dhe vetëm ajo e drejton jetën kah horizontet e ndritura ose të errëta!” – Haki Stërmilli
“Nëna është personi i vetëm në botë që të do para se të të shohë!” – Johann Heinrich Pestalozzi / KultPlus.com
Isaac Newton ishte një fizikan, astronom, filozof, teolog dhe matematicient anglez i cili është konsideruar gjerësisht si një nga shkencëtarët më me influencë të të gjitha kohërave dhe si një figurë kyçe në revolucionin shkencor. Libri i tij “Philosophiae Naturalis Principia Mathematica” (Principet Matematike të Filozofisë Natyrore), botuar së pari në vitin 1687, hodhi themelet për “mekanikën klasike”. Sot janë bërë 382 vite që kur ai ka lindur.
Në Principia, Njutoni formuloi ligjet e lëvizjes dhe gravitetin universal që formësoi këndvështrimet shkencore kryesore deri sa u zëvendësua nga Teoria e Relativitetit. Njutoni përdori shpjegimet e tij matematike të gravitetit për të derivuar ligjet e lëvizjes së planeteve të Keplerit, llogaritur baticat, trajektoret e kometave, precedentët e ekuinikseve dhe fenomeneve të tjera natyrore, duke zvenitur më tej dyshimet për heliocentricitetin e Sistemit Diellor. Ai demonstroi se lëvizja e objekteve në Tokë dhe trupa qiellorë mund të llogaritet nga të njëjta principe. Konkluzioni i Njutonit se Toka është një sferoid i shtypur në pole, u konfirmua më vonë nga matje gjeodezike të Maupertuis, La Condamine dhe të tjerë, duke bindur shumicën e shkencëtarëve Evropianë për superioritetin e mekanikës Njutoniane mbi sistemet e mëparshme.
Njutoni ndërtoi teleskopin e parë praktik reflektues dhe zhvilloi një teori të sofistikuar të ngjyrave të bazuara në vëzhgimet e kryera me një prizëm qelqi që zbërthen dritën e bardhë në ngjyrat e spektrit të dukshëm. Punimet e tij mbi dritën u grumbulluan në librin e tij shumë influencues “Optika”, i botuar më 1704. Ai formuloi gjithashtu një ligj empirik për ftohjen, bëri llogaritjen e parë teorike për shpejtësinë e dritës dhe prezantoi i pari nocionin e lëngjeve Njutoniane. Në vazhdimësi të punës së tij në llogaritje, si një matematikan, Njutoni kontribuoi në studimin e serive të energjive, gjeneralizoi teoremën binomial të eksponentëve me numra jo të plotë, zhvilloi një metodë për të përafruar zgjidhjet e një funksioni dhe klasifikoi shumë prej kurbave të rrafshit kubik.
Në mekanikë, Njutoni formuloi parimin e inercisë.
Në optikë, ai e ndërtoi teleskopin, zhvilloi teorinë e ngjyrave në bazë të vëzhgimit të një prizmi. (Ngjyra e bardhë zbërthehet në një spektër ngjyrash). Ai gjithashtu formuloi një ligj empirik të ftohjes.
Në matematikë, Njutoni së bashku me Gotfrid Lajbnicin dhe pavarësisht nga njëri-tjetri, zbuluan njësimin diferencial dhe integral. Ai gjithashtu demonstroi teoremën e binomit, zhvilloi të ashtuquajturën “metodë të Njutonit” për gjetjen e zerove të një funksioni dhe kontribuoi në zbërthimin e funksioneve në seri potenciale të pafundme. Isak Njutoni së bashku me Gaussin dhe Arkimedin bëjnë pjesë në të ashtuquajturën “treshe të artë” të matematikës. Ai ka formuluar tri ligjet kryesore të mekanikës: Ligjin e inercisë, Ligjin e veprimit dhe të kundërveprimit, Ligjin e forcës.
Pas Galileut, Isak Njutoni, e thelloi kuptimin e forcës. Ai zbuloi se ndërmjet Tokës dhe Hënës vepron forca e gravitetit dhe se është njësoj me atë të Tokës. Forca e gravitetit vepron edhe ndërmjet Tokës dhe disa qindra satelitëve artificialë që sillen rreth saj.
Njutoni, siç demonstrohet nga një sondazh të vitit 2005, është ndër shkencëtarët më të mëdhenj në historinë e shkencës. / KultPlus.com
Thomas St. Eliot u konsiderua si një nga poetët kryesorë të shekullit XX.
Thomas Stearns Eliot ka lindur në Misuri, më 26 shtator të vitit 1888. Ka jetuar në St. Louis gjatë 18 viteve të para të jetës së tij dhe ndoqi më pas Universitetin e Harvardit. Më 1910 u largua nga Amerika për të shkuar në Sorbornë. Prej atje u vendos në Paris ku qëndroi jo më shumë se 1 vit. U rikthye në Harvard për të ndjekur doktoraturën në filozofi. Gjatë qëndrimit në Londër u ndikua shumë nga bashkëkohësi i tij Ezra Pound, i cili i pranoi poezitë e tij dhe arriti t’i botonte në disa revista më 1915.
Libri i tij i parë me poema titullohet “Prufrock dhe vëzhgime të tjera” që pa dritën e botimit më 1917. Me botimin e “Tokës së humbur” më 1922, tashmë të konsideruar nga shumë studiues si vepra më poetike e shekullit të 21, reputacioni i Eliotit nisi të rritej jashtëzakonisht; më 1930 dhe për 30 vitet e ardhshme, ishte figura më dominuese në poezi dhe në kritikën letrare sidomos të vendeve ku flitej anglisht.
Si poet, transmetoi tërheqjen e tij për poetët anglezë të shekullit 17 (sidomos John Donne) dhe poetët simbolistë francezë (ku përfshihen Baudelaire dhe Laforgue). Poemat e tij në shumë drejtime lidhnin zhgënjimin e brezit të pas luftës me vlerat dhe traditën. Si kritik letrar, kishte një ndikim të madh në shijen letrare, duke parashtruar këndvështrime që bazoheshin në konservatorizmin shoqëror dhe fetar. Tomas Eliot ka marrë çmimin Nobel për Letërsi më 1948. Vdiq në Londër më 4 janar të vitit 1965. /Albert Vataj /KultPlus.com
Vreshtaria dhe kantina familjare “Vila – Shehi”, e themeluar në vitin 1994 në Vorë, Tiranë, nisi rrugëtimin e saj me përkushtimin ndaj kultivimit dhe menaxhimit të vreshtit.
Ministrja e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Anila Denaj ndau sot në rrjetet sociale pamje nga kjo kantinë, e cila është shndërruar në një atraksion turistikë për vendasit e të huajt.
“Kjo kantinë është një destinacion i preferuar nga turistë vendas dhe të huaj, të cilët vijnë për të shijuar jo vetëm natyrën dhe mikpritjen, por edhe verërat artizanale, prodhuar me kujdes që nga konceptimi i vreshtarisë, përkujdesja, vjelja e deri tek servirja”, tha Denaj.
Ministrja Denaj u shpreh se “vizitorët kanë mundësi të njihen me varietetet autoktone të rrushit, si Shesh i Bardhë dhe Shesh i Zi, duke shijuar këto verëra, shoqëruar me produkte të zonës, si djathë i bardhë i shtëpisë (nape), perime të stinës, antipasta dhe pjata mishi nga pula dhe viçi të rritur në fermë”.
Familja Shehi trashëgonte prona të shumta të mbjella me vresht që nga viti 1967, aktualisht pranë kantinës është ngritur vreshti prej 2 ha, sot në rajonin e Vorës sipërfaqja e vreshtarisë është rreth 20 hektarë.
Kantina dhe vreshtaria “VilaShehi” është fituese e shumë çmimeve dhe pret turist nga e gjithë bota./ KultPlus.com
Ditët e para të janarit e gjetën majën e Pllajës së Pusit, pjesë e Peizazhit të Mbrojtur Tokësor-Ujor Liqeni i Pogradecit, të mbuluar nga dëbora, duke tërhequr edhe të apasionuarit pas alpinizmit.
Administrata e Zonave të Mbrojtura Korçë ndau foto në rrjetet sociale nga vizita e një grupi të rinjsh në majën e Pllajës së Pusit.
“Maja e Pllajës së Pusit ka bërë bashkë një grup të rinjsh të apasionuar pas hiking për të shijuar dëborën dhe pamjen bukur nga mbi 2000 m lartësi”, shkruan AdZM Korçë.
Nga maja e Pllajës së Pusit ke mundësinë të shijosh pamjen mahnitëse të tre liqeneve: liqeni i Ohrit dhe dy liqenet e Prespës. Guida të ndryshme organizojnë ngjitje në këtë zonë të Pogradecit, sidomos kur koha e moti e lejojnë një gjë të tillë, pasi ngjitja që nis nga fshati Alarup, konsiderohet e nivelit të vështirësisë mesatare.
Peizazhi i Mbrojtur Liqeni i Pogradecit ndodhet nga 695-2288 m mbi nivelin e detit. Ai përfshin trevën përreth liqenit të Ohrit, brenda kufirit shtetëror me Maqedoninë e Veriut. Dallohet për larminë e theksuar të peizazheve, ekosistemeve dhe kontrasteve natyrore. Në përbërje të tij hyjnë liqeni i Ohrit (sit i trashëgimisë natyrore botërore), gropa e Pogradecit, pragu i Çërravës, Mali i Thatë dhe pjesa lindore e Malësisë së Mokrës.
Zonat e mbrojtura në të gjithë vendin janë kthyer në një mundësi e shkëlqyer turizmi për të gjithë të apasionuarit pas natyrës në këto ditë dimri./ KultPlus.com
Interesi i turistëve vendas e të huaj për Muzeun Kombëtar Ikonografik “Onufri” në Berat nuk ka reshtur as në këtë fillimviti.
Drejtori i Qendrës Muzeore Berat, Miklor Pasku, deklaroi për ATSH-në se “Muzeu Kombëtar Ikonografik “Onufri” ka hapur dyert që në datën 1 janar për vizitorët vendas dhe ata të huaj që zgjodhën të kalojnë festat e fundvitit në Shqipëri”.
“Në tri ditët e para të janarit ky muze u vizitua nga 250 vizitorë, ku vetëm ditën e djeshme pati 200. Vizitorët kryesisht janë vendas, por nga të huajt ishin kryesisht italianë dhe austriakë”, tha Pasku.
Vizitorët pas vizitës në muzeun që mban emrin e njërit prej kryemjeshtrave të pikturës shqiptare të shekullit XVI kanë lënë përshtypjet e tyre në librin e vizitorëve.
Drejtori Pasku bëri të ditur se “gjatë vitit 2024 ky muze u vizitua nga mbi 105 mijë vizitorë vendas e të huaj, duke shënuar një rritje me 40% krahasuar me 2023. Vizitorët e huaj që kanë shfaqur interes për këtë muze kanë qenë kryesisht nga Polonia, Spanja, Italia, Franca etj.”.
Muzeu i Ikonografisë “Onufri” është organizuar në ambientet e kishës “Fjetja e Shën Marisë”, në Kalanë e Beratit, prej 27 shkurtit të vitit 1986. Muzeu mban emrin “Onufri”, kushtuar kryemjeshtrit të pikturës ikonografike shqiptare në shekullin XVI. Katedralja sipas mbishkrimeve që mbart rezulton të jetë rindërtuar në vitin 1797 mbi themelet e një kishe më të vjetër të periudhës bizantine. Ajo përfaqëson një nga arkitekturat më tipike pasbizantine në qytetin e Beratit.
Koleksioni i muzeut përbëhet nga 196 ikona dhe objekte liturgjike./ KultPlus.com
Shkrimtari, filozofi, mendimtari, publicisti, përfaqësuesi i ekzistencializmit ateist, laureat i Çmimit Nobel në Letërsi (1957), gjatë jetës së tij ai u quajt “ndërgjegjja e Perëndimit”. Lindur në qytetin algjerian të Mondovi më 7 nëntor 1913. Babai i tij, një rojtar i bodrumit të verës, u plagos për vdekje në Betejën e Marly në 1914, dhe pas vdekjes së tij familja e tij u përball me vështirësi serioze financiare.
Nuk dihet nëse Alberti mund të kishte marrë një arsim nëse në 1923 një mësues i shkollës fillore nuk do të kishte bindur nënën dhe gjyshen e nxënësit të tij të aftë ta dërgonin atë në Lice. Në vitin 1930, Camus u sëmur nga tuberkulozi dhe ai duhej të përfundonte sportet aktive, dhe më pas, për shkak të një sëmundjeje të mëparshme, ai nuk u lejua të kalonte trajnime pasuniversitare dhe nuk u dërgua në ushtri. Gjatë viteve 1932-1937. Albert Camus u arsimua në Universitetin e Algjerit (Fakulteti Filozofik), duke u diplomuar me një diplomë master.
Vitet pas diplomimit ishin të mbushura me aktivitete të fuqishme – shoqërore, krijuese, teatrale. Në 1935 ai u bë anëtar i Partisë Komuniste Franceze, nga e cila u largua në 1937, tk. politika e Kominternit u bë e huaj për të. Në të njëjtin vit, ai kupton në mënyrë aktive ekzistencializmin, studion veprat e përfaqësuesve të tij. Në 1936, Camus ishte organizatori i “Teatrit të Punës” udhëtues, ku ai ishte regjisor dhe aktor. Gjatë viteve 1936-1937. ndërmori udhëtime në Evropën Qendrore, Itali, Francë. Në vitin 1936, u botua një koleksion i eseve lirike të titulluar “Ana e gabuar dhe fytyra”, dhe vitin tjetër u botua romani “Martesa”.
Që nga viti 1938 Camus ka punuar si redaktor për revistat periodike. Që nga viti 1940, biografia e tij është shoqëruar me Francën dhe Parisin. Suksesi i jashtëzakonshëm i romanit “I huaji”, i shkruar në 1942, e bën autorin e tij të famshëm në të gjithë botën. Gjatë luftës, Albert Camus ishte anëtar i lëvizjes së Rezistencës, anëtar i organizatës nëntokësore “Komba”, punonjës i organit të saj të shtypit. Ishte kjo gazetë që botoi në 1943 “Letrat drejtuar një miku gjerman”, të cilat afirmuan vlerat e përjetshme morale. Në 1944, Camus shkruan romanin “Murtaja”, në të cilin fashizmi është personifikimi i dhunës dhe së keqes (u lirua vetëm në 1947).
Vitet 50 karakterizohet nga dëshira e qëllimshme e Camus për të qëndruar i pavarur, për të shmangur preferencat e diktuara ekskluzivisht nga “përkatësia partiake”. Një nga pasojat ishte mosmarrëveshja me Jean Paul Sartre, një përfaqësues i shquar i ekzistencializmit francez. Në vitin 1951, një revistë anarkiste botoi një libër nga Albert Camus “Njeriu rebel”, në të cilin autori eksploron sesi një person lufton me absurditetin e brendshëm dhe të jashtëm të ekzistencës së tij. Libri u perceptua si refuzim i bindjeve socialiste, dënim i totalitarizmit, diktaturës, të cilit Camus iu referua edhe komunizmit. Hyrjet në ditar dëshmojnë për keqardhjen e shkrimtarit për forcimin e ndjenjave pro-sovjetike në Francë, verbërinë politike të së majtës, e cila nuk donte të vinte re krimet e Bashkimit Sovjetik në vendet e Evropës Lindore.
Kjo periudhë karakterizohet nga rritja e interesit për teatrin. Në 1954, Camus vuri në skenë veprat e tij dhe bëri përpjekje për të hapur një teatër eksperimental në kryeqytet. Në 1957 ai u bë një laureat Nobel me formulën “për kontributin e tij të madh në letërsi, duke nxjerrë në pah rëndësinë e ndërgjegjes njerëzore”.
Jeta e Albert Camus më 4 janar 1960, u ndërpre nga një aksident me makinë në të cilin ai dhe familja e shokut të tij u futën. Shkrimtari-filozofi i madh u varros në jug të Francës, në varrezat në Lourmarin. Në vjeshtën e vitit 2009, Presidenti francez Nicolas Sarkozy doli me një nismë për të rivarrosur eshtrat e Camus në Panteon, por të afërmit e saj nuk e mbështetën atë. Në verën e vitit 2011, njëra nga gazetat italiane njoftoi një version që Camus ishte viktimë e shërbimeve speciale sovjetike, të cilët krijuan një aksident, por nuk mund të duronte kritikat e biografëve. /KultPlus.com
Poezi nga Mark Strand / Përktheu Beti Njuma
Bojë më rrjedh cepave të buzëve
S’ka si lumturia ime.
Kam ngrënë poezi.
Biblioktekarja s’u beson syve.
Vështrimin e ka të trishtë
dhe ecën me duart mes palave të fustanit.
Poezitë kanë marrë arratinë.
Drita është e zbehtë.
Qentë ndodhen në shkallët e bodrumit dhe ngjiten.
Sytë u vërtiten,
putrat e verdha digjen si shkarpa.
Bibliotekarja e gjorë nis të përplasë këmbët dhe vajton.
Nuk kupton.
Kur gjunjëzohem dhe dorën ia lëpij, klith.
Jam një njeri fringo.
I skërmitem dhe leh.
Kremtoj me hare në errësirën librore. /KultPlus.com
Anton Çetta, që konsiderohet si nderi i kombit, ka qenë dhe mbetet ndër figurat kryesore të rezistencës së shqiptarëve, ku në kohën më të vështirë për popullin kosovar, ai me iniciativën e tij arriti të pajtojë shumë familje, shkruan KultPlus.
Më poshtë KultPlus ju sjell një nga thëniet e njohura të tij, që flet për popullin shqiptar, për robërimin e traditën e popullit tonë.
Populli shqiptar është i mirë dhe bujar, por ka ra pre nën ndikimin e së keqes, është robëruar nga shumëkush dhe shumëçka, e ne, bijtë dhe bijat e tij, duhet ta “zgjojmë” nga kjo kllapi, ta lirojmë nga ky robërim dhe kushtëzim i traditës së keqe, e cila nuk është e jona, mbi të gjitha është shumë e dëmshme dhe vdekjeprurëse, sepse vëllain e shndërron në vrastar… / KultPlus.com
Inteligjenca artificiale mund të bëhet më e zgjuar se çdo njeri i vetëm deri në fund të vitit të ardhshëm, sipas miliarderit të teknologjisë Elon Musk. CEO i Tesla dhe SpaceX bëri parashikimin menjëherë pasi kompania e tij e Inteligjencës Artificiale, xAI, lançoi zyrtarisht modelin e saj të parë të gjenerimit të imazheve, Aurora, në fillim të këtij muaji.
Aurora, një version i përditësuar i modelit të parë të gjenerimit të imazheve që xAI prezantoi në tetor, i lejon përdoruesit të krijojnë pamje vizuale fotorealiste.
Krahasuar me modelet e tjera të AI, Aurora ka më pak kufizime dhe mund të gjenerojë me saktësi imazhe pothuajse në çdo kërkesë, duke përfshirë përshkrimet e personaliteteve të famshme dhe personazheve me të drejtë autori.
“Është gjithnjë e më shumë e mundshme që AI do të zëvendësojë inteligjencën e çdo njeriu të vetëm deri në fund të vitit 2025 dhe ndoshta të gjithë njerëzve deri në 2027/2028”, shkroi Musk të hënën, në një postim në platformën e tij të mediave sociale X.
Sipas tij, probabiliteti që AI do të tejkalojë inteligjencën e të gjithë njerëzve të kombinuar deri në vitin 2030 “është ~ 100%.
Në fillim të këtij viti, xAI i Musk lançoi Colossus, i përshkruar si sistemi më i fuqishëm i trajnimit të AI në botë, duke vendosur një pikë referimi në fushën e AI që po avancon me shpejtësi./KultPlus.com
“Në mundsh…” poezia e britanikut Rudyard Kipling është padyshim poezia më e famshme që ka rrokur interesimin e lexuesve në mbarë rruzullin.
Ajo është ndoshta poezia më e përkthyer dhe interesimi i saj ka qenë që nga tekst i plotë dhe i pjesshëm i disa këngëve të famshme, i disa interpretimeve skenike, filmave, gjithashtu dhe i skalitur me shkronja të arat në fasadat e institucioneve shtetëtore, etj.
Kjo poezi është shkruar në vitit 1895 dhe publikuar më 1910. Në kuptimsinë fillimore ajo duket si një letërkëshillë atërore e autorit për të birin. Por vetë Kipling ka pohuar se frymëzimi i tij poetik për këtë krijim ishte revolucionari, Leander Starr Jameson, i cili udhëheqi lëvizjen “Raid Jameson” në periudhën dhjetor 1895 – Janar 1896, kundër Republikës Transvaal për të përmbysur Qeverinë e Boer Paul Kruger.
Fatkeqësisht kjo lëvizje dështoi dhe ai e desh ta paguante shtrenjtë. Kujtojmë se Leander Starr Jameson i përkiste sërë së lartë londineze dhe karriera, prestigji, nderi dhe integriteti i tij do të dëmtoheshin seriozish.
Kjo poezi është një emblem e artit të periudhës viktoriane dhe piket e rëndësishme e poezis botërore. Për kërshërinë e lexuesit shqiptar ka ardhur me shqipërimin e më të mëdhenjve, Fan Noli, Vedat Kokona dhe shumë të tjerë, por më e parapëlqyera është ajo e Robert Shvarc.
Në mundsh
Në mundsh ta ruash arsyen, kur bota humbet fillin
e fajin ty ta hedh dhe vetes t’i besosh,
sa herë tek ti dyshojnë e s’të përfillin
por edhe dyshimet drejt t’i gjykosh…
Në mundsh të rrish në pritje, nga pritja pa u lodhur,
e, kur t’urrejnë, urrejtje mos t’ushqesh,
madje, ndaj shpifjeve të rrish pa folur,
me thjeshtësi, me to pa rënë ndesh…
Në mundsh t’mendosh, por jo gjer në shkatrrim,
të ëndërrosh, por jo si rob ëndërrimesh,
dhe t’i trajtosh njëlloj e pa dallim
ngadhnjim e shpartallim burim mashtrimesh…
Në durofsh dot thëniet e tua të drejta
në kurthe për trutharët, kopuket që t’i kthejnë,
t’i shohësh të thyera gjërat më të shtrenjta
e prapë t’i ndërtosh me vegla që nuk vlejnë…
Në mundsh fitoret që ke korrur t’i flijosh
si në kumar, në një të vetme lojë,
të rrezikosh, të humbasësh e prapë t’ia fillosh,
dhe humbjen kurrë të mos e zesh në gojë…
Në i detyrofsh dot muskul, nerv e puls e zemër
të të shërbejnë edhe kur gjithçka duket e kotë,
e të qëndrosh kur s’ke asgjë më veç vullnetit,
që vetëm fjalën “Qëndro!” gjithmonë të thonë…
Në mundsh të flasësh me maskarenj, por nderin tënd ta ruash
e t’ecësh përkrah mbretit pa krenari që të verbon…
Nëse armiku apo miku s’të bëjnë dot të vuash,
dhe gjithkend e çmon, por veç sa meriton…
Në mundsh t’i mbushësh ti minutat aq të renda
me vepra që peshojnë
dije dhe mos kij asnjë dyshim,
se jotja do të jetë Bota, me ç’ka brenda,
dhe BURRË do të jesh, o biri im!
– Rudyard Kipling /KultPlus.com
